De bibliotheek als TomTom van de kennissamenleving · 2020-05-20 · Biebs (3) 4. ManageMent van...

De bibliotheek als TomTom van de kennissamenleving

NoordWest Fryslân

Beleidsplan 2013 - 2016

verbeteren en vernieuwen

1. Leiderschap• Innovatieprijs ontwikkelen en

uitzetten (2)• Best practices van andere bibliotheken

en organisaties benutten,(bv mbt onderzoeken verblijfsduur, Bieb Werkt) (2/3)

• Tonen voorbeeldgedrag in creativiteit en klantgerichtheid (4/5)

• Belonen van positieve competentieontwikkeling (4/5)

• Heldere interne communicatie volgens afgesproken lijnen (4/5)

• Gericht sturen op vereiste competenties conform nieuwe functieprofielen (5)

• Ten minste 2x per jaar een bespreking van acties en resultaten uit het A3 meerjaren- en jaarplan in de teams (7)

• Gericht sturen op de te realiseren prestaties (7)

MissieBNWF draagt actief bij aan de taalontwikkeling en de persoonlijke ontplooiing van mensen en bevordert daarmee hun participatie in de maatschappij.

3. ManageMent van Medewerkers• Nieuwe functieprofielen ontwikkelen en hanteren als vertrekpunt

voor functioneren en beoordelen (1/2/4/ 5)• Opleiden en ontwikkelen van medewerkers in social media,

web 2.0-toepassingen en mediawijsheid (1/3/4) • Bepalen welke resultaten van medewerkers worden verwacht t.a.v.

creativiteit en mediawijsheid (4)• Invoeren competentiemanagement systeem voor medewerkers (4/5)

• Medewerkers trainen in de realisatie van positieve persuitingen (8)

7. Medewerkers• Alle frontofficemedewerkers kunnen de door BNWF gehanteerde

social media hanteren (4)• Alle educatieve medewerkers integreren de door BNWF

geselecteerde digitale media in de uitvoering van hun werk (4)• Waardering van de medewerkers in een volgend MTO t.a.v.

klantgerichtheid is ten minste gestegen van 6,7 naar 7,5 (5)• Waardering medewerkers in een volgend MTO t.a.v. de stellingen

over voldoende verantwoordelijkheid voor het eigen werk (7,1) en ruimte om het op een eigen wijze in te vullen ( 6,2) is ten minste gestegen naar 7,5 en 7,2 (5)

2. strategie & beLeid• Activiteitenplan maken voor organiseren dynamische activiteiten en

dienstverlening (2)• Implementeren retailformule (2/5/8)• Spreidingsplan opstellen met daarin Bibliotheek op school als

alternatief voor de Lytse Biebs (3/8)

• Vaststellen HRM-beleid en formuleren en vaststellen van bijbehorende regelingen (4/5)

• Vaststellen intern communicatieplan (4/5)

• Samenwerking met gemeenten eensluidend vastleggen (6)• Managementrapportages inrichten op basis van

uitvoeringsovereenkomsten met gemeenten (6)

• Beleid vaststellen ten aanzien van het inzetten van social media als middel voor PR en marketing (8)

• Netwerk opbouwen en onderhouden van perscontacten (8)• Herijken uitgangspunten maatschappelijke stages (8)

6. kLanten & partners• Het aantal bezoeken van de website neemt jaarlijks minimaal toe

met 5% (1)• BNWF werkt met en speelt actief in op een aantal geselecteerde

social media en andere web 2.0-toepassingen (1)• Tevredenheid van klanten neemt toe (ambitie vaststellen n.a.v.

voorgaande meting) (2/3) • Stijging van het aantal uitleningen met 15% ten opzichte van

december 2012 (2)• Verblijfsduur in de bieb neemt toe; ambitie vaststellen n.a.v

0-meting (2)• Stijging aantal leden met 5% ten opzichte van december 2012 (2)• Boekstart in de kinderopvang is ingevoerd; ambitie vaststellen

naar aanleiding van de pilot (3)• Bibliotheek op school is ingevoerd als alternatief voor de Lytse

Biebs (3)

4. ManageMent van MiddeLen• Expliciet faciliteren tijd en aandacht voor inrichten nieuwe website /

social media (1)• Begroten benodigde formatie voor organiseren dynamische

activiteiten en dienstverlening (2)• Begroten herinrichting vestigingen (2)• Begroten implementatie Bibliotheek op school (3)

• Inrichten helpdesk, toegankelijk via de website, voor hulpvragen van klanten (5)

• Productbegroting maken in samenwerking met BSF (6)

8. Maatschappij (extra opdracht)

• Jaarlijks de resultaten van de monitor voor het meten van taalvaardigheid publiceren (8)

• Beoordeling Imago (0-meting) (8)• Minimaal 14 maatschappelijke stagiaires per jaar (8)• Ten minste 1 x per maand positief in de pers (8)

5. ManageMent van processen

• Invoeren en evalueren digitaal klantenpanel (1/5)

• Protocol social media opstellen (1)• Ontwikkelen en uitzetten

klantevaluatie (2)• Een team verantwoordelijk maken

voor website (1/4/5)• Mysteryguest inschakelen voor

toetsing dienstverlening (2/7)• Inrichten team educatie (3/6)

• 0-meting en tussenmeting ontwikkelen en uitvoeren op het gebied van verwachte resultaten op creativiteit en mediawijsheid (4)

• Implementeren en evalueren van een nieuw instrument voor competentiemanagement (5)

• Protocollen mbt klantcontacten stroomlijnen (5)

• Klantgerichtheid als vast item op personeelsoverleg (5)

• Onderzoek naar verdere uniformering van taken en centraliseren van werkzaamheden (6)

• Gerichte actie ondernemen om de kostprijs te drukken en de bedrijfsvoering te stroomlijnen (6)

• Zo mogelijk in samenwerking met andere clusters naar uniformering van leenvoorwaarden en huisregels (6)

• Periodiek evalueren van de effectiviteit van nieuwe instrumenten, zoals de A3 methodiek, competentiemanagement (7)

• Bij alle plannen meetbare resultaten formuleren (PDCA) en op basis daarvan waar nodig de doelen bijstellen (PDCA)

• Monitor voor meten taalvaardigheid in proces vastleggen (8)

• Protocol perscontacten opstellen (8)

9. bestuur & financiers• Voor alle gemeenten waar

BNWF voor werkt zijn eenduidige, resultaatgerichte uitvoeringsovereenkomsten opgesteld (6/7)

• Alle gemeenten verbinden zich aan een intentieverklaring ten aanzien van de onderlinge samenwerking (6)

• Van elke prestatie zijn de kosten inzichtelijk (productbegroting) (6)

• De jaarrekening en het jaarverslag zijn uitgevoerd op basis van de uitvoeringsovereenkomsten en de PDCA-cyclus (6/7)

• Verdere uniformering van taken en waar mogelijk centraliseren van werkzaamheden (6)

• Vereenvoudiging van leenvoorwaarden en huisregels (6)

Beleidsplan Bibliotheken NoordWest Fryslân 2013-2016

1. Leiderschap 9. bestuur & financiers5. ManageMent van processen

3. ManageMent van Medewerkers 7. Medewerkers

2. strategie & beLeid

6. kLanten & partners

4. ManageMent van MiddeLen


organisatie resuLtaat

Wij zijn creatief, resultaatgericht en grensverleggend en nemen verantwoordelijkheid voor ons eigen leerproces.

Wij werken efficiënt aan het bereiken van onze doelen en doelgroepen binnen de hiervoor gestelde kaders.

Wij zorgen voor de verbinding tussen vraag en aanbod van informatie, of het nu om fysieke documenten gaat of digitale informatie.

4. De medewerkers zijn creatief en mediawijs5. De medewerkers zijn klantgericht en zelfverantwoordelijk

6. De werkprocessen zijn efficiënt en samenhangend7. De Plan-do-check-act-cyclus wordt volledig uitgevoerd

8. De bibliotheek verwerft een meer zichtbare plaats in de maatschappij

visie BNWF is een betrouwbare en onafhankelijke bemiddelaar tussen degenen die over kennis en informatie beschikken en zij die daarnaar op zoek zijn. Wij maken een belevenis van lezen, leren en ontwikkelen, zowel in onze fysieke vestigingen als digitaal. Klanten en partners vinden door onze inspanningen snel en gemakkelijk betrouwbare informatie en in samenwerking ontstaat nieuwe kennis.

succes bepaLende factoren1. De digitale bibliotheek is een gelijkwaardige

tegenhanger van de fysieke bibliotheek2. Activiteiten en dienstverlening zijn een belevenis3. Activiteiten van de bibliotheek m.b.t. leesbevordering

en mediawijsheid zijn geïntegreerd in vroeg-, voorschools- en basisonderwijs.

1

1. Voorwoord

Met gepaste trots presenteer ik het meerjarenbeleidsplan van Bibliotheken NoordWest Fryslân (BNWF). Trots vanwege de inhoud en vanwege het proces.

TomTom van de kennissamenlevingDeze uitspraak van Ronald Plasterk in zijn rol als Minister van OCW is kenmerkend voor hoe wij de toekomst van de bibliotheek zien. Wij zijn ervan overtuigd dat de bibliotheek ook de eerstvolgende decennia een stevige rol blijft spelen op het gebied van leesbevordering, bestrijding van laaggeletterdheid en het bevorderen van mediawijsheid. Daarbij wordt, waar mogelijk, samengewerkt met (educatieve) partners.

Inhoud en procesEr ligt nu een heldere ambitie voor een toekomstvaste bibliotheek met maatschappelijke meerwaarde, die de gebruikers ervan ook zullen waarderen. Er is een stevige verbinding gelegd met de landelijke en provinciale ontwikkelingen, zodat de positie van BNWF als ‘uiteinde’ van de keten goed geborgd is: de lokale bibliotheek als toegangspoort tot kennis. Ook de lokale verankering krijgt de nodige aandacht.

De wereld is sinds het vorige beleidsplan 2009 – 2012 ingrijpend veranderd. Het is daarom belangrijk om samen met de opdrachtgevers - de gemeenten -de veranderingen in kaart te brengen en na te gaan wat de invloed daarvan is op de functies en taken die de bibliotheek te vervullen heeft: het ‘WAT’ en het ‘WAAROM’. Daarover zijn op twee bijeenkomsten richtinggevende uitspraken gedaan.

Vervolgens is BNWF aan de slag gegaan met het ‘HOE’: de manier waarop wij daar uitvoering aan kunnen geven. Complicerende factoren daarbij zijn de huidige onzekerheden met betrekking tot de gemeentelijke herindeling, de bezuinigingen op de subsidies, organisatorische veranderingen en nieuwe landelijke dienstverleningsconcepten waar BNWF bij aan zou willen sluiten, maar die nog niet financieel doorgerekend zijn.

Dit maakt dat het onderhavige stuk geen dichtgetimmerd plan is, maar wel duidelijke lijnen uitzet voor de toekomst van BNWF.

Ten slotteEén van de doelen van dit beleidsplan is om met de betrokken gemeenten tot een gezamenlijke visie te komen op de bibliotheekvoorziening in deze regio en op basis daarvan meerjarenafspraken te maken over de te leveren prestaties en het daarvoor beschikbaar te stellen budget. Ik constateer dat dit plan aan dit doel beantwoordt!

januari 2013

Herman HeemskerkDirecteur a.i. Bibliotheken NoordWest Fryslân

Reacties zijn welkom op [email protected]

2

2. Inhoudsopgave

1. Voorwoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1

2. Inhoudsopgave . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2

3. Samenvatting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

4. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

5. Missie en visie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

6. Drie programmalijnen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11

Programmalijn 1: De Fysieke bibliotheek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11Programmalijn 2: De educatieve bibliotheek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15Programmalijn 3: De digitale bibliotheek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18

7. Basispakket en pluspakket . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20

Het basispakket . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20Het pluspakket . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

8. Randvoorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .22

9. Financieel perspectief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25

Meerjarenbegroting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27

10. Bijlagen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28

1. Het INK-model . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 282. Hoofddoelstellingen uit het beleidsplan 2009-2012 . . . . . . . . . . . 293. Resultaten beleidsperiode 2009-2012 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 304. Unesco-manifest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 315. BoekStart in de kinderopvang . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 326. Sleutelprojecten VOB . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 337. VNG standpunt over de digitale bibliotheek. . . . . . . . . . 348. Bibliotheek op school . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359. Biebsearch . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3610. Landelijke digitale bibliotheek . . . . . . . . . . . . . 3711. Provinciale digitale prioriteiten . . . . . . . . . . . 3812. Inzet van vrijwilligers . . . . . . . . . . . . . . . 3913. Afkortingenlijst . . . . . . . . . . . . . . . . . 39

3

3. Samenvatting

Dit beleidsplan bevat een heldere ambitie voor een toekomstvaste bibliotheek met maatschappelijke meerwaarde. Er is een stevige verbinding met de landelijke en provinciale ontwikkelingen, zodat de positie van BNWF als ‘uiteinde’ van de keten goed geborgd is: de lokale bibliotheek als toegangspoort tot kennis.Wij zijn ervan overtuigd dat de bibliotheek, waar mogelijk in samenwerking met (educatieve) partners, ook de eerstvolgende decennia een stevige rol blijft spelen op het gebied van leesbevordering, bestrijding van laaggeletterdheid en het bevorderen van mediawijsheid.

Functie van de bibliotheekDe belangrijkste functie van de openbare bibliotheek is om de ontplooiing van mensen te bevorderen. Dat is niet alleen van belang voor die mensen zelf, maar ook voor de samenleving als geheel. Het gaat daarbij om toegang tot kennis, een leven lang leren en het vrije verkeer van informatie. Dat is van vitaal belang voor de ontwikkeling van de mensen thuis, op school, in bedrijven en in tal van andere maatschappelijke organisaties. De bibliotheek waarborgt deze toegang voor iedereen.

De waarde van de bibliotheekDe bibliotheek zorgt voor informatie op maat in fysieke en digitale vorm. Daarnaast fungeert zij als ‘leesmotor’ en ondersteunt (veelal in samenwerking met het onderwijs) de ontwikkeling van informatievaardigheden. Zo draagt zij bij aan de bestrijding van analfabetisme en laaggeletterdheid.

SamenwerkingBNWF maakt deel uit van een landelijk en een provinciaal netwerk van bibliotheekorganisaties. Daarnaast zijn er lokale en bovenlokale samenwerkingsverbanden. We nemen initiatieven om samenwerkingsrelaties aan te gaan (BoekStart en BoekStart in de kinderopvang) en/of haken aan

bij landelijke ontwikkelingen (Bibliotheek op school).BNWF is lid van de landelijke Vereniging van Openbare Bibliotheken (VOB). In 2012 is de branchestrategie van de VOB door de leden omarmd en zijn er afspraken gemaakt met de belangrijkste partners rond het openbare bibliotheekwerk

BNWF onderzoekt of schaalvergroting mogelijk is om zodoende de efficiëntie, effectiviteit en kwaliteit te verhogen en de continuïteit te waarborgen. Een onderzoek wees uit dat een fusie met Bibliotheken Noordoost Friesland (BNOF) en verdergaande samenwerking met Bibliotheekservice Fryslân (BSF) positieve effecten kan hebben voor BNWF. De beoogde datum van de fusie van BNWF en BNOF is 1-1-2014.

Missie en visieIn de aanloop naar dit beleidsplan zijn missie en visie opnieuw geformuleerd en vertaald naar succesbepalende factoren. Deze vormen de uitgangspunten voor dit beleidsplan. Het bevorderen van lezen en mediawijsheid in de meest brede zin van het woord staan centraal. De focus ligt daarbij op de kinderen tot en met de basisschoolleeftijd.

MissieWij dragen als BNWF actief bij aan de taalontwikkeling en de persoonlijke ontplooiing van mensen en bevorderen daarmee hun participatie in de maatschappij.

Visie • Wij zijn een betrouwbare en onafhankelijke

bemiddelaar tussen degenen die over kennis en informatie beschikken en zij die daarnaar op zoek zijn.

• Wij maken een belevenis van lezen, leren en ontwikkelen, zowel in onze fysieke vestigingen als digitaal. Klanten en partners vinden door onze inspanningen snel en gemakkelijk betrouwbare informatie en in samenwerking ontstaat nieuwe kennis.

