De jaren ‘50 zijn de hoogdagen van de bonte avonden. Van charmezangers, showorkesten en eeuwigdurende tournees tussen Maaseik en De Panne.

Al steken coryfeeën als Bob Benny en Jean Walter regelmatig de grens over. Vooral Duitsland is het beloofde land.

La Esterella blijft thuis en groeit uit tot de populairste vedette. Will Ferdy zit in de wachtkamer. Zijn droom om een Vlaams equivalent te creëren voor het Franse chanson vindt weinig gehoor. Hij is om den brode aangewezen op de cabaretprogramma’s van Radio Kortrijk.

Bobbejaan Schoepen is van een heel ander kaliber. De rasentertainer met internationale ambities mag in 1957 opdraven in de legendarische ‘Ed Sullivan Show’ op de Amerikaanse televisie.

Zijn platenbaas Jacques Kluger stuurt een telegram. Bobbejaan moet naar huis komen om deel te nemen aan de tweede editie van het Eurovisiesongfestival. Hij is de eerste Nederlandstalige kandidaat voor ons land.

Nederland wint in 1957 met ‘Net als toen’ van Corry Brokken. Haar zachte, chansonachtige liedje staat haaks op de carnavalsschlagers en smartlappen uit de Amsterdamse wijk Jordaan die dan populair zijn boven de Moerdijk. Volkse figuren als Willy Alberti, Johnny Jordaan en Tante Leen stelen er de show.

Het jonge zangeresje Enny Denita gooit in 1958 hoge ogen met ‘Veel bittere tranen’. De eerste Vlaamse gouden single (100.000+) is een feit. Een grote carrière ligt in het verschiet.

Helaas. Er komt een nieuwe wind opzetten vanuit de Verenigde Staten die alles op zijn kop zet. Variété wordt popmuziek. Mono wordt stereo. 78 toeren wordt 45 toeren.

De tieners krijgen zakgeld en beginnen massaal rockplaatjes te kopen. De Nederlandse VARA start in september 1959 met het popprogramma ‘Tijd voor teenagers’.

De oude helden verdwijnen van het toneel. Enny Denita kiest voor haar gezin. La Esterella stopt op een hoogtepunt en wordt secretaresse. Jo Leemans neemt haar rol over. De populaire Ray Franky houdt het na een paar dolle jaren voor bekeken en wordt cafébaas aan het Brusselse Zuidstation.

Jacques Kluger brengt in 1957 een plaatje uit van Will Tura, een groot talent uit Veurne dat hij rustig wil laten rijpen. De Vlaamse Elvis Presley is in de maak.

VAN BONTE AVONDEN NAAR ROCKPLAATJESVAN BONTE AVONDEN NAAR ROCKPLAATJESDE JAREN 1950DE JAREN 1950

Rock‐’n‐roll bestormt in het begin van de jaren ‘60 de hitparade. Dus ook in Vlaanderen en Nederland, waar verwoed getracht wordt om te rocken in de eigen taal.

De eerste serieuze poging, ‘Kom van dat dak af’ van Peter en zijn Rockets uit Eindhoven, is meteen een klassieker, wild, halve nonsens en begeesterend…

De eerste Vlaamse vetkuif is Bob Rocky uit Heist‐op‐den‐Berg. In Antwerpen verbouwen The Jokers ‘Ik zag Cecilia komen’ tot ‘Cecilia rock’. The Seabirds uit Oostende geven een stem aan de revolterende jeugd met ‘Protest rock’. Tot daar de Nederlandstalige oogst.

De rage waait snel over. Maar het economische potentieel van het jongerenpubliek blijft groot. Dus gaat de muziekindustrie via talentenjachten op zoek naar nieuwe lokale sterren.

In Nederland hangen de posters van Willeke Alberti en Rob de Nijs op elke tienerkamer. Bij ons krijgt Will Tura de rol van de Vlaamse Elvis Presley.

Jimmy Frey meldt zich als kroonprins met ‘Zo mooi, zo blond en zo alleen’. Ook de fluisterliedjes van John Larry worden gigantisch populair bij jonge freules. Marc Dex beleeft enkele gloriejaren na zijn monsterhit ‘Oh clown’ (1967).

Eddy Wally is halfweg de jaren 60 een gevierde vedette in en rond zijn woonplaats Ertvelde. In 1966 schrijft de Nederlandse schlagerkoning Johnny Hoes het iconische ‘Chérie’. Het fenomeen Wally is gelanceerd.

