DE Conferentie 2005 Astrid Verheusen

32
Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands 1 Nationale Digitale Opslagdienst voor Beeldmateriaal Kosten van duurzame opslag van digitale objecten DE Conferentie ICT & Cultuur Arnhem 10 november 2005 Astrid Verheusen Projectleider Research & Development Koninklijke Bibliotheek

Transcript of DE Conferentie 2005 Astrid Verheusen

Page 1: DE Conferentie 2005 Astrid Verheusen

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

1

Nationale Digitale Opslagdienst voor Beeldmateriaal

Kosten van duurzame opslag van digitale objecten

DE Conferentie ICT & Cultuur

Arnhem10 november 2005

Astrid VerheusenProjectleiderResearch & DevelopmentKoninklijke Bibliotheek

Page 2: DE Conferentie 2005 Astrid Verheusen

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

2

Nationale Digitale Opslagdienst voor BeeldmateriaalWillen we ons digitaal

cultureel erfgoed in de

toekomst

(her)gebruiken?

Hoe duur is duurzame

opslag van

gedigitaliseerd erfgoed

materiaal?

Page 3: DE Conferentie 2005 Astrid Verheusen

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

3

Nationale Digitale Opslagdienst voor Beeldmateriaal

Overzicht

• Omvang van digitaliseringsactiviteiten bij cultureel erfgoedinstellingen

• Duurzaamheid van gedigitaliseerd erfgoedmateriaal

• E-Depot en digitale duurzaamheid bij de Koninklijke Bibliotheek

• Businessplan voor een Nationale Digitale Opslagdienst voor beeldmateriaal

MarktonderzoekKosten

Page 4: DE Conferentie 2005 Astrid Verheusen

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

4

Nationale Digitale Opslagdienst voor Beeldmateriaal

Digitaliseringsactiviteiten - verleden

• Sinds midden jaren ’90: veel ervaring opgedaan met digitalisering

• Webexposities/hoogtepunten

• Kleinschalig: kleine en middelgrote collecties

• Uitproberen

• Grote nadruk op techniek

• Mogelijkheden verkennen

• Samenwerking zoeken

Page 5: DE Conferentie 2005 Astrid Verheusen

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

5

Nationale Digitale Opslagdienst voor Beeldmateriaal

Digitaliseringsactiviteiten - heden

• Bestendiging van methoden en technieken

• Grootschalig: grote collecties

• Hogere kosten

• Virtueel bijeenbrengen van verspreide bronnen

• (Inter)nationale samenwerking/sectoroverschrijdend

• Maken van toepassingen met digitale collecties:

• Onderwijsmodulen

• Informatiesystemen

Page 6: DE Conferentie 2005 Astrid Verheusen

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

6

Nationale Digitale Opslagdienst voor Beeldmateriaal

Om hoeveel bestanden gaat het?

Page 7: DE Conferentie 2005 Astrid Verheusen

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

7

Nationale Digitale Opslagdienst voor Beeldmateriaal

Marktonderzoek 2005: aantal tiff-bestanden in bezit

26%

18%

13%

13%

30%

Geen1-20002000-50005000-10000>10000

Page 8: DE Conferentie 2005 Astrid Verheusen

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

8

Nationale Digitale Opslagdienst voor Beeldmateriaal

Sector Aantal tiff-bestanden in bezit

Archieven 604.890

Bibliotheken 334.375

Musea 4.661.200

Totaal 5.600.465

Marktonderzoek 2005

Page 9: DE Conferentie 2005 Astrid Verheusen

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

9

Nationale Digitale Opslagdienst voor Beeldmateriaal

Plannen voor digitalisering in de toekomst

91%

5% 4%

JaNeeWeet niet

Page 10: DE Conferentie 2005 Astrid Verheusen

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

10

Nationale Digitale Opslagdienst voor Beeldmateriaal

Page 11: DE Conferentie 2005 Astrid Verheusen

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

11

Nationale Digitale Opslagdienst voor Beeldmateriaal

Koninklijke BibliotheekKranten en Handelingen Staten-Generaal:10 miljoen pagina’s

Page 12: DE Conferentie 2005 Astrid Verheusen

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

12

Nationale Digitale Opslagdienst voor Beeldmateriaal

Over 20 jaar...

