De archieven in Utrecht...Samsom Uitgeverij bv, Alphen aan den Rijn, 1985 Dit overzicht is...
Transcript of De archieven in Utrecht...Samsom Uitgeverij bv, Alphen aan den Rijn, 1985 Dit overzicht is...
DE ARCHIEVEN IN UTRECHT
Op het omslag: koning Pepijn bevestigt de S. Maartenskerk te Utrecht inhet bezit van de immuniteit voor al haar goederen, 751 (Rijksarchief inUtrecht, Bisschoppelijk archief, Liber donationum).
OVERZICHTEN VAN DE ARCHIEVEN EN
VERZAMELINGEN IN DE OPENBAREARCHIEFBEWAARPLAATSEN IN NEDERLAND
uitgegeven onder auspiciën van deVereniging van Archivarissen in Nederland
redactie:
L.M.Th.L. HustinxtF.C.J. KetelaarH.J.H.A.G. MetselaarsJ.J. TemminckH. Uil
DEEL XI
DE ARCHIEVEN IN UTRECHT
DE ARCHIEVEN IN UTRECHT
redactie:
A.N. BeetsH.L.Ph. LeeuwenbergJ.G. Riphaagen
Samsom Uitgeverij bv, Alphen aan den Rijn, 1985
Dit overzicht is bijgewerkt tot 1 september 1984.
Voor deze uitgave werd financiële steun verleend door het Ministerie van Welzijn, J,Volksgezondheid en Cultuur, het Provinciaal Bestuur van Utrecht en hetgGemeentebestuur van Utrecht.
Copyright © 1985 Samsom Uitgeverij, The Netherlands.
All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored in aretrieval system, or transmitted, in any form or by any means, electronic,mechanical, photocopying, recording or otherwise, without the prior permission ofSamsom Uitgeverij.
ISBN 90 14 03240 2
INHOUD
Woord vooraf 1
Kaartjes van gemeenten en waterschappen 2
Inleiding 111 Algemeen 11
2 Archieven 112.1 Archieven, archiefbewaarplaatsen, verzamelingen 112.2 Openbaarheid en toegankelijkheid 12
3 Archiefvormende instellingen 133.1 Gewestelijke besturen en provinciale instellingen en ambtenaren 133.1.1 Vóór 1580 133.1.2 1580-1795 193.1.3 1795-1814 223.1.4 Na 1814 263.2 Plaatselijke bestuurs- en rechtsinstellingen 273.2.1 Stadsbestuur vóór 1795 273.2.2 Stadsbestuur na 1795 303.2.3 Bestuurs- en rechtsinstellingen op het platteland vóór 1795 .. 313.2.4 Bestuursinstellingen op het platteland na 1795 343.3 Rechtspraak na 1795 363.4 Notarissen 383.5 Waterschappen 393.6 Niet-overheidsinstellingen 433.6.1 De rooms-katholieke kerk en de oud-katholieke kerk van Neder-
land 433.6.2 De hervormde kerk 483.6.3 De overige kerkgenootschappen 51
3.6.4 Huizen, heerlijkheden en families 54
3.6.5 Andere instellingen 55
3.7 Rijksinstellingen in de provincie sinds 1795 56
4 Gebruik van het overzicht 57
4.1 Rangschikking van de gegevens 57
4.2 Toelichting op de gegevens per bewaarplaats 60
4.3 Toelichting op de gegevens per archief 60
4.4 Lijst van afkortingen 61
V
INHOUD
Rijksarchief in de provincie Utrecht 631 Archieven van de overheid 631.1 Gewestelijke besturen en provinciale instellingen en ambtenaren 63
- Vóór 1795 63- 1795-1813 65- Na 1813 66
1.2 Rechterlijke instellingen 67- Vóór 1811 67- Vanaf 1811 69
1.3 Notarissen 711.4 Registers van de burgerlijke stand en retroacta van de burgerlijke
stand 721.5 Weeskamers; registers van eigendomsovergang 721.6 In de provincie werkzame rijksorganen 73
- Justitie 73Financiën 74Verkeer en waterstaat 74Volkshuisvesting en ruimtelijke ordening 75Defensie 76Economische zaken 76Landbouw en visserij 76Sociale en gezondheidszorg 77Onderwijs, wetenschap en cultuur 77
1.7 Marken 781.8 Gemeenten 781.9 Water- en veenschappen 791.11 Overige overheidsorganen 912 Niet-overheidsarchieven 912.1 Instellingen van economische aard 91
- Handel en industrie 91- Verkeer en vervoer 92- Vrije beroepen 92
2.2 Instellingen van sociale zorg 932.3 Vak- en standsorganisaties en -fondsen 932.4 Instellingen op het gebied van de volksgezondheid 942.5 Instellingen op het gebied van onderwijs, wetenschap en cultuur 94
- Onderwijs 94Wetenschap 94Cultuur 95
2.7 Instellingen op politieke en ideële grondslag 95
VI
INHOUD
—Instellingen op politieke grondslag 95—Instellingen op ideële grondslag 95
2.8 Geloofsgemeenschappen en andere instellingen van godsdienstigleven 96
Algemeen 96Rooms-kátholieke kerk 96
——Kloosters, kapittels en memoriecolleges 96— —Hollandse Zending 98—— Parochies 99— —Overige 100— Oud-katholieke kerk 100— Nederlandse Hervormde kerk 101—Gereformeerde kerken 104— Andere geloofsgemeenschappen 107— —Evangelische Broedergemeente 107——Overige 109
2.9 Huizen en heerlijkheden 1092.10 Families 1162.11 Personen 1193 Verzamelingen 1193.2 Bibliotheek 1193.4 Prenten en kaarten 1203.5 Zegels en lakafdrukken van zegelstempels 1203.7 Overige vezamelingen 121
Gemeente Abcoude 123Gemeente Amerongen 124
Gemeentelijke archiefdienst Amersfoort 1251 Archieven van de overheid 1251.1 Algemeen plaatselijk bestuur 125
—Secretarie 126—Raadscommissies 127—Leden van het college van B. en W. 127—Instellingen ten behoeve van het personeel der gemeente 127
1.2 Plaatselijke instellingen met een specifieke taak 127— Rechtspraak 127— Bevolking 127—Financiën 127—Openbare werken 128
VII
INHOUD
—Openbare orde en veiligheid, defensie 128—Economische zaken 128—Sociale zorg ] 28
—Gezondheidszorg 129— Onderwijs 129— Cultuur 130
1.3 Organen van intergemeentelijke samenwerking 1301.4 Organen van geannexeerde ambachten en gemeenten 1301.5 Organen van waterschappen 1311.7 Organen van de centrale overheid 1312 Niet -overheidsarchieven 1312.1 Instellingen van economische aard 1312.2 Instellingen van sociale zorg 1322.3 Vak- en standsorganisaties en -fondsen 1332.5 Instellingen op het gebied van onderwijs en cultuur 133
—Onderwijs 133—Cultuur 134
2.6 Instellingen op het gebied van sport, recreatie en evenementen 134
2.7 Instellingen op politieke en ideële grondslag 1352.8 Geloofsgemeenschappen en andere instellingen van godsdienstig
leven 1352.9 Huizen en heerlijkheden 1362.10 Families 1362.11 Personen 1363 Verzamelingen 1373.1 Handschriften 1373.2 Bibliotheek 1373.3 Kranten 1373.4 Prenten en kaarten 1383.7 Overige verzamelingen 138
Gemeente Baarn 1391 Archieven van de overheid 1391.1 Algemeen plaatselijk bestuur 1391.2 Plaatselijke instellingen met een specifieke taak 1391.3 Organen van intergemeentelijke samenwerking 1402 Niet -overheidsarchieven 1403 Verzamelingen 140
Gemeente Benschop 141
VIII
INHOUD
Gemeente De Bilt 141Gemeente Breukelen 143Gemeente Bunnik 145Gemeente Bunschoten 146Gemeente Cothen 147Gemeente Doorn 148Gemeente Driebergen-Rijsenburg 149Gemeente Eemnes 150Gemeente Harmelen 151Gemeente Houten 151Gemeente Kamerfik 152Gemeente Kockengen 153Gemeente Langbroek 154Gemeente Leersum 155Gemeente Leusden 156Gemeente Linschoten 157Gemeente Loenen 157Gemeente Loosdrecht 159Gemeente Lopik 159Gemeente Maarn 160Gemeente Maarssen 160Gemeente Maartensdijk 161Gemeente Montfoort 162Gemeente Mijdrecht 162Gemeente Nieuwegein 163Gemeente Nigtevecht 164Gemeente Oudewater 164Gemeente Polsbroek 165Gemeente Renswoude 165Gemeente Rhenen 166Gemeente Snelrewaard 167Gemeente Soest 167
Gemeentelijke archiefdienst Utrecht 1691 Archieven van de overheid 1691.1 Algemeen plaatselijk bestuur 1691.2 Plaatselijke instellingen met een specifieke taak 170
- Rechtspraak 170- Bevolking 170- Financiën 171
IX
INHOUD
- Openbare werken 172- Openbare orde en veiligheid, defensie 172- Economische zaken 173- Sociale zorg 174- Gezondheidszorg 175- Onderwijs, wetenschap en cultuur 176
1.4 Organen van stadsheerlijkheden, geannexeerde ambachten en ge-meenten 177- Stadsheerlijkheden 177- Geannexeerde gemeenten 178
1.7 Organen van de centrale overheid 1792 Niet-overheidsarchieven 1792.1 Instellingen van economische aard 1792.2 Instellingen van sociale zorg 181
- Armen- en bejaardenzorg 181- Gods- en gasthuizen 184- Volkshuisvesting 185- Hulpverlening in verband met bijzondere omstandigheden . . 186
2.3 Vak- en standsorganisaties en -fondsen 1862.4 Instellingen op het gebied van de volksgezondheid 1872.5 Instellingen op het gebied van onderwijs, wetenschap en cultuur 188
- Onderwijs 188- Wetenschap 188- Cultuur 189
2.6 Instellingen op het gebied van sport, recreatie en evenementen 190- Sportverenigingen 190- Studentenverenigingen 191- Overige ontspanningsverenigingen 192
2.7 Instellingen op politieke en ideële grondslag 1922.8 Geloofsgemeenschappen en andere instellingen van godsdienstig
leven 193- Rooms-katholieke kerk 193- Nederlandse Hervormde kerk 194- Gereformeerde kerken 195- Andere geloofsgemeenschappen 195
2.10 Families 1962.11 Personen 1973 Verzamelingen 1983.1 Handschriften 1983.2 Bibliotheek 198
X
INHOUD
3.3 Kranten 1983.4 Prenten en kaarten 1993.5 Zegels en afdrukken van zegelstempels 1993.6 Geluidsbanden en grammofoonplaten 2003.7 Overige verzamelingen 200
Gemeente Veenendaal 201Gemeente Vinkeveen en Waverveen 202Gemeente Vleuten-De Meern 203Gemeente Willeskop 205Gemeente Wilnis 205Gemeente Woudenberg 207Gemeente Wijk bij buurstede 208Gemeente IJsselstein 209Gemeente Zegveld 209Gemeente Zeist 2101 Archieven van de overheid 2101.1 Algemeen plaatselijk bestuur 2101.2 Plaatselijke instellingen met een specifieke taak 2103 Verzamelingen 212
Streekarchivariaat Zuid-West Utrecht 2133 Verzamelingen 2133.2 Bibliotheek 2133.3 Kranten 2133.4 Prenten 214Gemeente Benschop 214Gemeente Harmelen 216Gemeente Linschoten 217Gemeente Lopik 219Gemeente Montfoort 220Gemeente Nieuwegein 221Gemeente Oudewater 222Gemeente Polsbroek 224Gemeente Snelrewaard 224Gemeente Willeskop 225Gemeente IJsselstein 225
Waterschap de Eem 229Waterschap Heiligenbergerbeek 229
XI
WOORD VOORAF
De belangstelling in de zorg voor de archieven heeft in de naoorlogse jareneen grote vlucht genomen. Niet alleen is het aantal archiefbezoekers, zowelwetenschappelijke onderzoekers als amateur-historici en genealogen, sterktoegenomen, maar ook is als gevolg van de inwerkingtreding van de Ar-chiefwet 1962 een enorme aanwas van overheide- en particuliere archievendoor de archiefdiensten van rijk en gemeenten in depot genomen en toegan-kelijk gemaakt. Deze voortdurende expansie van archiefbestanden is de re-den, dat de door de diensten uitgebrachte archiefoverzichten snelverouderen.Al enkele jaren na het verschijnen van De Rijksarchieven in Nederland (2din.; 's-Gravenhage 1973) besloot de Vereniging van Archivarissen in Neder-land (VAN) tot de uitgave van een gehele nieuwe reeks van archiefoverzich-ten per provincie. Deze reeks zou zich evenwel niet beperken tot de rijks-archieven, maar ook aandacht schenken aan alle andere openbare archiefbe-waarplaatsen van de overheid. In 1976 werd daartoe door de VAN eencoördinatiecommissie in het leven geroepen. Voor de afzonderlijke delenwerd per provincie een redactiecommissie belast met de uiteindelijke uit-voering.De coördinatie van het hier gepresenteerde deel voor de provincie Utrechtgeschiedde vanuit de gemeentelijke archiefdienst van Utrecht en was in han-den van mevr. J.G. Riphaagen. De beschrijving van de diverse archief-bestanddelen werd verricht door C.G.W.M. van Hoogstraten en D.T. Koenvoor het rijksarchief, door J.A.C. Mathijssen en J.G. Riphaagen voor hetgemeentearchief van Utrecht, door A. Medema voor het gemeentearchiefvan Amersfoort, door A.H. Janssen en C.G.M. Noordam voor het streek-archivariaat van Zuid-West Utrecht en door A.N. Beets van de provincialearchiefinspectie voor de nog ter plaatse berustende gemeente- en water-schapsarchieven.De inleiding werd geschreven door H.L.Ph. Leeuwenberg. Voor enkele on-derdelen werd daarbij gebruik gemaakt van de medewerking van C. Dekker,W.B. Heins en J.C. Andries. Het kaartmateriaal voor de huidige gemeente-en waterschapsgrenzen is afkomstig van de Provinciale Planologische Dienstvan Utrecht. De kaart van de gerechtelijke indeling van 1795 is gebaseerdop onderzoeksgegevens van H. de Lanoy Meijer en ook door deze getekend.Zij is een verbeterde versie van die, welke is gepubliceerd in de ProvincialeAlmanak van 1962. Dezelfde tekende de waterschapskaart van 1880 naar ge-gevens van de Provinciale Waterstaatsdienst van Utrecht.
1
INDELING GERECHTEN IN 1795
2
JJ*V«
* <
Cr*
V
fSv
/ ^^
^^
W r-^
vicX
^^
/ /
I \
11
'tfS
Z^r
^ yT
~cz
^ vi
HgS^Mn^/»// // \ ƒ
v7 tij
s
<:4
- Jh
<^Q
^ /
V
V.
Va
\ \
^\*^
s^\n
^
JU
^ \
// ^—
\
0.
\
INDELING GERECHTEN IN 1795 Ge
rechte
n (ge
meen
ten) d
ie in
1819 v
an D
E ST
ADSV
RIJH
EID
VAN
15.
Overz
eldert
51
. Ri
jnhuiz
en de
provin
cie N
oord-
Holla
nd n
aar de
UT
RECH
T, be
staan
de uit
de vo
lgend
e 16.
Ne
derzel
dert
52.
Oostr
aven
provin
cie U
trech
t zijn
overg
egaan
: ge
rechte
n: 17
. De
Slaa
g 53
. Wu
lven
Waver
veen,
beva
ttend
e de v
ol-
18.
Emmi
klaar
54.
Heem
stede
ge
nde g
erech
ten:
Blije
nburg
en A
lendo
rp 19.
La
ngen
oord
55.
Oud-W
ulven
A Wa
vervee
n Wi
ttevro
uwen
(Groo
t Co-
20.
Stoute
nburg
56.
Wa
ayen
B Bo
tshol
velsw
ade)
21.
Leusd
en 57
. Sla
gmaat
C
Wave
rveen
Abste
de 22
. He
etveld
58.
Gr
ote K
oppel
D.
Wave
ren
Soesb
ergen
(Gans
steeg)
23
. Ha
mersv
eld
59.
Klein
e Ko
ppel
E Ru
ige W
ilnis
Tolste
eg (K
lein C
ovels
wade)
24
. Sn
orren
hoef
60.
Maars
chalke
rweer
d Oo
st-Ra
ven (b
ovens
te ged
eelte)
25
. Za
ndbri
nk
61.
Ameli
sweer
d F.
Klem
Muij
den (
naar
Nigte
vech
t) Lij
npad
en Ca
thanjn
e 26.
Do
nkela
ar 62
. Ri
jnauw
en
Hoge
Weide
27.
Ge
ereste
in 63.
Bu
nnik
G Lo
enen
Kron
enbu
rgsge
recht
(naar
Lage
Weide
28
. Zu
idbroe
k 64.
Ve
chten
Sticht
s Loe
nen)
Stadso
ndiep
tens
29.
Woud
enberg
65
. Te
r Hul
Rode
brug o
f Ach
ttienh
oven
over
30.
Rensw
oude
66.
Odijk
Lo
osdrec
ht, b
evatt
ende
de v
ol-
de Ve
cht
31.
Maarn
67
. Ho
uten
gende
gerec
hten:
Hoge
Land
en 32
. Ma
arsbe
rgen
68. 't
Goy
H
Loene
rveen
Nieu
we N
oort
69.
Werkh
oven
K
Mijnd
en Pij
lsweer
d of O
ude N
oort
HET
OVER
KWAR
TIER
70.
Ri
jsenb
urg
L. Ou
d-Loo
sdrech
t Ni
euwe W
eerd
71.
Drieb
ergen
M.
Nieu
w-Lo
osdrec
ht Be
muurd
e Weer
d De
vrijh
eid va
n RHE
NEN
inclu-
72.
Zeist
Lauw
erecht
sie
f Veen
endaal
73
. Sto
etwege
n N.
Te
ckop
(naar
Harm
eien)
Domp
rooste
ngere
cht
a. De
Mars
bij R
hene
n (in
1820
74.
De B
reul
O.
Indijk
(ide
m)
overg
egaan
naar
Gelde
rland
) 75
. Ka
ttenb
roek
P. Ou
dland
(idem
) EE
MLAN
D De
vrijh
eid va
n WIJK
76.
Ke
rsberg
en (al
lodiaa
l goe
d) 77
. De
Kroo
st Sn
elrew
aard,
beva
ttend
e de v
ol-
De vr
ijheid
van A
MERS
FOOR
T 33
. Am
erong
en 78.
Oo
stbroe
k/De
Bilt
gend
e gere
chten
: He
t gere
cht B
loeme
ndaal
, buit
en 3
4. Le
ersum
79.
Ov
er de
Vecht
Q.
Noord
-Lins
chote
n en
binne
n de B
urgwa
l tot
35.
Gink
el 80.
Ko
lenber
g R.
Zuid-
Linsch
oten
Amers
foort
36.
Darth
uizen
S. Sn
elrew
aard
37.
Doorn
HE
T NE
DERK
WAR
TIER
T.
Ussel
vere
1. Ee
mnes
Buite
ndijk
s 38.
Ov
erlang
broek
(State
ngere
cht)
2. Ee
mnes
Binnen
dijks
39.
Overl
angbro
ek (D
ompro
osten
- 81
. Ma
arten
sijdk
Ui
terwa
arden
ten no
orden
van
Rijk e
n 3.
Bunsc
hoten
ge
recht)
82.
Oo
stveen
Le
k: 4.
Duist
40.
Nede
rlang
broek
83.
Het
Voord
orp
5. Ze
venh
uizen
41.
Harde
nbroe
k 84.
Ou
de W
eterin
g Va
n de p
rovinc
ie Zu
id-Ho
lland
: 6.
De H
aar
42.
Sterke
nburg
85.
He
rversk
op
U.
De ui
terwa
ard b
ij Tu
il en
't Waal
7.
Ter E
em of
Eem
brugg
e 43
. Co
then
86.
Achtt
ienho
ven
° 8.
Baarn
44
. Dw
arsdij
k of N
ijend
ijk
87.
Westb
roek
Van d
e prov
incie
Gelde
rland
: 9.
De V
uursc
he 45
. Sc
halkw
ijk
88.
Zuile
n V.
De ui
terwa
ard b
ij Tu
il en
't Waal
10.
Drake
stein
46.
Honsw
ijk
89.
Zweze
reng
W.
De ui
terwa
ard b
ij Am
erong
en 11
. So
est
47.
Tuil
en 't W
aal
90.
Oostw
aard
X.
De ui
terwa
ard b
ij Rh
enen
12.
De B
irkt
48.
Vrees
wijk
of de
Vaart
91
. Ma
arssen
13.
Iss
elt
49.
Scho
nauwe
n 92.
Ne
erdijk
14.
Ho
oglan
d 50.
Ov
ereind
van J
utpha
as 93.
Ou
d Ma
arssev
een
3
INDELING GERECHTEN IN 1795 94.
Ni
euw
Maars
seveen
126
. Ka
merik
159
. He
ikop
177.
Linsch
oten
95.
Diepe
ndaal
12
7. Gr
oot H
oudij
k 160
. Pa
pend
orp
178.
Katte
nbroe
k 96.
Tie
nhov
en 128
. Kl
ein H
oudij
k 16
1. Ga
lecop
179
. De
Uitte
rdijke
n van
Mastw
ijk
97.
Breu
keler
veen
129.
Speng
en 162
. We
st-Ra
ven
180.
Polan
en
98.
Breu
kelen
Proo
sdij
130.
Kocke
ngen
Lock
horst
gerec
ht 163
. Ne
derein
d van
Jutph
aas
181.
Wulve
nhors
t 99.
Ro
nde d
orp va
n Breu
kelen
13
1. Ko
ckeng
en Mo
ntfoo
rtsge
recht
164.
Het G
ein
182.
Sticht
s Kr
omwi
jk 100
. Br
euke
len-N
ijenro
de (O
ud A
e en
132.
Noord
einde
van P
orten
gen
165.
Zeve
nhov
en 183
. De
Haar
Ot
terspo
orbroe
k) 13
3. Zu
ideind
e van
Porte
ngen
166.
Lopik
184
. No
ord V
loosw
ijk
101.
Breu
kelen
-Orts
gerec
ht of
Staten
- 134
. La
ag Ni
euwk
oop o
f Nieu
wkoo
p 167
. Wi
llige L
ange
rak
185.
Zuid
Vloo
swijk
ger
echt
135.
Vijf H
oeven
186.
Schag
en en
den E
ng
102.
Breu
keler
waard
136
. Gi
eltjes
dorp
Gerec
hten (
geme
enten
) in h
et Ne
der-
103.
Ruwi
el 13
7. Ma
arssen
broek
kwart
ier di
e in
1820 n
aar de
prov
incie
Gerec
hten (
gemeen
ten) b
ehore
nde t
ot het
104
. Te
r Aa
138.
Them
aat op
den E
ng
Noord
- en Z
ui-Ho
lland
overg
egaan
zijn.
land v
an Mo
ntfoo
rt die
in 1
820 na
ar de
105.
Loen
en (St
ichts)
139
. Th
emaat
pro
vincie
Zuid
-Holl
and o
vergeg
aan z
ijn.
106.
Ter A
a-Ouk
oop
140.
Hegge
op T
hema
at c.
Lang
erak o
ver de
Lek
107.
Ouko
op
141.
De H
aar
d. Ko
rtenh
oef e
n Riet
enho
ven
k. Di
emerb
roek
108.
Loene
rsloo
t 142
. Lo
efsger
echt v
an R
uwiel
e. An
keve
en
1. Pa
peko
p 109
. Vr
eelan
d 14
3. Ge
rversk
op O
ostein
de f.
Overm
eer
m.
Ruige
weid
e 110
. Ni
gteve
cht
144.
Gerve
rskop
Stat
en- o
f Uten
hams
- g.
Tham
en en
Uitho
orn
n. La
nge w
eide
111.
Abco
ude
gerech
t h.
Kude
lstaar
t, Ui
thoorn
en K
rom-
o. Ou
koop
112
. Ba
ambru
gge
145.
Gerve
rskop
West
einde
van K
leef
me M
eyert
113.
Abco
ude P
roosdi
j 146
. Br
eudijk
DE
BAR
ONIE
VAN
IJSSE
LSTE
IN
114.
Abco
ude A
asdom
147
. Ha
rmele
rwaar
d HE
T LA
ND V
AN M
ONTF
OORT
In
1815 o
nder
de pro
vincie
Utre
cht
115.
Vink
eveen
148
. (N
eder)
Bijlev
eld (H
armeie
n) ge
kome
n. 116
. De
mmeri
k 149
. Ha
anwi
jk Sta
d MO
NTFO
ORT
117.
Oudh
uizen
150
. Re
yers I
ndijk
168
. Ho
enko
op
Stad
IJSEL
STEI
N 118
. Wi
lnis
151.
Reyer
scop M
eerlo
of S.
Pieter
s 169.
Di
jkveld
187
. Be
nscho
p 119
. We
stveen
152
. Re
yersco
p Kreu
ningen
170
. Ra
teles
188.
Noord
-Polsb
roek
120.
Mijdr
echt c
s. 15
3. Re
yersco
p 17
1. Bl
oklan
d 189
. Zu
id-Po
lsbroe
k 121
. Bl
oklan
d 154
. Re
yersco
p-Lich
tenber
g 17
2. Wi
llesco
p 190
. Ze
vend
er 122
. Ze
gveld
155
. Ve
ldhuiz
en (Bi
jlevel
d) 173
. Ko
rt He
es wijk
19
1. Ca
bauw
123
. 's G
ravens
loot
156.
Rosw
eide
174.
Heesw
ijk
192.
Jaarsv
eld
124.
Kame
rik M
ijzijd
e 15
7. Vl
euten-
de Me
ern
175.
Achth
oven
125
. Ou
d Kam
erik
158.
Oude
nrijn
176.
Mastw
ijk
4
INDELING WATERSCHAPPEN IN 1984
\ \
/ 'S
/'
JL
B
UN
SC
HO
TE
N
/
\
VIN
KE
VE
EN
E
N
' ,
^—
,
\
WA
VE
RV
EE
N f\
f-^
J
' V
' 1
<x
JO
RE
CH
T
|
. /
L
OE
NE
N J
-
, L
_^^
^
- ^
W
ILN
IS
S\
--
--^
^
/ J J
A
ME
RS
FO
OR
T
^ J
\
BR
EU
KE
LE
N
^-"
"""^
)
/
|«
/
7
*»
„
_
^<
T^
^
1
KO
CK
EN
GE
NV
ƒ
\
^
MA
AR
TE
NS
DIJ
K
/
\
|
l ^
s \
y/
MA
AR
SS
EN
/
/ J
/
/
C
ÏG
VE
LD
T
KA
ME
RIK
/
DE
B
ILT
^
X-
. _
\ -
' ~
~ \
r V
LE
UT
EN
J /v.
J~
~\J
\
*-'\
xv
y
»
V
V
l U
TR
EC
HT
<
/
ZE
IST
<^\.
ƒ
<
*
V.
"1
_ -
-
' \
D
E
ME
ER
N
/ V
~
x
( (
„ <»
A
»
HARM
ELEN
v^
I V
"—
1
/ x
' x
7
N
ii^-
y
\ ~
y^N
. J>
^
WO
UD
EN
BE
RG
>
—/
J
V» L
INS
CH
OT
EN
/^^T
^^^^
/^r-
^ taj
NB
UR
CL'
\
MA
AR
N
^
^P^l
»
' /
\
M^TF
OO
RT/
\
/
~X
B
UN
NIK
(
J
I
T^^
S
X
V
OO
OR
N
W
/ /
r
\ ^"
^wTu
ESK
OP^
J -*
"\
ƒ
? 7^
^-^^
/
L
EE
RS
UM
/
/v
EEN
ENO
AA
M
OU
DE
WA
TE
R\^—""^cucrurkD
\
^ /
\ r
\ \
/ I
>A
„i
>\
BE
NS
CH
OP
f ^=
-S*J
HO
UTE
N
\ -
I \
- /
/
X/
V /
V
\
\ S
-^-
5"^^^^
/%
. L
AN
GB
RO
EK
/
\/
>•
x v \
^^^-^
"^
jÓ'
T
C0
TH
CN
) \
A
ME
RO
NG
EN
ƒ x
^-^
PO
LS
BR
OE
KV
/IT
\
^ \
JT
^S
SS
SS^
S.
RH
EN
EN
»
x
x
yS
"^
LO
PIK
/<
^*
>.
if
y^Nk
/\
»IJ
K
BIJ
O
UU
RS
TE
DE
^^
^ ^
5
INDELING WATERSCHAPPEN IN 1880 1.
Achtt
ienho
ven
42.
Het G
ein-w
atersc
hap
82.
De L
agen
polde
r 123
. De
Ron
de Ve
enen (
gebied
niet
2. De
Ame
ronger
Wete
ring
43.
Het G
emeen
eland
van C
othen
83.
Lang
broek
valle
nd on
der L
ee- en
Riet
sloot
3 Ba
tuwe
44.
Het G
emeen
eland
van W
ijk b
ij 84.
De
Lan
geind
sche M
aten
en Ve
chter-
en O
udwu
lverbr
oek)
4. De
Beka
aide M
aat
Duurs
tede
85.
De L
ee- en
Riet
sloot
126.
Schal
kwijk
5.
Bensc
hop
45.
Gerve
rscop
86.
Le
uterve
ld en
Melkw
eg 12
7. het
Vere
enigd
Sint
Nico
laas e
n 6.
Bieste
r 46.
De
Goo
ijerw
etenn
gen
87.
Loen
derve
en
Rikvis
schers
-wate
rschap
7.
Bikk
ers
47 Gr
aaf
88.
Lopik
, Lop
ikerka
pel e
n Ze-
128.
De S
laag
8. De
Bilts
che en
Zeis
ter G
rift
48.
's-Gr
aven
sloot
venh
oven
12
9. Sn
elrew
aard,
Zuid-
Lmsch
oten,
9. De
Biss
chop
swete
ring
49.
Groo
t-Hou
tddijk
89.
Ma
arssen
broek
Schag
en en
den E
ngh
10.
Blok
hove
n 50.
Gr
oot e
n Klei
n Oud
-Aa
90.
Maars
seveen
130
Sp
engen
11.
Blokla
nd (B
unsch
oten)
51.
Groo
t-Mijd
recht
91.
Maart
ensdi
jk 13
1. Te
ckop
12.
Bl
oklan
d (Mi
jdrech
t) 52
. Gr
oot-V
uylco
p 92
. De
Male
sluis
132.
Them
aat
13.
De B
ossenw
aard
53.
Haan
wijk
93.
Mastw
ijk en
Ach
thove
n 13
3. Tu
il en
't Waal
(gebi
ed nie
t val-
14.
Botsh
ol 54
De
Haar
(Haar
zuilen
s) 94.
Mi
ddelw
ijk
lend o
nder
Buite
ndijk
s) 15
De B
ovenp
older
55.
De H
aar (H
oogla
nd)
95 Mi
jnden
134
De
Twe
ede B
edijki
ng de
r Mij-
16.
Breu
dijk
56.
Harm
elerw
aard
96.
Het N
edere
ind
drech
tsche
Droo
gmak
erij
17.
Breu
kelen
Proo
stdij
57 He
eswijk
97.
Ne
der-O
udlan
d 13
5. Ve
chter
- en O
udwu
lverbr
oek
18.
Breu
keler
waard
58
Het H
oeke
r-wate
rscha
p 98.
Ne
erzeld
erd
136.
Vleut
en 19.
Br
eukele
veen e
n Tien
hove
n 59
. Ho
enko
op
99.
Nelle
stein
137.
Vliet
en Di
jkveld
20.
Br
oek en
Lage
nbiez
en 60.
Ho
lendre
cht
100.
Het N
oorde
lijk G
einwa
tersch
ap
138.
Vogel
zang
21.
Het B
roekzi
jdsche
wate
rschap
61
. Ho
lland
, Stic
ht en
Voorb
urg
101
Het N
oorde
r-wate
rschap
139
. Vi
jfhov
en 22
. Bu
itend
ijks
62.
Hond
102
. No
ord-L
insch
oten
140.
Waard
assack
er 23
. Bu
itend
ijksch
e Oost
polde
r 63.
He
t Hon
derd
103.
Noord
-Zev
ende
r 14
1. We
stbroe
k 24
. Bu
itenw
eg 64.
Ho
ogenb
iezen
104.
De O
osteli
jke B
innen
polde
r van
14
2. We
strav
en 25
. De
Bun
schote
r en D
uister
Uitw
a- 65.
He
t Hoo
g- en
Groe
nland
Tien
hove
n 14
3. We
stveen
ter
ing in
Zee
66.
De H
ooge
en L
age W
eide
105.
Het O
oster-
water
schap
144.
Wiel
26.
Bijlev
eld en
Rije
rscop
67.
De
Hoo
ge en
Neer
maten
106
. He
t Oost
zijdsc
he wa
tersch
ap 14
5. De
Wier
s en d
e Geer
27
. Ca
bauw
en Zu
id-Ze
vend
er 68.
De
Hoo
genpo
lder
107.
Ottes
poorb
roek
146.
Wille
skop,
Kort
Heesw
ijk en
28
. Ca
ttenb
roek
69.
Hoog
raven
108.
Oudeg
ein
Blok
land
29.
Coelh
orst
70.
Houte
n (geb
ied ni
et va
llend
on-
109.
Oudel
and en
Indij
k 147
. Wi
llige L
ange
rak
30.
De D
erde B
edijk
ing de
r Mij-
der L
ee-en
Riet
sloot,
Groo
t- 11
0. Ou
denri
jn 148
. De
Wink
el dre
chtsch
e Droo
gmak
erij
Vuylc
op, V
echter
- en O
udwu
lver-
111.
Ouko
op
149.
Wulve
n 31
. Do
nkerv
liet
broek
, Wulv
en en
de Kn
oest)
112.
Overe
ind
150.
Wulve
rhorst
en de
beide
Vloo
s-32.
Do
rssew
aard
71.
Het H
uis te
Hart
11
3. Ov
er-Ou
dland
wi
jken
33.
Drieb
ergen
72.
Isselt
11
4. Ov
erzeld
erd
151.
Het W
ijkerb
roek
34.
De D
rie Sl
uizen
73.
Kame
rik-M
ijzijd
e 11
5. Po
lanen
152
. IJs
selvel
d 35
. De
Drie
Ziel
en en
de Ge
eren
74.
Kame
rik-T
eijlin
gens
116.
Polsb
roek
153.
Zand
veld
36.
Duist
-Nieu
welan
d 75
. Kl
ein-H
outdi
jk 11
7. Po
rteng
en-Z
uidein
de 154
. Ze
gveld
37.
Ee
mland
76.
Kl
ein-V
uylco
p 11
8. De
Pijn
enbu
rger G
rift
155.
Zegv
elderb
roek
38.
Eemn
es 77
. De
Kno
est
119.
Rapij
nen e
n IJss
elveld
156
. Ze
ist 39.
De
Eers
te Be
dijkin
g der
Mij-
78.
Kocke
ngen
120.
Ratel
es 15
7. Ze
venho
ven
drech
tsche
Droo
gmak
erij
79.
Kortr
ijk en
Giel
tjesdo
rp 121
. De
Rhe
nensc
he Nu
de en
Achte
r- 158
. Be
thume
40.
He
t Gars
ten-w
atersc
hap
80.
Laag
nieuw
koop
ber
gsche
Hooil
anden
159.
Broek
en L
age B
iezen
en Ne
der-
41.
De G
ecomb
ineerd
e Uite
rwaar
den
81.
Laagr
aven m
et den
klein
en 122
. De
Rivi
er de
Eem,
beken
en aa
n- Ou
dland
on
der J
aarsve
ld Ko
ppel
kleve
van d
ien
160.
Drak
enbu
rg
7
INDELING WATERSCHAPPEN IN 1880 161
. Ho
enko
op, V
liet e
n Dijk
veld
169.
Waard
assack
er en
Holen
drecht
177.
Breev
eld en
Haan
wijk
188.
Noord
se Bu
urt
162.
Hoge
Biez
en en
Over-
Oudla
nd 1
70.
Beoo
sten d
e Eem
178
. Gr
ebbe
189.
Nijen
rode
163.
Kame
rink-M
ijzijd
e en '
s- 171
Gr
oot-W
ilnis-
Vink
eveen
179
. He
iligenb
ergerb
eek
190.
Ouden
dam
Grave
nsloo
t 17
2. Ra
pijne
n en I
Jsselv
eld en
Cat-
180.
He
ycop
191.
Porte
ngen
164
. Sn
el en
Polan
en
tenbro
ek 181
. Ho
eker-
Garst
en 192
. Ri
jnhuiz
en
165.
De V
inkeve
ensche
en P
roostd
ijer
173.
Willig
e Lan
gerak
, Caba
uw en
182.
't H
ogela
nd
193.
Scha
lkwijk
Po
lders
Zuid-
Zeven
der en
Vijfh
oeven
(ge-
183.
De H
oorn
194.
Vleu
tense
Weter
ing
166.
Wulve
rhorst
en de
beide
Vloo
s- bie
d buit
en Vi
jfhoev
en)
184.
Kortr
ijk
195.
Vlist
-Oost
zijde
wijke
n en d
e Lage
npold
er 17
4. Wi
lnis-V
eldzij
de 185
. De
Lage
Weid
e 196
. Vu
ylcop
167
. Ro
osend
aal
175.
Baam
brugg
e Oost
zijds
186.
Liesbo
s 197
. We
lgeleg
en 168
. So
esterv
een
176.
Bonre
pas en
Noo
rd-Ze
vend
er 187
. Mu
ijeve
ld
8
INDELING WATERSCHAPPEN IN 1984 D
RE
CH
T
X**X
EK
~%
VE
CH
T
V i
^\
\jf /Xf
P
RO
VIN
CIE
U
TR
EC
HT
.* ^
/\
/ ^^
Vt^X
^ -
V
ER
KL
AR
ING
.y.H
.M^A
v,
ƒ
V
\ *
ƒ
1
PR
OV
INC
IEG
RE
NS
fJ
T
^
\ I
\ '•
HIL
VE
RS
UM
j
WA
TE
RS
CH
AP
SG
RE
NS
1 I
•
^bSSè
i ^
D E
E
E M
/ B
UIT
EN
W
AT
ER
SC
HA
PS
VE
RB
AN
*****
($fr^^
\_^3
I \%
^J>
'^^XxSS
" /
£
GE
LE
GE
N G
EB
IED
* D
E
PR
OO
SD
IJL
AN
DE
N
/ ^
„
S.^
>0
'
" "
f".
\ D
E
VE
CH
T
\ J<
6§
§k
Sfó
DE
B
AR
NE
VE
LD
SE
BE
EK
3R
OÓ
T:W
AT
ER
SC
HA
Jt.
/ *'^
ËÊ
Ê®
€tö
&'-
\ '"
"\
\ •
. .<
-+\'
WO
ER
DE
N^
/^.-'L
EID
SE
R
IJN
l^^^
^fc
k. .
* :
"V
^
V
/ *
** * *
* *
*r
HE
ILIG
EN
L
UN
TE
RS
EB
EE
K
V'
T*"*
J
BE
RG
ER
...
..-•
•[.
...
:
ƒ
•*
"
\ ^
"
" •
BE
EK
*
*
* W
AG
EN
ING
ÉK
l %
WO
ER
DE
N
/ \
KR
OM
ME
R
IJN
•
^A
GE
NlN
iat
. ^
L
OP
IKE
RW
AA
RD
.
/ • ^
^#
QR
EB
BEV
DE
SCH
OO
NH
OVE
N
#
^ttT
9
INLEIDING
1 ALGEMEEN
Dit boek geeft een overzicht van de archieven en verzamelingen diein het rijksarchief in Utrecht en de bewaarplaatsen van de gemeentenen waterschappen in de provincie Utrecht berusten. Om de bruik-baarheid van dit overzicht te vergroten volgen hier een aantal opmer-kingen over archieven in het algemeen (§ 2), voorts een overzichtvan de instellingen die in de provincie Utrecht archief hebben ge-vormd en nog vormen (§ 3), en tenslotte een toelichting op de gege-vens die in dit overzicht zijn opgenomen (§ 4).
2 ARCHIEVEN
2.1 Archieven, archiefbewaarplaatsen, verzamelingen
Een archief is het geheel van de bescheiden die zijn opgemaakt ofontvangen door een instelling of persoon en die bestemd zijn omdoor die instelling of persoon te worden bewaard. Archieven zijn teverdelen in overheide- en niet-overheidsarchieven.De Archiefwet van 1962 verplicht alle overheidsorganen hun archie-ven in goede en geordende staat te bewaren. Archiefbescheiden, dieouder zijn dan 50 jaar, moeten in beginsel worden overgebracht naareen openbare archiefbewaarplaats. Zo worden de archieven van decentrale overheid overgebracht naar het Algemeen Rijksarchief in`s-Gravenhage. De bescheiden van de rijksinstellingen in de provincieen van de provinciale instellingen gaan naar het rijksarchief in de be-treffende provinciehoofdstad, in de provincie Utrecht dus naar hetRijksarchief in Utrecht. De archieven van de gemeentelijke instellin-gen gaan naar de archiefbewaarplaats van de gemeente. Sommige ge-meenten hebben voor het beheer van de naar de archiefbewaarplaatsovergebrachte archieven een gemeentearchivaris aangesteld. Dezestaat aan het hoofd van de gemeentelijke archiefdienst; in dat gevalis de archiefbewaarplaats in dit overzicht aangeduid als gemeentear-
chief. Sommige gemeenten hebben gezamenlijk één archivaris; die
heet dan streekarchivaris. In gemeenten zonder gemeente- of streek-
archivaris worden de archieven in de archiefbewaarplaats beheerddoor de gemeentesecretaris. De archieven van een waterschap wordenovergebracht naar de archiefbewaarplaats van dat waterschap en
11
INLEIDING
staan onder beheer van de secretaris. Er zijn in de provincie Utrechtgeen waterschappen, die een eigen archivaris hebben aangesteld. Eris slechts één streekarchief, dat van Zuid-West Utrecht.In de openbare archiefbewaarplaatsen berusten behalve de overge-brachte archieven van de tegenwoordige overheidsinstellingen ook dearchieven (voor zover bewaard gebleven) van de voorgangers van dieinstellingen: in het Rijksarchief de archieven van de oude gewestelij-ke instellingen, zoals het bisschoppelijk archief en dat van de Statenvan Utrecht, in de gemeentearchieven de archieven van de oudestadsbesturen. In een aantal archiefbewaarplaatsen bevinden zichvoorts niet -overheidsarchieven. Dat zijn archieven van personen ofparticuliere instellingen die bij de overheid in bewaring zijn gegevenof aan de overheid geschonken zijn of die door aankoop of anders-zins verworven zijn. Tenslotte vindt men zowel in het Rijksarchiefals in het gemeentearchief van Utrecht naast allerlei verzamelingenvan niet-archivalische herkomst, zoals boeken, kranten en foto's, eentopografische atlas, voortgekomen uit de topografische verzamelingvan de stad Utrecht, door S. Muller Fz. indertijd gesplitst in eenprovinciale en stedelijke atlas. Zij bevatten een groot aantal kaarten,tekeningen, gravures, acquarellen, foto's enz. van topografisch-documentaire aard. De beide genoemde archiefbewaarplaatsen bezit-
ten ook een afdeling Varia, die hun belang ontlenen aan de verza-
melde aantekeningen van de 17e-eeuwse geleerden Booth, Van Bu-chell, Van Attevelt en Van Winssen. Zij kunnen in belangrijke matehet lokale en regionale historische onderzoek ondersteunen.
2.2 Openbaarheid en toegankelijkheid
Archieven in een bewaarplaats van de overheid zijn op grond van de
Archiefwet 1962 in beginsel openbaar, dat wil zeggen iedereen heefthet recht die archieven kosteloos te raadplegen. Ten aanzien van deopenbaarheid kunnen echter beperkende bepalingen zijn gemaakt.Dit gebeurt meestal ten aanzien van gegevens over nog levende per-
sonen.Veel archieven die naar de archiefbewaarplaats worden overgebrachtzijn niet geordend. In feite zijn ze dan niet toegankelijk. Vóór men
deze archieven werkelijk kan raadplegen moeten ze door de archiva-
ris geordend en beschreven worden. Het resultaat van deze ordeningen beschrijving vindt zijn neerslag in een inventaris: een systematischingedeelde beschrijving van de bestanddelen van een archief, vooraf-
12
INLEIDING
gegaan door een inleiding, die een verhandeling bevat over de ar-chiefvormer en een verantwoording van de inventarisatie. Door tijd-gebrek zijn nog lang niet alle archieven op deze manier geordend enbeschreven. Soms zijn ze wel enigszins toegankelijk gemaakt dooreen plaatsingslijst: een lijst van stukken in de volgorde van aantref-fen. Andere archieven zijn in het geheel nog niet beschreven.Tenslotte komt het voor dat bepaalde onderdelen van archieven na-der toegankelijk zijn gemaakt, b.v. door indices of regesten.
Literatuur: W.J. Formsma en F.C.J. Ketelaar, Gids voor de Nederlandse archieven(Weesp 1985 4) en Nederland in stukken, beeldkroniek van Nederlandse archieven(Haarlem 1979).
3 ARCHIEFVORMENDE INSTELLINGEN
De hier volgende schets van de historische ontwikkeling en de sa-menhang der verschillende instellingen is zeer summier en globaal.Wil men meer over een bepaalde instelling te weten komen, danraadplege men de inleiding op de inventaris van het archief van debetreffende instelling of de bestaande literatuur erover. De literatuur-opgave die na elke paragraaf van dit hoofdstuk volgt betreft slechtsde belangrijkste werken. Voor de geschiedenis van de provincieUtrecht vindt men de literatuur in de Bibliografie van de geschiede-nis van de provincie Utrecht tot 1963 (gestencild). Veel bijdragenover de lokale en regionale geschiedenis van stad en provincie Utrechttreft men aan in het Jaarboekje van `Oud Utrecht' (vanaf 1924).
