DE AXENROOS

Theoretisch kader.

DOELSTELLING

Kinderen een kader geven om over hun gevoelens en hun relaties met anderen na te denken en te praten.

Uitgangspunten voor een gezonde relationele vorming.

Een relatie is twee-zaam. Eenduidige boodschappen. Iedereen is verschillend. Oog hebben voor het effect.

Ethiek.

Relationele evenwaardigheid. Respect voor elkaar.

Elke relatiewijze is waardevol. Iedereen is verschillend

de ene relatiewijze hanteer je gemakkelijker dan de andere.

BESCHIKKENDEN

NIET-BESCHIKKENDEN

De axenroos.

Iedere mens beschikt over een breed gamma van mogelijke relatiewijzen.

F. Cuvelier ordening van de menselijke interacties.

Werkinstrument de axenroos. Ax = het vermogen om zich op een bepaalde

wijze relationeel te gedragen.

Drie invalshoeken:

De relatiewijze Op welke manier?

De inzet Wat – waarom?

Het communicatiekanaal Hoe?

Invalshoek 1: de relatiewijzen.

AFZONDERINGCONFLICTHARMONIE

Lossen

Ondergaan

WeerstaanAannemen

Vragen

Houden AanvechtenAanbieden

Geven

AANBIEDENGEVEN

AANNEMENVRAGEN

AANVECHTEN

WEERSTAAN

HOUDEN

LOSSENONDERGAAN

HARMONIECONFLICT

AFZONDERING

HOUDEN

LOSSEN - ONDERGAAN

AANVECHTEN

WEERSTAAN

GEVEN

AANNEMEN VRAGEN

STURE

NBE

DIE

NEN

ZICH

PR

ESEN

TERE

N

VOLGEN

BENUTTEN

WAARDEREN

CONFLICT

AFZONDERING

HARMONIE

Invalshoek 2: de inzet.

RICHTLIJNENGOEDERENPERSOON

INFORMATIEDIENSTENBIJZIJN

Invalshoek 3: de communicatiekanalen.

Handelingskanaal. Lichaamstaal:

* gebaren* mimiek* lichaamshouding* stemgeving

Tekst.

DE AXENROOS

DE KLASPRAKTIJK

SOCIALE VORMING

Gebeurt de hele dag door. Als leerkracht gebruik je spontaan

verschillende relatiewijzen. Je kiest soms bewust voor een bepaalde

relatiewijze. Je besteedt aandacht aan de kwaliteit van de

axen. Interactie tussen leerkracht en leerlingen.

SOCIALE VORMING

Kinderen toestaan en aansporen om alle axen in te nemen.

In alle leeftijdsgroepen, ook bij de jongste kleuters. In werk en organisatievormen:

klassikaal, groepswerk, contractwerk, hoekenwerk, projectwerk, …

In alle leergebieden:wereldoriëntatie, taal, godsdienst,

bewegingsopvoeding, …

De axenroos en het leerplan wereldoriëntatie.

Domein: Mens en medemens.

Onderdeel: Ik ga om met anderen.

MENS EN MEDEMENSIk ga om met de anderen

Geven van persoon en bijzijn

KINDEREN KUNNEN ZICH ALS PERSOON PRESENT STELLEN.

* zich kunnen voorstellen* iets over zichzelf vertellen* een gesprek beginnen / voortzetten* ….

MENS EN MEDEMENSIk ga om met de anderen

Aannemen of vragen van persoon en bijzijn.

Kinderen kunnen respect en waardering opbrengen.

* vormen van waarderend of afwijzend gedrag herkennen* waardering uiten* respectvol omgaan met leeftijdsgenoten* …

MENS EN MEDEMENSIk ga om met de anderen

Geven van goederen en diensten

Kinderen kunnen een ander helpen door zich dienstbaar op te stellen.

* anderen helpen bij het opruimen* bereid zijn materiaal te delen / uit te lenen* attent zijn voor specifieke noden van anderen* …

MENS EN MEDEMENSIk ga om met de anderen

Aannemen – vragen van goederen en diensten

Kinderen kunnen hulp vragen en zorg aanvaarden.

* op een beleefde manier iets kunnen vragen* dankbaarheid tonen tegenover wie hen helpt* zich laten helpen als ze iets niet kunnen* …

MENS EN MEDEMENSIk ga om met de anderen

Kinderen kunnen leiding geven.

* een voorstel naar voor kunnen brengen* in een groepje zeggen wat de anderen moeten doen* verslag kunnen uitbrengen van een taakgroepje* …

Geven van informatie en richtlijnen

MENS EN MEDEMENSIk ga om met de anderen

Leiding volgen of meewerken

Kinderen kunnen leiding volgen of meewerken.