Page 13: DE Conferentie 2005 Astrid Verheusen

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

13

Nationale Digitale Opslagdienst voor Beeldmateriaal

Digitale duurzaamheid – Het probleem

• Technologische voortgang zorgt voor

verandering

• Nieuwe software en hardware

• De voortgang maakt oude formaten “obsolete”

• Floppy disks kunnen niet meer gelezen

worden

• Digitale informatie is niet meer toegankelijk

• Digitale informatie kan niet meer worden

getoond

Page 14: DE Conferentie 2005 Astrid Verheusen

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

14

Nationale Digitale Opslagdienst voor Beeldmateriaal

Digitale duurzaamheid in de erfgoed sector

• Digitaliseringsprojecten

• Wettelijke plicht of taak / beleid

• Archieven

• Bewaarplicht

• Bibliotheken

• Koninklijke Bibliotheek: nationaal depot van

Nederlandse gedrukte en elektronische

publicaties

• Websites

• Applicaties

Page 15: DE Conferentie 2005 Astrid Verheusen

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

15

Nationale Digitale Opslagdienst voor Beeldmateriaal

Digitaal erfgoed materiaal

Born Digital

• Teksten

• E-mails

• Websites

• Databases

• Spreadsheets

• Digitale kunst

• Applicaties

Gedigitaliseerd • Teksten• Afbeeldingen• Beeld• Geluid

Selectie!

Page 16: DE Conferentie 2005 Astrid Verheusen

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

16

Nationale Digitale Opslagdienst voor Beeldmateriaal

Kenmerken digitaliseringsprojecten

• Hoge kwaliteit masterbestanden (tiffs)

• Vaak geen goed beleid geformuleerd voor duurzame opslag van deze bestanden

• Opslag vindt plaats op CD-Rom, DVD, harde schijf zonder goede administratie of metadata

• Hoge kosten

Page 17: DE Conferentie 2005 Astrid Verheusen

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

17

Nationale Digitale Opslagdienst voor Beeldmateriaal

Gevolgen

• Gedigitaliseerd materiaal zal niet meer toegankelijk zijn in de toekomst

Geen hergebruik mogelijk

• Onwaarschijnlijk dat collecties voor een tweede keer gedigitaliseerd gaan worden

• Hoge kosten

• Complexe projecten

• Steeds vaker dient het gedigitaliseerde object als substituut voor het origineel

Page 18: DE Conferentie 2005 Astrid Verheusen

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

18

Nationale Digitale Opslagdienst voor Beeldmateriaal

Oplossingen bij de Koninklijke Bibliotheek - 1

• e-Depot: archieveringssysteem voor elektronische publicaties

• Operationeel sinds 2002

• Gebouwd door IBM en de KB

• Beschrijving, opslag en teruglevering van elektronsche publicaties

• Gebaseerd op de Open Archival Information System (OAIS) standaard

• Veilige opslag en geschikt voor digitale duurzaamheid

Page 19: DE Conferentie 2005 Astrid Verheusen

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

19

Nationale Digitale Opslagdienst voor Beeldmateriaal

Oplossingen bij de Koninklijke Bibliotheek - 2

Onderzoek naar digitale duurzaamheid• Strategiën

• Migratie: laat de technologie voortschrijden, en pas het bestand aan

• Emulatie: laat het bestand onveranderd, maar pas de omgeving (software, hardware) aan

• Samenwerking met (inter)nationale partners

Page 20: DE Conferentie 2005 Astrid Verheusen

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

20

Nationale Digitale Opslagdienst voor Beeldmateriaal

Oplossingen bij de Koninklijke Bibliotheek – Nieuwe diensten

• Projecten waarin nieuwe diensten worden gebouwd met gebruikmaking van de infrastructuur van het e-Depot