3.1 Gewestelijke besturen en provinciale instellingen en ambtenaren
3.1.1 Vóór 1580
De archiefvorming in Utrecht heeft een aanvang genomen kort na destichting van de bisschopszetel op het einde van de 7e eeuw. Toenbisschop Hunger kort voor 858 voor de Noormannen vluchtte naarSint-Odiliënberg, nam hij het archief van de Utrechtse kerk mee,waaronder minstens 14 koningsoorkonden en 13 particuliere schen-kingsoorkonden, maar waarschijnlijk veel meer. In ballingschap,aanvankelijk in Sint-Odiliënberg en vervolgens in Deventer, ging dearchiefvorming verder met in die tijd ingekomen oorkonden, terwijlin de laatste stad in het begin van de 10e eeuw door bisschop Rad-bod bovendien een cartularium van koningsoorkonden en een lijst
13
INLEIDING
van goederen in het westen van het diocees werden aangelegd. Bij deterugkeer van bisschop Balderik naar de Utrechtse zetel in 918 namhij wel het cartularium en de goederenlijst mee, maar liet de origine-le oorkonden achter in zijn ballingsoord. Deze oorkonden uit de 8een 9e eeuw zijn later alle verloren gegaan, terwijl de archiefvormingin Utrecht praktisch van de grond af aan moest herbeginnen. In deeerste helft van de 12e eeuw bevonden zich in het archief van deUtrechtse kerk minstens 10 originele oorkonden uit de 10e eeuw, 34uit de 1 le en 18 uit het eerste gedeelte van de 12e eeuw. Helaas zijnook uit deze beginperiode van de tweede archiefvorming vele origine-len verloren, maar wij kennen de tekst ervan door afschriften in hetLiber donationum imperialium, dat ook de oorkonden uit de 8e en9e eeuw heeft opgenomen, die in het begin van de 10e eeuw op lastvan bisschop Radbod in het oudste cartularium waren afgeschreven.Hetzelfde geldt voor de toen vervaardigde goederenlijst, waaraaneveneens verloren oorkonden ten grondslag liggen. Dankzij deze af-schriften zijn de teksten van heel wat oorkonden uit de eerste eeu-wen van het bestaan van de Utrechtse bisschopszetel, maar lang nietvan alle, voor het nageslacht bewaard.Kan men in de eerste eeuwen spreken van de Utrechtse kerk, dit be-grip gaat zich langzamerhand differentiëren. Reeds kort na de stich-ting waren er twee kerkgebouwen en in beide functioneerde een ka-pittel van kanunniken onder leiding van een proost en een deken: deS. Maartenskerk (dom) en de S. Salvatorskerk (Oudmunster). Hetgeheel van beide kapittels, die een tweeling-karakter vertoonden, kongelden als het kathedrale kapittel met als opperste hoofd de bis-schop. Materieel en financieel vormden zij een eenheid, zodat er ookslechts één archief was. De eerste materiële scheiding tussen het bis-schopsgoed en het gezamenlijke kapittelgoed kwam tot stand in de10e eeuw, waarop een tweede scheiding volgde in de 1 le, tussen debeide kapittels. Deze laatste scheiding had gevolgen voor de archief-vorming, de eerste aanvankelijk niet. Sinds ongeveer 1100 kan menzeggen dat het kapittel van Oudmunster zijn administratieve beschei-den zelf bewaarde, terwijl de stukken van de bisschop en het domka-pittel nog ongescheiden werden gedeponeerd en bleven berusten inhet domarchief.Het geestelijk gezag van de bisschop strekte zich uit over het dioceesUtrecht, dat in het westen reikte van Schiermonnikoog tot dicht bijde stad Gent, in het oosten vanaf de stad Groningen tot voorbij Em-merik. Daarnaast kreeg de bisschop wereldlijk gezag, aanvankelijk
14
INLEIDING
door het instituut van de immuniteit alleen over de goederencom-plexen van de Utrechtse kerk, sinds het einde van de 10e eeuw doorschenking van overheidsrechten ook over gebieden buiten en los vande eigen goederen. Evenals de andere bisschoppen van de rijkskerkfungeerde de bisschop van Utrecht als een soort agent van de koningin zijn diocees om een tegenwicht te vormen tegen de opkomendemacht der regionale vorstendommen; voor de diensten, die hij aldusaan de koning bewees, werd hij rijkelijk beloond. Op die wijze evo-lueerde hij langzaam tot een geestelijke-landsheer te midden vanleke-landsheren. Enkele gebeurtenissen markeren deze evolutie: hetconcordaat van Worms in 1122 en de Confederatio cum principebusecc%siasticis in 1220. Hoewel de bisschop in de loop van de tijd eendeel van het wereldijk gezag ook weer kwijtraakte, voornamelijk aande graaf van Holland, kon hij zich, zeker van de 13e eeuw tot 1528landsheer noemen van twee delen van zijn diocees: het Nedersticht(ongeveer de tegenwoordige provincie Utrecht) en het Oversticht (on-geveer de tegenwoordige provincies Overijssel en Drenthe, inclusiefde stad Groningen). Een gevolg van de combinatie van het bekledenvan een kerkelijk ambt en het uitoefenen van wereldlijk overheidsge-zag was de aanstelling van tweeërlei ondergeschikte functionarissen.De aartsdiakens sinds de lle eeuw en de officialen sinds de 13e eeuwwerden bekleed met kerkelijke rechtsmacht, de maarschalken en dedistrictsschouten sinds de 13e eeuw met wereldlijke rechtsmacht. Eenindirect gevolg was een tweeledige administratie en een tweeledige ar-chiefvorming, hetgeen overigens niet wil zeggen dat de neerslag vande kerkelijke administratie en die van de wereldlijke strikt werdengescheiden. Soms liggen beide aspecten hopeloos door elkaar heen.De macht van de bisschop in zijn diocees zowel als in zijn landsheer-lijkheid was verre van onbeperkt. Van meet af aan had hij de kapit-tels naast zich. Sinds de 11 eeuw waren dat er in de bisschopsstadvijf, naast de oude van de dom en Oudmunster, nu ook die van S.Pieter, S. Jan en S. Marie. Naast hun eigenlijke geestelijke taak, hetbidden van het koorgebed, en naast het beheer van hun uitgebreidegoederenbezit als middel om deze taak te kunnen uitvoeren, haddende kapittels ook een aandeel in het bestuur en beheer van diocees enlandsheerlijkheid als raad van de bisschop.Als kapittel-generaal bestuurden zij het bisdom Bede vacante, als hetdomkapittel er tenminste niet in slaagde dit bij uitsluiting van de an-dere kapittels te doen, en hadden zij invloed op de keuze van eennieuwe bisschop, als tenminste het pauselijke reservatierecht hen niet
15
INLEIDING
al te zeer uitschakelde. De proosten van de kapittels, aan wie de bis-schop sinds de tweede helft van de 11 eeuw een groot deel van dekerkelijke rechtsmacht forma beneficia in handen had gegeven, vorm-den als aartsdiakens, de één meer, de ander minder, in bepaalde op-zichten concurrenten van de bisschop, die hij in het geheel niet meerin de hand had. Naast de kapittels was ook de ridderschap een te-genspeler van de bisschop aan het worden. Ontstaan uit de ministeri-aliteit was de ridderschap in het Nedersticht oorspronkelijk door dezeer nauwe band van persoonlijke onvrijheid aan de bisschop gebon-den geweest, doch door een voortgaande sociale welstand, waarvoorde bisschop de grondslag had gelegd, en door de uitoefening vanoverheidsrechten namens de bisschop waren de ridders en knapensteeds machtiger geworden. De derde factor, waarmee de bisschopmoest rekenen was de stad Utrecht en in haar kielzog de kleinere ste-den van het Nedersticht. Sinds de bisschop na een gewapend treffenmet de handeldrijvende burgers van Utrecht, waarbij zelfs de keizerbetrokken was, in 1122 aan de stad een aantal economische en ande-re vrijheden had moeten toestaan, had Utrecht geen gelegenheid la-ten voorbijgaan om zich aan de bevoogding van de bisschop te ont-worstelen en zich zo onafhankelijk mogelijk te profileren. Het resul-taat van de politieke machtsverhoudingen in de 14e eeuw was hetontstaan van de Staten van Utrecht. Als constitutief moment kanmen de uitvaardiging van de Stichtse Landbrief in 1375 aanhouden,maar ook hier was sprake van een evolutionaire ontwikkeling. Als deStaten als gevestigde instelling functioneren bestaan zij uit drie leden:vertegenwoordigers van de vijf kapittels, van de ridderschap en vande stad Utrecht en de kleine steden.Het bisschoppelijk bestuur en de bisschoppelijke administratie zijnna de 13e eeuw nauwelijks nog gemoderniseerd. Vergeleken bij dewereldlijke vorstendommen, zeker bij die, welke onder het gezag vande Bourgondiërs waren gekomen en meer en meer centraal vanuitBrussel werden bestuurd, waren de instellingen in het Neder- enOverslacht op het einde van de middeleeuwen achterlijk en de admi-nistratie chaotisch. Een feodale rechtbank van ridders en knapen washet hoogste rechtscollege in het Nedersticht, maar de exemptie vandit college, dat Landrecht werd genoemd, was zo verbreid dat hetweinig belangrijke zaken te behandelen had. De criminelerechtspraak, ook met betrekking tot zaken begaan op het platteland,kwam bijna geheel toe aan de steden. De hoogste bisschoppelijke ge-rechtsfunctionarissen, de maarschalken, moesten zich voor berechting
16
INLEIDING
van hun delinquenten vervoegen bij de schepenbanken van de steden.Een poging van bisschop David van Bourgondië om een modernerrechtscollege in het leven te roepen leed schipbreuk. Het financieelbeleid was slecht en de administratie ervan primitief. Vooral op ditterrein hebben de Staten zich sterk gemaakt en conflicten met de bis-schop bleven dan ook niet uit. Eigenlijk was alleen het officialaat,de kerkelijke rechtbank voor die zaken, die niet geclaimd werdendoor de aartsdiakens, een goed lopend instituut.Dit alles heeft zijn weerslag gehad op de archiefvorming. Wat de bis-schoppelijke administratie betreft bleven de oudste stukken berustenin de dom. In de 14e eeuw werd een scheiding aangebracht tussen dearchivalia van de bisschop en die van het kapittel, maar die betrofvooral de recente stukken. Ook later werden er nog bisschoppelijkestukken in de dom gedeponeerd, maar er ontstonden ook archiefde-pots van de bisschop in de huizen Ter Horst, Duurstede en Vollen-hove en op verschillende plaatsen in de stad Utrecht en de stad De-venter. Reeds in de tijd zelf moet dit bijzonder onoverzichtelijk eninefficiënt zijn geweest, maar het past wel in het beeld dat wij vande chaotische administratie hebben. De officiaal en de aartsdiakensbewaarden hun eigen stukken, d.w.z. voor wat de aartsdiakens be-treft, die tevens kapittelfuntionarissen waren, werden zij gedeponeerdin de archieven van het desbetreffende kapittel. De vijf kapittelshadden hun eigen archieven. Naast de neerslag van de goederenadmi-nistratie bevonden zich —afgezien van de bisschoppelijke stukken inde dom en de aartsdiakonale stukken —daarin ook allerleibestuursstukken zowel van het diocees als van de landsheerlijkheidals uitvloeisel van de functie van de kapittels als raad van de bis-schop en eerste lid van de Staten. Ook in het archief van de stadUtrecht en in mindere mate in de archieven van de kleine stedenAmersfoort, Rhenen, Montfoort en Wijk bij Duurstede kwamenstukken te berusten, die deze steden ontvangen hadden in hun hoe-danigheid van lid van de Staten. Daarnaast ontstond er tegen heteind van de 14e en zeker in de 15e eeuw een archief van de Staten inhun geheel.In 1528 moest bisschop Hendrik van Beieren afstand doen van zijnwereldlijk gezag ten behoeve van Karel V als graaf van Holland enhertog van Brabant, hetgeen het einde van verschillende primitievebestuursinstellingen en een sanering van de administratie ten gevolgehad. Het betekende voor alles de bestuurlijke en administratievescheiding van het Nedersticht en het Oversticht. Het betekende ook
INLEIDING
een nauwe binding van Utrecht aan Holland. Dat uitte zich al directin het stadhouderschap. Utrecht werd toegevoegd aan het bestaandestadhouderschap van Holland en Zeeland. Zeer belangrijk was ookdat Utrecht kwam te ressorteren onder de rekenkamer in Den Haag.Alleen in de rechterlijke organisatie bleef het Nedersticht een eigenentiteit door de instelling van het Hof van Utrecht in 1530 naar hetvoorbeeld van het Hof van Holland en de Raad van Brabant. Aande functie van verschillende subalterne functionarissen, zoals de maar-schalken, werd een nieuwe inhoud gegeven, terwijl nieuwe functieswerden ingesteld, zoals die van rentmeester-generaal der domeinen.Het voornaamste archief dat onder het Habsburgse bestuur (1528-1581) werd gevormd was dat van het Hof van Utrecht, dat onderpresidium van de stadhouder stond en zowel politiek-bestuurlijke alsrechterlijke bevoegdheden had. Ter zake van de financiële admi-nistratie was er sprake van een zekere ambivalentie. Alles wat be-trekking had op de domeinen van de landsheer kwam te berusten inhet archief van de Haagse rekenkamer aan wie de rentmeester-generaal van Utrecht verantwoording schuldig was, maar hetgeen be-trekking had op de belastingen, die in hoge mate een aangelegenheidvan de Staten bleven, kwam in het archief van de Staten terecht. Na1566 werd bovendien een klein archief gevormd door de rentmeesterder geconfisqueerde goederen, die niet aan Den Haag doch directaan Brussel ondergeschikt was.Een nieuwe situatie trad in tengevolge van de Opstand. Belangrijkuit administratief oogpunt was allereerst de uitwijking van de Haagserekenkamer alsmede de leen- en registerkamer naar Utrecht in 1572,met medeneming van althans een deel van de archieven. Door deschepping van een nieuwe rekenkamer door de Hollandse opstande-lingen, zag de oude rekenkamer haar werkterrein in feite tot Utrechtbeperkt. Toen de politieke situatie zich enigszins consolideerde werdde nieuwe rekenkamer in Den Haag als de wettige voortzetting vande oude erkend en werd de restitutie van de archivalia uit Utrechtgeregeld, echter met uitzondering van de stukken, die op Utrecht be-trekking hadden. De rekenkamer te Utrecht kon overigens haarbestaan slechts tot 1584 rekken.
Bewaarplaatsen: De archieven van de bisschop als landsheer (tot 1528) berusten zowelp Pvoor wat het Sticht als wat het Oversticht betreft in het rijksarchief. De gewestelijke
J 8 Jarchieven van de landsheerlijkheid van het Oversticht worden na dat jaar bewaard inJ Jhet rijksarchief in Zwolle. De archieven van de bisschop als geestelijk hoofd van hetJ p g J
18
INLEIDING
diocees en van de vijf Utrechtse kapittels zijn na hun confiscatie aan het Rijk eko-
p zijn J gmen en berusten om die reden in het rijksarchief.JLiteratuur: P.W.A. Immink, De wording van staat en souvereiniteit in de middeleeu-gwen. Een rechtshistorische studie in het bijzonder met betrekking tot het Nedersticht IJ g(Utrecht 1942); D.Th. Enklaar, Het landsheerlijk bestuur in het Sticht aan deze zijdeJ zijd
den IJsel gedurende de regeering van bisschop David van Bour ondié 1456-1496g 8 p g ,(Utrecht 1922); C.A. van Kalveen, Het bestuur van bisschop en Staten in het Ne-pdersticht, Oversticht en Drenthe, 1483-1520 (Utrecht 1974); A.J. Maris Van voogdijtot maarschalkambt. Bijdrage tot deeschiedenis der Utrechts-bisschoppelijke staats-
g pp Jinstellingen, voornamelijk in het Nedersticht (Utrecht 1954); J.G. Avis, De directe be-lastin en in het Sticht Utrecht aan deze zijde van de IJsel tot 1528 (Utrecht 1930 ; C.g zijde ( )^Dekker, De vorming van aartsdiakonaten in het diocees Utrecht in de tweede helft vangde 1 l e en het eerste kwart van de 12e eeuw, Geografisch Tijdschrift, N ieuwe reeks XIreeks,(1977) 339-360; R. Fruin en H.T. Colenbrander, Geschiedenis der staatsinstellingen ingNederland tot aan den val der Republiek ('s-Gravenha ge 1922 2 eerste boek: De staat
p g ),van Karel V; C. Dekker, Kerkelijke archieven, Nederlands Archievenblad 85 1981
Kerkelijke ( )126-148.
3.1.2 1580-1795
Op 9 oktober 1577 sloten stad en gewest Utrecht zich aan bij deOpstand, nadat zij met de prins van Oranje een satisfactie haddengesloten. De prins kreeg het stadhouderschap aangeboden en zou hetgewest beschermen tegen de Spanjaarden. Met de ondertekening vande Unie van Utrecht op 23 januari 1579 trad Utrecht met een aantalandere gewesten en steden toe tot het militaire verbond, gericht tegeneen herovering door de centrale regering van de opstandige gebieden.De afzwering van de landsheer, Philips II, bij eenvoudige resolutievan de Staten-Generaal op 26 juli 1581 was feitelijk niet meer dan deformele bekrachtiging van de voorafgaande gebeurtenissen. Na deongelukkige ervaringen met Anjou (1581-1584) en de graaf van Lei-cester (1585-1587), welke laatste voor korte tijd in Utrecht zijnmachtsbasis vestigde, besloten de opstandige provincies in 1588 desoevereiniteit aan zichzelf te trekken en deze in handen te leggen vande gewestelijke staten. Voortaan waren de Staten van Utrecht dragersvan de hoogste bestuurs- en rechtsmacht in het Sticht en werden allebestaande instellingen en functionarissen aan hen ondergeschikt. Ge-zien de samenstelling van de statencolleges werd door dit besluit deregeringsvorm in de Republiek die van een aristocratische oligarchie,welke tot aan de Bataafse omwenteling van 1795 in stand zou blij-ven. Feitelijk had deze situatie al met Philips' afzwering in 1581 zijnintrede gedaan, wat zich duidelijk weerspiegelt in het archief van de
19
INLEIDING
Staten. Vóór 1581 is het in hoofdzaak een adviserend college, sinds1581 is het in bezit van de wetgevende en uitvoerende macht. De ar-chiefvorming neemt sinds dat jaar plotseling drastisch toe, zowel vande Staten zelf als van de door hen ingestelde commissies en organen,waarvan als belangrijkste het dagelijks bestuur, de Gedeputeerde Sta-ten, dient te worden genoemd.De Staten van Utrecht bleven samengesteld uit drie leden. In tegen-stelling tot de andere gewesten had in Utrecht het geestelijke lid zichweten te handhaven, doordat de vijf Utrechtse kapittels na 1580 wa-ren geprotestantiseerd. Voortaan werd echter een wisselend aantalvertegenwoordigers gekozen uit het totaal van 142 kanunniken, diegezamenlijk het eerste lid, dat der geëligeerden, uitmaakten. In 1618werd dit aantal gefixeerd op acht; vier burgers en vier edelen. Zijwerden volgens een ingewikkeld systeem gekozen. Ingevolge het doorstadhouder Willem III opgelegde regeringsreglement van 1674 werdde benoeming van de geëligeerden in handen van de stadhouder ge-legd. Na 1747 werd deze bevoegdheid ook aan Willem IV toegekend.De afzonderlijke kapittels kwamen wekelijks of eens in de twee we-ken capitulariter bijeen, maar mochten alleen de materiële aangele-genheden van het kapittel bespreken. De geëligeerden vergaderdenonregelmatig, na beschrijving door de president, in een vertrek naastde vergaderzaal van de Staten.Het tweede lid werd gevormd door de leden van de ridderschap. Zijvulden zichzelf aan door coöptatie. Vereisten waren een riddermatigeafkomst en bewoning van één van de 55 ridderhofsteden, vastgesteldin 1536, waaraan sindsdien nog een achttal werd toegevoegd. Onderde ridderschap ressorteerde ook het beheer van de goederen van devijf voormalige jofferenconventen, nl. S. Steven te Oudwijk, S. Ser-vaas, Mariëndaal, S. Laurens te Oostbroek en het Wittevrouwen-klooster, waaruit aan adellijke dames van calvinistische huize preben-den werden uitgekeerd.Het derde lid werd vertegenwoordigd door de stad Utrecht en, hoe-wel dit formeel-juridisch door deze werd betwist, door de kleine ste-den Amersfoort, Rhenen, Wijk bij buurstede en Montfoort.Tweemaal per jaar kwamen de Staten, tot 1593 beschreven door destadhouder en het Hof, daarna door Gedeputeerde Staten, bijeen.De zittingen duurden tot alle zaken waren afgehandeld.Tot in de beginjaren van de Opstand had het Hof van Utrecht naastde hoogste rechtspraak in het Sticht ook een belangrijk aandeel inhet landsbestuur. Wegens de loyale houding van de leden van het
20
INLEIDING
Hof tegenover de centrale regering werden, om zijn politieke invloeduit te schakelen, vanaf 1576 de in of in de nabijheid van de stadUtrecht wonende Statenleden door Statensecretaris Willem vanLamsweerde periodiek bijeengeroepen om de spoedeisende zaken afte wikkelen. Uit dit bijzondere college onder de naam van Binnen-Staten groeide het college van Gedeputeerde Staten. De in 1581 uit-gevaardigde instructie werd met enkele wijzigingen in 1593 opnieuwvastgesteld. Tot 1610 telde het negen, sindsdien twaalf leden, gelijke-lijk verdeeld over de drie constituerende Statenleden. Voor het derdelid hadden zitting twee vertegenwoordigers van de stad Utrecht, eenvan Amersfoort en een bij toerbeurt uit de kleine steden Rhenen,Wijk bij buurstede en Montfoort. De taken verschilden niet wezen-lijk van die van de Gecommitteerde Raden van Holland: afhandelingvan lopende zaken; beschrijving van de Staten; toezicht op de classi-cale vergaderingen en de benoeming van predikanten; toezicht op deinning van de landsbelastingen enz.Nadat Floris Thin door Leicester als landsadvocaat was afgezet en in1590 overleden, zijn nog enkele personen in deze functie verkozen.Maar hun instructie verbood hen zich actief met de landspolitiek inte laten. Tot op zeker hoogte werd de positie van de landsadvocaatovergenomen door de secretaris van de Staten, maar deze heeft nooitdie invloed in politieke aangelegenheden uitgeoefend die de Holland-se raadpensionaris had. Hij trad in de eerste plaats op als secretarisen notulist van de Staten en Gedeputeerde Staten en mocht uitslui-tend de lagere klerkenambten vergeven. Eerder te vergelijken met deHollandse pensionaris is de president van de geëligeerden uit de ka-pittels, die ook de Statenvergadering voorzat.Op financieel terrein functioneerde, na de opheffing van de rekenka-mer in 1584, een steeds van samenstelling wisselende commissie vanauditeurs van de rekeningen, aan wie de rekenplichtige functionaris-sen rekening en verantwoording moesten afleggen. In 1628 wordt bo-vendien een financieel beleidsorgaan ingesteld, de commissie van fi-nanciën. Nadat in 1658 de wisselende commissie van auditeurs toteen permanent orgaan, dat rekenkamer werd genoemd, is omge-vormd, wordt in 1663 een gemeenschappelijke instelling voor beleiden controle gevormd, waarin de vroegere organen opgaan, definancie- en rekenkamer, die tot na de Bataafse revolutie zal blijvenfunktioneren.Het Hof van Utrecht bleef ook onder de soevereiniteit van de Statenhet hoogste rechtscollege. De instructie van 1530 werd in 1583 ver-
21
INLEIDING
vangen door een nieuwe ordonnantie met instructie, volgens welke debestuurlijke en financiële bevoegdheden aan het Hof werden onttrok-ken. Het had de jurisdictie in criminele zaken buiten de steden en dehoge heerlijkheden, waarvan er in het Sticht overigens maar weinigwaren. Revisie werd somtijds verleend door de Staten, die hiertoe adhoc reviseurs benoemden. Pogingen in 1584 om een kamer van revi-sie in te stellen naar analogie met de Hoge Raad van Holland ledenschipbreuk op de onverzettelijke houding van het Hof. De viermaarschalkdistricten bleven gedurende de Republiek ongewijzigd.Het leenhof als georganiseerde instelling dateert van na de overnamevan het wereldlijk gezag door Karel V. Tot zijn competentie behoor-de de verheffing van Nederstichtse en Gaasbeekse lenen, voorheenbehorend aan de bisschop, de lenen van de S. Paulusabdij en deMontfoortse lenen, die in 1648 met de heerlijkheid aan de Statenwaren gekomen.
Bewaarplaats: De archieven van het gewest Utrecht worden bewaard in het Rijksar-p g Jchief.
Literatuur: R. Fruin en H .T. Colenbrander, Geschiedenis der gstaatsinstellin en in Ne-derland tot aan den val der Republiek ('s-Gravenhage 1922 2 , boek twee t/m vierP g )
S.J. Fockema Andreae, De Nederlandse staat onder de RepubliekubliekPAmsterdam 1969 ; C.W. van der Pot, Bestuurs- en rechtsinstellingen der Nederlandse
provinciën (Zwolle 1949 , 49-116; Tegenwoordige Staat der Vereenigde Nederlanden,p ( )gdl. X[Amsterdam 1758) en dl. X11 (Amsterdam 1772 ; S. Muller Fz., De oprichting( ) ) P 8van het college van Gedeputeerde Staten van Utrecht, Bijdr. en Meded. Hist. Gen., Xg(1887) 337-375.
3.1.3 1795-1814
Nadat op 16 januari 1795 de Fransen Utrecht waren binnengetrok-ken, werden nog diezelfde maand de Staten van Utrecht ontbondenen vervangen door de Provisionele Representanten 's Lands vanUtrecht. De eerste twee Statenleden, de geëligeerden en de ridder-schap, waren daarvan uitgesloten. Op 30 maart kwamen vertegen-woordigers van de steden en van het platteland, dat per kwartier viergekozen afgevaardigden zond, bijeen en constitueerden het collegevan Representanten 's Lands van Utrecht. Dezen werden belast meteen nieuw te ontwerpen bestuursregeling voor het Sticht naar revolu-tionair model. Ingevolge het op 22 augustus 1796 vastgestelde Regle-ment voor een Intermediair Provinciaal Bestuur van het Volk's Lands van Utrecht werden de Representanten op 17 oktober van
22
INLEIDING
dat jaar vervangen door het Provinciaal Bestuur 's Lands vanUtrecht, samengesteld uit 18 afgevaardigden op basis van trapsgewij-ze verkiezingen. Een Comité van algemeen welzijn, dat optrad alsuitvoerend lichaam, verving het college van Gedeputeerden der Re-presentanten.Met de unitaristische staatsgreep van 22 januari 1798 werd de breukmet het ancien régime op bestuurlijk niveau voltooid: de een-heidsstaat als draagster van de soevereiniteit van het Nederlandsevolk trad in de plaats van de zeven autonome provincies. Enkele da-gen later, 25 januari, werd het Provinciaal Bestuur opgeheven envervangen door het Intermediair Administratief Bestuur van de voor-malige provincie Utrecht. Dit enigszins geïmproviseerde bestuursli-chaam, zo plotseling belast met een volslagen andere taakvervullingin afhankelijkheid van de Constituerende Vergadering te Den Haag,werd een maand later afgelost door het Intermediair AdministratiefBestuur van het voormalig gewest Utrecht, dat op een instructie van26 artikelen zou aanblijven, totdat een nieuwe bestuursvorm voor deBataafse Republiek op unitaristische grondslag zou zijn ingevoerd.Dit geschiedde door de afkondiging van de Staatsregeling van 1 mei1798, waarvan art. 3 een nieuwe departementale indeling van de Ba-taafse Republiek regelde ter vervanging van de voormalige gewesten.Maar voorlopig werd hieraan nog geen uitvoering gegeven. Pas nade nodige voorbereidingen werden op 30 maart 1799 de intermediaireadministratieve besturen van de oude gewesten vervangen door de-partementale besturen.Deze nieuwe besturen waren uitvoerende lichamen, volledig onder-worpen aan het Uitvoerend Bewind. Slechts enkele bestuurlijke be-voegdheden, zoals de inning van belastingen en de benoeming vanlagere ambtenaren, bleven tot hun competentie behoren. De uit detijd der Republiek stammende Commissie van financiën werd voorlo-pig, zolang het nieuwe stelsel van algemene belastingen niet was in-gevoerd, gehandhaafd. Tegelijk met de feitelijke invoering van de de-partementale besturen op 30 maart 1799 werd deze commissie echtervervangen door vanuit Den Haag benoemde commissarissen tot deadministratie der financiën van het voormalige gewest Utrecht. De-zen waren tevens belast met de administratie van de financiën van degraafschappen Buren, Kuilenburg en Leerdam.De creatie van de eenheidsstaat ging gepaard met een grondige de-partementale herindeling. Het Utrechtse grondgebied werd daarbijover vier departementen verdeeld. Het grootste gedeelte werd inge-
23
INLEIDING
lijfd bij het departement van de Rijn met de hoofdplaats Arnhem.Het gebied benoorden de lijn Vleuten-Woerden en ten westen van delijn Maarssen-Zuiderzee kwam onder het departement van Texel metde hoofdplaats Alkmaar; het gebied begrensd door de Lek in hetzuiden en de lijn Vleuten-Woerden in het noorden en in het oostenreikend tot en met Vreeswijk onder het departement van de Delf metde hoofdplaats Delft; Kudelstaart, Thamen en Uithoorn ten slottekwamen te ressorteren onder het departement van de Amstel met dehoofdplaats Amsterdam.Het restauratieve karakter van de Staatsregeling van 1801 mani-festeerde zich in het herstel van de oude gewestelijke grenzen. Welwerd de benaming departement gehandhaafd en werden enkele klei-nere territoriale veranderingen doorgevoerd. Het Land van Vianen enAmeide werd van Holland naar Utrecht overgeheveld, terwijl IJs-selstein, Benschop, Noord-Polsbroek en Jaarsveld van Utrecht onderHolland werden gebracht. Deze gebiedsruil werd overigens met deStaatsregeling van 1805 weer ongedaan gemaakt. Onder de door hetStaatsbewind benoemde leden van het Departementaal Bestuur warenniet alleen gematigde revolutionairen en federalisten, maar ookaristocraten en Oranjegezinden. De tendens tot terugkeer naar hetoude was ook merkbaar in de verruiming van de bevoegdheden vanhet Departementaal Bestuur: het was niet meer alleen uitvoerder van's Lands wetten, maar kon ook eigen wetten en verordeningen afkon-digen, mits deze niet in strijd waren met de algemene wetten, en tradop als besturend en administrerend lichaam, meestentijds echter on-der oppertoezicht van het Staatsbewind. Ook op het terrein van definanciën was sprake van een gedeeltelijk herstel van de oudetoestand. Een in 1802 opnieuw ingesteld Comité van financiën admi-nistreerde de departementale geldmiddelen; de in 1803 opgerichte De-partementale Rekenkamer werd belast met de administratie van datgedeelte van de financiën, dat nationaal was verklaard en onder degenerale middelen was gebracht.Na de Staatsregeling van 1805, onder druk van Napoleon ingevoerden steunend op het eenhoofdig bewind van de raadpensionarisSchimmelpenninck, werd de bevolking nog minder dan voorheen be-trokken bij het landsbestuur. De nieuwe departementale besturenwerden benoemd door de raadpensionaris. Wel was voorzien in eengetrapt kiesstelsel, maar hieraan is door de loop der gebeurtenissennooit uitvoering gegeven. De financiële instellingen bleven ongewij-zigd, behoudens dat de Rekenkamer voortaan Raad van financiënging heten.
24
INLEIDING
Onder het koninkrijk Holland (1806-1810) vond in 1807 opnieuw eenreorganisatie van het bestuur plaats. Aan het hoofd van elk departe-ment kwam een landdrost, benoemd door de koning. Hij werd bij-gestaan door een secretaris-generaal en assessoren, evenals de land-drost koninklijke ambtenaren. Het departement Utrecht werd ver-deeld in twee kwartieren, Utrecht en Amersfoort, met aan het hoofdeen drost (voor het kwartier Utrecht trad tot april 1808 de landdrostals zodanig op). Deze was belast met het toezicht op de gemeente-besturen in zijn kwartier. De administratie der financiën, zowel de-partementaal als nationaal, werd opgedragen aan de landdrost en as-sessoren, die hiertoe uit hun midden gecommitteerden aanwees. De-zen vervingen de oude Raad van financiën en het Comité van finan-ciën.Het koninkrijk Holland werd ingevolge keizerlijk decreet van 9 juli1810 ingelijfd bij het Franse keizerrijk. Het ingelijfde gebied werdbij decreet van 18 oktober 1810 een gouvernement-generaal, verdeeldin zeven departementen. Volgens deze nieuwe indeling, die 1 januari1811 van kracht werd, werd het oude departement Utrecht met datvan Amstelland samengevoegd tot het departement van de Zuiderzeemet de hoofdplaats Amsterdam. De bestaande kwartieren Utrecht enAmersfoort bleven voortbestaan als arrondissementen. Aan hethoofd vary het departement stond de préfect met naast zich een klei-ne Conseil de préfecture (de vroegere assessoren), terwijl er ook eengrotere Conseil Général du Département was. Aan het hoofd van elkarrondissement stond een sous-préfect, bijgestaan door een raad.
Het Hof van Utrecht, rechtbank in criminele zaken ten plattelandemet Montfoort en in civiele zaken in appel van alle gerechten in deprovincie, bleef als zodanig bestaan tot de staatsgreep van 1798.Doordat de zelfstandigheid der gewesten teloor ging veranderde ookde positie van het Hof, dat nu onder de naam Hof van Justitie vanhet voormalige gewest Utrecht, later Departementaal Hof van Justi-tie als appelrechtbank fungeerde, waarbij zijn jurisdictie zich uit-strekte over het territoir van het departement in al zijn wisselingen.Tegelijk met de nieuwe bestuurlijke indeling, zoals die werd geregeldbij het decreet van 18 oktober 1810, werd ook een nieuwe rechterlij-ke organisatie ingevoerd. Het Hof werd per 1 januari 1811 opgehe-ven, evenals de andere rechterlijke organen die tot dan waren blijvenfunctioneren. Nieuwe organen kwamen daarvoor in de plaats. HetKeizerlijk Gerechtshof te 's-Gravenhage was beroepsinstantie voor ci-viele zaken en nam kennis van criminele en politiezaken, die het ver-
25
tNLEIDWG
Indepartementshoofdstadwaswees naar de competente rechter. elk.peen rechtbank van eerste aanleg, in dat vane Zuiderzee naastee ec g,
r De arron isse-Haarlem en in Alkmaar.m ook nog een te aaAmsterdam o0 0gr h en Amersfoort waren elk verdeeld in resp. zeven enn nUte teme te c p
vier In de stadvrederechters enpolitierechtbanken.kantons met1 r nk v tin n han e s ec t a gevestigd. was bovendien eeUtrecht
g g.
Bewaarplaatsen: Al naar gelang de provincie Utrecht in zijn geheel of gedeeltelijk wasP g$ p zijn g g J worden de archieven van de bóvenlokaleondergebracht bij andere departementen
$ Joverheidewest departement) Jbewaard in de rijksarchieven in die provincies, waarin(g P p
de bestuurlijke centra op dat moment waren gelegen. Voor bv. de periode 30 maartJ p g g p1799-21 juni 1802 treft men derhalve de departementale archieven, die betrekking heb-t P gben op het territorium van het voormalige gewest Utrecht, aan in de rijksarchieven in
p g8 ^ JArnhem, in Haarlem en in 's-Gravenha ge, de archieven uit de tijd van het keizerrijk
g ^ tijd Jop departementaal niveau berusten in het rijksarchief in Haarlem, die van de beide
P p Jsous-préfectures Utrecht en Amersfoort in het rijksarchief in Utrecht. Voor het overi-
g Je vole men nauwgezet de vele territoriale wijzigingen, die zich bezuiden de Lek eng g 8
aan de westelijke grens met Holland voordeden.J gLiteratuur: C.W. van der Pot, Bestuurs- en grechtsinstellin en der Nederlandse provin-
ciën (Zwolle 1949) 117-176; B.C. de Savornin Lohman, De bestuursinrichting van ge-
west, stad enlatteland van Utrecht gedurende de Bataafsche republiek (Utrechtp g p
1910); J.C. Ramaer, Geschiedkundige atlas van Nederland. De Fransche tijd (1795-
), ^ g J1 ('s-Gravenhage 1926 ; J.C. Overvoorde Geschiedkundige atlas van Nederland.
81 S) ), g
( gDe rechterlijke indeeling na 1795 's-Gravenhage 1915).J g (
3.1.4 Na 1814
Na de bevrijding van de Franse overheersing bleef de departementaleorganisatie voorlopig gehandhaafd. In Utrecht kregen de onderpre-fecten van Utrecht en Amersfoort een aanstelling als commissarisvan hun arrondissementen, maar bleven onder het toezicht van detwee commissarissen-generaal van het departement van de Zuiderzee.De grondwet van 1814 herstelde de oude provincies, maar elke soe-vereiniteitspretentie werd overboord gezet. Het provinciale bestuurwerd per provincie gereglementeerd na voorafgaande goedkeuringdoor de soevereine vorst, Willem I. Namens het centrale gezag tradeen gouverneur op met ruime bevoegdheden: handhaving van deopenbare orde, toezicht op de uitvoering van wetten, controle op deprovinciale besluiten. Hij was voorzitter van de Statenvergadering envan het daaruit samengestelde college van Gedeputeerde Staten. DeStaten werden geconstitueerd door vertegenwoordigers van de driestanden: de ridderschap, de steden en de landeigenaren, in Utrecht
26
INLEIDING
12 leden uit iedere stand. Het zwaartepunt van het bestuur lag even-wel bij de gouverneur. De nieuwe grondwet van 1815 bracht geenwezenlijke wijzigingen.Door de invoering van de Provinciale wet van 1850 werden de be-voegdheden van de nu commissaris des konings genoemde gouver-neur sterk ingekrompen. De bestuurstaak kwam primair te liggen bijde Staten, die voortaan rechtstreeks werden gekozen met weglatingvan de indeling naar standen. Gedeputeerde Staten waren belast methet dagelijks bestuur.In 1819 en 1820 werden enkele grenscorrecties met Holland bij wetgerealiseerd. Van Utrecht werden naar Noord-Holland overgeheveld:Uithoorn, Kudelstaart, Tamen, Nederhorst den Berg, Ankeveen enKortenhoef; bij Utrecht kwamen: Waverveen, Klein Muyden, LoenenKronenburgsgerecht, de beide Loosdrechten, Mijnden en Loenerveen.Bij Zuid-Holland werden ingelijfd: Hagestein, Lang en Ruige Weide,Oukoop, Papekop en Diemerbroek, terwijl van Holland naar Utrechtovergingen: Indijk, Teckop, Snelrewaard, Noord- en Zuid-Linschoten, Zuid-Polsbroek, Cabauw en Zevender. Aan Gelderse zij-de werden enkele kleinere grenscorrecties aangebracht.
Literatuur: C.W. van der Pot, Bestuurs- en rechtsinstellingen der Nederlandse rovin-g Pciën (Zwolle 1949) 177-313; W.A.G. Perks, Geschiedenis van deemeente renzen in8 gderovincie Utrecht van 1795 tot 1940, Provinciale almanak van Utrecht, 1962.P ,
3.2 Plaatselijke bestuurs- en rechtsinstellingen
3.2.1 Stadsbestuur vóór 1795
Bestuur en rechtspraak in Utrecht en de z.g. `kleine steden', Amers-foort, Rhenen, Wijk bij Duurstede en Montfoort, vertoonden naastovereenkomsten ook verschillen. Voor een deel is dit te wijten aanhet feit, dat Utrecht en Amersfoort vanouds onder het gezag van debisschop stonden, terwijl Wijk bij Duurstede en Montfoort lange tijdeen eigen heer hadden. Rhenen verkeerde in een tussenpositie. Tot1459 moest de bisschop zijn gezag over de stad delen met de herenvan Abcoude en Gaasbeek, die ook heer over Wijk bij Duurstedewaren.In Utrecht ontwikkelden bestuur en rechtspraak zich als volgt. Beidewerden omstreeks het eind van de 12e eeuw uitgeoefend door eenschout, die de bisschop vertegenwoordigde, en schepenen, die als
27
INLEIDING
vertegenwoordigers van de burgerij golden, maar door de bisschopwerden aangewezen. In de loop van de 13e eeuw wisten echter uithet koopliedengilde voortgekomen consules civitatis of raden bestuuren een gedeelte van de rechtspraak, waaronder de criminele, aan deschepenbank te onttrekken ten behoeve van een stadsraad, bestaandeuit 2 burgemeesters, 12 schepenen en 24 raden. Vanaf de tweedehelft van die eeuw winnen de gilden van ambachtslieden steeds meeraan invloed. Zij wisten van de bisschop af te dwingen, dat de 24 ra-den voortaan zouden worden gekozen door de 42 oudermannen vande gilden. Op hun beurt kozen de 24 raden de 12 schepenen. Van detwee burgemeesters werd de een door de raden uit de schepenen ge-kozen en de ander door de schepenen uit de raden.In Amersfoort en Rhenen ontwikkelden bestuur en rechtspraak zichals in Utrecht, echter zonder de grote invloed van de gilden. Inplaats daarvan werd in die steden de magistraat gekozen door keur-lieden, die op hun beurt door loting werden aangewezen door eengroep van 50 welgestelden of gekwalificeerden, wat het geval was inAmersfoort, of door alle bezittende burgers, zoals in Rhenen. Bo-vendien is in Rhenen de schepenbank altijd in het bezit geweest vanzowel de criminele als de civiele rechtspraak.De overdracht van het wereldlijk gezag over het Sticht Utrecht aanKarel V in 1528 had een versterking van het landsheerlijk gezag alsgevolg. Voortaan werd in de Utrechtse steden het stadsbestuur na-mens de landsheer door de stadhouder of door een commissie uit hetHof van Utrecht aangewezen. In Amersfoort en Rhenen ging denieuwe situatie in verband met de tijdelijke bezetting door de Gelder-sen eerst in 1544, resp. 1546 in. Zowel in Utrecht, als in Amersfoortwerd de schepenbank weer in de criminele en civiele jurisdictie her-steld.Na de aansluiting van het gewest Utrecht bij de Unie van Utrechtzien wij, dat hetzij burgemeesters en schepenen (Utrecht), hetzij bur-gemeesters, schepenen en raden (Amersfoort) door de stadhouderwerden benoemd uit dubbeltallen hem door resp. de vroedschap ofde aftredende magistraat aangeboden. De Utrechtse raad vulde zich-zelf door coöptatie aan. Na de val van Oldenbarnevelt in 1618 kreegde stadhouder echter meer invloed op de raadsbenoemingen.Tijdens het eerste stadhouderloze tijdperk (1650-1672) zien wij bij demagistraatsbenoemingen een zuiver cotiptatiesysteem, zoals inUtrecht en Wijk bij buurstede, of een ingewikkeld systeem, waaronder meer loting aan te pas kwam, zoals in Amersfoort. Het rege-
28
INLEIDING
ringsreglement van Willem III van 1674 bracht voor de magistraats-benoeming in de steden een uniforme regeling. Kenmerkend hierinwas de grote invloed van de stadhouder: beide burgemeesters en de12 schepenen werden voortaan door hem benoemd uit dubbeltallenhem door de gehele aftredende magistraat aangeboden; de leden vande vroedschap konden door hem naar believen worden gehandhaafdof ontslagen.Het tweede stadhouderloze tijdperk (1702-1747) bracht echter weereen herstel van de wijze van magistraatsbenoeming, die tijdens heteerste stadhouderloze tijdperk in de diverse steden gold. In Amers-foort en in Rhenen echter probeerde een aantal regenten de oudemiddeleeuwse wijze van benoeming door middel van keurlieden inere te herstellen. Die poging werd door de Staten van Utrecht metmilitair geweld onderdrukt. In Amersfoort werden twee leiders vande beweging terechtgesteld. Het herstel van het stadhouderschap in1747 bracht ook een herinvoering van het regeringsreglement van1674 met zich mee. De beide laatste stadhouders waren echter niet instaat om dit reglement met kracht door te voeren.De ontwikkelingen in Montfoort wijken enigszins van die in deoverige steden af. De geschiedenis van de stad hangt nauw samenmet die van de nabijgelegen burcht, die bisschop Govert van Rhenenin 1170 ter bescherming van de westgrens van zijn bisdom liet bou-wen. Namens de bisschop voerde een burggraaf het bevel over deburcht. Zoals ook elders het geval was, ontwikkelden de burggravenzich tot vrijwel onafhankelijke vorsten en eigenden zij zich de hogeheerlijkheid over Montfoort en omgeving toe. Daarbij maakten zijgebruik van de tegenstellingen tussen de graven van Holland en debisschoppen. Toen in de 15e eeuw aan die tegenstelling een eindekwam nadat Filips van Bourgondië zijn bastaardzoon David op deUtrechtse bisschopstroon geplaatst wist te krijgen, wisten de herenvan Montfoort hun positie een tijdlang te handhaven door zich aanhet hoofd te stellen van de Hoeksen in hun strijd tegen de Bourgon-dischgezinde partij der Kabeljauwsen. Bovendien had de bisschop,door geldnood gedwongen, in de eerste helft van de 15e eeuw de ho-ge heerlijkheid formeel aan de burggraaf verpand. Dit pand werddoor Karel V pas in 1546 ingelost. Aan de bijzondere positie kwamdefinitief een eind toen de burggraaf Ferdinand Filips de Merodeook de lage jurisdictie in 1648 aan de Staten van Utrecht verkocht.De stad Montfoort, die in 1329 van de burggraaf stadsrechten ver-kreeg, had in de 14e eeuw een bestuur bestaande uit schout, schepe-
29
INLEIDING
nen en `gemene Bueren'. Dit college bezat zowel de hoge als de lagejurisdictie. De zeven schepenen werden door de burggraaf aangewe-zen. Vanaf de tweede helft van de 16e eeuw treffen wij echter inMontfoort een vroedschap aan met burgemeesters en schepenen. Infinanciële zaken werd de `gemene burgerij' geraadpleegd. Burge-meesters en schepenen werden door de burggraaf onder goedkeuringvan Gedeputeerde Staten gekozen uit een voordracht van negen doorde aftredende vroedschap. De voordracht gold min of meer als bin-dend. De burggraaf werd vertegenwoordigd door zijn drost, die te-vens als schout van Montfoort optrad.In de middeleeuwen diende de schepenbank te Montfoort tevens alsberoepscollege voor de dorpsgerechten in het burggraafschap. Van deschepenbank kon men weer in beroep gaan bij de heer en zijn radenen leenmannen. Later kon men zowel van de dorpsgerechten als vande schepenbank direct in beroep gaan bij het Hof van Utrecht.
3.2.2 Stadsbestuur na 1795
Bij de komst van de Fransen werden overal revolutionaire comité'singesteld. Zo trad er bijv. in de stad Utrecht een dergelijk comitéop, dat de oude vroedschap ontbond en op 25 januari een provisio-nele municipaliteit instelde. Deze werd op 4 mei 1795 op haar beurtvervangen door een gekozen municipaliteit. De sterk centraliserendeStaatsregeling van 1798 stelde een algemeen reglement voor de ge-meentebesturen in het vooruitzicht. Hiervan is echter niets gekomen.De meer decentraliserende Staatsregeling van 1801 liet de regelingvan de gemeentelijke organisatie over aan de departementen en aande gemeenten zelf. De grondwet van 1806 verkleinde weer de ge-meentelijke zelfstandigheid. Er kwam een centrale regeling voor degemeentelijke organisatie. Hierin werden de gemeenten verdeeld ingemeenten der eerste klasse en die der tweede klasse. De eerste klasgemeenten, die meer dan 5000 inwoners telden, kregen een bestuur,bestaande uit een burgemeester, wethouders en vroedschap, die allendoor de koning werden benoemd. Voor de tweede klas gemeentenbleef de oude situatie gehandhaafd.Door de inlijving van Nederland bij Frankrijk trad hier de Fransegemeentewet in werking. Voortaan werden de gemeenten bestuurddoor een maire, bijgestaan door adjoints du maire ( = wethouders) eneen Conseil municipal ( = gemeenteraad). Zij werden allen namens dekeizer door de préfect van het departement benoemd. Een ander ge-
30
INLEIDING
volg van de inlijving was de invoering van de Franse rechtspleging in1811. Hierdoor kwam er definitief een einde aan de stedelijkerechtspraak.Het herstel van de onafhankelijkheid in 1813 bracht voorlopig in destedelijke organisatie geen verandering. Alleen werden de Franse be-namingen vervangen door Nederlandse.De grondwet van 1814 verdeelde de gemeenten in stedelijke en plat-telandsgemeenten. Voor elk van beide categorieën kwamen in 1815bestuursreglementen. Die voor de steden werden per stad opgesteld.Niettemin waren zij vrij uniform. Zij voorzagen in twee of meerburgemeesters door de koning uit de raad te benoemen, en een raaddie door de stemhebbende burgers voor het leven werd gekozen ingetrapte verkiezingen. In 1824 werden de individuele stedelijkebestuursreglementen vervangen door een algemeen landelijk regle-ment. Het voorzag in een burgemeester en wethouders door de ko-ning uit de raad te benoemen en een raad, die op dezelfde wijzewerd gekozen als volgens de regelingen van 1815. Het reglement van1824 is op zijn beurt vervangen door onze huidige gemeentewet, diein 1851 tot stand kwam.
3.2.3 Bestuurs- en rechtsinstellingen op het platteland vóór 1795
Ten tijde van de vorming van het wereldlijke territorium van de bis-schop werden de graafschappen, die door de Duitse koningen en kei-zers aan de kerk van Utrecht waren geschonken, namens de bisschopbestuurd door graven. Toen de banden met het rijk na het Concor-daat van Worms (1122) steeds losser werden, en de bisschoppen zichmeer en meer ontwikkelden tot landsheren, werden deze functionaris-sen overbodig. Mede door de inspanningen van de twee oudste bis-schoppelijke kapittels werd het gezag van deze vroege graven uitge-hold. Vanaf het midden van de 13e eeuw verschijnt een nieuwe, di-rect van de bisschop afhankelijke ambtenaar ten tonele: de maar-schalk. Aanvankelijk was er één maarschalk voor het gehele gebiedvan het Nedersticht. In Eemland, waar een districtsschout van bis-schopswege optrad, evolueerde kort na het midden van de 14e eeuwdit schoutambt tot een tweede maarschalkambt. In 1413 volgde eenverdere splitsing van het oudste maarschalkdistrict in dat van het Ne-derkwartier en dat van het Overkwartier, waarvan de grens liep van-af Het Gein bij Jutphaas tot aan De Bilt en vandaar verder noord-waarts. Nog later groeide ook het burggraafschap Montfoort uit tot
31
INLEIDING
een afzonderlijk maarschalkambt (1546).De maarschalken waren belast met de opsporing en vervolging in cri-minele zaken. De bestaande centrale, van oorsprong feodale recht-bank werd in de 14e eeuw door toedoen van de steden dusdanig ver-drongen, dat deze de berechting van delicten begaan op het platte-land aan zich wisten te trekken. De maarschalken zaten in die geval-len de rechtsprekende colleges voor, zonder evenwel zelf een stem tehebben. Zij vertegenwoordigden de bisschop ook in bestuurlijke aan-gelegenheden. Zij waren verantwoordelijk voor de uitvoering vandiens bevelen en hielden toezicht op de schouten en de lagere ambte-naren in hun districten.Een aparte positie werd ingenomen door het tot het Nedersticht be-horende land van Hagestein. Na de Arkelse oorlog en de belegering,verovering en afbraak van de kastelen Hagestein en Everstein doorde graaf van Holland in 1405 werd deze heerlijkheid overgedragenaan de bisschop van Utrecht, bondgenoot van de Hollandse graaf.De bestuurs- en rechtsmacht in dit nieuwverworven landsheerlijk ter-ritorium werd niet opgedragen aan de maarschalk van het Ne-dersticht, maar aan een bisschoppelijke drost. Het drostambt werddoor de bisschop in leen uitgegeven aan leden van de hoge adel. In1510 echter stond de bisschop de hoge heerlijkheid met debestuursmacht af aan de kapittels van de dom en Oudmunster, die alvanaf de eerste ontginningen in dat gebied op kerkelijk en wereldlijkterrein invloed hadden uitgeoefend. Anderhalve eeuw later verkoch-ten de beide kapittels, die tot dan het gebied in condominium had-den bestuurd, de heerlijkheid aan de graaf van Waldeck, heer vanCulemborg.De hoge rechtspraak in strafrechtelijke zaken op het platteland ge-schiedde voor een van de stedelijke gerechten of voor het Landrechtonder voorzitterschap van de bisschop zelf; van 1471 tot 1477 voorhet nieuw ingestelde, maar slechts korte tijd gefunctioneerd hebbendehof van beroepsrechters, de `Schive'. Na de overdracht van het we-reldlijk gezag (1528) verving Karel V in 1530 het Landrecht definitiefdoor een hof, dat naast zijn rechtsprekende taak ook een politiekefunctie had. Pas na 1583 ging het uitsluitend als rechtscollege optre-den. Tot dat jaar ook konden de maarschalken misdadigers doen be-rechten Of voor het Hof 6f voor een van de stadsgerechten in dekwartieren, te weten Wijk bij buurstede of Rhenen (Overkwartier),Amersfoort (Eemland) en Vreeland of Het Gein (Nederkwartier). Na-dien konden zij dit uitsluitend doen `voor den Praesident ende Ra-
32
INLEIDING
den (van het Hof) ende elders niet'. Slechts twee uitzonderingen ken-de het platteland waar het de uitoefening van de hoge rechtspraakbetrof. In de proosdijlanden van S. Jan, een heerlijkheid bestaandeuit vier afzonderlijke gerechten, oefende een baljuw namens deproost van het kapittel van S. Jan te Utrecht samen met de schepe-nen van Mijdrecht, Thamen en Wilnis de criminele rechtspraak uit.In de heerlijkheid van Montfoort was de hoge jurisdictie oorzaakvan blijvende geschillen tussen de bisschop en de burggraven, maarna 1546 is zij definitief in handen gekomen van de landsheer, toenKarel V.De lage jurisdictie berustte op het platteland bij lokale rechtscolleges.Tot de 16e eeuw waren dat overwegend gerechten van landgenotenen buren, waaraan in beginsel alle geërfden deelnamen, onder voor-zitterschap van de schout. Deze laatste werd benoemd door de bis-schop of door andere gerechtsheren, zowel geestelijke instellingen alsleden van de adel en het patriciaat. Weliswaar is reeds sinds de 13eeeuw in enkele plaatsen sprake van schepengerechten, doch dit zijnduidelijk uitzonderingen. De gang van zaken bij de burengerechtenwerd echter als zeer onbevredigend ervaren, doordat in vele gevallende buren niet kwamen opdagen, of, kwam het wel tot een rechtszit-ting, door de drink- en vechtpartijen, omkooppraktijken en anderewanordelijkheden. Om die reden werden in de 16e en 17e eeuw dezelagere rechtbanken anders ingericht: bijna alle burengerechten wer-den geleidelijk omgezet in schepengerechten. In tegenstelling totvroeger werd het aantal rechters, voortaan schepenen genoemd, be-perkt tot vijf of zeven. Zij werden bovendien jaarlijks uit de geërf-den gerecruteerd en vervolgens door de maarschalk beëdigd. Hetschepengerecht was, evenals het vroegere burengerecht, uitsluitendcompetent in boetstraffelijke zaken.Op het eind van het ancien regime telde het gewest Utrecht zeer velegerechten, in grootte variërend van één tot bijna 1400 ha. Naast delage rechtspraak oefenden deze ook de voluntaire jurisdictie (trans-porten van onroerend goed, attestaties, hypotheken enz.) uit en wa-ren tevens betrokken bij het bestuur van de dorpen. Terzake van hetlandsbestuur hadden zij echter geen enkele zeggenschap; het platte-land werd geacht voldoende vertegenwoordigd te worden door de le-den van de ridderschap, voor zover dezen als bewoners van ridder-hofsteden deel uitmaakten van het tweede lid der Staten. In 1714verkochten de Staten van Utrecht een dertigtal lage heerlijkhedenaan particulieren, waardoor dezen ook het recht van benoeming vande schout verwierven.