• Wij zijn creatief, resultaatgericht en grensverleggend en nemen verantwoordelijkheid voor ons eigen leerproces. Wij werken efficiënt aan het bereiken van onze doelen en doelgroepen binnen de hiervoor gestelde kaders.

• Wij zorgen voor de verbinding tussen vraag en aanbod van informatie, of het nu om fysieke documenten gaat of om digitale informatiebronnen.

4

Basispakket fysieke bibliotheekIn het aangepaste spreidingsbeleid wordt uitgegaan van een actieradius van 8,5 tot 10 km (= 10 autominuten). Dit betekent dat BNWF op het vasteland met 2 vestigingen (Franeker en Sint Annaparochie) het hele werkgebied kan bestrijken. Vanwege de bevolkingsdichtheid en de regiofunctie van Harlingen behoudt ook deze gemeente zijn vestiging. Wanneer andere gemeenten een fysieke bibliotheekvoorziening willen (houden), dan kan dat op kostendekkendebasis in het pluspakket

De vestigingen Franeker en Sint Annaparochie moeten wel opgewaardeerd worden om een groter werkgebied te kunnen bedienen en een sterkere magneetfunctie uit te oefenen op de mensen die op grotere afstand wonen. Voor de primaire doelgroep (kinderen tot en met de basisschoolleeftijd), die niet in een kern met een bibliotheekvestiging woont, wordt een gestandaardiseerde bibliotheekvoorziening gerealiseerd op door hen bezochte locaties (kinderopvang en basisscholen). Voor degenen die door handicap, chronische ziekte of anderszins aan de eigen kern gebonden zijn wordt de Bibliotheek aan Huis gehandhaafd, ervan uitgaande dat daar voldoende vrijwilligers voor te vinden zijn.

Basispakket educatieve bibliotheekVoor de jongste kinderen wordt het project BoekStart op structurele basis voortgezet. Daar komt in de komende beleidsperiode BoekStart in de kinderopvang als pilotproject bij. In de kernen waar geen bibliotheekvestiging (meer) is wordt Bibliotheek op school geïntroduceerd, een samenwerkingsverband met de basisscholen op het gebied van leesbevordering en mediawijsheid.

Wij willen een actieve ondersteunende rol spelen op het gebied van scholing van laaggeletterden en mensen met leesbeperkingen. Er wordt - ook voor volwassenen - een aanbod mediawijsheid opgezet worden.

Focus De focus ligt op het bevorderen van leesplezier en het bevorderen van mediawijsheid.Om te voorkomen dat kinderen de basisschool met onvoldoende leesvaardigheden verlaten, is het belangrijk dat ze al van jongs af aan veel in contact komen met teksten en boeken. Nog belangrijker is dat zij plezier beleven aan lezen en daardoor ‘automatisch’ gemotiveerd zijn om te lezen.Het is van belang dat iedereen in staat is oude en nieuwe media te gebruiken en hier als burger kritisch mee om te kunnen gaan. Het is het belangrijk dat men zich bewust is van de mogelijkheden, maar ook van de risico’s en van de context van informatie.Hiermee dragen we bij aan de bestrijding van bestaande achterstanden en aan het voorkomen van nieuwe achterstanden. Daarbij richten we ons op zowel kinderen als volwassenen.

Drie programmalijnenWij hanteren drie lijnen van dienstverlening,te weten:• de fysieke bibliotheek• de educatieve bibliotheek• de digitale bibliotheek

De fysieke en educatieve bibliotheek zijn een lokale verantwoordelijkheid. De digitale bibliotheek wordt een landelijke verantwoordelijkheid, bij wet geregeld.

Op basis van deze drie programmalijnen is in overleg met de gemeenten een basispakket vastgesteld dat aan de landelijke certificeringseisen voldoet. Dit basispakket kan bekostigd worden wanneer het ‘instapniveau’ gehanteerd wordt. Het instapniveau is een bedrag per inwoner (exclusief de werkelijke huisvestingskosten) dat landelijk overeengekomen is door OCW, IPO en VNG. In 2012 bedraagt dit € 13,95 per inwoner.Het basispakket kan aangevuld worden met extra producten en diensten: het pluspakket. Gemeenten kunnen kiezen voor een gezamenlijk pluspakket. Daarnaast is het ook mogelijk om als individuele gemeente een pluspakket samen te stellen (maatwerk).

5

om zaken als procesoptimalisatie, standaardisering en schaalvergroting. Dat is echter niet voldoende voor een sluitende exploitatie. Daarom zijn ook maatregelen nodig om de huisvestingskosten drastisch te verlagen. Als gevolg daarvan zijn ook enige kosten te besparen op de collectie en op de personeelsformatie.

RandvoorwaardenHet is van belang dat de gemeenten gezamenlijk inhoud en betekenis geven aan hun verantwoordelijkheid voor de bibliotheekvoorziening in het samenwerkingsverband BNWF. Elke gemeente draagt naar rato van het aantal inwoners bij aan de bekostiging van de bibliotheekvoorziening (exclusief huisvestingskosten). Gemeenten met een vestiging dragen elk hun eigen huisvestingskosten. Door deze benadering te kiezen wordt het basispakket gezamenlijk bekostigd.

Een organisatieverandering gaat niet van de ene dag op de andere. Er zijn ingrijpende veranderingen noodzakelijk. De verschuiving en vernieuwing van taken roept ook de vraag op of de huidige organisatiestructuur nog wel passend is. Waarschijnlijk moet de organisatie- en overlegstructuur op een andereleest geschoeid worden.

TerugblikDit beleidsplan blikt ook terug: wat heeft BNWF al gerealiseerd op het gebied van de verbetering en vernieuwing van de dienstverlening en bedrijfsvoering? In bijlage 2 staan de geboekte resultaten ten opzichte van de hoofddoelstellingen uit het beleidsplan 2009 – 2012 en in bijlage 3 de belangrijkste resultaten van de afgelopen jaren.

Basispakket digitale bibliotheekHet basispakket van de digitale lijn omvat alle producten en diensten die landelijk of provinciaal zijn gemaakt of ingekocht. Daarnaast beschikken wij over een website die afgestemd is op de wensen van onze gebruikers en communiceren wij via social media over onze producten en diensten om deze te promoten en om interactie mogelijk te maken.

PluspakketDe gemeenten kunnen, gezamenlijk of individueel, besluiten extra diensten van de bibliotheek af te nemen. Dat kan ‘meer van hetzelfde’ zijn (extra vestiging, extra openingsuren), maar ook nieuwe producten en diensten voor nieuwe doelgroepen, zoals informatieloketten of dienstverlening aan het voortgezet onderwijs (Biebsearch). Eenmaal per jaar overleggen wij met de gemeenten over de gewenste extra’s uit het pluspakket.

Op deze manier ontstaat de volgende indeling:• Basispakket, bekostigd uit instapniveau

+ werkelijke huisvestingskosten• Opgeplust basispakket, bekostigd uit de

financiële ruimte tussen het instapniveau en in vooruitzicht gesteld subsidieniveau

• Collectief pluspakket, bestaande uit extra diensten die de gemeenten gezamenlijk van BNWF afnemen tegen een kostendekkende bijdrage

• Individueel pluspakket, bestaande uit extra diensten die een individuele gemeente met BNWF afspreekt tegen een kostendekkende bijdrage

FinanciënDe taak waar wij voor staan is om de komende jaren een financieel gezonde organisatie te blijven met een structureel sluitende exploitatiebegroting. Daarom is het beleidsplan vertaald naar een meerjarenbegroting. Hier zal BNWF ook een productbegroting van afleiden, waardoor transparant(er) wordt wat producten/diensten in financiële zin kosten en opleveren. Met behulp van dit inzicht kunnen wij ook in economisch opzicht zakelijke afwegingen maken. Bij de te maken keuzes geven wij prioriteit aan de inhoudelijke dienstverlening. We nemen allerlei maatregelen om de kosten te verlagen en de inkomsten te verhogen. Bij het verlagen van de kosten gaat het

6

De klantwaarde van de bibliotheekOok bibliotheekgebruikers vragen steeds meer om gepersonaliseerde dienstverlening. Zij verwachten van bibliotheken dezelfde soort dienstverlening als wat zij in de markt kunnen krijgen van winkels en andere aanbieders.

Naast de leners zien wij de categorie bezoekers in belang toenemen. Deze categorie is niet of minder geïnteresseerd in boeken lenen, maar wil vooral de fysieke faciliteiten benutten die een bibliotheek biedt. Deze doelgroep ziet de bibliotheek als studie- of werkplek, als ontmoetingsplek of als verblijfplaats met goede voorzieningen. Bij hen spelen belevenis en inspiratie, een aangenaam verblijfsklimaat en ruime openstelling een belangrijke rol.

TNO verwacht dat 40% van de Nederlanders in 2016 over een e-reader of tablet beschikt. Deze digitale gebruikers willen tijd- en plaatsonafhankelijk gebruik maken van diensten en ‘content’ van de bibliotheek. De mogelijkheden van 24 uur per dag, 7 dagen per week toegankelijkheid en beschikbaarheid van digitale diensten en content van bibliotheken zorgen voor een vruchtbare voedingsbodem voor co-creatie en interactiviteit.

Wij gaan als BNWF de uitdaging aan om zowel maatschappelijke waarde als klantwaarde te realiseren.

4. Inleiding

Functie en waarde van de bibliotheek

Ontleend aan: De Bibliotheek levert waarde voor individu en samenleving, VOB, juni 2012

Het Unesco-manifest over de openbare bibliotheek wordt nog steeds als leidraad gehanteerd. Het manifest is onlangs door de branchevereniging Openbare Bibliotheken (VOB) geactualiseerd (zie bijlage 4).

De belangrijkste functie van de openbare bibliotheek is om de ontplooiing van mensen te bevorderen. Dat is niet alleen van belang voor die mensen zelf, maar ook voor de samenleving als geheel. Het gaat daarbij om toegang tot kennis, een leven lang leren en het vrije verkeer van informatie. Dat is van vitaal belang voor de ontwikkeling van de mensen thuis, op school, in bedrijven en tal van andere maatschappelijke organisaties. De bibliotheek waarborgt deze toegang voor iedereen.

Toenmalig minister Plasterk gebruikte daarvoor een treffende metafoor: “de bibliotheek als de TomTom van de kennissamenleving”. De maatschappelijke waarde van de bibliotheek zien we in:• de kenniseconomie met toegang tot informatie

in fysieke en digitale vorm, de levering van informatie op maat, de dienstverlening aan het onderwijs, faciliteiten als werken studieplekken, informatiepunten, enz.

• bestrijding van analfabetisme en laaggeletterdheid

• de ontwikkeling van informatievaardigheden• de functie als ‘leesmotor’ met

literatuur en poëzie• maatschappelijke thema’s zoals de

leefbaarheid, het ontwikkelingsniveau, de sociale samenhang en de kennissamenleving de nieuwsgierige

Nederlander

inspelen op de veranderende

behoefte

verbetering vaninfrastructuur enbeschikbaarheid

verbetering vanhet aanbod en

de dienstverlening

7

In 2012 is de branchestrategie van de VOB door de leden omarmd en zijn er afspraken gemaakt met de belangrijkste partners rond het openbare bibliotheekwerk. Samen met hen wordt gewerkt aan drie sleutelprojecten: De Nationale B-reader, de Nationale Bibliotheekpas en de Nationale Bibliotheek Catalogus (lees meer in bijlage 6). BNWF verleent aan de uitvoering hiervan haar medewerking.

Provinciaal netwerkHet Fries Bibliotheken Netwerk bestaat uit:

• Bibliotheken Midden-Fryslân (SBMF)• Bibliotheken Noordoost Fryslân (BNOF)• Bibliotheken NoordWest Fryslân (BNWF)• Bibliotheken SúdSúdwest-Fryslân (BSSW)• Bibliotheken Zuidoost Friesland (BZOF)• De Beleefbibliotheek (Smallingerland)• Bibliotheekservice Friesland (BSF).

Samenwerking en netwerkvorming

BNWF maakt deel uit van een landelijk en een provinciaal netwerk van bibliotheekorganisaties. Daarnaast zijn er lokale en bovenlokale samenwerkingsverbanden met organisaties, waarmee de bibliotheek van oudsher gelieerd is. Vooral de samenwerking met de educatieve sector wordt steeds intensiever, in een rol als partner, als co-producent of als leverancier.

Landelijk netwerkBNWF is lid van de landelijke Vereniging van OpenbareBibliotheken (VOB). Dit lidmaatschap is voorbehouden aan de bibliotheken die gecertificeerd zijn. In hetvoorjaar van 2012 vond een audit plaats en is BNWFopnieuw gecertificeerd. Wij voldoen hiermee aan decertificeringeisen 2010 - 2014, die in samenwerkingmet de VNG zijn opgesteld.

8

RegionaalWij ontwikkelen ons tot een ‘vanzelfsprekende partner’ en juichen samenwerking - die meerwaarde biedt - met andere organisaties toe. Zo kunnen alle partners hun doelstellingen en doelgroepen effectiever en efficiënter bereiken:1+1=3

Wij zijn alert op de mogelijkheden die zich lokaal en bovenlokaal voordoen. Daarom nemen wij ook zelf initiatief om samenwerkingsrelaties aan te gaan. Voorbeelden daarvan zijn BoekStart en BoekStart in de kinderopvang (zie bijlage 5). Hiermee wordt de bibliotheek ook maatschappelijk zichtbaarder.

Voor het bibliotheekwerk is het van belang dat alle gemeenten in het werkgebied van BNWF samenwerken en gezamenlijk inhoud en betekenis geven aan hun verantwoordelijkheid voor de bibliotheekvoorziening in het samenwerkingsverband BNWF.

Bibliotheken Súd-Fryslân en Bibliotheken Súdwest-Fryslân zijn gefuseerd met ingang van 1-1-2013.Ook BNWF onderzoekt of schaalvergroting mogelijk is om zodoende de efficiëntie, effectiviteit en kwaliteit te verhogen en de continuïteit te waarborgen. Een onderzoek wees uit dat een fusie met BNOF en verdergaande samenwerking met BSF positieve effecten kan hebben voor BNWF. De fusie van BNWF en BNOF zal naar verwachting ingaan per 1-1-2014.

Het FBN wordt geconfronteerd met ingrijpende bezuinigingen. De bibliotheken gaan méér betalen voor de diensten van BSF en/of krijgen minder diensten geleverd. In cijfers uitgedrukt gaat het voor ons (gefaseerd t/m 2014) om een bezuiniging van € 62.000.

9

5. Missie en visieDe bibliotheek staat midden in de maatschappij en verandert voortdurend mee. In de aanloop naar dit beleidsplanzijn daarom ook missie en visie opnieuw geformuleerd.

MissieWij dragen als BNWF actief bij aan de taalontwikkeling en de persoonlijke ontplooiing van mensen en bevorderen daarmee hun participatie in de maatschappij.

Visie • Wij zijn een betrouwbare en onafhankelijke

bemiddelaar tussen degenen die over kennis en informatie beschikken en zij die daarnaar op zoek zijn.

• Wij maken een belevenis van lezen, leren en ontwikkelen, zowel in onze fysieke vestigingen als digitaal. Klanten en partners vinden door onze inspanningen snel en gemakkelijk betrouwbare informatie en in samenwerking ontstaat nieuwe kennis.

• Wij zijn creatief, resultaatgericht en grensverleggend en nemen verantwoordelijkheid voor ons eigen leerproces. Wij werken efficiënt aan het bereiken van onze doelen en doelgroepen binnen de hiervoor gestelde kaders.

• Wij zorgen voor de verbinding tussen vraag en aanbod van informatie, of het nu om fysieke documenten gaat of om digitale informatiebronnen.

De missie en visie zijn vertaald naar succesbepalende factoren en die zijn op hun beurt weer vertaald naar doelstellingen. Daarbij is uitgegaan van de aandachtsgebieden van het INK-managementmodel (zie bijlage 1 en uitklapbare kaft). Regelmatige evaluatie van de gerealiseerde resultaten geeft aanknopingspunten voor verbetering en vernieuwing, het 10e element in het INK-model. Daarmee is dan de Plan-Do-Check-Act-cyclus rond.

10

Belang van mediawijsheidHet is van belang dat iedereen in staat is oude en nieuwe media te gebruiken en hier als burger kritisch mee om te kunnen gaan. Het is belangrijk dat men zich bewust is van de mogelijkheden, maar ook van de risico’s en van de context van informatie.

