De laatste woorden van de ActiveringscelEind 2006 hield de Activeringscel Leader+, na drie jaar activeren, op te bestaan. De toenmalige administratie van Land- en Tuinbouw vertrouwde de opdracht toe aan de Vlaamse Landmaatschappij en de Stichting Plattelandsbeleid vzw (inmiddels omgevormd tot Netwerk Platteland vzw) met als doel een netwerk op te bouwen tussen de Plaatselijke Groepen, en bij uitbreiding ook tussen de diverse actoren in en buiten de Leadergebieden. Op die manier zouden ervaringen, realisaties en allerlei andere interessante informatie met betrekking tot Leader+ en de Leadermethode uitgewisseld en uitgedragen worden.

Met heel wat initiatieven hebben we deze doelstellin-gen proberen in te vullen. In samenspraak met de vijf Plaatselijke Groepen maakten we folders en publica-ties, er was de website waar alle mogelijke informatie te vinden was en we begeleidden Plaatselijke Groepen bij samenwerkingsprojecten en zelfevaluaties. Tijdens de contact- en studiedagen werden contacten gelegd en ervaringen uitgewisseld, nagedacht over nieuwe ideeën en geleerd bij de buren. Zoals een PG-coördina-trice het ooit verwoordde “de Activeringscel is in het Leaderprogramma als kruiden in een gerecht”.

Voor het Vlaams Ruraal Netwerk wordt de uitdaging echter heel wat groter: het omvat niet enkel Leader maar heel het programmadocument voor platte-landsontwikkeling 2007-2013. Het zou dan ook, in nauwe samenwerking met de provincies, op korte termijn moeten kunnen uitgroeien tot een omvang-rijk en actief plattelandsnetwerk voor de uitvoering van dat programma. Toch vraagt Leader door zijn spe-cifieke methodologie, met mensen als belangrijkste kapitaal, bijzondere aandacht. Onder andere met onze afsluitende publicatie ‘Aan de slag met Leader!’ en met het eindverslag hebben we geprobeerd onze expertise zo goed mogelijk over te dragen.

Ons resten goede herinneringen, blijvende contacten en de overtuiging van de meerwaarde van een parti-cipatieve bottom-up aanpak als Leader. Bedankt voor jullie samenwerking en enthousiasme!

Ons rijk geïllustreerde eindverslag vind je op www.leadervlaanderen.be.

Karel Lhermitte, Katja Vander Poorten, Luc Joos en Maarten Lenaerts

Het Vlaams Ruraal Netwerk - Nieuwsbrief 1 - juni 2007­

Bij de start van het nieuwe PDPOII-programma (2007-2013) staan we ook voor een nieuwe uitdaging: de oprichting van het Vlaams Ruraal Netwerk. Dat netwerk zal opge-richt worden binnen het Departement Landbouw en Visserij en het heeft tot doel alle organisaties en overheidsdiensten die bij de plattelandsontwikkeling betrokken zijn, bijeen te brengen.

Het Vlaams Ruraal Netwerk is gekoppeld aan de assen in het PDPO 2007-2013.Het betreft:as 1: de verbetering van het concurrentievermogen van de landbouw en de bosbouw-

sector;as 2: de verbetering van het milieu en het platteland;as 3: de leefbaarheid op het platteland en de diversificatie van de plattelandseconomie;as 4: de Leader-as.

De kerntaken van het Vlaams Ruraal Netwerk zijn als volgt samen te vatten: • de opsporing en analyse van overdraagbare goede praktijken en de verstrekking van

informatie daarover;• de organisatie van uitwisselingen van ervaring en knowhow;• de voorbereiding van opleidingsprogramma's voor plaatselijke groepen in oprichting;• de verlening van technische bijstand voor inter-territoriale en transnationale samen-

werking;• het verlenen van medewerking aan het Europees Ruraal Netwerk. Het Vlaams Ruraal Netwerk streeft ernaar om een zo breed mogelijk publiek te bereiken en bijgevolg zal naast de nieuwsbrief ook een website opgestart worden, waarvan u de evolutie kan volgen op www.ruraalnetwerk.be.

Het succes van het Vlaams Ruraal Netwerk ligt niet alleen in onze handen, maar zal voor een groot deel bepaald worden door de medewerking van alle actoren. Daarom roepen we u via deze weg op om opmerkingen over het Vlaams Ruraal Netwerk of suggesties door te mailen naar ruraalnetwerk@vlaanderen.be.