Will Ferdy, Miel Cools en Kor Van der Goten doen verwoede pogingen om het Vlaamse luisterlied naar een hoger niveau te tillen. De roepnaam wordt ‘kleinkunst’. Nederlandstalig chanson naar Frans model, gebracht op akoestische gitaar. En flink geïnspireerd door Nederlandse cabaretiers als Toon Hermans en Wim Sonneveld.

Plots wil iedereen kleinkunstenaar worden. Maar weinigen zijn uitverkoren. En de Vlaamse parochiezalen blijken niet rijp voor al te kritische liedjesteksten. Will Ferdy komt in 1970 uit de kast en wordt in de ban geslagen.

Een klasse apart is Louis Neefs. Een zanger in maatpak met sterke nummers en een mastodont van een stem. Toch komt de echte erkenning pas na zijn dood in 1980.

Boudewijn De Groot is pas 22 wanneer hij een van de belangrijkste en beste Nederlandstalige albums ooit maakt. ‘Voor de overlevenden’ (1965) is doordrenkt van invloeden uit het Franse chanson en de Angelsaksische popmuziek. De Groot wil de ultieme hippieplaat maken en slaat aan het experimenteren.

In Amsterdam probeert Ramses Shaffy het cabaret te vernieuwen. Samen met zijn creatieve partner Liesbeth List scoort hij in 1968 een hit met het magistrale ‘Pastorale’. Het nummer is kenmerkend voor de psychedelische sfeer van de late jaren 60.

In 1967 valt er een heel nieuw geluid te horen tijdens het Internationale Folk & Blues Festival in Deurne. De Gentse bloemenkinderen Miek en Roel excelleren met geëngageerde nummers in de lijn van Bob Dylan en Boudewijn De Groot.

Ook Wannes Van de Velde staat die dag op de affiche. De latere godfather van de Vlaamse folk zingt in het dialect, net als zijn generatiegenoten Willem Vermandere en Walter De Buck. Op de oproep van de ABN‐kernen om keurig Nederlands te spreken, reageert Wannes in 1969 met het schertsende ‘'t Is Vlaams, ’t trekt op geen kloten’.

VAN VETKUIVEN NAAR BLOEMENKINDERENVAN VETKUIVEN NAAR BLOEMENKINDERENDE JAREN 1960DE JAREN 1960

De Vlaamse showbusiness beleeft tussen 1970 en 1973 dolle dagen. Meezingers als ‘Rozen voor Sandra’ van Jimmy Frey, ‘Ik ben verliefd op jou’ van Paul Severs en ‘Zeven anjers, zeven rozen’ van Willy Sommers worden ook internationale klassiekers.

Het kroonjuweel is ‘Eviva España’ van Samantha, dat uitgroeit tot de Vlaamse hit met de grootste internationale weerklank.

De keizer van het Vlaamse lied, Will Tura laat in 1974 als eerste Belgische artiest Vorst Nationaal vollopen. Marva kroont zichzelf tot koningin. Er is ook hitparadesucces voor Louis Neefs (‘Margrietje’) en Ann Christy (‘Gelukkig zijn’). Zij opereren in het niemandsland tussen populair en grote kunst.

De preselecties voor het Eurovisiesongfestival brengen lokale roem voor Micha Marah en Nicole & Hugo. Voor de rest beperkt de aandacht van de openbare omroep zich tot een wekelijkse Vlaamse Top 10. De opkomst van ether‐piraten zoals Mi Amigo en Veronica leidt dan weer tot merkwaardige hits zoals ‘De wilde boerndochtere’ van Ivan Heylen.

De hoogcultuur bij de noorderburen scoort lange rijen hits van toppers als Rob de Nijs, Peter Koelewijn en Conny Vandenbos. Daartussen bewegen onehitwonders als Jacques Herb (‘Manuela’), Loeki Knol (‘Algebra’) en

Normaal (‘Oerend hard’). De jackpot is voor het ‘Smurfenlied’ van Vader Abraham, dat 17 miljoen keer wordt verkocht.

Kris De Bruyne debuteert in 1973 met de eerste Nederlandstalige rockplaat. Maar ze valt op een koude steen en de platenfirma haalt het album na vier weken uit de handel. Johan Verminnen bezorgt de zogeheten ‘polderrock’ in 1973 een eerste monument met ‘Laat me nu toch niet alleen’.

Verminnens pianist, Raymond van het Groenewoud, gaat solo en geeft de tegendraadse schoolgaande jeugd in 1977 een stem met ‘Meisjes’. Eindelijk slaagt het Nederlands erin om te swingen.