De openbare bibliotheekbranche is partner van verschillende samenwerkende organisaties op het gebied van mediawijsheid (lees meer op www.mediawijzer.net) om de burgers te ondersteunen bij het verwerven van de bovengenoemde competenties.

BNWF gaat zich intensiever dan totnogtoe inzetten op de programmering van een aanbod mediawijsheid voor diverse doelgroepen, waarbij zij gebruik maakt van de expertise van (collega-)instellingen die op dit punt al veel kennis en ervaring opbouwden. Dit werken wij verder uit in de educatieve programmalijn (zie hoofdstuk 6).

Focus

In alles wat de bibliotheek doet staat het bevorderen van lezen en mediawijsheid in de meest brede zin van het woord centraal. Dat willen wij bieden aan alle inwoners van ons werkgebied. De focus ligt daarbij op de primaire doelgroep: de jeugd tot en met de basisschoolleeftijd.

Belang van leesplezierOm te voorkomen dat kinderen de basisschool met onvoldoende leesvaardigheden verlaten, is het belangrijk dat ze al van jongs af aan veel in contact komen met teksten en boeken. Nog belangrijker is dat zij plezier beleven aan lezen en daardoor ‘automatisch’ gemotiveerd zijn om te lezen.

BNWF gaat de komende jaren haar aandacht verleggen van het léveren van collecties naar het wérken met collecties.

11

Programmalijn 1: De fysieke bibliotheek

De fysieke bibliotheek is een openbaar gebouw en voor iedereen toegankelijk. Dat is een belangrijke voorwaarde om kennis en informatie te zoeken, te maken en te delen. Een gebouw is ook nodig om ontmoeting mogelijk te maken en diverse vormen van dienstverlening te realiseren. Ondanks de gestage verschuiving van de fysieke bibliotheek naar de educatieve en digitale programmalijn blijven - ook op langere termijn – adequate fysieke vestigingen noodzakelijk als een gebouw met onder andere een tastbare collectie en voldoende openingsuren, en als huis- en studeerkamer van wijk, dorp of stad.

In de afgelopen beleidsperiode is het voornemen uitgevoerd om in elk van de zeven gemeenten één vestiging te exploiteren met daaromheen Lytse Biebs als alternatief voor de toenmalige bibliobushaltes en de nevenvestigingen. Lytse Biebs zijn kleine uitleenpunten voor kinderen tot 13 jaar en minder mobiele inwoners van een kern, die ondergebracht zijn in een school, een verzorgingshuis of een buurtcentrum.

Dit leidde tot het onderstaande spreidingsoverzicht.

6. Drie programmalijnen

Om de doelstellingen te realiseren hanteren wij drie lijnen van dienstverlening. Dit sluit aan bij het huidige denken over het bibliotheekwerk en is ook uitgangspunt in het (concept)beleidsplan van het Fries Bibliotheken Netwerk 2013-2016.

De drie programmalijnen zijn:• de fysieke bibliotheek• de educatieve bibliotheek• de digitale bibliotheek

Deze drie componenten zijn te onderscheiden, maar niet te scheiden. Zij fungeren als communicerende vaten en zijn wederzijds afhankelijk. Wij spreken dan ook wel van de hybride of geïntegreerde bibliotheek. De VNG onderschrijft deze visie in haar handreiking ‘De Openbare Bibliotheek in het Digitale Tijdperk’ (Zie bijlage 7).

De fysieke en educatieve bibliotheek zijn een lokale verantwoordelijkheid. De digitale bibliotheek wordt een landelijke verantwoordelijkheid, die bij wet wordt geregeld. De geplande ingangsdatum van deze wet is 1 januari 2015.

Er zal in de toekomst een verschuiving optreden van het gebruik van de fysieke bibliotheek naar de educatieve en de digitale bibliotheek. Onzeker is nog in welk tempo en in welke mate dit zal gebeuren. BNWF wil flexibel op deze verschuivingen inspelen en daarom haar organisatie daar nu al op inrichten.

Op basis van deze drie programmalijnen stellen wij een basispakket samen dat aan de landelijke certificeringseisen voldoet (zie hoofdstuk 7). Het basispakket kan aangevuld worden met extra producten en diensten: het pluspakket. Gemeenten kunnen kiezen voor een gezamenlijk pluspakket. Daarnaast is het ook mogelijk om als individuele gemeente een pluspakket samen te stellen (maatwerk).

12

Ad a. Afstand tot een bibliotheekvestiging De retailformule geeft ons een goed handvat om een norm te bepalen voor de maximaal te overbruggen afstand tussen de eigen woonkern en de bibliotheekvestigingDaar is – mede gezien eerdere sluiting van kleine vestigingen, de ervaringen met de Lytse Biebs en de op handen zijnde bezuinigingen – dringend behoefte aan.

De formule gaat uit van 10 autominuten. Dit komt neer op een afstand van 8,5 à 10 kilometer.

Uitgaande van deze norm bestrijken de vestigingen Franeker en Sint Annaparochie gezamenlijk het hele werkgebied op het vasteland. Daarnaast is er een vrij grote overlap met de bibliotheekvestiging(en) in Leeuwarden (SBMF).

Bij het vaststellen van het basispakket (zie hoofdstuk 7) zijn we uitgegaan van de nieuwe criteria. Dat betekent dat voor BNWF de vestigingen in Dronryp en Stiens niet meer tot het basispakket behoren. Wanneer deze gemeenten hun fysieke bibliotheekvoorziening willen handhaven, dan kan dat op kostendekkende basis in het pluspakket.

Wij houden bij dit scenario rekening met een afname van het aantal betalende leden. De invoering van de retailformule leidt echter tot een toename van het aantal leden waardoor de ledendaling waarschijnlijk deels gecompenseerd wordt.

Wij gaan investeren om de vestigingen goed toe te rusten op de toenemende aantallen bezoekers en gebruikers. Verder zijn investeringen nodig om - in kernen waar geen vestiging is - voorzieningen te treffen die ervoor zorgen dat het bibliotheekwerk voor de jeugd van 0 tot en met 12 jaar en de minder mobiele volwassenen bereikbaar blijft.

Spreidingsbeleid

Verschillende ontwikkelingen zijn aanleiding om het spreidingsbeleid te herzien:• de verschuiving van fysiek naar digitaal/educatief• de plannen voor gemeentelijke herindeling• de aangekondigde bezuinigingen

De nieuwe criteria voor het spreidingsbeleida. De afstand tot een bibliotheekvestiging

is zodanig dat er zo min mogelijk belemmeringen voor inwoners zijn om de fysieke bibliotheek te bezoeken.

b. Voor de primaire doelgroep (kinderen tot en met de basisschoolleeftijd) die niet in een kern met een bibliotheekvestiging woont, is er BoekStart (0 - 2 jaar), BoekStart in de Kinderopvang (2 - 4 jaar) en de dienstverlening aan het basisonderwijs (4 - 12 jaar). Er is in dit geval dus geen sprake meer van een openbare bibliotheekvoorziening, omdat er geen gebouw meer is dat voor iedereen toegankelijk is.

c. Voor overige inwoners die aan de plaatselijke kern gebonden zijn en geen gebruik kunnen maken van een bibliotheekvestiging voorzien wij – bij wijze van flankerend beleid – op een andere manier in de behoefte. Bijvoorbeeld door de bestaande dienst Bibliotheek aan Huis of een andere vorm van bezorg/afhaaldienst aan te bieden. Voor de uitvoering schakelen wij vrijwilligers in.

d. Bij het bepalen van het werkgebied van de vestigingen kijken wij over de huidige gemeentegrenzen heen naar de mogelijkheden van regionale spreiding.

e. Een bevolkingsdichtheid van ten minste 500 inwoners per km² kan (instandhouding van) een vestiging rechtvaardigen, mits het verzorgingsgebied minimaal 5.000 inwoners bedient. Dat is economisch gezien nodig om een fysieke vestiging te kunnen exploiteren.

13

Huisvesting

Wij stellen ons ten doel te komen tot een structurele verlaging van de huisvestingskosten, onder andere door middel van vermindering van het totaal aantal m2.

We streven daarnaast naar huisvesting van de bibliotheek in multifunctionele accommodaties vanwege inhoudelijke samenwerking, facilitaire afstemming van taken en functies en efficiency-voordelen van de exploitatie van één gebouw en ruimtes voor meerdere doeleinden.

Dronryp De vestiging gaat sluiten in de loop van 2013.

Franeker Plannen voor herinrichting conform de retailformule op bestaande locatie.

Harlingen Plannen voor herinrichting conform de retailformule op een nieuwe locatie.

Sint AnnaparochiePlannen voor herinrichting conform de retailformule op bestaande locatie (= multifunctionele accommodatie).

Stiens De vestiging gaat sluiten in de loop van 2013.

Vlieland Plannen voor herhuisvesting in een brede school (= multifunctionele accommodatie).

TerschellingPlannen voor herinrichting conform de retailformule op bestaande locatie (= multifunctionele accommodatie).

De huidige huisvestingssituatie (medio november 2012) is als volgt:

In vier van de zeven gemeenten zijn er naast de vestiging een aantal Lytse Biebs (in totaal 19). Uit evaluatie blijkt dat het gebruik van deze uitleenpunten door volwassenen in veel gevallen minimaal is. Dit betekent dat een dergelijke voorziening niet op een economisch verantwoorde manier te handhaven is. De Lytse Biebs worden daarom opgeheven. Vooruitlopend op de implementatie van Bibliotheek op school worden collecties geplaatst op de basisscholen in kernen waar een Lytse Bieb/vestiging was. (zie programmalijn 2: de educatieve bibliotheek). Voor hen die door chronische ziekte, handicap, ouderdom of anderszins aan de woonkern gebonden zijn (de zogenaamde ‘niet-mobiele inwoners’) handhaven wij de dienst Bibliotheek aan Huis.

14

Inrichting en rendement collectie

Wij besloten in 2012 om in de vestigingen de landelijk ontwikkelde retailformule in te zetten. Dit zal in de komende beleidsperiode zijn beslag krijgen.

De retailformule redeneert vanuit de klant. Collectie, presentatie, inrichting en organisatieontwikkeling vormen één geheel. Dit leidt tot een significante stijging van betalende leden, uitleningen en bezoekers. Er zijn verschillende invoeringsvarianten. Het maximale effect bereiken de bibliotheken die volgens het full concept werken: er is een ledenstijging te zien van 10% en een stijging van het aantal uitleningen met 30%.

Net als in een moderne boekwinkel is de geretailde bibliotheek een plek waar mensen verrast en verleid worden. De lange rijen met kasten maken plaats voor professionele displays waarop wij de boeken aantrekkelijk presenteren en leefwerelden creëren.

Met de invoering van het retailconcept stellen wij ook hogere eisen aan het rendement van de collectie. Door de uitleningen voortdurend te meten kunnen wij hierop sturen. Dit resulteert in een kleinere collectie, die actueel en gangbaar is.

Materialen waar lokaal minder vraag naar is, worden geleverd vanuit het FBN. Door de collectie van BNWF te beschouwen als onderdeel van de provinciale netwerkcollectie (en die weer van de landelijke collectie) kan de onderlinge afstemming met behulp van collectieprofielen centraal worden geregeld.

15

Basisschool 4-12 jaarVrijwel alle basisscholen in ons werkgebied hebben een dienstverleningsabonnement en nemen producten en diensten af die hun onderwijsdoelstellingen ondersteunen. Vanuit de hiervoor aangegeven visie op de educatieve programmalijn - leesbevordering en mediawijsheid - zullen wij ons dienstverleningsaanbod in samenwerking met de scholen stelselmatig evalueren en herinrichten.

Als onderdeel van de fysieke bibliotheek zorgen we voor een collectie boeken op scholen, waarbij we prioriteit geven aan scholen in kernen waar een vestiging of Lytse Bieb verdwijnt. Deze collectie is in kwalitatief en kwantitatief opzicht afgestemd op de leerlingen van de betreffende school.

In de educatieve lijn zetten we in deze beleidsperiode in op de implementatie van - onderdelen van - Bibliotheek op School (BOS). De Bibliotheek op school is een gezamenlijke strategische aanpak van de bibliotheken, primair onderwijs en overheid. Kiezen voor de Bibliotheek op school betekent dat wij in ons netwerk op verschillende niveaus gaan werken aan een structurele aanpak om het plezier in lezen te vergroten. Daardoor verbeteren de taal-, lees- en informatievaardigheden. En deze aanpak maakt resultaten meetbaar!In 2012 zijn we gestart we met een pilotproject. Na evaluatie van dit project stellen wij in overleg met de betrokken organisaties vast hoe wij dit inbedden in de bestaande organisatie, inclusief de financiële dekking.

Programmalijn 2: De educatieve bibliotheek

Kúnnen en wíllen lezen staan aan de basis voor de persoonlijke ontwikkeling en het zelfstandig kunnen functioneren in onze complexe samenleving. Het is de opdracht van scholen om kinderen in technische zin de taal aan te leren. Wij ondersteunen hen daarbij vanuit onze specifieke rol als ‘leesbevorderaar’.

Leesplezier, mediawijsheid en leesbevordering van jeugd en jongeren in groeps- en klassikaal verband staan bij de educatieve bibliotheek centraal. Het beschikbaar stellen van collecties zijn daarvoor randvoorwaardelijk en rekenen wij tot de fysieke (en digitale) bibliotheek.

Primaire doelgroep: jeugd tot en met de basisschoolleeftijd

Voorschools 0-4 jaarIn alle zeven gemeenten werken wij al met gemeenten en consultatiebureaus samen in het kader van BoekStart. Hiermee worden ouders gemotiveerd om hun baby’s al zo vroeg mogelijk boekjes en de bibliotheek te laten ontdekken.

In deze beleidsperiode richten wij ons op de vervolgstap: BoekStart in de kinderopvang (zie bijlage 5). Dit behelst onder andere een collectie op de kinderopvang, scholing voor de leidsters, (voor-)leesplannen voor dagverblijf en thuis, resultaatmeting en activiteiten voor kinderen en ouders. In 2012 starten we met een pilotproject. Na evaluatie van dit project stellen wij in overleg met de betrokken organisaties vast of en hoe wij dit inbedden in de bestaande organisatie, inclusief de financiële dekking.

16

Permanente educatie: basispakket

Om zelfstandig te kunnen functioneren in onze samenleving is voortdurende scholing noodzakelijk. Leesbevordering en mediawijsheid zijn taken die hier rechtstreeks aan ontleend zijn. De bibliotheek stimuleert scholing en ontplooiing ook door het (laten) organiseren van lezingen, workshops, presentaties, cursussen in de vestigingen. Gunstig neveneffect is dat de attractiviteit van de vestigingen vergroot wordt en daarmee ook de zichtbaarheid van de bibliotheek.

Voortgezet onderwijs

Biebsearch integreert de zoekmachine van de bibliotheken in de elektronische leeromgeving (ELO) van de school, evenals digitale bibliotheekdiensten en onderwijscontent. Daarnaast kan de bibliotheek een bijdrage leveren op het gebied van mediawijsheid.

De levering van media rekenen wij tot de fysieke en/of digitale bibliotheek. Alle leerlingen en docenten ontvangen een bibliotheekpas. Lees meer in bijlage 9.

Gegeven onze focus op de jeugd tot en met 12 jaar, zit Biebsearch niet in het basispakket. Wij bieden deze dienstverlening daarom kostendekkend aan, hetzij voor rekening van de betreffende scholen voor Voortgezet Onderwijs, hetzij voor rekening van de gemeenten indien zij Biebsearch in het collectieve pluspakket op wensen te nemen. Een combinatie van deze twee financieringsopties is uiteraard ook mogelijk.

Laaggeletterdheid en leesbeperkingenIn Nederland zijn ongeveer 1,5 miljoen mensen laaggeletterd. Deze mensen hebben grote moeite met lezen en schrijven waardoor zij in het dagelijks leven of op het werk minder goed kunnen functioneren. Wij beschouwen het als onze specifieke taak en verantwoordelijkheid om een actieve ondersteunende rol te spelen op het gebied van scholing van laaggeletterden en mensen met leesbeperkingen (denk bijvoorbeeld aan dyslectici). Voor kinderen in de basisschoolleeftijd zijn in alle vestigingen Makkelijk Lezen Pleinen ingericht.

