De Elektronische Handtekening Thomas De Meese Advocaat Kunstlaan 27 - 1040 Brussel Tel :...

46
De Elektronische De Elektronische Handtekening Handtekening Thomas De Meese Advocaat Kunstlaan 27 - 1040 Brussel Tel : 02/231.17.99 - Fax : 02/230.63.99 Email : [email protected] www.crowell.com

Transcript of De Elektronische Handtekening Thomas De Meese Advocaat Kunstlaan 27 - 1040 Brussel Tel :...

Page 1: De Elektronische Handtekening Thomas De Meese Advocaat Kunstlaan 27 - 1040 Brussel Tel : 02/231.17.99 - Fax : 02/230.63.99 Email : tdemeese@crowell.com.

De Elektronische De Elektronische

HandtekeningHandtekening

Thomas De MeeseAdvocaat

Kunstlaan 27 - 1040 BrusselTel : 02/231.17.99 - Fax : 02/230.63.99

Email : [email protected]

Page 2: De Elektronische Handtekening Thomas De Meese Advocaat Kunstlaan 27 - 1040 Brussel Tel : 02/231.17.99 - Fax : 02/230.63.99 Email : tdemeese@crowell.com.

Technische InleidingTechnische Inleiding

Page 3: De Elektronische Handtekening Thomas De Meese Advocaat Kunstlaan 27 - 1040 Brussel Tel : 02/231.17.99 - Fax : 02/230.63.99 Email : tdemeese@crowell.com.

Elektronische HandtekeningElektronische Handtekening

“gegevens in elektronische vorm, vastgehecht aan of geassocieerd met andere elektronische gegevens, die worden gebruikt als middel voor authentificatie”

– geheime codes– paswoorden– gescande handtekening– digitale handtekening

Richtlijn 1999/93

Page 4: De Elektronische Handtekening Thomas De Meese Advocaat Kunstlaan 27 - 1040 Brussel Tel : 02/231.17.99 - Fax : 02/230.63.99 Email : tdemeese@crowell.com.

CryptografieCryptografie

• Zelfde sleutel wordt gebruikt voor encryptie en decryptie

• Publieke sleutel en private sleutel die mathematisch onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn

• Private sleutel voor verzender. Publieke sleutel vrij toegankelijk voor iedere ontvanger.

Symetrische cryptografie

Assymetrische cryptografie

Page 5: De Elektronische Handtekening Thomas De Meese Advocaat Kunstlaan 27 - 1040 Brussel Tel : 02/231.17.99 - Fax : 02/230.63.99 Email : tdemeese@crowell.com.

Digitale HandtekeningDigitale Handtekening

• Assymetrische cryptografie

• Hashing algoritme

Combinatie

Page 6: De Elektronische Handtekening Thomas De Meese Advocaat Kunstlaan 27 - 1040 Brussel Tel : 02/231.17.99 - Fax : 02/230.63.99 Email : tdemeese@crowell.com.

Digitale HandtekeningDigitale Handtekening

• Verzender maakt hashing code aan van de email. (Hashing = techniek waarmee men elektronische bestanden kan herleiden tot een unieke code van beperkte lengte).

• Hashing algoritme wordt door verzender versleuteld met zijn private sleutel en als bijlage aan de email verstuurd

Hashing

Assymetrische cryptografie

Page 7: De Elektronische Handtekening Thomas De Meese Advocaat Kunstlaan 27 - 1040 Brussel Tel : 02/231.17.99 - Fax : 02/230.63.99 Email : tdemeese@crowell.com.

Assymetrische cryptografie

Digitale HandtekeningDigitale Handtekening

• Ontvanger maakt hashing code van de email aan

• Ontvanger ontsleutelt de digitale handtekening in bijlage aan de hand van de publieke sleutel

• Ontvanger vergelijkt beide hashing codes

Page 8: De Elektronische Handtekening Thomas De Meese Advocaat Kunstlaan 27 - 1040 Brussel Tel : 02/231.17.99 - Fax : 02/230.63.99 Email : tdemeese@crowell.com.

