De beloften van de doe-democratie: participatie is minder mooi dan het lijkt

De beloften van de doe-democratie

Participatie is minder mooi dan het lijkt

Chris Aalberts

RU Nijmegenwww.chrisaalberts.nl


De beloften van de doe-democratieParticipatie is minder mooi dan het lijkt

Chris Aalberts

Wie ben ik? • Politiek begrijpelijk voor burgers• Burgers begrijpelijk voor de politiek


Over mij • Blogger en onderzoeker• Politiek en burgers• Vijf boeken• Blogs bij ThePostOnline

Wat is de doe-democratie?


Wat is de doe-democratie?

Doe-democratie• Burgers pakken zelfstandig taken op• Overheid blijft bewust op afstand• Overheid kan – in theorie – ingrijpen• In de praktijk: participatie


Doe-democratie• Burgers pakken zelfstandig taken

op• Overheid blijft bewust op afstand• Overheid kan – in theorie – ingrijpen• In de praktijk: participatie

Taken• Voormalige overheidstaken• Nieuwe taken


Taken• Voormalige overheidstaken• Nieuwe taken

Overheid• Alle bestuurlijke niveaus• Inclusief publieke instellingen• Wooncorporatie, zorg, school


Overheid• Alle bestuurlijke niveaus• Inclusief publieke instellingen• Wooncorporatie, zorg, school

Zelfvoorzienende burgers• Geen beleid nodig• Overheid moet faciliteren• Verwachtingen managen


Zelfvoorzienende burgers• Geen beleid nodig• Overheid moet faciliteren• Verwachtingen managen

Wat is de belofte van de doe-democratie?


Wat is de belofte van de doe-democratie?

Belofte 1: geld• Goedkoper• Minder kosten • Minder professionals


Belofte 1: geld• Goedkoper• Minder kosten • Minder professionals

Belofte 2: realisme• Geen tekentafel• Praktisch haalbaar• Realistische burger


Belofte 2: realisme• Geen tekentafel• Praktisch haalbaar• Realistische burger

Belofte 3: gemeenschap• Meer zorg voor elkaar• Toename sociale cohesie


Belofte 3: gemeenschap• Meer zorg voor elkaar• Toename sociale cohesie

Belofte 4: democratie• Zelf beslissingen nemen• Beter dan beslissende politici• Aansluiting bij wensen burgers


Belofte 4: democratie• Zelf beslissingen nemen• Beter dan beslissende politici• Aansluiting bij wensen

burgers

Vier voorbeelden• Huishoudelijke hulp• Voedselbank• Broodfonds• Groenvoorziening


Vier voorbeelden• Huishoudelijke hulp• Voedselbank• Broodfonds• Groenvoorziening

Huishoudelijke hulp• Vroeger vergoed door de overheid• Bezuinigingen leiden tot verandering• Professionals vervangen door vrijwilligers• Gemeenten willen zelfredzaamheid• Ouderen vragen kinderen of kennissen


Huishoudelijke hulp• Vroeger vergoed door de overheid• Bezuinigingen leiden tot verandering• Professionals vervangen door

vrijwilligers• Gemeenten willen zelfredzaamheid• Ouderen vragen kinderen of kennissen

Belofte 1: geld• Bij veel ouderen geen kosten• Bij uitzondering betaalde hulp• Vrijwel zeker goedkoper dan voorheen


Belofte 1: geld• Bij veel ouderen geen kosten• Bij uitzondering betaalde hulp• Vrijwel zeker goedkoper dan voorheen

Belofte 2: realisme• Burgers hebben weinig tijd• Ouderen willen geen hulp vragen• Niet iedereen heeft een netwerk


Belofte 2: realisme• Burgers hebben weinig tijd• Ouderen willen geen hulp vragen• Niet iedereen heeft een netwerk

Belofte 3: gemeenschap• Meer zorg voor elkaar• Inspelen op schuldgevoel• Vereenzaming is mogelijk


Belofte 3: gemeenschap• Meer zorg voor elkaar• Inspelen op schuldgevoel• Vereenzaming is mogelijk

Belofte 4: democratie• Voorheen was er keuze• Geen keuze voor ouderen • Weinig keuze voor mantelzorgers


Belofte 4: democratie• Voorheen was er keuze• Geen keuze voor ouderen • Weinig keuze voor mantelzorgers