Onze dienstverlening op het gebied van Aangepast Lezen is op dit moment nog vrij beperkt. Wij gaan extra inspanningen plegen om deze dienstverlening op een hoger plan te brengen. Daarom nemen wij een taakstellend budget in de begroting op, zodat wij voor deze dienstverlening ook een bepaald minimum basisniveau kunnen garanderen.Wij maken gebruik van wat landelijk en provinciaal aan middelen voorhanden is en leggen contacten met organisaties in ons werkgebied - zoals taalaanbieders - die actief zijn voor deze doelgroepen.

17

Volksuniversiteiten verzorgen cursussen op het gebied van talen, creativiteit, kunst & cultuur, sociale en communicatieve vaardigheden, mens & maatschappij, eten & drinken en vele computercursussen. De cursussen zijn laagdrempelig, toegankelijk, leerzaam, veelzijdig en betaalbaar. Vanuit SBMF is de Volksuniversiteit Friesland nieuw leven ingeblazen. BNWF is bereid om lokale cursussen in haar werkgebied te faciliteren. Wij stellen vergader- en cursusruimtes met de daarbij behorende voorzieningen beschikbaar.

Biebwerkt.nl is een initiatief van de SBMF om bezoekers van de bibliotheek op een vrijblijvende en gemakkelijke manier te informeren en in aanraking te brengen met allerlei mogelijkheden rondom werk, studie en persoonlijke ontwikkeling. Omdat er steeds meer Werkpleinen van het UWV verdwijnen - onder andere in Franeker - is dit een kans voor de bibliotheek om zich te profileren en meerwaarde te bieden op dit terrein.

Mediawijsheid Mediawijsheid is alle kennis en vaardigheden en de mentaliteit die mensen nodig hebben om bewust, kritisch en actief mee te doen in de wereld van vandaag en morgen, waarin media een bepalende hoofdrol spelen (zie hoofdstuk 5).Experimenten van bibliotheken laten zien dat er op dit terrein veel kansen liggen. Dat gebeurt in samenwerking met de landelijke netwerken voor mediawijsheid en onderwijs. Te denken valt aan workshops voor individuen of groepen in de bibliotheek.

Permanente educatie: pluspakket

Gaat het voorgaande over een basispakket op educatief gebied, in het onderstaande een paar voorbeelden van diensten die wij tot het pluspakket rekenen:

Spraak- en taalontwikkelingDe bibliotheek biedt ondersteuning bij de bestrijding van taalachterstanden. In samenwerking met andere organisaties kan een maatwerktraject uitgezet worden voor een structurele aanpak.Op landelijk niveau is een samenwerking aangegaan met ETV.nl die multimediale oefenen instructieprogramma's voor laagopgeleiden en laaggeletterden realiseert. Daarmee kan de doelgroep zelfstandig of begeleid oefenen met basisvaardigheden zoals taal, rekenen en digitale vaardigheden. De materialen stimuleren en activeren de gebruikers om vaardigheden te verbeteren waardoor leerambities en zelfvertrouwen vergroten. Een voorbeeld is Oefenen.nl. Op de oefenportal oefenen mensen op een informele manier met taal, rekenen, internetten en omgaan met geld. Tegelijkertijd leren de deelnemers over thema’s als bijvoorbeeld werk, gezondheid en opvoeding.

18

taakverdeling op het gebied van de digitale bibliotheek. De bekostiging daarvan vindt plaats door uitname uit het gemeentefonds.De overige P’s van de marketingmix (product, prijs, plaats, promotie, personeel, presentatie) zijn vooral een zaak van de lokale bibliotheken, al dan niet ondersteund door de provinciale serviceorganisaties.

In 2013 vindt aansluiting plaats op de door de Stichting Bibliotheek.nl (BNL) ontwikkelde landelijke digitale infrastructuur. De aansluiting is mede mogelijk gemaakt met landelijke innovatiegelden. Het gaat in eerste instantie om drie producten waarbij de BSF de rol van provinciaal service manager vervult zowel bij de uitrol als bij de reguliere bedrijfsvoering. De drie producten zijn: een website-infrastructuur, de Nationale Bibliotheek Catalogus en het datawarehouse. Daarnaast is men bezig met meer inhoudelijke producten zoals een widgetstore en Bibliotheek Apps. Bibliotheken kunnen de landelijke digitale producten aanvullen met provinciale initiatieven. Een voorlopig overzicht van de landelijke digitale producten is opgenomen in bijlage 10.

Programmalijn 3: De digitale bibliotheek

Landelijk

Bibliotheken hebben gekozen voor het ontwikkelen van één landelijke digitale infrastructuur, één landelijk platform met nationale catalogus, één datawarehouse en één app-store voor websites als pijlers voor de openbare bibliotheek in het digitale domein. Bibliotheken volgen algemene ICT-ontwikkelingen en gaan hun diensten aanbieden via algemene platforms op het internet.

Met de landelijke ontsluiting van de collecties willen bibliotheken overal en altijd dezelfde kwaliteit bieden. Goede verkrijgbaarheid en gebruikersvoorwaarden worden essentieel voor succes. Abonnementsvormen die aansluiten bij gedifferentieerd gebruik van de collecties, leiden tot meer maatwerk in dienstverlening en tot andere verdienmodellen.

De verantwoordelijkheid voor de digitale bibliotheek wordt dus op landelijk niveau belegd. Dit leidt onder andere tot een efficiëntere

19

BNWF

Wij streven naar een meer zichtbare en actieve digitale bibliotheek, waarbij de digitale en de fysieke bibliotheek één geheel moeten blijven. Uitdaging is dichter bij de gebruikers te komen (onder andere door thuisgebruik van bibliotheekdiensten en producten mogelijk te maken en te promoten) en gebruikers dichter bij de bibliotheek te laten komen door hen de mogelijkheid te bieden ‘content’ te leveren, bijvoorbeeld in de vorm van recensies en leesadviezen en ‘digitale leeskringen’.

Voor de promotie van digitale producten zijn mediawijze medewerkers nodig. Er wordt tijd en geld geïnvesteerd om ervoor te zorgen dat de medewerkers mediawijzer worden en blijven.

Interactie met de klant verloopt steeds meer via social media. Welke social media wij gaan hanteren hangt af van de ontwikkelingen. Daarvoor worden de trends nauwlettend gevolgd. Daaruit blijkt dat op dit moment Facebook en Twitter het meest populair zijn. Dat is de reden voor BNWF om zich – liefst in samenwerking met het FBN - op deze social media te concentreren. Uit onderzoek ('Social media in Nederland 2012') blijkt namelijk dat er in Nederland 7,3 miljoen gebruikers op Facebook zijn, waarvan 4,3 miljoen dagelijks. Verder maken 3,2 miljoen gebruikers gebruik van Twitter, waarvan 1,5 miljoen dagelijks.

Provinciaal

Het FBN geeft de komende beleidsperiode prioriteit aan de landelijke uitrol van de digitale bibliotheek, zowel op het inhoudelijke vlak als op het gebied van de infrastructuur. Wij nemen actief deel aan het provinciaal overleg over digitale onderwerpen.

Wij kunnen de landelijke digitale producten aanvullen met provinciale initiatieven, zoals Social mediacaster, App streaming Music, Digitale etalages. Een uitgebreidere beschrijving staat in bijlage 11.

Deze provinciale toevoegingen vloeien ofwel voort uit de provinciale opdracht aan BSF en worden dan ook uit provinciale subsidies bekostigd, ofwel zijn eigen initiatieven waarvan het bedrijfsplan duidelijk moet maken hoe het ‘verdienmodel’ er uitziet. Wij beschouwen deze componenten vooralsnog als behorend tot het pluspakket dat daarom aanvullend bekostigd moet worden, dan wel (minimaal) kostendekkend aangeboden dient te worden.

20

Het basispakket

De fysieke bibliotheekWe gaan uitvoering geven aan het geactualiseerde spreidingsplan. Dit deel van het basispakket zal gefaseerd ingevoerd worden in de looptijd van dit beleidsplan met als uiteindelijke resultaat:1. Een volwaardige vestiging voor alle inwoners op het

vasteland binnen een straal van 8,5 à 10 km, waarbij de vestiging Harlingen gehandhaafd blijft. Op de eilanden Terschelling en Vlieland blijft het maatwerk.

2. Voorzieningen voor de jeugd tot en met 12 jaar in de kernen zonder vestiging waar aangesloten kan worden bij kinderopvang en/of een basisschool

3. Voorzieningen voor minder mobiele volwassenen

Ad 1Een volwaardige vestiging voldoet aan de landelijke certificeringseisen en is ten minste 15 uur per week open met vraagbemiddeling. De collectie is afgestemd op een uitleenfrequentie van 6 en omvat derhalve ongeveer 114.000 banden. De dagbladen- en tijdschriftencollectie blijft op het huidige niveau. De inrichting is gestoeld op het retailconcept. Er worden activiteiten aangeboden n.a.v. landelijke promotiecampagnes, zoals Kinderboekenweek, Nederland Leest, Gedichtendag, Maand van het Spannende boek en de Nationale Voorleesdagen.

Ad 2Wij zoeken aansluiting bij bestaande plaatsen voor kinderopvang en bij basisscholen. Bij de uitrol geven wij prioriteit aan kernen waar een vestiging of Lytse Bieb verdwijnt. Wij zorgen voor een collectie die in kwalitatief en kwantitatief opzicht afgestemd is op de betreffende locatie. Wij onderhouden de collectie en wisselen deze ten minste eenmaal per jaar.

Ad 3Dit betreft de Bibliotheek aan Huis. Een vrijwilliger gaat na welke lees-, luisteren/of kijkvoorkeuren de klant heeft en brengt in de afgesproken frequentie de bibliotheekmedia aan huis en haalt deze ook weer op.

7. Basispakket en pluspakket

Uitgangspunt bij het vaststellen van het minimum basispakket is dat de gemeenten dit financieren door zich te conformeren aan het instapniveau. Het instapniveau is gebaseerd op een bedrag per hoofd van de bevolking dat in het bibliotheekcharter (OCW/IPO/VNG) is overeengekomen excl. huisvestingskosten. In 2012 is dat € 13,95 per inwoner. Indien het huidige en toekomstige beschikbare budget hoger is dan dat instapniveau, dan wordt dit niveau ‘opgeplust’.De gemeenten kunnen verder gezamenlijk besluiten extra diensten van de bibliotheek af te nemen. Dat kan ‘meer van hetzelfde’ zijn, maar het kunnen natuurlijk ook nieuwe diensten zijn voor nieuwe doelgroepen. Ook kan een individuele gemeente - die ruimer subsidieert dan het (opgepluste) instapniveau - besluiten tot het afnemen van extra producten of diensten. Op deze manier ontstaat de volgende indeling:

• Basispakket, bekostigd uit instapniveau + werkelijke huisvestingskosten

• Opgeplust basispakket, bekostigd uit de financiële ruimte tussen het instapniveau en het in het vooruitzicht gestelde subsidieniveau

• Collectief pluspakket, bestaande uit extra diensten die de gemeenten gezamenlijk van BNWF afnemen tegen een kostendekkende bijdrage

• Individueel pluspakket, bestaande uit extra diensten die een individuele gemeente met BNWF afspreekt tegen een kostendekkende bijdrage

Eenmaal per jaar overleggen wij met degemeenten over de gewenste extra’suit het pluspakket.

21

Het pluspakket

Naast het basispakket zijn er producten en diensten waar de gemeenten gezamenlijk of afzonderlijk van elkaar een keuze uit kunnen maken. Hiervoor worden de bijbehorende kosten in rekening gebracht voor zover zij het beschikbaar gestelde budget te boven gaan.

Hieronder een aantal voorbeelden van producten endiensten die in de nieuwe opzet tot het pluspakketbehoren:

De fysieke bibliotheek• Een vestiging of servicepunt(en) als uitbreiding van

het geactualiseerde spreidingsplan • Extra openingsuren• Plaats bieden aan lokale documentatiecentra of

historische verenigingen• Het plaatsen van wisselcollecties in verpleeg- en

verzorgingshuizen• Het organiseren van koffieochtenden in de

vestigingen voor minder mobiele volwassenen. Deze groep kan door vrijwilligers vervoerd worden

• Lokale bijeenkomsten in de Friese taal of de streektaal

• Informatieloketten op het gebied van gezondheid, werk en inkomen, WMO, Centra voor Jeugd en Gezin, enz.

De educatieve bibliotheek• Extra diensten of producten voor het basisonderwijs • Inrichten van schoolmediatheken op de basisscholen

volgens de Bibliotheek op school-formule• Biebsearch (voortgezet onderwijs)• Organiseren van lezingen, workshops, presentaties

en cursussen in de vestigingen• Biebwerkt.nl

De digitale bibliotheek• Aansluiting op de landelijke database van de G!DS,

een instrument om bijvoorbeeld een Gemeentegids of een Sociale Kaart van de gemeente te maken

• Provinciale initiatieven, zoals Social mediacaster, App streaming Music, Digitale etalages

• Informatieloketten op het gebied van gezondheid, werk en inkomen, WMO, Centra voor Jeugd en Gezin.

De educatieve bibliotheekHet basispakket voor deze programmalijn omvat:• BoekStart voor baby’s en hun ouders/verzorgers• BoekStart in de kinderopvang. Dit wordt in

de looptijd van dit beleidsplan uitgerold over alle peuterspeelzalen en kinderdagverblijven

• Scholen met een dienstverleningsabonnement ontvangen één gratis ‘product’ per groep per schooljaar op het gebied van leesbevordering of mediawijsheid, zoals omschreven in de Basisschoolgids

• Aanbod voor laaggeletterden• Aanbod mediawijsheid voor volwassenen

De digitale bibliotheekHet basispakket van de digitale programmalijn omvat alle producten en diensten die landelijk of provinciaal zijn gemaakt of ingekocht. Iedereen kan daar in de bibliotheek gebruik van maken. Binnenkort wordt het voor leden van de bibliotheek mogelijk om deze digitale producten en diensten, zoals e-books, ook buiten de muren van de bibliotheek te benaderen. Daarnaast beschikken wij over een website die afgestemd is op de wensen van onze gebruikers en communiceren wij via social media over onze producten en diensten om deze te promoten en om interactie mogelijk te maken.

22

Medewerkers

Door de maatschappelijke veranderingen, zoals digitalisering en veranderende behoeften van klanten, worden andere eisen gesteld aan het bibliotheekwerk. Ook de invoering van de retailformule vraagt om verandering van gedrag. Medewerkers hebben daarvoor andere competenties nodig. Het Sectorinstituut Openbare Bibliotheken (SIOB) werkt aan een nieuw functiegebouw met uniforme functieprofielen. BNWF zal zich daaraan conformeren. Ook conformeert BNWF zich aan de landelijke richtlijnen met betrekking tot de inzet van vrijwilligers (zie bijlage 12).

Om zicht te krijgen op de organisatiecultuur is de huidige organisatiecultuur in kaart gebracht. Deze blijkt vooral beheersmatig te zijn.

8. Randvoorwaarden

Om de in de vorige paragrafen beschreven programmalijnen te realiseren moet een aantal (algemene) randvoorwaarden worden vervuld.

Opdrachtgevers

AandeelhouderschapUit de bijeenkomsten met de portefeuillehouders blijkt dat zij achter het idee staan van een ‘gezamenlijk aandeelhouderschap’. Dat betekent dat wij afscheid nemen van het huidige financieringsmodel, waarbijde gemeenten alleen verantwoordelijk zijn voor de eigen bibliotheekvestiging(en) en het volgens een bepaalde verdeelsleutel meebetalen aan de gezamenlijke backoffice.

Door middel van dit aandeelhouderschap kunnen zij namelijk gezamenlijk inhoud en betekenis geven aan hun gedeelde verantwoordelijkheid voor de bibliotheekvoorziening. Dit betekent dat voor elke burger dezelfde functies onder dezelfde condities beschikbaar zijn. Door deze benadering te kiezen kan ook het spreidingsbeleid gemeenteoverstijgend gestalte krijgen en wordt het basispakket gezamenlijk bekostigd. Idealiter draagt elke gemeente naar rato van het aantal inwoners bij aan deze voorziening. Dat bleek op dit moment niet haalbaar. Gemeenten met een vestiging dragen elk hun eigen huisvestingskosten.