Hashing codes identiek = dubbele garantie

Digitale HandtekeningDigitale Handtekening

• Bericht is afkomstig van houder private sleutel

• Aan het document is niets gewijzigd

Page 9: De Elektronische Handtekening Thomas De Meese Advocaat Kunstlaan 27 - 1040 Brussel Tel : 02/231.17.99 - Fax : 02/230.63.99 Email : tdemeese@crowell.com.

BasisbeginselenBasisbeginselenBelgisch BewijsrechtBelgisch Bewijsrecht

Page 10: De Elektronische Handtekening Thomas De Meese Advocaat Kunstlaan 27 - 1040 Brussel Tel : 02/231.17.99 - Fax : 02/230.63.99 Email : tdemeese@crowell.com.

Schriftelijk Bewijs in het Schriftelijk Bewijs in het Belgisch BewijsrechtBelgisch Bewijsrecht

1. De authentieke akte (art. 1317-1327 BW)

2. De onderhandse akte (art. 1322-1333 BW)

3. (…)

4. Afschriften van titels (artikel 1334-1336)

5. (…)

6. Begin van bewijs door geschriften (art 1347 BW)

Akten

Geschriften

Page 11: De Elektronische Handtekening Thomas De Meese Advocaat Kunstlaan 27 - 1040 Brussel Tel : 02/231.17.99 - Fax : 02/230.63.99 Email : tdemeese@crowell.com.

De Onderhandse AkteDe Onderhandse Akte

• Onderhandse akte heeft tussen de onder-tekenaars dezelfde bewijskracht als authentieke akte

• Authentieke of onderhandse akte vereist voor alle zaken die 375 € te boven gaan.

• Geen getuigenbewijs mogelijk tegen en boven de inhoud van akten.

Art. 1341 BW

Art. 1322 BW

Page 12: De Elektronische Handtekening Thomas De Meese Advocaat Kunstlaan 27 - 1040 Brussel Tel : 02/231.17.99 - Fax : 02/230.63.99 Email : tdemeese@crowell.com.

Kenmerken van de Kenmerken van de Handgeschreven HandtekeningHandgeschreven Handtekening

• Rechtstreeks op papieren drager

• en met de hand

• in eigen handschrift

• plaatsen van de naam

Cassatie

Page 13: De Elektronische Handtekening Thomas De Meese Advocaat Kunstlaan 27 - 1040 Brussel Tel : 02/231.17.99 - Fax : 02/230.63.99 Email : tdemeese@crowell.com.

Kenmerken van de Kenmerken van de Handgeschreven HandtekeningHandgeschreven Handtekening

• Identificatie van de ondertekenaar

• Toeëigening van de inhoud van de akte

• Integriteit van de inhoud van de akte

Handtekening

Papier

Page 14: De Elektronische Handtekening Thomas De Meese Advocaat Kunstlaan 27 - 1040 Brussel Tel : 02/231.17.99 - Fax : 02/230.63.99 Email : tdemeese@crowell.com.

De Elektronische De Elektronische HandtekeningHandtekening

Page 15: De Elektronische Handtekening Thomas De Meese Advocaat Kunstlaan 27 - 1040 Brussel Tel : 02/231.17.99 - Fax : 02/230.63.99 Email : tdemeese@crowell.com.

Richtlijn 1999/93Richtlijn 1999/93betreffende een gemeenschappelijk kader voor betreffende een gemeenschappelijk kader voor

elektronische handtekeningenelektronische handtekeningen

• Wettelijke erkenning van de elektronische handtekening

• Scheppen van een wettelijk kader voor de activiteiten van certificatiedienstverleners

Page 16: De Elektronische Handtekening Thomas De Meese Advocaat Kunstlaan 27 - 1040 Brussel Tel : 02/231.17.99 - Fax : 02/230.63.99 Email : tdemeese@crowell.com.

