Over autonomie en sturingVerslag van een werkessie over de binnenstad van Den Haag

18.09.2012TOTAL PUBLIC

© T

OTAL

PUB

LIC

• Deze presentatie is een samenvattend verslag van een bijeenkomst bij Total Public met een aantal deelnemers met uiteenlopende expertises, waarin aan de hand van een leidraad van Total Public werd gediscussieerd over de kenmerken van de binnenstad van Den Haag. Gezocht werd naar de autonome werking van de binnenstad en of die in lijn is met de eisen die er aan worden gesteld.• Aan de sessie werd deelgenomen door Gustaaf Bol (DETX), Krijn van Rijn

(Rijncomunicatie), Marieke Keur (MK Tekst en Advies), Frank Lagerveld (Wissema Group), Piet Grouls (Architecten Van Mourik), Erwin Bloys van Treslong (Tigges), Ivo de Bruijn (Ivo81mm), Karl Dahler (Bitework), Edwin van Praet (Total Public) en Stijn van Diemen (Total Public).

2

Vooraf

0Over autonomie en sturing

© T

OTAL

PUB

LIC

4

Een binnenstad is een podium dat verbindingen legt tussen vele functies.

Dat veronderstelt autonomie en aanpassingsvermogen en dynamiek.

Het veronderstelt gedeelde uitgangspunten en een zeker bewustzijn daarvan.

En het veronderstelt een hoge organisatiegraad en onderwerping daaraan.

© T

OTAL

PUB

LIC

5

De stad lijkt wel een onderneming.

Een binnenstad is een podium dat verbindingen legt tussen vele functies.

Dat veronderstelt autonomie en aanpassingsvermogen en dynamiek.

Het veronderstelt gedeelde uitgangspunten en een zeker bewustzijn daarvan.

En het veronderstelt een hoge organisatiegraad en onderwerping daaraan.

© T

OTAL

PUB

LIC

• Wat is dan haar strategische onderbouwing:• de visie?• de missie?• de strategie?• de eigendomsstructuur?

• Wat is dan haar business model:• de propositie?• de doelgroepen?• het service design?

• En... klopt dat? Is de stad goed opgesteld en georganiseerd?• Klopt de strategische onderbouwing met haar business model?

6

Als we de binnenstad beschouwen als onderneming...

© T

OTAL

PUB

LIC

• Beschrijven wij de Haagse binnenstad als onderneming• strategische onderbouwing en business model

• Doen wij een uitspraak over de kwaliteit van de binnenstad• is de binnenstad goed opgesteld en georganiseerd? Wordt recht gedaan aan

haar mogelijkheden?

• Schrijven wij eventueel in ruwe trekken een essay• Als collectief auteur

7

In deze bijeenkomst

1De strategische onderbouwing van de binnenstad

© T

OTAL

PUB

LIC

• Als... • ... we het begrip visie beschouwen als ‘de blik op de wereld vanuit het

perspectief van de onderneming die Haagse binnenstad heet’...

• ... we weten dat de visie voeding geeft aan de missie, dat wil zeggen aan de rol die de Haagse binnenstad zichzelf toebedeelt...

• ... de visie klassiek wordt opgesteld, dus vanuit verleden, heden en toekomst wordt geschreven en een lange-termijnkarakter heeft...

• ... wat is dan de visie van de binnenstad van Den Haag?

9

De onderbouwing: visie

© T

OTAL

PUB

LIC

• De wereld is vol van contrasten die mogelijkheden en kansen bieden.• Er zijn historische aspecten, symbolen, er is een locale, regionale, nationale

en internationale samenhang tussen de dingen...• De mens is een sociaal dier en heeft voor die sociale behoefte een

georganiseerde plek nodig.• Die ontmoeting faciliteert op een gekende plaats en de interactie

gecoördineerd stimuleert.ƒ Diversiteit moet een plek hebben.