SamenwerkingsverbandMet de gemeenten wordt uiterlijk in het eerste kwartaal van 2013 overeenstemming bereikt over de wijze waarop uitvoering gegeven wordt aan de beleidsvoornemens. Dit betreft onder andere: • het vaststellen van het basispakket• de uitvoering van het spreidingsbeleid• hantering van het instapniveau voor het geformuleerde basispakket• de wijze van samenwerken• eenduidige resultaatgerichte

uitvoeringsovereenkomsten• hantering van een eenduidige

indexeringssystematiek• afspraken over het pluspakket

Een verschuiving in de organisatiecultuur naar meer zakelijkheid, creativiteit en daadkracht zal BNWF helpen om meer extern gericht te opereren en zich meer op het exploreren van nieuwe mogelijkheden te richten (cultureel ondernemerschap).

• = analytisch• = beheersmatig• = daadkrachtig

• = creatief

23

ScholingSpeerpunten in het opleidingsbeleid zijn retail,relatiebeheer, cultureel ondernemerschap, mediawijsheid en digitale toepassingsmogelijkheden.Leidinggevenden worden geschoold op sturen op verandering (in verband met de invoering van retail en van zelfredzame teams), op coaching, en op het hanteren van het competentiemanagementsysteem.

Alle medewerkers (inclusief managementteam en staf) beschikken over digitale basisvaardigheden en een aantal medewerkers over specifieke vaardigheden t.a.v. het gebruik van social media.

Het HRM-beleid wordt opnieuw geformuleerd envastgesteld, vooral in verband met de behoefte aan instroom van ‘digital natives’.

Het SIOB streeft er naar te komen tot een vernieuwde infrastructuur rond opleidingen, die functioneert als basis en bestaat uit actuele opleidingsmodules. In de toekomst kan deze basis verrijkt worden met nieuwe en actuele modules die aansluiten op de ontwikkelingen in de bibliotheeksector.

CompetentiesDe vier algemene competenties uit de vorige beleidsperiode blijven gelden voor alle medewerkers en alle functies:

Samenwerken: De bereidheid en het vermogen om samen te werken met anderen aan een gemeenschappelijk doel. Anderen betrekken, luisteren naar anderen, denken en handelen vanuit het teambelang.

Lerend vermogen: Het vermogen om te leren van ervaringen en het geleerde toe te passen in nieuwe situaties. Het vermogen om (nieuwe) informatie doelgericht toe te passen en te leren uit interactie met anderen.

Ondernemerschap: Het ondernemend zijn; het hebben van een extern gerichte blik en daarnaar handelen. Beschikken over de (verkoop)vaardigheden om (nieuwe) producten en diensten onder de aandacht van nieuwe en bestaande doelgroepen te brengen en deze zodanig van het nut ervan te overtuigen dat zij hiervan gebruik gaan maken.

Klantgerichtheid: Herkennen van de wensen, behoeften en belangen van zowel interne als externe klanten en hiernaar handelen. Zich inleven in klantsituaties, denken in klantoplossingen en deze omzetten in activiteiten en handelingen.

Hieraan verbinden wij in ieder geval de competenties die ontleend zijn aan de gewenste cultuurverandering (zakelijkheid, creativiteit en daadkracht).

24

Absoluut minimum zijn de openingstijden volgens de landelijke certificeringnormen. Om een goede balans tussen toegankelijkheid, service, werkdruk en openingstijden te realiseren wordt voor de vestigingen (waar mogelijk) eenmansbezetting, personeelsvrije openingstijden en/of cameratoezicht toegepast.Waar sprake is van eenmensbezetting worden de randvoorwaarden met betrekking tot veiligheid benoemd en toegepast.

Maatschappij

Door het uitrusten van alle vestigingen met internetcomputers en Wifi spelen wij in op het Nieuwe Werken. In de vestigingen zijn (werk-)plekken voor bijvoorbeeld de groeiende groep ZZP-ers.

Binnen onze organisatie is altijd aandacht geweest voor duurzaamheid. In de komende beleidsperiode worden richtlijnen opgesteld die hier nadere invulling aan geven. We denken dan aan zaken als het invoeren van energiebesparende maatregelen, (nog) minder printen en de verlichting uit als er niemand op kantoor is.

Van A naar BEen organisatieverandering gaat niet van de ene dag op de andere. Er zijn ingrijpende veranderingen noodzakelijk. Een intensief traject zal leren welke medewerkers binnen de vernieuwde organisatie passen. De vastgestelde competenties zijn leidend voor het beoordelen van de geschiktheid van medewerkers. Indien iemand (nog) niet aan deze competenties voldoet volgt een scholingstraject. Wij sturen gericht op de vereiste competenties conform nieuwe functieprofielen. Dit gebeurt aan de hand van een competentiemanagementsysteem.

De verschuiving van de bibliotheek naar retail (fysiek) en de verschuiving van fysiek naar digitaal/educatief is geen vrijblijvende zaak. Daar zijn medewerkers voor nodig die willen én kunnen. Wij hanteren de volgende strategie:

Wel willen en wel kunnen inzettenWel willen en niet kunnen scholenNiet willen en wel kunnen overtuigenNiet willen en niet kunnen afscheid nemen

Organisatie

De verschuiving en vernieuwing van taken roept ook de vraag op of de huidige organisatiestructuur nog wel passend is. Waarschijnlijk moet de organisatie- en overlegstructuur op een andere leest geschoeid worden. De reorganisatie die hiervan het gevolg is zal in 2013 zijn beslag moeten krijgen. Daarbij maken we gebruik van het model Sociaal Plan zoals dat in de CAO Openbare Bibliotheken is opgenomen. De ombouw van de organisatie brengt eenmalige frictiekosten met zich mee, die apart zullen worden begroot.

Om de doelstellingen te kunnen realiseren zijntoegankelijkheid en bereikbaarheid van devestigingen van groot belang. Sinds de vestigingenvan selfserviceapparatuur zijn voorzien waardoorzelfbedieningsuren mogelijk zijn, is de mogelijkheidontstaan om de openingsuren uit te breiden zondereen evenredige uitbreiding van de personeelsformatie. Bij zelfbedieningsuren is er alleen toezicht. Er is tijdens die uren geen klanten leenservice en er worden geen inlichtingen en adviezen gegeven.

25

Verwacht wordt dat de productbegroting die in 2012 nog met de BSF ontwikkeld wordt (BNWF is pilot) meer inzicht biedt in de kosten en baten van de diverse productgroepen (integrale kostprijsberekening). Dat helpt bij het verder ontwikkelen van het cultureel ondernemerschap dat gericht is op het verhogen van de eigen inkomsten.

De verwachting is dat de invoering van het retailconcept leidt tot meer (betalende) gebruikers, die ook meer lenen. Wij spannen ons in om bestaande gebruikers aan ons te binden en nieuwe gebruikers te werven, waardoor de eigen inkomsten zullen toenemen.Ook nemen wij de dienstverlening aan ‘institutionele gebruikers’ – in het bijzonder het onderwijs – onder de loep. Wij passen de leveringsvoorwaarden en prijzen met ingang van het schooljaar 2013 – 2014 aan, waarbij een zo groot mogelijk bereik in combinatie met zo hoog mogelijke inkomsten voorop staat (‘win/win’). Wij geven hierbij de voorkeur aan het harmoniseren van de tarieven en voorwaarden op provinciaal niveau (die voorkeur geldt overigens ook voor individuele gebruikers).

Onze strategie is gericht op het maximaliseren van de efficiency om zodoende de inhoud en kwaliteit van de dienstverlening op een zo hoog mogelijk niveau te houden of te brengen:’méér voor minder!’ is het motto.Dit betekent het verlagen van de kosten. De aandacht richt zich daarbij in de eerste plaats op de fysieke bibliotheek (1e programmalijn).

9. Financieel perspectief

Wij worden in de komende beleidsperiode geconfronteerd met bezuinigingen en met kostenstijgingen die - volgens de berekeningen op dit moment - ongeveer € 250.000 belopen (circa 15% van het budget in 2011). Voor het begrotingsjaar 2012 is een begroting ingediend die met een tekort van € 60.000 sluit. Hoog tijd om de tering naar de nering te zetten.

De taak waar wij voor staan is om de komende jaren een financieel gezonde organisatie te blijven met een structureel sluitende exploitatiebegroting. Voor zover er eenmalige kosten uit de ombouw van de organisatie naar een nieuwe toekomstvaste organisatie voortvloeien – de zogenaamde frictiekosten – zullen die ook met eenmalige middelen gedekt moeten worden, hetzij door aanwending van (vrijvallende) reserves en voorzieningen, hetzij door gemeentelijke bijdragen, hetzij door een combinatie van beide financieringsbronnen.

Uiteraard is het op orde hebben van de financiën niet het hoogste doel van de organisatie, maar wel een basisvoorwaarde. Dat hoogste doel is het verwezenlijken van onze missie en visie en het aantoonbaar maken van de maatschappelijke waarde die de bibliotheek heeft. Vooral de subsidies verschaffen de middelen om haar functies en taken in en voor de samenleving te realiseren. Er is uiteraard wel een sterke relatie tussen budget en prestatie: naarmate de bibliotheek minder te besteden heeft kan zij ook minder doelen en resultaten realiseren.

26

Denk hierbij aan maatregelen in de sfeer van:• Procesoptimalisatie en standaardisering, gebruik

maken van landelijk en provinciaal ontwikkelde concepten (voorbeelden: retailformule, digitale bibliotheek, Bibliotheek op school, BoekStart). Hieronder valt ook het sterker een beroep doen op de zelfredzaamheid van bibliotheekbezoekers - denk aan zelfbedieningsuren en aan een eenpersoonsbezetting - en aan zaken als de ‘cashless library’ en cameratoezicht. Door het stellen van rendementseisen aan de collectie (retail) kan volstaan worden met kleinere collecties, die optimaal aan de klantvraag voldoen.

• Schaalvergroting, zoals fusie met een andere bibliotheekorganisatie en outsourcing van specifieke functies, taken en werkzaamheden aan de serviceorganisatie (voorbeelden: staffuncties, facilitaire ondersteuning, centralisatie van de bibliotheekinhoudelijke ondersteuning als vervolg op de succesvol gebleken aanpak van de centrale collectievorming op provinciaal niveau).

• Spreiding van fysieke vestigingen baseren op rationele criteria, waardoor met minder en betere vestigingen volstaan kan worden. Deze hebben voldoende aantrekkingskracht om ook mensen die verder weg wonen aan zich te binden.

De volgorde van maatregelen om kosten te besparen, die logischerwijs voortvloeit uit bovenstaande benadering, is:• Huisvesting fysieke bibliotheken (spreidingsplan/

minder m2 / multifunctionele accommodatie).• Fysieke collectie kleiner als gevolg van

hogere rendementseisen en provinciebrede afstemming van lokale collecties ten gunste van digitale bibliotheek.

• Overige kosten (maken slechts 15% deel uit van totale kosten).

• Personeel: zoals aangegeven vallen ook personele kostenbesparingen in de fysieke bibliotheek en in de overheadsfeer te bereiken.

27

Meerjarenbegroting

JAARREKENING 2011 % BEGROTING 2012 % BEGROTING 2013 % BEGROTING 2014 BEGROTING 2015 %

BATEN

Subsidies 1.813.182 62,9 1.786.080 64,0 1.684.770 62,9 1.546.950 60,4 1.540.433 59,6

Opbrengsten 346.047 12,0 344.740 12,4 345.140 12,9 352.030 13,7 359.080 13,9

Specifieke dienstverlening 602.090 20,9 557.000 20,0 557.500 20,8 587.210 22,9 609.280 23,6

Diverse baten 15.180 0,5 14.310 0,5 14.310 0,5 14.650 0,6 14.940 0,6

Projectbaten 106.052 3,7 87.990 3,2 75.720 2,8 61.880 2,4 61.880 2,4

TOTALE BATEN 2.882.551 100,0 2.790.120 100,0 2.677.440 100,0 2.562.720 100,0 2.585.613 100,0

LASTEN

Bestuur en organisatie 35.287 1,3 47.160 1,7 50.030 2,0 51.040 2,0 52.060 2,0

Doorberekende overhead 564.462 20,1 522.880 18,3 522.680 21,3 551.680 21,7 573.040 21,7

Huisvesting 418.658 14,9 427.160 15,0 352.480 14,4 370.630 14,5 378.520 14,3

Personeel 1.160.730 41,4 1.208.800 42,4 947.810 38,6 962.450 37,8 977.290 37,0

Administratie 32.186 1,1 25.940 0,9 51.420 2,1 72.870 2,9 98.820 3,7

Transport 2.378 0,1 3.800 0,1 100 0,0 100 0,0 100 0,0

Automatisering 83.822 3,0 98.150 3,4 62.310 2,5 63.550 2,5 64.800 2,5

Collectie & media 377.937 13,5 406.740 14,3 367.410 15,0 390.530 15,3 413.400 15,6

Specifieke kosten 25.142 0,9 20.780 0,7 21.080 0,9 21.490 0,8 21.900 0,8

Diverse kosten 14.182 0,5 750 0,0 1.380 0,1 1.410 0,1 1.440 0,1

Projectkosten 86.565 3,1 87.990 3,1 75.720 3,1 61.880 2,4 61.880 2,3

TOTALE LASTEN 2.801.349 100,0 2.850.150 100,0 2.452.420 100,0 2.547.630 100,0 2.643.250 100,0

RESULTAAT VOOR BESTEMMING 81.202 - 60.030 225.020 15.090 - 57.637

Aantal inwoners BNWF-werkgebied per 31-12-1177.550

subsidie per inwoner incl. hv-kosten € 23,38 € 23,03 € 21,72 € 19,95 € 19,86subsidie per inwoner excl. hv-kosten € 17,98 € 17,52 € 17,18 € 15,17 € 14,98Toelichting meerjarenbegroting BNWFDeze raming heeft een ‘fictief’ karakter: leidend was de vraag hoe de begroting er uit zou kunnen zien als dit beleidsplan al per 1-1-2013 geëffectueerd zou zijn.

De raming toont aan dat het beleidsplan op regioniveau aan de gestelde eisen kan voldoen en dus financieel grotendeels haalbaar is. Er zijn momenteel echter nog aanmerkelijke verschillen op gemeenteniveau.

Deze raming is ook het referentiekader om inzichtelijk te maken welke extra kosten er zijn om van de werkelijke situatie naar de gewenste situatie te komen: de frictiekosten. Zo is een groot deel van de kostenbesparingen pas te realiseren als vestigingen daadwerkelijk gesloten zijn en het dienstverleningsniveau naar de minimum-certificeringsnorm is teruggebracht (bijvoorbeeld 15 openingsuren in plaats van de huidige 30).

Belangrijker dan éénmalige mee- en tegenvallers is uiteraard de structurele doorwerking van het ingezette beleid op de exploitatie.

28

10. Bijlagen

1. Het INK-model De missie en visie zijn vertaald naar succesbepalende factoren en die zijn op hun beurt weer vertaald naar doelstellingen. Daarbij is uitgegaan van de aandachtsgebieden van het INK-managementmodel (zie afbeelding).

De filosofie van het INK-managementmodel is gebaseerd op vijf fundamentele kenmerken: Inspirerend leiderschap, Resultaatgerichtheid,

Samenwerking, Bouwen op vertrouwen en Continu verbeteren. De kern van de INK-filosofie wordt gevormd door het werken aan de samenhang en groei op de negen aandachtsgebieden van het model en het bouwen aan de vijf fundamentele kenmerken die organisaties succesvol kunnen maken.

Aan alle doelen zijn acties verbonden: In de uitklapbare kaft is de uitwerking van BNWF opgenomen.

LeiderschapManagement

vanprocessen

Managementvan

medewerkers

Strategieen

beleid

Managementvan

middelen

Medewerkers

Klantenen

leveranciers

Maatschappij

Verbeteren en vernieuwen

Bestuuren

financiers

ORGANISATIE RESULTAAT

29

2. Hoofddoelstellingen uit het beleidsplan 2009-2012Eind 2009 is het Beleidsplan 2009-2012 van BNWF vastgesteld door het managementteam en de Raad van Toezicht. Hierin zijn ook de beleidsdoelstellingen vastgelegd.