In de kleinkunst weet alleen Della Bosiers zich staande te houden. Er duiken wel eigentijdse chansonniers op als Wim De Craene, Jan De Wilde en Zjef Vanuytsel. Het buitenbeentje Rum brengt folk in het Nederlands met de panache van een rockband.

In Nederland vervelt cabaret tot popmuziek. Het nieuwe wonderkind Robert Long etaleert zich als homo en gaat fel tekeer tegen alles wat kerkelijk is. Het publiek draagt hem op handen.

VAN ‘ROZEN VOOR SANDRA’ NAAR ‘MEISJES’ VAN ‘ROZEN VOOR SANDRA’ NAAR ‘MEISJES’ DE JAREN 1970DE JAREN 1970

DE JAREN 1980

Eindelijk krijgt het land een straffe én populaire Nederlandstalige rockgroep. De Kreuners met frontman Walter Grootaers openen in 1981 Rock Werchter en halen goud met de debuutplaat ‘'s Nachts kouder dan buiten’.

Popmuziek uit eigen land draagt voortaan een merknaam: ‘belpop’. Het gezongen Nederlands krijgt nieuwe en onverwachte vormen: surrealistische electropop (Arbeid Adelt!), schurende new wave met maatschappijkritische teksten (Aroma di Amore), witte reggae (Walter Verdin), trage postpunk (De Brassers)…

De creatieve hausse krijgt ondersteuning van de nationale omroep. Het populaire televisieprogramma ‘Hitring’ (°1980) promoot zowel het lichte lied als rock uit eigen land. Artiesten mogen zelf een videoclip bedenken bij hun nummer. Kurt Van Eeghem presenteert.

Halfweg de jaren ‘80 is het feest voorbij. De enige man zonder zorgen is Urbanus. Die scoort hit na hit. Binnen zijn invloedssfeer rijpt De Nieuwe Snaar, een unieke combinatie van cabaret, muziek en circus die internationaal hoge ogen gooit. Al even curieus is de wereld van Guido Belcanto, cultfiguur en koning van het levenslied.

In 1987 brengt Clouseau zijn eerste single uit. ‘Brandweer’ is goed voor 427 verkochte exemplaren. Twee jaar later waart er na ‘Anne’ en ‘Daar gaat ze’ een Clouseau‐mania door het land.

De rage laat terugdenken aan wat Doe Maar enkele jaren eerder overkomt in de Lage Landen. De punky reggae à la The Police en het grote hitgevoel van bassist Henny Vrienten maken het viertal onweerstaanbaar voor jonge meisjes. Hun succes zet de deur richting Vlaanderen open voor Frank Boeijen, Toontje Lager en Het Goede Doel.

Het album ‘Rode wijn’ (1988), maakt een Nederbelg van Bram Vermeulen. Een gevoel dat hij deelt met Hans De Booij en Benny Neyman. ‘Een beetje verliefd’ en ‘Zeg maar niets meer’ van de Amsterdamse volkszanger André Hazes doen het ook goed in België.

’10 om te zien’ wordt één van de grote successen uit de begindagen van VTM. Het wekelijkse muziekprogramma besteedt voluit aandacht aan het Vlaamse levenslied. Het eerste nummer 1 is ‘Mooi, ’t leven is mooi’ van Will Tura. Het wordt één van zijn allergrootste hits.

DE JAREN 1980VAN ‘HITRING’ NAAR ‘10 OM TE ZIEN’VAN ‘HITRING’ NAAR ‘10 OM TE ZIEN’

Noordkaap van frontman Stijn Meuris is in 1990 de eerste Nederlandstalige rockgroep die Humo’s Rock Rally wint. Het brons is voor Gorky (later Gorki). Jurylid Frank Vanderlinden debuteert twee jaar later met De Mens.

Twintig jaar na Kris De Bruyne, Raymond van het Groenewoud en Johan Verminnen heeft de Nederlandstalige rock opnieuw een Groot Triumviraat. Hun grote voorbeelden komen uit Nederland en heten The Scene en Tröckener Kecks.

Nog in 1990 verschijnt naar aanleiding van Will Tura’s vijftigste verjaardag ‘Turalura’. Volgens Tura heeft dat verzamelalbum waarop 16 Belgische rockartiesten een nummer brengen van de meester, zijn carrière gered. Hijzelf zorgt in 1993 voor nationaal kippenvel tijdens de uitvaart van koning Boudewijn met het nummer ‘Hoop doet leven’.