33
INLEIDING
men
Van de archieven van de maarschalken zijn slechts een paar fra -Bewaarplaatsen: a zijn p Spw gebleven in het archief van het Hof van Utrecht en in dat van de Statenten bewaard eb8
l rekeningen). Van het Landrecht bestaan nog slechts een drietal '-van Utrecht (enkele 8 uJ(n 1394 en 1496; zij zijn opgenomen in het bisschoppelijke archief.diciaalre esters tussen zij zijn p8 pp Jg
van de stadsgerechten Utrecht Amersfoort berusten in de archief-De archieven vana g en aldaar, de overige, samen met die van de plattelandsgerechten in hetbewaarplaatseng , p 8
lRi'Rijksarchief.i r tuur: A.J. Maris Van voogdij tot maarschalkambt. Bijdrage tot de esc iedenisLiteratuur: g J J g g
der Utrechts-bisscho eli'ke staatsinstellingen, voornamelijk in het Nederstichtde pp J g ^ voornamelij
D. Th. Enklaar, Het landsheerli 'k bestuur in het Sticht aan deze zijde'(Utrecht J Jvan den IJseledurende de re eerie van bisschop David van Bourgondië 1456-1496g regeering p g
trecht 1922) 43-105; Tegenwoordige Staat der Vereenigde Nederlanden, dl. XII(Utrecht )gh 1772 • D. Th. Enklaar, Schepenbanken ten platten lande Utrecht, Versla-(Utrecht ), vanp p
inn Vereeniging tot uitgaaf der bronnen van het oud-vaderlandscheen en Mededeelingen g g gg gV (1934) 59-76, 339-340; S.J. Fockema Andreae, Bijdragen tot de Nederland-recht, VIII 193 S9
rechtsgeschiedenis,I V Haarlem 1900 150-180 • J. Ph. de Month Ver Loren, Desche 1900) 150-180;(Haarleten platten lande in het gebied langs den Krommen Rijn edu
'n -rechterlijke organisatie p g g J 8e middeleeuwen (Utrecht 1948 • C. Dekker, Het Kromme Rijn gebied in derende de ), J g(
middeleeuwen. Een institutioneel-geografische studie (Zutphen 1983).
( p
3.2.4 Bestuursinstellingen op het platteland na 1795
De vorming van de eenheidsstaat na de Bataafse omwenteling ginggepaard met spanningen tussen de voorstanders van een centraal ge-zag en de aanhangers van een meer op federale leest geschoeidestaatsinrichting. Deze tegenstellingen tussen unitaristen en federa-listen werkten door in de bestuursinrichting van de voormalige ge-westen en de heerlijkheden. In het gehele land werden de oude heer-lijke rechten afgeschaft. Dit betekende, dat de geestelijke instellin-gen, die in Utrecht in geprotestantiseerde vorm waren blijven voort-bestaan, maar ook de particuliere gerechtsheren hun invloed op dedorpsbesturen verloren. De gerechten maakten gebruik van hun aldusverworven vrijheid op bestuurlijk gebied om zich naar believen op tesplitsen of met andere gerechten te verenigen. In 1798 werd de reor-ganisatie van de dorpsbesturen door het Intermediair AdministratiefBestuur ter hand genomen in de geest van de Staatsregeling, dievolgde op de unitaristische staatsgreep van dat jaar. De besturen vande gerechten werden sterker dan voorheen ondergeschikt gemaaktaan het centrale Uitvoerend Bewind. Het aantal gerechten in Utrechtwerd teruggebracht tot 69. In de elkaar opvolgende staatsregelingenwerd de autonomie van de gemeenten ten opzichte van de centralestaat in meerdere of mindere mate benadrukt. Wel werd door de in-
34
INLEIDING
voering van het kiesrecht, dat echter steeds verder werd ingeperkt,het platteland meer betrokken bij het gewestelijk en landsbestuur.Op lokaal niveau veranderde buiten de steden evenwel niet zo veel inde dagelijkse bestuurspraktijk, de nieuwe revolutionaire benamingenten spijt.Bij keizerlijk decreet van 9 juli 1810 werd het Koninkrijk Hollandbij Frankrijk ingelijfd. Per 1 maart 1811 hielden de gemeentebestu-ren op een rechtsprekend college te zijn. Een gevolg van de inlijvingwas dat de naam schout vervangen werd door maire. Na het herstelvan de onafhankelijkheid in 1813 werd de titulatuur van maire ver-anderd in die van burgemeester.De grondwet van 1814 maakte een onderscheid tussen stedelijke enplattelandsgemeenten. Voor beide zouden afzonderlijke bestuursregle-menten worden uitgevaardigd. De organisatie van het bestuur tenplattelande kreeg gestalte bij besluit van de koning van 19 februari1817. Krachtens dit besluit keerde de schout (benoemd door de ko-ning), die tevens secretaris en ontvanger was, terug, bijgestaan dooreen raad (periodiek aftredend, benoemd door Provinciale Staten uitde aanzienlijken) en twee assessoren, gekozen uit de raad en gecom-mitteerd door Provinciale Staten. Het besluit van 1817 werd weervervangen door het reglement van 23 juli 1825: de eeuwenoude beti-teling van schout werd binnen het gemeentelijk bestel afgeschaft omdefinitief plaats te maken voor die van burgemeester, die evenals in1817 voor het dagelijks bestuur bijstand verkreeg van twee assesso-ren.De heerlijke rechten werden in 1814 gedeeltelijk hersteld: de am-bachtsheren kregen jacht-, vis- en dergelijke rechten terug, maar vanheerlijkheid in de zin van bestuursgezag in particuliere handen bleefslechts een recht van voordracht voor bepaalde ambten en van be-noeming in kleinere bedieningen over. In het gewestelijk bestuurwerd het platteland vertegenwoordigd door de stand van de grondei-genaren, die naast die van de ridderschap en de steden een van dedrie constituerende elementen was van de Statencolleges. In Utrechtnam ieder der drie standen een derde van het aantal zetels in de Sta-tenvergadering in. De grondwetswijziging van 1848 schreef niet alleeneen gemeentewet voor, maar schafte de heerlijke rechten van voor-dracht en benoeming definitief af.De gemeentewet van 1851 deed het onderscheid tussen stedelijke enplattelandsgemeenten verdwijnen. In alle gemeenten wordt de raad,het hoofd van de gemeente, voortaan rechtstreeks door de ingezete-
35
INLEIDING
nen (voorlopig censuskiezers) gekozen. De benoeming van de burge-meester blijft bij de koning. De assessoren op het platteland wordenwethouders.
Bewaarplaatsen: De archieven van de lokale bestuursorganen na 1795 zijn bestanddeelp g zij deemeenteli'ke archieven. Een aantal daarvan is bij het rijk in bewaringS J J rijk 8egge
ven de overige berusten ter plaatse in de gemeentehuizen of, in de steden Utrecht eng P gAmersfoort in deemeenteli'ke archiefbewaarplaatsen. De archieven van de gerechtenS J P gvóór 1811, waarin ook wel bescheiden van bestuurlijke aard worden aangetroffen, als-, bestuurlijke gmede die van enkele markorganisaties, zijn in de loop van de 19e eeuw overgebrachtg ^J P gnaar het Rijksarchief. Die van de gerechten binnen de stadsvrijheid van Utrecht en
Rijksarchief. g stadsvrijhei de huidige gemeente Amersfoort zijn in bewaring gegeven aan degemeentear-g g zijn gegg g
chieven terlaatse. In sommige familiearchieven bevinden zich stukken betreffendeP ghet bestuur van de Jheerlijkheden welke in het bezit waren van de desbetreffende fa-
milie.Literatuur: W.J. Alberts, Deeboorte en groei van de Nederlandse gemeente (Alpheng 8 8 Paan den Rijn 1966); A.A. Beekman Geschiedkundige atlas van Nederland. De Repu-
bliek in 1795 met de heerlijkheden, ambachten enz. ('s-Gravenhage 1913); J.C. Ra-J gmaer Geschiedkundige atlas van Nederland. De Fransche tijd (1795-1815)
g tij
('s-Gravenha ge 1926); J.C. Ramaer, Geschiedkundige atlas van Nederland. Het Ko-
ninkri 'k der Nederlanden (1815-1931) ('s-Gravenha ge 1931); B.C. de Savornin Loh-J ( ) gman De bestuursinrichting van gewest, stad en platteland van Utrecht gedurende deg 8 ^ p g
B taa sche republiek (Utrecht 1910 ; W.A.G. Perks, Geschiedenis van de -a ), gemeente-prenzen in de provincie Utrecht van 1795 tot 1940, Provinciale almanak van Utrecht,g p
1962.
3.3 Rechtspraak na 1795
In de Staatsregeling van 1798 werd voor elk van de acht nieuw ge-vormde departementen de oprichting aangekondigd van een departe-mentaal gerechtshof en een aantal bij de wet nader te bepalen bur-gerlijke rechtbanken. In de gemeenten zouden op voordracht van degrondvergaderingen vrederechters worden benoemd door de gemeen-teraden. De schouten-crimineel en de gerechtsdienaren werden even-wel aangesteld door de departementale besturen. Bij de minister vanjustitie - de agent van politie, zoals zijn titel luidde -berustte hettoezicht op de rechtspraak. Daarmee waren de rechtsprekende orga-nen definitief van de bestuurscolleges gescheiden en was het benoe-mingsrecht in handen gekomen van de burgerlijke overheid. In deStaatsregeling van 1801, die een meer federalistische staatsopvattingbelichaamde, werd de regeling van de lokale rechtbanken gelegd inhanden van de departementale besturen. Door de snelle opeenvolging
36
INLEIDING
van staatsregelingen en constituties kregen de daarin aangekondigdevernieuwingen in de rechterlijke organisatie echter nauwelijks dekans daadwerkelijk te worden ingevoerd.Een gevolg van de inlijving bij Frankrijk in 1810 was dat door het inwerking treden van de Franse wetboeken in ons land uniformiteitvan rechtsbedeling ontstond in plaats van de uiteenlopende geweste-lijke en stedelijke rechtsbepalingen. Deze Franse wetboeken vervin-gen overigens de twee jaar tevoren door Lodewijk Napoleon inge-voerde criminele en burgerlijke wetboeken, die een grote verbeteringbetekenden in vergelijking met de strafrechtelijke regelingen van vóór1795. De Code Penal van Napoleon bleef, in gewijzigde vorm, tot1886 in gebruik. Pas toen werd zij vervangen door het in 1881 totstand gekomen Wetboek van strafrecht.Op 1 maart 1811 hielden ook de oude schepenbanken op te bestaan.Er kwamen nu rechtbanken van eerste aanleg in de arrondissemen-ten, die weer waren onderverdeeld in kantons met vredegerechten. Inhet Departement van de Zuiderzee waren twee van de vier arrondis-sementen, die van Utrecht en Amersfoort, gelegen in het territoirvan het voormalige gewest Utrecht. Het noordwestelijke deel hiervanbehoorde evenwel tot het arrondissement Amsterdam en omvatte demairieën Waverveen, Vinkeveen, Abcoude Proosdij, Abcoude Baam-brugge, Loenen, Vreeland, Nederhorst den Berg en Loosdrecht.In de kantons waren er vrede- en politiegerechten, respectievelijk terberechting van civiele zaken en overtredingen. Daarnaast had de vre-derechter nog een taak bij zaken buiten zijn competentie, nl. partijente `bevredigen', tot een compromis te brengen, in zaken die tot decompetentie van de rechtbanken behoorden. De rechtbanken vaneerste aanleg in de hoofdplaatsen berechtten onder de benaming vancorrectionele rechtbanken de wanbedrijven; in civiele zaken behan-delden zij persoonlijke vorderingen en zakelijke en gemengde rechts-vorderingen; in hoger beroep namen zij kennis van vrede- en politie-gerechten.De Franse rechterlijke organisatie bleef verder bestaan tot oktober1838. De rechtbanken van eerste aanleg gingen toen arrondissements-rechtbanken heten, met globaal dezelfde competentie als vóór 1838.Bij de invoering van het Wetboek van strafrecht in 1886 werd deFranse onderscheiding in misdaden, wanbedrijven en overtredingenvervangen door die in misdrijven en overtredingen. De berechting ineerste aanleg van de misdrijven kwam ter competentie van de recht-banken. Ook de behandeling van overtredingen ter zake van de be-
37
INLEIDING
lastingen ressorteerde onder de rechtbanken. In plaats van de vrede-en politiegerechten kwamen er vanaf 1838 kantongerechten, met instrafzaken competentie inzake de meeste overtredingen en in civielezaken inzake persoonlijke rechtsvorderingen tot een beperkt bedrag.In 1877 werden de provinciale gerechtshoven vervangen door eenvijftal gerechtshoven, waaronder een te Amsterdam voor de provin-cies Noord-Holland en Utrecht.
Bewaarplaatsen: Het archief van de rechtbank van eerste aanleg te Utrecht tot 1838 isP gdoor het rijk in bewaring gegeven aan de gemeente Utrecht, dat van Amersfoort be-J ^gg gvindt zich in het Rijksarchief, evenals de archieven van de arrondissementsrechtbankenin dielaatsen na 1838. De archieven van de kantongerechten in de provincie Utrechtp g Pworden alle bewaard in het Rijksarchief.7Literatuur: J.C. van Overvoorde, gGeschiedkundi e atlas van Nederland. De rechterlij-
ke indeeling na 1795 ('s-Gravenhage 1915).g ^ g
3.4 Notarissen
Het publieke notariaat deed zijn intrede in het diocees Utrecht in hetlaatste decennium van de 13e eeuw, toen paus Nicolaas IV op 7 au-gustus 1291 de Utrechtse bisschop Jan van Sierck machtigde om vieropenbare notarissen aan te stellen. De stad Utrecht bleef lange tijdhet grootste aantal notarissen herbergen, omdat dezen daar hunvoornaamste klantenkring vonden: de bisschop, het officialaat, degrote kapittels en andere kerkelijke instanties en ook al vroeg hetUtrechtse stadsbestuur. Daarnaast oefenden de betrokken notarissenhun ambt uit als vrij beroep.Van de Utrechtse notarissen, die uitsluitend werkzaam waren in hetvrije beroep zijn geen archivalia vóór de tweede helft van de 16eeeuw bewaard gebleven, met uitzondering van de grossen van akten,die aan de cliënten werden ter hand gesteld en in alle mogelijke ar-chieven kunnen worden aangetroffen. Van de notarissen, die in eenvast dienstverband stonden van een instelling, zijn sinds de eerstehelft van de 14e eeuw archivalia bewaard, die naar hun aardbestemd waren in het archief van de betreffende instelling te blijvenberusten, maar daaronder en daarnaast bevinden zich ook vrij veelstukken, die als neerslag kunnen worden beschouwd van de notariëlewerkzaamheden in het vrije beroep.Het Habsburgse bestuur in de Nederlanden heeft met zijn plakkatenvan 7 oktober 1531 en 4 oktober 1540 getracht het notariaat te her-vormen. Aan de uitoefening van het notariaat werden eisen van ge-
38
INLEIDING
schiktheid gesteld, een protokol moest worden bijgehouden en be-waard. Maar deze regeling was toch nog onvoldoende, vooral omdatde Opstand een geheel nieuwe toestand had geschapen. In de ver-schillende gewesten werd het notariaat op het einde van de 16e of inhet begin van de 17e eeuw nader geregeld. In Utrecht geschiedde ditbij plakkaat van 12 januari 1606. In deze verordening werden detoelating van notarissen, het houden en bewaren van het protokolgeregeld.In de werkzaamheden van de notaris zien we een verschuiving vande rechtsvordering in de 16e eeuw naar het contractenrecht in de 18eeeuw. De akten betrekking hebbend op onroerend goed moestenvoor het plaatselijk gerecht passeren, binnen welks jurisdictie de goe-deren gelegen waren. De notaris mocht wel alle akten opmaken vande obligatoire rechtshandelingen. De meest voorkomende akten be-treffen schuldbekentenissen, cessies, kwitanties, koop en huur; testa-menten, huwelijkse voorwaarden, schenkingen, voogdij en boedel-scheidingen; procuraties, substituties en attestaties. Van de in de 17eeeuw beëdigde notarissen zijn van 47% de protokollen bewaard ge-bleven, van de in de 18e eeuw beëdigden is dit percentage 82%.Ingevolge de inlijving van het koninkrijk Holland bij Frankrijk werdop 1 januari 1811 de Franse wet op het notarisambt van 25 Ventósean XI van kracht. De Franse wetgeving bleef van kracht tot 1842, inwelk jaar de wet op het notarisambt tot stand kwam.
Bewaarplaatsen: De notariele archieven tot 1896 berusten in het Rijksarchief met uit-p Rijksarchie
van die der in Utrecht en Amersfoort geresideerd hebbende notarissen. Dezeg glaatste zijn door het rijk in bewaring gegeven aan de gemeentearchieven van UtrechtJ rij
Amersfoort.Literatuur: W.B. Heins, Het Utrechtse notariaat in de zeventiende en achttiende eeuw,Jaarboek Oud-Utrecht 1981, 224-243; W.B. Heins en J.A.C. Mathijssen, InventarisJvan de notariele archieven in derovincie Utrecht, (1346) 1560-1895 (Utrecht 1982),pInleiding.
3.5 Waterschappen
In het Nedersticht was de zorg voor de waterstaat evenals in de na-burige gewesten aanvankelijk een taak, die werd uitgeoefend in lo-kaal kader door de normale publiekrechtelijke lichamen. Het oudsteinterlokale waterstaatslichaam in Europa, dat wij kennen, vond zijnoorsprong in het leggen van de dam in de (Kromme) Rijn bij Wijkbij buurstede in 1122. De dam was noodzakelijk om ontginnings-
39
INLEIDING
werkzaamheden te kunnen aanvangen in het Kromme Rijngebied ende zuidelijke Vechtstreek. Het onderhoud van de dam werd verrichtdoor een samenwerkingsverband van de dorpen, die er belang bijhadden, vertegenwoordigd door hun heren. De bisschop participeer-de er in en als voornaamste heer zal hij zeker de leiding hebben ge-had, zonder dat men overigens van een van bovenaf ingesteld lands-heerlijk lichaam kan spreken. Ook de aanleg van de rivierdijken, dietegen het midden van de 12e eeuw voltooid zal zijn geweest, gaf debisschop, ondanks zijn aandeel daarin, geen aanleiding tot het instel-len van landsheerlijke onderhoudsorganisaties. In 1234 echter, na eenhevige overstroming omstreeks 1230, vindt een algemene dijkverzwa-ring plaats en wordt het onderhoud ten dele interlokaal geregeld. Erwordt een landsheerlijk dijkgraafschap voor het geheel der Lek- enIJsseldijk ingesteld, waarbij de dijkgraaf optreedt met verschillendeinterlokale colleges van heemraden, waarschijnlijk twee of drie. Van-af dat moment is de dijkzorg landsheerlijk geregeld en het oude sa-menwerkingsverband tot onderhoud van de Rijndam uit 1122 gaat inde nieuwe organisatievorm op. Het onderhoud van de in de jaren'80 van de 13e eeuw gelegde IJsseldam wordt van meet af aan lands-heerlijk geregeld.Een belangrijke wijziging in het landsheerlijk dijklichaam vindtplaats in de jaren '20 van de 14e eeuw door de instelling van afzon-derlijke colleges van dijkgraaf en hoogheemraden voor de LekdijkBovendams en de Lekdijk Benedendams, waarbij de dam van Hop-penisse in de IJssel als scheiding werd aangenomen. Bovendams om-vatte de Rijn- en Lekdijk vanaf het hoge land van Amerongen tot deIJssel, Benedendams de Lekdijk tussen de IJssel en Schoonhoven.Een groot achterland tot ver voorbij de stad Utrecht werd in de bei-de lichamen begrepen en voor het dijksonderhoud aansprakelijkgesteld.Anders dan ter zake van de waterkering bleef de waterlozing lokaalgeregeld. Wel werden al vroeg -oudste vermelding in Lopik in 1155- plaatselijke heemraden aangesteld, maar zij traden op in hetbestaande gerechtelijk kader. Soms was samenwerking vereist tussentwee of meer gerechten, die in de regel zonder landsheerlijke bemoei-enis werd verwezenlijkt. Maar er was een duidelijke uitzondering: hetland van Woerden, d.w.z. het Stichtse gebied dat belang had bij deuitwateringssluizen in de Spaarndam in Holland. Sinds 1226 droeghet bij in het onderhoud. In 1322 werd het grootwaterschap Woer-den een landsheerlijk waterstaatsorgaan. Door allerlei oorzaken, zo-
40
INLEIDING
als de inklinking van het veen, het leggen van dammen in de Vechten andere, traden er in het westen van het Nedersticht wijzigingen inde oorspronkelijke waterlozing op, die aanleiding gaven tot wisselen-de samenwerkingsverbanden. Het waterschap Amstelland, dat noguit de 13e eeuw dateert, gaat hier op terug en ook het waterschapHeycop en Bijleveld, dat in de 15e eeuw op een gedeelte van hetvoormalig grondgebied van het grootwaterschap van Woerden werdopgericht, vindt er zijn oorsprong in.Afgezien van enkele grote lichamen als de hier genoemde omvattende waterschappen, die de regeling van de afwatering ten doel haddenen die ontstonden vanaf de late 13e eeuw tot in de 19e eeuw, meestalniet meer dan delen van één of van enkele gerechten. Zij ontstondenomdat de belangen van de geërfden binnen een gerecht niet parallelliepen. Op die wijze scheidden delen van gerechten zich inzake dezorg voor de waterlozing af van het toezicht door het gerechts-bestuur of van de in het kader van het gerecht fungerende heemra-den. Deze kleine waterschappen hadden naast eigen heemraden,meestal de schout van het gerecht of één der gerechten waarvan de-len binnen het waterschap gelegen waren tot voorzitter. Doordatdijkzorg en afwateringszorg in het Nedersticht waren gescheiden konhetzelfde land zowel onder een `dijkschap' als onder een `water-schap' ressorteren.Ten tijde van de Republiek veranderde niets wezenlijks in de inrich-ting van de waterstaatkundige zorg. De oude colleges, belast met dewaterkering en de waterlozing, bleven functioneren, zoals zij dat aleeuwen hadden gedaan. Ook in de Franse tijd was de waterhuishou-ding geen voorwerp van de bestuurlijke vernieuwingen, die op andereterreinen door Napoleon werden ingevoerd.De grondwet van 1815 droeg aan Provinciale Staten het toezicht opover alle hoge en andere heemraadschappen, wateringen, waterschap-pen, dijk- en polderbesturen `en andere dergelijke kollegiën'. Terwijlbij de gemeenten de aanvankelijk ook daar bestaande verscheiden-heid geleidelijk heeft plaats gemaakt voor één uniforme regeling, diedan ook in een wet kon worden vastgelegd, is bij de waterschappende oude diversiteit gehandhaafd gebleven, waardoor wettelijke rege-ling van de organisatie in het geheel niet en van de bevoegdhedender organen slechts in beperkte mate mogelijk was. De vraag was, ofde Provinciale Staten de waterschappen moesten ontzien, omdat dezeals vormen van samenwerking der belanghebbenden een privaatrech-telijke grondslag bezaten, of dat zij als publiekrechtelijke lichamen
41
INLEIDING
moesten worden beschouwd, onderworpen aan het gezag van de Sta-ten. Deze laatste, modernere opvatting, verdedigd door Thorbecke,werd vastgelegd in de grondwet van 1848. De Staten kregen met zo-veel woorden de bevoegdheid om, onder goedkeuring van de koning,ook in de bestaande inrichtingen der waterschappen — deze algemeneterm dekte nu voortaan de vroegere verscheidenheid van benaming —veranderingen aan te brengen en om nieuwe reglementen vast te stel-len. In verschillende provincies zijn na 1848 de Staten zich met dehervorming van de waterschapsindeling gaan inlaten en de kroonverleende daaraan haar goedkeuring.Op 4 december 1857 werd door Provinciale Staten van Utrecht eenalgemeen reglement voor de waterschappen in de provincie vast-gesteld, waarbij werd voorgeschreven dat elk waterschapsbestuur bin-nen zes maanden na afkondiging een ontwerp-bijzonder reglementvoor zijn waterschap diende op te stellen. Tevens werd bepaald, datuiterlijk na vijf jaar dit bijzonder reglement tegelijk met het alge-meen reglement in werking diende te treden. In het geval er dan noggeen bijzonder reglement gemaakt was, zou het desbetreffende water-schap als opgeheven worden beschouwd. Bovendien werd de wense-lijkheid benadrukt dat besturen, indien de ligging van hun water-schappen en hun belangen zich daartoe leenden, zich zouden vereni-gen. Waterschappen, die buiten het algemeen reglement vielen, zoalsde hoogheemraadschappen, behielden uiteraard een volledig eigenreglement. Bij gelegenheid van de invoering van het algemeen regle-ment werd het aantal waterschappen door opheffing en samenvoegingsterk verminderd. Het aantal liep terug van ongeveer 200 tot 150.Na de watersnood van 1953 raakte de concentratie van waterschap-pen opnieuw in een stroomversnelling. In de jaren '70 werden debestaande waterschappen geconcentreerd in een aantal grootschaligeeenheden, waarvan slechts enkele in hun geheel zijn gesitueerd in deprovincie Utrecht, de meeste echter overlopen in de aangrenzendeprovincies Noord- en Zuid-Holland en Gelderland.
Bewaarplaatsen: De meeste archieven van hoogheemraadschappen, waterscha pen enP waterschappen in de provincie Utrecht berusten in het Rijksarchief.polders ksarchiefp J
Literatuur: S.J. Fockema Andreae, Studiën over Pwaterscha sgeschiedenis. IV. Het Ne-
dersticht Leiden 1950 ; M. van Vliet, Het hoogheemraadschap van de Lekdik boven-^ )^ g P Jdams (Assen 1961); C. Dekker, De dam bij Wijk, Nederlands Archievenblad 84 (1980)
, Rijngebied C. Dekker, Het Kromme Ri ng ebied in de middeleeuwen. Een institutioneel-
eogra ische studie (Zutphen 1983).g b
42
INLEIDING
3.6 Niet-overheidsinstellingen
In de openbare archiefbewaarplaatsen bevinden zich naast de over-heidsarchieven ook archieven van particuliere personen en instellin-gen. Indien we de archieven van die instellingen, waarvan de func-ties, rechten en bezittingen door opheffing, confiscatie of rechtsop-volging zijn overgegaan op de overheid, buiten beschouwing laten,kunnen twee aankomsttitels worden genoemd, waarop particulierearchieven in overheidsarchiefbewaarplaatsen worden bewaard: schen-king en inbewaargeving. De Archiefwet 1962 biedt de eigenaren vanparticuliere archieven bepaalde faciliteiten, die het voor hen aantrek-kelijk maken hun archieven aan de zorg van de overheid toe te ver-trouwen. Niet alleen is de inbewaringgeving kosteloos, de desbetref-fende archiefbeheerder neemt ook op zich om het inbewaringgegevenarchief te inventariseren en materieel te verzorgen. In de meeste ge-vallen betekent overbrenging tevens een veiligere bewaring van ar-chieven.De belangrijkste niet-overheidsarchieven die in het Rijksarchief in deprovincie Utrecht berusten, zijn de kerkelijke archieven. Twee facto-ren liggen daaraan ten grondslag. Op de eerste plaats zijn er de ar-chieven van de geestelijke instellingen, die, gevestigd in het bestuurs-centrum van het middeleeuwse (aarts)bisdom Utrecht, nauw bij hetbestuur van het diocees waren betrokken. Deze archieven zijn uitein-delijk in handen van de overheid gekomen en op deze wijze in deoverheidsarchiefbewaarplaatsen beland. Zij vormen het hoofd-bestanddeel van de kerkelijke archieven uit de middeleeuwen. Op detweede plaats zijn vooral in de laatste decennia vele landelijke kerke-lijke organen er toe overgegaan hun archieven bij het Rijksarchief inbewaring te geven, soms omdat zij zelf in Utrecht waren gevestigd,in andere gevallen op grond van de overweging dat Utrecht centraalin Nederland is gelegen. Door deze constellatie is het depot van hetRijksarchief in Utrecht een van de belangrijkste bronnen voor dekennis van de Nederlandse kerkgeschiedenis geworden. De volgendeglobale indeling gaat nader in op de kerkhistorische aspecten dievoor de geschiedenis van de kerkelijke instellingen relevant zijn.
3.6.1 De rooms-katholieke kerk en de oud-katholieke kerk van Nederland
Over de kerkelijke organisatie in de middeleeuwen en haar verbon-denheid met het wereldlijk bestuur van de bisschop is hiervoor reeds
43
INLEIDING
gesproken. Hoewel de bisschop van Utrecht in 1528 zijn wereldlijkgezag, dat hij tot dusver over twee delen van zijn diocees had beze-ten, moest afstaan, bleef hij vanzelfsprekend zijn kerkelijk ambt be-kleden. Ook de bestaande kerkelijke functionarissen bleven en de ar-chiefvorming werd op de oude voet voortgezet.In 1559 werd een nieuwe kerkelijke indeling ingevoerd. Het vroegerediocees Utrecht werd nu aartsbisdom, dat echter geografisch was ge-reduceerd: buiten het Sticht maakten nog slechts Zuid-Holland enhet westelijk deel van Gelderland deel uit van het Utrechtse diocees.De andere gebieden van het vroegere bisdom waren verdeeld overvijf suffragane bisdommen, t.w. Middelburg, Haarlem, Deventer,Groningen en Leeuwarden. Daarmee kwam ook de indeling van hetoude diocees in aartsdiakonaten te vervallen. De aartsdiakens legdenzich daar evenwel niet zomaar bij neer, maar door de verwarde poli-tieke situatie, die al spoedig ontstond, liep hun verzet op niets uit.De nieuwe hiërarchie, die ook bij andere bevolkingsgroepen op grotebezwaren stuitte, is eigenlijk niet meer goed van de grond gekomen.In Holland en Zeeland werd zij in 1572 en volgende jaren teniet ge-daan, in Friesland is zij nauwelijks ingevoerd geweest, in Groningenen Deventer heeft zij zich nog enige tijd weten te handhaven.In Utrecht was bij het overlijden van aartsbisschop Schenck vanToutenburg de katholieke kerk al enige maanden aan banden gelegd.Er werd door Rome geen nieuwe aartsbisschop benoemd. Een geheelnieuwe toestand trad in. De Utrechtse kapittels bleven in stand,maar nu als politieke lichamen, die geleidelijk aan werden gepro-testantiseerd. Ook het kapittel van S. Jan Baptist te Wijk bij Duur-stede en de Duitse orde bleven bestaan, maar de abdijen en kloostersvan andere orden werden geseculariseerd en opgeheven. De oudstewas de benedictijnerabdij van S. Paulus, gesticht op het eind van de10e eeuw. Tot op het eind van het ancien regime zouden de goederenvan de voormalige abdijen en kloosters als afzonderlijke fondsendoor speciale door de Staten aangestelde rentmeesters worden be-heerd, een situatie die niet veel afweek van die in de rest van de Re-publiek.Voor de archieven heeft deze loop van de gebeurtenissen grote conse-quenties gehad. De archieven van het Utrechtse diocees tussen 1528en 1580 zijn zeer onvolledig bewaard gebleven. Nadat reeds kort nade overname van het wereldlijk gezag in 1528 een groot aantalrechtstitels uit het bisschoppelijke archief werd overgebracht naarHolland, raakten de archiefdepots van de bisschop, behalve dat in
44
INLEIDING
de dom, in het ongerede. De meeste stukken die zich daarin bevon-den moeten hebben zijn verloren gegaan. Ook het zuiver kerkelijkarchief, dat door de (aarts)bisschop en zijn functionarissen tussen1528 en 1580 is gevormd, is bijna geheel verdwenen. Van het officia-laatsarchief is praktisch niets bewaard buiten hetgeen door officia-laatsnotarissen, die ook aan een kapittel waren verbonden, in hetdesbetreffende kapittelarchief is gedeponeerd. Een aantal archiefstuk-ken is door katholieke geestelijken uit de handen van de calvinisti-sche overheid gered en uiteindelijk beland in de hierna te noemen ar-chieven van de oud-katholieke kerk van Nederland. De archievenvan de geseculariseerde abdijen en kloosters, die onder het beheervan de Staten of van de ridderschap werden gesteld, zijn bijzonderslecht bewaard. Sommige zijn geheel verdwenen, zodat wij het moe-ten doen met enkele weinige stukken van de rentmeesters, die degoederencomplexen namens de Staten in de 17e en 18e eeuw beheer-den. Hetzelfde moet worden opgemerkt van de archieven van degeestelijke instellingen, die werden beheerd door het stadsbestuur vanAmersfoort. De archieven van de kloosters, die onder het beheer vande stad Utrecht zijn gesteld, zijn daarentegen praktisch in hun geheelbewaard. Hetzelfde is het geval met de archieven van de stadsparo-chies, die in eigendom overgingen op de hervormde gemeente, en totop zekere hoogte met de archieven van de vijf kapittels, die tenslotteook als politieke lichamen in 1811 werden opgeheven, waarna hungoederen vervielen aan het keizerrijk en vervolgens aan de Neder-landse staat.Na 1580 volgde een tijd van verwarring en onzekerheid voor de ka-tholieke gelovigen. Sommigen bleven weliswaar de hoop koesteren,dat de landvoogd te Brussel er in zou slagen de Noordelijke Neder-landen weer onder het centrale gezag terug te voeren en dat derooms-katholieke kerkelijke organisatie weer in haar oude glorie zouworden hersteld, maar Rome dacht realistischer: voorlopig werd geennieuwe aartsbisschop benoemd. Het voorlopige karakter zou uit-groeien tot een intermezzo van bijna drie eeuwen. In 1583 droeg dedomdeken, Johannes van Bruhezen, die sede vacante het dioceesbestuurde, zijn bevoegdheden over aan Sasbout Vosmeer. Hij werddaarin het jaar daarop gevolgd door de bisschop van Middelburg. In1592 delegeerde de nuntius te Keulen de door hem zojuist ontvangenuitgebreide pauselijke bevoegdheden voor de missie in het opstandigegebied aan Sasbout, waardoor deze feitelijk als apostolisch vicariskon gaan optreden. In 1602 werd hij door paus Clemens VIII als zo-
45
INLEIDING
danig bevestigd en tevens gewijd tot aartsbisschop van Philippi i.p.i.,zodat hij nu ook de bisschoppelijke wijdingsmacht kon uitoefenen.Van nu af aan werden de gebiedsdelen van de voormalige kerkpro-vincie Utrecht, waar vrije uitoefening van de katholieke eredienst on-mogelijk was geworden, bestuurd vanuit Rome als een missiegebied,de Hollandse Zending. Daarmee was de kiem gelegd van een conflicttussen de aanhangers van de continuïteitsgedachte van de bisschoppe-lijke hiërarchie in de persoon van de apostolische vicaris als een ver-kapte aartsbisschop van Utrecht en het Romeinse standpunt datslechts sprake was van een missiegebied onder toezicht van de paus.In de 18e eeuw zou dit strijdpunt leiden tot hevige binnenkerkelijketwisten en uiteindelijk tot een scheuring. Met de oprichting in 1622van de Congregatio de Propaganda Fide, het Romeinse departementbelast met missieaangelegenheden, kwam de Hollandse Zending on-der het directe toezicht van Rome met de nuntius van Brussel als in-termediair.De grootste zorg van Sasbout Vosmeer en zijn opvolgers gold decontinuïteit van de zielzorg onder de Rome trouw gebleven gelovi-gen. Tot dat doel zetten zij, vaak noodgedwongen opererend vanuithet buitenland, een netwerk op van missieposten. Deze zgn. statieskwamen in de plaats van de oude parochies, die immers waren `gere-formeerd' en waarvan de kerkgebouwen door de overheid aan decalvinistische eredienst ter beschikking waren gesteld. Door het ont-staan van een systeem van oogluiking en recognitiegelden, tekenenvan een toenemende tolerantie bij de overheid, kreeg deze nieuw op-gebouwde organisatiestructuur allengs meer vastigheid. Zij zou laterals grondslag dienen voor de parochie-indeling in de nieuw opgerich-te diocesen na het herstel van de hiërarchie in 1853. De in de ziel-zorg werkzame geestelijken, zowel seculieren als regulieren, stondenonder de bestuursmacht van de apostolische vicaris als hoofd van deHollandse Zending. Strikt genomen waren zij kanoniekrechtelijkgeen pastoors, maar de facto traden zij wel als zodanig op. De regu-lieren echter, die zich beriepen op hun zending door de ordes-oversten te Rome en zichzelf dan ook beschouwden als echte missio-narissen, hadden de neiging om zich aan de jurisdictiemacht van deapostolische vicaris te onttrekken. Dit vormde een bron van voortdu-rende conflicten met de seculiere, nationaal denkende geestelijken,die de ordesgeestelijken beschouwden als pottekijkers en buitenstaan-ders. Ook dit heeft belangrijk bijgedragen tot de schismatieke ge-beurtenissen in het begin van de 18e eeuw.
46
INLEIDING
In 1633 richtte Sasbouts opvolger Philippus Rovenius het vicariaatvan Utrecht op, bestaande uit een elftal geestelijken. Volgens Rove-nius en de meeste seculieren was dit een omvorming en feitelijkevoortzetting van de vijf oude Utrechtse kapittels en dus kanoniek-rechtelijk belast met het bestuur van het diocees Bede vacante. Vanrooms-katholieke zijde is het vicariaat altijd gezien als een geheelnieuw college, dat als raad van de apostolische vicaris niet de juris-dictie van een kapittel bezat. Desalniettemin noemden de leden vanhet vicariaat zich in de loop der jaren steeds meer een kapittel – watdoor Rome aanvankelijk ook niet werd tegengesproken – en als zo-danig werd het het instrument dat in 1723 door de keuze van eenaartsbisschop in de persoon van Cornelis Steenoven de scheuring tus-sen een belangrijk deel van de nationale geestelijkheid en Rome in-luidde. Vanaf dat jaar heeft een continue reeks van aartsbisschoppende zetel van Utrecht bezet, later bijgestaan door bisschoppen vanHaarlem en Deventer. Door Rome is deze hiërarchie nooit erkend,maar nog lang hebben de aanhangers van de Oud BisschoppelijkeClerezij de gedachte aan erkenning en hereniging gekoesterd. Na heteerste Vaticaans Concilie van 1870 traden zij in contact met anderedissidente katholieke groeperingen in het buitenland, waarmee zijzich in 1889 tot een kerkelijk verband van oud-katholieke kerkenverenigden.Voor de onderzoeker is van belang te weten dat de archieven van deapostolische vicarissen met het schisma van 1723 voor het overgrotegedeelte zijn gekomen in handen van de Oud Bisschoppelijke Clere-zij , met uitzondering van de stukken van de laatste apostolische vica-ris Johannes van Bijlevelt (1717-1727), die momenteel berusten in hetrooms-katholieke bisschopsarchief te Haarlem. Voor de katholiekekerkgeschiedenis van de 16e, 17e en 18e eeuw is de onderzoeker dusaangewezen op de omvangrijke archieven van de oud-katholieke kerkvan Nederland, door het Metropolitaan Kapittel van Utrecht bij hetrijk in bewaring gegeven en berustend in het Rijksarchief in Utrecht.Na de debacle van 1723 stapte Rome af van het controversiëlebestuursmodel van de apostolische vicaris, die te zeer de neiging hadvertoond zijn positie en jurisdictie te plaatsen in de traditie van Wil-librord. In plaats daarvan kwam een strakkere, onder de supervisievan de Congregatio de Propaganda Fide gestelde missieorganisatie.Ook nu was de Brusselse nuntius, vanaf 1829 te 's-Gravenhage, deschakel tussen Rome en het missiegebied. Als superior, later vice-superior van de Hollandse Zending oefende hij rechtstreeks toezicht
47
INLEIDING
uit op negen aartspriesters, een soort landdekens met uitgebreiderebevoegdheden. De aartspriesterlijke districten waren: Holland, Zee-land en West-Friesland; Utrecht; Gelderland; Kleef en Berg; Twen-the; Salland-Drenthe; Groningen; Friesland; Lingen. De aarts-priesters waren bestaande functionarissen, maar hadden nooit veelgezag uitgeoefend. Nu zij rechtstreeks met hun superieur te makenkregen, een superieur die bovendien continu in het buitenland ver-toefde, kreeg hun positie van lieverlede meer gewicht. Maar deze wasbij lange na niet te vergelijken met die van de weggevallen apostoli-sche vicaris. In feite was de dynamiek, die het bestuur van dezelaatsten, vaak krachtige persoonlijkheden, betrokken bij het missie-gebeuren door hun Nederlanderschap, had gekenmerkt, verdwenen.Er ontstond een wat provinciaal, bekrompen geestelijk klimaat, datpas werd doorbroken door de strijdbaarheid van de katholiekeemancipatiebeweging in de 19e eeuw.In 1853, na het herstel van de bisschoppelijke hiërarchie, hielden deaartspriesters op te bestaan als instituut: zij werden allen landdekensin de nieuw gevormde dekenaten. De nieuwe kerkprovincie, waarvande grenzen samenvielen met de landsgrenzen, bestond uit het aarts-bisdom Utrecht met de vier suffragaanbisdommen Haarlem, Breda,'s-Hertogenbosch en Roermond. In 1955 werden de twee nieuwe bis-dommen Groningen en Rotterdam van de diocesen Utrecht en Haar-lem afgesplitst. Door de gebeurtenissen van 1723 gaan de archievenvan het bovenlokale rooms-katholieke bestuur in het algemeen nietverder terug dan de 18e eeuw. In sommige parochiearchieven kunnenook stukken van vóór die tijd worden aangetroffen.
3.6.2 De hervormde kerk
In het Sticht Utrecht is pas betrekkelijk laat de protestantisering metkracht doorgezet. Dit hing enerzijds samen met de ongeïnteresseerdehouding van de Staten, waarvan de meerderheid aanhanger van deondogmatische Duifhuis was, anderzijds was dit een gevolg van eengebrek aan bekwame predikanten. Pas met de wetsverzetting doorMaurits in 1618 kreeg het orthodox-calvinistische element in de ma-gistraat de overhand. Na de veroordeling en wegzuivering van de re-monstrantse predikanten volgend op de Nationale Synode van Dor-drecht (1618-1619), werden de plakkaten tegen de roomsen en deprotestantse dissidenten aangescherpt. Maar in feite was het op datmoment al te laat voor een succesvolle calvinisering van het gewest.
48
INLEIDING
In de tussentijd was de organisatie van de katholieke missie in dezestreken op poten gezet. De in de geest van de contra-reformatie enhet concilie van Trente geschoolde missionarissen wisten een aanzien-lijk deel van de bevolking voor Rome te behouden. Vandaar datsommige gebieden, zoals de omgeving van Amersfoort en in hetGooi, bij de volkstelling van 1839 nog meer dan 80 of zelfs 90% ka-tholieken telden.Wel waren de Staten, na lang aandringen van de zijde van de predi-kanten van de stad Utrecht, reeds eerder in beweging gekomen. In1593 benoemden zij een commissie tot uitvoering van een visitatie ophet platteland. Ondanks de sombere bevindingen van de commissieover de toestand van de gereformeerde religie, die zij overal aantrof,gebeurde er niets. Tijdens de eerste twee provinciale synoden in resp.1606 en 1612 bleek de situatie nauwelijks verbeterd. Als dan einde-lijk door de provinciale synode van 1619, d.w.z. bijna 40 jaar na deinvoering van de Reformatie, wordt besloten tot de invoering vandrie classes, Utrecht, Amersfoort en Wijk bij Duurstede, is de kerke-lijke organisatie geschapen, vanwaaruit een systematisch calvinise-ringsbeleid kan worden gevoerd. De classes waren de spil waaromhet kerkelijk leven draaide. Zij oefenden opzicht en tucht uit overpredikanten en ouderlingen, in beroep ook op de lidmaten van eengemeente, zij verrichtten kerkvisitaties en examineerden en admitteer-den proponenten en predikanten.Van de secularisatie van de vijf grote Utrechtse kapittels en het ka-pittel van S. Jan Baptist te Wijk bij Duurstede, alsook van de Duitseorde is boven reeds melding gemaakt. De anomalie van uitgesprokenkatholieke instellingen bemand door aanhangers van het calvinisme,hoewel ontdaan van de oorspronkelijke kanonieke doelstellingenmaar met behoud van de organisatiestructuur en de oude titulatuur,is het voorwerp geweest van hevige aanvallen van de zijde van hetrechtzinnige calvinisme, o.a. van de Utrechtse hoogleraar in de theo-logie Gisbertus Voetius, maar alles zonder enig gevolg. De kapittelshebben hun bestaan weten te rekken tot hun opheffing in 1811 doorNapoleon.Met de Bataafse omwenteling kwam een eind aan de bevoorrechtepositie van de hervormde kerk. Voortaan werden alle kerkgenoot-schappen voor de wet gelijkgesteld. In de Staatsregeling van 1798werd een poging gedaan deze gelijkberechtiging op het terrein van degodsdienstuitoefening vorm te geven: de gebeneficieerde goederen,waaruit tot dan toe onder beheer van de Staten de tractementen van
49
INLEIDING
de hervormde predikanten en de opleiding van de studenten in detheologie waren bekostigd, werden genaast en bestemd voor onder-wijsdoeleinden en de armenzorg. Vele hervormde gemeenten kwamenhierdoor in financiële moeilijkheden. De richtlijnen voor de overna-me van de hervormde kerkgebouwen door de katholieken, waar de-zen de meerderheid uitmaakten, hebben, anders dan men zou mogenverwachten, in de provincie Utrecht geen effect gehad.In 1816 werd door koning Willem I, die sterk was beïnvloed door deideeën van de Verlichting en zich als vorst de rol van opperkerk-voogd aanmat, het Algemeen Reglement voor het bestuur der Her-vormde Kerk in het Koninkrijk der Nederlanden aan de hervormdekerk opgelegd. Hierin werden tot in de kleinste details het kerkelijkbestuur en de kerkelijke organisatie geregeld, waarbij de persoonlijkebemoeienis van de koning op onontkoombare wijze was vastgelegd.Voor de uitvoering ervan steunde Willem op het vrijzinnige establish-ment in de hervormde kerk. De afscheiding van het behoudende,meer orthodoxe deel van het kerkvolk in 1834 was hiervan het ge-volg.Met het Reglement van 1816 werd voor het eerst na Dordrecht(1618-1619) de Nationale Synode' ingevoerd; de provinciale synodenwerden vervangen door provinciale kerkbesturen, de classes blevengehandhaafd. Wel gingen veel van de bevoegdheden van de classis,zoals de benoeming en afzetting van predikanten, over naar de pro-vinciale kerkbesturen. Binnen de classis kreeg het classicaal bestuur,dat in de plaats kwam van de vroegere deputati classis, meer gewichtten koste van de classicale vergadering, die slechts éénmaal per jaarbijeenkwam. In de archieven vindt deze verandering in de bestuursin-richting zijn neerslag in het ontstaan van afzonderlijke acta van hetclassicaal bestuur na 1816 naast die van de classicale vergadering.Het kerkelijk bestuur van de gemeenten onderging weinig verande-ring. De kerkmeesters werden vervangen door een college van kerk-voogden. Nieuw gecreëerd in het Reglement waren de ringen, die alsbelangrijkste taak hadden bij vacatures de dienst in de gemeentenwaar te nemen en verder de contacten tussen de predikanten binnenhet ressort te bevorderen.In 1951, na een langdurige binnenkerkelijke strijd, werd het Regle-ment van 1816 vervangen door een nieuwe kerkorde, die in aange-paste vorm zich meer rechtstreeks baseerde op de Dordtse kerkorde.De Classis Wijk (bij buurstede) onderging een naamsverandering indie van Doorn.
