De gevolgen van massaontslag voor loopbanen van werknemers

Ruben van Gaalen, Johan van Rooijen (CBS),en Dirk Scheele (WRR)

CBS Microdatamiddag – Centrum voor Beleidstatistiek8 November 2007

• SSB persoonsdata gebruiken om bedrijven te kenmerken

• Manifeste kenmerken: – Peildatum: Aantal 50plussers/moeders/

Bulgaren/gemiddelde woonwerk-afstand….etc– Dynamisch: Aantal baanwisselaars/WW-instroom…

etc

• Latente kenmerken: – Massaontslag

SSB: Brug tussen personen en bedrijven

• Achtergrond en vraagstelling

• Begripsbepaling

• Operationalisering massaontslag

• Resultaten

• Hoe verder?

Inhoud

Achtergrond

• Transitionele arbeidsmarkt• Kennisintensivering van de economie

• Kennisinflatie

• Maakbaarheid levensloop• Verantwoording bij individu• Menselijk kapitaal• Levenslang leren

• Einde ‘1 carrière=1 job’

Achtergrond

• Transitionele arbeidsmarkt• Kennisintensivering van de economie

• Kennisinflatie

• Maakbaarheid levensloop• Verantwoording bij individu• Menselijk kapitaal• Levenslang leren

• Einde ‘1 carrière=1 job’

Mobiliteit normaal/goed?

Achtergrond

• Ontslag vanuit werkgever• Vernietiging kapitaal• Economische vernieuwing• Noodzakelijk kwaad?

Achtergrond

• Ontslag vanuit werknemer• Vernietiging kapitaal

• Inkomen• Bedrijfsspecifieke kennis• Maatschappelijke participatie• Gezondheid/welbevinden• Effect op gezinsleden

• Individuele ontwikkeling• Kansen• Incentive te investeren in menselijk kapitaal

Achtergrond

• Massaontslag• Economische calamiteiten• Direct verband bedrijfsbeslissingen op grote groep individuen • Relatie met disfunctioneren kleiner dan bij individueel ontslag• Meer variatie in de gevolgen dan bij individueel ontslag• Maatschappelijke effecten (bijv. reg. arbeidsmarkt)

Vraagstelling

• Algemeen interesse: • Hoe beïnvloedt massaontslag loopbanen van

individuen?

• Massaontslag • Gedwongen mobiliteit van een aanzienlijke deel

van de personen met een reguliere baan in (middel)grote bedrijven (>100 banen gemiddeld)

Begripsbepaling

• Regulier werk• Geen uitzendwerk/oproepkrachten• Ten minste een deeltijdbaan van 0,40• Ten minste 12 maanden

Begripsbepaling

Operationalisering massaontslag

• Wat hebben anderen gedaan?• Inkrimping van een percentage (bijv. 30%)• Gericht kleinschalig onderzoek naar enkele

bedrijven (Fokker)

Operationalisering massaontslag

Uitdagingen

1. Wanneer is uitstroom ontslag?

2. Wanneer is uitstroom massaontslag?

● Relatie met normaal verloop● Relatie met bedrijfsgrootte● Relatie met herstructureringen/splitsingen● Relatie tot tijd: Ontslag als proces

Resultaten

Cijfers massaontslag I

Beëindigde banen 2001 2002

Bedrijven gem.>100 banen (excl. uitzendwerk)

1236000 1252000

Oproepkrachten; <40% deeltijd -532000 -537000

Baanduur < 12 maanden -344000 -337000

Banen in bedrijven<50 vte’s reg. banen -27000 -26000

Reguliere banen 334000 352000

Bedrijven 8600 8500

Cijfers massaontslag II

2001-2002 Na definitie:(Uitstroom-mediaan)/interkwar-tielafstand

Excl. Herstructureringen

Incl. voor/na ontslagmaand

Na ww/cwi/ wachtgeld check

Massaontslag (Bedrijf/maandcombinaties)