Voedselbank• Bestaan van minima met geldproblemen• Vaak meervoudige problematiek• Burgers regelen voedsel• Inzamelingsactie• Overtollige voorraden van winkels


Voedselbank• Bestaan van minima met geldproblemen• Vaak meervoudige problematiek• Burgers regelen voedsel• Inzamelingsactie• Overtollige voorraden van winkels

Belofte 1: geld• Nooit overheidstaak • Besparing bij schuldhulpverlening


Belofte 1: geld• Nooit overheidstaak • Besparing bij schuldhulpverlening

Belofte 2: realisme• Onduidelijk of behoeften minima vervuld

worden• Onduidelijk of er altijd voldoende voedsel is• Inzamelen is spekken van supermarkten


Belofte 2: realisme• Onduidelijk of behoeften minima vervuld

worden• Onduidelijk of er altijd voldoende voedsel

is• Inzamelen is spekken van supermarkten

Belofte 3: gemeenschap• Meer zorg voor elkaar• Burgers bepalen onderling wie arm is• Juistheid criteria is onbekend• Sommige mensen vallen erbuiten


Belofte 3: gemeenschap• Meer zorg voor elkaar• Burgers bepalen onderling wie arm is• Juistheid criteria is onbekend• Sommige mensen vallen erbuiten

Belofte 4: democratie• Keuze voor helpende burger• Minima hebben weinig keus• Keuze bestond hiervoor ook niet


Belofte 4: democratie• Keuze voor helpende burger• Minima hebben weinig keus• Keuze bestond hiervoor ook niet

Broodfonds• Enorme toename aantal ZZP-ers• Zij krijgen geen sociale zekerheid• Oprichting kleine eigen fondsen• Voor ziekte en arbeidsongeschiktheid• ZZP-ers maken geld aan elkaar over


Broodfonds• Enorme toename aantal ZZP-ers• Zij krijgen geen sociale zekerheid• Oprichting kleine eigen fondsen• Voor ziekte en

arbeidsongeschiktheid• ZZP-ers maken geld aan elkaar

over

Belofte 1: geld• Nooit een overheidstaak• Wellicht minder bijstand


Belofte 1: geld• Nooit een overheidstaak• Wellicht minder bijstand

Belofte 2: realisme• Effectiviteit is onduidelijk• Hangt af van type beroep• Hangt af van frequentie ziekte• Hangt af van samenstelling groep• Vertrouwen is essentieel


Belofte 2: realisme• Effectiviteit is onduidelijk• Hangt af van type beroep• Hangt af van frequentie ziekte• Hangt af van samenstelling

groep• Vertrouwen is essentieel

Belofte 3: gemeenschap• Zorg voor elkaar binnen de groep• Niet iedereen kan meedoen• Oud-kankerpatiënten e.d.• Misbruik schendt vertrouwen


Belofte 3: gemeenschap• Zorg voor elkaar binnen de groep• Niet iedereen kan meedoen• Oud-kankerpatiënten e.d.• Misbruik schendt vertrouwen

Belofte 4: democratie• Meer keuze voor ZZP-ers• Buiten Broodfonds geen keuze• Soms kan men niet meedoen


Belofte 4: democratie• Meer keuze voor ZZP-ers• Buiten Broodfonds geen keuze• Soms kan men niet meedoen

Groenonderhoud• Gemeente regelde groenonderhoud• Lokale pogingen te bezuinigen• Afspraken met burgers• Burgers regelen hun eigen groen


Groenonderhoud• Gemeente regelde groenonderhoud• Lokale pogingen te bezuinigen• Afspraken met burgers• Burgers regelen hun eigen groen

Belofte 1: geld• Op eerste gezicht goedkoper• Facilitering kan kostbaar zijn• Zonder facilitering minder succes


Belofte 1: geld• Op eerste gezicht goedkoper• Facilitering kan kostbaar zijn• Zonder facilitering minder succes

Belofte 2: realisme• Op langere termijn succes onzeker• Kwaliteit van onderhoud onduidelijk


Belofte 2: realisme• Op langere termijn succes onzeker• Kwaliteit van onderhoud onduidelijk

Belofte 3: gemeenschap• Meer zorg voor de gezamenlijke omgeving• Alleen zolang iedereen participeert• Bij verschillende inspanningen ruzie


Belofte 3: gemeenschap• Meer zorg voor de gezamenlijke

omgeving• Alleen zolang iedereen participeert• Bij verschillende inspanningen ruzie

Belofte 4: democratie• Druk van buitenaf om mee te doen• Burgers hebben keuze voor eigen stoepje• Verder moeten ze afwachten


Belofte 4: democratie• Druk van buitenaf om mee te doen• Burgers hebben keuze voor eigen stoepje• Verder moeten ze afwachten

Worden de beloften werkelijkheid?