Verder nodigen we u alvast uit op de infosessie voor nieuwe Leader lokale actiegroepen die zal plaatsvinden op 2 oktober 2007.

Tot dan!Het Vlaams Ruraal Netwerk-team

Het Vlaams Ruraal Netwerk ontluikt

Taal in het Park

Een “taalcreatieve wandeltentoonstelling” in het Kasteelpark Ter Motten in Dilsen-Stokkem

De tentoonstelling ‘Taal in het Park’ is opgevat als een openluchtex-po, waarbij aspecten van onze taal op een creatieve manier worden uitgebeeld. Aan de hand van maar liefst 12 opstellingen, verspreid over het volledige kasteelpark, maak je kennis met verschillende facetten van taal. Daarbij komen onder meer aan bod: communica-tie, taalexpressie, aspecten van onze taalgeschiedenis, dialect van eigen bodem, poëzie en het Zuid-Afrikaans als zustertaal. Vijf van de twaalf opstellingen zijn een blijvende aanwinst voor het park. Eén van deze vijf “De kracht van de communicatie” is een bronzen kunstwerk van Eddie Symkens. Zo wordt op een cultureel verant-woorde wijze een meerwaarde gegeven aan het stadspark. Het project speelt in op de taalgevoeligheid en de taalfierheid van jong en oud. Taal bepaalt immers mee onze identiteit. Als leidraad tijdens de ontdekkingstocht doorheen het park wordt een handige gids met achtergrondinformatie gratis aangeboden.De studerende jeugd werd actief bij het project betrokken.In samenwerking met de Stedelijke Humaniora en het Instituut Maria Koningin van Dilsen-Stokkem werd een haikuwedstrijd

georganiseerd voor de derde graad van het secundair onderwijs. Ook de leerlingen van de Stedelijke Bouwvakschool werkten mee aan de realisatie van verscheidene opstellingen. Het project Taal in het Park, officieel geopend op 21 april 2007, loopt tot 4 november.

Leader+ op het terrein: een paar leuke initiatieven

De kracht van de communicatie, een bronzen kunstwerk van Eddie Symkens

Hergebruik kaaswei als voeding

Het Reigershof is een biologische geitenboerderij met kaasma-kerij. Het bedrijf houdt ongeveer 200 melkgeiten + jongvee. Alle melk wordt rauw verwerkt op het bedrijf tot verschillende harde kazen en verse kaas, daarnaast wordt ook yoghurt gemaakt. De hoeveproducten worden op het bedrijf verkocht, op een markt en via de groothandel en detailhandel. Het bedrijf is lid van netwerk hoeveproducten Brugse Ommeland en is door VLAM erkend als verkooppunt Hoeveproducten.Bij de kaasproductie is de kaaswei een belangrijke nevenstroom die slechts gedeeltelijk kan vermarkt worden. Daarnaast zorgt de stroom van kaaswei voor een sterke belasting van de afvalwaterzui-veringsinstallatie. Dit probleem moest dan ook dringend worden opgepakt.

De bedrijfsleider, Renaat Devreese, had de oplossing reeds in gedachten. Leader+ zorgde voor het duwtje in de rug nodig voor de effectieve aanpak nl. het hergebruik van de melkwei als voeding voor de geiten. Mits het installeren van de nodige apparatuur kan nu de wei, dat namelijk een heel waardevol voe-dingselement is, worden gevoederd aan de geiten.Op die manier wordt ook het probleem van het bedrijfsafvalwa-ter aangepakt. Daar de wei niet meer geloosd wordt, is het nu mogelijk om via de kleinschalige waterzuivering het afvalwater voldoende te zuiveren om het te kunnen lozen. Daarnaast zorgt het verstrekken van de wei ervoor dat er heel wat minder drink-water moet voorzien worden voor de geiten.Dubbele milieuwinst dus en perfect passend binnen de krachtlijn ‘milieuzorg in de landbouw’ van het Ontwikkelingsplan Duur-zame landbouw van de Plaatselijke Groep Brugse Ommeland.