50
INLEIDING
3.6.3 De overige kerkgenootschappen
Van enkele kerkgenootschappen waarvan het zwaartepunt buiten deprovincie Utrecht lag zijn desalniettemin de archieven bij het Rijks-archief in bewaring gegeven. Historisch bijzonder waardevol zijn dievan de Remonstrantse Broederschap, waarvan de oudste stukken da-teren uit het jaar waarin zij uit de gereformeerde kerk werden gesto-ten. Reeds op 30 september 1619 werd door 38 verbannen predikan-ten te Antwerpen de Remonstrantse Broederschap van remonstrantsepredikanten gesticht. Later, na hun terugkeer in de Republiek, werddeze omgezet in een Broederschap van remonstrantse gemeenten. On-danks het gering aantal lidmaten was de invloed van de remonstrantsekerk groot, zowel op religieus als op maatschappelijk gebied. Overhet algemeen besteedden zij veel aandacht aan hun archieven, diedan ook in redelijk goede staat zijn bewaard gebleven.Voor wat de overige kerkgenootschappen betreft, die binnen de pro-vinciegrenzen belangrijke vestigingen hebben gekend en archievenhebben nagelaten, kunnen we volstaan met de vermelding van deEvangelische Broedergemeente of hernhutters en de gereformeerdekerken in Nederland.De hernhutters vestigden zich in 1736 te IJsselstein langs de Holland-se IJssel. Tien jaar later, in 1746, stichtten zij een tweede nederzet-ting te Zeist, waartoe de heerlijkheid en het slot Zeist werden aange-kocht. IJsselstein werd nog in de 18e eeuw verlaten, de nederzettingte Zeist is tot vandaag in stand gebleven. Met de opbouw en inrich-ting van de Zeister gemeente waren enorme bedragen gemoeid. Medehierdoor is de taak van het bestuur van de gemeente, de oudstenraad(Aeltesten Conferenz), een tweeledige geworden. Zij had niet alleende verantwoordelijkheid voor de geestelijke zorg over haar leden, zijoefende ook het oppertoezicht over de zakelijke aangelegenheden. Depredikant (Prediger) bediende de gemeente, de voorstander (Vorste-her) was belast met het beheer van en de dagelijkse leiding over debezittingen van de gemeente. Een opvallende karakteristiek van degemeente was voorts de indeling van haar leden in zgn. koren, waar-van die der ongehuwde broeders en de ongehuwde zusters, alsookdie van de weduwen in communauteit leefden in de koorhuizen o.l.v.de koorfunctionarissen (Chorarbeiter). Deze sociale geleding vindtmen terug in de archieven van de gemeente, die in het Rijksarchiefworden bewaard. Daarnaast bezaten de hernhutters een aantal eigenbedrijven. Vanaf 1793 werd het hernhutter zendingswerk, met name
51
INLEIDING
de missie in Suriname, behartigd door het Zeister Zendingsgenoot-schap. De omwenteling van 1795 bracht weinig verandering met zich.Het samenwonen in koorhuizen raakte geleidelijk in onbruik, behou-dens bij de weduwen. De meeste bedrijfjes werden in de 19e eeuwopgeheven. De textielgroothandel Van Wees en Weiss werd in 1979geliquideerd.De Afscheiding van 1834, voortgekomen uit het verzet tegen de vrij-zinnigheid binnen de hervormde kerk en het Algemeen Reglementvan 1816, heeft ook in de provincie Utrecht geleid tot hevige repres-sie van de zijde van de overheid. Hiertoe greep deze vooral naar hetmiddel van gerechtelijke vervolgingen en gedwongen inkwartieringenvan krijgsvolk. In 1839 en 1840 werd een aantal gemeenten door dekoning erkend als Christelijk Afgescheiden gemeenten, sommige ge-meenten weigerden echter afstand te doen van het predikaat gerefor-meerd en gingen een afzonderlijk kerkverband aan onder de naamgereformeerde kerken onder het kruis. Maar in 1869 volgde een her-eniging van beide hoofdstromingen van de Afscheiding resulterend inde christelijk gereformeerde kerk. Een aantal kruisgemeenten wildeevenwel daarin niet meegaan en bleef als een afzonderlijk kerkver-band bestaan. Zij zouden zich in 1907 met nog enkele gemeenten on-der ds. G.H. Kersten constitueren tot de gereformeerde gemeenten.De hoofdmoot van de afgescheidenen, sinds 1869 weer in één kerk-verband verenigd, sloot zich in 1892 met de Nederduitsch gerefor-meerde kerken van de Doleantie (1886) aaneen tot de gereformeerdekerken in Nederland. Van alle gereformeerde denominaties is dezeveruit de belangrijkste. De particuliere synode van Utrecht telt vierclassicale ressorten: Amersfoort, Breukelen, Utrecht en Zeist. Nietalle uit de Afscheiding voortgekomen gemeenten sloten zich aan bijde vereniging van 1892: een aantal gemeenten, die zich niet metAbraham Kuyper wensten te verbinden, bleef voortbestaan als dechristelijke gereformeerde kerken.Ook de baptistengemeenten kwamen voort uit de onvrede binnen dehervormde kerk met de daar overheersende vrijzinnigheid. JohannesElias Feisser, in 1844 afgezet als hervormd predikant, werd door zijncontacten met Jan de Liefde en de calvinistisch georiënteerde bap-tistengemeenten in Duitsland een aanhanger van de volwassenen-doop. In 1849 stichtte hij een baptistengemeente te Nieuwe Pekela.Door het optreden van evangelisten uit De Liefdes evangelistenschoolkwam het in de Groninger en Friese veenkoloniën tot stichting vanzowel vrije evangelische als ook baptistengemeenten. In 1881 verenig-
52
INLEIDING
de zich een aantal baptistengemeenten in een Unie, die de autonomieder gemeenten intact liet en zich richtte op de samenwerking op hetgebied van de predikantenopleiding, de evangelisatie en de zending.
Bewaarplaatsen: Het Rijksarchief in Utrecht is wegens de centrale ligging binnen dep Rijksarchief g gg grijksarchiefdienst aangewezen als het verzameldepot van in bewaring gegeven landeli'l 8 1^ g -g g Jke kerkelijke archieven (met uitzondering van het synodaal archief van de hervormde
J ( 8kerk dat in het Algemeen Rijksarchief, en enkele in Amsterdam geconcentreerde ker-8 Rijksarchief, 8keli'ke organisaties die in het gemeentearchief aldaar bewaard worden).J g g )Het betreft naast de rijkseigendom zijnde archieven van de bisschop en vijf kapittelsJ g zijnde p vijf pvan Utrecht de archieven van de RK aartspriesters (tot 1853 , uitgezonderd van diep ( ) gvan Holland en Zeeland, dat nog in het bisschoppelijk archief van Haarlem berust.g pP J
Ouder en g zijnbelangrijker zijn de archieven, welke door de oud-katholieke kerk van Ne-derland in bewaring zijn gegeven, vroeger samengevat als de archieven van de O.B.C.g zijn gg g 8Van de hervormde kerk is, zoals reeds boven eaangeduid, het synodaal archief over ge-g Y gbracht naar het Algemeen Rijksarchief; die van de provinciale synode, de classes en8 Rijksarchief; p Yeen flink aantalemeenten bevinden zich in Utrecht.gDe kerkelijke archieven, samenhangend met de Afscheiding, worden op verschillendeJ g g pplaatsen bewaard. Een gedeelte berust in het Rijksarchief en het gemeentearchief vanP g Rijksarchief gUtrecht, de meeste zijn nog ter plaatse. Het archiefbureau van het DienstencentrumJ g Pvan deereformeerde kerken te Leusden spant zich in om de archiefzorg voor deg P gplaatselijke archieven te verbeteren en bemiddelt zonodig bij de inbewaringgevingP J g J gg g bijoverheidsarchiefbewaarlaatsen.PVan de andere kerkgenootschappen, waarvan de archieven in het Rijksarchief inRijksarchie
bewaard worden, kunnenenoemd worden de Remonstrantse Broederschap ing PNederland, de 8Evan elische Broedergemeente (hernhutters), de Unie van Baptistenge-meenten in Nederland en de bij de Centrale Commissie voor het vrijzinnig rotestan-J J gptisme in Nederland aangesloten kerkelijke organisaties.8 kerkelijke g
Literatuur: W. Nolet en P.C. Boeren, Kerkelijke instellingen in de middeleeuwengAmsterdam 1951 ; R.R. Post, Kerkelijke verhoudingenjke verhoudin in Nederland vóór de Reor-(Amsterdam ) J 8
matie van ± 1500 tot ± 1580 Utrecht-Antwer en 1954 ; L.J. Rogier, Geschiedenis van( P ) ghet katholicisme in Noord-Nederland in de 16e en de 17e eeuw, 3 dln. (Amsterdam1945-1947); P. Polman, Katholiek Nederland in de 18e eeuw, 3 dln. (Hilversum 1968);P. Albers, Geschiedenis van het herstel der Hiërarchie in de Nederlanden, 2 dln.-(Jmeen 1904 ; J. Reitsma en J. Lindeboom, Geschiedenis van de Hervorming en de8 ), 8Hervormde Kerk der Nederlanden g's-Gravenha e 1949 5); B.M. de Jonge van Elle-meet De organisatie der Utrechtse Gereformeerde kerken voor de invoering der
g gDordtse kerkenorde, Nederlands Archief voor Kerkgeschiedenis, XXXVI (1949) 247-, g263 ; J.P. van Dooren, Kerkelijke toestanden in de provincie Utrecht omstreeks 1600,J PNederlands Archief voor Kerkgeschiedenis, XLIX (1968) 183-193; C. Smits, De Af-g ( )scheidingan 1834. Vierde deel: Provincie Utrecht (Dordrecht 1980); M.P. van Bui'te-Snen C. Dekker, H.L.Ph. Leeuwenberg, Unitas Fratrum. Herrnhuter Studien/Mo-g ^ ,ravian Studies Utrecht 1975).Studies(Utrech
INLEIDING
3.6.4 Huizen, heerlijkheden en families
In 1536 werd door de Staten van Utrecht een lijst opgemaakt van 55in het Sticht gesitueerde adellijke woningen, die officieel als ridder-hofstad werden erkend. De bewoners ervan kwamen in aanmerkingom te worden beschreven als lid van de ridderschap, het .tweede lidvan de Staten. Behalve van riddermatige geboorte moesten zij aaneen aantal andere voorwaarden voldoen met betrekking tot leeftijd,rijkdom en religie, dit laatste overigens pas na invoering van de Re-formatie. Sindsdien zijn nog een achttal huizen aan de lijst toege-voegd, maar na 1680 werden alle verzoeken in die richting afgewezenen het circuit voor buitenstaanders gesloten. De bewoners van de rid-derhofsteden, waarvan de geprivilegieerde positie terugging op de pe-riode dat de bisschop deze als open huizen of fortificaties ter verde-diging van zijn territoir nodig had, zagen zich op deze wijze niet al-leen betrokken bij het landsbestuur, maar genoten ook andere voor-delen, zoals vrijdom van bepaalde belastingen. In de 19e eeuw zijndeze privileges echter afgeschaft. Van een aantal van de 63 ridder-hofsteden zijn de archieven of onderdelen daarvan bewaard geble-ven. Als belangrijkste kunnen genoemd worden die van de huizenAmerongen en Zuilen.Naast deze gelimiteerde lijst van als ridderhofstad erkende adellijkehuizen waren er andere behuizingen, die door adellijke families wer-den bewoond en die in sommige gevallen in architectonisch opzichtniet onderdeden voor de versterkte woningen van hun geprivilegieer-de standgenoten. Tevergeefs hebben hun bewoners vaak pogingen inhet werk gesteld om op grond van hun aanzien en rijkdom hun hui-zen tot ridderhofstad te verheffen. Van recentere oorsprong zijn delandhuizen en buitenplaatsen die tot in de 19e eeuw door de totwelstand gekomen burgerij werden aangelegd. Soms betrof het ver-bouwingen van oude adellijke sloten, aangepast aan de eisen destijds, soms werden zij geheel nieuw opgetrokken in de bouwstijl dietoentertijd in zwang was en als deftig gold.De termen ambachtsheerlijkheid en ambachtsheer worden vaak tenonrechte in de literatuur gebruikt, als de gerechtelijke indeling vanUtrecht ter sprake komt. Het woord ambacht is van Hollands-Zeeuwse herkomst en heeft in Utrecht geen ingang gevonden. Beteris het om voor Utrecht, waar `heer' ook kan verwijzen naar de bezit-ter van een adellijk huis of buitenplaats, te spreken van heerlijkheiden gerechtsheer. De gerechtsheer bezat de jurisdictie in het territoir
54
INLEIDING
van zijn heerlijkheid, in Utrecht vrijwel altijd de lage, in leen van debisschop en later de Staten van Utrecht. Het daaraan verbondenoverheidsgezag — en de inkomsten uit boetes — was echter als een af-zonderlijk vermogensbestanddeel overdraagbaar. In vele gevallen zijnde heerlijkheden dan ook in de loop der tijd verschillende malen vaneigenaar verwisseld en op het eind van de Republiek in handen geko-men van de nieuwe rijkdom, burgers die hun succesvolle carrière inde zakenwereld en de politiek tot uitdrukking wilden brengen en be-kronen met de aankoop van een heerlijkheid. Als typisch voorbeeldmag gelden de Amsterdamse familie Huydecoper die de Utrechtseheerlijkheid Maarsseveen verwierf in de 17e eeuw.Van de families die in het Sticht een belangrijke positie hebben be-kleed zijn in vele gevallen de archieven bewaard gebleven en aan eenoverheidsarchiefbewaarplaats in bewaring gegeven.
Literatuur: E.B.F.F. Wittert van Hoogland, Bijdragen tot de geschiedenis der Utrecht-g J 8 gsche ridderhofsteden en heerlijkheden 2 dln.S's-Gravenha e 1909-1912); W. van Iter-son, Open huizen en ridderhofsteden in het Nedersticht, Jaarboekje Oud-UtrechtJ(1954) 62-108, (1955)) 81-115; J.D.M. Bardet, Kastelenboek provincie Utrecht (Bussum19755).
3.6.5 Andere instellingen
Een aantal niet-kerkelijke landelijke instellingen heeft vanwege decentrale ligging van Utrecht haar bestuurszetel in deze provincie ge-vestigd. Sommige van deze instellingen hebben hun archieven overge-bracht naar het Rijksarchief. In de levensbeschouwelijke sfeer is ditbijvoorbeeld geschied met de archieven van het Humanistisch Ver-bond en de Nederlandse Christen-Studenten Vereniging. Andere lan-delijke organisaties hebben om die reden bewust dezelfde keuze ge-daan, zoals de Nederlandse sectie van Amnesty International. Van demeeste van deze vaak jonge organisaties zijn de archieven beperkttoegankelijk, maar de historische belangstelling voor dit soort bron-nen zal ongetwijfeld alleen maar toenemen.Door de betrekkelijk lage graad van industrialisatie in de provincieUtrecht zijn er maar weinig bedrijven met historisch belangwekkendearchieven. Van de oude tabaksindustrie in het oostelijke deel van deprovincie is maar weinig overgebleven, even weinig van haar archie-ven. Ten aanzien van de steenfabrieken in de provincie, traditioneelgevestigd op de kleigronden langs de rivieren valt meer te verwach-ten, hoewel nog geen archieven bij de overheid in bewaring zijn ge-
55
INLEIDING
geven. Het belangrijkste overgebrachte bedrijfsarchief is dat van defirma Van Wees en Weiss te Zeist, dat rond het midden van de 18eeeuw werd opgericht door de Evangelische Broedergemeente (hern-hutters) aldaar en dat grotendeels is bewaard gebleven.
3.7 Rijksinstellingen in de provincie sinds 1795
De vorming van de eenheidsstaat na 1795 had tot gevolg dat sinds-dien een toenemend aantal overheidstaken werd uitgevoerd door inde provincies werkzame rijksdiensten. Met de invoering van de rech-terlijke organisatie van het Franse keizerrijk in 1811 werd ook hetFranse strafstelsel hier te lande geïntroduceerd, dat drie vormen vanvrijheidsstraf kende: dwangarbeid, deportatie en plaatsing in eenstrafinrichting. Deze laatste straf kon worden ondergaan in tuchthui-zen, verbeterhuizen of gevangenissen. Vanaf het midden van de vori-ge eeuw werden jeugdige delinquenten met het oog op hun heropvoe-ding en resocialisatie geplaatst in speciale rijksinrichtingen voor jon-gens en meisjes, waarvan er in de provincie Utrecht een aantal wasgevestigd.Een ander gevolg van de Bataafse omwenteling was een nieuwe wet-geving op het terrein van de belastingen, bedoeld om meer eenheidte brengen in de grote onderlinge verschillen in de belastingheffingdoor de voormalige gewesten. De met de inning belaste ontvangershadden hun kantoren in de belangrijkste plaatsen in de provincie. Deadministratie van de staatsdomeinen in de provincie, waaraan degoederen van de vijf in 1811 opgeheven Utrechtse kapittels warentoegevoegd, werd eveneens gevoerd door verschillende kantoren; hetKroondomein werd beheerd door een apart rentambt Utrecht.Tijdens de Bataafse Republiek werd een begin gemaakt met de instel-ling van een rijksdienst voor de waterstaat. Vanaf 1811 is eenhoofdingenieur-directeur van de Rijkswaterstaat in de provincieUtrecht werkzaam, vanaf 1875 ook hoofdingenieurs in het arrondis-sement Utrecht. Tot zijn bijzondere taken behoorden het onderhouden toezicht op de doorgaande wegen en scheepvaartkanalen, waar-voor speciale diensten in het leven werden geroepen. Per 1 januari1882 werd een provinciale dienst van de waterstaat opgericht, diezich in de loop der tijd steeds intensiever is gaan bezighouden met dezorg voor de waterhuishouding.Op het gebied van de defensie waren ingenieurs van de genie ge-vestigd in Utrecht en Amersfoort, alsmede een militair hospitaal in
56
INLEIDING
laatstgenoemde plaats. Op onderwijsgebied was de belangrijksterijksinstelling in de provincie Utrecht de Rijksuniversiteit met daar-naast van 1820 tot 1925 de Rijksveeartsenijkundige Hogeschool. Hetrijksarchief zelf tenslotte, dat als rijksinstelling weliswaar pas sinds1879 bestaat, heeft een belangrijk archief ook uit de daaraan vooraf-gaande, provinciale jaren, waaruit veel informatie is te putten overde lotgevallen van de oude gewestelijke archieven.
Bewaarplaats: De archieven van de rijksinstellingen in de provincie zijn grotendeelsP J g P zij het Rijksarchief overgebracht.Rijksarchief 8
Literatuur: W.B. Heins, Inventarissen van de archieven van de toezichthoudende kol-leges op de strafinrichtingen te Utrecht, Amersfoort, Rhenen en Wijk bij Duurstede,J J
1811-1944 (Utrecht 1979), Inleiding; J. Roëll, Het reglement op het onderhoud en -8 g P egbruik der wegen in de provincie Utrecht, met geschied- en re tskundi e aantekeningeng P 8 8 g 8(Utrecht 1872); G.J. Borer, Staat van land en water. Provinciale waterstaat vangUtrecht 1882-1982 (Stichtse Historische Reeks 7)) ((Zutphen 1982); F. Keve; lin gBuisman-E. Muller, Kadaster ids; gids voor de raadplegingvan hhypothecaire ka-g g .YP endastrale archieven in de 19e en de eerste helft van de 20e eeuw 's-Gravenha e 1979 .
( g )
4 GEBRUIK VAN HET OVERZICHT
4.1 Rangschikking van de gegevens
De gegevens betreffende de bewaarplaats zijn aan het begin van elkhoofdstuk geplaatst. Daarna volgen de gegevens betreffende de al-daar bewaarde archieven volgens het onderstaande schema, dat vooralle provinciale archievenoverzichten gelijk is. De uitwerking van ditmodel van de archieven in Utrecht is te vinden in de inhoudsopgave.
A. Voor de rijksarchiefbewaarplaatsen:
1 Archieven van de overheid1.1 Gewestelijke besturen en provinciale instellingen en ambtenaren
- Vóór 1795- 1795-1813- Vanaf 1813
1.2 Rechterlijke instellingen- Vóór 1811- Vanaf 1811
1.3 Notarissen1.4 Registers van de burgerlijke stand en retroacta van de burger-
lijke stand
57
INLEIDING
1.5 WeeskamersRegisters van eigendomsovergang
1.6 In de provincie werkzame rijksorganen (ingedeeld naar onder-werp van bestuursbemoeienis, wat niet altijd samenvalt met detaakafbakening van een gelijknamig ministerie)- Justitie- Binnenlandse zaken- Financiën- Verkeer en waterstaat- Volkshuisvesting en ruimtelijke ordening- Defensie- Economische zaken- Landbouw en visserij- Sociale en gezondheidszorg- Onderwijs, wetenschap en cultuur
1.7 Kerspelen en marken1.8 Gemeenten1.9 Water- en veenschappen1.10 Organen van intergemeentelijke samenwerking1.11 Overige overheidsorganèn2 Niet-overheidsarchieven2.1 Instellingen van economische aard2.2 Instellingen van sociale zorg2.3 Vak- en standsorganisaties en -fondsen2.4 Instellingen op het gebied van de volksgezondheid2.5 Instellingen op het gebied van onderwijs en cultuur2.6 Instellingen op het gebied van sport, recreatie en evenementen2.7 Instellingen op politieke en ideële grondslag2.8 Geloofsgemeenschappen en andere instellingen van godsdienstig
leven2.9 Huizen en heerlijkheden2.10 Families2.11 Personen3 Verzamelingen3.1 Handschriften3.2 Bibliotheek3.3 Kranten3.4 Prenten en kaarten3.5 Zegels en lakafdrukken van zegelstempels3.6 Geluidsbanden en grammofoonplaten3.7 Overige verzamelingen
58
INLEIDING
B. Voor de gemeentelijke archiefbewaarplaatsen:
1 Archieven van de overheid1.1 Algemeen plaatselijk bestuur (hierbij inbegrepen raadscommis-
sies)1.2 Plaatselijke instellingen met een specifieke taak (ingedeeld naar
onderwerp van bestuursbemoeienis, wat niet altijd samenvaltmet de taakafbakening van een gelijknamige afdeling)- Rechtspraak vóór 1811- Bevolking- Financiën- Openbare werken- Openbare orde en veiligheid, defensie- Economische zaken- Sociale zorg- Gezondheidszorg- Onderwijs, wetenschap en cultuur- Sport, recreatie en evenementen
1.3 Organen van intergemeentelijke samenwerking1.4 Organen van stadsheerlijkheden, geannexeerde ambachten en
gemeenten1.5 Marken, water- en veenschappen1.6 Instellingen van voormalige gewesten1.7 Organen van de centrale overheid1.8 Organen van andere openbare lichamen2 Niet-overheidsarchieven2.1 Instellingen van economische aard2.2 Instellingen van sociale zorg2.3 Vak- en standsorganisaties en -fondsen2.4 Instellingen op het gebied van de volksgezondheid2.5 Instellingen op het gebied van onderwijs, wetenschap en cul-
tuur2.6 Instellingen op het gebied van sport, recreatie en evenementen2.7 Instellingen op politieke en ideële grondslag2.8 Geloofsgemeenschappen en andere instellingen van godsdienstig
leven2.9 Huizen en heerlijkheden (voor zover niet onder 1.4)2.10 Families2.11 Personen
59
INLEIDING
3 Verzamelingen3.1 Handschriften3.2 Bibliotheek3.3 Kranten3.4 Prenten en kaarten3.5 Zegels en lakafdrukken van zegelstempels3.6 Geluidsbanden en grammofoonplaten3.7 Overige verzamelingen
In het algemeen zijn de archieven binnen elke rubriek chronologischgeplaatst, tenzij een alfabetische volgorde praktischer was. Indien ineen archiefbewaarplaats slechts een klein aantal archieven aanwezigis, wordt de volgorde van het bovenstaande schema aangehouden,zonder dat dit met rubrieksaanduidingen is aangegeven.
4.2 Toelichting op de gegevens per bewaarplaats
Openingstijden. Men doet er verstandig aan, alle instellingen zonderarchivaris eerst telefonisch (of schriftelijk) te benaderen. Met de ver-zorging van de oudere archieven is veelal slechts één persoon belast.Faciliteiten. Men kan overal foto- of xerokopieën laten vervaardigentegen kostprijs. Dit is dus niet bij elke bewaarplaats opnieuw ver-meld.
4.3 Toelichting op de gegevens per archief
Naam. Zoveel mogelijk is gekozen voor de aanduiding en de spel-ling, die door de instelling zelf werd of wordt gevolgdJaartallen. De jaartallen, die niet tussen haakjes zijn geplaatst, gevende periode aan waarover het archief aanwezig is. De periode waaruitslechts enkele oudere of jongere stukken aanwezig zijn, is tussenhaakjes aangegeven. Zo ook indien de tekst van het oudste stukslechts in de vorm van een jonger afschrift aanwezig is.Omvang. De omvang van een archief is aangegeven in strekkendemeters planklengte. Bij zeer kleine archieven is het aantal eenhedenvermeld.Openbaarheid. Het teken *geeft aan, dat de openbaarheid van hetarchief beperkt is (zie § 2.2). Voor de inhoud van de beperkingenmoet men bij de archiefbeheerder informeren.De aanduiding Onderdeel van het archief van duidt een dochter-
60
INLEIDING
moederrelatie aan. De archieven van de ambtenaren van de burgerlij-ke stand zijn als onderdeel van de archieven der gemeentebesturenbeschouwd, en daarom niet apart vermeld, mede omdat zij in allegemeenten aanwezig zijn.De aanduiding inventaris duidt er op dat het archief geïnventariseerdis volgens de moderne, wetenschappelijke methode. De eenvoudigeropsomming van aanwezige archiefbescheiden is aangeduid als plaat-singslijst. Indien een inventaris in druk of offset is uitgegeven zijnauteur en titel vermeld. Ontbreken die vermeldingen, dan betekentdit, dat er slechts enkele exemplaren, meestal in getypte vorm, vande inventaris bestaan.Nadere toegang is een nadere beschrijving van bepaalde onderdelenvan een archief. Dat kunnen bijvoorbeeld zijn alfabetische indices opde namen die in bepaalde bescheiden voorkomen, lijsten van proces-dossiers of regentenlijsten. Een regest is een beknopte inhoudsopgavevan een oorkonde of brief.Bronnenuitgave: vooral middeleeuwse stukken zijn soms in extensoin druk uitgegeven. Indien dat het geval is wordt dat vermeld.Literatuur: bij de archieven van sommige instellingen is verwezennaar literatuur die nadere gegevens verstrekt over de taak en werk-kring van instellingen.Met Rijksarchief zonder meer is overal bedoeld het Rijksarchief inde provincie Utrecht in Utrecht.
4.4 Lijst van afkortingen
* Openbaarheid beperktc. of ca. circac.a. cum annexisFruin, Catalogus R. Fruin, Catalogus van de archieven der
collegiën, die voor 1811 binnen de tegen-woordige provincie Utrecht rechterlijkefunctiën uitgeoefend hebben (Utrecht1893).
Inventarisreeks Inventarisreeks van het Rijksarchief inUtrecht
IRA Inventarissen van rijks- en andere archie-ven van rijkswege uitgegeven voor zooverzij niet afzonderlijk zijn afgedrukt, 4 dln.('s-Gravenhage 1929-1933).
61
INLEIDING
Le Cosquino de Bussy,Catalogus A. le Cosquino de Bussy, Catalogus van
de rechterlijke archieven (1811-1838) envan de notarieele archieven (1811-1842),in: VROA 50 (1927) II, 635-697.
Muller, BA S. Muller Fz., Catalogussen van de bijhet stadsarchief bewaarde archieven.Eerste afdeeling. De aan de stad Utrechtbehoorende archieven, 2 dln. (Utrecht1911, 1913).
Muller, Catalogus S. Muller Fzn., Catalogus van het archief[der gemeente Utrecht], 4 dln. (Utrecht1880-1893).
Muller, Catalogus suppl. S. Muller Fzn. en C.L. de Leur, Catalo-gus van het archief. Supplement, bijvoeg-selen en indices (Utrecht 1911).
OVR Werken der Vereeniging tot uitgaaf derbronnen van het oud-vaderlandsche recht(Utrecht 1880-1975).
RGP Rijks Geschiedkundige Publicatiën('s-Gravenhage 1905- ).
Schuylenburg, BA W.C. Schuylenburg en J.G.C. Joosting,Catalogussen van de bij het stadsarchiefbewaarde archieven. Tweede afdeeling.De aan de stad Utrecht in bewaring gege-ven archieven (Utrecht 1917).
Verslag Verslag omtrent de oude gemeente-,waterschaps- en veenderijarchieven in deprovincie Utrecht (Utrecht 1888-1902).
VROA Verslagen omtrent 's rijks oude archie-ven, 1-65, tweede serie 1-40 ('s-Graven-hage 1878-1969).
62
RIJKSARCHIEF IN DE PROVINCIE UTRECHT
Adres Alexander Numankade 201, 3572 KW Utrecht,Telefoon 030-710044.Openingstijden maandag 13.30-17.00 uur, dinsdag t/m vrijdag
9.00-17.00 uur, zaterdag (behalve in juli en au-gustus) 9.00-12.30 uur.
Faciliteiten leesapparaten voor microfilms; kopieerapparaten;fotografisch atelier; koffiekamer.
1 ARCHIEVEN VAN DE OVERHEID
1.1 Gewestelijke besturen en provinciale instellingen en ambtenaren
Vóór 1795
Bisschoppen van Utrecht, 1025-ca. 1580, 26,5 m.Inventaris: S. Muller Fzn., Catalogus van het archief der bisschoppen van Utrecht(Utrecht 1906).Nadere toegang: S. Muller Fzn. e.a., Regesten van het archief der bisschoppen vanUtrecht (722-1528), 4 dln. (Utrecht 1917-1922); S. Muller Fzn., De bisschoppelijke ze-gels, in: VROA 39 (1916) II, 250-255.Bronnenuitgave: Oorkondenboek van het Sticht Utrecht tot 1301, uitgegeven door S.Muller Fzn., A.C. Bouman, K. Heeringa en F. Ketner, 5 dln., (Utrecht-'s-Gravenhage1920-1959).
Domkapittel .Maarten eind 12e eeuw-1811, 111 155 m.> 55Inventaris: K. Heeringa, Inventaris van het archief van het kapittel ten Dom (Utrecht8 p {1929).Bronnenuitgave: N.B. Tenhaeff, W. Jappe Alberts, e.a., Bronnen tot de bouw eschie-8 PP gdenis van den Dom te Utrecht 's-Gravenha e 1946, 1969, 1976) (RGP grote serie nr.g ){ g88, 129, 155); S. Muller Fzn., Het rechtsboek van den Dom van Utrecht door mr.Hugo Wstinc ('s-Gravenhage 1895) (OVR I, 18 ; S. Muller Fzn., Rechtsbronnen van8 g )( ) ,den Dom van Utrecht ('s-Gravenha ge 1903) (OVR II, S .
g )( ^ )N.B. Bevat ook stukken betreffende: heerlijkheden: Amerongen, Cothen, Doorn,J gDwarsdijk, Galekop, Hagestein, Nederlangbroek, Oostveen, Overla p broek water-
) P g g ^ Overlangbroek;schappen: Bijleveld en de Meerndijk, Bunschoter Veen- en Veldendijk, He co -
PP J J J^ Heycop gnaamel de Lange Vliet, Hinderdam, Kromme Rijn, Lekdijk-benedendams, Lekdijk-g J ^ J ^ lbovendams, Slaperdijk, Vijfheerenlanden, Woerden, Zeeburg en Diemerdijk.P J J g JVerder o.a. archieven der leenkamers van het kapittel, 1596-1811 ; van de dom roos-P domproos-
1366-1811 en van deroosdij van Elst (Overbetuwe), 1467-1798.P { )
63
RIJKSARCHIEF
r v r 1179-1811, m.Kapittelvan Oudmunster a atoInventaris.N.B. Bevat ook stukken betreffende: heerlijkheden: Hagestein, Linschoten, Stein enVleuten; waterschappen: Buiten- en Binnenwaardsche polder, Darthuizen, Eembruggeg8c.a., Gerverscop, Gieltjesdorp, Grebbedijk, Haanwijk, De Haar en Laa nieuwkoo ,P J P J J g PHagestein, Harmelerwaard, He co genaamd de Lange Vliet, Honswijk, Tull en8 ^ Heycop 8 J't Waal, Kattenbroek, Rapijnen en IJsselveld, Knoesterpolder, Kockengen, Lekdijk-AJ A 8 ^ Jbovendams, Maarsseveen, Otters oorbroek, Rijsbrugger wetering, S en en, Themaat,P J gg 8 P 8Vleuten, Westbroek.Verder o.a. archieven van de leenkamer van de-roosdi', 1438-1802; van de EleemosA J 1438-1802; Ynae van Oudmunster, 1349-1809; en van de Godskamers, 1540-1811. Eengedeelte vanhet laatstgenoemde archief berust in het gemeentearchief van Utrecht (zie blz. 00 .g g ^ )
van -1
n Pieter, 111 1 m.
Kapittel a .P e 1
a te etpInventaris: S. Muller Fzn, Catalogus van het archief van het kapittel van S. Pieter
g P's-Gravenha e 1886).( g
Nadere toegang: S. Muller Fzn, Regesten van het kapittel van S. Pieter, 1040-1528
g P('s-Gravenha e 1891).('s-Gravenhag
Bevat ook stukken betreffende: heerlijkheden: Abcoude-St. Pieters, Breukelen-heerlijkheden Breukeleveen en Tienhoven, Maarsseveen en Re ersko ; waterschappen:
J^ Y A PABreukelen-Proosdij, Breukelen, Tienhoven en Loosdrecht, Gerverscop, Gieltjesdorp enJ P J P
kKortrij Lekdijk en Hinderdam, Otters oorbroek, Oud-Aa, Porten Zuideinde,
J^ J A genRei'ersco , Stoetwegen en Kattenbroek, Zeist.J P gVerder o.a. archieven van de leenkamer van deroosdi', 1410-1797; en van de funda-P Jties van: Alijd van Boechout, 1333-1613; Jacob Verhaer, 1589-18e eeuw; TijmanJRi'kss van Amersfoort, 1546-1599; Johan Robertss. van Poortvliet, 1499-1639, JohanRijks
Lichtenberch, 1562-1630; Evert van der Haer van Gorcum, 1585-1622.Het archief van de Godskameren van Dirck van Zuylen berust in het gemeentearchiefYvan Utrecht (blz. 00).
l van S. Jan, 1094-1811, 43 mKapittel a JP >Inventaris.N.B. Bevat ook stukken betreffende: heerlijkheden: Achttienhoven, de Proosdi'landenJ Proosdijlande gerechten Mijdrecht, de erechten van Midrecht, Thamen, Wilnis en Westveen, benevens Uit-hoorn Kudelstaart, Blokland en Kromme Midrecht en Slagmaat; veen- -Mijdrecht) maat;g veen en waterschappen: Bisschopsweide, Maarsseveen, Oude gein, Soesterveen, Klein Vulco .PP P g Y PVerder o.a. archieven van de leenkamer van deroosdi', 1363-1382, 1626-1811, enP Jvan de fundatie van Jan van Renesse, 1574-1807.
10 -1811 125 m.van .Mrie 1 81 S aKa fitte ap ,Inventaris.N.B. Bevat ook stukken betreffende: heerlijkheden: Breukelerwaard, Horstwaard,JKamerik-Mijzijde, Kortenhoef, Lopik, Waver, Botshol en Ruige-Wilnis, Zegveld;JJ P
64
RIJKSARCHIEF
waterschappen: Oud-Aa, Groote en Kleine Oud-Aasche polder, Ter Aa, AchterwePP ^ Po te-ring, Bijleveld, Hooge Boezem achter Haastrecht, Demmerik, Gieltjesdorp,8 J g J , -Pkan, Haanwijk, Harmelerwaard, Honswijk, Hooge en Kleilanden, He co genaamd ^ J, g Heycop ge aamdDe Lange Vliet, Neder- en Overeind van Jut haas Kamerik St. Marie gerecht, K m
g p g -a erik Statengerecht, Kamerik Mijzijde, Kamerik Te lin ens erecht Kockengen, Klein
g J J ^ Y 8 8 ^ 8 eCovelswade, Krimpenerwaard, Lekdijk-benedendams, Lekdijk-bovendams,
P ^ J , J a s, Loenen,Loenersloot, Lo ik, Lo ikerka el en Zevenhoven, Maarssenbroek, Meerndijk, -P P P k, Mij- Jland, Nigtevecht, Nieuwkoop, Oudenrijn en He co Portengen,
g P, Oostveen, J Heycop, ge , Rapijnenen IJsselveld, Ruwiel, Schalkwijk, Vleuten, Vreeland, Vulco Wiersche veld, StichtseJ , Vuylcop, , St chtsedorpen in het Grootwaterschap van Woerden, Ze veld en Ze velderbr ek.P P ^ 8 8 0Verder o.a. archieven van de leenkamer van deroosdi' 1525-1807, en vanp J, de armen-fundatie van Johan van Drolshagen, 1567-1802.g
Staten van Utrecht, 1375-1795, 224 m.Inventaris: S. Muller Fzn. e.a., Catalogus van , het archief der Staten van Utrecht,1375-1813 (Utrecht 1915) 1-410, 414-777, 821, 903, 909, 923, 934-946, 1029-1055.N.B. De archieven der Geéligeerde Raden tot 1795 en van de Ridderschap tot 1814zijn bij de inventarisatie door S. Muller Fzn. in het eigenlijke Statenarchief opgeno-men.
Commissies van de centrale regering te Brussel betreffende Utrechtseaangelegenheden, 1528-1553, 0,1 m.Inventaris: Fruin, Catalogus, 368-376.
Financiële instellingen, -a c e e stellen en 1 2 1g 591529-1810, 105 m.Inventaris: P.C.B. Maarschalkerweerd, Inventaris van de archieven vaninanciële in-fstellingen van de landsheer, 1529-1581, en van de Staten van Utrecht en de daarop pvolgendeewesteli 'ke besturen, 1581-1810 (Utrecht 1983) Inventarisreeks 37).
g J ( )(
Leenhof, 1528-1856, 11 m.Inventaris: D.T. Koen, Inventaris van het Utrechtse Leenhof sedert 1528 Utrecht(1983) (Inventarisreeks 38).N.B. De Stichtse en Gaasbeekse gleenre isters van vóór 1528 bevinden zich in het ar-chief van de bisschoppen.PP
1795-1813
(Provisioneele) Representanten, 1795-1796, 7,5 m.Inventaris: S. Muller Fzn e.a., Catalogus van het archief der Staten van Utrecht,1375-18/3 (Utrecht 1915) 1056-1087, 1103, 1123-1133.
Intermediair provinciaal bestuur, 1796-1799, 7 m.Inventaris: als voren, 1146-1156, 1180, 1183-1205, 1239-1240.
65
RIJKSARCHIEF
N.B. Het archief van de Commissie van Beheer voor het voormalige gewest Utrecht^gberust in het rijksarchief in Gelderland aangezien het grondgebied van de provincieJ g 8 8 PUtrecht van 1799-1802 deel uitmaakte van het Departement van de Rijn. In het rijks-P J Jarchief in Utrecht bevinden zich de archieven van de Commissie van Financiën, de Re-kenkamer en de Commissarissen tot de administratie der Financiën van het voormaliggewest uit deze periode, zie hiervóór: Financiële instellingen.g P eng
Bestuur van het Departement Utrecht, 1802-1807, 13 m.Inventaris: als voren, 1241-1259, 1306-1315.
Landdrostambt, 1807-1810, 16 m.Inventaris: als voren, 1341-1393, 1403-1417.
Onderprefectuur Utrecht binnen het departement van de Zuiderzee,1811-1813, 14 m.Inventaris: als voren, 1418-1492.N.B. Het archief van de prefectuur berust in het rijksarchief in Noord-Holland.
Onderprefectuur Amersfoort binnen het departement van de Zuider-zee, 1811-1813, 4 m.Inventaris: als voren, 1493-1523.N.B. Als voren.
Na 1813
Provinciaal bestuur, 1813-1906, 908 m.Inventaris.
Provinciale Waterstaat, 1858-1965, 42 m.Inventaris.
Concessionarissen en commissies van beheer van straatwegen in deprovincie Utrecht, 1626-1930, 4 m.Inventaris: J. van Wandelen, Inventarissen van de archieven van concessionarissen en
commissies van beheer van straatwegen in de provincie Utrecht, 1626-1930 (Utrecht
1977) (Inventarisreeks 15).
Ridderschap van Utrecht, 1814-1880, 1 m.Inventaris.
66
RIJKSARCHIEF
1.2 Rechterlijke instellingen
Vóór 1811
Hof vano anUrUtrecht, t sinds 17 8 Hof van Justitie, 1530-1811, 1 m.Inventaris: Fruin, Catalogus, 1-342a.g ,Nadere toegang: F. Doeleman, Li 'st van civiele rechtszaken voor^ J z oo het Hof van Utrechtwaarvan derocesstukken in het archief van het Hofzijn w rP be aa debleven 1530-8 ,1630 Utrecht 1980) (Reeks toegangen 1 • J.H.M. Putman A!( )Alfabetische lijst van(an -)^
J Psonen aan wie door het Hof van Utrecht octrooi is verleend om te testeren. Deel 11603-1640 (Utrecht 1984) (Reeks toegangen 8 .)( )
Raad van reviseurs van door het Hof gewezen sententies, 1577-1788,0,1 m.Inventaris: Fruin, Catalogus, 357-360a.
Stadsgerecht Montfoort, 1537-1811, 6,5 m.Inventaris: Fruin, Catalogus, 600-634.
Stadsgerecht Oudewater, 1578-1811, 5 m.Inventaris.
Stadsgerecht Rhenen, 1546-1811, 23 m.Inventaris: Fruin, Catalogus, 481-556.
Stadsgerecht Wijk bij buurstede, 1546-1811, 6 m.Inventaris: Fruin, Catalogus, 557-599.
Stadsgerecht IJsselstein, 1491-1811, 19 m.Inventaris: Fruin, Catalogus, 635-698.
Dorpsgerechten, 1498-1811, 110 m.Inventaris: D.T. Koen, Inventaris van de archivalia afkomstig van de dorpsgerechtenin de provincie Utrecht, 1489-1811 (Utrecht 1985) (Inventarisreeks 49).N.B. Betreft:
Ter AaAbcoude en Baambrugge
1657-18111677-1811
Amerongen, Ginkel en ElstAsschat
1590-18111709-1811
Abcoude-Proosdij, Aasdom Austerlitz 1806-1810en Aasdom in het Veen 1573-1811 Baarn 1677-1811Achthoven 1655-1810 Benschop 1519-1811Achttienhoven 1637-1811 Blokland 1571-1810Amelisweerd 1761-1810 Breudijk 1679-1811
67
RIJKSARCHIEF
Breukelen-NijenrodeJBreukelen-Staten- of Ortts-gerechterechtBreukelen-Proosdij jJBreukeleveenBreukelerwaardBreulBunnik en VechtenBunschotenCabauwCothenDarthuizenDemmerikDoornDrieberengDwarsdijkJDijkveld en RatelesEemnesGalekopGeerestein't GeinGerverskop in het WesteindeP's-GravenslootDe Haar-ZuilensgerechtHardenbroekHarmelen, Harmelerwaard,Haanwijk en Bi'leveldJ JHeemstedeHeeswijkHoenkoopHonswijkHouten en 't GoyIndijkJJaarsveldNedereind van JutphaasPOvereind van Jutphaas
Kamerik en de JHoutdijkenKamerik MijzijdeKattenbroek en de Uiterdi'-Jken van MastwijkJKattenbroek of Van der
gWaals- erechtKocken en-Lockhorst erechtg gKockengen en Spengeng
1538-1811
1684-18101546-15511612-18111663-18101728-18081596-18111662-18111641-18111644-18101704-18111733-18101632-18101700-18111657-18111727-18111657-18111714-18111719-18111640-18101684-18101615-18091631-18111680-1811
1674-18111632-18111571-18111648-18111631-18101625-18111632-18111617-18111577-18111675-18111666-18111779-1810
1657-1811
1720-18111597-18101594-1811
Groote en Kleine Koppel enPPMaarschalkerweerdLeusden, Heetveld, Leusder-broek, Hamersveld, Snor-renhoef en Donkelaar
Linschoten en lMastwi j kLoenen-Kronenbur s erechtggLoenen en NieuwersluisLoenersloot, Oukoop en TerPAaLoosdrechtLoosdrechten, Mijnden enJTecko (Baljuwschap van^ JP Pde)Lopik en Lo ikerka lP P PeMaarn en MaarsbergengMaarssenMaarssenbroekOud en Nieuw MaarsseveenMidrechtJMijndenJNederlangbroekNigtevechtOdijkJOostbroek en De BiltOostveen, Voordorp, OudeWetering, Maartensdijk eng JHerverskopOostwaardOudenrijn en Heikop POudhuizenOudwulven en Waaien
gOverlap broekPapendorpPolanenNoord-PolsbroekZuid-PolsbroekPortengenZuideinde van Portenen,gLaag-Nieuwkoop, Vi'fhoe-Jven in Kortrijk, Loefs e-Kortrijk, grecht van Ruwiel en
PGeversko - Den Hamsge-recht en GieltjesdorpJ
1808-1810
1536-18111560-18111628-18111627-1811
1633-18111590-1811
1554-18111589-18111776-18111624-18111714-18111607-18111604-18111652-18111659-18111557-18111566-17281632-1811
1623-18111700-18101693-18111569-18111630-18111695-18111699-18111568-1809issaisii1629-18111659-1810
1586-1811
68
VinkeveenVleuten en De MeernVlooswijk en Vlooswijk inl JKromwi' kJVreelandVreeswijkJDe VuurscheWaveren, Botshol en Ruige8WilnisWaverveenWerkhovenWestbroekWilleskop en Kort HeeswijkPWillie-Lan erak
g 8Wilnis en WestveenWoudenbergWulvenWulverhorst, Kromwijk enJLinschoter HaarIJselvereZe veldgZe veld en Zegvelderbroek
g gZeistZevenderZevenhovenZuilen en ZwezerengZuilenstein, Leersum enGinkel
1729-18111527-1811
1621-18101566-18111579-18111750-1811
1680-18111703-181118101621-18111613-18101630-18111730-18111665-18111682-1810
1670-18081562-18071641-18101629-18111623-18111594-18111608-18101670-1811
1632-1811
RIJKSARCHIEF
Proosdijlanden (Hooggerechtvan de) 1596-1798Hoog-, Laag- en West-Raven 1638-1811Reierskop-Creuningen 1712-1810Reierskop-Meerlo 1640-1809Renswoude en Emmikhuizen 1634-1811Ruwiel 1739-1810Rijnhuizen 1638-1810Schagen en Den Eng 1660-1811Schalkwijk 1614-1810Schonauwen 1666-1811Snelrewaard, Zuid- enNoord-Linschoten 1567-1811Soest 1498-1811Sterkenburg 1627-1811Stoelwegen 1654-I8IIStoutenburg 1625-1811Teckop 1676-1811Themaar 1670-1811Themaar-Den Engsgerecht 1684-1753Tienhoven 1607-1811Tull en 't Waal 1604-1811Uithoorn, Kudelstaart, Blok-land en Kromme Mijdrecht 1760-1810Veenendaal 1795-1811Veldhuizen, Bijleveld, Ros-weide en Reierskop-Lichtenberg 1631-1811
N.B. De archieven van deerechten binnen de stadsvrijheid van Utrecht zijn aan het
8 stadsvrijheid zij van Utrecht in bewaring gegeven (blz. 177). De archieven van de e-gemeentearchief ) g
rechten binnen heterond ebied van de huidige gemeente Amersfoort zijn aan het -8 g 8 8 zijn gmeentearchief van Amersfoort in bewaring gegeven (zie blz. 130 .8 gg ( )
Jachtgerecht, 1680-1702, 1749-1795, 1,5 m.Inventaris: T.M. Lisman-Schaap, Inventaris van het archief van het jachtgerecht in deprovincie Utrecht, 1680-1702, 1749-1795 (Utrecht 1975) (Inventarisreeks 3).
Vanaf 1811
Rechtbank van eerste aanleg, tevens rechtbank van koophandel, teAmersfoort, 1811-1838, 5,5 m.Inventaris: Le Cosquino de Bussy, Catalogus, 55-87.
69
RIJKSARCHIEF
Vredegerechten en rechtbanken van enkele politie, 1811-1838, 14 m.Inventaris: Le Cosquino de Bussy, Catalogus, 96-182.N.B. Bevat de archieven van de vredegerechten en rechtbanken te: Amersfoort, 1811-1838, 4,5 m; Baambrugge, 1811-1838, 1 m; Loenen, 1812-1838, 0,8 m; Loosdrecht,1811-1824, 1 m;Maarssen, 1811-1838, 2 m; Mijdrecht, 1811-1826, 1 m; Rhenen, 1811-1838, 2 m; Wijk bij buurstede, 1811-1838, 1,2 m; IJsselstein, 1812-1838, 1 m.
Krijgsraad en auditeur-militair in het provinciale kommandement teUtrecht, 1816-1831, 6,5 m.Inventaris: Le Cosquino de Bussy, Catalogus, 196-206.
Schuttersraad te Amersfoort, 1829, 0,1 m.Inventaris: Le Cosquino de Bussy, Catalogus, 207.N.B. Bevat slechts dossiers betreffende strafvervolgingen.
Tribunal des Douanes te Utrecht, 1811-1814, 0,1 m.N.B. Bevat slechts een register van vonnissen 1811-1813 en een brievenboek1813-1814.
Provinciaal gerechtshof, 1838-1875, 28 m.Plaatsingslijst.
Arrondissementsrechtbank te Amersfoort, 1838-1877, 10 m.Plaatsingslijst.
Arrondissementsrechtbank te Utrecht, 1835-1939, 95 m.*Plaatsingslijst: gedeeltelijk.
Kantongerecht te Amersfoort, 1839-1930, 25 m.*Plaatsingslijst: 1921-1930.
Kantongerecht te Breukelen-Nijenrode, 1847-1933, 17 m.*Plaatsingslijst.
Kantongerecht te Loenen, 1838-1877, 5 m.Plaatsingslijst.
Kantongerecht te Maarssen, 1827-1877, 4,5 m.Plaatsingslijst.
Kantongerecht te Utrecht, 1838-1929, 82 m.*Plaatsingslijst.
70
RIJKSARCHIEF
Kantongerecht te Wijk bij Duurstede, 1813-1933, 22 m.*Plaatsingslijst.
Openbaar ministerie bij het Kantongerecht te Wijk bij Duurstede,1855-1863, 0,1 m.
Kantongerecht te IJsselstein, 1838-1877, 5 m.Plaatsingslijst.
Raad van beroep voor de directe belastingen te Utrecht, 1921-1957,18 m.*Plaatsingslijst.
Tuchtgerecht voor de prijzen te Utrecht, 1945-1951, 3 m.*
1.3 Notarissen
Notarissen, 1604-1895, 197 m.Inventaris: W.B. Heins en J.A.C. Mathijssen, Inventaris van de notariële archieven inde provincie Utrecht (1346) 1560-1895 (Utrecht 1982) (Inventarisreeks 34).N.B. Betreft notarissen te:Abcoude 1685-1895 Maarssen 1700-1897Amerongen 1669-1896 Maarsseveen 1821-1896Baarn 1800-1896 Maartensdijk 1732-1879Breukelen 1691-1895 Montfoort 1617-1895Cabauw 1787-1811 Mijdrecht 1664-1895Demmerik 1671-1718 Nieuw-Maarsseveen 1768-1811Doorn 1822-1844 Nigtevecht 1749-1765Driebergen 1868-1897 Oudenrijn 1811Eemnes 1638-1797 Oudewater 1616-1892Harmelen 1811-1895 Oudhuizen 1691-1711Hoenkoop 1825-1836 Rhenen 1651-1895Houten 1851-1898 Soest 1641-1893Jutphaas 1694-1842 Ter Aa 1782-1783Kamerfik 1670-1771 Veenendaal 1655-1895Kockengen 1690-1811 Vinkeveen 1819-1842Leersum 1698-1716 Vleuten 1724-1728Leusden 1803-1842 Vreeland 1648-1895Loenen 1754-1895 Vreeswijk 1617-1705Loosdrecht 1813-1819 Werkhoven 1671-1714Lopik 1609-1842,
1876-1895WestbroekWilnis
1800-18211663-1764
RIJKSARCHIEF
WoudenbergWijk bij DuurstedeJ JIJsselstein
1719-1896 Zeist1621-1895 Zevendec1614-1895
1812-!8951768-1788
N.B. De archieven van de in Utrecht en Amersfoorteresideerd hebbende notarissen8zijn aan de gemeentearchieven van Utrecht en Amersfoort in bewaring gegeven (blz.g 8gg (179 en 131).
Kamers van notarissen 1811-1842, 1 m.Inventaris: Le Cosquino de Bussy, Catalogus, 321-331
1.4 Registers van de burgerlijke stand en retroacta van de burgerlijkestand.
Registers van de burgerlijke stand, met bijlagen en tafels, 1811-1932,657 m.*Inventaris: tot 1882, met supplement tot 1892.