• Wet van 20 oktober 2000 betreffende de introductie van nieuwe telecommunicatie-middelen in de gerechtelijke en buiten-gerechtelijke procedure (B.S., 22 december 2000)

• Wet van 9 juli 2001 houdende vaststelling van bepaalde regels in verband met het juridsch kader voor elektronische handtekeningen en certificatiediensten (B.S., 29 september 2001)

Omzetting van de Richtlijn in Omzetting van de Richtlijn in Belgisch rechtBelgisch recht

Wet Bourgeois

Wet certificatie-diensten

Page 17: De Elektronische Handtekening Thomas De Meese Advocaat Kunstlaan 27 - 1040 Brussel Tel : 02/231.17.99 - Fax : 02/230.63.99 Email : tdemeese@crowell.com.

Begrip Elektronische Begrip Elektronische Handtekening (EH)Handtekening (EH)

“Een onderhandse akte die erkend is door degenen tegen wie men zich daarop beroept, of die wettelijk voor erkend wordt gehouden, heeft tussen de ondertekenaars van de akte (…) dezelfde bewijskracht als een authentieke akte

Kan, voor de toepassing van dit artikel, voldoen aan de vereiste van een handtekening, een geheel van elektronische gegevens dat aan een bepaalde persoon kan worden toegerekend en het behoud van de integriteit van de akte aantoont”

Nieuw artikel1322 BW

Page 18: De Elektronische Handtekening Thomas De Meese Advocaat Kunstlaan 27 - 1040 Brussel Tel : 02/231.17.99 - Fax : 02/230.63.99 Email : tdemeese@crowell.com.

Begrip Elektronische Begrip Elektronische HandtekeningHandtekening

• geheel van elektronische gegevens

– dat aan een bepaalde persoon kan worden toegerekend (identificatiefunctie en impliciet ook toe-ëigeningsfunctie)

– en het behoud van de integriteit van de akte aantoont (integriteitsfunctie)

Nieuw artikel1322 BW

Page 19: De Elektronische Handtekening Thomas De Meese Advocaat Kunstlaan 27 - 1040 Brussel Tel : 02/231.17.99 - Fax : 02/230.63.99 Email : tdemeese@crowell.com.

KenmerkenKenmerkenElektronische HandtekeningElektronische Handtekening

“Kan, (…), voldoen aan de vereiste van een handtekening”

Nieuw artikel1322 BW

Page 20: De Elektronische Handtekening Thomas De Meese Advocaat Kunstlaan 27 - 1040 Brussel Tel : 02/231.17.99 - Fax : 02/230.63.99 Email : tdemeese@crowell.com.

KenmerkenKenmerkenElektronische HandtekeningElektronische Handtekening

• Beoordeling door de rechter

• Bewijslast rust op diegene die zich op de EH beroept

Nieuw artikel1322 BW

Page 21: De Elektronische Handtekening Thomas De Meese Advocaat Kunstlaan 27 - 1040 Brussel Tel : 02/231.17.99 - Fax : 02/230.63.99 Email : tdemeese@crowell.com.

Niet-discriminatieNiet-discriminatie

“Een elektronische handtekening kan geen rechtsgeldigheid worden ontzegd en niet als bewijsmiddel in gerechtelijke procedures worden geweigerd louter op grond van het feit dat :– de handtekening in elektronische

vorm is gesteld, of– niet is gebaseerd op een gekwalificeerd

certificaat– (…)– zij niet met een veilig middel is

aangemaakt”

Artikel 4§5WetCertificatie-diensten

Page 22: De Elektronische Handtekening Thomas De Meese Advocaat Kunstlaan 27 - 1040 Brussel Tel : 02/231.17.99 - Fax : 02/230.63.99 Email : tdemeese@crowell.com.

“Onverminderd de artikelen 1323 en volgende B.W. wordt een geavanceerde elektronische handtekening, gerealiseerd op basis van een gekwalificeerd certificaat en aangemaakt door een veilig middel voor het aanmaken van een handtekening, geassimileerd met een handgeschreven handtekening ongeacht of deze handtekening werd gerealiseerd door een natuurlijke dan wel door een rechtspersoon”

GeavanceerdeGeavanceerdeElektronische HandtekeningElektronische Handtekening

Art. 4§4Wet certificatie-diensten

Page 23: De Elektronische Handtekening Thomas De Meese Advocaat Kunstlaan 27 - 1040 Brussel Tel : 02/231.17.99 - Fax : 02/230.63.99 Email : tdemeese@crowell.com.