* het leiderschap van een ander kind aanvaarden* regels en afspraken kunnen nakomen* met inzet meespelen in een ploegspel* …

MENS EN MEDEMENSIk ga om met de anderen

Aanvechten

Kinderen kunnen constructief kritisch zijn.

* kunnen verwoorden wat ze verkeerd vinden in hun eigen omgeving* op een aanvaardbare wijze leeftijdsgenoten confronteren met het effect van hun gedrag* leren wantoestanden zien en aanklagen* …

MENS EN MEDEMENSIk ga om met de anderen

Weerstaan

Kinderen kunnen zich op een passende manier weerbaar opstellen.

* voor zichzelf en leeftijdsgenoten opkomen* zich weten te verdedigen tegen ongewenste lichamelijke nabijheid of intimiteit* …

MENS EN MEDEMENSIk ga om met de anderen

Houden

Kinderen kunnen zich discreet opstellen als derden daar niet door benadeeld worden.

* zich op de achtergrond houden* geen roddel rondstrooien* iets wat ze over een ander weten voor zichzelf kunnen houden* …

MENS E N MEDEMENSIk ga om met de anderen

Ondergaan - lossen

Kinderen kunnen hun ongelijk of onmacht toegeven.

* eigen onkunde of mislukking toegeven* zich verontschuldigen na een ruzie, fout, …* gerechtvaardigde kritiek kunnen aanvaarden* …

HARMONISCHE ZONE

Staat graag in de belangstelling.Vertelt over zijn hobby.Vertelt over wat hij goed/niet goed kan.

Ziet en bewondert wat er gebeurt.Verwelkomt nieuwe lln.

Uit complimentjes.

HARMONISCHE ZONE

Leent gerief uit.

Doet boodschappen.Helpt iemand.

Is dankbaar voor gekregen geschenken.

Laat zich graag verwennen.Vraagt materiaal, hulp.

HARMONISCHE ZONE

Gehoorzaamt.

Vraagt bijkomende informatie.

Kiest het spel op de speelplaats.

Geeft informatie door.

Geeft leiding bij groepstaken.

CONFLICTZONE

Zegt wat hij niet goed vindt.

Wijst terecht.

Vecht voor zijn plek.

Duidt fouten aan.

Laat zich niet doen.

Is niet akkoord met een opgedrongen taak.

Neemt bevelen van anderen niet zomaar aan.

AFZONDERINGSZONE

Weet en ziet het wel maar… komt niet tussen.

Komt weinig aan bod in discussies.

Is bang en onzeker.

Twijfelt, weet het niet precies.

Kan moeilijk keuzes maken.

Overdreven beklemtonen van een bepaalde ax:

PSYCHOSOCIALE

PATHOLOGIE

Slechtgemutste leeuw.

AUTORITAIR BETWETERIG Maar ook; liegen,

roddelen, verkeerd of verkeerd informeren,...

Slechtgemutste kameel.

MEELOPER Maar ook; geen uitleg

vragen, niets geloven, slaafs volgen

Slechtgemutste bever.

BETUTTELEND OVERBESCHERMEND Maar ook; geen of foute,

zinloze hulp aanbieden

Slechtgemutste poes.

PROFITEREND REGRESSIEF,

tegenwerkend Maar ook; mensen

uitbuiten, hulp eisen

Slechtgemutste pauw.

EXIBITIONISTISCH NARCISTISCH Maar ook; zich opdringen,

spel verstoren, clowngedrag

Slechtgemutste wasbeer.

DWEPEND HYSTERISCH Maar ook ; respectloos

handelen, overdreven vleien

Slechtgemutste havik.

DESTRUCTIEF CYNISCH VERWERPEND SADISTISCH Maar ook; agressief, pesten,

iemand belachelijk maken

Slechtgemutste steenbok.

DEFENSIEF WANTROUWIG Maar ook; niets willen

geloven en aannemen, niemand uitnodigen

Slechtgemutste uil.

AFGESLOTEN HAUTAIN, arrogant en

hooghartig GIERIG Maar ook; te

verlegen,geen kennis willen delen

Slechtgemutste schildpad.

AAN DE GROND

DEPRESSIEF

UITZICHTLOOS

KRACHTELOOS

MASOCHISTISCH

DE AXENROOS: EEN WERKINSTRUMENT

Werken op schoolniveau.

Werken op klasniveau.

Werken op leerlingenniveau.

Werken thuis

Wat wij kunnen( verder) doen...

Aanbreng van de dieren van de axen via gemeenschappelijke opening. ( = schoolniveau)

Verwerking in de klas. ( = klasniveau)

De axendieren zichtbaar brengen in de school. ( =schoolniveau)

KENNISMAKING

Met dank aan

De Vrije Basisschool Bredene Duinen

www.vbsduinen.be/algemeen/axenroos.html