1 7 -1 11 10 mn 5Retroacta van deburgerlijke sta >
Inventaris: S.A.L. de Graaff, Verzameling doop-, huwelijks- (lidmaten-) en be graafre-8 p huwelijks- van kerken in deprovincie Utrecht, 1579-1811 (Utrecht 1985) (Inventarisreeksg P
45).Nadere toegang: gedeeltelijk: klappers op de huwelijken.g l Pp P huwelijken
De retroacta van Utrecht en Zuilen bevinden zich in hetemeentearchief vanSUtrecht (blz. 170, 178), en die van Amersfoort en Hoogland in het gemeentearchiefvan Amersfoort (blz. 127, 130).
1.5 Weeskamers; registers van eigendomsovergang
1541-18111800-18011742-17971648-18111580-17941382-1786
1 2-1811 5 m.8Weeskamers,Inventaris.N.B. Betreft de weeskamers te:BenschopDrieberen8EemnesJaarsveldLopikPMontfoort
PolsbroekRhenenVinkeveen-WaverveenWijk bij DuurstedeJ JWilli e-Lan erakg gIJsselstein
1671-18091616-18031715-18071388-18051656-17571574-1810
Registers van eigendomsovergang, 1812-1836, 1 m.Inventaris: E. Muller, Inventaris van de archieven van de hypotheekbewaarders teUtrecht en Amersfoort, 1811-1838 (Utrecht 1977) (Inventarisreeks 22) 471-512.
72
RIJKSARCHIEF
1.6 In de provincie werkzame rijksorganen
Justitie
-Strafinrichtingen r ht 1 14 7te UtUtrecht, 19 4 36 m.*Inventaris:edeelteli'k: W.B. Heins, Inventarissen van de archieven van de toezicht-8 lhoudende kolleges op de strafinrichtingen te Utrecht, Amersfoort, Rhenen en Wijk bi'8 PJ JDuurstede, 1811-1944 (Utrecht 1979) (Inventarisreeks 18)) blz. 20-32.N.B. Bevat zowel het archief van het College van regenten over de gevangenissen te8 8 g 8Utrecht als de archieven van de directies van de verschillende inrichtingen.8
Strafinrichtingen te Amersfoort, 1811-1890, 8 m.Inventaris: als voren, blz. 34-41.N.B. Als voren.
College van Toezicht over het Huis van Bewaring te Rhenen, 1848-1878, 0,2 m.Inventaris: als voren, blz. 43-44.
College van Toezicht over het Huis van Bewaring te Wijk bijDuurstede, 1858-1888, 0,3 m.Inventaris: als voren, blz. 46-48.
Rijksinrichting voor meisjes te Montfoort/Zeist/Nijmegen, 1858-1975, 48 m.*Inventaris: W.B. Heins, Inventarissen van de archieven van de rijksinrichtingen voorde kinderbescherming te Montfoort/Zeist/Nijmegen 1858-1975, Zeist/Montfoort 1905-1968, Hollandsche Rading 1942-1971, Amersfoort 1910-1967, Nieuwersluis 1941-1945en Den Dolder 1961-1977 (Utrecht 1983) (Inventarisreeks 20) blz. 10-31.
Rijksinrichting voor meisjes te Zeist/Montfoort, 1905-1968, 33 m.*Inventaris: als voren, blz. 32-49.
Rijksinrichting voor meisjes te Hollandsche Rading, 1942-1971,3 m.*Inventaris: als voren, blz. 50-55.
Rijksinrichting voor jongens te Amersfoort, 1910-1967, 1 m.*Inventaris: als voren, blz. 56-58.
Rijksinrichting voor jongens te Nieuwersluis, 1941-1945, 1 m.*Inventaris: als voren, blz. 59-60.
73
RIJKSARCHIEF
Rijksinrichting voor jongens te Den Dokier, 1961-1977, 0,5 m.*Inventaris: als voren, blz. 61-63.
Financiën
Rentambt Utrecht van het Kroondomein, 1823-1919, 19 m.Inventaris: L.P.W. de Graaff, Inventaris van de archieven van het Kroondomein,rentambt Utrecht (Utrecht 1980) (Inventarisreeks 27),
Inspectie van registratie an ere istrat^e en domeinen, 1 -1 4 37p g m.Plaatsingslijst.gJN.B. Betreft stukken afkomstig van de kantoren te Alphen aan den Rijn, Amersfoort,g P J^Breukelen, Driebergen, Harderwijk, Loenen (later Breukelen), (later B8 J , ( ate reuke-len), Nijkerk, Rhenen, Utrecht, Wageningen,Woerden Wi'k bi' Duurstede, IJs-J ^ Wijk bij ,selstein, Zeist.
Ontvangers'dderblbelasting het ast op e recht vang P t ec t an successie, 1806-1900,97 m.*Plaatsingslijst.gJNadere toegang: gedeeltelijk: klappers.g J PPN.B. Betreft de memories van aangifte van de kantoren Amerongen, Amersfoort,
S 8Loenen, Maarssen, Montfoort, Rhenen, Utrecht, Wijk bij Duurstede en IJsselstein1818-1900, en andere stukken afkomstig van de kantoren Amersfoort, Montfoort, ^ ,Rhenen en Utrecht, 1806-1817.
Ontvanger der grondbelasting, 1828-1964, 21 m.Plaatsingslijst,N.B. Betreft kantoren Utrecht, Amersfoort en Breukelen.
Verkeer en waterstaat
Hoofdingenieur-directeur van Rijkswaterstaat in de provincieUtrecht, 1811-1953, 72 m.Plaatsingslijst.
Hoofdingenieurs van Rijkswaterstaat in het arrondissement Utrecht,1875-1954, 69 m.Plaatsingslijst.
Dienst van het Merwedekanaal van Rijkswaterstaat, 1849-1954,10 m.Plaatsingslijst.
74
RIJKSARCHIEF
Dienst Amsterdam-Boven Rijn II van Rijkswaterstaat, 1922-1959,15 m.Plaatsingslijst.
District van de Hollandse IJssel van Rijkswaterstaat, 1854-1952, 1 m.Plaatsingslijst.
Dienstkringen van Rijkswaterstaat, 1869-1952, 12 m.Plaatsingslijst.
Inspectie en kantoren van het Staatsbedrijf der Posterijen, Telegrafieen Telefonie, 1818-1935, 1 m.Plaatsingslijst.N.B. Fragmentarchiefjes; betreft de kantoren Amersfoort, Baarn, Doorn, Driebergen,Loenen, Maarssen, Montfoort, Mijdrecht, Rhenen, Soest, Utrecht, Veenendaal, IJs-
selstein en Zeist.
Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut (KNMI) te De Bilt,1852-1954, 69 m.Inventaris.N.B. Bevat ook een serie verslagen en rapporten, 1956-1984, alsmede publikaties,
1861-1980.
Volkshuisvesting en ruimtelijke ordening
het kadaster ene scheepsbewijzen teBewaarder derhypotheken,eUtrecht 1811-1947 1947 1 64 m.964,
van de hypotheekbewaarder tot 1838: E. Muller, Inventaris de archie-Inventaris:a yp , van
van de hypotheekbewaarders te Utrecht en Amersfoort, 1811-1838 (Utrecht 1977)vena fyp(Inventarisreeks 22), 1-300.
F. Keverling Buisman-E. Muller, `Kadaster ids' voor• gids de raad-Nadere toegang: g g ^ g en kadastrale archieven in de 19e en de eerste helft van dele rn van hypothecairep$g
20e eeuw's-Gravenha e 1979).( g van de inspecteur van het kadaster in de provincie Utrecht,N.B. Bevat ook stukkenp p
Over 7 -1947 zijn alleen de registers van inschrijving (nr. 3) aanwezig. O er 18 9 ( ) .81826-1964. zijn 8 J S
Bewaarder der hypotheken, het kadaster en de scheepsbewijzen teAmersfoort, 1811-1948, 38 m.Inventaris: van de hypotheekbewaarder tot 1838: als voren, 301-470.
Nadere toegang: als voren.N.B. Als voren
75
RIJKSARCHIEF
Defensie
Militair hospitaal te Amersfoort, 1831-1940, 1,5 m.
Eerst aanwezend ingenieur der genie te Utrecht, 1814-1944, 65 m.*Plaatsingslijst.
Eerst aanwezend ingenieur der genie te Amersfoort, 1866-1941,57 m.Plaatsingslijst.
Mobiele schutterij van Utrecht, 1830-1839, 1,5 m.
Garnizoenscommandant van Amersfoort, 1879-1913, 0,2 m.Plaatsingslijst.
Keuringsregisters van ingeschrevenen van de militie en de landstormvan de keuringsraden in Utrecht, 1912-1918, 1 m.Plaatsingslijst.
Economische zaken
IJkkantoor te Utrecht, 1870-1959, 10 m.Inventaris.
Landbouw en visserij
Commissie van landbouw, 1807-1850, 0,1 m.Inventaris.
Zuivelcommissie en zuivelconsulent, 1896-1913, 0,2 m.Inventaris.
vierde zesdetienddistrict, - l
in en setae itTl n commissies i het e e e e s ce ,5,5 m.Inventaris: W. van Bruggen, Inventaris van de archivalia afkomstig de Tiendcom-
gg 8 vanmissies Utrecht 1975) (Inventarisreeks 6).missies(Utrech
Betreft de aangiften enz. van tienden in Utrecht.g
76
RIJKSARCHIEF
Sociale en gezondheidszorg
Kamer van arbeid voor de textielnijverheid te Veenendaal, 1910-1922,0,2 m.Inventaris.
Groot Rijks Hospitaal te Utrecht, 1848-1850, 0,1 m.Plaatsingslijst.
Provinciale Commissie van geneeskundig onderzoek en toevoorzicht,1801-1865, 1,5 m.Plaatsingslijst.
Onderwijs, wetenschap en cultuur
Rijksuniversiteituniv r it is es e Utrecht,J te t ec t 182 mInventaris: tot 1950: C.A. van Kalveen, De archieven van de Rijksuniversiteit teRijksuniversitei
(Utrecht 1969); nieuwe inventaris in bewerking.gBronnenuitgave: G.W. Kernkamp, Acta en decreta Senatus (Utrecht 1936, 1938, 1940)8 A ( ^ ,(Werken van het Historisch Genootschap 3e serie nr. 65, 68, 71).N.B. Bevat de archieven van: Curatoren, Senaat, faculteiten, instituten en laboratoriaen het Stads- en Academisch Ziekenhuis (1925-1959). Het archief van het Algemeen8Ziekenhuis tot 1925 berust in hetemeentearchief van Utrecht (blz. 000 .
8 ( )
Ri' ksve art ni' h 1 en Veeartsenijkundige -e se sc oo e eea tseni kunde Hogeschool, o eschool 1820 1925J J J g g 1820-1925,48 m.Inventaris:edeelteli'k: F.H.C. Weijtens, Inventaris van de archieven der Ri'ksveeart-g J J Jsenijschool en de Veeartsenijkundige Hogeschool (Utrecht 1966 .J g g ( )N.B. Bevat ook het archief van 's Rijks Parc Vaccinogène, 1873-1915. In 1925 is de
J 8Veeartsenijkunde e Hogeschool opgeheven en is de faculteit der Diergeneeskunde van
8 8 PS 8de Rijksuniversiteit opgericht.P8
Schoolbesturen in de provincie Utrecht, 1801-1857, 3 m.Plaatsingslijst.
Districtsschoolopzieners, 1801-1858, 2 m.Plaatsingslijst.
1826-1963,Rijksarchief,24 m.Inventaris: tot 1963.N.B. Bevat ook het archief van de commissie van toezicht en advies voor het oorkon-
RIJKSARCHIEF
denboek van het Sticht Utrecht, 1919-1960;de collectie Pieter van Musschenbroek, provinciaal archivaris van 1803-1807;de collectie Pieter Jacobus Vermeulen,rovinciaal archivaris van 1840-1877.P
Stichting Inspectie van het schriftelijk onderwijs te Utrecht, 1947-1975, 19 m.*N.B. Met ingang van 1976 een Rijksinspectie geworden.
Begeleidingscommissie experimenten eindexamens expressievakken(3E), 1971-1979, 3 m.
1.7 Marken
van 1489-1898,
n n1,5 m.Malena Hoogland,Inventaris.Bronnenuitgave: J.F.X. van de Bergh, Het archief van het zeer oude en voornamecollegie van de Malen op het Hoogland buiten de stad Amersfoort dln. 3-5's-Gravenha ge 1898) (dln. 1 en 2 nooit verschenen).8
Meent van de Leusderberg, 1594-1890, 1,5 m.Inventaris.
Gebuurten van den Dijk te Achterberg, 1921-1956, 0,1 m.Inventaris.
1.8 Gemeenten
Abcoude,1587-1956, 91 m. ,Inventaris: R. Fruin Th.Az., Inventaris van het oud-archief deremeente Abcoude-gBaambru e, in: Verslag (1896), bijl. 2, blz. 151-167; R. Fruin Th.Az., Inventaris vangg g bijl
oud-archief deremeente Abcoude-Proosdij, ibidem, blz. 169-176; R. Fruing Abcoude-Proosdij Inventaris van hetemeenscha elijk oud-archief der gemeenten Abcoude-g Pp
Baambru e en Abcoude-Proosdij, ibidem, blz. 177-185; plaatsingslijst Abcoude-gg Abcoude-Proosdij, p g JProosdij 1811-1930.JN.B. Bevat ook de archieven van heterecht Abcoude-Baambrugge, 1667-1813, deg ggkerk van Baambrugge, 1721-1813, de waarschappij Abcoude-Baambrugge, 1656-1845;gg , PP J ggheterecht Abcoude-Proosdij, 1587-1839.g
78
RIJKSARCHIEF
Kockengen, 1600-1950, 18 m.Inventaris: tot 1813.N.B. Bevat ook de archieven van de gerechten Kockengen en Spengen, 1600-1811;Kockengen-Lokhorst, 1672-1811.
Laag-Nieuwkoop, 1667-1950, 12 m.Plaatsingslijst: tot 1811.N.B. Bevat ook de archieven van de gerechten Laag-Nieuwkoop, 1667-1811; Giel-tjesdorp c.a. 1748-1811. De gemeente is in 1942 opgegaan in de gemeente Kockengen.
Maarssen, 1614-1818, 4 m.aase, ,Inventaris: R. Fruin, Inventaris van de oude archieven aanwezig ten gemeentehuizeg gvan Maarssen, in: Verslag (1896), bijl. 2, 555-579.N.B. Bevat ook de archieven van deerechten Maarssen, 1614-1812; Maarssenbroek,g1735-1811.
M r v n 1599-1956, 42 m.aa sse ee ,Inventaris: tot 1817 enlaatsin slist 1818-1937.
P gJN.B. Bevat ook de archieven van deerechten Maarsseveen en Neerdijk, 1599-1808;g JOud-Maarsseveen en Neerdijk, 1785-1817; Nieuw-Maarsseveen, 1795-1811. De -J> gemeen-te is in 1949 opgegaan in de gemeente Maarssen.8
Tienhoven, 1657-1957 21 m.1657-1957,Inventaris: J.L. Hannema en J. Assink, Inventaris van deemeente Tienhoven, 1657-81957 (Utrecht 1984) (Inventarisreeks 41).N.B. Bevat ook het archief van heterecht Tienhoven, 1657-1811. De gemeente is ing1957 opgegaan in de gemeente Maarssen.
Vreeland, 1574-1929, 1,5 m.Plaatsingslijst: 1671-1824.N.B. Bevat ook het archief van het gerecht Vreeland, 1574-1811.
1.9 Water- en veenschappen
1 -1 11 4 m.r A alen oven ca. 65Wat sc a cae p ,Inventaris: J.G.C. Joosting, van de oude archieven aanwezig ten gemeente-
g ghuize van Achttienhoven, in: Verslag (1895), bijl. B, blz. 95-99, nrs. 97-126.gN.B. In 1977 opgenomen in het waterschap de Vecht.PgP
79
RIJKSARCHIEF
Waterschapm r n w 'n 1de A o r wetering, 7e e e ete (1700) 1826-1968, 1 m g g^ 5 m.Inventaris: Archieven van enkele waterschappen in het Kromme Rijn gebied Ameron-PP J ger Wetering, de Bovenpolder, het Gemeeneland van Cothen, Buitendijks, Tull en 't8 8 P Buitendijks
Driebergen), (Utrecht 1984) Inventarisreeks 44), blz. 15-24.N.B. In 1969 opgenomen in het waterschap Sterkenburg, dat in 1971 werd opgenomeng P8in het waterschap Kromme Rijn.P J
WaterschapB w 4- 7Batuwe, 1 1 3 17 m. ^ ,
Inventaris: tot 1870: K. Heeringa, Het oud-archief van het waterschap Batuwe, Graaf, p ^ ,Vogelzang, Wiel en Vijfhoeven onder Jaarsveld, 1925, in: IRA II I (1930) 757-762.Vijfhoeven ^ ( )N.B. Bevat ook de archieven van de waterschappen Graaf, Vogelzang, Wiel en Vijf-Pp^ g g^ Jhoeven. In 1974 opgenomen in het waterschap Lopikerwaard,P8 p p
Waterschap Benschop, 1811-1973, 9 m.Plaatsingslijst: tot 1939.N.B. Bevat ook het archief van het waterschap Raceles, 1864-1938. Dit werd in 1944opgenomen in het waterschap Benschop, dat in 1974 werd opgenomen in het water-schap Lopikerwaard.
Grootwaterschap Beoosten de Vecht, 1902-1964, 3,5 m.Inventaris.N.B. In 1964 opgenomen in het waterschap Bethune, dat in 1977 werd opgenomen inhet waterschap De Vecht.
Waterschap de Biltsche en Zeister Grift, 1668-1976, 6 m.Inventaris: tot 1953.N.B. In 1976 opgenomen in het waterschap Kromme Rijn.
Waterschap Blokland (onder Mijdrecht), 1767-1976, 2 m.Plaatsingslijst: tot 1934.N.B. In 1976 opgenomen in het waterschap De Proosdijlanden.
nN - vn r 1744-1973, nr as en oor, e e em.PolderoBonrepa slist: van het waterschap Noord-Zevender tot 1935.Plaatsingslijst: p
N.B. Bevat ook het archief van het waterschap Noord-Zevender, 1744-1949. De polderp ^ p
Bonre as maakte tot 1950 deel uit van de polder Vlist-westzijde, Vlist-oostzijde enP P Vlist-westzijde, Vlist-oostzijd as. In 1974 is de polder opgenomen in het waterschap Lopikerwaard.p p Pg p P
W Botshol,1 -17 4 m
r5 .Waterschap ap
Plaatsingslijst: tot 1939.gJN.B. Bevat ook het archief van de veenderij de Noorder polder Botshol. Tot 1868
J pheette dit waterschap `De Noorderpolder, ook genaamd Botshol'. In 1976 opgenomenP 8in het waterschap De Proosdijlanden.
80
RIJKSARCHIEF
WaterschapBoven r 1858-1969,1 me Bovenpolder, pInventaris: Archieven van enkele waterschappen in het Kromme Rijngebied meron'n ebied A-PP J 8er Wetering, de Bovenpolder, het Gemeeneland van Cothen, Buitendijks, Tull en 'tg g A Buitendijks,
Driebergen), (Utrecht 1984) Inventarisreeks 44), blz. 25-34.N.B. In 1970 opgenomen in het waterschap Uiterwaarden, dat in 1971 werd o -pg p ploenomen in het waterschap Kromme Rijn.p l
Waterschap Breukelen-Proosdij, 1764-1955, 3 m.Inventaris.N.B. In 1977 opgenomen in het waterschap De Vecht.
Waterschap Breukelerwaard, 1661-1935, 2 m.Inventaris.N.B. In 1977 opgenomen in waterschap De Vecht.
Veenderij Breukeleveen, 1635-1950, 6 m.Inventaris.N.B. in 1961 opgenomen in het waterschap Muijeveld, dat in 1977 werd opgenomenin het waterschap De Vecht.
Waterschap Breukeleveen en Tienhoven, 1632-1960, 8 m.Inventaris.N.B. In 1961 opgenomen in het waterschap Muijeveld, dat in 1977 werd opgenomenin het waterschap De Vecht.
Het Broekzijdsche waterschap, 1677-1976, 2,5 m.Inventaris tot 1919: G. Kurtz, Inventaris van het archief van het Broekzijdsche water-schap, in: IRA II (1929) 361-364.N.B. In 1976 opgenomen in het waterschap de Proosdijlanden.
-1(1776) 1 9 1 m.Buitendijks,Watersc aP>
Inventaris: Archieven van enkele waterschappen in het Kromme Ri n ebied (Ameron-PP J ger Wetering, de Bovenpolder, het Gemeeneland van Cothen, Buitendijks, Tull en 'tg S^ P Buitendijks
Drieberen (Utrecht 1984) (Inventarisreeks 44), blz. 47-54.g ) (N.B. In 1970 opgenomen in het waterschap Uiterwaarden, dat in 1971 werd o -pg p pgeno
men in het waterschap Kromme Rijn.p l
r 21 -1 m.h Oosterpolder, 5 ,Bien 1 sc e oste out J pInventaris: J.A. van den Hoek, Inventaris van het archief van de BuitendijkscheJOosterpolder, onder de gemeenten Nieuwveen en Midrecht, 1838-1965 (Leiden 1972).P g Mijdrecht,
In 1976 opgenomen in het waterschap de Proosdijlanden.pg p Proosdij landen
RIJKSARCHIEF
Buiten-Westerpolder, 1805-1956, 0,5 m.Plaatsingslijst.N.B. In 1976 opgenomen in het waterschap de Proosdijlanden.
Waterschap i'lvl - 7te s h B e 141 1 9 1a ca e 3 9 13 m.p J >Inventaris: tot 1962.N.B. Bevat ook het archief van het waterschap Mastwijk en Achthoven. Tot 1966 wasp Mastwij
naam van dit waterschap: Bijleveld en de Meerndijk. In 1980 opgenomen in hetp J pgwaterschap Leidse Rijn.J
Waterschap Donkervliet, 1796-1964, 1,5 m.Inventaris.N.B. In 1963 opgenomen in het waterschap Baambrugge-Westzijds, dat in 1976 werdopgenomen in het waterschap de Proosdijlanden.
Waterschap De Dorssewaard, 1664-1943, 2 m.Inventaris.N.B. In 1977 opgenomen in het waterschap De Vecht.
Waterschap Driebergen, 171 1866-1969,4 mpInventaris: Archieven van enkele waterschappen in het Kromme Ri n ebied Ameron-PP J ger Wetering, de Bovenpolder, het Gemeeneland van Cothen, Buitendijks, Tull en 'tg g P
Waal, Driebergen), (Utrecht 1984) (Inventarisreeks 44), blz. 77-91.N.B. In 1969 opgenomen in het waterschap Sterkenburg, dat in 1971 werd opgenomenpg p g pgin het waterschap Kromme Rijn.
Waterschap De Enge IJssel en Lopikerwetering, 1811-1973, 2 m.N.B. Bevat ook het archief van het waterschap De Enge IJssel, 1811-1953. In 1974opgenomen in het waterschap Lopikerwaard.
Het Garsten-waterschap, 1845-1960, 2 m.Inventaris.N.B. In 1960 opgenomen in het waterschap Hoeker-Garsten, dat in 1977 werd opge-nomen in het waterschap De Vecht.
Waterschap de Gecombineerde Uiterwaarden onder Jaarsveld, ca.1860-1973, 2 m.N.B. In 1974 opgenomen in het waterschap Lopikerwaard.
v n 1863-1969,2m.n th H Gemeenelanda o eWatersc a etpInventaris: Archieven van enkele waterschappen in het Kromme Ri n ebied Ameron-PP J ger Wetering, Bovenpolder, het Gemeeneland van Cothen, Buitendijks, Tull en 'tg g^ P J
82
RIJKSARCHIEF
Waal, Driebergen), (Utrecht 1984) (Inventarisreeks 44), blz. 35-46.N.B. In 1970 opgenomen in het waterschap Schonauwen, dat in 1971 werd Pgo eno-men in het waterschap Kromme Rijn.
Waterschap Groot en Klein Oud Aa, 1661-1951, 2,5 m.Inventaris.N.B. In 1976 opgenomen in het waterschap de Proosdijlanden.
Waterschap Heeswijk, 1611-1973, 4 m.Inventaris: tot 1810: L. van Hasselt, Inventaris van het oud-archief van het water-schap Heeswijk, 1884, in : Verslag (1896), bijl. 2, nr. 13,ó1z. 121-126; plaatsingslijsttot 1931.N.B. in 1974 opgenomen in het waterschap Lopikerwaard.
h Heycop, 79 30 m.Waterschap e cop Y p,Inventaris: tot 1948.N.B. Bevat ook de archieven van de waterschappen: Het Nedereind (van Jut haas),
PP ( Jutphaas) nOudenrijn, 1676-1954 (met de polders Galecop, He co , Oudenrijn, Pa-J P Y p J
endor en Rosweide); IJsselveld, 1833-1953 (alle geïnventariseerd). Het waterschap P ( g ) PHe co heette tot 1963 'Grootwaterschap He co genaamd de Lange Vliet'; in 1980Heycop p Heycop goopgenomen in het waterschap Leidse Rijn.pg p J
Het Hoeker-waterschap, 1715-1959, 2 m.Inventaris.N.B. In 1960 opgenomen in het waterschap Hoeker-Garsten, dat in 1977 werd opge-nomen in het waterschap De Vecht.
Waterschap Hoenkoop, Vliet en Dijkveld, 1649-1973, 6 m.Inventaris: tot 1940.N.B. In 1974 opgenomen in het waterschap Lopikerwaard.
n Sticht en Voorburg,l 02-1 47 .H l a ti t e5 mWaterschapo c , ^
Inventaris: R. Fruin Th. Azn, Inventaris van het oud-archief van het waterschap Hol-, Pland Sticht en Voorburg (Loenens gedeelte) in: Verslag (1896), bijl, 2, nr. 26 blz. 243-g ( g ) g ( ), J ►254; ms. inventaris van het waterschap Holland, Sticht en Voorburg.p gN.B. Bevat ook de archieven van de waterschappen: Holland, 1602-1873; Sticht, 1814-pP 1602-1873;
1873; Voorburg, In 1977 opgenomen in het waterschap De Vecht.g , pg P
Waterschap Het Hoog- en Groenland, ca. 1750-1963, 2,5 m.Inventaris.N.B. In 1963 opgenomen in het waterschap Baambrugge-Westzijds, dat in 1976 werdopgenomen in het waterschap de Proosdijlanden.
83
RIJKSARCHIEF
Waterschap de Hooge Boezem achter Haastrecht, 1624-1973, 7 m.Inventaris: tot 1861 en plaatsingslijst tot 1932.N.B. In 1974 opgenomen in het waterschap Lopikerwaard.
Waterschap De Hooge en Neermaten, 1712-1949, 1,5 m.Inventaris.N.B. Bevat ook het archief van het waterschap Neermaten, 1712-1829.In 1949 opgenomen in het waterschap Nijenrode, dat in 1977 werd opgenomen in hetwaterschap De Vecht.
WaterschapH n nVde Hoon en Vuylcop, 165 -1969 6 m. Y P> >Inventaris: Inventaris van het oud-archief deremeente Houten en der waterschappen8 pp((Houten 1930), blz. 54-58, betreft de waterschappen Gemeene Boezem van de Hoon-PPweterin , de Knoest en de Wulven tot 1922 en Groot Vulco tot 1927; laat-8 Vuylcop ^Psin slisten van de hieronder genoemde archieven.8J gN.B. Bevat ook de archieven van de waterschappen de Gemeene Boezem van dePPHoonweterin , 1879-1949; de Knoest, 1787-1949; de Wulven, 1653-1949; Groot Vu 1-g Ycop, 1810-1949; Klein Vulco , 1707-1949. Deze waterschappen zijn in 1950 o -P Y P PP zijn P8enomen in de waterschappen de Hoon en Vulco , die in 1970 in resp. de waterschappenPP Y P P PPSchonauwen en Honswijk werden opgenomen, welke beide in 1971 in het waterschap P8 PKromme Rijn werden opgenomen.P
Waterschap Houten, 1666-1969,5 m.Inventaris: Inventaris van het oud-archief van de-emeente Houten en der waterschap- ppen (Houten 1930),blz. 47-49.N.B. In 1970 opgenomen in het waterschap Schonauwen, dat in 1971 in het water-scha Kromme Rijn werd opgenomen.P Pg
Polders Groot Keulevaart en Klein Keulevaart, 1867-1973, 1 m.N.B. In 1974 opgenomen in het waterschap Lopikerwaard.
Waterschap Kortrijk, 1662-1979, 7,5 m.Inventaris: tot 1951.N.B. Bevat ook het archief van het waterschap Kortrijk en Gieltjesdorp, 1662-1948,4,5 m. In 1980 opgegaan in het waterschap Leidse Rijn.
Langbroek, 1771-1 5 m.Waterschap g >Plaatsingslijst.8N.B. Bevat ook de archieven van de heemraadschappen Overlangbroek en NederlanPP -8 8broek. In 1969 opgenomen in het waterschap Sterkenburg, dat in 1971 werd o -PgP 8 P8enomen in het waterschap Kromme Rijn.P
84
RIJKSARCHIEF
Waterschap De Lee- en Rietsloot, 4-aesca eL t o 1t eee e s t 1 m.P o^Inventaris: N.S.L. Meiners, J.A. van Vuuren en E.T. Suir, Inventarissen van de ar-chieven van de waterschappen Rijn en Dijk, Vechter- en Oud wul eerbroek, Lee- enPPJRietsloot (Utrecht 1976) (Inventarisreeks 12), blz. 57-65.N.B. In 1970 opgenomen in het waterschap Schonauwen, dat in 1971 werd o -pt^ P pSenomen in het waterschap Kromme Rijn.p J
Hoogheemraadschap van de Lekdijk Benedendams en de IJsseldam,1511-1973, 37 m.Inventaris: tot 1886 en plaatsingslijst tot 1929.Nadere toegang: klapper op namen en zaken tot 1886.N.B. In 1974 opgenomen in het waterschap Lopikerwaard.
Hoogheemraadschap van de Lekdijk Bovendams, 1468-1970, 88 m.Inventaris: J.A.C. Mathijssen en A.P.A.M. Spijkers, Inventaris van het archief vanhet Hoogheemraadschap van de Lekdijk Bovendams, (Utrecht 1980) (Inventarisreeks30).N.B. In 1971 opgenomen in het waterschap Kromme Rijn.
Waterschap Liesbos, Ri n iz n en Welgelegen,ate sc a es o u e 1669-1969,7 mP JInventaris: van de hieronderenoemde archieven.gN.B. Bevat ook de archieven van de waterschappen Overeind, Hoograven, LaagravenPP S ^ g
met den Kleinen Koppel en Westraven, 1669-1950. Het in 1950 opgerichte waterschap Pg Pwerd in 1970 opgenomen in het waterschap Kromme Rijn.pg p J
Waterschap Loenderveen, 1652-1959, 2,5 m.Inventaris.N.B. In 1973 opgenomen in het waterschap Muijeveld, dat in 1977 werd opgenomenin het waterschap De Vecht.
Veenderij Loosdrecht en Loenderveen, ca. 1650-1922, 4 m.Plaatsingslijst.N.B. In 1961 opgenomen in het waterschap Muijeveld, dat in 1977 werd opgenomenin het waterschap De Vecht.
Zevenhoven, L en n v1532-1973,1 m.Waterschapo Lopikerkapel er a e e e e oenLopik, P PInventaris: C.M.P.F. van den Broek, Inventaris van de archivalia betreffende het wa-terstaatsbeheer van deerechten Lo ik, Lo ikerka l en Zevenhoven, 1532-1811 enS P P 1^van het archief van het waterschap Lo ik, Lo ikerka el en Zevenhoven, 1811-
p P P p1973 Utrecht 1984) Inventarisreeks 40).N.B. In 1974 opgenomen in het waterschap Lopikerwaard.PgP p
85
RIJKSARCHIEF
Waterschap Maarssenbroek, 1716-1972, 3 m.Inventaris: tot 1930N.B. In 1972 overgegaan naar de gemeente Maarssen.
Waterschapr vMaa ss - 7Maarsseveen, 1647 19 2 7 m.Inventaris: tot 1935.N.B. Bevat ook het archief van de veenderij Maarsseveen, 1736-1968. In 1972 o -
J ^ P8enomen in het waterschap Maarsseveen-Westbroek, dat in 1977 werd opgenomen iPin hetwaterschap De Vecht.P
Waterschap Maartensdijk, 1638-1953, 6 m.Plaatsingslijst: tot 1933.N.B. In 1977 opgenomen in het waterschap De Vecht.
D
er Molenpolderoote onder Westbroek,e1 -4 1 41 m.,Inventaris: J.G.C. Joosting, van de oude archieven aanwezig ten gemeente-
8, g g ee -ehuize van Westbroek, in: Verslag (1895), bijl. A, blz. 69-75, inv. nrs. 354-394.
8 ) bijl In 1864 verenigd met het waterschap Westbroek; in 1972 opgenomen in het -8 P Westbroek; Pgenomen wa
terscha Maarsseveen-Westbroek dat in 1977 werd opgenomen in het waterschap De
P Pg PVecht.
Waterschap Groot Mijdrecht, 1872-1962, 11 m.Plaatsingslijst: tot 1953.N.B. In 1976 opgenomen in het waterschap de Proosdijlanden.
Waterschap de Eerste Bedijking (der Mijdrechtse Droogmakerij), ca.1870-1962, 2,5 m.N.B. In 1976 opgenomen in het waterschap de Proosdijlanden.
Waterschap de Tweede Bedijking (der Mijdrechtse Droogmakerij),ca. 1850-ca. 1945, 2,5 m.N.B. In 1976 opgenomen in het waterschap de Proosdijlanden.
Waterschap de Derde Bedijking (der Mijdrechtse Droogmakerij),1800-ca. 1955, 5 m.Plaatsingslijst: tot 1919.N.B. In 1976 opgenomen in het waterschap de Proosdijlanden.
Waterschap Mijnden, 1699-1933, 2 m.Inventaris.N.B. In 1977 opgenomen in het waterschap De Vecht.
86
RIJKSARCHIEF
r Noordse1745-1965,o e e oo se Buurt, m.Inventaris: G. 't Hart, Inventaris van het archief van de Gecombineerde NoordseBuurter en Voordi'kseolders (Leiden 1970); G. 't Hart, Inventaris van het archiefpvan het waterschap Westveen (Leiden 1970 .p ( )N.B. Bevat ook de archieven van het waterschap Westveen, 1745-1959, de Gecombi-P >neerde Noordse Buurter en Voordijkse polders, 1810-1959. In 1976 opgenomen in hetJ P Pgwaterschap de Proosdijlanden.J
Waterschap De Oostelijke Binnenpolder van Tienhoven, 1830-1960,2 m.Inventaris.N.B. In 1961 opgenomen in het waterschap Muijeveld, dat in 1977 werd opgenomenin het waterschap De Vecht.
Waterschap tters oor roe 1562-1950,m pInventaris.N.B. In 1949 opgenomen in het waterschap Nijenrode, dat in 1977 werd opgenomenP J P8in het waterschap De Vecht; het archief ging over naar het waterschap Kortrijk.P 8g P J
Waterschap u e ein 1646-1978,7 m.Plaatsingslijst: tot 1966, alsmede van de hierna genoemde archieven.8l ^ 8N.B. Bevat ook de archieven van de waterschappen Bossenwaard, 1646-1961; Zand-PP >veld, 1692-1961. Een deel van de archieven van de Oudegeinse polder en de Zandvel-8 Pderolder (1766-1795) berust in het gemeentearchief van Utrecht (zie Stadsarchiefp ( } g (Utrecht II, nr. 695). In 1980 opgenomen in het waterschap Leidse Rijn.P J
Waterschap Oukoop, 1642-1947, 3 m.Plaatsingslijst.N.B. In 1976 opgenomen in het waterschap de Proosdijlanden.
Waterschap Polsbroek, 1590-1973, 8 m.Inventaris: tot 1913.N.B. In 1974 opgenomen in het waterschap Lopikerwaard.
Waterschap Portengen, 1949-1979, 1,5 m.N.B. In 1980 opgenomen in het waterschap Leidse Rijn.
Waterschap De Rhenensche Nude en de Achterbergsche Hooilanden,1636-1947, 5 m.Inventaris: G. Kurtz, Archief van de Dijkstoel van de Rhenensche Nude en de Achter-bergsche Hooilanden in: IRA II (1929) 387-402.N.B. In 1949 opgenomen in het waterschap Grebbe.
87
RIJKSARCHIEF
Waterschap de Ring der Ronde Veenen, 1632-1967, 19 m.Plaatsingslijst: tot 1958.N.B. Bevat ook het archief van het waterschap de Ronde Veenen, 1632-1924 (15 m).In 1976 opgenomen in het waterschap de Proosdijlanden.
Waterschap De Roodenmolen, 1819-1963, 2 m.Inventaris.N.B. In 1963 opgenomen in het waterschap Baambrugge-Westzijds, dat in 1976 werdopgenomen in het waterschap de Proosdijlanden.
Waterschap Roosendaal, 1887-1963, 2,5 m.N.B. In 1965 overgegaan naar de gemeente Utrecht.
Waterschap Rijn 1604-1969,t e a n en Dijk,m.ae c p J e J,Inventaris: N.S.L. Meiners, J.A. van Vuuren en E.T. Suir, Inventaris van de archie-ven van de waterschappen Rijn en Dijk, Vechter- en Oudwulverbroek, Lee- enPPRietsloot (Utrecht 1976) (Inventarisreeks 12)) blz. 9-39.N.B. Bevat ook de archieven van de waterschappen Vlowijkerwetering, 1604-1863;pp J 8
JRi'sbru erweterin , 1688-1863; Lubbersloot, 1813-1863; Zandsloot, 1851-1863; Katte-8ggveldse Meer, 1856-1863; Ri n oldersloot, 1852-1863. In 1970 opgenomen in het water-p pgscha Schonauwen, dat in 1971 werd opgenomen in het waterschap Kromme Rijn.p pg P J
W r h wl 1 -1 m.Waterschap a a 0 969p c J >N.B. Bevat ook de archieven van de waterschappen Biester en Blokhoven. In 1970 0pp -pgenomen in het waterschap Honswijk, dat in 1971 werd opgenomen in het waterschapp8Kromme Rijn.J
Veenderij Tienhoven, 1709-1961, 3,5 m.Plaatsingslijst.N.B. In 1961 opgenomen in het waterschap Muijeveld, dat in 1977 werd opgenomenin het waterschap De Vecht.
TullWaal, 1241 4-1 m.WaterschapT e t6 6 96 3 muInventaris: Archieven van enkele waterschappen in het Kromme Ri n ebied (Ameron-PP J ger Wetering, de Bovenpolder, het Gemeeneland van Cothen, Buitendijks, Tull en 'tg g P Buitendijks
Drieberen), Utrecht 1984) (Inventarisreeks 44 , blz. 55-75.8N.B. In 1970 opgenomen in het waterschap Honswijk, dat in 1971 werd opgenomenpg p Honswijk, pgin het waterschap Kromme Rijn.P J
V r- en u w v r r 1 4-1 m.
Waterschap e e u e oeate sc a Vechter-p ^ >>
Inventaris: N.S.L. Meiners, J.A. van Vuuren en E.T. Suir, Inventarissen van de ar-
chieven van de waterschappen Rijn en Dijk, Vechter- en Oudwulverbroek en Lee- enPP J J
88
RIJKSARCHIEF
Rietsloot (Utrecht 1976) Inventarisreeks 12),blz. 41-56.(Inventarisreek In 1970 opgenomen in het waterschap Schonauwen, dat in 1971 werd o nP8 P ^ pge-o
men in het waterschap Kromme Rijn.A J
WaterschapVlWetering,Vleutense 1588-1979, 23 m.Inventaris: van de Hoge en Lage Weide tot 1924, plaatsingslijsten evan de hierna -8 8 ^P 8 l 8
noemde archieven.
N.B. Bevat ook de archieven van de waterschappen: De Haar, 1866-1948; Themaat, ,1828-1948; Haarrijn, 1949-1958; Harmelerwaard, 1800-1958; Vleuten, ca. 1600-19Haarrijn, 1600-1958;Vleuterweide, 1742-1862; De Lage Weide (tot 1950 geheten de Hoge en Lage Weide),g ( ede8 8 8 ),1588-1974, In 1980 opgenomen in het waterschap Leidse Rijn.A8 A J
Polder Vlist-Oostzijde, 1955-1973, 1 m.N.B. In 1956 afgescheiden van de polder Vlist-west, en -oostzijde, in 1974 opgenomenin het waterschap Lopikerwaard.
Waterschap Waardassacker en Holendrecht 1649-ca. 1970, 6 m.Inventaris tot 1918: G. Kurtz, Archief vvan het Waterschap Waardassacker en Holen-drecht, in: IRA II (1929) 365-375.N.B. In 1976 opgenomen in het waterschap de Proosdijlanden.
Veenderij Westbroek, 1750-1968, 3,5 m.Plaatsingslijst: tot 1932.N.B. Via het waterschap Westbroek (1968) in 1972 opgenomen in het waterschapMaarsseveen-Westbroek, dat in 1977 werd opgenomen in het waterschap De Vecht.
Waterschap-e Wiers en de Geer, 1 b 41969m25 m.Inventaris: tot 1954.N.B. Bevat ook de archieven van de waterschappen de Wiers en de Geer. In 1970 0AA -pgenomen in het waterschap Honswijk, dat in 1971 werd opgenomen in het waterschap J A8 AKromme Rijn. Een deel van het archief van de Wierse polder (1766-1795) berust inJ A ( )het gemeentearchief van Utrecht (zie Stadsarchief Utrecht II nr. 695).
Waterschap Willeskop, Kort Heeswijk en Blokland, 1660-1973, 5 m.Inventaris: tot 1932.N.B. In 1974 opgenomen in het waterschap Lopikerwaard.
Waterschap Willige Langerak, Cabouw en Zuid-Zevender en Vijfhoe-ven, 1745-1973, 6 m.Inventaris: tot 1928: K. Heeringa en Th. C.W. Gratema, Oude archieven van het wa-terschap Willige Langerak, Cabouw, Zuid-Zevender en Vijfhoeven, in: IRA III (1930)765-775.N.B. In 1974 opgenomen in het waterschap Lopikerwaard.
89
RIJKSARCHIEF
Waterschap-V
i n^ zi 1712-1958,m.
s e J e,Inventaris: tot 1927: K. Heeringa, Het oud-archief van Wilnis-Veldzijde bijlage 3 bij:8 J ^ l8 lVersla van den Inspecteur der archieven van gemeenten... in de provincie UtrechtVerslag P 8 Pover 1933; bijvoegsel III bij: Verslag over den toestand der provincie Utrecht in 1933J 8 J 8 P(Utrecht 1934), blz. 15-23, metetypt supplement.8N.B. In 1976 opgenomen in het waterschap de Proosdijlanden.P8 P Proosdijlanden
Groot Wilnis-Vinkeveen, 1924-ca. 1970, 3 m.N.B. In 1976 opgenomen in het waterschap de Proosdijlanden.
WaterschapD Wi kl 174-1De Winkel, 9 2 0,5 m.5 >
Inventaris.N.B. In 1963 opgenomen in het waterschap Baambrugge-Westzijds, dat in 1976 werdP 88 Jopgenomen in het waterschap de Proosdijlanden.P8 P Proosdijlanden
n r W"D n r ikee e o e s onder bij Duurstede, 1540-polders Wijk J 51969,7 m.Inventaris: E.T. Suir, Inventaris van de archieven van de waterschappen en de polders
PP Ponder Wijk bij Duurstede (Utrecht 1976) (Inventarisreeks 9).N.B. Bevat ook de archieven van: Het Gemeeneland van het )Wi'kse Gerecht, 1540-1859; het Wijkerbroek, 1566-1859; Leuterveld en Melkweg, 1612-1856; de verenigde
J 8 8waterscha en onder Wijk bij Duurstede, 1848-1969; de Wijkerweerdse polder, 1595-
PP J J 1848-1969; J P1938; de Hogewaardse polder, 1820-1935. In 1970 opgenomen in het waterschap P P8 PHonswijk, dat in 1971 werd opgenomen in het waterschap Kromme Rijn.J P8 P J
ri waterschappen leen n er m nD egelegen onder de gemeente I 1 in 1 -8 8 g
te Jsse ste 1281973,11 m.Inventaris: F. de Wilde, Inventaris van het archief emeenscha -f van de onder één g PPelijk bestuur gebrachte waterschappen onder IJsselstein 1812-1973 (Benschop 1976 .
8 PP ( P )N.B. Bevat ook de archieven van de waterschappen: Broek en Lage-Biezen en Neder-Oudland; Hooge-Biezen en Over-Oudland. In 1974 opgenomen in het waterschap Lo-
b PPikerwaard.
1 - 4mWaterschap Z1 11t r a Zeist, 6a e sc p ,Plaatsingslijst: tot 1953.8JN.B. Bevat ook de archieven van de waterschappen: Stoetwegen en Cattenbroek,PP 81813-1865; de Bisschopswetering, 1861-1920. In 1969 opgenomen in het waterschapP8 PSterkenburg, in 1971 werd opgenomen in het waterschap Kromme Rijn.
8, P8 P J
1770-1964, 1 m.Po r Zevenhoven,eInventaris: J.W.B. Hollestelle, Inventaris van het archief van deolder Zevenhoven tedepolde
Zevenhoven en Mijdrecht (Leiden 1970).N.B. In 1976 opgenomen in het waterschap de Proosdijlanden.P8 P J
90
RIJKSARCHIEF
Hoogheemraadschap van den Zuid IJsseldijk en IJsselkade, 1668-1861, 1 m.N.B. In 1861 opgenomen in het hoogheemraadschap van de Krimpenerwaard (Z-H).
1.11 Overige overheidsorganen
Nederlandse Orde van advocaten, Raad van Toezicht te Utrecht,1838-1961, 6 m.*
Kamer van Koophandel voor de Gelderse Vallei te Amersfoort, 1842-1972, 26 m.*Plaatsingslijst: gedeeltelijk.N.B. Bevat ook 3 delen uit het archief van de Kamer van Koophandel te Nijkerk.
Kamer van Koophandel voor Utrecht e.o., 1852-1978, 56 m.*
Stichting Borgstellingsfonds voor de Gelderse Vallei te Amersfoort,1936-1983, 7 m.*Plaatsingslijst.
Stichting het Stichtse Borgstellingsfonds, 1937-1984, 2 m.*Plaatsingslijst.
2 NIET-OVERHEIDSARCHIEVEN
2.1 Instellingen van economische aard
Handel en industrie
N.B. Zie blz. 108 voor de bedrijven van de Evangelische Broedergemeente.
Coöperatieve Boerenleenbank Houten, 1906-1945, 0,1 m.*
Dakpannenfabriek Gebr. Weener te Oud-Zuilen, Utrecht en Vianen,1930-1960, 4 m.*
Graanhandel Gebr. Vreeswijk BV te Utrecht (import en exportfir-ma), 20e eeuw, 33 m.
91
RIJKSARCHIEF
Ruys' sbedrijven te eist -1 77 14Ym.*Plaatsingsijst.8JN.B. De Ruys' bedrijven omvatten o.a.: Bakkerij en lunchroom G.H. Figi, hotel Figi,J Bakkerij 8^ 8^concertzaal en bioscoop Figi, Ruys' meubileer-inrichting.
P g , Y 8
Handels- en bankiershuis Huguetan te Amsterdam, 1685-1754,0,2 m.Inventaris.N.B. Onderdeel van het archief van het huis Beverweerd.
Bedrijven van de familie Vane a ost u se 17 -14 1 m.Y >Inventaris: in bewerking.gN.B. Onderdeel van het familiearchief Van enRijckevorsel. Betreft een goud- zilverfa-Rijckevorsel. $briek en handel in o.a. textiel, wapens en levensmiddelen.p
Verkeer en vervoer
Werkhovense Autobusdienstonderneming WABO b.v., (1902) 1929-1981, 4,5 m.*
Vrije beroepen
Advocatenkantoor mevr. mr. E.C.C. Boll-Lion te Amersfoort, 1964-1981, 3 m.*Plaatsingslijst.
Advocatenkantoor mrs. H.W. van Ree en H.C. Dietz te Baarn,1940-1969, 32 m.*Plaatsingslijst.
Advocatenkantoor mevr. mr. A.H. van der Smit te De Bilt, 1956-1979, 10 m.*Plaatsingslijst.
Advocatenkantoor mr. H.D. van Werkurn te Doorn, 1946-1977,6 m. *
Advocatenkantoor mr. W. Dommering te Driebergen, 1959-1973,1,5 m.*Plaatsingslijst.
92
RIJKSARCHIEF
Advocatenkantoor mr. A.F. van den Bosch te Woerden, 1926-1972,20 m.*Plaatsingslijst.
Advocatenkantoor mr. H.L.L. van Hoogenhuyze te Zeist, 1932-1967, 6,5 m.*
Advocatenkantoor mr. C. Kousemaker te Zeist, 1947-1977, 12,5 m.*
Bureau voor bedrijfseconomische adviezen ir. J.Th. Strauss teBaarn, 1945-1965, 10 m.*
2.2 Instellingen van sociale zorg
Vrijzinnig protestants centrum voor maatschappelijk werk, 1956-1974, 16 m.*
Protestants centrum voor maatschappelijk werk, 1959-1974, 1,5 m.*
Stichting protestantse opleidingen bejaardenzorg, 1969-1973, 0.5 m.*
Fundatie G. Pelt, (1453) 1725-1936, 0,5 m.*
Vereniging Nederlandsch Mettray, afdeling Utrecht, 1849-1902,0,2 m.Inventaris: C. Dekker, Inventaris van het archief van de familie Des Tombe, 1485-1948 (Utrecht 1980) (Inventarisreeks 26), nrs. 1862-1902.
Stichting Oecumenische Hulpverlening, 1953-1974, 40 m.*
2.3 Vak- en standsorganisaties en -fondsen
Zieken en begrafenisbus te Tienhoven en Oud-Maarsseveen, 1785-1931, 1 m.Plaatsingslijst.
Vereniging van veeartsen in de provincie Utrecht, 1847-1890, 0,1 m.
Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot bevordering van de ge-neeskunde, afdeling Utrecht e.o., 1849-1954, 2,5 m.*.Plaatsingslijst.
93
RIJKSARCHIEF
Coöperatieve vereeniging ter bevordering van de belangen der ta-baksplanters Amerongen, 1911-1934, 3 m.
Vereniging Het Grondbezit, 1911-1973, 18 m.*
2.4 Instellingen op het gebied van de volksgezondheid
Gereformeerde Vereniging voor drankbestrijding, 1910-1973, 1 m.*
Nederlandse Vereniging voor bodemgezondheid, 1950-1972, 3 m.*
2.5 Instellingen op het gebied van onderwijs, wetenschap en cultuur
Onderwijs
N.B. Zie blz. 108 voor de scholen van de Evangelische Broedergemeente te Zeist.
