In Presikhaaf wonen meer dan honderd verschillende culturen. Allemaal met een andere achtergrond, en alle-maal leven ze samen in één wijk. Dat gaat niet altijd even makkelijk, maar toch heeft het ook echt mooie kanten. Hans Haarler, wijkmanager van ver-schillende wijken waaronder Presikhaaf Oost en West sinds 2006, vertelt zijn bevindingen van de afgelopen jaren. Zijn taak is om bewoners en ge-meente bij elkaar te brengen. “Al is de wethouder vakinhou-delijk beter op de hoogte dan ik”, vertelt hij bescheiden. door Sophia Zomer

at heeft Hans allemaal al bete-kend voor Presikhaaf? Er zijn

platforms opgericht waaraan verschil-lende organisaties meedoen, zoals be-woners, woningcorporaties, politie, ouderenstichtingen enzovoorts. Hier kan iedereen zijn mening en belangen verduidelijken. Het doel is om uitein-delijk de Wijkvisie te verwezenlijken. De Wijkvisie is een gezamenlijk droom-beeld voor het jaar 2025 van de wijk Presikhaaf. “Maar, zo voegt Hans toe, deze plannen kunnen alleen uitgevoerd worden voor zover ze realiseerbaar zijn.”“Soms moet ik op eieren lopen, of als een olifant door de porseleinkast van de gemeente lopen om mensen wakker te schudden”, zegt Hans. Een voorbeeld is een trapveldje dat de gemeente jaren geleden wilde aanleggen. De bewoners wilden toch liever een speeltuintje, en die kwam er. Een poos later werd alle ruimte rond het speeltuintje volgebouwd met woningen, en ging de jeugd voet-ballen op plekken waar ze overlast ver-oorzaakten. De bewoners gingen weer klagen, maar de gemeente zei dat het hun eigen schuld was. Hans heeft toen ingegrepen, en verschillende belang-hebbende organisaties opgetrommeld. Hij heeft de druk op de gemeente opge-voerd door de bewoners brieven te laten schrijven. Hierdoor zag de gemeente in dat het hun taak was om dit probleem op te lossen. Uiteindelijk hebben de gemeente en bewoners samen geko-zen om toch nog een trapveldje te laten aanleggen. Hans heeft dus gezorgd voor voldoende draagvlak voor dit initiatief.

Hoe komt Presikhaaf eigenlijk aan al die oude gebouwen? Presikhaaf is een naoorlogse wijk. “Na de oorlog is men in rap tempo gaan bouwen, er was toen een flinke woningnood. Die flats die toen zijn gebouwd zijn nu op; ze zijn niet meer te renoveren of te vernieuwen. Deze gaan nu plat”. Toch is Presikhaaf niet altijd zo multi-cultureel geweest. Vroeger woonden er mensen die een redelijk modaal inko-men hadden. Deze mensen werkten bij-voorbeeld bij de gemeente Arnhem, en vestigden zich in Presikhaaf in huurwo-ningen. Toen deze mensen ouder wer-den, verhuisden ze uit Presikhaaf omdat ze zich daar niet konden ontwikkelingen qua woning, en kwamen al die huur-woningen leeg te staan. Omdat de huur ondertussen flink gedaald was, kwa-men er veel mensen met bijvoorbeeld een uitkering in te wonen. Hierdoor ontstond het gevoel van verpaupering. In de jaren ’90 werd het initiatief ‘Spiegelbouw’ bedacht. Dit houdt een mengeling van sociale woningbouw

en duurdere koopwoningen in. De ge-meente heeft dit initiatief uitgebreid door verschillende sociale voorzie-ningen toe te voegen, zoals het Multi-functioneel Centrum en het overdekte winkelcentrum, de eerste van Europa. Helaas gooide de recessie roet in het eten. Door de recessie werd het bouw-tempo vertraagd, koopwoningen werden minder snel verkocht en appartementen werden al helemaal niet verkocht. Pre-sikhaaf krijgt ook geen geld meer van het rijk, wat ze eerst wel kregen omdat Pre-sikhaaf West een zogenaamde kracht-wijk van minister Vogelaar was. Hun hoop is nu gevestigd op de provincie.

