De menstruele cyclus start van een mensenleven2013

46
Dr. R.Schats Dr. R.Schats IVF Centrum IVF Centrum VU mc VU mc De Menstruele Cyclu De Menstruele Cyclu s s

Transcript of De menstruele cyclus start van een mensenleven2013

Dr. R.SchatsDr. R.SchatsIVF Centrum IVF Centrum

VU mcVU mc

De Menstruele CycluDe Menstruele Cycluss

Wat is menstruatieWat is menstruatie

Definitie:Definitie:

Het afstoten van het endometrium Het afstoten van het endometrium uit de baarmoeder ongeveer twee uit de baarmoeder ongeveer twee weken na een ovulatie, indien er weken na een ovulatie, indien er geen zwangerschap is ontstaangeen zwangerschap is ontstaan

Menstruatie Menstruatie volgens Pythagorasvolgens Pythagoras

De bloedige tranen van de De bloedige tranen van de

baarmoeder vanwege de niet baarmoeder vanwege de niet

ontvangen zwangerscontvangen zwangerschap

PythagorasPythagoras

Menstruatie in de Menstruatie in de dierenwerelddierenwereld

De mens is vrij uniekDe mens is vrij uniek

Het komt eigenlijk niet voorHet komt eigenlijk niet voor

Bij bavianen in gevangenschapBij bavianen in gevangenschap

De menstruele cyclusDe menstruele cyclus

Een welvaartsverschijnsel !Een welvaartsverschijnsel !

Doel: zwangerschapDoel: zwangerschap

Hoe was het oorspronkelijk ?Hoe was het oorspronkelijk ?

Wat nu ?Wat nu ?

De menstruele cyclus

Bij natuurvolken: zwanger of borstvoeding

Hoofdrol voor Prolactine

‘Birth spacing’

RegelmechanismenRegelmechanismen

Het lichaam streeft naar een

evenwicht: homeostase

Principe van negatieve

feedback

De menstruele cyclusDe menstruele cyclus

Welke organen zijn erbij betrokken ? Welke organen zijn erbij betrokken ?

Welke hormonen spelen een rol ?Welke hormonen spelen een rol ?

TerugkoppelingTerugkoppeling

Ovulatie van één eicelOvulatie van één eicel

Niet altijd één eicelNiet altijd één eicel

Indeling regulatieIndeling regulatie Centraal orgaanCentraal orgaan

Uitvoerend orgaanUitvoerend orgaan

DoelorgaanDoelorgaan

Eindorganen Eindorganen

Indeling Organen

HypothalamusHypothalamus

HypophyseHypophyse

OvariumOvarium

Uterus Uterus

Regulatie menstruele cyclusRegulatie menstruele cyclus

Hormonen in de Hormonen in de menstruele cyclusmenstruele cyclus

Hormonen in de Hormonen in de menstruele cyclusmenstruele cyclus

Hormonen in de menstruelemenstruele cyclus

0

200

400600

800

1000

1200

1 4 7 10 13 16 19 22 25 28cyclusdag

oest

radi

ol

Oest radiol (pmol/ L)

Hormonen in de Hormonen in de menstruele cyclusmenstruele cyclus

02468

10121416

1 4 7 10 13 16 19 22 25 28cyclusdag

FSH

FSH ( I U/ L)

Hormonen in de Hormonen in de menstruele cymenstruele cyclusclus

02468

10121416

1 4 7 10 13 16 19 22 25 28cyclusdag

FSH

0

200

400

600

800

1000

1200

oestradiol

FSH Oest radiol

Hormonen in de Hormonen in de menstruele cyclusmenstruele cyclus

0

20

4060

80

100

120

1 4 7 10 13 16 19 22 25 28cyclusdag

LH

LH ( I U/ L)

Hormonen in de Hormonen in de menstruele cyclusmenstruele cyclus

010203040506070

1 4 7 10 13 16 19 22 25 28cyclusdag

prog

este

ron

Progesteron (ng/ ml)

Basale temperatuurcurveBasale temperatuurcurve

3636,236,436,636,8

3737,237,4

1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27cyclusdag

Tem

pera

tuur

t emperat uur

Basale temperatuurcurveBasale temperatuurcurve

3636,236,436,636,8

3737,237,4

1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31cyclusdag

Tem

pera

tuur

t emperat uur

Basale temperatuurcurve

3636,236,436,636,8

3737,237,4

1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35cyclusdag

Tem

pera

tuur

t emperat uur

Hormonen in de Hormonen in de menstruele cyclusmenstruele cyclus

0,1

1

10

100

1000

1 4 7 10 13 16 19 22 25 28cyclusdag

LH, F

SH, P

4

0

200400

600

8001000

1200

oestradiol

FSH LH Progest eron Oest radiol

De menstruele cyclus:De menstruele cyclus:conclusiesconclusies

Subtiel regelmechanisme:Subtiel regelmechanisme:

— Mono-ovulatieMono-ovulatie

Doel: zwangerschap: eenlingDoel: zwangerschap: eenling

Menstruatie normaal verschijnsel ?Menstruatie normaal verschijnsel ?