Pajottenland PUUR! promoot de eigenheid van deze regio

Waar ligt het Pajottenland? Hoe ziet die streek er uit? Wat valt er te beleven? Velen kennen de naam ‘Pajottenland’, maar niet de inhoud… Met deze wijsheid in het achterhoofd beslisten de gemeentebesturen van Bever, Galmaarden, Gooik, Herne, Lennik en Pepingen, en de plaatselijke groep Pajottenland+, om dit plekje Vlaanderen met levende beelden te promoten. Volgens de zes gemeenten levert regionale TV ook een ideale bijdrage tot het kweken van een streekidentiteit. Mensen leven en wonen in een streek zonder voldoende de finesses van de omgeving te kennen. Met de uitzendingen van Pajottenland PUUR! willen de initiatiefnemers de Pajotse geheimen bekend maken. Dit moet de gemeenten nauwer bij mekaar brengen en de kijkers meeloodsen naar de onbekende rijkdom achter landschappen, mensen en gebeurtenissen. Hieruit hopen zij het streekgevoel te verhogen, dat leidt tot grotere medeverantwoor-delijkheid : mee-denken, mee-doen, mee-bouwen. Een redactieraad met afgevaardigden van de gemeentebestu-ren en van de verenigingen die deel uitmaken van Pajottenland+ bereidde de tien uitzendingen voor. Elke eerste maandag van de maand kan u Pajottenland PUUR! bekijken op Ring TV. Andere geïnteresseerden kunnen de uitzendingen bekijken op www.pajottenland.be. De redactieraad zocht eveneens naar innovatie. Zo wordt Pajottenland PUUR! gepresenteerd door een BV uit de streek. Deze Pajot presenteert in het dialect. De streektaal wordt ondertiteld. In de rest van het programma wordt de Nederlandse taal gebruikt.

Bekende Vlaamse Pajotten, zoals hier de Gooikse Thuis-actrice Patsy Van der Meeren, presenteren Pajottenland PUUR! in hun dialect.

Het hergebruik van de melkwei als voeding voor de geiten

Leader+ op het terrein: een paar leuke initiatieven

Meetjeslandse kunst- en poëzieroute

Doorheen het Meetjesland wordt een Kunst- en Poëzieroute “Meetjeslandse Taalminnaars” uitgebouwd. In het Meetjesland woonden en werkten immers bekende taalminnaars zoals Karel Lodewijk Ledeganck, Jan Frans Willems, Hippoliet Van Peene, Cyriel Buysse, de gezusters Loveling en vele anderen.

Het concept ontstond in de schoot van het Open Monumentencomité Kaprijke met de realisatie van een kunstwerk ter ere van Hippoliet Van Peene, bekend als 'Man met toeter'. Met de oprichting van COMEET (Cultureel Overleg Meetjesland) werd het project aan dit samenwerkings-verband overgedragen en het concept uitgebreid.

In een eerste fase werden beelden gerea-liseerd en ingehuldigd voor Victor de Lille (in Maldegem), Hieronymus Lauwerijn (in St.-Laureins) en Basiel De Craene (in Waarschoot). De selectie van de kunst-werken gebeurde door de Provinciale Commissie van Beeldende Kunst.

In de volgende fase wordt de route regionaal uitgebreid, met onder meer Cyriel Buysse in Nevele. De genoemde gemeenten en plaatselijke verenigingen worden nauw betrokken bij het tot stand komen van de kunst- en poëzieroute. Op lange termijn willen ze ook grensover-schrijdend gaan werken met Zeeland en West-Vlaanderen.

COMEET werkt vanaf nu voor de verdere uitbouw samen met verschillende regio-nale organisaties, waaronder Regionaal Landschap Meetjesland en Toerisme Meetjesland.

De route zal worden versterkt met poë-ziepanelen met een uitsparing die de aandacht vestigen op de diverse aspec-ten van het landschap en de natuur via de taal. Rond de poëziepanelen en de beeldende kunstwerken wordt een thematische fietsroute ontwikkeld bin-nen het bestaande fietsnetwerk van Toerisme Oost-Vlaanderen en zullen ook nog allerhande publicaties verschijnen over de taalminnaars, een toeristische brochure,…

Kortom een project gestart met Leader+, en met een grote toekomst!

Contact: ComeetVan Hoorebekeplein 1 bus 49900 Eeklo Tel. 09 373 75 96

Victor de Lille in Maldegem

Educatief Melkveebedrijf St. Jozefhoeve. Een melkveebedrijf waar leren leuk is!