Oost en WestWat is nu eigenlijk het verschil tussen Presikhaaf West en Oost? Het grootste verschil is dat Presikhaaf West een ach-terstandswijk is, en Oost niet. In Presik-haaf Oost wonen veel ouderen. De toe-komst zal daar spannend worden als de ouderen verhuizen naar bejaardencentra en er jonge gezinnen zullen gaan wonen. “In Presikhaaf Oost is er een goede mix tussen hoge en lagere inkomens. Daar is er een kracht vanuit de bewoners, die missen we nog in West. Daar zijn de burgers alleen maar bezig met overle-ven, zorgen dat er brood op tafel komt”.Hoe komt het, dat ondanks de inspan-ningen van de gemeente om van Pre-sikhaaf West ook een modale wijk te maken, de mensen er toch alleen maar bezig zijn met overleven? Volgens Hans zijn de mannen niet te bewegen. Vrou-wen die hier komen wonen ontwikkelen zich prima, maar de mannen kunnen maar moeilijk wennen. Ze zijn niet te bewegen tot integratie en werk. Tegen-woordig kunnen mannen niet meer naar Nederland komen zonder eerst een in-burgeringcursus te doen. Dan lopen ze ook niet tegen problemen als deze aan, maar voor de mannen die al in Presikhaaf woonden geldt dit probleem nog wel.

“In Presikhaaf wonen veel Turken, en daar zijn we blij mee; Turken zijn ge-zagsgetrouw.” Maar ze komen van het platteland uit Turkije, en die cultuur loopt achter in vergelijking met de cul-

tuur hier in Presikhaaf. Er komt wel een langzame verandering met de jongere generatie, en de integratie gaat steeds beter. Maar met de jongere generatie is ook een probleem, want die vertrekken weer uit Presikhaaf. Jongeren willen bre-ken met de traditie waarin hun ouders zijn opgegroeid. Toch is dit niet altijd het geval. Er zijn ook jongeren die trou-wen en dan in Presikhaaf op zoek gaan naar een koopwoning. “Je kunt hier ge-boren worden en sterven. Het gaat heel natuurlijk, mensen willen bij gelijkge-stemden wonen en komen hier wonen, ook jongeren. Die hebben alles hier, familie, de moskee, werk enzovoorts”.

WerkloosheidNog een probleem in Presikhaaf is de werkloosheid. “Daar is helaas wei-nig aan te doen, vooral omdat het ook een landelijk probleem is”, merkt Hans op. Wel zijn er drie participatieme-dewerkers in Presikhaaf. Zij begelei-den mensen om ze te activeren, ver-trouwen te geven en aan het werk te zetten. “Op die manier proberen we mensen in hun eigen kracht te zetten”.

Naast de participatiemedewerkers heeft Presikhaaf ook een activerings-team voor mensen die heel ver van de arbeidsmarkt afstaan. “Die mensen moeten het nog leren, en uiteindelijk die stap kunnen zetten”. En het werkt, want een van de geholpen mensen werkt nu in het Multifunctioneel Centrum. Het activeringsteam van Presikhaaf pro-beert mensen die werkloos zijn weer te laten wennen aan een werksituatie. De deelnemers komen onder andere uit Afghanistan, Somalië, Syrië, Turkije, de Antillen, Suriname en Nederland. Mar-jon Bussink, medewerker van het active-ringsteam Presikhaaf, vertelt enthousiast:“De mensen die ik ken, keken eerst met de hoofd naar beneden, maar na hun deelname aan het activerings-team zie ik ze weer rechtop lopen. Ze kunnen weer trots op zichzelf zijn en ze zien de wereld weer zitten.”De werklozen kiezen vrijwillig voor het activeringsteam, omdat zij zich-

zelf willen ontwikkelen om vervolgens weer aan het werk te kunnen in de toekomst. Bussink: “Wij gaan uit van de kracht van de mensen zelf, zodat ze zelf weer de toekomst in handen kun-nen krijgen door middel van zelfver-trouwen. We doen cursussen en andere gezamenlijke activiteiten. Iedereen is anders in de groep en door deze diver-siteit kunnen we veel van elkaar leren. We hopen zo dat ze in de toekomst ook weer wat voor een ander kunnen gaan betekenen.” Na de cursus hopen men-sen toch weer aan het werk te kunnen, maar sommigen beginnen ook aan een opleiding of doen vrijwilligers werk.De gemengde groep van rond de tien tot twaalf personen bestaan uit vrou-wen en mannen. “De mannen hebben er toch meer moeite mee dan de vrou-wen om toe te geven dat ze er sterker uit komen. Dat komt omdat ze voor elkaar toch een beetje stoer willen zijn. Vrou-wen boeken daarom meer vooruitgang, omdat ze zich kwetsbaarder opstellen.”