‘‘Een Quizje’Een Quizje’

Vraag 1:Vraag 1:

Via welk mechanisme lukt het om Via welk mechanisme lukt het om

bij een IVF-behandeling meerdere bij een IVF-behandeling meerdere

follikels te laten groeien? follikels te laten groeien?

Hormonen in de Hormonen in de menstruele cyclusmenstruele cyclus

02468

10121416

1 4 7 10 13 16 19 22 25 28cyclusdag

FSH

FSH ( I U/ L) FSH ( I U/ L)

FollikelgroeiFollikelgroei

‘‘Een Quizje’Een Quizje’

Vraag 2:Vraag 2:

Een vrouw die drie maal IVF Een vrouw die drie maal IVF

heeft ondergaan waarbij telkens heeft ondergaan waarbij telkens

13 eicellen werden verkregen komt 13 eicellen werden verkregen komt

3 jaar eerder in de overgang?3 jaar eerder in de overgang?

Fysiologie

‘‘Een Quizje’Een Quizje’

Vraag 3:Vraag 3:

De functie van de midcyclische De functie van de midcyclische

FSH piek is essentieel om zwanger FSH piek is essentieel om zwanger

te worden?te worden?

Hormonen in de Hormonen in de menstruele cyclusmenstruele cyclus

02468

10121416

1 4 7 10 13 16 19 22 25 28cyclusdag

FSH

FSH ( I U/ L) FSH ( I U/ L)

OnderzoekOnderzoekGOVERDE AJ, ROSEBOOM TJ, SUCHARTWATNACHAI C, SCHOUTE E, SCHATS R, VERMEIDEN JPW, SCHOEMAKER J

The effect of a bolus injection of FSH at the time of hCG administration on the quality of oocytes and embryos in IVF cycles

Hum Reprod 1994; 9: suppl 4: p 159

ResultatenResultaten 450 IU FSH extra op dag hCG

Significante stijging FSH spiegel:

— 12,9 ± 2,9 vs 6,6 ± 0,7

Geen verschillen tussen de groepen voor wat betreft:

— Score oöcyten, % fertilisatie, embryo score en zwangerschapspercentage

Conclusie: fysiologische betekenis FSH piekje in natuurlijke cyclus onduidelijk

‘‘Een Quizje’Een Quizje’

Vraag 4:Vraag 4:

Waarom ovuleren PCOS patiënten Waarom ovuleren PCOS patiënten

niet of zo weinig frequent?niet of zo weinig frequent?

Polycysteus ovariumPolycysteus ovarium

UitlegUitleg

‘‘Uitleg’Uitleg’

FSH te snel naar benedenFSH te snel naar beneden

De hypothalamus heeft geen ogenDe hypothalamus heeft geen ogen

Therapie:Therapie:

— ClomifeencitraatClomifeencitraat

— FSH FSH

‘‘Een Quizje’Een Quizje’

Vraag 5:Vraag 5:

Wat is het beste hormonale Wat is het beste hormonale

stimulatieprotocol voor patiënten stimulatieprotocol voor patiënten

met IOF / POF ?met IOF / POF ?

‘‘Antwoord’Antwoord’

Dat is er niet ! !Dat is er niet ! !

““Daar waar niet is verliest de Daar waar niet is verliest de

keizer zijn recht”keizer zijn recht”

EiceldonatieEiceldonatie

‘‘Een Quizje’Een Quizje’

Vraag 6:Vraag 6:

Wat gebeurt er met de spiegels Wat gebeurt er met de spiegels

van FSH, LH, Oestradiol en van FSH, LH, Oestradiol en

Progesteron en de BTC als er een Progesteron en de BTC als er een

zwangerschap ontstaat ?zwangerschap ontstaat ?

Hormonen in de menstruelemenstruele cyclus

0

200

400600

800

1000

1200

1 4 7 10 13 16 19 22 25 28 31cyclusdag

oest

radi

ol

Oest radiol (pmol/ L) Oest radiol (pmol/ L)

Hormonen in de Hormonen in de menstruele cyclusmenstruele cyclus

02468

10121416

1 4 7 10 13 16 19 22 25 28 31cyclusdag

FSH

FSH ( I U/ L) FSH ( I U/ L)

Hormonen in de Hormonen in de menstruele cyclusmenstruele cyclus

0

20

40

60

80

100

1 4 7 10 13 16 19 22 25 28 31cyclusdag

prog

este

ron

Progesteron (ng/ ml) Progesteron (ng/ ml)

Basale temperatuurcurveBasale temperatuurcurve

3636,236,436,636,8

3737,237,4

1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33cyclusdag

Tem

pera

tuur

t emperat uur t emperat uur

Het gewenste resultaat