Scholengemeenschap voor VWO/HAVO en MAVO te Bilthoven, uit-gaande van de Stichting Het nieuwe lyceum te Bilthoven, 1955-1971,2 m.*
Dudok van Heelschool voor lager technisch onderwijs, uitgaande vande Stichting A.E. Dudok van Heelschool, 1948-1981, 3 m.*
Wetenschap
Vereeniging tot uitgave der bronnen van het oude vaderlandscherecht, 1945-1975, 10 m.*N.B. Het archief 1879-1944 is verloren gegaan.
verenigingH vL n n Br r V wHistorischeet a a o e Vianen,Brederode e te apen 13e eeuw-20e eeuw, 3 m.N.B. Bevat ook archivalia betreffende het Land van Vianen en Ameide, het archiefvan de heerlijkheid Tienhoven bij Everdingen en een topografische verzamelin vanJverzamelingkaarten, prenten en foto's.
Koninklijk Nederlandsch Aardrijkskundig Genootschap, 1873-1982,21,5 m.*
94
RIJKSARCHIEF
Cultuur
Koninklijk Zeister Harmonie-Muziekgezelschap, 1882-1972, 10 m.*
Stichting Streekmuziekschool Zuid-Oost Utrecht, 1971-1979, 0,1 m.*
Fanfarekorps Kunst na arbeid te Houten, 1908-1966, 0,1 m.
2.7 Instellingen op politieke en ideële grondslag
Instellingen op politieke grondslag
Provinciale organisatie van anti-revolutionaire kiesverenigingen,1927-1980, 1,5 m.*
Kamerkringbestuur Utrecht van de Christelijk-Historische Unie,1910-1956, 2,5 m.*
Christelijk-historische kiesvereniging De Bilt, 1963-1980, 0,5 m.*
Christelijk-historische kiesvereniging Leusden, 1958-1980, 0,5 m.*
Christelijk-historische kiesvereniging Vleuten/De Meern, 1963-1980,0,2 m.*
Instellingen op ideële grondslag
Vereeniging van vrijzinnige hervormden in Nederland, 1913-1980,16 m.*Inventaris: in bewerking.
Centrale Commissie voor het vrijzinnig protestantisme, 1923-1974,12 m.*
Centraal secretariaat voor het vrijzinnig protestantisme, 1931-1971,5,5 m.*
Vrijzinnig christelijke jeugd centrale, 1930-1965, 20 m.*N.B. Bevat tevens het archief van de stichting Kamp- en Reiswerk.
Vrijzinnig christelijke studentenbond, 1915-1971, 5,5 m.*
95
RIJKSARCHIEF
Vrijzinnig protestantse radio omroep (V.P.R.O.), 1930-1968, 3 m.*
Gereformeerde Bond tot verbreiding en verdediging van de waarheidin de Nederlandse Hervormde (Gereformeerde) kerk, 1906-1968,5,5 m.*
Nederlandse christen-studenten vereniging (NCSV), 1880-1975, 60 m.*N.B. Bevat ook het archief van het Kampement der NCSV.
Amnesty International Nederland, 1970-1980, 58 m.*
Vereniging Humanistisch Verbond, 1946-1976, 25 m.*Inventaris: in bewerking
Nederlandsch Genootschap tot zedelijke verbetering van gevangenen,afdeling Utrecht, 1849-1885, 0,1 m.*
Vereniging van vrouwen met een academische opleiding, 1926-1970,6 m.*Inventaris.
Volkseenheid en andere conferenties te Woudschoten, 1934-1940,0,1 m.Plaatsingslijst.
Stichting Sjaloom te Odijk, 1961-1979, 14 m.*
2.8 Geloofsgemeenschappen en andere instellingen van godsdienstig leven
Algemeen
Raad van Kerken in Nederland, 1919-ca. 1980, 67 m.*N.B. Bevat ook de archieven van de Oecumenische Raad van Kerken in Nederland,1919-1972, 37 m*; de Oecumenische Jeugdraad in Nederland, 1932-1969, 10 m*.
Rooms-katholieke kerk
Kloosters, kapittels en memoriecolleges
Benediktijnerabdij van S. Paulus te Utrecht, 1370-1797, 5,5 m.Inventaris: J. de Hullu en S.A. Waller Zeper, Catalogus van de archieven der kleinekapittelen en kloosters... (Utrecht 1905) 359-527.
96
RIJKSARCHIEF
Benediktijnerabdij van S. Laurens te Oostbroek bij De Bilt, 15eeeuw-1800, 2 m.Inventaris: als voren, 528-569.
Benediktinessenabdij Vrouwenklooster te Oostbroek bij De Bilt,1219-1797, 6 m.Inventaris: als voren, 1129-1200.
Benediktinessenabdij van S. Steven te Oudwijk bij Utrecht, 1288-1802, 17 m.Inventaris: als voren, 745-1066.N.B. Bevat tevens stukken betreffende de waterschappen Groote Houdijk te Kamerik;Kleine Houdijk te Kamerik en Kamerik-Teylingen en Kamerik-Mijzijde.
Cisterciënserpriorij Onzer Vrouwenberg te IJsselstein, 16e eeuw,0,1 m.Inventaris: als voren, 569A.N.B. Bevat slechts 1 cartularium; het grootste deel van het archief bevindt zich in hetgemeentearchief van IJsselstein (blz. 225).
Cisterciënserinnenabdij van S. Servaas te Utrecht, 1251-1797, 8,5 m.Inventaris: als voren, 1067-1098
Cisterciënserinnenabdij Mariëndaal te Zuilen, 1516-1797, 9 m.Inventaris: als voren, 1099-1128.
Norbertinessenabdij Wittevrouwenklooster te Utrecht, 1446-1797,2 m.Inventaris: als voren, 1201-1222.
Karthuizer klooster Nieuwlicht te Bloemendaal bij Utrecht, 1346-1811, 3,5 m.Inventaris: als voren, 570-675.
Franciscanessenklooster S. Agnes te Rhenen, 1369-1756, 0,5 m.Inventaris: als voren, 1223-1287.
Dominicanessenklooster van S. Maria Magdalena te Wijk bijbuurstede, 1407-1798, 1,5 m.Inventaris: als voren, 1288-1315.
97
RIJKSARCHIEF
Brigitinessenklooster Mariënburg te Soest, 1445-1791, 0,5 m.Inventaris: als voren, 1316-1324.
li r nkl Vredendaal, 1399-1530,1R u e e oost rme e5 .Inventaris: E.T. Suir, Inventaris van het archief van het Regulierenklooster Vredendaal8buiten Utrecht, 1399-1530 (Utrecht 1976) Inventarisreeks 8).)Nadere toegang: re estenli'st in inventaris.regestenlijst
Balije van Utrecht der Johanniterorde, 1251-1851, 3,5 m.Inventaris: G.C.M. van Dijck, Inventaris van het archief van de Balije van Utrechtder Johanniterorde, 1251-1851. Tweede, geheel herziene druk door E.T. Suir (Utrecht1985) (Inventarisreeks 1).
Kapittel van S. Joris te Amersfoort, 1448-1765, 0,1 m.N.B. Het grootste deel van het archief bevindt zich in het gemeentearchief van Amers-foort (zie blz. 125).
Kapittel van de H. Drievuldigheid Ter Horst bij Rhenen, 1347 — eind16e eeuw, 0,5 m.Inventaris: J. de Hullu en S.A. Waller Zeper, Catalogus van de archieven der kleinekapittelen en kloosters... (Utrecht 1905) 1-4.
Kapittel van S. Jan Baptist te Wijk bij Duurstede, 1358-1810, 3 m.Inventaris: C. Dekker, Inventaris van de archieven van de kerk van S. Jan Baptist teWijk bij Duurstede, 1358-1961 (Utrecht 1977) (Inventarisreeks 19) 9-47.
College van Memorieheren van S. Jan Evangelist te Montfoort,1370-1812, 0,5 m.Inventaris: J. de Hullu en S.A. Waller Zeper, Catalogus van de archieven der kleinekapittelen en kloosters... (Utrecht 1905) 133-156.
Kalenderbroederschap te Oudewater, 1416-1579, 0,1 m.Inventaris.Nadere toegang: regentenlijst in inventaris.
Hollandse Zending
n ' 7-van Hollandse Ze in 172 1 5 22 m.Aartspriesters a depg > >Inventaris: H.L.Ph. Leeuwenberg en A.M.A. van Geloven, Inventaris van de archie-gven van de aartspriesters van de Hollandse Zending, 1727-1853 (1867) (Utrecht 1982)P g 1 CInventarisreeks 16).
N.B. Bevat ook eengedeelte van het archief van de vice-superior van de Hollandseg PZendin te 's-Gravenha e, 1832-1853.Zending S
98
RIJKSARCHIEF
Parochies
H.H. Cosmas en Damianus te Abcoude, 1621-1975, 8 m.*
H. Johannes de Doper te Breukelen, 1795-1965, 1 m.*
H. Barbara te Bunnik, ca. 1800-1975, 14 m.*
H. Jacobus te Cabauw, ca. 1840-1980. 2,5 m.*
H. Nicolaas te Eemnes, 1675-1965, 3 m.*
O.L.V. Tenhemelopneming te 't Goy, 1870-1970, 6 m.*
H. Martinus te Hoogland, ca. 1750-1965, 7 m.*N.B. Bevat ook de archieven van de RK lagere school te Hoogland en het parochie-huis Concordia.
O.L.V. Tenhemelopneming te Houten, (1627) 1798-1970, 5 m.*
H. Hippolytus te Kamerfik, ca. 1770-1975, 6 m.*
O.L.V. Tenhemelopneming te Kockengen, 1850-1970, 3 m.*
H. Joseph te Leusden, 1695-1967, 5 m.*N.B. Bevat ook het archief van de parochie Hamersveld.
H. Ludgerus te Loenen, ca. 1750-1960, 2 m.*
H. Hart te Maarssen, (ca. 1480) 1620-1977, 15 m.*
O.L.V. Tenhemelopneming te De Meern, 1705-1980, 3,5 m.*
H. Johannes Geboorte te Montfoort, 1601-1982, 6,5 m.*
H. Michaël te Schalkwijk, 1723-1975, 4 m.*
H. Petrus en Paulus te Soest, 1692-1970, 3,5 m.*
H. Willibrord te Veenendaal, 1710-1980, 5 m.*
99
RIJKSARCHIEF
H. Hart te Vinkeveen, ca. 1704-1969, 5 m.*Plaatsingslijst.
H. Willibrord te Vleuten, ca. 1730-1965, 4 m.*
O.L.V. Tenhemelopneming te Werkhoven, 1630-1975, 5,5 m.*
H. Johannes de Doper te Wijk bij Duurstede, 1630-1970, 6 m.*N.B. Bevat ook het archief van het dekenaat Wijk bij Duurstede.
Overige
eind 12e w-2 w 14 mRi n r e e u e eeuCollectie se u eeuwJ g> >Inventaris: C.C. de Glopper-Zuijderland en L.P.W. de Graaff, Inventaris van de col-PpJlectie JRi 'senbur , verzameling archivalia en documentalia toebehorend aan het aarts-g gbisdom Utrecht (Utrecht 1983) Inventarisreeks 17).N.B. Bevat stukken door diverseersonen verzameld en gedeponeerd in het root-p g p 8seminarie Rijsenburg en het klein-seminarie Apeldoorn.J g P
Oud-katholieke kerk
vanNederland,Oud-Bisschoppelijker a N eeOud-katholieke kerk e1375-1935,9 m.*ca.5zl B cere J
Inventaris: J. Bru eman, Inventaris van de archieven bij het Metropolitaan kapittelgg J pvan Utrecht van de Rooms-Katholieke kerk der Oud-Bisschoppelijke Clerezij's-Gravenha e 1928 ; getypt supplement.( g ) g YP plementP
Nadere toegang:a J. Bruggeman, Diarium Litterarum OBC, chronologische lijst van ontvangen en8g^ g lijst 8
uitgegane brieven met korte weergave van de inhoud, (1473) 1580-1859 (Utrechtg1983 (Reeks toegangen 3 t/m 7 ; klapper op persoons-, zaak- en plaatsnamen in()^ pp p p Pbewerking;g
b indexo fiches) op het Manuale Rovenii (inv. nr. 521) 1615-1651;( p ) pc gchronolo ische en alfabetische index (op fiches) van de correspondentie van Sas-( p ) p
bout Vosmeerdoor pater Gerlach OFM) 1550-1615.( pN.B. Bevat verspreide stukken betreffende het (aarts)bisdom Utrecht, de suffragaan-p ^ 8bisdommen de vijf kapittels etc., ca. 1375-17e eeuw; de archieven van de apostolischeJ P pvicarissen ca. 1590-1724; het archief van het vicariaat van Utrecht, (ca. 1550) 1633-1895; stukken betreffende de presidenten e.a. in het college `Alticollense' te Keulen,, p g1608-1682; stukken betreffende het college en seminarie te Amersfoort, zijn residen-g zijn Pten en andere ingezetenen, alsmede de deponentia van de uitwijkelingen uit Leuven,g p J 8ca. 1600 (met retroacta)-1909; stukken betreffende opgeheven staties 1604-1866; stuk-) Pgken afkomstig van geestelijken van het aartsbisdom Utrecht, 1586-1873; archief van deg g J 1586-1873;
100
RIJKSARCHIEF
aartsbisschoppen van Utrecht, 1689 (met retroacta)-1873; archief van de algemene -PP emeneg secretarissen van het episcopaat, 1807-1863; stukken betreffende het kapittel van Deven-Pter, 1583-1652; stukken betreffende het kapittel van Oldenzaal, 1606-1634. Hierbij be-P Hierbijvindt zich ook een archiefbibliotheek (14 m).
Bisschoppen van Deventer, 1738-1958, 3 m.*Plaatsingslijst: tot 1941.
1 ra e tina 18e eeuw-19e eeuw, m.Ecclesia U t c 8e eu 9 m^ ,
N.B. Bevat een verzameling van gedrukte en handgeschreven traktaten, pamfletten en8 g g Pbrieven betreffende deeschiedenis van de Oud-katholieke kerk van Nederland vanafgeind 17e eeuw.
Stichting Seminarium der Oud-katholieke kerk van Nederland teAmersfoort, 1725-1972, 18 m.*
Collegium Pastorum Trajectensium, 1643-1908, 0,5 m.
i Van Rhijn, 1566-1832, 0 5 m.11Collectie e a JN.B. Bevat een verzameling afschriften en gedrukte stukken over kerkelijke zaken,g kerkelijkbijeengebracht door S.J. van Rhijn, 19e eeuw, waaronder stukken over Augusto Alva-J g gro de Liano en Irenaeus (M. Glasbergen).
CollectieRoyal/fonds Amersfoort, 1- 1 7 m.r R aca. 1600- 65 Port o o sY 1865,
Inventaris: J. Bruggeman en A.J. van de Ven, Inventaire des pièces d'archives francai-
ses, se ppra ortant à l'abbaye de Port Royal des Champs et son cercle, et à la résistan-
ce contre la Bulle Unigenitus et a 1'a el (ancien fonds d'Amersfoort) ('s-Gravenhage8 pp I (1972).
Nederlandse Hervormde kerk
Provinciale kerkvergadering, (1590), 1619-1974, 33 m.*Inventaris: in bewerking.N.B. Bevat ook de archieven van de Provinciale Utrechtse Synode, (1596) 1619-1816,10 m; het Provinciaal Kerkbestuur, 1816-1951, 7 m; Stichting Diakonaal maatschappe-lijk werk, 1951-1974, 9 m.
Provinciaal college van toezicht op het beheer van de kerkelijke goe-deren, 1823-1935, 11 m.*Inventaris: in bewerking.
101
RIJKSARCHIEF
ClassisUtrecht, 1 m.* Ut ec tInventaris: H.L.Ph. Leeuwenberg, J.H.M. Putman en C. Dekker, Inventarissen vande archieven van de hervormde classes Utrecht, Amersfoort en (Rhenen-) WijkI JUtrecht 1979) Inventarisreeks 24), blz. 20-46.
Classis Amersfoort, 1619-1971, 13 m.*Inventaris: als voren, blz. 47-68.
Classis (Rhenen-) Wijk, 1619-1951, 7,5 m.*Inventaris: als voren, blz. 69-89.N.B. Bevat ook het archief van de Ring Wijk 1816-1946.
Hervormde gemeente te Amerongen, 1578-1962, 13 m.*Inventaris: (gedeeltelijk) C.R. Schoute, Inventaris van de archieven van de hervormde
gemeente te Amerongen (Utrecht 1973).N.B. Bevat ook het archief van de christelijke kleuterschool te Amerongen 1956-1965.
Hervormde gemeente te Baambrugge, 1640-1962, 4 m.*
Hervormde gemeente te Baarn, 1698-1970, 11 m.*
Hervormde gemeente te De Bilt, 1662-1975, 3 m.*Plaatsingslijst: tot 1935.
'k 1 -1 2 m.*rv rm emeente te Bunni 626 966He o e g ,Inventaris: C. Dekker, Inventaris van de archieven van de hervormde gemeenten Bun-,
Vechten, en Werkhoven (Utrecht 1975) (Inventarisreeks 4) 5-27, 73-15.nik en echten, Odijk e ( ) ( ) ,J
Hervormde gemeente te Cothen.N.B. Slechts gedeeltelijk. Onderdeel van het familiearchief Van Beeck Calkoen, zie blz.
116.
Hervormde gemeente te Driebergen, 1674-1967, 5,5 m.*Inventaris: L.P.W. de Graaff en W.B. Heins, Inventarissen van de archieven van de
hervormde gemeenten Driebergen 1674-1967, Neerlangbroek 1640-1967 (Utrecht 1982)
(Inventarisreeks 35), blz. 6-48.
Hervormde gemeente te Houten, 1685-1946, 1,5 m.*Plaatsingslijst.N.B. Bevat alleen archieven van kerkeraad en diakopie.
102
RIJKSARCHIEF
Hervormde gemeente te Jutphaas, 1623-1960, 3 m.*Plaatsingslijst.
Hervormde gemeente te Linschoten, 1621-1921, 2 m.Plaatsingslijst.
Hervormde gemeente te Neerlangbroek, 1640 - 1967, 3 m.*Inventaris: L.P.W. de Graaff en W.B. Heins, Inventarissen van de archieven van de
hervormde gemeenten Driebergen 1674-1967, Neerlangbroek 1640-1967 (Utrecht 1982)(Inventarisreeks 35), blz. 55-79.
Hervormde gemeente te Nieuw-Loosdrecht, 1645-1962, 2 m.*Inventaris: C.C. de Glopper-Zuijderland, Inventaris van de archieven van de hervorm-
de gemeenten Oud-Loosdrecht en Nieuw-Loosdrecht (Utrecht 1980) (Inventarisreeks28), blz. 25-48, 52-54.
2 -1gemeente Odijk, 5 m.* e e te te 1,5 mHervormdeeg J > >Inventaris: C. Dekker, Inventaris van de archieven van de hervormdeemeenten Bun-gnik en Vechten, Odijk en Werkhoven (Utrecht 1975) Inventarisreeks 4), blz. 29-51,J76-79.
Hervormde gemeente te Oud-Loosdrecht, (eind 16e eeuw)-1973,2,5 m.*Inventaris: C.C. de Glopper-Zuijderland, Inventaris van de archieven van de hervorm-
de gemeenten Oud-Loosdrecht en Nieuw-Loosdrecht (Utrecht 1980) (Inventarisreeks28), blz. 4-24, 49-51.
Hervormde gemeente te Soest, 1621 - 1971, 7,5 m.*Inventaris tot 1966: C. Dekker, Inventaris van de archieven van de hervormde ge-
meente te Soest (Utrecht 1966).
Tienhoven,1740-1963 4 5 m.*Hervormde gemeente teInventaris: W.B. Heins en M.S. Polak, Inventarissen van de archieven van de her-
vormdeemeenten Tienhoven 1740-1963, Ze veld 1639-1953 (Utrecht 1982) Inventa-g Zegveld
risreeks 36), blz. 11-40.N.B. Bevat ook een notulenboek (1928-1946) van de Gereformeerde kerk in HersteldVerband te Tienhoven.
Hervormde gemeente te Vleuten, 1642-1971, 5 m.*Inventaris: gedeeltelijk: J.H.M. Putman, Inventaris van het archief van de hervormde
gemeente Vleuten (Utrecht 1976) (Inventarisreeks 13)
103
RIJKSARCHIEF
Hervormde gemeente te Vreeland, 1618-1976, 5 m.*Inventaris: in bewerking.
Hervormde gemeente te 't Waal, 1638-1930, 4 m.Inventaris: in bewerking.
Hervormde gemeente te Werkhoven, 1636-1952, 2 m.*Inventaris: C. Dekker, Inventaris van de archieven van de hervormde gemeenten Bun-nik en Vechten, Odijk en Werkhoven (Utrecht 1975) (Inventarisreeks 4), blz. 53-71,80-82.
Hervormde gemeente te Wijk bij Duurstede, 1592-1961, 5 m.*Inventaris: C. Dekker, Inventaris van de archieven van de kerk van S. Jan Baptist teWijk bij Duurstede 1358-1961 (Utrecht 1977) (Inventarisreeks 19), blz. 49-77, 81-83.N.B. Bevat ook het archief van de Vereenigi ►ig Van Ittersum tot instandhouding derprotestantsche bewaar-, naai- en breischolen te Wijk bij Duurstede, 1857-1959.
Hervormde gemeente te Zegveld, 1639-1953, 4 m.*Inventaris : W.B. Heins en M.S. Polak, Inventarissen van de hervormde gemeentenTienhoven 1740-1963, Zegveld 1639-1953 (Utrecht 1982) (Inventarisreeks 36), blz.48-76.
Gereformeerde kerken
rin n -1 7 27 m *lik v r e e 1836 9 3ln e aade eDesynodale J g g >Inventaris: J.C. Okkema, Inventaris van de synodale archieven van de Gereformeerde
kerken in Nederland (Kampen 1975).N.B. Bevat de archieven van de JChristelijke Afgescheiden (Gereformeerde) Kerk,1836-1869; de Gereformeerde Kerk onder het kruis, 1844-1869; de JChristelijke Gere-formeerde Kerk, 1872-1892; de Nederduitse Gereformeerde Kerken (dolerend), 1888-1892; de Gereformeerde Kerken in Nederland, 1892-1970.
Deputaten voor de studietoelagen, 1966-1980, 0,5 m.*
Deputaten voor de geestelijke verzorging zee-, land- en luchtmacht(voorheen militairen), 1927-1968, 5 m.*
Deputaten voor de geestelijke verzorging koopvaardij, 1936-1975,1,5 m.*Plaatsingslijst.
104
RIJKSARCHIEF
Deputaten voor de geestelijke verzorging van ziekenhuispatiënten en-personeel, 1946-1984, 0,5 m.*Plaatsingslijst.
De Zendende kerk van Amsterdam, 1887-1949, 2 m.*Plaatsingslijst.
De Zendende kerk van Arnhem, 1948-1974, 1 m.*Plaatsingslijst.
De Zendende kerk van Delft, 1900-1974, 2 m.*Plaatsingslijst.
De Zendende kerk van Heeg (Fr.), 1899-1960, 0,6 m.*Plaatsingslijst.
De Zendende kerk van Leeuwarden, 1899-1965, 3,5 m.*Plaatsingslijst.
De Zendende kerk van Middelburg, 1906-1975, 8 m.*Plaatsingslijst.
De Zendende kerk van Rotterdam, 1896-1972, 1 m.*Plaatsingslijst.
De Zendende kerk van Utrecht, 1895-1973, 4 m.*Plaatsinglijst.
Deputaten Soemba zending, 1896-1973, 5 m.*Plaatsingslijst.
Deputaten voorIsraël,1875-1980,*ut te oo Kerk 24 mep a ePlaatsingslijst.gJN.B. Bevat tevens een aantal jaargangen van joodse tijdschriften en van tijdschriftenjoodse tijdschriften tijdschrifte
de zending onder de joden.g J
Deputaten voor de correspondentie met de Hoge Overheid, 1892-1984, 1,5 m.*Plaatsingslijst.
105
RIJKSARCHIEF
Deputaten voor onderzoek naar de relatie van alternatieve gemeentenmet de Kerken, 1979-1984, 0,3 m.*Plaatsingslijst.
Collectie T.P. van der Kooij (Deputaten voor Personeelszaken, Fi-nanciën en Organisatie), 1962-1978, 1 m.*Plaatsingslijst.
Collectie H.H. Rutgers, ouderling/synodelid, 1962-1976, 0,5 m.*Plaatsingslijst.
Gereformeerde kerk van Londen, 1937-1980, 2,5 m.*Plaatsingslijst.
Particuliere Synode Utrecht, (1864) 1892-1980, 4 m.*Plaatsingslijst.
Classis Amersfoort, 1883-1980, 3 m.*
Classis Breukelen, 1892-1980, 1 m.*
Classis Utrecht, 1847-1970, 3 m.*Plaatsingslijst
Gereformeerde kerk van Abcoude, 1906-1972, 1,5 m.*
Gereformeerde kerk van Breukelen, 1887-1981, 2,5 m.*
Gereformeerde kerk van Maartensdijk, 1889-1972, 1 m.*Inventaris.
Gereformeerde kerk van Nieuw-Loosdrecht, 1887-1971, 1,5 m.*
Gereformeerde kerk van Meuten/de Meern, 1939-1975, 2,5 m.*
Gereformeerde kerk van Vreeswijk, 1887-1976, 2 m.*Inventaris.N.B. Bevat ook het archief van de hervormde wijkgemeente Dijkveld, 1964-1977.
Gereformeerde kerk van Westbroek, 1836-1971, 0,5 m.*Inventaris.
106
RIJKSARCHIEF
Gereformeerde kerk van Zeist, 1887-1965, 16 m.*Proces-verbaal.
Nederlandse Bond van gereformeerde jongerenverenigingen, afdelingUtrecht, 1890-1970, 0,3 m.*Plaatsingslijst.
Andere geloofsgemeenschappen
Evangelische Broedergemeente
1742-1 7 48 m. *en nr 95 e Oudstenraad, aaPredikantInventaris.Nadere toegang: indices op persoons- en plaatsnamen op de notulen van de oudsten-PP p Praad tot oktober 1776o fiches) en de correspondentie tot 1780.( ) Pp
Voorstander, 1745-1948, 25 m.*Inventaris: gedeeltelijk.
Broederkoor, 1744-1935, 13 m.*Inventaris: in bewerking.
Zusterkoor, 1750-1969, 3,5 m.*Inventaris.
Weduwenkoor, 1752-1933, 1 m.Inventaris.
Evangelische Broedergemeenten buiten Zeist (Amsterdam, Haarlem,Akkrum, Blokzijl), 1738-1961, 4,5 m.*Inventaris: J.M.C.M. Siebers, Inventarissen van de Evangelische Broedergemeenten inNederland buiten Zeist (Amsterdam, Haarlem, Akkrum, Blokzijl) (Utrecht 1979) (In-
ventarisreeks 25).
7 19m.*1 744 1 3-1 , 1r Zendingsgenootschap,ZeisteInventaris: C.G.W.M. van Hoogstraten, Inventaris van het archief van het ZeistergZendingsgenootschap,1744 1793-1962 (Utrecht 1985) Inventarisreeks 48).N.B. Bevat ook de archieven van Conferentie tot voortplanting des Evangeliums, teP 8 8Amsterdam 1744-1750; `Haa sche Maatschappij' (ged.) 1829-1869; Verein Aus-p J(8 ) zur8 P
n des Christenthums in China, 1850-1866; damesvereniging voor de zending d g g g tegi t 1873-1921 ; Centraal Comité Bethesda te Den Haag, 1897-1937; Stichting voorZeist, 8^ 8
diakonessenarbeid in Suriname, 1955-1962.
107
RIJKSARCHIEF
i n 1912-1981, m.*rvn r Fnto9Moravian Church Foundation, a c ouN.B. De Moravian Church Foundation is een voortzetting van de Zendingsstichtingg g gder Evangelische Broedergemeente, vroeger geheten Missions Anstalt.
g g g g
Scholen der Evangelische Broedergemeente te Zeist, 1742-1973, 18 m.*
Evangelische Broedergemeente in Suriname, 1754-1919, 14 m.Inventaris.
N.B. Het grootste gedeelte van het archief bevindt zich in Paramaribo.
Bedrijven van de Evangelische Broedergemeente, 1752-1978, 45 m.*Inventaris: in bewerking.N.B. Bevat de archieven van G. van Wees & Weiss, textielgroothandel, 1756-1975
(25 m); G.W. Jacky & Co, manufacturenhandel, 1844-1949 (9 m); C.W. Anton & Co,handfabriek, 1880-1948 (5 m); C.L. B6hnisch & Co. blikslagerij, 1880-1921 (5 m); di-verse kleine bedrijven 18e en 19e eeuw (1 m).
Familie-archief Van Laer, 1598-1954, 1 m.*Inventaris.
Familie-archief Hellstr6m, 19e-20e eeuw, 0,1 m.*
Riddergoed Sunzel (Letland), 1831-1918, 0,1 m.N.B. Bevat ook enkele archivalia betreffende de familie Von Hahnefeld.
Muziekverzameling der Evangelische Broedergemeente, ca. 1750-20eeeuw, 15 m.Inventaris: R.H. Tollefsen, A catalogue of the Music Collection of the Moravian Con-
gregation at Zeist (Utrecht 1985) (inventarisreeks 47).
Archiefbibliotheek der Evangelische Broedergemeente, 106 m.Catalogi op fiches.
Archiefbibliotheek van het Zeister Zendings Genootschap, 50 m.Catalogi op fiches.
Bouwtekeningen, kaarten, topografica, portretten en historieprentenafkomstig van de Evangelische Broedergemeente te Zeist, (ca.1700)-1976.Inventaris: C.M.P.F. van den Broek, Inventaris van de collectie prenten, tekeningen,
kaarten en foto's van de Evangelische Broedergemeente te Zeist, (ca. 1700)-1976
(Utrecht 1985) (Inventarisreeks 46).
108
RIJKSARCHIEF
Overige
Remonstrantse Broederschap m.*oede h isc a in Nederland, an 1 -P 6191969 1 9 3 55 m.Inventaris: in bewerking.N.B. Bevat ook de archieven van de Stichting Pensioenfonds van de RemonstrantsegBroederschap en de Stichting tot exploitatie van het centrum De Hoorneboeg.P g P g
Unie vana B ia t sten emeenten in Nederland, eran 1 7 1881-1970p g >(1979),21 m.*Inventaris: G.M. Scholte, Inventaris van de archieven van de Unie van eBa testen -p gmeenten in Nederland (1879)) 1881-1970 (1979) (Utrecht 1984) Inventarisreeks 42).N.B. Bevat ook de archieven van stichtingen en verenigingen van de Unie en van en-gkele opgeheven gemeenten.P8 g
Nederlandse Protestantenbond, 1870-1970, 53 m.*Inventaris tot 1925: J. Steur, Archief van het hoofdbestuur van den NederlandschenProtestantenbond 1870-1925, in: IRA IV (1931) 14-158.N.B. Bevat ook het archief van de stichting Mens en Samenleving voorheen de stich-ting Sociaal werk.
Evangelisch-Lutherse gemeente te Zeist, 1931-1979, 1,5 m.*Plaatsingslijst.
N.B. Bevat ook het archief van de afdeling Zeist van het Nederlands Luthers Genoot-schap voor in- en uitwendige zending, 1931-1941.
Doopsgezinde gemeente te Baarn/Soest, 1909-1967, 1 m.*
Doopsgezinde gemeente te Huizen/Hilversum, 1696-1952, 2,5 m.*Plaatsingslijst.
Doopsgezinde gemeente te Zeist, 1929-1975, 2 m.*
Nederlands-Israëlitische gemeente te Maarssen, 1750-1923, 3 m.Inventaris.
2.9 Huizen en heerlijkheden
Heerlijkheid Ter Aa, 1539-1900, 1 m.Inventaris.
109
RIJKSARCHIEF
mr 172-HeerlijkheidA nBaa u 1 1 4 mAbcoude en e 2e gg , , ,Inventaris: C. Dekker en G.M.W. Ruitenberg, Inventarissen van kleine archieven vanheerlijkheden en huizen in de provincie Utrecht (Utrecht 1980) (Inventarisreeks 29 ,heerlijkheden P ( )blz. 9-15.
Huis Alendorp te Meuten, 1433-1911, 0,2 m.Inventaris: als voren, blz. 17-22.
14 -1 m.*Huis AmerongenAmerongen,l mu m ro e te s e g.Inventaris: P. Berends, Inventaris van archieven aanwezig op het huis Amerongeng P 8
s-Gravenha e 1901 , betreffende het gedeelte 1405-1897 (29 mg (^' g m).N.B. Bevat ook archivalia van de families Van Reede en Van Aldenburg Bentinck.8
Huis Beverweerd te Werkhoven, 1490-1862, 5 m.Inventaris: gedeeltelijk.
Maarssen, 1444-1915, 0 2 m.Huis BolesteinMaa ssete ,Inventaris: C. Dekker en G.M.W. Ruitenberg, Inventarissen van kleine archieven vangheerlijkheden en huizen in de provincie Utrecht (Utrecht 1980) Inventarisreeks 29),heerlijkhede
23-27.N.B. Stukken betreffende het huis Bolestein bevinden zich ook in het familiearchiefDe Malapert, zie blz. 117.
Huis Boom en Bosch te Breukelen, 1663-1883, 0,6 m.Inventaris: als voren, blz. 29-35.
Huis Boomrijk te Breukelen, 1633-1832, 0,2 m.Inventaris: als voren, blz. 37-40.
Heerlijkheden Cabouw en Zevender, 1253-1850, 1 m.Inventaris.
Huis Dennenburg te Driebergen, 1624-1975, 2 m.*N.B. Bevat ook archivalia betreffende de familie De Lanoy Meijer.
Doorn, 1 -1904 0,2 m.Doo 631 Doorn te 5Huis oInventaris: C. Dekker en G.M.W. Ruitenberg, Inventarissen van kleine archieven vangheerlijkheden en huizen in de provincie Utrecht (Utrecht 1980) Inventarisreeks 29),J Pblz. 41-45.N.B. Archivalia betreffende het huis Doorn bevinden zich ook in het archief van hetDomkapittel (zie blz. 63) en in het archief van ex-keizer Wilhelm IIzie blz. 119)(
110
RIJKSARCHIEF
Huis De Eng te Vleuten (1540)-1799, 0,1 m.Inventaris: als voren, blz. 47-49.
Heerlijkheid en het huis De Geer of Ruemsthofstede, 1581-1788, 0,2 m.Inventaris: als voren, blz. 5I-56.
Huis Den Ham te Vleuten, 1468-1923, 0,4 m.Inventaris: als voren, blz. 57-62.
Heerlijkheid Harmelen c.a., 1585-1964, 1 m.*Inventaris: C. Dekker, Inventaris van het archief van de heerlijkheid Harmelen c.a.
1585-1964 (Utrecht 1975) (Inventarisreeks 2).
r n 171 -187 Olmv sse 0r 1 aaHuis Ha tee teInventaris: C. Dekker en G.M.W. gRuitenber , Inventarissen van kleine archieven van
heerlijkheden en huizen in de provincie Utrecht (Utrecht 1980) (Inventarisreeks 29),J pblz. 63-66.
Huis Heemstede te Houten, 1642-1957, 0,1 m.Inventaris: als voren, blz. 67-70.
Heerlijkheden Heeswijk en Achthoven, 1561-1844, 0,5 m.Inventaris.
H nk o 1 19-1843 0 6 m.oe o 3Heerlijkheid p, ,Inventaris: C. Dekker en G.M.W. Ruitenberg, Inventarissen van kleine archieven vangheerlijkheden en huizen in de provincie Utrecht (Utrecht 1980) (Inventarisreeks 29),J p (blz. 71-84.
Heerlijkheid Hoogland, 1679-1845, 0,6 m.Inventaris: als voren, blz. 85-92.
Huis Isselt te Hoogland, 1647-1945, 0,3 m.Inventaris: als voren, blz. 93-103.
Huis Jaarsveld te Jaarsveld, 1455-1890, 7 m.Inventaris: M.C.G. Dienvont, Het archief van het huis te Jaarsveld ('s-Gravenhage
1937).
Zeist, -1 17 1 m.n eist 5Huis Kers ere te
us g ,Inventaris: C. Dekker en G.M.W. Ruitenberg, Inventarissen van kleine archieven vangheerliheerlijkheden en huizen in de provincie Utrecht (Utrecht 1980) Inventarisreeks 29),
J pblz. 105-109.
111
RIJKSARCHIEF
Heerlijkheid Kockengen, Spengen en Lokhorst, 1597-1919, 0,5 m.Inventaris: als voren, blz. 111-122.
Huis Koddestein te Maartensdijk, 1699-1787, 0,1 m.Inventaris: als voren, blz. 123-126.
Huis Kolenberg te De Bilt, 1646-1871, 0,3 m.Inventaris: E.P. de Booy, Inventaris van de archieven van de familie Van Boetzelaer,
1316-1952 (Utrecht 1982) (Inventarisreeks 32) 908-943.
14 1Huis Kraneveld te Zuilen, 5 1 mus aee eInventaris: C. Dekker, en G.M.W. Ruitenberg, Inventarissen van kleine archieven vangheerlijkheden en huizen in de provincie Utrecht (Utrecht 1980) (Inventarisreeks 29),blz. 127-129.
.. rl kh i Kronenburg,2Heel e d n nbur 5 m^ o e g,,
Inventaris: E.S.C. Erkelens-Buttinger, Inventaris van het archief van de heerlijkheidf heerlijkhei , 1455-1876 (Utrecht 1981) Inventarisreeks 31).
N.B. Bevat ook archivalia betreffende de heerlijkheid Te Velde, de kerk te Loenen enJde hervormde gemeente.
Huis Lambalgen of Beekhorst te Woudenberg, 1813-1875, 0,1 m.Inventaris: C. Dekker en G.M.W. Ruitenberg, Inventarissen van kleine archieven van
heerlijkheden en huizen in de provincie Utrecht (Utrecht 1980) (Inventarisreeks 29),blz. 131-134.
Huis Lielaer te Hoogland, 1590-1796, 0,2 m.Inventaris: als voren, blz. 135-140.
Huis en heerlijkheid Linschoten te Linschoten, 1401-(ca. 1900), 6 m.Inventaris: als voren, blz. 141-143 (gedeeltelijk).
Huis Lockhorst te Leusden, 1254-1927, 0,3 m.Inventaris: als voren, blz. 145-152.
Huis en heerlijkheid Loenersloot, (1276) 1569-1954, 1,5 m.*Inventaris: G.M.J. de Meij, Inventaris van de archieven van de familie Martini Buys,
1595-1966 en van het huis en de heerlijkheid Loenersloot (1276) 1569-1954 (Utrecht
1984) (Inventarisreeks 43) 643-747.
112
RIJKSARCHIEF
r N l n r 1424-1856,H l Lun n te e r oe0,4Huis Lunenburg ea0 m.Inventaris: C. Dekker en G.M.W. gRuitenber , Inventarissen van kleine archieven van
heerlijkheden en huizen in de provincie Utrecht (Utrecht 1980)) (Inventarisreeks 29),blz. 153-160.
Heerlijkheid Maarssenbroek, 1453-1889, 0,3 m.Inventaris: als voren, blz. 161-164.
Huis Meyenhage te De Bilt, 1486-1882, 0,2 m.Inventaris: als voren, blz. 165-171.
Huis Moersbergen te Doorn, 1434-1891, 1 m.Inventaris: als voren, blz. 173-189.
Montfoort, 12 2-1649 5 m.Heerlijkheido 8 ,Inventaris: R. Fruin Th. Azn. en A. Le Cosquino de Bussy, Catalogus van het archiefSder Heeren van Montfoort (Utrecht 1920).fNadere toean : regestenlijst in de inventaris.g g g
Heerlijkheden Mijnden en de beide Loosdrechten, 1612-1914, 4 m.Inventaris.
Volmaakt Kockengen, 17 -1 0,1 mi lm te oc n e 2 m.Huis Nooit o aa t eInventaris: C. Dekker en G.M.W. gRuitenber , Inventarissen van kleine archieven vanheerlijkheden en huizen in de provincie Utrecht (Utrecht 1980) (Inventarisreeks 29),Pblz. 191-195.
Huis Noordborch te Harmelen, 1683-1865, 0,1 m.Inventaris: als voren, blz. 197-201.
Huis Nijenrode te Breukelen, 1430-1800, 0,5 m.Inventaris: als voren, blz. 203-216.
Huis Nijveld te De Meern, 1579-1802, 0,8 m.Inventaris: als voren, blz. 217-223.
Heerlijkheid Oostbroek en De Bilt c.a., 1681-1882, 0,3 m.Inventaris: als voren, blz. 225-232.
Huis Oudaen te Breukelen, 1441-1919, 0,4 m.Inventaris: als voren, blz. 233-243.
113
RIJKSARCHIEF
Huis Oudegein te Jutphaas en de heerlijkheid 't Gein, 1295-1963,4,5 m.*Inventaris: C. Dekker, Inventaris van het archief van het huis Oudegein en de heer-
lijkheid 't Gein, 1295-1963 (Utrecht 1976) (Inventarisreeks 7).N.B. Bevat ook archivalia betreffende o.a. de familie De Geer van Oudegein.
1 w lv n en heerlijkheidw vHu s Ou u e e deOudwulven Waaien, 7u e en aaien 1 e 0,7 m.eeuw)-1889,
Inventaris: C. Dekker en G.M.W. Ruitenberg, Inventarissen van kleine archieven vanheerlijkheden en huizen in de provincie Utrecht (Utrecht 1980) Inventarisreeks 29),blz. 245-250 en inventaris van 65 charters.N.B. Bevat ook archivalia betreffende de familie Testas.
Huis Postwijk te Abcoude-Baambrugge, 1675-1866, 0,1 m.Inventaris: als voren, blz. 251-254.
Huis Remmerstein te Achterberg, 1741-1822, 0,2 m.Inventaris: als voren, blz. 255-259.
Huis en heerlijkheid Renswoude, 1723-1862, 0,2 m.Inventaris: als voren, blz. 261-263.
Huis Rhijnestein te Cothen, 1361-1791, 0,5 m.Inventaris.
Huis R wi 1 Breukelen, 1526-1802,Hu s u e te e0,5 m.5Inventaris: C. Dekker en G.M.W. Ruitenberg, Inventarissen van kleine archieven vanheerlijkheden en huizen in de provincie Utrecht (Utrecht 1980) Inventarisreeks 29),p ^ )^blz. 265-268.
Huis Sandenburg te Nederlangbroek, 1531-1931, 0,7 m.Inventaris: H.A.J. van Schie, Inventarissen van de archieven van de families Van Lyn-den van Sandenburg (1531) 1787-1939, Van Persijn 1630-1888 (Utrecht 1976) (Inventa-risreeks 11), nrs. 218-287.
Huis Sandwijck te De Bilt, 1622-1936, 0,8 m.Inventaris: E.P. de Booy, Inventaris van de archieven van de familie Van Boetzelaer,
1316-1952 (Utrecht 1981) (Inventarisreeks 32) 944-1018.
n 1620-1928,Huis Stenisweerd te Cothen,m.Inventaris: C. Dekker en G.M.W. gRuitenber , Inventarissen van kleine archieven van
heerlijkheden en huizen in de provincie Utrecht (Utrecht 1980) Inventarisreeks 29),J Pblz. 269-274.
114
RIJKSARCHIEF
Huis en heerlijkheid Sterkenburg te Driebergen, 1468-1726, 0,1 m.Inventaris: als voren, blz. 275-277.
Heerlijkheid Stoutenburg, 1436-1867, 0,7 m.Inventaris: als voren, blz. 279-294.
Heerlijkheid Tienhoven, 1622-1870, 0,1 m.Inventaris: als voren, blz. 295-298.
Huis Valckenheijning te Abcoude, 1613-1890, 0,1 m.Inventaris: als voren, blz. 299-302.
Huis De Varenkamp te De Bilt, 1884-1946, 0,1 m.Inventaris: als voren, blz. 303-307.
Huis Vechtenstein te Maarssen, 1629-1832, 0,2 m.Inventaris: als voren, blz. 309-313.
Heerlijkheden Veldhuizen en Oudenrijn, (le helft 16e eeuw)-1883,0,7 m.Inventaris: als voren, blz. 315-320.
HeerlijkheidVreeland, (1363) 1631-1845,leea 65 m^ ,
Inventaris.N.B. Bevat ook stukken betreffende leden van heteslacht Van Reede als heren van8Vreeland en van Nederhorst, alsook deeslachten Reael en Hooft als heren van Vree-gland, van Nigtevecht en als erfmaarschalk van 't Gooi. In het archief bevinden zichgook stukken betreffende de stad Vreeland vanaf 1363.
Huis Wickenburg te 't Goy, 1475-1861, 1 m.Plaatsingslijst.
'n 1406-1819,8 m.i ls ir n IIJsselstein,Boe JaPlaatsingslijst.8JN.B. Archivalia betreffende de baronie IJsselstein bevinden zich ook in het familie-
archief De Beaufort (zie blz. 116. Een deel van het rentmeester-archief berust in het
gemeentearchief van IJsselstein (zie blz. 226).
i Zuid-Polsbroek, 1424-1914, 0,2 m.Heerik eInventaris: C. Dekker en G.M.W. Ruitenberg, Inventarissen van kleine archieven vang
115
RIJKSARCHIEF
heerlijkheden en huizen in de provincie Utrecht (Utrecht 1980)) (Inventarisreeks 29),blz. 321-326.
N.B. Archivalia betreffende de heerlijkheid bevinden zich ook in het familiearchief DeJGraeff (Gemeentearchief van Amsterdam).
Huis Zuilen, 1385-1950,1 m.*9Inventaris.N.B. Bevat ook archivalia van de familie Van YTu Il van Serooskerken en de aanver-wante families Van Reede, Van Lockhorst, Hoeufft en Van Pallandt van Oud-Bei'erland.J
2.10 Families
Bastert, 1744-1963, 4 m.*
Beaufort,D 1 - 19 2 *
De, c. ca. 5 m.a ,Inventaris: in bewerking.gN.B. Bevat ook archivalia betreffende de baronie IJsselstein, de families Stoop, VanPWestrenen, Van Amama en leden van de familie De Beaufort als rentmeesters vanHulst en Hulsterambacht.
Beeck Calkoen, Van, 1836-1910,1.c C a mee a oe ,N.B. Bevat vnl. stukken (en documentatie) die door enkele leden der familie VanBeeck Calkoen in hun functies (burgemeester van Cothen en gLan broek, lid Provinci-ale Staten, ouderling) zijn bijeengebracht. Bevat ook archivalia betreffende de Zon-da sschool te Nederlangbroek.g
Beyen, 1628-1893, 0,2 m.
Boellaard, 1553-1929, 1 m.
Van,1316-1952, 16m.*a Boetzelaer,Inventaris: E.P. de Booy, Inventaris van de archieven van de familie Van Boetzelaer,Y1316-1952 (Utrecht 1982) Inventarisreeks 32).N.B. Bevat ook archivalia betreffende de families Van Voorst, Bouwens, Both Hen-driksen De Groot en Van Overschie; de vrije heerlijkheid Asperen (1359-1812); deJ heerlijkheid p (ambachtsheerlijkheden Dubbeldam (1590-1962), De Mijl en Kijfhoek.J J
Bijlevelt, Van, 1562-1947, 1,5 m.*Inventaris.N.B. Bevat ook archivalia betreffende hofsteden te Vleuten.
116
RIJKSARCHIEF
-1 m.*Geer, De, 4 12 m.ee , ,Inventaris.N.B. Bevat ook stukken betreffende de Jut
vanNedereindenOver- O- -heerlijkhede en het huis Plettenburg te Jut haas (zie ook blz. 114p g 114).P ( )
Hacke van Mijnden, 1816-1958, 0,2 m.*Plaatsingslijst: tot 1936.N.B. Voornamelijk fotokopieën.
H o r 1459-1950, 23 m.*u ec e 3Y p >Inventaris: in bewerking.gN.B. Bevat ook archivalia betreffende de Jheerlijkheid Maarsseveen; het huis Gou-destein te Maarssen, het Baljuwschap van Texel van Balthasar Hu deco er 1732-) P Y P (1769); de aanverwante families Y gYCo mans, Hasselaer, Van Schu lenbur en van Heems-kerk; de West-Indische Compagnie, bijeengebracht door Th. Hope.J g p
Lockhorst, Van, 1327-1734, 0,3 m.N.B. Zie ook blz. 116.
v Van, 17 7-19 m.*L n en van an en ur 3,5Y g> >Inventaris: H.A.J. van Schie, Inventarissen van de archieven van de families Van Lyn- n-den van Sandenburg, (1531) 1787-1939, Van Persijn, 1630-1888 (Utrecht 1976) (Inven-g )tarisreeks 11), 3-8, 11-55, 75-78, 83.N.B. Bevat ook archivalia betreffende de Nassau-Beverweerdse goederen.
-181 4 mr D 1 68 6Maet ea p , ,Inventaris: B.N. Leverland, Inventaris van het archief De Malapert van Jut haas enp Jutphaa
Van Lbben Sels (Utrecht 1963).N.B. Bevat ook het archief van een guit estorven tak van de familie Van L6ben Sels enarchivalia betreffende de heerlijkheden Neder- en Overeind van Jut haas en het huisJutphaa
te Maarssen.
Martini Buys, (1276), 1569-1966, 8 m.*Inventaris: G.M.J. de Meij, Inventaris van de archieven van de familie Martini Buys,1595-1966 en van het huis en de heerlijkheid Loenersloot (1276) 1569-1954 (Utrecht1984) (Inventarisreeks 43).
Muelen, Van der, 1543-1889, 6 m.Inventaris.
Notten, Van, 1639-1966, 2,5 m.*Inventaris.
117
RIJKSARCHIEF
Prij Van, s n an 1630-1888,l m.Inventaris: H.A.J. van Schie, Inventarissen van de archieven van de families Vana Lyn-den van Sandenburg, (1531) 1787-1939, Van Persi n 1630-1888 (Utrecht 1976) (Inven- ( I ^ J ^ 6 In en-(tarisreeks 11) 8, 58-71, 85.
Pesters, De, 1392-1944, 5,5 m.*Inventaris.N.B. Bevat ook stukken betreffende de heerlijkheid Kattenbroek (Zeist).
Quarles, 17e-20e eeuw, 4,5 m.*
Rappard, Van, 1819-1892, 0,1 m.
Reede, Van, 1579-1799, 0,3 m.N.B. Zie ook blz. 110, 115 en 116.
Rendorp, 1680-1866, 0,3 m.Plaatsingslijst.
Royaards, 1694-1912, 0,2 m.