• Weerlegbaar vermoeden van rechtsgeldige handtekening

• Geen beoordeling door de rechter noodzakelijk

GeavanceerdeGeavanceerdeElektronische HandtekeningElektronische Handtekening

Art. 4§4Wet certificatie-diensten

Page 24: De Elektronische Handtekening Thomas De Meese Advocaat Kunstlaan 27 - 1040 Brussel Tel : 02/231.17.99 - Fax : 02/230.63.99 Email : tdemeese@crowell.com.

• is op unieke wijze aan de ondertekenaar verbonden

• maakt het mogelijk de ondertekenaar te identificeren

• wordt aangemaakt met middelen die de ondertekenaar onder zijn uitsluitende controle kan houden

• is op zodanige wijze aan de gegevens waarop zij betrekking heeft verbonden, dat elke latere wijziging van de gegevens kan worden opgespoord

GeavanceerdeGeavanceerdeElektronische HandtekeningElektronische Handtekening

Art. 2,2°Wet certificatie-diensten

Page 25: De Elektronische Handtekening Thomas De Meese Advocaat Kunstlaan 27 - 1040 Brussel Tel : 02/231.17.99 - Fax : 02/230.63.99 Email : tdemeese@crowell.com.

Gekwalificeerd CertificaatGekwalificeerd Certificaat

• Wettelijk bepaalde criteria :– betrouwbaarheid– bekwaamheid– garanties inzake controle identiteit begunstigden

certificaten– (…)

• Wettelijk bepaalde inhoud :– identiteit certificatieverlener– identiteit ondertekenaar– geldigheidsduur certificaat– beperkingen certificaat– (…)

Certificaat

Certificatie-dienstverlener

Page 26: De Elektronische Handtekening Thomas De Meese Advocaat Kunstlaan 27 - 1040 Brussel Tel : 02/231.17.99 - Fax : 02/230.63.99 Email : tdemeese@crowell.com.

Veilige MiddelenVeilige Middelen

• Gegevens voor het aanmaken van EH mogen slechts 1 x voorkomen en moeten vertrouwelijk zijn

• Geen deductiemogelijkheid

• State of the art bescherming tegen vervalsing

• Legitieme ondertekenaar moet middelen voor het aanmaken van de handtekening op betrouwbare wijze kunnen beschermen tegen gebruik door derden

Page 27: De Elektronische Handtekening Thomas De Meese Advocaat Kunstlaan 27 - 1040 Brussel Tel : 02/231.17.99 - Fax : 02/230.63.99 Email : tdemeese@crowell.com.

Mogelijke scenario’sMogelijke scenario’s

O n derh and seA kte

E Hn iet

b e tw ist

O n derh and seak te

E Hrech tsg eld ig

G ew o ong eschrift

E Hn iet

rech tsg eld ig

E Hb etw ist

N ie tg eavan ceerde

E H

O n derh and seak te

E Hrech tsg eld ig

G eavan ceerdeE H

E lektro nischo n dertekend

stuk

Page 28: De Elektronische Handtekening Thomas De Meese Advocaat Kunstlaan 27 - 1040 Brussel Tel : 02/231.17.99 - Fax : 02/230.63.99 Email : tdemeese@crowell.com.

• “voor de toepassing van dit artikel”

• “Onverminderd de artikelen 1323 e.v. B.W.”

Gelijkschakeling EHGelijkschakeling EHBeperkingenBeperkingen

Art. 1322 BW

Art. 4§4Wet certificatie-diensten

Page 29: De Elektronische Handtekening Thomas De Meese Advocaat Kunstlaan 27 - 1040 Brussel Tel : 02/231.17.99 - Fax : 02/230.63.99 Email : tdemeese@crowell.com.

• De gelijkschakeling geldt enkel voor de ondertekening van een onderhandse akte in het kader van het burgerlijk bewijsrecht.

• Authentieke akte

• Administratief recht, fiscaal recht, enz.