Op het melkveebedrijf van Luc en Marina Nouwen wor-den, samen met de dagelijkse werkzaamheden, alle ecolo-gische en economische aspecten gebonden aan de melk-veehouderij mee opgenomen in de educatieve, recreatieve en toeristische uitbreiding van de bedrijfsactiviteiten. Het bedrijf speelt hiermee in op de nieuwe tendenzen inzake multifunctionele landbouw en plattelandsbeleving. Het creëert een nieuw aanbod in de vorm van actieve buiten-activiteiten op het agrarische platteland.

Hiertoe wordt het bedrijf uitgerust met de nodige educa-tieve voorzieningen, zoals het inrichten van een bestaande ruimte tot een multifunctioneel lokaal en het aanleggen van een wandelpad rond het bedrijf voorzien van educa-tieve doe-opstellingen.

Het project werd door een Europese expert geselecteerd als ‘best practice’ voor Vlaanderen, wat voor de bedrijfs-leiders een extra motivatie is om door te gaan op de ingeslagen weg.

De kinderen worden op een originele manier opgehaald met de unieke 'Streusselkar'

Foto

Luc D

e Con

inck

(Mal

dege

m)

Bij het opstarten van een nieuw project is het af en toe niet slecht om eens over de grenzen heen te kijken. Zoals meestal de gewoonte is kloppen we dan aan bij onze noorderburen voor wat meer uitleg. We kwamen er in contact met Monique Remmers …

Mevrouw Remmers, kan u zichzelf kort even voorstellen en ons vertellen waar u op pro-fessioneel vlak mee bezig bent?Ik ben dus zoals gezegd Monique Remmers, coördinator EU-plattelandsbeleid bij de directie Platteland van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. Binnen het Ministerie heeft mijn directie de beleidsverantwoordelijkheid voor het Nederlandse ruraal netwerk. Dit is echter niet mijn werk. Vanuit mijn betrokkenheid bij het plattelandsontwikkelingsprogram-ma (POP2) 2007–2013 neem ik deel aan de beoordelingscommissie voor de selectie van het team dat het netwerk moet gaan ondersteunen.

In Vlaanderen heeft de overheid ervoor gekozen om het Vlaams Ruraal Netwerk op te zetten vanuit de administratie. Hanteert men in Nederland een soortgelijke aanpak of opteerde men voor een uitbesteding?Wij hebben ervoor gekozen om het netwerk onafhankelijk van de overheid te positione-ren. In de afgelopen programmaperiode was dit ook het geval voor het Leadernetwerk, en dat is goed bevallen. Hiervoor is inmid-dels een Europese aanbestedingsprocedure gestart, die in juni 2007 wordt afgesloten.

Vanzelfsprekend is de realisatie van het net-werk een samenwerking tussen partners. Kan u ons een korte opsomming geven van de voornaamste betrokkenen.In ons POP2 zijn de organisaties genoemd die in ieder geval deel zullen moeten uit-maken van het netwerk: Rijk, provincies, gemeenten en waterschappen, Plaatselijke Groepen (w.o. LAG’s), Landelijke Vereniging Kleine Kernen, ANWB, Federatie Particulier Grondbezit, Stichting Natuur en Milieu, RECRON, Vereniging Natuurmonumenten, De provinciale landschappen, Staats-bosbeheer, Het Bosschap, Vrouwen van NU, Wageningen UR, LTO-Nederland, Vrienden van het Platteland, Vereniging van Recreatieondernemers Nederland, Stichting Streekeigenproducten Nederland, Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt, Natuurlijk Platteland Nederland.

Een hele brede waaier aan betrokkenen dus.Krijgen de huidige Plaatselijke Groepen eigenlijk nog een belangrijke rol?De plaatselijke groepen (zowel Leader-groepen als andere plaatselijke groepen) maken sowieso deel uit van het netwerk. Een deel van de taken van het ondersteu-nende team zal specifiek gericht zijn op deze plaatselijke groepen, onder andere om de groepen te ondersteunen bij het ontwik-kelen van deskundigheid die nodig is om aan gebiedsontwikkeling te kunnen doen, en bij het aangaan van inter-territoriale en transnationale samenwerkingsverbanden.