Rijckevorsel,* Van 1369-1967 32 mVan, 1369-1967,Inventaris: in bewerking.gN.B. Bevat ook archivalia betreffende de aanverwante families Van Oosthuyse, DeY,Bieberstein-Rogalla Zawadsky; de heerlijkheid Rijsenburg en de huizen Sparrendaal teg Y, heerlijkheid J g pDrieberen en Wamberg te Berlicum N. Br.) en het landgoed Staalduin; de poldersDriebergen g (N. ) g Staalduin; PDe Lange Bonnen en Nieuwland; de exploitatiemaatschappij `Buiten Nieuwland' eneen documentatie collectie betreffende de Brabantseilden. Zie ook blz. 92.g
Taets van Amerongen van Natewisch, m.*a ate isch 14 -g 381438-1937, 4 S m.Inventaris: G.M.W. Ruitenberg, Inventaris van het archief van de familie Taets vang fAmerongen van Natewisch, 1438-1937 (Utrecht 1979) Inventarisreeks 23).N.B. Bevat ook archivalia betreffende de heerlijkheid Natewisch.J
Tombe, Des, 1485-1948,*1 m.15Inventaris: C. Dekker, Inventaris van het archief van de familie Des Tombe, 1485-1948 (Utrecht 1980) (Inventarisreeks 26).N.B. Bevat ook archivalia betreffende de families Drakenborch, Beeldsnijder, VanJ ,Citters, Verheye, De Witte van Elkerzee, De Jonge van Ellemeet; de heerlijkhedenY g , heerlijkheden
en Langerak; het huis Langestein. Zie ook blz. 121.g g
118
RIJKSARCHIEF
Vollenhoven, Van, 1793-1911, 0,2 m.Plaatsingslijst.N.B. Bevat ook archivalia betreffende de families De Bye, Le Jolle en de Wildt.
Weede, m.*ee e Van, 13 1-1 5 5 m.Inventaris: E.P. de Boo y, Inventaris van het archief van de familie Van WeedeY(Utrecht 1973).N.B. Bevat ook archivalia betreffende de familie Schuyt; heerlijkheden de heerlijkheden Giessen-dam, Hardinxveld en Giessen Oudekerk.
Westrenen, V n1549-1883,a l m, 5Inventaris: C.J. van Hasselt-von Ronnen, Inventaris van het familiearchiefVanWestrenen, 1549-1883 ((Utrecht 1975) Inventarisreeks 5).N.B. Zie ook blz. 116.
Wolleswinkel, 1674-1950 (1978), 0,5 m.*Inventaris: E.J. Wolleswinkel, Inventaris van het archief van de familie Wolleswinkel,1674-1950 (1978) (Utrecht 1983) (Inventarisreeks 39).
Wijckersloot, Van, 1416-1875, 0,5 m.
Z u en l h 1 14-1o a c 3 684 1 m.Inventaris.N.B. De in deze inventaris eveneens beschreven archivalia betreffende de aanverwantefamilie De Cock van Opijnen berusten in het Rijksarchief in Gelderland.p Rijksarchie
Personen
Wilhelm -
Ex-keizer ilh m II 1e 1918 941 1 4 34 m
5 m.
II, ,Inventaris: D.T. Koen, Inventaris van het archief van ex-keizer Wilhelm II tijdens zijnJ zijverblijf in Nederland (Utrecht 1977) Inventarisreeks 14).N.B. Bevat ook archivalia betreffende het huis Doorn te Doorn.
3 VERZAMELINGEN
3.2 Bibliotheek
Bibliotheek,45 m.Systematische en alfabetische catalogus in bewerking.Y 8 8N.B. Bevat ook de boeken en tijdschriften van de in bewaring gegeven historische af-J g evenggdeling van de bibliotheken van de opgeheven seminaries Rijsenburg en Apeldoorn. ZiePgJ g Pook blz. 100. Voor de archiefbibliotheken van de Evangelische Broedergemeente eng 8het Zeister Zendins Genootschap zie blz. 108.g p
119
RIJKSARCHIEF
3.4 Prenten en kaarten
Kaarten en prenten behorende tot de archieven, ca. 1510-heden:— atlassen en kaartboeken, 27 delen,— kaarten, w.o. plattegronden en technische tekeningen, 15.000
bladen,— tekeningen en prenten, 1000 bladen.Catalogus: zie de inventarissen der archieven. Voor zover de kaarten in de inventatisniet expliciet zijn beschreven, zijn er kaartenlijsten in handschrift aanwezig.
Nadere toegang: een regionaal ingedeelde reproduktiecatalogus is in voorbereiding.
Topografische atlas van de provincie Utrecht (uitgezonderd de stadUtrecht), 16e eeuw-heden:— atlassen en kaartboeken, 21 delen,— kaarten, w.o. plattegronden en technische tekeningen, 3500 bla-
den,— reprodukties van elders berustende kaarten, 1000 stuks,— tekeningen en prenten, 3000 bladen,— reprodukties van elders berustende tekeningen en prenten, 1000
stuks,— foto's, 6000 stuks,— prentbriefkaarten, 8500 stuks,— glasnegatieven, 450 stuks.Catalogus: S. Muller Fz. Catalogus van den topographischen atlas der provincieUtrecht (Utrecht 1914); aanwinsten vanaf 1914: fichecatalogus in handschrift.
Een tekeningencatalogus is in voorbereiding.
Nadere toegang: het grootste deel van de collectie is toegankelijk gemaakt via een re-gionaal ingedeelde reproduktiecatalogus.N.B. Voor de topografische verzameling van de Evangelische Broedergemeente te Zeist
zie blz. 108.
3.5 Zegels en lakafdrukken van zegelstempels
van 301afgietsels a 1 -1?a zegels, 1064-1722, stuks.Losse zegels e
oss g g g ,Inventaris: alleen van de afgietsels van zegels, in: VROA 29 (1906), 354-369.^ gN.B. De collectie zegels bestaat uit losse zegels, afkomstig uit verschillende archieven,g 8 8die zich bevinden in het Rijksarchief. Vaak zijn zij in de vorige eeuw afgeknipt van de1 zijn zij 8oorspronkelijke charters, De verzameling omvat zegels van: bisschoppen van Utrecht;
p J S g pphun opvolgers in het bestuur; steden in en buiten de provincie; kapittels en geestelijkebestuur; p p 8 Jfunctionarissen in Utrecht en elders; buitenlandse vorsten;articuliere personen.
p p
120
RIJKSARCHIEF
3.7 Overige verzamelingen
Varia,1 -1 eeuw, m. e eee ,Inventaris:edeelteli'k op fiches.8 J pN.B. Bevat ook afschriften van oorkonden en andere stukken aangelegd in de 17eeeuw door Arnoud van Buchell en Cornelis Booth.
Van A v t 1 m.an tte eToegang: via klapper.ppN.B. Betreft een verzameling van genealogieën van Utrechtse geslachten aan ele d in8 g 8 g 8 8de 18e eeuw.
Winssen, 1 mVan rosse m.a ,N.B. Betreft een verzameling van afschriften van Utrechtse oorkonden, aangelegd inSde 17e eeuw.
van L n 1 4-1Van L n en an u en ur m.a Y g> >N.B. Betreft een verzameling van originelen en afschriften van stukken vnl. uit de 18e8 gen begin 19e eeuw, in hoofdzaak betrekking hebbend op het bestuur van de provincieg 8 p pUtrecht.
77 1,5 m.*H r 1 8019 5eupe s, ,N.B. Betreft een verzameling historische documentatie en aantekeningen betreffende8 8voornamelijk Soest en en omstreken.J
n rho m.Dra e o c 0,5 mInventaris: C. Dekker, Inventaris van het archief van de familie Des Tombe, 1485-
1948 (Utrecht 1980) Inventarisreeks 26), 252-452.N.B. Bevat een verzamelinggenealogieën van Utrechtse geslachten, aangelegd in degg 8 g18e eeuw.
121
ABCOUDE
GEMEENTE ABCOUDE
Adres Raadhuisplein 3, postbus 5, 1390 AA Abcoude.Telefoon 02946-1250.Territoir de gemeenten Abcoude-Baambrugge en Abcoude-
Proostdij zijn per 1 mei 1941 samengevoegd tot degemeente Abcoude.
Openingstijden na afspraak met afdeling interne zaken.N.B. de archieven van de gemeente berusten tijdelijk in
het Rijksarchief (zie blz. 78).
3 VERZAMELINGEN
Prentbriefkaarten en foto's, ca. 1890-heden, 1 m.Kaartsysteem op straatnaam en persoon.
123
AMERONGEN
GEMEENTE AMERONGEN
Adres Hof 1, postbus 1, 3958 ZT Amerongen.Telefoon 03434-53141.Openingstijden maandag t/m vrijdag 9.00-12.00 uur.
1 ARCHIEVEN VAN DE OVERHEID
Bestuur gerecht Amerongen, Ginkel en Elst, 1627-1813, 1,5 m.Inventaris.
Gemeentebestuur, 1813-1935, 45 m.
3 VERZAMELINGEN
Amerongsche courant, 1878-1920 met hiaten, 1 m.
124
GEMEENTELIJKE ARCHIEFDIENST AMERSFOORT
AdresTelefoonOpeningstijden
FaciliteitenTerritoir
Westsingel 44, 3811 BB Amersfoort.033-636581.maandag t/m vrijdag 9.00-12.00 uur, 13.30-16.30uur.tentoonstellingsruimte.In 1857 werd de gemeente Duist, De Haar en Ze-venhuizen samengevoegd met de gemeente Hoog-land, welke gemeente per 1 januari 1974 werd op-geheven. Het grondgebied van de gemeente Hoog-land werd verdeeld over de gemeenten Amersfoorten Bunschoten.
1 ARCHIEVEN VAN DE OVERHEID
1.1 Algemeen plaatselijk bestuur
Secretarie
Stadsbestuur, 1300-1813, 90 m.Inventaris: H.J. Renders, Inventaris van het archief der gemeente AmersfoortY f g(Amersfoort 1903), met aanvulling in manuscript.g pNadere toegang: tafels op inv. nr. 35, resoluties en notulen van het stadsbestuur,p ^ sbestuur,1581-1812 (onvolledig); trefwoordenklapper op idem, 1550-1582, 1600-1605 en 18) 650-pp p ,1750; persoons- en beroe snamenkla rs op inv. nr. 17, de burgerboeken, 1650-1807p ppe p , 8 ,en de burgerlijsten, 1599 en 1616; persoonsnamenklapper op inv. nr. 62 registers J , p pp p 5, egistersvan indemniteitsakten, 1726-1811; persoonsnamenklapper op inv. no. 992, rekeningp pp pvan de hoofdelijke omslag voor het ontzet van Antwerpen, 1585; straat-, buurt- enJ 8 p t e
laatsnamenkla er met vermelding van huizennamen op inv. nr. 148, veertigstep pp 8 p , deennin boeken, 1717-1802; tafel op de namen der erflaters vermeld in inv nr.p g p e .419,
de twintigste penningboeken, 1728-1735 en 1744-1787; regestenlijsten.8 P S 1744-1787; 8 JBronnenuitgave: Oorkondenboek van het Sticht Utrecht tot 1301, uitgegeven d or S.g ^doo
Fzn. e.a.Utrecht-'s-Gravenha e 1920-1959 ; De middeleeuwsche rechtsbron-( 8 ),nen der kleine steden van het Nedersticht van Utrecht, uitgegeven door R. Fr in Th.Frui
3 dln.'s-Gravenha e 1892-1903) (OVR I, 13 ; Blaffert van het huisgeld uit de( g egresolutieboeken berustende tenemeente-archieve van Amersfoort a. D. MDCCLVgMet straatnamenregister, -on uitgegeven door S.W. Melchior (Amersfoort 1943; ewi'( 1943;
8 Jzi de herdruk Amersfoort 1958) (bij de Gemeentelijke Archiefdienst berust tevens eenJ
125
GEMEENTELIJKE ARCHIEFDIENST AMERSFOORT
gestencilde persoonsnamenklapper, aangevuld in handschrift); Rerum8 P PP Amorfortiarum )^ ortiarumscriptores duo inediti. Alter auctor incertus; alter cui nomen Theodorus Verhoeven,puitgegeven door A. Matthaeus (Lu d. Bat. 1693); A. van Bemmel, Beschrijving der8 J 8
stad Amersfoort..., 2 dln. (Utrecht 1760; herdruk Zaltbommel 1969); W.F.N. vanRootselaar, Amersfoort, godsdienst en onderwijs 1580-1680, voorafgegaan door eenkort verslag van de voornaamste gebeurtenissen in de jaren 1579 en 1580 en een8 8 Jnaamlijst van pastoors en predikanten, in: Archief van de geschiedenis het aarts-J P P van8bisdom Utrecht 13 (1885); 14 (1886); 15 (1887); 17 (1889); 19 (1892); 20 (1893); 21(1894); 23 (1896) en 25 (1898); Idem, Amersfoort,eschiedkundi e bijzonderheden 28 8 bijzonderhede
(Amersfoort 1897-1898); Idem, Amersfoort, sprokkelingen en Amersfoort 1898-dln.(Amersfoort1899); H.J. Reynders, Gedenkboek van het Stedelijk Gymnasium te Amersfoort, 1376-) Y J y
1926, bevattende deeschiedenis der Lati 'nsche School (Amersfoort 1928).8 J ^
- c.q.gemeentebestuur, 181 -191 1 1ta s c95 ca. 155 m.9>Inventaris.Nadere toegang: indices op de bouwvergunningen bi' de afdelin bouw- en wonin toe-Pbij afdeling woningtoe-
van de dienst Gemeentewerken.Bronnenuitgave: W.F.N. van Rootselaar, Amersfoort geschiedkundige bijzonderheden8 8 g bijzonderheden dln. (Amersfoort 1897-1898).
Raadscommissies
Commissie van bijstand in het beheer van de Reinigingsdienst, sedert1919 Commissie van bijstand van de Gemeentelijke Reinigings- enOntsmettingsdienst, 1884-1941, 0,3 m.*
Commissie van bijstand in het beheer van de Gasfabriek en het Wa-terleidingbedrijf, sedert 1936 Commissie van bijstand voor de ge-meentebedrijven, 1900-1941, 0,3 m.*
Commissie tot bijstand voor de Fabricage, sedert 1921 Commissievoor de Openbare Werken, 1910-1928, 0,1 m.
Commissie van bijstand voor de Keuringsdienst van vee en vlees enhet Openbaar Slachthuis, 1913-1919 en 1923-1941, 0,1 m.
Commissie van bijstand in het beheer van de zaken in betrekkingstaande tot de rechtspositie van het personeel der gemeente en zijnbezoldiging, 1918-1920, 0,1 m.
Commissie van bijstand voor het onderwijs, 1918-1941 en 1947,0,1 m.*
126
GEMEENTELIJKE ARCHIEFDIENST AMERSFOORT
Commissie van bijstand voor de Geneeskundige Dienst, 1931-1939,0,1 m. *
Leden van het college van B. en W.
Wethouder van onderwijs, 1933 en 1947-1949, 0,1 m.*
Instellingen ten behoeve van het personeel der gemeente
Commissie voor georganiseerd overleg, 1924-1941 en 1947, 0,1 m.*
1.2 Plaatselijke instellingen met een speci fieke taak
Rechtspraak
147 - mStadsgerecht,111 32,5Inventaris: Fruin, gCatalo us, blz. 68-74.Nadere toean : kla ers o straat- en huisnamen voorkomende in inv. nr. 436g g PA p1698-1799.
Bevolking
N.B. Zie ook blz. 130.
Retroacta van deburgerlijkeesn 17-tad 5911
8 1 (1822), m.3,3>
Inventaris: R. van Royen, Beschrijving van de doop-, trouw-, be raa oeken overli-'Y J g p g ^ Jdensregisters enz. in derovincie Utrecht, dateerende van voor de invoering van denp gburgerlijken stand ('s-Gravenhage 1930 , blz. 30-36.8 )N.B. Vanwege de slechte materiële toestand zijn de stukken niet voor het publiek terJ Pinza e. In het Rijksarchief bevinden zich echter kopieën, alsmede nadere toegangen.8 p
Financiën
Rentmeester van de tertiën der vicarieën, 1718-1950, 2,15 m.*N.B. Zie voor de periode vóór 1718 het archief van her Stadsbestuur.
Ontvanger, 1812-ca. 1920, 3 m.Inventaris.
College van zetters van 's rijks directe belastingen, 1879-1920, 0,1 m.
127
GEMEENTELIJKE ARCHIEFDIENST AMERSFOORT
Openbare werken
Stukken afkomstig van de beheerders der gemeentelijke begraafplaat-sen, 1829-ca 1940, 1,5 m.*
Openbare orde en veiligheid, defensie
Gecommitteerden tot de Brand (College van de Brand, Brandcolle-ge), 1808-1885, 0,2 m.Inventaris.
Politie, 1811-1929, 7,1 m.*
Schutterij, 1815-1908, 3,3 m.Inventaris.
Commissie voor verkeersaangelegenheden, 1929-1936, 0,1 m.*
Commissie van toezicht op het Bureau roerende goederen van vijan-den en landverraders, 1945-1946, 0,15 m.*
Economische zaken
Gasfabriek, 1911-1913, 0,1 m.Inventaris.
Waterleidingbedrijf, 1912-1913, 0,1 m.Inventaris.
Prijzencommissie, 1946-1953, 0,2 m.*
Sociale zorg
Weeskamer, 1543-1818, 3,2 m.Inventaris.
Bank van lening, 1795-1875, 0,5 m.Inventaris.N.B. Zie ook het archief van het Stadsbestuur.
Burgerlijk armbestuur, 1863-1907, 1,5 m.
128
GEMEENTELIJKE ARCHIEFDIENST AMERSFOORT
Huurcommissie, 1917-1925, 0,1 m.
Commissie tot onderzoek van de klachten over de werkwijze van deInstelling voor maatschappelijk hulpbetoon, 1939, 0,1 m.*
Bureau voor huisvesting, ca. 1948-1952, 2,1 m.*
Gezondheidszorg
Gezondheidscommissie, 1902-1933, 0,5 m.
Geneeskundige Dienst, 1922-1936, 0,1 m.*
Onderwijs
Scholen
Algemene Stadsarmenschool, 1833-1860, 0,1 m.
Leraren aan de Hogere Burgerschool, 1871-1910, 0,1 m.
Openbare lagere school aan de Hellestraat, 1881-1922, 0,15 m.
Openbare lagere school aan de Koningstraat, 1896-1923, 0,1 m.
Handelsdag- en -avondschool, resp. Middelbare Handelsschool,1919-1971, 0,7 m.*N.B. Bevat ook het archief van de Vereniging Handelsschool voor Amersfoort en om-streken, 1910-1919.
Commissies op het terrein van het onderwijs
College van Curatoren van de Latijnse school, resp. het Pro-gymnasium en het Gymnasium, 1820-1930, 3 m.
Commissie van toezicht op het lager onderwijs, 1832-1869, 1882-1949, 1,1 m.*Inventaris: gedeeltelijk.
Commissie van toezicht op het middelbaar onderwijs, 1865-1950, 0,7 m.*Inventaris: gedeeltelijk.
129
GEMEENTELIJKE ARCHIEFD[ENST AMERSFOORT
Commissie van toezicht op de Handelsdag- en -avondschool, 1919-1920, 0,1 m.
Adviescommissie voor onderwijsaangelegenheden, 1947-1949, 0,1 m.*
Cultuur
Gemeentearchief, 1902-1956, 0,4 m.*Inventaris.
Monumentencommissie, 1922-1961, 0,1 m.*
1.3 Organen van intergemeentelijke samenwerking
Distributiekring Amersfoort en omstreken, 1932-1952, 0,5 m.*
1.4 Organen van geannexeerde ambachten en gemeenten
Dorpsgerechten, 1605-1811, 2,5 rrt.N.B. Bevat de archieven van de gerechten te Hoogland, 1605-1811; Isselt, 1617-1811;Duist, De Haar en Zevenhuizen, 1622-1810; Emmeklaar, 1714-1796.Inventaris: Fruin, Catalogus, blz. 151, 152, 158.Nadere toegang: indices op huwelijken in: J.H.M. Putman, Eemlandse klappers, dl. 6en 14 (Bussum 1980 en 1984).
Gemeentebestuur van Hoogland, 1644-1929, 16,5 m.Inventaris: gedeeltelijk.
van vanburgerlijke stan an e m n Hoogland,1 55-Retroacta degemeente teg1 11 0 2 m.Inventaris: R. van Royen, Beschrijving van de doop-, trouw-, begraafboeken, overlij-Y g raaP gdensre isters enz. in de provincie Utrecht dateerende van voor de invoering van den
g P g
Jbur erli'ken stand ('s-Gravenhage 1930), blz. 54-55.burgerlijken Nadere toegang: indices op inv. nrs. 157 a t/m e en nr. 158a t/m d in: J.H.M. Put-g pman, Eemlandse klappers, dl. S en 6 (Bussum 1979 en 1980).pPN.B. Vanwege de slechte materiële toestand zijn de stukken niet voor het publiek terg zijn pinza e. In het Rijksarchief bevinden zich echter kopieën.
g Rijksarchief P
Gemeentebestuur van Duist, de Haar en Zevenhuizen, 1795-1857,1,7 m.Inventaris.
130
GEMEENTELIJKE ARCHIEFDIENST AMERSFOORT
Commissie tot wering van schoolverzuim te Hoogland, 1922-1966,0,1 m.*
1.5 Organen van waterschappen
Heemraden van de Isseltse polder, 1690-1831, 0,1 m.N.B. Onderdeel van het archief van het Stadsbestuur.
1.7 Organen van de centrale overheid
Notarissen, 1 04-189b m.6 68,Inventaris: W.B. Heins en J.A.C. Mathijssen, Inventaris van de notariële archieven inlderovincie Utrecht, (1346) 1560-1895 (Utrecht 1982) Inventarisreeks 34), blz. 41-82.PNadere toegang: kla er op familienamen.pp p
2 NIET-OVERHEIDSARCHIEVEN
2.1 Instellingen van economische aard
Stukken betreffende de stedelijke lakenpers en de lakenfabriek vande gebroeders Beaune en Frans van Lelyveld, 1567-1796, 0,2 m.Plaatsingslijst.N.B. Waarschijnlijk afkomstig uit het archief van het Burgerweeshuis.
Kalandermolen, 1656-1833, 0,3 m.Plaatsingslijst.
Bombazijnwerker Hendrik Harmensz. van Dortmunt, 1670-1692,0,1 m.
Manufacturier M. van Gelder, 1814-1818, 0,2 m.
Boek-, muziek-, papier- en kunsthandel G.G. Veenendaal, 1904-1907en 1911-1912, 0,1 m.
Exploitatie- en Bouwmaatschappij Birkhoven, 1909-1919, 0,1 m.
Algemeen vertegenwoordigend comité der plaatselijke belangen voorde tramweg Soest-Amersfoort-Ede, 1911-1919, 0,1 m.
Kanaalvereniging De Geldersche Vallei, 1913-1934, 0,6 m.
131
GEMEENTELIJKE ARCHIEFDIENST AMERSFOORT
Timmerfabriek Vonkeman en Vredeling, 1918-1942, 0,1 m.*
Architect en aannemer Willem van Gent, 1920-1956, 19 m.*
NV Amersfoortse Autobusdienst, 1939-1948, 0,35 m.*
2.2 Instellingen van sociale zorg
Stichting De Armen de Poth, 1342-ca. 1940, ca. 20 m.*
Sint Elisabethsgast- of ziekenhuis, ca. 1500-ca. 1970, 13 m.*
RK parochiaal armbestuur, 1538-ca. 1952, 1,25 m.*Plaatsingslijst.N.B. Bevat ook het archief van de Bijlaarsfundatie, 1538-1801.
1 5 m16e eeuw-ca.Burgerweeshuis, e,Inventaris: edeelteli'k.S JN.B. Bevat ook de archieven van de Heilige Geestschool, annex Lint- en Spinhuis, de
g PArmen Noodhulp en het Stadskinderhuis.p
Werkinstituut tot wering der bedelarij, 1816-1826, 2,2 m.
Vereniging tot het bouwen en verbeteren van woningen, 1884-1919,0,1 m.
NV Volkshuisvesting, 1898-1966, 0,1 m.*
Middenstandswoningbouwvereniging Frisia, 1918-1933, 0,9 m.
Vereniging tot uitdeling van spijs aan behoeftigen, sedert 1928 Vere-niging tot verzorging van behoeftigen, 1876-1964, 0,1 m.*
Comité voor Belgische vluchtelingen en uitgewekenen, 1915-1919,0,3 m.
Comité voor hulp in bijzondere omstandigheden, sedert 1932 Plaat-selijk Crisiscomité, 1929-1936, 0,1 m.
Commissie 'Hulpverleening Oorlogsschade 1940', 1940-1941, 0,1 m.*
132
GEMEENTELIJKE ARCHIEFDIENST AMERSFOORT
Mej. A.M. Nefkens, als Rodekruishelpster in het krijgsgevangenen-kamp Amersfoort, 1942-1945 (1984), 0,5 m.*
2.3 Vak- en standsorganisaties en -fondsen
Gilden, 1521-1830, 0,5 m.N.B. Onderdeel van het archief van het Stadsbestuur.
Bevat de archieven van deilden der bakkers, 1741-1796; biertappers, 1634-1740;8 , 1741-1796; pp , 1634-1740;bombazijnwevers, 1649-1729 en 1745; chirurgijns of barbiers, 1630-1721 ; dragers,J 8J , , 8 s,1521, (ca. 1530), 1597 en 1600-1686; drapiers, 1649-1763; drapiers en s indersdo -1600-1686; odp , 1649-1763; p pbus, 1799-1811;rutters 1665-1821; kleermakers, 1592-1758 en 1789; lakenkopers,8 , , p s,1617-1730; linnenwevers, 1574-1602; mandenmakers, 1590-1722, 1783 en 1792; m etse-laars en leidekkers, 1617-1792; schippers, 1772; Sint Anthonisbroederschap of bijli e-pp p Jeden ilde, 1603-1718; Sint Eloys- of smeden gilde, 2e helft 18e eeuw; Sint Lu r8 1603-1718; Y g , casb oeder-schap of -gilde, 1627-1797; spinders- of trippiersdoodbus, 1787-1830; spindersbus,8 p pp , 1787-1830; p ,1687-1747; timmerlieden- en kistenmakersgilde, 1622-1718; wolweversgilde, 1597-1620.8 , 1622-1718; 8 ,
Schippersvereniging Schuttevaêr, afdeling Amersfoort, 1881-1886,0,1 m.
Christelijke nationale werkmansbond, afdeling Amersfoort, ca. 1925-ca. 1950, 1,2 m.*
Nederlandse Vrouwen-Electriciteitsvereniging, afdeling Amersfoort enomstreken, 1937-1973, 0,3 m.*Inventaris.
2.5 Instellingen op het gebied van onderwijs en cultuur
Onderwijs
Naaischool der Protestantse Armenloterij, 1849-1904, 0,2 m.
Vereniging Handelsschool voor Amersfoort en omstreken, 1910-1919,ca. 0,2 m.N.B. Onderdeel van het archief van de Gemeentelijke Handelsdag- en -avondschool,resp. Middelbare Handelsschool, 1919-1971.
Vereniging van oud-leerlingen der tuinbouwcursussen, 1932-1941,0,1 m.*
J.D.H. van der Neut, als penningmeester van de Vereniging voorbuitengewoon onderwijs, 1938-1946, 0,12 m.*
133
GEMEENTELIJKE ARCHIEFDIENST AMERSFOORT
Cultuur
Maatschappij tot nut van 't algemeen, departement Amersfoort,1818-1887, 0,2 m.Inventaris.
Leesgezelschap onder de zinspreuk `Lectuur en beschaving', 1835-1879, 0,1 m.
Oudheidkundige Vereniging Flehite, 1878-1979, 9 m.*N.B. Bevat ook het archief van de Commissie tot verzameling van gelden tot restaura-tie van de Koppelpoort, 1884-1887.
Vereniging Johan van Oldenbarnevelt, 1903-1911, 0,1 m.
Amersfoortse Kunstkring, 1922-1946, 0,9 m.*
Amersfoorts Kunstenaarsgenootschap De Ploegh, 1937-1980, 2 m.*
Werkcomité Oorlogsmonument kamp Amersfoort, 1945-1953,0,1 m. *
J. Hovy, als lid van de door de gemeente ingestelde commissie inza-ke cultuurbeleid, 1957-1960, 0,1 m.*
2.6 Instellingen op het gebied van sport, recreatie en evenementen
Broederschap van Sint Hubert, 1754-1761, 1830-1844, 0,15 m.
Schaakgenootschap, 1846-1871, 0,1 m.
Sociëteit Amicitia, 1850-1871, 0,1 m.
Commissie Huldigingsfeesten 1898 uit de bewoners van de Korte-gracht, 1897 en 1898, 0,1 m.
Stichting Amersfoort 700 jaar stad, 1958-1959, 2 m.*
134
GEMEENTELIJKE ARCHIEFDIENST AMERSFOORT
2.7 Instellingen op politieke en ideële grondslag
Commissie tot aanmoediging en ondersteuning van de gewapendedienst, district Amersfoort, 1815-1849, 0,1 m.
Nederlandse Schutterij Kaderbond, afdeling Amersfoort, 1886-1907,0,2 m.
Amersfoortse Vrijwillige Brandweer, 1901-1908, 0,1 m.
Christelijk-historische unie, kiesvereniging Amersfoort, ca. 1925-ca.1960, 0,25 m.*
Rotaryclub Amersfoort, 1932-1981, 2,5 m.*
Amersfoortse Reddingsbrigade, ca. 1943-1972, 0,25 m.*
Stukken afkomstig van een illegale telefooncentrale bij bakker J.Vonk Wzn. aan de Langestraat, 1945, 0,1 m.*
2.8 Geloofsgemeenschappen en andere instellingen van godsdienstig leven
N.B. Archieven van (voormalige) geestelijke instellingen, 14e eeuw-1949, zijn ver-mengd met het archief van het Stadsbestuur. Zie ook blz. 127.
Hervormde gemeente te Hoogland, ca. 1811- ca. 1979, 8,5 m.*Nadere toegang: indices op dopen en huwelijken 1760-1811 en 1764-1811 (opgetekendca. 1830) in: J.H.M. Putman, Eemlandse klappers, dl. 6 (Bussum 1980).
Gereformeerde kerk, 1841-ca. 1980, ca. 20 m.*
Remonstrants Gereformeerde gemeente, ca. 1630-1980, ca. 7 m.*
Doopsgezinde gemeente, 1903-1980, ca. 4 m.
Evangelisch-Lutherse gemeente, 1686-1972, 6 m.*Inventaris.N.B. Bevat ook archivalia van ds. M.E. Monsees, 1949-1966.
Evangelisch-Lutherse gemeente te Nijkerk, 1823-1845, 0,1 m.*N.B. Onderdeel van het archief van de Evangelisch-Lutherse gemeente te Amersfoort.Inventaris.
135
GEMEENTELIJKE ARCHIEFDIENST AMERSFOORT
Vereniging `Maarten Luther', sedert 1929 de Lutherse Kring, 1927-1959, 0,1 m.*N.B. Onderdeel van het archief van de Evangelisch-Lutherse gemeente.Inventaris
2.9 Huizen en heerlijkheden
Huis Randenbroek, 1425-1880, 0,3 m.Inventaris.
Stukken betreffende de Zwijnevoortse tiend, 1599-1797, 0,1 m.
Huis Birkhoven, 1655-1907, 0,1 m.Inventaris.
Huis Schothorst te Hoogland, 1759-1931, 0,3 m.
2.10 Families
Stukken uit de nalatenschap van A. Vischer en G. Vos, 1691-1874,0,1 m.
Thiens en Padtbrugge, 1716-1748, 0,1 m.Inventaris.
Donath en Van de Pijpekamp, 1907-ca. 1960, 0,4 m.*
2.11 Personen
Elbertus Schouten, koekebakker, 1569-1773, 0,1 m.N.B. Bevat transport- en hypotheekakten betreffende de navolgende plaatsen in destad en vrijheid van Amersfoort: Langegracht 1569; Langestraat 1739, 1741, 1754,1793; Muurhuizen 1617; buiten het School- of Heerenpoortje 1669 en 1700; buiten deTriesjespoort, 1674.
Mr. J. Both Hendriksen, advocaat en procureur, stadssecretaris vanAmersfoort en schout van Eemnes Buitendijks, 1768-1790, 0,1 m.Inventaris.N.B. Bevat ook memoriaal (fragment) van mr. J. Both Hendriksen als schout vanEemnes Buitendijks, bevattende inkomsten en uitgaven, I775-1783.
136
GEMEENTELIJKE ARCHIEFDIENST AMERSFOORT
J.D.H. van der Neut, 1924-1978, 0,3 m.*
3 VERZAMELINGEN
3.1 Handschriften
F 4 -1 m. e i 1 ca.Collectiete cCatalogus.8N.B. Bevat archivalia voornamelijk betreffende Amersfoort en omstreken.J
Handschriften, 16e-20e eeuw, 1,7 m.Catalogus.
3.2 Bibliotheek
Bibliotheek, - eeuw, Se 20e eeu 100 m.,Catalogus.N.B. De bibliotheek betreft
-voornamelijk de geschiedenis van Amersfoort en Hoog-J 8 8land. Naast de catalogus is nog een bibliografie op kaartsysteem aanwezig van werkeng g 8 p Y 8over Amersfoort, die niet in de bibliotheek of in andere collecties van de Gemeenteli'-)ke Archiefdienst berusten.
Bibliotheek van de Amersfoortse zang- en toneelvereniging, ca. 1875-ca. 1900, 0,15 m.
Bibliotheek van de Amersfoortse schutterij, 19e eeuw- ca. 1907,0,5 m.
3.3 Kranten
r n 17e eeuw, 1811-heden, 95 m.Kante e ee e e 5, ,Catalogus.SN.B. Betreft voornamelijk: Amersfoortsche Courant, 1851-1854, 1856-1920 (indices o(J opde ' 1892-1912); Amersfoortsch Dagblad — De Eemlander, 1902-1942 (metjaargangenhiaten ; de Arrondissementsbode van Amersfoort, 1848-1850 (met hiaten); Dagbladvoor Amersfoort 1946-1964; de Distributiebode, weekblad van het Levensmiddelenbu-reau (der gemeente Amersfoort, 1917-1919; De Eembode, 1890-1941 (met hiaten); DeKampbode, 1915-1918 (met hiaten); Nieuwe Amersfoortsche Courant, 1914-1917; DepEemlander 1904-1909, 1910-1912samen e aan met het Amersfoortsch Dagblad);( g8Nieuws- en advertentieblad voor Amersfoort, Baarn, Eemnes, Soest, Bunschoten, Spa-kenburg,Hoogland, Nijkerk, Hoevelaken, Leusden, Stoutenburg, Renswoude, Wou-g ^ g J 8denber , Veenendaal en Barneveld, 1902; Het Soesterkwartier, 1963-1965; De Stadg
137
GEMEENTELIJKE ARCHIEFDIENST AMERSFOORT
Amersfoort, nieuwsblad voor deemeente Amersfoort, 1974-1975; Utrechtsche Cou-8rant, 1836, (met 1821-1822, 1836 1839 met hiaten) ; Utrechtsche Provinciale en Stads-Courant, 1843-1845; Weekblad voor Amersfoort en omstreken, 1872-1873.
3.4 Prenten en kaarten
atlas, eeuw,Topografisch-historischetas e e e u a e„Catalogus.Klapper op de namen van schilders, tekenaars, graveurs, fotografen enz. van afbeel-PA P enz
8 gdin en en kaarten. N.B. Fotografen na 1900 zijn niet opgenomen.g g zijn Pg
3.7 Overige verzamelingen
Gedrukte overheidspublikaties, 1544-1851, 1,1 m.Catalogus.
Verzameling curiosa en miscellanea, 17e en 20e eeuw, 0,3 m.Catalogus.
Genealogica van J.D.H. van der Neut, ca. 1930-ca. 1965, 1,1 m.
Knipsels uit kranten en periodieken, 20e eeuw, 0,6 m.Catalogus.
138
BAARN
GEMEENTE BAARN
AdresTelefoonTerritoir
Openingstijden
Laanstraat 1, postbus 1003, 3740 BA Baarn.02154-17041.de gemeente De Vuursche is in 1857 opgeheven ensamengevoegd met de gemeente Baarn.na afspraak met afdeling interne zaken.
1 ARCHIEVEN VAN DE OVERHEID
1.1 Algemeen plaatselijk bestuur
Bestuur gerecht Baarn, 1612, 1700-1812, 1 m.
Gemeentebestuur van Baarn, 1813-1930, 84 m.Toegang: gedeeltelijk, registratuurplan met trefwoordenregister op ingekomen/uitgaan-de stukken B. en W., 1908-1930.
Bestuur gerecht/gemeente De Vuursche, 1780-1855, 2 m.
1.2 Plaatselijke instellingen met een specifieke taak
Commissie ter bevordering van getrouw schoolbezoek, sedert 1901commissie tot wering van schoolverzuim, 1869-1970, 2 dozen.*
Plaatselijke commissie van schooltoezicht, 1878-1927, 5 dozen.
Plaatselijke commissie van toezicht op het middelbaar onderwijs,1911-1927, 1 doos.
Huurcommissie, 1917-1924, 1 doos.
Watersnoodcomité, 1925-1926, 1 doos.
Crisiscomité/commissie bijzondere noden, 1930-1940, 0,5 m.*
Prijzencommissie, 1946-1953, 2 dozen.*
Eembrugcommissie, 1602-1963, 2 m.
139
BAARN
1.3 Organen van intergemeentelijke samenwerking
Gezondheidscommissie voor de gemeenten Eemnes, Bunschoten,Baarn, Hoogland, Soest, Stoutenburg, Leusden, Maartensdijk, Acht-tienhoven, Westbroek en De Bilt, 1902-1932, 0,5 m.
2 NIET-OVERHEIDSARCHIEVEN
Baarnsche Bad- en zweminrichting, 1900-1936, 2 dozen.
Woningbouwvereeniging Patrimonium, ca. 1921, 2 dozen.
Woningbouwvereeniging Zonnebloem, 1919-1922, 1 doos.
Woningbouwvereeniging Algemeen Belang, ca. 1921, 2 dozen.
3 VERZAMELINGEN
Bibliotheek, 1728-heden, 4 m.
Tekeningen, prentbriefkaarten, foto's, ca. 1900-heden, 4 m.N.B. Per onderwerp samengevoegd.
140
BENSCHOP/DE BILT
GEMEENTE BENSCHOP
Deemeente Benschop is aangesloten bij het Streekarchivariaat Zuid-west Utrecht (zieg p g J ^blz. 214).
GEMEENTE DE BILT
Adres Soestdijkseweg Zuid 173, postbus 300,3720 AH Bilthoven.
Telefoon 030-780811.Openingstijden maandag t/m vrijdag 8.30-12.30, 13.30-16.00 uur,
na afspraak met bureau post- en archiefzaken.
1 ARCHIEVEN VAN DE OVERHEID
Bestuur gerecht Oostbroek en De Bilt, (1655) 1753-1811, 0,75 m.Inventaris: J.W.H. Meijer, Basis-inventaris archief gemeente De Bilt (De Bilt 1980),
blz. 27.
Gemeentebestuur, 1811-1931, 83 m.Inventaris: als voren, blz. 31.
141
DE BILT
2 NIET-OVERHEIDSARCHIEVEN
Huis Houdringe, 1647-1938, 2 dozen.Inventaris: J.W.H. Meijer, Houdringe-archief (De Bilt 1979).
De Biltsche Volksbibliotheek, 1897-1965, 1 doos.
Het Groene Kruis (De Bilt), 1911-1932, 4 dozen.
Het Roode Kruis (De Bilt), 1914-1933, 1 doos.
Het Biltsche Badhuis, 1925-1966, 6 dozen.
Floralia, Vereeniging ter bevordering van het kweeken van bloemenin het huisgezin, 1906-1919, 1 omslag.
Buurtvereniging Kinderbelang (omgeving Nieuwstraat), 20e eeuw, 1doos.
3 VERZAMELINGEN
Bilts(ch)e en Bilthovens(ch)e courant, 1914-1975 met hiaten, 2 m.
Prentbriefkaarten en foto's, ca. 1900-heden, 15 dozen.Geordend op straatnaam en persoon.
1 40-194 0 .Oorlogsdocumentatie,9 5 5 m„N.B. Bevat foto's,rentbriefkaarten, distributiebescheiden, onderscheidingstekenen enp 8andere drukwerken en voorwerpen.
Bibliotheek, 1 m.
Kaarten en plattegronden, 1 portefeuille.
142
BREUKELEN
GEMEENTE BREUKELEN
Adres Markt 13, postbus 116, 3620 AC Breukelen.Telefoon 03462-64644.Territoir de gemeenten Breukelen-Nijenrode —waarbij in
1857 de opgeheven gemeente Portengen is gevoegd— en Breukelen-St. Pieters zijn per 1 januari 1949samengevoegd tot de gemeente Breukelen. De ge-meenten Ruwiel en Loenersloot zijn per 1 april1964 opgeheven en bij de gemeente Breukelen ge-voegd.
Openingstijden maandag t/m vrijdag 8.00-12.30 uur.
1 ARCHIEVEN VAN DE OVERHEID
Bestuur gerecht Breukelen-Nijenrode, 1569-1813, 3,5 m.Inventaris.N.B. Bevat ook de archieven van Breukelen Ortts gerecht, 1781-1810; het gerecht Por-tengen Noordeinde 1713-1795.
Bestuur gerecht Breukelerveen, 1628-1811, 4 m.Inventaris.
Bestuur gerecht Ruwiel-Portengen-Ter Aa, 18e eeuw, 6 dozen.
Gemeentebestuur van Breukelen-Nijenrode, 1813-1948, 53 m.Inventaris: 1813-1931, 1939-1948.
Gemeentebestuur van Portengen, 1818-1857, 1,5 m.Inventaris.
Gemeentebestuur van Breukelen-St. Pieters, 1818-1948, 18 m.Inventaris: 1818-1931, 1939-1948.
Gemeentebestuur van Loenersloot, 1813-1964, 26 m.Inventaris: van het gedeelte 1941-1964.
Gemeentebestuur van Ruwiel, 1813-1964, 33 m.Inventaris: van het gedeelte 1941-1964.
143
BREUKELEN
2 NIET-OVERHEIDSARCHIEVEN
Hervormde gemeente te Breukelen, (1546) 1652-1948, 6 m.Inventaris.
144
BUNNIK
GEMEENTE BUNNIK
Adres Langstraat 2, postbus 5, 3980 CA Bunnik.Telefoon 03405-61824.Territoir in 1857 is de gemeente Rhijnauwen opgeheven en
gevoegd bij de gemeente Bunnik. De gemeentenBunnik, Odijk en Werkhoven zijn per 1 september1964 opgeheven en samengevoegd.
Openingstijden maandag 13.30-17.00 uur, dinsdag t/m vrijdag9.00-17.00 uur, zaterdat 9.00-12.30 uur.
1 ARCHIEVEN VAN DE OVERHEID
Bestuur gerecht Bunnik en Vechten en gemeentebestuur Bunnik,1596-1964, 45 m.Inventaris: W.B. Heins, Inventarissen van de archieven van de gemeenten Bunnik,Odijk, Werkhoven, Rhijnauwen (Utrecht 1976) (Inventarisreeks 10), blz. 13-139.N.B. Bevat ook het archief van het gerecht Bunnik en Vechten, 1596-1811.
Bestuur gerecht Odijk en gemeentebestuur Odijk, 1566-1964, 20 m.Inventaris: als voren, blz. 141-203.
Bestuur gerecht Amelisweerd en gemeentebestuur Rhijnauwen, 1722-1857, 1,5 m.Inventaris: als voren, blz. 277-287.N.B. Het archief van het gerecht Rhijnauwen is niet aanwezig.
Gemeentebestuur Werkhoven, 1811-1964, 26 m.Inventaris: als voren, blz. 205-275.N.B. Het archief van het gerecht Werkhoven is niet aanwezig.
145
BUNSCHOTEN
GEMEENTE BUNSCHOTEN
Adres Dorpsstraat 92, postbus 200, 3750 GE Bunschoten-Spakenburg.
Telefoon 03499-81542.Openingstijden maandag t/m vrijdag 9.00-12.00 uur.
1 ARCHIEVEN VAN DE OVERHEID
Bestuur gerecht Bunschoten, 1655-1813, 2 m.Inventaris.
Gemeentebestuur, 1813-1939 15Inventaris: van hetedeelte 1924-1939.gBronnenuitgave: J.H.M. Putman e.a., Van wee bin 'ie d'r één. De bunschoter families J esvan ca. 1600-1912 (Bunschoten 1983).
2 NIET-OVERHEIDSARCHIEVEN
Visserijvereeniging De Eendracht, 1884-1964, 1 doos.*
3 VERZAMELINGEN
Prenten en foto's van klederdrachten en van vissershavens, 1 doos.
146
COTHEN
GEMEENTE COTHEN
Adres Dorpsstraat 30, postbus 15, 3945 ZG Cothen.Telefoon 03436-1804.Openingstijden maandag t/m vrijdag 9.00-12.00 uur.
1 ARCHIEVEN VAN DE OVERHEID
Bestuur gerecht Dwarsdijk of Nijendijk, 1701-1812, 1 m.Inventaris.N.B. Het archief van het gerecht Cothen is verloren gegaan.
Gemeentebestuur van Cothen, 1813-1947, 20 m.Inventaris: tot 1912.
2 NIET-OVERHEIDSARCHIEVEN
Hervormde gemeente te Cothen, 1641 -1953, 9 registers.*
3 VERZAMELINGEN
Foto's, ca. 1900-heden, 1 doos.
147
DOORN
GEMEENTE DOORN
Adres Dorpsstraat 2, postbus 200, 3940 AE Doorn.Telefoon 03430-13941.Openingstijden maandag t/m vrijdag 8.30-12.30 uur; zoveel moge-
lijk telefonisch afspreken met afdeling interne za-ken.
Faciliteiten leeskamer.
1 ARCHIEVEN VAN DE OVERHEID
Bestuur gerecht Doorn, 1649-18101 27tu e t o02 m.es u ge c,Inventaris: R. Fruin Th.Azn., Inventaris van het oud-archief deremeente Doorn, in:8Verslag 896 , bijlage 2, blz. 473; met supplement-inventaris.g ^ ) J 8
Gemeentebestuur, 1813-1936, 25 m.Plaatsingslijst.N.B. Bevat ook het archief van het waterschap De Gooyerweteringen, 1826-1890.
2 NIET-OVERHEIDSARCHIEVEN
Liberale Staatspartij, afdeling Doorn, 1922-1940, 0,1 m.
3 VERZAMELINGEN
Doornse Courant De Kaap, 1905-1970.
Prenten en foto's.
148
DRIEBERGEN-RIJSENBURG
GEMEENTE DRIEBERGEN-RIJSENBURG
Adres Bosstraat 1, postbus 181, 3970 AD Driebergen-Rijsenburg.
Telefoon 03438-25911.Territoir de gemeenten Hardenbroek en Sterkenburg zijn in
1857 opgeheven en gevoegd bij de gemeente Drie-bergen, die per 28 april 1931 is samengevoegd metde gemeente Rijsenburg.
Openingstijden maandag t/m vrijdag 8.00-12.30, 13.30-17.00 uur.
1 ARCHIEVEN VAN DE OVERHEID
Bestuur gerecht Driebergen, 1706-1812 (1850), 1,5 m.Inventaris.
Bestuur gerecht Hardenbroek, 1665, 1671-1713, 1749-1798, 2 bandenen 1 omslag.Inventaris.
Bestuur gerecht Sterkenburg, 1600, 1659-1811 (1849), 1 m.Inventaris.
Gemeentebestuur van Driebergen, 1813-1931, 28 m.
Gemeentebestuur van Hardenbroek, 1818-1857, 3 m.
Gemeentebestuur van Sterkenburg, 1818-1857, 3 m.Inventaris.
Bestuur gerecht Rijsenburg, ca. 1700-1811, 1 m.Plaatsingslijst.
Gemeentebestuur van Rijsenburg, 1818-1931, 16 m.
3 VERZAMELINGEN
Prenten en foto's.
149
EEMNES
GEMEENTE EEMNES
Adres Laarderweg 24 a, 3755 AN Eemnes.Telefoon 02153-89904.Openingstijden maandag t/m donderdag 9.00-12.00 uur, vrijdag
9.00-12.00, 14.00-16.00 uur.
1 ARCHIEVEN VAN DE OVERHEID
Bestuur gerecht Eemnes-Buitendijks, 1637-1810, 1 m.Inventaris.
Bestuur gerecht Eemnes-Binnendijks, 1645-1810, 1 m.Inventaris.
Bestuur van de beide Eemnessen gezamenlijk (schout, maire), 1702-1806, 1810-1813 (1818), 0,5 m.Inventaris.
Gemeentebestuur, 1813-1939, 37 m.Plaatsingslijst.
3 VERZAMELINGEN
Foto's.
150
HARMELEN/HOUTEN
GEMEENTE HARMELEN
Deemeente Harmelen is aangesloten bij het Streekarchivariaat Zuid-west Utrecht (zie8 8 J ^blz. 216).
GEMEENTE HOUTEN
Adres Standerdmolen 8, postbus 30, 3990 DA Houten.Telefoon 03403-71944.Territoir in 1857 zijn de gemeenten Oudwulven en Schonau-
wen opgeheven en samengevoegd met de gemeenteHouten; per 1 januari 1962 zijn de gemeentenSchalkwijk en Tull en 't Waal opgeheven en samen-gevoegd met de gemeente Houten.
Openingstijden maandag t/m vrijdag 9.00-12.00, 14.00-16.00 uur.N.B. De archieven van deze gemeente van voor 1962
worden opnieuw geordend en geïnventariseerd.
3 VERZAMELINGEN
Foto's en prenten.
151
KAMERIK
GEMEENTE KAMÉRIK
Adres Burgemeester Breenplantsoen 1, postbus 5, 3470CA Kamerik.
Telefoon 03481-1441.Territoir de gemeenten Kamerik en de Houtdijken, Kamerik-
Mijzijde, 's-Gravesloot en Teckop zijn in 1857 sa-mengevoegd tot de gemeente Kamerik.
Openingstijden maandag t/m vrijdag 9.00-12.00, 14.00-15.00 uur.
1 ARCHIEVEN VAN DE OVERHEID
Bestuur gerecht Kamerik en de Houtdijken, (1613), 1760, 1766,1783, 1 deel, 3 stukken.Inventaris.
Bestuur gerecht Teckop, 1745-1765, 1770, 1789, 1796, 1811, 1 om-slag, 3 stukken.Inventaris.
Gemeentebestuur van Kamerik en de Houtdijken, 1819-1857 (1878),1 m.Inventaris.
Gemeentebestuur van Kamerik-Mijzijde, 1818-1857, 1 m.Inventaris.
Gemeentebestuur van 's-Gravesloot, 1818-1857, 1 m.Inventaris.
Gemeentebestuur van Teckop, 1821, 1827-1849, 1855-1857, 0,5 m.Inventaris.
Gemeentebestuur van Kamerik, 1857-1939, 21 m.Inventaris: tot 1930.
Commissie van administratie over den Kamerikschen Dijk, 1821-1921, 0,5 m.Inventaris.