Worden de beloften werkelijkheid?

Belofte 1: geld• Doe-democratie is goedkoper• Kosten in uitzonderingsgevallen• Veel zaken worden ‘gratis’ • Alleen facilitering kan kosten opdrijven


Belofte 1: geld• Doe-democratie is goedkoper• Kosten in uitzonderingsgevallen• Veel zaken worden ‘gratis’ • Alleen facilitering kan kosten opdrijven

Belofte 2: realisme• Beleid wordt niet realistischer…• Als men problemen echt wil oplossen• Negeren van deel problemen• Negeren van dilemma’s vrijwilligers


Belofte 2: realisme• Beleid wordt niet realistischer…• Als men problemen echt wil oplossen• Negeren van deel problemen• Negeren van dilemma’s vrijwilligers

Belofte 3: gemeenschap• Oppervlakkig gezien meer zorg voor elkaar• Sommigen vallen buiten de boot• Inspelen op schuldgevoelens• Uiten van informele druk


Belofte 3: gemeenschap• Oppervlakkig gezien meer zorg voor

elkaar• Sommigen vallen buiten de boot• Inspelen op schuldgevoelens• Uiten van informele druk

Belofte 4: democratie• Zelf beslissingen nemen• Keuze is meestal afwezig


Belofte 4: democratie• Zelf beslissingen nemen• Keuze is meestal afwezig

Fundamentele vraag• Waarom ontstond ooit de overheid?• Omdat burgers alles zelf konden? • Omdat er al gelijkheid was? • Omdat burgers er bij conflicten zelf

uitkwamen?


Fundamentele vraag• Waarom ontstond ooit de overheid?• Omdat burgers alles zelf konden? • Omdat er al gelijkheid was? • Omdat burgers er bij conflicten zelf

uitkwamen?

Conclusie• Burgers kunnen niet alles zelf• Gelijkheid ontstaat niet vanzelf• Belangenconflicten blijven altijd bestaan• Ooit werd hier de overheid voor uitgevonden


Conclusie• Burgers kunnen niet alles zelf• Gelijkheid ontstaat niet vanzelf• Belangenconflicten blijven altijd bestaan• Ooit werd hier de overheid voor

uitgevonden

Beeld• Gereedschapskist: _sarchi• Overheid: Imre Csany• Afwasmiddel: Onderwijsgek• Groente: Dana Payne• Brood: Hans Hillewaert• Tuin: Daytonarolexboston


Beeld• Gereedschapskist: _sarchi• Overheid: Imre Csany• Afwasmiddel: Onderwijsgek• Groente: Dana Payne• Brood: Hans Hillewaert• Tuin: Daytonarolexboston

http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Home_made_wooden_box_with_tools.jpg?uselang=nl

http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Ministerie_van_Financi%C3%ABn_1.jpg?uselang=nl

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/cd/Afwasmiddel_Una_Aldi.JPG

http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Artichoke_flower_and_veggies.jpg

http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Organic_bread_rolls.jpg?uselang=nl

http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Monastery_El_Escorial_Spain_Gardens_Old_Style_Cut_Into_A_Maze_Pattern_for_Walking.jpg

http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Home_made_wooden_box_with_tools.jpg?uselang=nl

http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Ministerie_van_Financi%C3%ABn_1.jpg?uselang=nl

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/cd/Afwasmiddel_Una_Aldi.JPG

http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Artichoke_flower_and_veggies.jpg

http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Organic_bread_rolls.jpg?uselang=nl

http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Monastery_El_Escorial_Spain_Gardens_Old_Style_Cut_Into_A_Maze_Pattern_for_Walking.jpg

De beloften van de doe-democratie: participatie is minder mooi dan het lijkt

News & Politics

Transcript of De beloften van de doe-democratie: participatie is minder mooi dan het lijkt