Gelijkschakeling EHGelijkschakeling EHBeperkingenBeperkingen

Besluit :

Uitsluitingen :

Page 30: De Elektronische Handtekening Thomas De Meese Advocaat Kunstlaan 27 - 1040 Brussel Tel : 02/231.17.99 - Fax : 02/230.63.99 Email : tdemeese@crowell.com.

• Vormvoorschriften overheidsopdrachten

• Art. 1326 BW : handgeschreven vermelding ‘goed voor’ of ‘goedgekeurd’

• Art. 1328 BW : vaste datum door registratie

Gelijkschakeling EHGelijkschakeling EHBeperkingenBeperkingen

Lex specialis derogat lex generalis

Page 31: De Elektronische Handtekening Thomas De Meese Advocaat Kunstlaan 27 - 1040 Brussel Tel : 02/231.17.99 - Fax : 02/230.63.99 Email : tdemeese@crowell.com.

• Ontkenning van de handtekening - onderzoek van de echtheid van de handtekening

• Bewijslast rust op diegene die zich op de EH beroept

• Feitenkwestie die mag worden bewezen door alle middelen van recht

• Schriftonderzoek overeenkomstig art. 883 ev Ger.W.?

• Deskundigenonderzoek?

Gelijkschakeling EHGelijkschakeling EH

Art. 1323 BWArt. 1324 BW

Page 32: De Elektronische Handtekening Thomas De Meese Advocaat Kunstlaan 27 - 1040 Brussel Tel : 02/231.17.99 - Fax : 02/230.63.99 Email : tdemeese@crowell.com.

CertificatiedienstenCertificatiediensten

Page 33: De Elektronische Handtekening Thomas De Meese Advocaat Kunstlaan 27 - 1040 Brussel Tel : 02/231.17.99 - Fax : 02/230.63.99 Email : tdemeese@crowell.com.

Gekwalificeerde CertificatenGekwalificeerde Certificaten

• naam houder GC• vermelding dat het een GC is• gegevens voor het verifiëren van de EH• begin en einde geldigheidsduur GC• geavanceerde EH van de certificatie-

dienstverlener• identiteit en land certificatiedienstverlener

• beroep of hoedanigheid van de houder• gebruiksgrenzen van het GC• maximumwaarde van de transacties met het

GC

Verplicht

Mogelijk

Page 34: De Elektronische Handtekening Thomas De Meese Advocaat Kunstlaan 27 - 1040 Brussel Tel : 02/231.17.99 - Fax : 02/230.63.99 Email : tdemeese@crowell.com.

Gekwalificeerde CertificatenGekwalificeerde Certificaten

Voorbeeld

Page 35: De Elektronische Handtekening Thomas De Meese Advocaat Kunstlaan 27 - 1040 Brussel Tel : 02/231.17.99 - Fax : 02/230.63.99 Email : tdemeese@crowell.com.

Gekwalificeerde CertificatenGekwalificeerde Certificaten

Voorbeeld

Page 36: De Elektronische Handtekening Thomas De Meese Advocaat Kunstlaan 27 - 1040 Brussel Tel : 02/231.17.99 - Fax : 02/230.63.99 Email : tdemeese@crowell.com.

Aanvraag CertificaatAanvraag Certificaat

• Verplichting voor de certificatiedienstverlener om de identiteit van de aanvrager te controleren :

– betrouwbare documenten (identiteitskaart, uittreksel BS, …)

– registratieoverheden (gemeenten, de Post,

Kamers van Koophandel)

Page 37: De Elektronische Handtekening Thomas De Meese Advocaat Kunstlaan 27 - 1040 Brussel Tel : 02/231.17.99 - Fax : 02/230.63.99 Email : tdemeese@crowell.com.

Een Digitale Handtekening Een Digitale Handtekening AanvragenAanvragen

© Globalsign

Page 38: De Elektronische Handtekening Thomas De Meese Advocaat Kunstlaan 27 - 1040 Brussel Tel : 02/231.17.99 - Fax : 02/230.63.99 Email : tdemeese@crowell.com.