Doelstellingen31 december 2012

Uitgangspositie1 januari 2009

Tussenstand31 december 2011

Het percentage leden is gestegen naar 30% 27,3% 27,7%

Het percentage jeugdleden van 0 tot en met 4 is gestegen naar 30% 21% 23%

Het percentage jeugdleden van 5 tot en met 12 jaar is gestegen naar 85% 72% 72%

De waardering van onze diensten door de klanten is gestegen naar 8 7,9

Het eerstvolgende provinciaal uitgevoerde KTO zal in 2013 plaatsvinden.

Het aantal bezoekers in de fysieke vestigingen is gestegen met 5% nulmeting + 1,7%

30

3. Resultaten beleidsperiode 2009-2012Hieronder de belangrijkste resultaten van de afgelopen beleidsperiode.

Invoeren van Zelfbedieningsuren in Franeker

De doelen zijn ruimschoots gehaald met gemiddeld 70 bezoekers per dagdeel. De pilot werd gemiddeld met een 9,1 gewaardeerd.

Verruiming van de openingstijden in de vestigingen

De doelstelling is bereikt. Het aantal openingsuren is gestegen tot 168,5; met zelfbedieningsuren van Franeker 182,5.

Verruiming van betaalfaciliteiten In 2010 zijn betaalautomaten geplaatst in Franeker, Harlingen en op Terschelling.

E-readers Er zijn 9 e-readers gekocht waarop een aantal e-books gezet zijn. Deze worden uitgeleend.

Activiteiten n.a.v. de landelijke promotiecampagnes en lokale bijeenkomsten in de Friese taal of de streektaal

Er zijn jaarlijks activiteiten rond de Kinderboekenweek, Nederland Leest, de Gedichtendag, Nationale Voorleesdagen en de Maand van het Spannende Boek. Ook wordt aangesloten bij lokale en provinciale acties zoals de Moanne fan it Fryske Boek, Fryslân lêst syn toppers en Tomke-activiteiten.

Makkelijk Lezen Pleinen In alle vestigingen zijn Makkelijk Lezen Pleinen ingericht. De feestelijke opening vond plaats op 19 mei 2011.

Collectieonderdelen laten rouleren Collecties dvd’s, luisterboeken, daisyroms, grootletterboeken en romans rouleren langs vestigingen en Lytse Biebs.

In 2012 5% minder wie-wat-waar-vragen dan in 2010

Het aantal huishoudelijke vragen is gedaald met 73% (van 520 naar 141) en het aantal vragen naar de vindplaats van media is gedaald met 38% (van 227 naar 141).

Narrowcasting inzetten om de informatie naar de klanten te verbeteren

In Franeker en Harlingen zijn informatieschermen geïnstalleerd en deze worden gebruikt.

In 2012 is 15% van het aanbod jonger dan 12 maanden

In 2011 is dit percentage in de vestigingen opnieuw verbeterd: nu 15,43%. Inclusief collectie Lytse Biebs ligt het percentage op 14,75%.

BoekStart BoekStart is in alle bibliotheken ingevoerd. De officiële start was in juni 2011 in de bibliotheek van Dronryp.

De website verbeteren Per 1 februari 2011 is de totaal vernieuwde website van de Friese bibliotheken in de lucht gegaan. Deze biedt meer mogelijkheden.

Bezoekers website neemt toe met 5%

De bezoekersaantallen van BNWF zijn in 2011 bijna verdubbeld: van ca. 35.000 naar ruim 65.000.

Vernieuwde cursus 23-dingen; basis en herhaling Vrijwel alle medewerkers hebben de cursus 23-dingen gedaan.

Scholing mbt retail Een basiscursus retail voor alle medewerkers. MT en personeelsfunctionaris zijn naar verdiepingsbijeenkomsten geweest.

Bevorderen van de instelling van een ondernemingsraad Sinds 15 april 2011 is er een ondernemingsraad.

Invoering nieuwe huisstijl De nieuwe landelijke huisstijl is ingevoerd wat betreft de communicatiemiddelen en buitenbelettering van de vestigingen.

Meer frontaal presenteren van de collectie in alle vestigingen

Het percentage van de collectie, dat frontaal gepresenteerd wordt is gestegen van 11,1% bij de eerste meting (januari 2011) naar 14,4% in januari 2012.

Digitale nieuwsbrief Doelstelling wordt gehaald: 90% komt aan en 40% wordt geopend.

Audit certificering BNWF is opnieuw gecertificeerd.

31

de openbare bibliotheek beschouwt als een stuwende kracht op de weg naar educatie, cultuur en informatie en als een essentiële factor bij de bevordering van vrede en welbevinden in de gedachten van mannen en vrouwen.De Unesco beveelt daarom nationale en lokale overheden met klem aan, de uitbouw van het openbare bibliotheekwerk te ondersteunen en er zich actief voor in te zetten.

Het manifest is onlangs door de branchevereniging Openbare Bibliotheken (VOB) geactualiseerd en luidt:

“De bibliotheek is het lokale fysieke en digitale informatieknooppunt dat de persoonlijke ontwikkeling van burgers stimuleert en faciliteert. De bibliotheek schept essentiële voorwaarden voor een leven lang leren, onafhankelijke besluitvorming en de culturele ontwikkeling van individuen en maatschappelijke groeperingen en levert daarmee een cruciale bijdrage aan de kennissamenleving. De kernfuncties van de bibliotheek zijn lezen, leren, informeren en daaraan ondersteunend cultuur en ontmoeting en debat.”

4. Unesco-manifest

De United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (Unesco) is één van de organisaties van de Verenigde Naties. Unesco gebruikt de werkterreinen onderwijs, wetenschap, cultuur en communicatie om de doelstellingen van de Verenigde Naties te realiseren, namelijk: universele waarden te ontwikkelen en de leefomstandigheden van alle mensen op de wereld te verbeteren, en zo een ‘freedom of want’ en ‘freedom of fear’ te bereiken.

Unesco; Manifest over de openbare bibliotheek; 1994

Vrijheid, welvaart en de ontplooiing van samenleving en individu zijn fundamentele menselijke waarden. Deze kunnen alleen worden gerealiseerd door goed geïnformeerde burgers, die in staat zijn hun democratische rechten uit te oefenen en een actieve rol te spelen in de samenleving. Constructief deelnemen aan het maatschappelijke leven en meewerken aan het vormgeven van de democratie zijn afhankelijk van voldoende opleiding en van vrije onbeperkte toegang tot kennis, wetenschap, cultuur en informatie.

De openbare bibliotheek, de plaatselijke toegangspoort tot kennis, schept een essentiële voorwaarde voor levenslang leren, onafhankelijke besluitvorming en de culturele ontwikkeling van individuen en maatschappelijke groeperingen.Met dit manifest verklaart de Unesco, dat zij

32

BoekStart in de kinderopvangBoekStart in de kinderopvang is een uitbreiding van BoekStart voor baby’s. Naast baby’s richt BoekStart zich nu op dreumesen en peuters in kinderdagverblijven en peuterspeelzalen. Na een pilot in 2011 werd BoekStart in de kinderopvang in april 2012 officieel landelijk gelanceerd. Medio 2012 zijn er 35 basisbibliotheken (17%) die 156 kinderopvanglocaties begeleiden.

Binnen BoekStart in de kinderopvang zijn zes elementen van belang:

- in samenwerking met de bibliotheek wordt gezorgd voor een aantrekkelijke leesplek in de kinderopvang

- in samenwerking met de bibliotheek wordt een startcollectie geschikte boekjes opgebouwd

- de deskundigheid van pedagogisch medewerkers wordt verhoogd

- ouders worden erbij betrokken, zodat er thuis ook meer voorgelezen wordt en zij bekend raken met de mogelijkheden van de bibliotheek

- voorlezen krijgt een vaste plek in de kinderopvang door het opnemen van een voorleesplan (via www.leesplan.nl) in het beleid

- er wordt samengewerkt met partners in een leesbevorderingsnetwerk. Behalve aan de bibliotheek valt te denken aan jeugdgezondheidszorg en gemeente

5. BoekStart in de kinderopvang

BoekStart voor baby’s Kunst van Lezen is in 2008 begonnen met BoekStart voor baby's. De nadruk ligt op de actieve rol van bibliotheken en consultatiebureaus. Wat houdt BoekStart in? Alle ouders van baby's krijgen een brief van de gemeente met een waardebon voor het rode BoekStartkoffertje met twee boekjes en informatie over het voorlezen aan baby's. De waardebon wordt ingeleverd in de bibliotheek waarna de baby een gratis lidmaatschap krijgt en de ouders worden rondgeleid. De bibliotheken hebben een BoekStarthoek met speciale babyboekjes en zij organiseren regelmatig activiteiten voor ouders en kinderen Op het consultatiebureau is ook concrete aandacht voor BoekStart, er zijn boekjes, posters en banieren aanwezig en een voorbeeldkoffer. Tijdens het zevenmaanden bezoek worden ouders gewezen op BoekStart.Medio 2012 is BoekStart voor baby's beschikbaar in meer dan 730 bibliotheekvestigingen.

33

De Nationale Bibliotheekpas betekent een stap vooruit richting klantgestuurde dienstverlening en vormt een belangrijke stap in de ontwikkeling van de bibliotheek als landelijk servicepunt voor informatie. 'De Bibliotheek die landelijk toegankelijk is, kan de klant meer waarde leveren. Lokale bibliotheken kunnen collecties waarin zij uitblinken, ontsluiten voor een landelijk publiek. Bezoekers van buiten de regio kunnen materialen lenen en in hun eigen woonplaats inleveren.'

De Nationale Bibliotheek Catalogus (NBC) moet vanaf 2013 de ruggengraat vormen voor de bibliotheek als fysiek en digitaal informatieknooppunt. De NBC ontsluit content van openbare en andere bibliotheken, van andere publiek gefinancierde organisaties (erfgoed, omroep) en van commerciële leveranciers (kranten, uitgevers). Via de NBC kan de klant lenen en kopen, streamen en downloaden, in de bibliotheek, thuis of elders. 'Bibliotheken zijn een aantrekkelijke partner voor uitgeverijen en andere rechthebbenden voor de ontsluiting en (door)levering van content. De NBC en het bestand waarin de vier miljoen bibliotheekklanten zijn samengebracht, zijn daarvoor de basis,' aldus de branchestrategie.

6. Sleutelprojecten VOB

De Nationale B-reader is het sleutelproject binnen de hoofdlijn 'Ondernemende bibliotheek'. In de branchestrategie staat over de B-reader: 'Sterke merken zijn in staat om hun klanten individueel te raken in hun interesses en behoeften. De Bibliotheek is overal waar haar klanten zijn en sluit aan bij communities of interest, online en offline. De landelijke merkidentiteit van de Bibliotheek biedt kansen om (potentiële) klanten te bereiken met een consequente, aansprekende propositie (totaal aanbod voor de kerndoelgroep). Wij kiezen voor diensten en marketing die dicht op de huid komen van de klant. In goed overleg met de Nederlandse uitgeefwereld en in samenwerking met een toonaangevende producent van consumentenelektronica komt de Bibliotheek met de B-reader. Deze e-reader draagt ons beeldmerk en biedt leden allerlei voordelen (korting op aanschafprijs e-reader, voorgeladen collectie e-books, toegang tot primeurs). Hieraan gekoppeld zetten wij nieuwe abonnementsvormen in de markt.' De B-reader wordt in het stuk gepresenteerd als een manier om meer te halen uit samenwerking met het bedrijfsleven.

34

7. VNG standpunt over de digitale bibliotheek

Uit ‘Handreiking De Openbare Bibliotheek in het Digitale Tijdperk (25-04-2012)’.

Landelijke digitale en lokale fysieke bibliotheek versterken elkaar

Een belangrijke vraag is hoe de digitale bibliotheek en de lokale, fysieke bibliotheek zich tot elkaar gaan verhouden. Het antwoord is: zij vullen elkaar aan en versterken elkaar. De gebruiker zal op verschillende manieren toegang tot de bibliotheek zoeken en daarbij geen onderscheid willen maken tussen de digitale en de fysieke bibliotheek. Om de gebruiker te bedienen zullen de landelijk digitale en de lokale fysieke bibliotheken nauw met elkaar worden verbonden in een samenhangend stelsel.

De lokale bibliotheek zal in de toekomst een organisatie zijn die sterker leunt op een advies- en gidstaak dan op de uitleentaak. Hoewel de uitleen in toenemende mate digitaal zal plaatsvinden, blijft de uitlening en raadpleging van de fysieke collectie voorlopig nog van belang. De bibliotheek kan zich profileren op ondersteuning van (persoonlijke) ontwikkeling en educatie. Dit door studiefaciliteiten te bieden, en te fungeren als lokaal kenniscentrum voor leesbevordering, bestrijding van laaggeletterdheid en mediawijsheid.

35

8. Bibliotheek op schoolDe Bibliotheek op school is een gezamenlijke strategische aanpak van de bibliotheken, het primair onderwijs en de overheid. Kiezen voor de Bibliotheek op school betekent dat wij met elkaar met ons eigen netwerk op verschillende niveaus gaan werken aan een structurele aanpak. Deze aanpak ondersteunt het onderwijs, de bibliotheek en de gemeente. En vergroot het plezier in lezen en verbetert daardoor de taal-, lees- en informatievaardigheden van kinderen. Meetbaar!

Wat biedt de Bibliotheek op school?Nadat een strategische keuze is gemaakt krijgt de Bibliotheek op school verder invulling door een samenhangend geheel van producten en diensten. Collectie, lezen en mediawijsheid zijn de inhoudelijke pijlers. Er worden geen nieuwe producten ontwikkeld, maar wij bundelen kennis, ervaring en producten van beproefde projecten tot een samenhangend geheel. Onderdelen zijn projecten die hun kracht voor het primair onderwijs al hebben laten zien. Hierbij gaat het om de Bibliotheek op de Basisschool van Kunst van Lezen, Biebsearch jr en Boek1Boek. Ook bestaande goed werkende digitale diensten voor het primair onderwijs worden onderdeel van de Bibliotheek op school. Natuurlijk wordt ook de afstemming met de voor- en vroegschoolse educatie en het voorgezet onderwijs niet vergeten. Van belang is verder dat de Bibliotheek op school op een goede manier wordt ingebed in dat wat wij met elkaar in onze lokale situatie al doen.

Waarom de Bibliotheek op school?• meer en beter samenwerken bibliotheek

met gemeente en onderwijs• meetbaar verbeteren van taal-, lees-

en informatievaardigheden• verminderen van laaggeletterdheid• verstevigen maatschappelijke positie bibliotheken• succesvolle producten en diensten• gezamenlijke doorontwikkeling en ondersteuning

Bibliotheek op school is een nieuw project dat in 2012 start. Om die reden is het nog niet duidelijk hoe de organisatie en de taakverdeling er precies uitziet. Uitgangspunt is een klein landelijk kernteam dat zal zorgen voor de actualisering en doorontwikkeling van het product. De provinciale service organisaties krijgen een rol als provinciaal servicemanager teneinde bibliotheken te begeleiden bij de uitrol van dit product. Bibliotheken die willen deelnemen kunnen als pilotbibliotheek instappen of wachten tot het schooljaar 2013-2014 en dán instappen.

36

9. Biebsearch

Biebsearch is de naam van een grootschalig samenwerkingsproject tussen het voortgezet onderwijs, MBO's en de bibliotheek. Binnen dit project werken de bibliotheek en het onderwijs aan nieuwe diensten en werkvormen om leerlingen te ondersteunen bij hun studie. Samen zoeken zij naar mogelijkheden om leerlingen te begeleiden. Door de krachten te bundelen en uit te gaan van elkaars sterke punten, ontstaat er een dynamische wereld waar school, bibliotheek en de leerlingen profijt van hebben.Binnen dit project werken de bibliotheek en het onderwijs nauw samen om leerlingen te ondersteunen hun talenten te ontwikkelen. Biebsearch is zowel voor het onderwijs als de bibliotheek een unieke kans om de krachten te bundelen op het gebied van digitale en fysieke informatie, mediawijsheid en lezen.

De bibliotheek wacht niet langer tot leerlingen naar de bibliotheek komen, maar zoekt ze in plaats daarvan voortaan actief op in de omgeving waar ze in schoolverband het meest vertoeven: de elektronische leeromgeving (ELO). Hierdoor krijgen de leerlingen in één omgeving toegang tot zowel het lesmateriaal van hun onderwijsinstelling als de informatie van de bibliotheek.