Het vorige ruraal netwerk (in Vlaanderen de activeringscel Leader+) ontstond uit het Leader+-programma. Met de nieuwe ver-ordening is er echter een uitbreiding naar het volledige plattelands-ontwikkelingspro-gramma. Hoe denkt men in Nederland om de werking van het netwerk op een zinvolle, doch werkbare manier voor het geheel van de verschillende assen te organiseren?In Nederland was het vorige netwerk al op een breder gebied actief dan alleen Leader+. Het netwerk richtte zich op alles wat te maken had met plattelandsontwikkeling. Het netwerk dat in de periode 2007–2013 zal gaan functioneren, zal de activiteiten hiervan voortzetten. In het bestek voor de aanbesteding wordt expliciet gewezen op de rol die het netwerk moet vervullen voor alle assen van de plattelandsverordening. Het is door het ondersteunende team zelf te bepalen op welke wijze men dit wil inrich-ten. We verwachten hiervoor een voorstel in de offerte en zullen dit voorstel beoordelen op werkbaarheid en effectiviteit.

Voor vele projectmatige maatregelen is het makkelijk om netwerkinitiatieven te ontwik-kelen: bijvoorbeeld best-practices, contacten promotoren,... Hoe denkt men dit te organi-seren voor eerder horizontale maatregelen met een massa aan begunstigden zoals daar bijvoorbeeld zijn: investeringssteun, milieu-maatregelen,....?Ik kan deze vraag op dit moment nog niet beantwoorden, omdat dit ook een punt is dat het ondersteunende team zelf zal moe-ten aangeven. Ik verwacht wel dat de rol van het netwerk voor de meer sectorale kanten van het POP2, dus vooral de assen 1 en 2, in ieder geval zal bestaan uit gevraagde en ongevraagde advisering over de toegepaste maatregelen en mogelijk verbeteringen die kunnen worden aangebracht om de effecti-viteit van de maatregelen te vergroten.

Stel, we zijn 2013. Wat wil u bereikt hebben met het Nederlandse ruraal netwerk? Met andere woorden: wat zijn de doelstellingen van het netwerk?Het netwerk zal moeten bijdragen aan het verhogen van de kennis, het versterken van samenwerking tussen de verschillende instanties/groepen en gebieden en het ver-beteren van de afstemming van de ver-schillende activiteiten die deze groepen/instanties willen ontplooien. Wat nog heel belangrijk is: het netwerk moet een positie hebben, dat wil zeggen dat het netwerk geraadpleegd wordt door rijk, provincies en gemeenten wanneer zij beleid ontwik-kelen.

Wat zijn de lessen die u hebt getrokken uit de vorige programmeringperiode? Wat was/is voor verbetering vatbaar?In de afgelopen periode is de gewenste, en in gang gezette, verbreding nog onvol-doende uit de verf gekomen. Ook de relatie van het netwerk met de onderzoekswe-reld verdient verbetering. Tenslotte is in de afgelopen periode ervaren dat de regio onvoldoende vertegenwoordigd was in het landelijke netwerk, wat het oppikken van signalen bemoeilijkte.

Deze nieuwsbrief wordt medegefinancierd door de Europese Unie en het departement Landbouw en Visserij van de Vlaamse Overheid.

Colofon

Deze nieuwsbrief werd gerealiseerd door het Departement Landbouw en Visserij van de Vlaamse Overheid in samenwerking met

de Activeringscel LEADER+ Vlaanderen en de coördinatoren van de Plaatselijke Groepen.

Layout: WIZZ bvba.

Contact:Vlaamse Overheid

Departement Landbouw en VisserijKoning Albert II-laan 35, bus 40

1030 BrusselTel: +32(0)2 552 77 05Fax: +32(0)2 552 77 01

Email: ruraalnetwerk@vlaanderen.beWebsite: www.ruraalnetwerk.be

Het Vlaams Ruraal Netwerk zal worden opgericht conform art.41 van Verordening (EG) nr. 1974/2006 van de Commissie van 15

december 2006 tot vaststelling van uitvoeringsbepalingen van Verordening (EG) nr. 1698/2005 van de Raad inzake steun voor plattelandsontwikkeling uit het Europees Landbouwfonds voor

Plattelandsontwikkeling (ELFPO).

V.U.: Jules Van Liefferinge, Secretaris-GeneraalDepartement Landbouw en Visserij

Interview met Monique Remmers

ww

w.w

izz.

be