1066 582 459

Gemiddeld volume (vte’s) 68 63 - 61

Maximaal volume (vte’s) 1750 1346 - 1346

Voor/na ontslagmaand - - 1050 573

Betroffen banen 83300 42800 52300 39200

Beschrijving op SBI niveau

SBI Totaal

Overige industrie 6600

Bouwnijverheid 1600

Handel 4700

Vervoer en communicatie 2300

Financiële instellingen 1700

Overige zakelijke dienst 7300

Openbaar bestuur 4100

Onderwijs 1400

Gezondheids- en welzijnszorg 2600

Cultuur en overige dienstverl. 3400

Cijfers massaontslag III

050

100

150

200

250

300

350

400

450

dec0 feb1 apr1 jun1 aug1 okt1 dec1 feb2 apr2 jun2 aug2 okt2 dec2 feb3 apr3 jun3maand

piek voorna normaalverloop

Bedrijf A

Cijfers massaontslag III

050

100

150

200

250

300

dec0 feb1 apr1 jun1 aug1 okt1 dec1 feb2 apr2 jun2 aug2 okt2 dec2 feb3 apr3 jun3maand

piek voorna normaalverloop

Bedrijf B

Cijfers massaontslag III

010

2030

4050

6070

dec0 feb1 apr1 jun1 aug1 okt1 dec1 feb2 apr2 jun2 aug2 okt2 dec2 feb3 apr3 jun3maand

piek voorna normaalverloop

Bedrijf C

Gevolgen voor individuele werknemers ISociaaleconomische categorie(belangrijkste inkomstenbron)

van 1 maand voor tot 6 en 12 maanden na ontslag

SEC -1 % SEC 6 % SEC 12 %

Werknemer 36000 92.7 20860 55.5 21900 58.5

Zelfstandige 220 0.5 880 2.3 920 2.4

WAO 340 0.8 1760 4.6 1960 5.2

WW 280 0.7 2970 7.9 3080 8.2

ABW 50 0.1 230 0.6 330 0.8

Overige uitkering 780 2.0 3680 9.8 2840 7.5

Pensioen 680 1.7 3100 8.2 3230 8.6

Scholier/student 480 1.2 640 1.7 590 1.5

Geen inkomsten 0 0.0 3410 9.0 2590 6.9

Total 38800 100.0 37540 100.0 37430 100.0

NL verlaten/overleden 360 1640 1740

Gevolgen voor individuele werknemers II

SEC 12 -1940 1940-47

1948-55

1956-61

1962-69

1970-77

1978-

Werknemer 8.4 12.4 53.8 64.8 68.5 78.6 79.4

Zelfstandige 1.9 0.4 2.3 3.5 3.8 0.5 0.6

WAO 3.2 8.3 11.0 5.9 4.0 0.8 0.8

WW 1.9 11.0 12.2 9.5 9.2 1.6 1.6

ABW 0.0 0.2 0.7 1.0 1.0 1.0 1.0

Overige uitkering 11.4 19.0 11.9 7.0 4.4 1.2 1.1

Pensioen 72.0 46.1 0.7 0.0 0.0 0.0 0.0

Scholier/student 0.0 0.0 0.0 0.1 0.2 9.7 9.1

Geen inkomsten 0.9 2.2 7.0 7.8 8.6 6.1 6.1

Total 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0

Aantallen 540 6300 5300 5200 8700 8100 5000

Sociaaleconomische categorie(belangrijkste inkomstenbron) 12 maanden na ontslag naar geboortejaar

Hoe verder?

• Onderzoeksvragen

• Hoe verlopen de arbeidsmarktcarrières in de eerste paar jaar na massaontslag?

• Wie vindt het snelst weer werk in welke sector en op welk loonniveau?

• Hoe verlopen deze loopbanen in vergelijking tot mensen die ononderbroken aan het werk zijn?

• Het SSB zal in de toekomst in toenemende mate een brug vormen tussen personen en bedrijven, in beide richtingen.

• Het Economisch Statistisch Bestand (ESB) en het SSB moeten elkaar meer aanvullen dan nu het geval is

Stellingen

Vragen?

Ruben van Gaalen

Email: igan@cbs.nl

terug

010

2030

40P

erce

nt

-6 -2 2 6 10 14 18 22 26 30 34 38 42 46 50Uitstroom-mediaan/interkwartielafstand

Waarden<50