• DARE (Digital Academic Repositories)• Nationale Digitale Opslagdienst voor

beeldmateriaal

Page 21: DE Conferentie 2005 Astrid Verheusen

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

21

Nationale Digitale Opslagdienst voor Beeldmateriaal

Nationale Digitale Opslagdienst voor beeldmateriaal

• 2004-2005: project om de mogelijkheden te onderzoeken voor een b2b dienst voor de opslag van tiff-bestanden van cultureel erfgoed instellingen

• Twee doelen:1. Ontwikkeling systeem voor opslag en

teruglevering van tiff-bestanden2. Businessplan

• Haalbaarheid• Kosten

Page 22: DE Conferentie 2005 Astrid Verheusen

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

22

Nationale Digitale Opslagdienst voor Beeldmateriaal

Nationale Digitale Opslagdienst - Businessplan

• 2005: Marktonderzoek onder 100 instellingen

• Doelgroepen

• Marktomvang

• Klantbehoefte

• Kosten en baten

Page 23: DE Conferentie 2005 Astrid Verheusen

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

23

Nationale Digitale Opslagdienst voor Beeldmateriaal

Is er beleid t.a.v. duurzaamheid van de bestanden

45%

55% JaNee

Page 24: DE Conferentie 2005 Astrid Verheusen

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

24

Nationale Digitale Opslagdienst voor Beeldmateriaal

Behoefte aan een centrale opslagdienst

42%

20%

38%

JaNeeWeet niet

Page 25: DE Conferentie 2005 Astrid Verheusen

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

25

Nationale Digitale Opslagdienst voor Beeldmateriaal

Bereid tot betalen voor een opslagdienst

63%

37%

JaNee

Page 26: DE Conferentie 2005 Astrid Verheusen

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

26

Nationale Digitale Opslagdienst voor Beeldmateriaal

Kosten van duurzame opslag

Technische investeringen• Initiele investeringen• Additionele hardware• Additionele software• Snelle Internet verbinding

• Personele kosten• Initiele activiteiten• Relatiebeheer• Laden van bestanden• Technisch onderhoud &

Helpdesk

• Overhead

• Afschrijvingen

Page 27: DE Conferentie 2005 Astrid Verheusen

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

27

Nationale Digitale Opslagdienst voor Beeldmateriaal

14000

38500

63000

87000

112000

0

20000

40000

60000

80000

100000

120000

Jaar 1 Jaar 2 Jaar 3 Jaar 4 Jaar 5

Verwachte opslag aantal Gb per jaar

Page 28: DE Conferentie 2005 Astrid Verheusen

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

28

Nationale Digitale Opslagdienst voor Beeldmateriaal

36€

16€ 18€

14€10€

05

10152025

303540

Jaar 1 Jaar 2 Jaar 3 Jaar 4 Jaar 5

Kosten per Gb in € per jaar

Page 29: DE Conferentie 2005 Astrid Verheusen

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

29

Nationale Digitale Opslagdienst voor Beeldmateriaal

Businessmodellen

• Bijdrage van de instellingen

• Dienst samenvoegen met het Geheugen van

Nederland Centraal subsidie regelen

• Gratis aanbieden in ruil voor (een deel van) de

auteursrechten

• Besteldienst

Page 30: DE Conferentie 2005 Astrid Verheusen

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

30

Nationale Digitale Opslagdienst voor Beeldmateriaal

Baten

Moeilijk in geld uit te drukken

• Toegankelijk houden van de bestanden

• Stimuleren van hergebruik van de bestanden

• Opnieuw digitaliseren is duurder dan

duurzame opslag (gemiddelde prijs van een

scan = € 6)

• Conservering

Page 31: DE Conferentie 2005 Astrid Verheusen

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

31

Nationale Digitale Opslagdienst voor Beeldmateriaal

Conclusies

• Digitalisering is niet langer een probleem

• Duurzaamheid van gedigitaliseerde bestanden wel

• Duurzaamheid is duur

• samenwerking

• bewustwording

• financiering

zijn noodzakelijk om ons digitaal erfgoed te bewaren

voor de toekomst

Page 32: DE Conferentie 2005 Astrid Verheusen

Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands

32

Nationale Digitale Opslagdienst voor Beeldmateriaal

Bedankt voor uw aandacht

[email protected]

www.kb.nl/e-depot