ActiviteitenOm de integratie te bevorderen wor-den er verschillende dingen ge-organiseerd in Presikhaaf. Enkele voorbeelden zijn buurtbarbecues, openluchtbioscopen en het T-huis. Afgelopen week werd het receptenboek ‘’Oersoep’’ gepresenteerd in de wijk. In het zonnige Presikhaaf verzamelden de mensen zich al voor vieren, al voor de boekpresentatie officieel van start ging. Naar schatting hadden er een vijftig-tal mensen zich voor het winkelcen-trum bij vier picknicktafels gevestigd. De aanwezigen kwamen voornamelijk uit Presikhaaf zelf. Jong en oud was aan-wezig om een bekertje oersoep weg te le-pelen, die (volgens PresikhaafCentraal) een stuk lekkerder was dan dat het eruit zag. Er waren buurtbewoners aanwezig die trots konden vertellen dat hun recept in het boek terecht is gekomen. Kinder-opvang Skar zag met het weer van van-daag ook een buitenkansje en namen de kinderen mee naar de presentatie.Na een korte introductie van het boek, konden de eerste blikken in de re-

ceptenboeken geworpen worden die gratis(!) werden uitgedeeld aan de aanwezigen. Het boek heeft dikke, ste-vige pagina’s en wordt met een ring-band samengehouden. Het ziet er goed uit, luidt het algemene oordeel.Dankzij dit soort activiteiten kunnen de mensen ruiken aan elkaars leefwij-zen, en zo beter integreren. Ook kun-nen ze zo andere mensen ontmoeten, het blijkt namelijk dat veel bewoners contact met andere mensen missen. “Beter een goede buur dan een verre vriend, dat is echt waar. Vooral in een multiculturele wijk”, aldus Haarler.

MulticultureelDankzij de vele culturen die Presik-haaf herbergt, zijn er ook enorm veel verschillende leefwijzen. “Bijvoor-beeld de tuintjes. Oorspronkelijke be-woners houden de tuintjes picobello in orde, bij wijze van spreken met een nagelschaartje. Nieuwe bewoners den-ken: Hup, groen eruit, tegels erin.”Voor nieuwe bewoners is er een woning-coach, voor allochtonen en autochto-nen. “Ze leren dingen als ‘vraag je buren eens op de koffie’”. Als er problemen ontstaan in een wijk waar de bewoners zelf niet uitkomen, is er buurtbemid-deling. Dit zijn gewoon mensen uit de wijk, vrijwilligers, die met beide par-tijen gaan praten. Echt grote problemen worden het meestal niet. Twee á drie keer per jaar wordt er iemand het huis uitgezet, maar dan moet er wel heel wat gebeurd zijn. “De meeste mensen die overlast veroorzaken hebben een ver-borgen zorgvraag. Dan heb je zoet en zuur. Zuur krijgen ze als ze geen hulp willen. Dan moeten we hard doen, en bijvoorbeeld de politie langs de deur la-ten gaan. Als ze dan uiteindelijk toch een sociaal werker krijgen komt het zoete”.

Bij allochtonen wordt al snel de associ-atie gelegd met criminaliteit, maar dat valt volgens Hans heel erg mee in Pre-sikhaaf. “Er wordt wel veel gestolen en er zijn wel hennepkwekerijen, maar dat is in elke wijk zo. Presikhaaf West is niet tot krachtwijk gekozen door de criminaliteit, die valt er heel erg mee.”

presikhaaf herbergt meer dan 100 culturen. hans haarler, wijkmanager, vertelt over ‘zijn’ wijk

vrijdag 30 maart 2012 De Gelderlander

cultuur | 25

Presikhaaf als multiculturele wijk

De presentatie van het boek ‘Oersoep’. foto www.presikhaaf.info

w