ƒ Een blijvende plek die wonen, werken, recreëren en handelen faciliteert, stimuleert en verbindt. Die symboliek biedt als coulisse voor de interactie. En die in die rol blijvend erkend wordt door alle betrokkenen.

10

De onderbouwing: visie

© T

OTAL

PUB

LIC

• Als... • ... we het begrip missie beschouwen als ‘de bestaansreden van de

onderneming die Haagse binnenstad heet’...

• ... we weten dat de de missie voortkomt uit de visie, dat wil zeggen een antwoord formuleert op het perspectief dat daarin geschetst wordt...

• ... de missie zo compact mogelijk wordt opgesteld, dus alleen maar kernachtig samenvat wat de doelstelling van de onderneming is...

• ... wat is dan de missie van de binnenstad van Den Haag?

11

De onderbouwing: missie

© T

OTAL

PUB

LIC

• Het creëren van een voor iedereen toegankelijke ontmoetingsplek met het karakter van een ‘stijlvolle kermis’.• De Haagse binnenstad faciliteert ontmoeting van diversiteit, heeft een

informeel, toegankelijk en wat bescheiden karakter maar toont ook trots haar historische afkomst en ontwikkeling.

12

De onderbouwing: missie

© T

OTAL

PUB

LIC

• Als... • ... we het begrip strategie beschouwen als ‘de weg naar het doel van de

onderneming die Haagse binnenstad heet’...

• ... we weten dat de de strategie voortkomt uit de missie, dat wil zeggen een werkwijze formuleert om de missie te vervullen...

• ... de strategie zo abstract mogelijk wordt opgesteld, dus alleen maar op hoofdlijnen beschrijft hoe de Haagse binnenstad haar doel wil bereiken...

• ... wat is dan de strategie van de binnenstad van Den Haag?

13

De onderbouwing: strategie

© T

OTAL

PUB

LIC

• De Haagse binnenstad gebruikt haar dynamiek om haar doel te bereiken:• Ze is multifunctioneel, kent geen eigendom maar biedt toegang• Ze heeft herkenbare onderdelen, zones en symboliek, een passende omvang

en een hanteerbare korrelgrootte• Ze is geen eindbeeld maar vindt zichzelf steeds opnieuw uit in een

veranderende context• Ze hanteert een ‘gecoördineerde anarchie’ voor haar ontwikkeling• En ze vertelt in haar kenmerken een steeds herkenbaar verhaal

14

De onderbouwing: strategie

© T

OTAL

PUB

LIC

• Als... • ... we een eigendomsstructuur beschouwen als een weergave van

verantwoordelijkheden en belangen...

• ... we de publieke ruimte van een binnenstad beschouwen als een gedeelde ruimte...

• ... we modelmatig willen kijken naar de eigendomsstructuur...

• ... van wie is dan eigenlijk de binnenstad van Den Haag?

15

De onderbouwing: eigendomsstructuur

© T

OTAL

PUB

LIC

16

De onderbouwing: eigendomsstructuur

bewoner

ondernemer

bezoeker

toerist

beleidsmaker

vormgever

student

zorgverlener

docent

sporter

winkelpubliek

et cetera

politieman

koningin

De eigendomsstructuur van de binnenstad is als een ronde tafel waaraan door alle betrokkenen wordt aangezeten...

... en die niet altijd even rond is naar gelang de belangen die door die betrokkenen op enig moment worden nagestreefd.

2Het business model van de binnenstad

© T

OTAL

PUB

LIC

• Mininale onderdelen van een business model:• Het bieden van een aantrekkelijke en onderscheidende propositie, een

kansrijk aanbod aan de markt• Het zelf definiëren of organisch doen ontstaan van doelgroepen die in deze

propositie geïnteresseerd (klanten) zijn of er een belang bij hebben (stakeholders)

• Het ontwerpen en in stand houden van gestructureerde contactmomenten en handelingen (service design) en het creëren van een herkenbare beleving van de propositie en de verkrijging daarvan (customer journey)

18

Het business model

© T

OTAL

PUB

LIC

• Aantrekkelijk, onderscheidend ƒ een kansrijk aanbod aan de markt• een product• een dienst• het dienen van een belang

• Wat biedt de Haagse binnenstad aan?