BSF is franchisenemer van het product Biebsearch en is beschikbaar om bibliotheken te ondersteunen bij de uitrol van Biebsearch. De Bibliotheek op school zal in de komende jaren ook uitgerold worden ten behoeve van het voortgezet onderwijs. Biebsearch zal daar onderdeel van gaan uitmaken.

37

De Website As A Service (WAAS) De WAAS staat voor de constructie dat websites van openbare bibliotheken straks worden ‘bediend’ met één Web Content Management Systeem (CMS) en gemeenschappelijk gevoed worden met content en services. Het is de bedoeling dat alle bibliotheken een plekje krijgen in de WAAS, van waaruit ze hun eigen gegevens kunnen bijhouden. Daarmee wordt afscheid genomen van de huidige websites.

Content Digitale bibliotheek Via gezamenlijke overeenkomsten met verschillende leveranciers bieden alle Nederlandse bibliotheken een basispakket digitale content aan dat op de PC’s in de bibliotheek kan worden geraadpleegd en dus niet ter beschikking mag worden gesteld aan partijen buiten de bibliotheek.

Overige producten In de komende beleidsperiode zal Bibliotheek.nlzich ook richten op de Bibliotheek op school incl. uitbreiding Bibliotheek op school naar het voortgezet onderwijs (integratie met Biebsearch). Samen met de Nederlandse Bibliotheek Dienst een e-bookplatform vormgeven, met NOS, Centrale Discotheek Rotterdam, Stichting Lezen, en Koninklijke Bibliotheek meer digitale content beschikbaar stellen via de digitale infrastructuur en een digitale inlichtingenfunctie de vorm van een chatbox.

10. Landelijke digitale bibliotheekDe digitale infrastructuur De digitale infrastructuur bestaat uit drie hoofdonderdelen:

1. De Nationale Bibliotheekcatalogus (NBC)De NBC is een vrij toegankelijke nationale publiekscatalogus waarin alle bezit van de Nederlandse bibliotheken is opgenomen. Een online catalogus waarin alle Nederlanders onbelemmerd naar alle in Nederlandse bibliotheken opgenomen bibliotheekmaterialen kunnen zoeken.

2. Het DatawarehouseHet landelijke datawarehouse is een grote‘bak’ met data. Te gebruiken als management-informatie ter ondersteuning van besluitvormingen marketingacties.

3. White Label Website-Infrastructuur (WLWI)Dat is de infrastructuur die nodig is om de zogeheten White Label Website mogelijk te maken. Een website die voor alle bibliotheken zowel technisch als functioneel hetzelfde is, maar die het de bibliotheek wel mogelijk maakt om zich binnen de voorwaarden van de landelijke huisstijl als lokale bibliotheek te profileren, ook met eigen content. De WLWI valt uiteen in een aantal onderdelen:

38

11. Provinciale digitale prioriteitenSocial mediacasterBetreft een initiatief van SBMF met behulp waarvan een koppeling gelegd kan worden tussen de aanwezige bibliotheekcollectie en de digitale data en toegespitst op de sociale netwerken, blogs en internetfora. De dienst biedt jongeren de mogelijkheid om hun eigen sociale netwerken en media te gebruiken en te verbinden aan de lokale context van de bibliotheek.

App streaming musicMet deze App krijgt de bibliotheekgebruiker toegang tot streaming music en aanvullende content zoals informatie over de muziek, recensies e.d. Daarnaast is het mogelijk om een individueel muziekprofiel bij te houden.

Printing on demand (POD)Onderzoek naar de mogelijkheden om de dienstverlening van de bibliotheek te verbeteren met de inzet van printing on demand, op de vraag van de bibliotheekgebruiker informatie direct kunnen printen, of in eigen beheer of bij derden. Weinig gevraagde titels, niet meer beschikbare titels (Fries) kunnen via POD toch weer beschikbaar gesteld worden.

Digitale etalageIn samenwerking met andere Friese culturele en informatieve instellingen een collectie specifiek voor Fryslân ontsluiten en beschikbaar stellen aan geïnteresseerden met behulp van een zogenaamde digitale etalage. Digitale etalages zijn een portaal naar websites over uiteenlopende onderwerpen (pluscollecties) in de markt gezet door de Plusbibliotheken (in onze provincie is dat Tresoar). Het netwerk streeft naar de realisering van twee pluscollecties ten behoeve van de digitale etalage.De digitale etalage is weer gekoppeld aan de digitale infrastructuur (schatkamer widget en dossier widget).

E-book portaal voor Friese mediaIn samenwerking met andere Friese culturele/informatieve instellingen en de uitgevers van Friese media onderzoek doen naar de mogelijkheden van het realiseren van een e-book portaal voor Friese media. Naar verwachting zal een dergelijk portaal het gebruik van de Friese taal stimuleren.

Overige onderwerpenIn de eerste inventarisatie zijn nog de onderwerpen e-learning en co-creatie in relatie tot waardenetwerken digitale dossiers genoemd. Deze twee onderwerpen zijn niet verder uitgewerkt.

39

12. Inzet van vrijwilligers

Uit: CAO Openbare bibliotheken (2012-2013)

Artikel 481. In een organisatie die valt onder de

verwerkingssfeer van de CAO Openbare bibliotheken zullen geen werkzaamheden die onderdeel uitmaken van de in de Salarisregeling van de CAO Openbare Bibliotheken gereguleerde functies, welke thans door een werknemer met een arbeidsovereenkomst worden uitgevoerd, aan vrijwilligers worden overgedragen.

2. In organisaties die vallen onder de verwerkingssfeer van de CAO Openbare bibliotheken én waar thans werkzaamheden die behoren tot de reguliere functies uit de CAO worden uitgevoerd door vrijwilligers, zal de werkgever periodiek met de ondernemingsraad overleggen over de actuele stand van zaken en de wijze waarop kan worden bevorderd dat bedoelde werkzaamheden worden uitgevoerd door werknemers die op arbeidsovereenkomst werkzaam zijn.

3. Organisaties die vallen onder de verwerkingssfeer van de CAO Openbare bibliotheken bevorderen dat met name kernfuncties in bibliotheken, te weten bibliotheektechnische en de gemengde administratieve / bibliotheektechnische functies, slechts zullen worden vervuld door betaalde, professionele krachten.

Uit: Certificeringseisen

Inzet van vrijwilligers leidt niet tot verdringing van betaalde arbeid.

13. Afkortingenlijst

BNL Stichting Bibliotheek.nl BNOF Bibliotheken Noordoost Fryslân BNWF Bibliotheken NoordWest Fryslân BOS Bibliotheek op school BSF Bibliotheekservice Friesland BSFR Bibliotheken Súd-Fryslân BSWF Bibliotheken Súdwest-Fryslân BZOF Bibliotheken Zuidoost Friesland FBN Fries Bibliotheken Netwerk IPO Interprovinciaal Overleg OCW Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen SBMF Bibliotheken Midden-Fryslân SIOB Sectorinstituut Openbare Bibliotheken TNO Toegepast Natuurwetenschappelijk Onderzoek VNG Vereniging van Nederlandse Gemeenten VOB Vereniging van Openbare Bibliotheken

40

De kleuren staan voor:Groen: Bezoekers en de samenwerking met scholen en andere instantiesBlauw: MedewerkersOranje: Maatschappij en extern imagoRood: Prestaties en verantwoording

Om aan te kunnen tonen dat wij resultaat en succes boeken zijn ook succesbepalende factoren benoemd. De afspraken tussen de gemeenten als opdrachtgever en BNWF als opdrachtnemer richten zich vooral op het niveau van de resultaten.

Het is de primaire verantwoordelijkheid van BNWF als organisatie – zie de linkerkant van het schema – om de bedrijfsvoering zodanig in te richten dat de overeengekomen prestaties geleverd worden.

Regelmatige evaluatie van de gerealiseerde resultaten geven weer aanknopingspunten voor verbetering en vernieuwing, het 10e element in het bovenstaande model. Daarmee is dan de Plan-Do-Check-Act-cyclus rond.

Leeswijzer voor de uitklapbare kaft:

BoveninIn de bovenste drie blokken leest u van links naar rechts de missie, visie en succesbepalende factoren (speerpunten).

Rechter blokken 6 t/m 9 (“wat willen we bereiken en voor wie”)Onder de speerpunten zijn de doelen vertaald op vier resultaatgebieden: prestaties voor ‘bestuur en financiers’, ‘maatschappij’, ‘klanten en partners’ en ‘maatschappij’.

Linker blokken 1 t/m 5 (“wat gaan we doen om onze doelen te bereiken en met wie”)Om deze doelen te realiseren zijn acties gedefinieerd op 5 organisatiegebieden: ‘management van processen’, ‘management van middelen’, ‘management van medewerkers’, ‘strategie en beleid’ en ‘leiderschap’.

Achter elk resultaat en elke actie staat een nummer. Dit nummer verwijst naar het betreffende speerpunt.


1. Leiderschap

• Innovatieprijs ontwikkelen en

uitzetten (2)

• Best practices van andere bibliotheken

en organisaties benutten,(bv mbt

onderzoeken verblijfsduur, Bieb Werkt)

(2/3)

• Tonen voorbeeldgedrag in creativiteit

en klantgerichtheid (4/5)

• Belonen van positieve

competentieontwikkeling (4/5)

• Heldere interne communicatie volgens

afgesproken lijnen (4/5)

• Gericht sturen op vereiste

competenties conform nieuwe

functieprofielen (5)

• Ten minste 2x per jaar een bespreking

van acties en resultaten uit het A3

meerjaren- en jaarplan in de teams (7)

• Gericht sturen op de te realiseren

prestaties (7)

MissieBNWF draagt actief bij aan

de taalontwikkeling en de

persoonlijke ontplooiing

van mensen en bevordert

daarmee hun participatie in

de maatschappij.

3. ManageMent van Medewerkers

• Nieuwe functieprofielen ontwikkelen en hanteren als vertrekpunt

voor functioneren en beoordelen (1/2/4/ 5)

• Opleiden en ontwikkelen van medewerkers in social media,

web 2.0-toepassingen en mediawijsheid (1/3/4)

• Bepalen welke resultaten van medewerkers worden verwacht t.a.v.

creativiteit en mediawijsheid (4)

• Invoeren competentiemanagement systeem voor medewerkers (4/5)


7. Medewerkers

• Alle frontofficemedewerkers kunnen de door BNWF gehanteerde

social media hanteren (4)

• Alle educatieve medewerkers integreren de door BNWF

geselecteerde digitale media in de uitvoering van hun werk (4)

• Waardering van de medewerkers in een volgend MTO t.a.v.

klantgerichtheid is ten minste gestegen van 6,7 naar 7,5 (5)

• Waardering medewerkers in een volgend MTO t.a.v. de stellingen

over voldoende verantwoordelijkheid voor het eigen werk (7,1) en

ruimte om het op een eigen wijze in te vullen ( 6,2) is ten minste

gestegen naar 7,5 en 7,2 (5)


• Activiteitenplan maken voor organiseren dynamische activiteiten en

dienstverlening (2)

• Implementeren retailformule (2/5/8)

• Spreidingsplan opstellen met daarin Bibliotheek op school als


• Vaststellen HRM-beleid en formuleren en vaststellen van

bijbehorende regelingen (4/5)


• Samenwerking met gemeenten eensluidend vastleggen (6)

• Managementrapportages inrichten op basis van


• Beleid vaststellen ten aanzien van het inzetten van social media als

middel voor PR en marketing (8)

• Netwerk opbouwen en onderhouden van perscontacten (8)

• Herijken uitgangspunten maatschappelijke stages (8)


• Het aantal bezoeken van de website neemt jaarlijks minimaal toe


social media en andere web 2.0-toepassingen (1)

• Tevredenheid van klanten neemt toe (ambitie vaststellen n.a.v.

voorgaande meting) (2/3)

• Stijging van het aantal uitleningen met 15% ten opzichte van

december 2012 (2)

• Verblijfsduur in de bieb neemt toe; ambitie vaststellen n.a.v

0-meting (2)

• Stijging aantal leden met 5% ten opzichte van december 2012 (2)

• Boekstart in de kinderopvang is ingevoerd; ambitie vaststellen

naar aanleiding van de pilot (3)

• Bibliotheek op school is ingevoerd als alternatief voor de Lytse

Biebs (3)


• Expliciet faciliteren tijd en aandacht voor inrichten nieuwe website /

social media (1)

• Begroten benodigde formatie voor organiseren dynamische

activiteiten en dienstverlening (2)

• Begroten herinrichting vestigingen (2)

• Begroten implementatie Bibliotheek op school (3)

• Inrichten helpdesk, toegankelijk via de website, voor hulpvragen van

klanten (5)



• Jaarlijks de resultaten van de monitor voor het meten van

taalvaardigheid publiceren (8)

• Beoordeling Imago (0-meting) (8)

• Minimaal 14 maatschappelijke stagiaires per jaar (8)

• Ten minste 1 x per maand positief in de pers (8)


• Invoeren en evalueren digitaal

klantenpanel (1/5)

• Protocol social media opstellen (1)

• Ontwikkelen en uitzetten

klantevaluatie (2)

• Een team verantwoordelijk maken

voor website (1/4/5)

• Mysteryguest inschakelen voor

toetsing dienstverlening (2/7)

• Inrichten team educatie (3/6)

• 0-meting en tussenmeting

ontwikkelen en uitvoeren op het

gebied van verwachte resultaten op


• Implementeren en evalueren

van een nieuw instrument voor

competentiemanagement (5)

• Protocollen mbt klantcontacten

stroomlijnen (5)

• Klantgerichtheid als vast item op

personeelsoverleg (5)

• Onderzoek naar verdere uniformering

van taken en centraliseren van

werkzaamheden (6)

• Gerichte actie ondernemen om

de kostprijs te drukken en de

bedrijfsvoering te stroomlijnen (6)

• Zo mogelijk in samenwerking met

andere clusters naar uniformering

van leenvoorwaarden en

huisregels (6)

• Periodiek evalueren van

de effectiviteit van nieuwe

instrumenten, zoals de A3 methodiek,


• Bij alle plannen meetbare resultaten

formuleren (PDCA) en op basis

daarvan waar nodig de doelen

bijstellen (PDCA)

• Monitor voor meten taalvaardigheid

in proces vastleggen (8)


9. bestuur & financiers

• Voor alle gemeenten waar

BNWF voor werkt zijn

eenduidige, resultaatgerichte

uitvoeringsovereenkomsten

opgesteld (6/7)

• Alle gemeenten verbinden zich aan

een intentieverklaring ten aanzien

van de onderlinge samenwerking (6)

• Van elke prestatie zijn de kosten

inzichtelijk (productbegroting) (6)

• De jaarrekening en het jaarverslag

zijn uitgevoerd op basis van de

uitvoeringsovereenkomsten en de

PDCA-cyclus (6/7)

• Verdere uniformering van taken

en waar mogelijk centraliseren van

werkzaamheden (6)

• Vereenvoudiging van

leenvoorwaarden en huisregels (6)


1. Leiderschap




7. Medewerkers

2. strategie & beLeid6. kLanten & partners

4. ManageMent van MiddeLen8. Maatschappij (extra opdracht)

organisatie

resuLtaat

Wij zijn creatief, resultaatgericht en grensverleggend en

nemen verantwoordelijkheid voor ons eigen leerproces.

Wij werken efficiënt aan het bereiken van onze doelen en

doelgroepen binnen de hiervoor gestelde kaders.

Wij zorgen voor de verbinding tussen vraag en aanbod

van informatie, of het nu om fysieke documenten gaat of

digitale informatie.

4. De medewerkers zijn creatief en mediawijs

5. De medewerkers zijn klantgericht en zelfverantwoordelijk

6. De werkprocessen zijn efficiënt en samenhangend

7. De Plan-do-check-act-cyclus wordt volledig uitgevoerd

8. De bibliotheek verwerft een meer zichtbare plaats in de

maatschappij

visie BNWF is een betrouwbare en onafhankelijke bemiddelaar tussen

degenen die over kennis en informatie beschikken en zij die daarnaar

op zoek zijn. Wij maken een belevenis van lezen, leren en ontwikkelen,

zowel in onze fysieke vestigingen als digitaal. Klanten en partners

vinden door onze inspanningen snel en gemakkelijk betrouwbare

informatie en in samenwerking ontstaat nieuwe kennis.

succes bepaLende factoren

1. De digitale bibliotheek is een gelijkwaardige

tegenhanger van de fysieke bibliotheek

2. Activiteiten en dienstverlening zijn een belevenis

3. Activiteiten van de bibliotheek m.b.t. leesbevordering

en mediawijsheid zijn geïntegreerd in vroeg-,

voorschools- en basisonderwijs.