‘Turalura’ levert Noordkaap met ‘Arme Joe’ zijn eerste single op en lanceert nieuwkomer Hugo Matthysen, die in 1993 met zijn debuutplaat ‘Dankuwel!’ al na vier maanden goud haalt.

Dankzij ’10 om te zien’ herleeft het Vlaamse lied en staan gevestigde waarden als Will Tura, Willy Sommers en Bart Kaëll weer volop in de kijker. De Kreuners en Raymond van het Groenewoud scoren de grootste hits uit hun carrière.

Clouseau, Isabelle A, Mama’s Jasje, Yasmine en Sam Gooris zorgen voor verjonging. Get Ready! wordt de eerste succesvolle boysband. Dana Winner is de nieuwe leading lady.

Twee straffe Nederlandse neofieten doen het ook goed beneden de Moerdijk. Marco Borsato en Guus Meeuwis vinden meteen een luisterend oor met hun respectievelijke debuutsingles ‘Dromen zijn bedrog’ en ‘Het is een nacht…’.

De start van Osdorp Posse valt niet mee. Het is even wennen aan de raptaal van hun ‘Nederhop’. Uiteindelijk zal net dat Nederlands hiphop in Nederland en België populair maken. Extince zorgt in 1995 voor de eerste grote hit in het noorden met ‘Spraakwater’. In Vlaanderen is ‘Zaterdag’ (1997) van K.I.A. uit Aarschot de eerste veelverkoper. Een jaar later verschijnt het cruciale debuut ‘En in Izzegem’ van ’t Hof van Commerce.

De Vlaamse volksmuziek beleeft een opmerkelijke renaissance. De eenzame folkgroep Kadril ziet plots een nieuwe en brede generatie opstaan die het genre van de geur van geitenwollen sokken ontdoet en de grote massa bereikt. Laïs staat zowaar twee keer op Rock Werchter.

DE JAREN 1990DE JAREN 1990VAN MEURIS NAAR MEEUWISVAN MEURIS NAAR MEEUWIS

De 21ste eeuw begint al in het voorjaar van 1999. Het onbekende K3 neemt deel aan de preselectie voor het Eurovisiesongfestival. Jurylid Marcel Vanthilt suggereert de meisjes om met hun ‘babyliedjes’ aan te kloppen bij Studio 100, de thuishaven van Samson & Gert. Dat doen ze ook. Met grote gevolgen. K3 groeit uit tot één van de grootste succesverhalen uit de nationale muziek‐geschiedenis. Ook Nederland gaat massaal voor de bijl.

Kinderen komen aan de top met de Vlaamse meidengroep M‐Kids en Spring, een jongerenband uit de gelijknamige reeks op Ketnet.

De VRT staat in 2003 bij de wieg van het Junior Eurovisiesongfestival. De voorrondes leveren een nieuwe lading kindsterren, met als grootste kleppers X!NK en Thor!, de jongste artiest ooit met een gouden plaat.

‘Ocharme ik’ (2001) en ‘In de fik’ (2004) van Flip Kowlier zijn de meest essentiële Nederlandstalige popplaten sinds Gorki–De Mens–Noordkaap. En de eerste essentiële platen in het dialect sinds Walter De Buck–Willem Vermandere –Wannes Van de Velde.

Er is nog meer kwaliteit. Er is popmuziek in het Nederlands van Buurman, Eva De Roovere en Yevgueni. En er is popmuziek in het dialect en in tussentaal van Hannelore Bedert, Axl Peleman en Het Zesde Metaal. ‘Kvraagetaan’ van Fixkes staat maar liefst 19 weken op #1 in de hitparade.

De opmerkelijkste ‘nieuwkomer’ is Bart Peeters. Tien jaar na zijn grote successen in het Engels met The Radios vindt hij in het Nederlands een nieuwe adem.

Clouseau vult tussen 2000 en 2009 meer dan 100 keer het Sportpaleis in Antwerpen. Dat is een absolute wereld‐prestatie. Marco Borsato doet het hen meer dan 50 keer na. Frans Bauer verkoopt bij zijn eerste doortocht in 2005 meteen vier avonden op rij uit.

In Vlaanderen scoort Bauer zijn grootste successen aan de zijde van Laura Lynn. Haar hits als ‘Je hebt me 1000 maal belogen’ en ‘Arrividerci Hans’ zorgen voor een terugkeer van de schlager in de hitlijsten. Haar mannelijke evenknie is Christoff. Zijn breekijzer in de richting van het grote publiek is de cover ‘Een ster’ (2008).