19

Het business model: propositie

© T

OTAL

PUB

LIC

• Culture is a basic need: de Haagse binnenstad ondersteunt de cohesie van de samenleving door juist de diversiteit daarin in zijn waarde te laten. De propositie bestaat uit gelijke kansen voor diverse groepen. De Haagse binnenstad biedt een plaats voor collectieve diversiteit, maar is nu juist geen smeltkroes: de ingrediënten waaruit het collectief bestaat, figureren in hun eigenheid en geven zo ieder de binnenstad mede vorm.

20

Het business model: propositie

© T

OTAL

PUB

LIC

• Segmentering• Zelf definiëren• Organisch doen ontstaan

• Relatie• Afnemen van de propositie (klanten)• Belang hebben in de propositie (stakeholders)

• Voor wie is de Haagse binnenstad bedoeld?

21

Het business model: doelgroepen

© T

OTAL

PUB

LIC

• De doelgroepen van de Haagse binnenstad segmenteren zichzelf:• bewoners (en potentiële bewoners)• ondernemers (zakelijk en cultureel)• bezoekers (winkelpubliek, toeristen, zakelijke bezoekers, uitgaanspubliek)• hoogwaardigheidsbekleders• studenten• media• investeerders en ontwikkelaars• internationale bedrijven en organisaties (profit en NGO)• lobbyisten (branche- en sectorverenigingen)• demonstranten• de overheid (als gebruiker en organisator)

22

Het business model: doelgroepen

© T

OTAL

PUB

LIC

23

Het business model: klantreis• Wat is de klantreis

van de Haagse binnenstad (in kernbegrippen?)

© T

OTAL

PUB

LIC

24

Het business model: klantreis

meningen en kennisgeboden programma

de Haagse binnenstad heeft iets weerbarstigs, haar aantrekkelijkheid moet worden ontdekt

diversiteit in stijl en programma

leuker dan vooraf gedacht

3Conclusie

© T

OTAL

PUB

LIC

• Goed georganiseerd en opgesteld... • visie, missie, strategie, eigendomsstructuur

• ... met een goed business model...• propositie, doelgroepen, klantreis

• Worden alle mogelijkheden benut?• Wat kan er beter?• Wat moet er anders?

26

Hebben wij nu eigenlijk een goede binnenstad?

© T

OTAL

PUB

LIC

• Zolang de Haagse binnenstad blijft voldoen aan haar eigen strategische uitgangspunten en haar regeneratief vermogen, zal ze antwoorden blijven vinden op issues als:• de diversiteit als bedreiging (te veel belangen, te veel uitwerkingen)• het voorzien van de consequenties van een interventie• de blijvende haalbaarheid en betaalbaarheid van het programma, dat immers

diversiteit als uitgangspunt neemt• het beter laten beklijven van doelgroepen• het beter tonen van de dynamiek, die wel effectief is maar niet sprankelt• En zo voort.

27

Hebben wij nu eigenlijk een goede binnenstad?

© T

OTAL

PUB

LIC

• Wij schetsen een hoopvol beeld van een binnenstad die zichzelf steeds weet te vernieuwen op basis van gelijkblijvende uitgangspunten. Anders gezegd: het specifieke karakter van de Haagse binnenstad beoordelen wij als duurzaam en houdbaar.

• Natuurlijk kan het altijd beter – maar de Haagse binnenstad blijkt door haar strategische onderbouwing zeer wel in staat, haar eigen ontwikkeling te sturen.

28

Hebben wij nu eigenlijk een goede binnenstad?

Veel dank aan de deelnemers van de bijeenkomst!

18.09.2012TOTAL PUBLIC