Groeilicht: wat moet ik er nu mee ? Door: Stefan Persoon (Inno-Agro)

m.m.v. : Bart van Meurs (Bart van Meurs)

De groeilichtnavigator

Even voorstellen….

Aanleiding

Stel:

Je bent kweker en je wilt de volgende stap zetten in energiezuinig

belichten. Hoe maak je dan een onderbouwde keuze…?

SON-T, LED, tussenlicht, breed- of diepstralers…?

Hoeveel rood, blauw, verrood toevoegen, of toch wit…?

WKK, gas vastzetten of toch inkoop van het net…?

Reinigen van reflectoren, vervangen van lampen…?

Wat is nu het beste systeem en is er volgend jaar iets beters…?

Kopen, investeringsaftrek, of toch leasen…?

Aanleiding II

De overheid ziet het met lede ogen aan …

Richting vanuit Kas als Energiebron

Reductie van elektraverbruik met 50%

Meer licht in de kas

Meer umol uit een geproduceerd Kwh

Betere benutting en verdeling van assimilaten

Uiteindelijk streven kweker en KaE zelfde doel na

Elektraverbruik 1.152 Gwh € 92 mio

2007 : de grootse introductie van LED

2014 : waar blijft de grootschalige toepassing?

LED komt uiteindelijk wel, maar :

Welke kleuren ?

Hoe met warmte omgaan ?

Wanneer wordt ‘ie betaalbaar ?

LED wordt gezien een kans is dat zo?

Problemen & gevolgen voor de kweker

Beschikbare informatie is complex en niet inzichtelijk

Focus ligt zwaar op onderzoek

Er liggen nog vele mogelijkheden in het gebruik (bij u op het bedrijf)

O&O veelal gericht geweest op de grote glasgroenten

Relatief weinig ontwikkelingen / kennisoverdracht naar sierteelt

-Gerbera

-Chrysant

-Roos

Teelt

Techniek

Economie

Voor u zijn alle aspecten van belang !

Afstemmen kennis en

kunde

Deelonderwerpen

Belichtingsinstallatie

Input

WKK

Energiemarkt

Netkwaliteit

Voeding

Aansturing

Systeem

Efficiency

Levensduur

Bedrijfszekerheid

Positie

Onderhoud

Investering

Output

Lichtniveau

Spectrum

Lichtverdeling

Lichtrichting

(Rest)warmte

De (reële) opmars van LED

1,00

1,20

1,40

1,60

1,80

2,00

2,20

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

[µm

ol/

s/W

] Sy

ste

em

niv

eau

Efficiency van de lampen

Kijk kritisch naar uw bestaande installatie !

600 W valt nog enorm veel te behalen !

Onderhoud en reiniging

Nieuwe generatie bollen Rozenkweker “ik kreeg 8% meer licht”

LED uitgaande van 95% R + 5% B 2,3 umol/J

SONT maximaal 1,85 umol/J terugloop 1,65 umol

Pas op met wit licht

.

Geen actuele roadmap ontwikkeling efficiency

.

Geen geïntegreerde benadering van licht én warmte

T.V.T.

LED

Problemen & Gevolgen Techniek

Armaturen zijn moeilijk te beoordelen en te vergelijken

veel inferieure technieken en ‘verkeerde’ spectra

‘cowboys’ die bijzondere en inefficiënte lampen leveren

Geen actuele roadmap ontwikkeling efficiency

nodig om te kijken naar alle aspecten :

-gemiddelde efficiency over 5 jaar SONT vs LED

Geen geïntegreerde benadering van licht én warmte

Warmte komt niet op de gewenste plaats; kost nodeloos extra energie

Het warmte dilemma…

.

Het warmte dilemma (2)

Water of luchtgekoeld ?

Pro’s en contra’s

Wat moet er gebeuren ?

Kennis opdoen over lichtkleuren, straling

Betere uitwisseling van bestaande kennis

Naar binnen gekeerd, veel beschikbare

externe kennis over energiebesparing onbenut

Een actuele roadmap kostenontwikkeling

Cost-of-ownership systemen onafhankelijk

inzichtelijk maken

Re

latie

ve

ou

tpu

t in

mm

ol/m

2s

Golflengte (nm)

350 400 450 500 550 600 650 700 750 800

SON-T + Plasma

echt zonlicht

Re

latie

ve

ou

tpu

t in

mm

ol/m

2s

Golflengte (nm)

350 400 450 500 550 600 650 700 750 800

LED ZON

echt zonlicht

Re

latie

ve

ou

tpu

t in

mm

ol/m

2s

Golflengte (nm)

350 400 450 500 550 600 650 700 750 800

LED + Plasma

echt zonlicht

Re

latie

ve

ou

tpu

t in

mm

ol/m

2s

Golflengte (nm)

350 400 450 500 550 600 650 700 750 800

0

LED PAR

echt zonlicht

Re

latie

ve

ou

tpu

t in

mm

ol/m

2s

Golflengte (nm)

350 400 450 500 550 600 650 700 750 800

LED rood/blauw

echt zonlicht

Re

latie

ve

ou

tpu

t in

mm

ol/m

2s

Golflengte (nm)

350 400 450 500 550 600 650 700 750 800

LED rood/blauw/verrood

echt zonlicht

Wist u dit … ?

Wist u dit … ?

Sluit u aan bij project groeilichtnavigator

‘Vanuit een no-nonsense instelling wil TTO kwekers,

toeleveranciers, financiers en andere beslissers in de

glastuinbouw gericht inzicht geven in alle aspecten omtrent

belichting.

Doelstelling van deze integrale benadering is om nu en in de

toekomst belichting optimaal toe te kunnen passen

Stakeholders

Belichting

Levering

R&D

Componenten

Fabrikant

Installateur

Netbeheerder

Financiering

Bank

Private financiers

Lease

Gebruik

Management

Teeltvloer

Leverancier energie

Onderhoud

Controle

Lichtmeting

Reinigen

Vervanging componenten

Onderzoek

Publiek

Privaat

Overheid

Lichthinder

Duurzaamheid

Subsidie

Project

“De Groeilichtnavigator”

Handzaam; geen vuistdikke rapporten

Begrijpelijk; visueel maken informatie

Communicatief; sterke focus op uitwisseling kennis

Betrokkenen / geinterviewden

Hortilux Schréder

Philips

Lights Interaction

Agrolux

Lemnis Oreon

Lioris

Agrolux

Gavita

Lightshine

Rabobank Westland

B&W Installaties

Vijverberg Advies

Koppert Cress

Combivliet

Greenway

Greenlight

Purple Pride

Paul Blom

Catec (LiCor)

TTO

Vragen ?

Top 10 bevindingen

1. Te veel onduidelijkheid in de keten; gebrek aan kennis

2. Behoefte aan vergelijkbaarheid van prestaties systemen (‘productmanager’)

3. Veel nodeloze energieverspilling door ‘randzaken’ (restwarmte, kabelverliezen)

4. Nieuw en energie-efficientie is (te) risicovol; kiezen voor veilig (het oude)

5. Financiering is leidend (boven efficiency)

6. De ‘markt’ is niet meer in staat te investeren in kennis

7. Licht heeft 3 dimensies gekregen (tussenlicht, diffuus)

8. Wie overziet het hele speelveld?

9. Behoefte aan ‘hapklare’ informatie voor de ‘massa’ (receptenboek, stappenplan)

10. Hernieuwde aandacht ‘grote’ onderwerpen i.p.v. laatste %-en