1. Leiderschap

• Innovatieprijs ontwikkelen en

uitzetten (2)

• Best practices van andere bibliotheken

en organisaties benutten,(bv mbt

onderzoeken verblijfsduur, Bieb Werkt)

(2/3)

• Tonen voorbeeldgedrag in creativiteit

en klantgerichtheid (4/5)

• Belonen van positieve

competentieontwikkeling (4/5)

• Heldere interne communicatie volgens

afgesproken lijnen (4/5)

• Gericht sturen op vereiste

competenties conform nieuwe

functieprofielen (5)

• Ten minste 2x per jaar een bespreking

van acties en resultaten uit het A3

meerjaren- en jaarplan in de teams (7)

• Gericht sturen op de te realiseren

prestaties (7)

Missie

BNWF draagt actief bij aan

de taalontwikkeling en de

persoonlijke ontplooiing

van mensen en bevordert

daarmee hun participatie in

de maatschappij. 3. ManageMent van Medewerkers

• Nieuwe functieprofielen ontwikkelen en hanteren als vertrekpunt

voor functioneren en beoordelen (1/2/4/ 5)

• Opleiden en ontwikkelen van medewerkers in social media,

web 2.0-toepassingen en mediawijsheid (1/3/4)

• Bepalen welke resultaten van medewerkers worden verwacht t.a.v.


• Invoeren competentiemanagement systeem voor medewerkers (4/5)


7. Medewerkers

• Alle frontofficemedewerkers kunnen de door BNWF gehanteerde

social media hanteren (4)

• Alle educatieve medewerkers integreren de door BNWF

geselecteerde digitale media in de uitvoering van hun werk (4)

• Waardering van de medewerkers in een volgend MTO t.a.v.

klantgerichtheid is ten minste gestegen van 6,7 naar 7,5 (5)

• Waardering medewerkers in een volgend MTO t.a.v. de stellingen

over voldoende verantwoordelijkheid voor het eigen werk (7,1) en

ruimte om het op een eigen wijze in te vullen ( 6,2) is ten minste

gestegen naar 7,5 en 7,2 (5)


• Activiteitenplan maken voor organiseren dynamische activiteiten en

dienstverlening (2)

• Implementeren retailformule (2/5/8)

• Spreidingsplan opstellen met daarin Bibliotheek op school als


• Vaststellen HRM-beleid en formuleren en vaststellen van

bijbehorende regelingen (4/5)


• Samenwerking met gemeenten eensluidend vastleggen (6)

• Managementrapportages inrichten op basis van


• Beleid vaststellen ten aanzien van het inzetten van social media als

middel voor PR en marketing (8)

• Netwerk opbouwen en onderhouden van perscontacten (8)

• Herijken uitgangspunten maatschappelijke stages (8)


• Het aantal bezoeken van de website neemt jaarlijks minimaal toe

met 5% (1)

• BNWF werkt met en speelt actief in op een aantal geselecteerde

social media en andere web 2.0-toepassingen (1)

• Tevredenheid van klanten neemt toe (ambitie vaststellen n.a.v.

voorgaande meting) (2/3)

• Stijging van het aantal uitleningen met 15% ten opzichte van

december 2012 (2)

• Verblijfsduur in de bieb neemt toe; ambitie vaststellen n.a.v

0-meting (2)

• Stijging aantal leden met 5% ten opzichte van december 2012 (2)

• Boekstart in de kinderopvang is ingevoerd; ambitie vaststellen

naar aanleiding van de pilot (3)

• Bibliotheek op school is ingevoerd als alternatief voor de Lytse

Biebs (3)


• Expliciet faciliteren tijd en aandacht voor inrichten nieuwe website /

social media (1)

• Begroten benodigde formatie voor organiseren dynamische

activiteiten en dienstverlening (2)

• Begroten herinrichting vestigingen (2)

• Begroten implementatie Bibliotheek op school (3)

• Inrichten helpdesk, toegankelijk via de website, voor hulpvragen van

klanten (5)



• Jaarlijks de resultaten van de monitor voor het meten van

taalvaardigheid publiceren (8)

• Beoordeling Imago (0-meting) (8)

• Minimaal 14 maatschappelijke stagiaires per jaar (8)

• Ten minste 1 x per maand positief in de pers (8)

5. ManageMent

van processen

• Invoeren en evalueren digitaal

klantenpanel (1/5)

• Protocol social media opstellen (1)

• Ontwikkelen en uitzetten

klantevaluatie (2)

• Een team verantwoordelijk maken

voor website (1/4/5)

• Mysteryguest inschakelen voor

toetsing dienstverlening (2/7)

• Inrichten team educatie (3/6)

• 0-meting en tussenmeting

ontwikkelen en uitvoeren op het

gebied van verwachte resultaten op


• Implementeren en evalueren

van een nieuw instrument voor


• Protocollen mbt klantcontacten

stroomlijnen (5)

• Klantgerichtheid als vast item op

personeelsoverleg (5)

• Onderzoek naar verdere uniformering

van taken en centraliseren van

werkzaamheden (6)

• Gerichte actie ondernemen om

de kostprijs te drukken en de

bedrijfsvoering te stroomlijnen (6)

• Zo mogelijk in samenwerking met

andere clusters naar uniformering

van leenvoorwaarden en

huisregels (6)

• Periodiek evalueren van

de effectiviteit van nieuwe

instrumenten, zoals de A3 methodiek,


• Bij alle plannen meetbare resultaten

formuleren (PDCA) en op basis

daarvan waar nodig de doelen

bijstellen (PDCA)

• Monitor voor meten taalvaardigheid

in proces vastleggen (8)



• Voor alle gemeenten waar

BNWF voor werkt zijn

eenduidige, resultaatgerichte

uitvoeringsovereenkomsten

opgesteld (6/7)

• Alle gemeenten verbinden zich aan

een intentieverklaring ten aanzien

van de onderlinge samenwerking (6)

• Van elke prestatie zijn de kosten

inzichtelijk (productbegroting) (6)

• De jaarrekening en het jaarverslag

zijn uitgevoerd op basis van de

uitvoeringsovereenkomsten en de

PDCA-cyclus (6/7)

• Verdere uniformering van taken

en waar mogelijk centraliseren van

werkzaamheden (6)

• Vereenvoudiging van

leenvoorwaarden en huisregels (6)


1. Leiderschap


5. ManageMent

van processen


7. Medewerkers





organisatie

resuLtaat

Wij zijn creatief, resultaatgericht en grensverleggend en

nemen verantwoordelijkheid voor ons eigen leerproces.

Wij werken efficiënt aan het bereiken van onze doelen en

doelgroepen binnen de hiervoor gestelde kaders.

Wij zorgen voor de verbinding tussen vraag en aanbod

van informatie, of het nu om fysieke documenten gaat of

digitale informatie.

4. De medewerkers zijn creatief en mediawijs

5. De medewerkers zijn klantgericht en zelfverantwoordelijk

6. De werkprocessen zijn efficiënt en samenhangend

7. De Plan-do-check-act-cyclus wordt volledig uitgevoerd

8. De bibliotheek verwerft een meer zichtbare plaats in de

maatschappij

visie

BNWF is een betrouwbare en onafhankelijke bemiddelaar tussen

degenen die over kennis en informatie beschikken en zij die daarnaar

op zoek zijn. Wij maken een belevenis van lezen, leren en ontwikkelen,

zowel in onze fysieke vestigingen als digitaal. Klanten en partners

vinden door onze inspanningen snel en gemakkelijk betrouwbare

informatie en in samenwerking ontstaat nieuwe kennis.

succes bepaLende factoren

1. De digitale bibliotheek is een gelijkwaardige

tegenhanger van de fysieke bibliotheek

2. Activiteiten en dienstverlening zijn een belevenis

3. Activiteiten van de bibliotheek m.b.t. leesbevordering

en mediawijsheid zijn geïntegreerd in vroeg-,

voorschools- en basisonderwijs.


1. Leiderschap• Innovatieprijs ontwikkelen en

uitzetten (2)• Best practices van andere bibliotheken

en organisaties benutten,(bv mbt onderzoeken verblijfsduur, Bieb Werkt) (2/3)

• Tonen voorbeeldgedrag in creativiteit en klantgerichtheid (4/5)

• Belonen van positieve competentieontwikkeling (4/5)

• Heldere interne communicatie volgens afgesproken lijnen (4/5)

• Gericht sturen op vereiste competenties conform nieuwe functieprofielen (5)

• Ten minste 2x per jaar een bespreking van acties en resultaten uit het A3 meerjaren- en jaarplan in de teams (7)

• Gericht sturen op de te realiseren prestaties (7)

MissieBNWF draagt actief bij aan de taalontwikkeling en de persoonlijke ontplooiing van mensen en bevordert daarmee hun participatie in de maatschappij.

3. ManageMent van Medewerkers• Nieuwe functieprofielen ontwikkelen en hanteren als vertrekpunt

voor functioneren en beoordelen (1/2/4/ 5)• Opleiden en ontwikkelen van medewerkers in social media,

web 2.0-toepassingen en mediawijsheid (1/3/4) • Bepalen welke resultaten van medewerkers worden verwacht t.a.v.

creativiteit en mediawijsheid (4)• Invoeren competentiemanagement systeem voor medewerkers (4/5)


7. Medewerkers• Alle frontofficemedewerkers kunnen de door BNWF gehanteerde

social media hanteren (4)• Alle educatieve medewerkers integreren de door BNWF

geselecteerde digitale media in de uitvoering van hun werk (4)• Waardering van de medewerkers in een volgend MTO t.a.v.

klantgerichtheid is ten minste gestegen van 6,7 naar 7,5 (5)• Waardering medewerkers in een volgend MTO t.a.v. de stellingen

over voldoende verantwoordelijkheid voor het eigen werk (7,1) en ruimte om het op een eigen wijze in te vullen ( 6,2) is ten minste gestegen naar 7,5 en 7,2 (5)

2. strategie & beLeid• Activiteitenplan maken voor organiseren dynamische activiteiten en

dienstverlening (2)• Implementeren retailformule (2/5/8)• Spreidingsplan opstellen met daarin Bibliotheek op school als


• Vaststellen HRM-beleid en formuleren en vaststellen van bijbehorende regelingen (4/5)


• Samenwerking met gemeenten eensluidend vastleggen (6)• Managementrapportages inrichten op basis van


• Beleid vaststellen ten aanzien van het inzetten van social media als middel voor PR en marketing (8)

• Netwerk opbouwen en onderhouden van perscontacten (8)• Herijken uitgangspunten maatschappelijke stages (8)

6. kLanten & partners• Het aantal bezoeken van de website neemt jaarlijks minimaal toe


social media en andere web 2.0-toepassingen (1)• Tevredenheid van klanten neemt toe (ambitie vaststellen n.a.v.

voorgaande meting) (2/3) • Stijging van het aantal uitleningen met 15% ten opzichte van

december 2012 (2)• Verblijfsduur in de bieb neemt toe; ambitie vaststellen n.a.v

0-meting (2)• Stijging aantal leden met 5% ten opzichte van december 2012 (2)• Boekstart in de kinderopvang is ingevoerd; ambitie vaststellen

naar aanleiding van de pilot (3)• Bibliotheek op school is ingevoerd als alternatief voor de Lytse

Biebs (3)

4. ManageMent van MiddeLen• Expliciet faciliteren tijd en aandacht voor inrichten nieuwe website /

social media (1)• Begroten benodigde formatie voor organiseren dynamische

activiteiten en dienstverlening (2)• Begroten herinrichting vestigingen (2)• Begroten implementatie Bibliotheek op school (3)

• Inrichten helpdesk, toegankelijk via de website, voor hulpvragen van klanten (5)



• Jaarlijks de resultaten van de monitor voor het meten van taalvaardigheid publiceren (8)

• Beoordeling Imago (0-meting) (8)• Minimaal 14 maatschappelijke stagiaires per jaar (8)• Ten minste 1 x per maand positief in de pers (8)


• Invoeren en evalueren digitaal klantenpanel (1/5)

• Protocol social media opstellen (1)• Ontwikkelen en uitzetten

klantevaluatie (2)• Een team verantwoordelijk maken

voor website (1/4/5)• Mysteryguest inschakelen voor

toetsing dienstverlening (2/7)• Inrichten team educatie (3/6)

• 0-meting en tussenmeting ontwikkelen en uitvoeren op het gebied van verwachte resultaten op creativiteit en mediawijsheid (4)

• Implementeren en evalueren van een nieuw instrument voor competentiemanagement (5)

• Protocollen mbt klantcontacten stroomlijnen (5)

• Klantgerichtheid als vast item op personeelsoverleg (5)

• Onderzoek naar verdere uniformering van taken en centraliseren van werkzaamheden (6)

• Gerichte actie ondernemen om de kostprijs te drukken en de bedrijfsvoering te stroomlijnen (6)

• Zo mogelijk in samenwerking met andere clusters naar uniformering van leenvoorwaarden en huisregels (6)

• Periodiek evalueren van de effectiviteit van nieuwe instrumenten, zoals de A3 methodiek, competentiemanagement (7)

• Bij alle plannen meetbare resultaten formuleren (PDCA) en op basis daarvan waar nodig de doelen bijstellen (PDCA)

• Monitor voor meten taalvaardigheid in proces vastleggen (8)


9. bestuur & financiers• Voor alle gemeenten waar

BNWF voor werkt zijn eenduidige, resultaatgerichte uitvoeringsovereenkomsten opgesteld (6/7)

• Alle gemeenten verbinden zich aan een intentieverklaring ten aanzien van de onderlinge samenwerking (6)

• Van elke prestatie zijn de kosten inzichtelijk (productbegroting) (6)

• De jaarrekening en het jaarverslag zijn uitgevoerd op basis van de uitvoeringsovereenkomsten en de PDCA-cyclus (6/7)

• Verdere uniformering van taken en waar mogelijk centraliseren van werkzaamheden (6)

• Vereenvoudiging van leenvoorwaarden en huisregels (6)


1. Leiderschap 9. bestuur & financiers5. ManageMent van processen

3. ManageMent van Medewerkers 7. Medewerkers





organisatie resuLtaat

Wij zijn creatief, resultaatgericht en grensverleggend en nemen verantwoordelijkheid voor ons eigen leerproces.

Wij werken efficiënt aan het bereiken van onze doelen en doelgroepen binnen de hiervoor gestelde kaders.

Wij zorgen voor de verbinding tussen vraag en aanbod van informatie, of het nu om fysieke documenten gaat of digitale informatie.

4. De medewerkers zijn creatief en mediawijs5. De medewerkers zijn klantgericht en zelfverantwoordelijk

6. De werkprocessen zijn efficiënt en samenhangend7. De Plan-do-check-act-cyclus wordt volledig uitgevoerd

8. De bibliotheek verwerft een meer zichtbare plaats in de maatschappij

visie BNWF is een betrouwbare en onafhankelijke bemiddelaar tussen degenen die over kennis en informatie beschikken en zij die daarnaar op zoek zijn. Wij maken een belevenis van lezen, leren en ontwikkelen, zowel in onze fysieke vestigingen als digitaal. Klanten en partners vinden door onze inspanningen snel en gemakkelijk betrouwbare informatie en in samenwerking ontstaat nieuwe kennis.

succes bepaLende factoren1. De digitale bibliotheek is een gelijkwaardige

tegenhanger van de fysieke bibliotheek2. Activiteiten en dienstverlening zijn een belevenis3. Activiteiten van de bibliotheek m.b.t. leesbevordering

en mediawijsheid zijn geïntegreerd in vroeg-, voorschools- en basisonderwijs.

De bibliotheek als TomTom van de kennissamenleving

NoordWest Fryslân

Beleidsplan 2013 - 2016

De bibliotheek als TomTom van de kennissamenleving · 2020-05-20 · Biebs (3) 4. ManageMent van...

Documents

Transcript of De bibliotheek als TomTom van de kennissamenleving · 2020-05-20 · Biebs (3) 4. ManageMent van...