Nederland stelt twee uitzonderlijke figuren voor. Onder de naam Spinvis presenteert in 2002 Erik de Jong zijn uniek universum in tekst en geluid. De taaltovenaars van De Jeugd Van Tegenwoordig mengen hiphop met electro, slimme woordgrappen en droogkomische humor. ‘Watskeburt?!’ (2005) helpt Nederhop volwassen te worden.

DE JAREN 2000DE JAREN 2000VAN KINDSTERREN EN DIALECTPLATENVAN KINDSTERREN EN DIALECTPLATEN

SCHUINSE MEEZINGERS, SNELLE CARRIERES EN SOCIAAL MEDIAGEWELD

SCHUINSE MEEZINGERS, SNELLE CARRIERES EN SOCIAAL MEDIAGEWELD

Oranje boven! De Nederlandse export richting Vlaanderen boomt. Gers Pardoel scoort in 2011 vooral zwaar in Vlaanderen met ‘Ik neem je mee’ en ‘Bagagedrager’. Het intimistische ‘Dat ik je mis’ van Maaike Ouboter is in 2013 het meest succesrijke Nederlandstalige liedje bij ons.

In 2017 overspoelt een golf van Nederlandse rappers, de zogeheten ‘social media‐generatie’, de Vlaamse hitlijsten. Nederhop wordt gigantisch. Schuinse meezingers als ‘Drank & drugs’ van Lil’ Kleine & Ronnie Flex en ‘Kind van de duivel’ van Jebroer & DJ Paul Elstak zijn te horen op alle speelplaatsen. Andere toppers zijn Boef, Kraantje Pappie, The Opposites en Sevn Alias.

In Vlaanderen zijn de raps zachter en omfloerster. De grootste naam is Tourist LeMC. Hij start als een rapper pur sang maar vindt later aansluiting bij kleinkunst, reggae en folk. Op zijn doorbraakalbum ‘En route’ (2015) staan Flip Kowlier en Bart Peeters hem bij.

Nederlandstalige hiphop krijgt vele kleuren en accenten. Laten zich opmerken: hitmachine Slongs Die Vanongs en Soufiane Eddyani, heerser van alle streamingplatformen, uit Antwerpen, woordkunstenaar Brihang uit Knokke (vandaag Brussel) en Stikstof met donkere en geladen vibes uit de hoofdstad. Wordt zeker vervolgd.

De schlagerrevival zet zich door. Schlagerkoningin Laura Lynn geeft gemiddeld 150 optredens per jaar. Collega Christoff weet zijn populariteit uit te breiden naar Duitsland, de thuishaven van het genre.

De impact van Christoff is groot. In 2015 brengt Stan Van Samang ‘Een ster’ uit. De verkoop van Christoffs cover gaat door het dak: 30.000 exemplaren.

Ook De Romeo’s worden een referentie. Het trio brengt een Nederlandstalige mix van eigen nummers, covers en oldies. De heren presenteren ook jarenlang Het Zingpaleis, hun eigen meezingfestival.

Het huwelijk tussen televisie en muziek wordt alsmaar hechter. De jaarlijkse uitreiking van de MIA’s (Music Industry Awards) is een druk bekeken programma op VRT. De naam knipoogt naar ‘Mia’ van Gorki.

Dat nummer wordt jaren op rij verkozen tot de beste song van eigen bodem. Tot ‘Ploegsteert’ van Het Zesde Metaal de fakkel overneemt. Luc De Vos, de bedenker van ‘Mia’, overlijdt onverwacht in november 2014.

Karen, Kristel en Josje van K3 vinden hun opvolgsters via het televisieprogramma ‘K3 zoekt K3’. Hanne, Klaasje en Marthe maken een bliksemstart dankzij het – sociale – mediageweld.

Bazart is de succesrijkste Nederlandstalige groep sinds Clouseau. De groep verkoopt alle zalen en festivalweides uit en vult na amper één album het Sportpaleis in Antwerpen. Het is een ongeziene prestatie.

Snelle carrières lijken eerder regel dan uitzondering te worden. Niels Destadsbader heeft na amper twee albums al twee Sportpaleizen op zijn palmares staan.

De verrassing van 2017 is Van Echelpoel, een duo dat zijn ding doet in een sappig Kempens dialect. In 2018 zorgt ‘Zoutelande’, een duet van BLØF en Geike Arnaert, voor een primeur. Voor het eerst in de geschiedenis staat een Nederlands–Vlaamse samenwerking op #1 in de beide regio’s.

DE JAREN 2010DE JAREN 2010