Herroeping CertificaatHerroeping Certificaat

• Op aanvraag van de houder

• GC afgeleverd op basis van foutieve of vervalste gegevens

• Gegevens opgenomen in GC niet meer correct

• Vertrouwelijkheid geschonden

• Overlijden natuurlijke persoon of ontbinding rechtspersoon

Page 39: De Elektronische Handtekening Thomas De Meese Advocaat Kunstlaan 27 - 1040 Brussel Tel : 02/231.17.99 - Fax : 02/230.63.99 Email : tdemeese@crowell.com.

Elektronisch RegisterElektronisch Register

• Identiteit houder GC

• Geldigheidsduur GC

• Herroeping GC

Page 40: De Elektronische Handtekening Thomas De Meese Advocaat Kunstlaan 27 - 1040 Brussel Tel : 02/231.17.99 - Fax : 02/230.63.99 Email : tdemeese@crowell.com.
Page 41: De Elektronische Handtekening Thomas De Meese Advocaat Kunstlaan 27 - 1040 Brussel Tel : 02/231.17.99 - Fax : 02/230.63.99 Email : tdemeese@crowell.com.

Certificatie-Certificatie-dienstverlenersdienstverleners

• Aantonen dat ze voldoende betrouwbaar zijn

• Zorgen voor snelle en veilige registers van EH en herroepen EH

• Werken met gekwalificeerd personeel

• Gebruik van betrouwbare systemen en producten

• Over voldoende financiële middelen beschikken

• Alle relevante informatie over GC gedurende 30 jaar bijhouden

• Mogelijkheid tot accreditatie door het Ministerie van Economische Zaken

Bijlage 2WetCertificatie-dienstverleners

Page 42: De Elektronische Handtekening Thomas De Meese Advocaat Kunstlaan 27 - 1040 Brussel Tel : 02/231.17.99 - Fax : 02/230.63.99 Email : tdemeese@crowell.com.

AansprakelijkhedenAansprakelijkheden

• Aanspakelijk t.a.v. derden te goeder trouw die redelijkerwijze vertrouwen stelt in het GC voor– juistheid op ogenblik van afgifte en volledigheid

van de gegevens vermeld in het GC– garantie dat de ondertekenaar bij afgifte over

alle gegevens beschikte om de EH aan te maken overeenkomstig het GC

– garantie dat gegevens voor aanmaken en de gegevens voor het verifiëren van de EH complementair kunnen worden gebruikt

• Aansprakelijkheid bij nalaten het GC te herroepen

Certificatie-dienstverlener

Page 43: De Elektronische Handtekening Thomas De Meese Advocaat Kunstlaan 27 - 1040 Brussel Tel : 02/231.17.99 - Fax : 02/230.63.99 Email : tdemeese@crowell.com.

AansprakelijkhedenAansprakelijkhedenMogelijke ExoneratieclausulesMogelijke Exoneratieclausules

• Grenzen bepalen voor het gebruik van het GC

• Maximumwaarde voor de transacties waarvoor het certificaat kan worden gebruikt

Certificatie-dienstverlener

Page 44: De Elektronische Handtekening Thomas De Meese Advocaat Kunstlaan 27 - 1040 Brussel Tel : 02/231.17.99 - Fax : 02/230.63.99 Email : tdemeese@crowell.com.

AansprakelijkhedenAansprakelijkheden

• Verantwoordelijkheid voor het behoud van de vertrouwelijkheid van de gegevens voor het aanmaken van de EH

• Verplichting om het GC te laten herroepen indien niet meer correct of niet meer vertrouwelijk

HouderCertificaat

Page 45: De Elektronische Handtekening Thomas De Meese Advocaat Kunstlaan 27 - 1040 Brussel Tel : 02/231.17.99 - Fax : 02/230.63.99 Email : tdemeese@crowell.com.

BesluitBesluit

• Principiële erkenning rechtsgeldigheid EH in burgerlijk bewijsrecht

• Beperkte toedracht door specifieke vormvereisten in diverse wetgevingen

• Quid artikel 9 van de richtlijn elektronische handel?

Page 46: De Elektronische Handtekening Thomas De Meese Advocaat Kunstlaan 27 - 1040 Brussel Tel : 02/231.17.99 - Fax : 02/230.63.99 Email : tdemeese@crowell.com.

Dank UDank U