152
KAMERIK/KOCKENGEN
2 NIET-OVERHEIDSARCHIEVEN
Bestuur kerspel Kamerfik, 1650-1668, 1711, 1737-1782, 1 pak, 3 om-slagen, 2 stukken.Inventaris.
GEMEENTE KOCKENGEN
Adres Kerkplein 6, postbus 1, 3628 ZN Kockengen.Telefoon 03464-1544.Territoir de gemeenten Kockengen en Laagnieuwkoop zijn
per 1 mei 1942 samengevoegd tot de gemeenteKockengen.
Openingstijden maandag t/m vrijdag 9.00-12.00, 14.00-16.00 uur.N.B. de archieven van de gemeente berusten tijdelijk in
het Rijksarchief (zie blz. 79), met uitzondering vande raadsnotulen, notulen B. en W., burgerlijkestands- en bevolkingsregisters, die ter plaatse be-rusten (6 m).
3 VERZAMELINGEN
Foto's en prentbriefkaarten, ca. 1900-heden, 2 m.
153
LANGBROEK
GEMEENTE LANGBROEK
Adres Brink 12, 3947 NS Neêrlangbroek.Telefoon 03436-1624.Openingstijden maandag t/m vrijdag 9.00-12.00 uur.
1 ARCHIEVEN VAN DE OVERHEID
Bestuur gerecht Overlangbroek, 1683 -1807, 0,6 m.Inventaris.
Bestuur gerecht Nederlangbroek, 1754, 1780-1805, 0,2 m.Inventaris.
Gemeentebestuur van Langbroek, 1811-1940, 31 m.Plaatsingslijst: tot 1933.
3 VERZAMELINGEN
Foto's, ca. 1955-heden.
154
LEERSUM
GEMEENTE LEERSUM
AdresTelefoonTerritoir
Openingstijden
Rijksstraatweg 46, postbus 45, 3956 ZR Leersum.03434-51741.de gemeente Darthuizen is in 1857 opgeheven en sa-mengevoegd met de gemeente Leersum.na afspraak.
1 ARCHIEVEN VAN DE OVERHEID
Bestuur gerecht Zuilestein en Leersum en gerecht Ginkel, 1655-1811,1 m.Inventaris.
Gemeentebestuur van Leersum, 1813-1930, 29 m.Inventaris: tot 1857.
Bestuur gerecht Darthuizen, 1666-1811, 0,5 m.Inventaris.
Gemeentebestuur van Darthuizen, 1816-1857, 1 m.Inventaris.
155
LEUSDEN
GEMEENTE LEUSDEN
AdresTelefoonTerritoir
Openingstijden
't Erf 1, postbus 150, 3830 AD Leusden.033-941247.de gemeente Stoutenburg is per 1 april 1969 opge-heven en samengevoegd met de gemeente Leusden.maandag t/m vrijdag 8.30-12.30 uur.
1 ARCHIEVEN VAN DE OVERHEID
Bestuur gerecht Leusden c.a. (Leusden-en-Heetveld, Leusderbroek,Hamersveld, Snorrenhoef en Donkelaar), 1629-1812, 2 m.Inventaris: R. Fuin Th.Azn., Inventaris van het oud-archief der gemeente Leusden, in:Verslag (1896), bijlage 2, blz. 399.
Bestuur gerecht Asschat, 1651-1811, 2 m.Inventaris: als voren, blz. 410.
Bestuur gerecht Stoutenburg, (1464) 1599-1811 (1814), 1 m.Inventaris: R. Fruin Th.Azn., Inventaris van de oude archieven, aanwezig ten gemeen-tehuize van Stoutenburg, in: Verslag (1896), bijlage 2, blz. 379.
Gemeentebestuur van Leusden, 1814-1930, 15 m.Toegang: trefwoordenindices op de ingekomen en uitgaande stukken.
Gemeentebestuur van Stoutenburg, 1814-1930, 14 m.Toegang: trefwoordenindices op de ingekomen en uitgaande stukken.
2 NIET-OVERHEIDSARCHIEVEN
Bestuur kerspel Leusden, 1633-1805, 0,5 m.Inventaris: R. Fruin Th.Azn., Inventaris van het oud-archief der gemeente Leusden,in: Verslag (1896), bijlage 2, blz. 420.
156
LINSCHOTEN/LOENEN
GEMEENTE LINSCHOTEN
gemeente c aangeslotenLinschoten is aan esloten bij het Streekarchivariaat Zuid-west UtrechtDe 8((zie blz. 217).
GEMEENTE LOENEN
Adres
TelefoonTerritoir
Openingstijden
Rijksstraatweg 104, postbus 99, 3632 ZS Loenena/d Vecht.02943-3051.de gemeente Vreeland is per 1 april 1964 opgehevenen samengevoegd met de gemeente Loenen.maandag t/m vrijdag 9.00-12.00 uur.
1 ARCHIEVEN VAN DE OVERHEID
Kr nn 1595-1813, m.Bestuur Loenen o e ur s erec test e 8g >Inventaris: R. Fruin Th.Azn., Inventaris van de oude archieven, aanwezig tengemeen-8 8tehuize van Loenen, in: Verslag 1 896 , bijlage 2, blz. 221.8 8
Bestuur gerecht Loenen en Nieuwersluis, 1547, 1710-1813, 1 m.Inventaris: als voren, blz. 235.
157
LOENEN
Gemeentebestuur van Loenen, 1813-1964, 90 m.Inventaris: tot 1930.
Bestuur gerecht Vreeland, 1671-1806, 0,1 m.Inventaris.
Gemeentebestuur van Vreeland, 1814-1964, 50 m.
2 NIET-OVERHEIDSARCHIEVEN
r n 7 -17Huis Kronenburg, 1 pakken, omslag. oe g, p e, o sa.gInventaris: R. Fruin Th.Azn., Inventaris van de oude archieven, aanwezig tengemeen-8 8tehuize van Loenen, in: Verslag 1 896 , bijlage 2, blz. 240.c)
S l8
158
LOOSDRECHT/LOPIK
GEMEENTE LOOSDRECHT
Adres Nieuw-Loosdrechtsedijk 2, postbus 11, 1230 AALoosdrecht.
Telefoon 02158-1051.Openingstijden maandag t/m vrijdag 8.00-12.00 uur.
1 ARCHIEVEN VAN DE OVERHEID
Baljuwschap van de beide Loosdrechten, Mijnden, Teckop en Loe-nen Kronenburgsgerecht, 1720-1795, 0,1 m.Inventaris: R. Fruin Th.Azn., Inventaris van de oude archieven, aanwezig ten gemeen-tehuize van Loosdrecht, in: Verslag (1896), bijlage 2, blz. 255.
Bestuur gerecht Loosdrecht, 1592-1810 (1813), 2 m.Inventaris: als voren, blz. 260.
Bestuur gerecht Mijnden, 1653-1810, 0,1 m.Inventaris: als voren, blz. 282.
Bestuur polder Breukelerveen, Tienhoven en de Weerkampen van deLoosdrecht, (1684), 1769-1804, 1 pak, 1 katern, 1 omslag.Inventaris: als voren, blz. 282.
Gemeentebestuur van Loosdrecht, (1809), 1811-1940, 40 m.Inventaris: 1811-1813 als voren, blz. 284; supplement 1813-1940.
GEMEENTE LOPIK
Deemeente Lopik is aangesloten bij het Streekarchivariaat Zuid-west Utrecht (zieg A 8 J ^blz. 219).
159
MAARN/MAARSSEN
GEMEENTE MAARN
Adres Raadhuisplein 1, postbus 54, 3950 AB Maarn.Telefoon 03432-1200.Openingstijden maandag t/m vrijdag 8.30-12.00 uur.
1 ARCHIEVEN VAN DE OVERHEID
Bestuur gerecht Maarn en Maarsbergen, 1718-1811, 0,5 m.Plaatsingslijst.
Gemeentebestuur, 1819-1922, 9 m.Plaatsingslijst.
GEMEENTE MAARSSEN
Adres Diependaalsedijk 19, postbus 1, 3600 AA Maars-sen.
Telefoon 03465-63841.Territoir opgeheven en met de gemeente Maarssen samenge-
voegd zijn de gemeente Maarssenbroek in 1857, degemeente Maarsseveen per 1 juli 1949 en de ge-meente Tienhoven per 1 juli 1957.
Openingstijden na afspraak met afdeling interne zaken.
1 ARCHIEVEN VAN DE OVERHEID
Gemeentebestuur van Maarssen, 1814-1938, 50 m.Inventaris.N.B. De overige archieven van deze gemeente berusten tijdelijk in het Rijksarchief (zieblz. 79).
160
MAARTENSDIJK
GEMEENTE MAARTENSDIJK
Adres Tolakkerweg 217, postbus 11, 3738 ZL Maartens-dijk.
Telefoon 03461-2524.Territoir aan Maartensdijk is - voor het overgrote deel -
toegevoegd het territoir van de voormalige gemeen-ten Achttienhoven, opgeheven per 1 januari 1954en Westbroek, opgeheven per 1 juli 1957.
Openingstijden na afspraak.
1 ARCHIEVEN VAN DE OVERHEID
Bestuur gerecht Achttienhoven, gemeentebestuur van Achttienhoven,(1608) 1637-1850, 4 m.Inventaris: tot 1813: J.G.C. Joosting, Inventaris van de oude archieven, aanwezig tengemeentehuize van Achttienhoven, in: Verslag (1895) bijlage B, blz. 79; supplement1813-1850.N.B. Bevat ook de archieven van: het waterschap Achttienhoven, (1608) 1701-1811, ende polder Het Molenblok, ca. 1785; deze waterschapsarchieven berusten in het Rijks-archief (zie blz. 79).
Bestuur gerecht Westbroek, gemeentebestuur van Westbroek, 1625-1850, 9 m.Inventaris: tot 1813: J.G.C. Joosting, Inventaris van de oude archieven, aanwezig tengemeentehuize van Westbroek, in: Verslag (1895), bijlage A, blz. 25; supplementIS13-1850.N.B. Bevat ook de archieven van: de Molenpolder, 1649-1814, en de polder Het Huiste Hart, 1809; deze polderarchieven berusten in het Rijksarchief (zie blz. 86).
Gemeentebestuur van Achttienhoven, 1851-1953, gemeentebestuurvan Westbroek, 1851-1957, gemeentebestuur van Maartensdijk, ca.1813-1925, 75 m.N.B. Het archief van het gerecht Oostveen is verloren gegaan.
161
MONTFOORT/MIJDRECHT
GEMEENTE MONTFOORT
Deemeente Montfoort is aangesloten bij het Streekarchivariaat Zuid-west Utrecht8 8 J(zie blz. 220).
GEMEENTE MIJDRECHT
Adres Raadhuisplein 1, postbus 161, 3640 AD Mijdrecht.Telefoon 02979-3030.Openingstijden maandag t/m vrijdag 9.00-12.00 uur.
1 ARCHIEVEN VAN DE OVERHEID
Bestuur gerecht Mijdrecht c.a. (districten Blokland en Kromme Mij-drecht), 1639-1813 (1860), 6 m.Inventaris: G.W.A. Panhuijsen, Het archief der gemeente Mijdrecht, Bijlage A bij:Verslag van den Inspecteur der archieven van gemeenten... in de provincie Utrecht
over 1928; bijvoegsel III bij: Verslag over den toestand der provincie Utrecht in 1928
(Utrecht 1929), blz. 8.N.B. Hieronder het archief van de veenderij onder Mijdrecht, 1708-1860.
Droogmakerij onder Mijdrecht, 1790-1860, 34 nummers.Inventaris: als voren, blz. 20.
162
MIJDRECHT/NIEUWEGEIN
Gemeentebestuur, (1806) 1814-1940, 75Inventaris: 1850-1920 rubriekenlijst; supplement-inventaris m.b.t. de veenderij onderJ ^ pP veenderijMidrecht 1813-1881: K. Heeringa, Supplement-Inventaris van het Gemeente-archiefJ ^ g, ppvan Midrecht Bijlage 1 bij: Verslag van den Inspecteur der archieven vanMijdrecht, J 8 l 8 p^ e a gemeen-ten... in derovincie Utrecht over 1933; bijvoegsel III bij: Verslag over denp J g J g de toestandderrovincie Utrecht in 1933 (Utrecht 1934),blz. 11.P
3 VERZAMELINGEN
Foto's en prentbriefkaarten, ca. 1900-heden, 1 doos.
GEMEENTE NIEUWEGEIN
Deemeente Nieuwegein is aangesloten bij het Streekarchivariaat Zuid-west Utrecht8 8 8 J(zie blz. 221).
163
NIGTEVECHT/OUDE WATER
GEMEENTE NIGTEVECHT
Adres Raadhuisstraat 30, 1393 NW Nigtevecht.Telefoon 02945-3828.Openingstijden maandag t/m vrijdag 9.00-12.00 uur.
1 ARCHIEVEN VAN DE OVERHEID
Bestuur gerecht Nigtevecht, 1755-1769, 3 delen.
Gemeentebestuur van Nigtevecht, 1818-1940, 25 m.Plaatsingslijst: tot 1924.
GEMEENTE OUDEWATER
Deemeente Oudewater is aangesloten bij het Streekarchivariaat Zuid-west Utrecht$ 8 lzie blz. 222).
164
POLSBROEK/RENSWOUDE
GEMEENTE POLSBROEK
Deemeente Polsbroek is aangesloten bij het Streekarchivariaat Zuid-west Utrecht (zie8 8 l ^blz. 224).
GEMEENTE RENSWOUDE
Adres Dorpsstraat 4, postbus 8, 3927 ZL RenswoudeTelefoon 08387-1151.Openingstijden na afspraak met afdeling interne zaken.
1 ARCHIEVEN VAN DE OVERHEID
Bestuur gerecht Renswoude, 1653-1803 (1811), 0,5 m.Inventaris: R. Fruin Th.Azn., Inventaris van het oud-archief der gemeente Renswou-de, in: Verslag (1896), bijlage 2, blz. 615.
Gemeentebestuur, 1813-1935, 26 m.
3 VERZAMELINGEN
Foto's.
165
RHENEN
GEMEENTE RHENEN
Adres Herenstraat 47, postbus 201, 3910 AE Rhenen.Telefoon 08376-9000.Openingstijden maandag t/m vrijdag 8.30-12.30 uur.
1 ARCHIEVEN VAN DE OVERHEID
1337-1851 57 m. urStedelijkbestuur,,Inventaris: G. Stadermann, Inventaris van het archief deremeente Rhenen; bijlage8 J8bi' : Verslag van den Inspecteur der archieven van gemeenten... in de provincie UtrechtJ ^ P 8 Pover het jaar 1926; bijvoegsel III bij: Verslag over den toestand der provincie UtrechtJ 1926; J 8 J 8 pin 1926 (Utrecht 1927); supplement-inventaris.)^ PPNadere toegang: regestenlijstan : re estenli'st (door G.W.A. Panhuijsen) in inventaris, blz. 87.J )N.B. Bevat ook de archieven van: Kerkmeesters van Rhenen; Wees- enast-bhuismeesters van Rhenen; Richters, dijkgraaf en heemraden der hooge heerlijkheid DeJ gg heerlijkhei
-12Gemeentebestuur,r 1852-1925, 5 35 m.inventaris.N.B. Bevat ook het archief van de Wees- enasthuismeesters van Rhenen.g
3 VERZAMELINGEN
Foto's tweede wereldoorlog, 1940-1945, 1 doos.
Foto's restauratie Cunerakerk (details).
166
SNELREWAARD/SOEST
GEMEENTE SNELREWAARD
Deemeente Snelrewaard is aangesloten bij het Streekarchivariaat Zuid-west Utrechtg 8 J(zie blz. 224).
GEMEENTE SOEST
Adres Steenhoffstraat 2, postbus 2000, 3760 CA Soest.Telefoon 02155-16744.Openingstijden maandag t/m vrijdag 9.00-12.00 uur en overigens
op afspraak.
1 ARCHIEVEN VAN DE OVERHEID
Bestuur gerecht Soest en De Birkt, bestuur gerecht Isselt, gemeente-bestuur, 1592-1815, 5 m.Inventaris: R. Fruin Th. Azn., Inventaris van de oude archieven aanwezig ten gemeen-tehuize van Soest, in: Verslag (1896), bijlage 2, blz. 667.
Gemeentebestuur, 1813-1914, 20 m.Inventaris.
167
SOEST
Gemeentebestuur, (1892) 1914-1930 (1942), 6 m.Inventazis: J. Haanstra, Inventaris van het archief van het gemeentebestuur van Soest(1892) 1914-1930 (1942), (Soest 1983).
3 VERZAMELINGEN
Kranten, 1921-heden.
Foto's en prentbriefkaarten, ca. 1000 nrs.
168
GEMEENTELIJKE ARCHIEFDIENST UTRECHT
AdresTelefoonTerritoir
Openingstijden
Faciliteiten
Alexander Numankade 199, 3572 KW Utrecht.030-711814.in 1953 werd het grondgebied van de gemeente Zui-len bij de gemeente Utrecht gevoegd.maandag t/m vrijdag 9.00-16.30 uur, zaterdag 9.00-12.30 uur (behalve juli en augustus).leesapparaten voor microfilms en -fiches; kopieer-apparaten; fotografisch atelier; apparatuur voordiaprojectie; koffiekamer.
1 ARCHIEVEN VAN DE OVERHEID
1.1 Algemeen plaatselijk bestuur
Raad, 1122-1577, 21 maInventaris: Muller, Catalogus le afd., 1-586, 813-835; Muller, Catalogus su l., 1-26.8 8 ppNadere toegang: S. Muller Fz., Regesten van het archief der stad Utrecht (Utrechtg 8 (1896); klapper op de burgers, 1306-1579.PP P gBronnenuitgave: Oorkondenboek van het Sticht Utrecht tot 1301, uitgegeven door S.Muller Fz., A.C. Bouman, K. Heeringa en F. Ketner, 5 dln.Utrecht-'s-Gravenha e( 81920-1959); S. Muller Fz., De middeleeuwse rechtsbronnen der stad Utrecht, 4 dln.('s-Gravenha ge 1883-1885) (OVR I,3).8
Secretarie, 1528-1813, 55 m.Inventaris: Muller, Catalogus 2e afd., 1-1066; Muller, Catalogus 3e afd., 1-228, 591-808; Muller, Catalogus suppl., 608-615, 727-732.Nadere toegang: S. Muller Fz., Regesten van het archief der stad Utrecht (Utrecht1896); lijst van nieuwe burgers, 1580-1828.
Secretarie, 1814-1969, 784 m.*Inventaris, 1814-1910; plaatsingslijst, 1911-1969.
Gecommitteerden ter Statenvergadering, (1492)-1795, 44 m.Inventaris: Muller, Catalogus 2e afd., 3515-3751; Muller, Catalogus suppL, 602-617.
De gecommitteerden voor het vredescongres 1713, 1711-1713, 0,1 m.Inventaris: Muller, Catalogus 2e afd., 2044-2047.
169
GEMEENTELIJKE ARCHIEFDIENST UTRECHT
Comité van algemeen welzijn, voor tusschenkomende zaken en totdagelijksch voorkomende zaken, 1795-1808, 0,4 m.Inventaris: Muller, Catalogus 3e afd., 433-435.
Commissie tot dagelijks voorkomende zaken, 1808-1812, 0,1 m.Inventaris: Muller, Catalogus 3e afd., 953-955.
Rechtskundige Commissie, 1900-1978, 4 m.*Inventaris.
1.2 Plaatselijke instellingen met een specifieke taak
Rechtspraak
1368-(1870),11,5 m.Schepenbank,5Inventaris: Muller, Catalogus le afd., 652-726; Muller, Catalogus suppl., .S ^ , g supp ^ ^ 5Nadere toegang: indices op de registers van transporten en plechten, 1552-1577.p 8 P P ,N.B. Bevat ook de archieven van deerechten in de stadsvrijheid, 1375-1586.g stadsvrijheid
1577-1813, 125 m.Inventaris: Muller, Catalogus 2e afd., 2079-3357; Muller, Catalogus 3e afd., 469-546,966-998; Muller, Catalogus suppl., 171-182, 489-493, 638-641, 700-703, 763.Nadere toegang: insides op de registers van transporten en plechten, 1577-1811; indexop de transporten en plechten van percelen aan de Oudegracht, 1578-1811.N.B. Bevat ook de archieven van de schout, 1577-1799 (nrs. II 2249-2265); commissa-rissen tot de Baken van cleynder importantie, 1604-1794 (nrs. II 2854-3141); de pand-verkopers, 1577-1811 (nrs. II 3230-3241; III 993-995); commissarissen tot de huwelijk-se zaken, 1625-1789 (nrs. II 3294-3297); de geldhouder, 1607-1810 (nrs. II 3298-3302).
Bevolking
N.B. Zie ook blz. 178
n 1590-1811,v r ri a mRetroacta van de burgerlijke e stand, JInventaris: R. van Royen, Beschrijving van de doop-, trouw- en begraafboeken, -t J 8 raa overP 8
lijdensrelijdensregisters enz. in de provincie Utrecht, dateerende van voor de invoering van denJ g P 8erli'bur ken stand ('s-Gravenha ge 1930) 432-497, 628-632.burgerlijken ^ g
Nadere toean : indices.g gN.B. Microfilms en -fiches beschikbaar.
Registers van de burgerlijke stand, 1812-1882, 20 m.Nadere toegang: indices.N.B. Microfilms aanwezig.
170
GEMEENTELIJKE ARCHIEFDIENST UTRECHT
Bevolkingsregisters, 1830-1935, ca. 200 m.*Inventaris.Nadere toegang: indices.
Financiën
Kameraars,1372-1573, 9m.Inventaris: Muller, Catalogus l e afd., 587-651; Muller Catalo us su 1. 27-27X .g g PPBronnenuitgave: Oudste kameraars-rekening der stad Utrecht (1380), medegedeeldg g ^ )^ 8
door A.M.C. van Asch van Wick (Codex diplomaticus Neerlandicus, uit g. -J ^ P ^ het8 Historisch Genootschap, 2e serie, deel 2, le afd. p. 77 .P p )
Finantiekamer, 1558-1816, 73 m.Inventaris: Muller, Catalogus 2e afd., 1067-1383; Muller, Catalogus 3e afd., 229-338;Muller, Catalogus suppl., 117-135, 616-625.
Gecommitteerden tot de kommanderijen van Ingen en 's-Heerenloo,1604-1807, 1,2 m.Inventaris: Muller, Catalogus 2e afd., 1910-1912; Muller, Catalogus suppl., 145.
Gecommitteerden tot directie der stadsconventen, 1671-1707, 1,5 mInventaris: Muller, Catalogus, II, 1943-1969.
Commissarissen tot de ontvangst der liberale gifte van 1748, 1748,0,2 m.Inventaris: Muller, Catalogus 2e afd., 2048-2049; Muller, Catalogus suppl., 147X .S ^ 8 PPNadere toegang: alfabetischeersoonskla er.P PP
Commissarissen tot de ontvangst der contributie van 11/2 %van hetinkomen van 1753, 1753, 0,2 m.Inventaris: Muller, Catalogus 2e afd., 2056-2061.
Commissarissen tot de ontvangst van den 100en penning van 1793,1793-1794, 0,6 m.Inventaris: Muller, Catalogus 2e afd., 2050-2055.Nadere toegang: alfabetische persoonsklapper.
Thesaurier (receveur communal) 1811-1812, 0,2 m.Inventaris: Muller, Catalogus suppl., 742-743.
171
GEMEENTELIJKE ARCHIEFDIENST UTRECHT
Openbare werken
Gecommitteerden tot den Rijndijk, 1604-1791, 0,1 m.Inventaris: Muller, Catalogus 2e afd., 1972-1976.
Buurten, 1614-1848, 0,3 m.Inventaris: Muller, Catalogus suppl., 149-170.
Gecommitteerden tot de schouwen, (1657)-1774, 0,1 m.Inventaris: Muller, Catalogus 2e afd., 1970-1971; Muller, Catalogus suppl., 146.
Gecommitteerden tot het zandpad van Utrecht naar Leiden, 1581-1799, 2,3 m.Inventaris: Muller, Catalogus 2e afd., 1994-2022; Muller, Catalogus suppl., 147.
Gecommitteerden tot het zandpad van Breukelen naar Ouderkerk,1625-1724, 0,1 m.Inventaris: Muller, Catalogus 2e afd., 1977-1984.
Gecommitteerden tot het zandpad van de Nieuwersluis naar den Hin-derdam, 1627-1763, 0,1 m.Inventaris: Muller, Catalogus 2e afd., 1985-1993.
Watergraaf en deputaten tot den schouw van Vecht, Vaartschen enKrommen Rijn, 1808-1810, 0,1 m.Inventaris: Muller, Catalogus 3e afd., 965.
Openbare orde en veiligheid, defensie
Kolonel en hoofdmannen van de schutterij, 1610-1794, 0,6 m.Inventaris: Muller, Catalogus 2e afd., 2062-2072; Muller, Catalogus suppl., 148.
Compagnieën Papenvaandel, Oranjestam en Turkije, 1727-1786,0,2 m.Inventaris: Muller, Catalogus 2e afd., 2073-2078.
Gecommitteerden tot de fabricage, kazerneering en inkwartiering,1760-1813, 4,5 m.Inventaris: Muller, Catalogus 3e afd., 339-345, 809-917; Muller, Catalogus suppl.,
7327X-741, 743'.
172
GEMEENTELIJKE ARCHIEFDIENST UTRECHT
Wijk Vrijheidsvaandel, 1795-1804, 0,2 m.Inventaris: Muller, Catalogus 3e afd., 464-468.
Burgerkrijgsraad, 1797-1812, 0,2 m.Inventaris: Muller, Catalogus 3e afd., 455-456, 957-958.
Brandweer, 1828-1945, 12,5 m.Inventaris.
Compagnie Vrijwillige Jagers der Utrechtse Hogeschool, 1830-1831,0,6 m.Inventaris: W. van Beuningen, Inventaris van het archief der compagnie VrijwilligeJagers der Utrechtse Hogeschool, in: Gebundelde inventarissen, 1 (Utrecht 1968), blz.7-13.
Muziekcorps van de dienstdoende schutterij van Utrecht, 1847-1899,0,2 m.Inventaris.
Gezelschap Utrechtse Brandweer, 1851-1953, 0,2 m.Inventaris.
Bijzondere Vrijwillige Landstorm en Steun Wettig Gezag, 1945-1953,0,2 m.
Economische zaken
Gecommitteerden tot e rijding,1599-181599-1835, 0,2 m2 m.Inventaris: Muller, Catalogus 2e afd., 2033-2029.gN.B. De `rijding' bestond uit een wekelijkse controle naar kwaliteit en gewicht van hetwekelijkse 8brood, opgedragen aan een commissie uit de raad.
Commissarissen van het Postcomptoir (Gecommitteerden tot deStads-Posterijen), 1656-1761, 0,1 m.Inventaris: Muller, Catalogus 2e ofd., 2030-2043.
Commissarissen van het Keulsche Veer, 1799-1811, 0,1 m.Inventaris: Muller, Catalogus 3e afd., 457-462, 961-964.
Gemeentelijke Voorzieningsdienst, 1914-1972, 40 m.
173
GEMEENTELIJKE ARCHIEFDIENST UTRECHT
Gemeentelijke Distributiedienst, le helft 20e eeuw, 9 m.Inventaris.
Sociale zorg
Aalmoezenierskamer, 1627-1965, 26 m.Inventaris: Muller, Catalogus 2e afd., 1824-1850; Muller, Catalogus 3e afd., 407-425,945-952; Muller, Catalogus suppl., 631-633, 747; inventaris Secretarie.
Momboirkamer, 1623-1852, 40 m.Inventaris: Muller, Catalogus 2e afd., 1384-1823; Muller, Catalogus 3e afd., 346-406,918-944; Muller, Catalogus suppl., 137-138% , 626-631, 744-746; inventaris Secretarie.
Ambachtskamer, 1626-1823, 16 m.Inventaris: Muller, Catalogus 2e afd., 1851-1906; Muller, Catalogus 3e afd., 427-432;Muller, Catalogus suppl., 634-636, 748-761.
Algemene Commissie van liquidatie der zaken van de voormaligewees- en momboirkamers, (1678) 1713-1905, 2,5 m.Inventaris: J.E.A.L. Struick, Archief van de Algemene Commissie van Liquidatie derzaken van de voormalige Wees- en momboirkamers, in: Gebundelde inventarissen, 2(Utrecht 1969), blz. 1-9.
Stadsambachtskinderhuis, 1814-1973, 6 m.*Inventaris.
Commissie tot ondersteuning van nagelaten betrekkingen van chole-ralijders, 1866-1910, 0,2 m.Inventaris: J.G. Riphaagen, Inventaris van het archief van de commissie tot on-dersteuning van nagelaten betrekkingen van choleralijders, in: Gebundelde inventaris-sen, 2 (Utrecht 1969), blz. 51-57.
Stadsarmenhuis, later Gemeentelijk tehuis voor ouden van dagen,1893-1958, 1,5 m.inventaris
Commissies tot wering van schoolverzuim, 1901-1969, 2 m.*Inventaris
Commissie Onderhoudsplicht, 1914-1965, 5 m.N. B. Onderdeel van Archief van de Armenraad, later Sociale Raad.
174
GEMEENTELIJKE ARCHIEFDIENST UTRECHT
Stichting tot het beheer en onderhoud van volkswoningen, 1924-1975, 23 m.
Crisis-comité afdeling Utrecht, 1931-1935, 0,8 m.
Nederlandsche Vereeniging voor jongeren `Union', afdeling Utrecht,1932-1976, 0,4 m.
Gemeentelijke Sociale Dienst, 1940-1955, 3 m.
Sociale Raad, 1945-1965, 8 m.Plaatsingslijst.
Comité Utrecht Vluchtelingenhulp, 1956-1964, 0,5 m.N.B. Onderdeel van het archief van de Sociale Raad.
Stichting Jongeren Utrecht, 1968-1975, 0,5 m.
Gezondheidszorg
Collegium Medicum, 1609-1805, 0,1 m.Inventaris: Muller, Catalogus suppl., 144.
Plaatselijke commissie van geneeskundig toevoorzicht, 1801-1818,0,1 m.Inventaris: Muller, Catalogus 3e afd., 959-960; Muller, Catalogus suppl, 762.
1855-1949,Gezondheidscommissies, 9 m.3Inventaris: J.G. Riphaagen, Inventaris van het archief der Utrechtse Gezondheidscom-missies, in: Gebundelde inventarissen, 2 (Utrecht 1969), blz. 17-39.
Vereeniging tot verbetering der volksgezondheid, 1866-1901, 0,2 m.Inventaris: J.G. Riphaagen, Inventaris van het archief van de vereniging tot verbete-ring der volksgezondheid, opgericht te Utrecht gedurende de cholera-epidemie in 1866,in: Gebundelde inventarissen, 2 (Utrecht 1969), blz. 59-65.
1 - 1 4mCholeracommissie, 86619 0 0 ,Inventaris: J.G. Riphaagen, Inventaris van het archief van de cholera-commissie, in:Gebundelde inventarissen, 2 (Utrecht 1969), blz. 41-49.
Gemeentelijke Geneeskundige en Gezondheidsdienst, Utrecht, 1914-1924, 2 m.
175
GEMEENTELIJKE ARCHIEFDIENST UTRECHT
Stichting Badhuizen, 1970-1979, 3 m.
Onderwijs, wetenschap en cultuur
Scholarchen van de Hieronymusschool, later het College van curato-ren van het Stedelijk Gymnasium te Utrecht, 1587-1969, 6 m.Inventaris.N.B. Zie ook Muller, Catalogus 2e afd., 1907-1909.
Hieronymusschool thans Stedelijk Gymnasium, 1631-1973, 8 m.Inventaris: A.A.S. van Haersma Buma, Archief van de Hieronymusschool, thans Ste-delijk Gymnasium te Utrecht, in: Gebundelde inventarissen, 2 (Utrecht 1969), blz.91-123.
Comité van publiek onderwijs, 1796-1802, 0,1 m.Inventaris: Muller, Catalogus 3e afd., 454.
Gecommitteerden tot de Academische Zaken, 1803-1812, 0,05 m.Inventaris: Muller, Catalogus 3e afd., 956.
Trajectum College, voorheen Rijks HBS, (1860)-1982, 31 m.
Middelbare Meisjesschool, 1875-(1970), 17 m.
Schoolverenigingen van het Utrechts Stedelijk Gymnasium, 1876-1974, 7 m.Inventaris.
Thorbecke-scholengemeenschap, voorheen Gemeentelijke HBS, 1868-1974, 14 m.*Inventaris.
Collegium Willebrordi ac Domus Pauperum, 19e-20e eeuw, 0,6 m.N.B. Schoolfonds van het Utrechts Stedelijk Gymnasium.
Gemeentelijke HBS Catharijnesingel, 1902-1966, 4 m.*Inventaris.
Gemeentelijke Willem de Zwijger MAVO, (1952)-1977, 5 m.
Plaatselijke Schoolmelk Comité, 1956-1980, 7 m.Plaatsingslijst.
176
GEMEENTELIJKE ARCHIEFDIENST UTRECHT
Schoolparlement van de Gemeentelijke Muziekschool, 1969-1984,0,20 m.Plaatsingslijst.
Gemeentelijke arc t i n 1829-1970,e e st14 m.Inventaris.N.B. Bevat ook de archieven van de commissie tot ebijstand van het college van Burge-J 8 8meester en Wethouders in het toezicht op het oud-archief, 1874-1913; de rechtskundi-P >e commissie, 1850 -.g 1913^ )
1.4 Organen van stadsheerlijkheden, geannexeerde ambachten engemeenten
Stadsheerlijkheden
Abstede, 1597-1812, 0,2 m.Inventaris: Muller, Catalogus 2e afd., 3503-3504; Muller, Catalogus 3e afd., 589,1023; Muller, Catalogus suppl., 598, 810.
Bemuurde Weerd, 1578-1824, 4 m.Inventaris: Muller, Catalogus 2e afd., 3358-3422; Muller, Catalogus 3e afd., 547-571,999-1007; Muller, Catalogus suppl., 493', 704, 799.
Catharijne, Hooge Weide en Lijnpad, 1593-1812, 1,5 m.Inventaris: Muller, Catalogus 2e afd., 3457-3468; Muller, Catalogus 3e afd., 577-583,1010-1015; Muller, Catalogus suppl., 724-725.
Hooge en Lage Weide, 1581-1811, 1 m.Inventaris: Muller, Catalogus 2e afd., 3469-3480; Muller, Catalogus 3e afd., 584-585,1016-1018; Muller, Catalogus suppl., 595'-595 3x , 725"_725"
Hoogelanden, 1630-(1850), 0,2 m.Inventaris: Muller, Catalogus 2e afd., 3445-3450; Muller, Catalogus 3e afd., 576;Muller, Catalogus suppl., 576-589.
Lauwenrecht, 1653-1811, 0,4 m.Inventaris: Muller, Catalogus 2e afd., 3433-3444; Muller, Catalogus 3e afd., 573-574,1009; Muller, Catalogus suppl., 573-575.
Nieuwe Oord, 1587-1711, 0,1 m.Inventaris: Muller, Catalogus 2e afd., 3432.
177
GEMEENTELIJKE ARCHIEFDIENST UTRECHT
Nieuwe Weerd, 1603-1812, 0,5 m.Inventaris: Muller, Catalogus 2e afd., 3423-3426; Muller, Catalogus 3e afd., 572,
1008; Muller, Catalogus suppl., 4932-4934x
Omloop van St. Marie, 1588-1811, 0,3 m.Inventaris: Muller, Catalogus 2e afd., 3505-3514; Muller, Catalogus 3e afd., 590,1024; Muller, Catalogus suppl., 599-601, 811.
Proosdij van St. Jan, 1777-1811, 0,1 m.Inventaris: Muller, Catalogus 3e afd., 575; Muller, Catalogus suppl., 719-723,
807-808.
Pijlsweerd (Oude Oord), 1472-1874, 1,5 m.Inventaris: Muller, Catalogus 2e afd., 3427-3431; Muller, Catalogus suppl., 494-572,
705-718, 800-806.
Roodebrug (Achttienhoven of Proosdij van St. Jan), 1693-1811,0,3 m.Inventaris: Muller, Catalogus 2e afd., 3451-3456; Muller, Catalogus suppl., 590-595.
Soestbergen, 1525-1802, 0,1 m.Inventaris: Muller, Catalogus 2e afd., 3494-3495; Muller, Catalogus suppl., 5955x
Tolsteeg en Klein Covelswade, 1594-1812, 1,2 m.Inventaris: Muller, Catalogus 2e afd., 3481-3493; Muller, Catalogus 3e afd., 586,
1019-1020; Muller, Catalogus suppl., 595", 809.
Wittevrouwen, 1591-1811, 1,3 m.Inventaris: Muller, Catalogus 2e afd., 3496-3502; Muller, Catalogus 3e afd., 587-588,
1021-1022; Muller, Catalogus suppl., 596-597, 726.
Geannexeerde gemeenten
Zuilen, 1611-1953, 114 m.Inventaris: gedeeltelijk 1611-1859.
Retroacta van de burgerlijke stand, 1652-1812, 0,3 m.N.B. Microfilms aanwezig.
Registers van de burgerlijke stand, 1812-1882, 0,3 m.Nadere toegang: indices.
178
GEMEENTELIJKE ARCHIEFDIENST UTRECHT
bevolkingsregisters, 1851-1939, 10,4 m.*Nadere toegang: index.
1.7 Organen van de centrale overheid
Notarissen,ota assen 14e eeuw-1895, 321 m.Inventaris: W.B. Heins en J.A.C. Mathijssen, Inventaris van de notariële archieven inde provincie Utrecht 1346 1560-1895 (Utrecht 1982) Inventarisreeks 34).Nadere toegang: index op de protocollen van enige Utrechtse notarissen uit de 17ep P geeuw, door C.A. de Kruyff. Indices op de gehele reeks in bewerking.Y P g g
Vredegerechten van enkele politie, 1811-1838, 7 m.Inventaris: Le Cosquino de Bussy, Catalogus, 88-95.
Rechtbank van eerste aanleg, 1811-1838, 19 m.Inventaris: als voren, 1-48, 52-54, 183-195.
Collegiën, belast met de rechtspraak over schutters, 1815-1844,1,5 m.Inventaris: als voren, 206x-2067`.
Kamer van arbeid voor de confectiebedrijven, 1899-1922, 0,4 m.Inventaris: Inventaris van het archief van de kamer van arbeid voor de confectiebe-drijven te Utrecht, in: Gebundelde inventarissen, 1 (Utrecht 1968), blz. 109-113.
Rijksdienst Kunstbescherming, afdeling Utrecht, 20e eeuw, 0,2 m.
2 NIET-OVERHEIDSARCHIEVEN
2.1 Instellingen van economische aard
Familie Kol, de bankiersfirma's Vlaer & Kol, Kol & Co en de NVCrediet- en Depositokas, (1516) 1719-1964, 20,5 m.Inventaris: G. van der Beek en J.C. Andries, Inventaris van de archieven van de fami-lie Kol, van de bankiersfirma's Vlaer & Kol, Kol en Co en van de NV Crediet- en De-positokas, 15I6, 1719-1964, in: Gebundelde inventarisssen, 4 (Utrecht 1980), blz. 7-70.
NV, -De Korenschoof17 1778 1779-1970, 5,2 mInventaris: A.N. Beets, Inventaris van het archief van `De Korenschoof', in: Gebun-delde inventarissen, 4 (Utrecht 1980), blz. 85-124.N.B. Bevat de archieven van: de aan De Korenschoof NV voorafgaande firma's, ,
179
GEMEENTELIJKE ARCHIEFDIENST UTRECHT
(1738) 1779-1857; De Korenschoof NV, 1857-1970; Stichting De Korenschoof, 1960-81970; dochtervennootschappen van De Korenschoof NV, 1916-1970; Stichting Pen-pP 8sioenfonds van het personeel van De Korenschoof NV, 1929-1965; 8Vereeni in8Utrechtsch Harmonie Orkest De Korenschoof, 1924-1938.
Zoutziederijn.e A.C.J... van 17 -a Eelde, 4e 1 m.Inventaris: E.E. Richter-van den 8Boo aard Inventaris van het archief van de zoutzie-deri' C.M. en A.C.J. van Eelde te Utrecht, in: Gebundelde inventarissen, 4 (Utrecht71980), blz. 71-84.
Departement Utrecht der Nederlandsche Maatschappij voor nijver-heid en handel, 1778-1929, 2,8 m.Inventaris: J.W.C. van Campen, Inventaris van het archief van het DepartementUtrecht der Nederlandsche Maatschappij voor nijverheid en handel, in: Gebundeldeinventarissen, 1 (Utrecht 1968), blz. 71-87.
Loodwitfabriek Greve, 1798-1960, 0,2 m.Inventaris.
Utrechtsche Brandwaarborg- en Verzekeringmaatschappijen, 1811-1939, 12 m.Inventaris.N.B. Bevat ook het archief van de Nederlandsche Maatschappij van BrandverzekeringTiel, 1833-1939.
`D Aker', 1834-1875,0 3 m.Brouwerije eInventaris: G. van der Beek, Inventaris van het archief van de lbrouwerij `De Aker',in: Gebundelde inventarissen, 4 (Utrecht 1980), blz. 125-132.
Muziekhandel H. Rahr te Utrecht en Arnhem, 1835-1955, 10 m.Inventaris.
NV Koninklijke Tabak- en Sigarenfabriek voorheen G. Ribbius Pele-tier jr., 1844-1943, 16 m.Inventaris: J.H. Coelingh Bennink, Inventaris van het archief van de N.V. Koninklij-ke Tabak- en Sigarenfabriek voorheen G. Ribbius Peletier Jr. te Utrecht, in: Gebun-delde inventarissen, 4 (Utrecht 1980), blz. 133-153.
1 -1 mUtrecht,2 t 5HandelssociëteiteInventaris: A. Graafhuis, Inventaris van het archief van de Handelssociëteit teUtrecht, in: Gebundelde inventarissen, 1 (Utrecht 1968), blz. 89-99.
180
GEMEENTELIJKE ARCHIEFDIENST UTRECHT
W,NV Westerbouw', 1 -1N r e e r ou 0,5 m.t ec tsc steInventaris: G. Brinkhuis, Inventaris van het archief van de Naamloze Vennootschap`Utrechtsche Westerbouw', in: Gebundelde inventarissen, 1 (Utrecht 1968), blz.101-107.
Grofsmederij Hórmann, 1890-1928, 26 m.
NV Machinefabriek Jaffa, 1891-1974, 2 m.Inventaris.
Machinefabriek Jansen & Sutorius, 1896-1963, 6 m.Inventaris.
Transportbedrijf C. van der Lee, 1923-1941, 0,2 m.
Hotel Pays-Bas, 1935-1973, 0,7 m.
Sportzaak Lammerts van Bueren, le helft 20e eeuw, 3 m.
Nationale Werkgevers Verzekeringsmaatschappijen, le helft 20eeeuw, 5 m.
Stichting Personeelsvoorziening (Stipevo), 1972-1980, 33 m.
2.2 Instellingen van sociale zorg
Armen- en bejaardenzorg
Regenten van het Gereformeerd Burgerweeshuis, 1289-1865, 13,5 m.Inventaris: Schuylenburg, BA II, 850-1243.N.B. Bevat ook de archieven van het Regulierenklooster, 1289-15%; St. Elizabeths-gasthuis, 1398-1599; Bank van leening, 1546-1865.
2 m 1 - 5 m.Broederschappen, ,Inventaris: Muller, BA I, 148-374.N.B. Bevat de archieven van: Onze Lieve Vrouwen-broederschap ter Nood Gods in dePSt.Jacobskerk, 1308-1615; Onze Lieve Vrouwen-broederschap in de vijf ka ittelker-
> P vijf Pken 1309; Priester-broederschap in de vijf kapittelkerken, 1326-1612; Kleine Kalende-
> P vijf Pbroederscha in de vijf kapittelkerken, 1365-1612; Groote Kalende-broederschap in de
P vijf P 1365-1612; Pvijf kapittelkerken, 1370-1611; Onze Lieve Vrouwen-Broederschap ter Nood Gods in
J P ^ Pde St. Nicolaaskerk, 1390-1606; St. Maria 8Ma dalena-broederschap in het Wittevrou-
181
GEMEENTELIJKE ARCHIEFDIENST UTRECHT
wenklooster, 1390-1612; St. Jans-broederschap in de St. Janskapel, 1398-1454; Onzep Pe> >Lieve Vrouwen-broederschap in het Predikheerenklooster, 1403-1614; H. Sacraments-pbroederscha in de Buurkerk, 1406-1613; H. Kruis-broederschap in de St. Jacobskerk, p ,1410-1609; St. Sebastiaans-broederschap in de Buurkerk, 1428-1607; Broederschap derp 1428-1607; pellendige zielen in de Buurkerk, 1436-1612; St. Servaas-broederschap in de St. Servaas-8 pabdij, 1437-1546; H. Kruis-broederschap in de Buurkerk, 1437-1614; St. Antonies-J pbroederscha in de Jacobskerk, 1439-1612; H. Drievuldigheids-broederschap in dep 8 PBuurkerk, 1446-1615; St. Jacobs-broederschap in de St. Jacobskerk, 1450-1503; St.pAntonies-broederschap in de St. Janskerk, 1450-1608; Jerusalem-broederschap in de
p ^ pvijf kapittelkerken, 1452; St. Antonies-broederschap in de Buurkerk, 1452-1528; Broe-J p p 1452-1528;derscha van de poerte des hemels in de Buurkerk, 1452-1575; St. Barbara-p P 1452-1575;broederscha in de St. Jacobskerk, 1455-1621; H. Kruis-broederschap in de St. Nico-P plaaskerk, 1463-1615; St. Adriaans-broederschap in de Buurkerk, 1467-1625; H. Kruis-p 1467-1625;broederscha in de St. Geertruidakerk, 1468-1614; St. Huberts-broederschap in de St.p pJacobskerk, 1475; St. Barbara-broederschap in de St. Nicolaaskerk, 1477-1611; St.pEwouts-broederschap in de St. Nicolaaskerk, 1488-1607; St. Hubertus-broederschap en
p pSt. Anna-zusterschap in de St. Nicolaaskerk, 1488-1613; H. Sacraments-broederschap pin het Minderbroedersklooster, 15e eeuw; St. Anna-broederschap in de Buurkerk,p1501-1534; St. Antonies-broederschap in de St. Nicolaaskerk, 1501-1605; St. Anna-pbroederscha in het Karmelietenklooster, 1503-1504; Geerten-broederschap in de St.p pGeertruidakerk, 1512; Onze Lieven Vrouwen Visitatie-broederschap in het Cellebroe-pdershuis, 1536; H. Sacraments-broederschap in de St. Jacobskerk, 1537-1601; St.pAnna-broederschap in de St. Geertruidakerk, 1552-1614; H. Geest-broederschap in dep pBuurkerk, 1560; St. Stevens-broederschap in de abdij Oudwijk, 1574-1577; Onze Lie-p abdij Jven Vrouwen-broederschap in de St. Geertruidakerk, 1584-1614; St. Joosten-pbroederschap in de St. Jacobskerk, 16e eeuw.
Rentmeester der gecombineerde broederschappen, 1615-1675, 0,25 m.Inventaris: Muller, BA I, 375-386.
Heilige Leesthuis, 1307-1940, 3 m.Inventaris: Muller, BA I, 387-416x
Melatenhuis, 1350-1785, 0,07 m.Inventaris: Muller, BA I, 446-484.
St. Margaretenhof, 1356-1940, 2 m.Inventaris: Muller, BA I, 485-512.
Fundatie van jhr. J. Ruysch Az., 1371-1688, 0,3 m.Inventaris: Muller, BA I, 667-691.
Fundatie van mr. Evert van de Poll, 1380-1857, 0,25 m.Inventaris: Muller, BA I, 652-6668`.
182
GEMEENTELIJKE ARCHIEFDIENST UTRECHT
Fundatie van Adriaan Beijer Hendriksz. en Alijdt Jansdr. de Bruyn(Beijers-cameren), 1434-1929, 3 m.Inventaris.
Fundatie van Thomas van Nykercken, 1495-1940, 6,2 m.Inventaris: Muller, BA I, 539-6242".
Fundaties van Pelt, Willem van Drielenburch en Schoormond, 1519-1908, 4 m.Inventaris.
Fundatie van Huybert Edmontsz van Buchell, 1549-1949, 0,4 m.Inventaris: Muller, BA I, 625-651.*
Collegium Willebrordi, 1551-1920, 0,6 m.Inventaris: Muller, BA I, 513-538.
Gereformeerd Burgerweeshuis, sedert 1954 Evert Zoudenbalch Huis,1582-1949, 54 m.Inventaris: H.C. Hazewinkel, G. Brinkhuis en A. Graafhuis, Inventaris van het ar-chief van het Gereformeerd Burgerweeshuis (sedert 1954 Evert Zoudenbalch Huis)(Utrecht 1967).
Fundatie van Maria van Pallaes, 1585-20e eeuw, 0,76 m.Inventaris: Muller, BA I, 692-718.
Eleemosynae van Oudmunster, 1609-1950, 3 m.Inventaris: Muller, BA I, 417-445.
Oude RK Aalmoezenierskamer, 1692-ca. 1930, 13 m.
RK Parochieel armbestuur, 1746-1928, 16,5 m.Inventaris
Fundatie Vrijvrouwe van Renswoude, 1641-1933, 11 m.Inventaris.
Fundatie van de Kamer van Hogelanden, 1812-1960, 0,2 m.Inventaris.
183
GEMEENTELIJKE ARCHIEFDIENST UTRECHT
Vereeniging tot hulpverleening aan (behoeftige) kraamvrouwen, voor-heen Mij. van moederlijke liefdadigheid of verzorging van kraam-vrouwen binnen Utrecht, 1830-1973, 1 m.Inventaris.
St. Vincentiusvereniging, 1849-1972, 6,5 m.Inventaris.
naar behoeftigen,vanna t o 7- 1 m a e oe e 1Bureau g ,Inventaris: G. Brinkhuis, Inventaris van het archief van het bureau van informatienaar behoeftigen, in: Gebundelde inventarissen, 2 (Utrecht 1969), blz. 11-15.8
Commissie tot kleding en dekking, 1879-1976, 0,5 m.Inventaris.
Fundatie Het Heilige Leesthuis binnen Utrecht, 1920-1965, 0,1 m.
Gods- en gasthuizen
St. Joosten-gasthuis, 1377-1613, 0,05 m.Inventaris: Schuylenburg, BA II, 2505-2510.
St. Jacobs-gasthuis, 1416-1615, 0,12 m.Inventaris: Schuylenburg, BA II, 2498-2504.
St. Martha-gasthuis, 1463-1486, 0,02 m.Inventaris: Schuylenburg, BA II, 2511-2513.
Broederschap van het St. Barbara- en St. Laurensgasthuis, 1311-1828, 2,6 m.Inventaris: Schuylenburg, BA II, 1249-1600.
St. Bartholomeus-gasthuis, 1390-1817, 6 m.Inventaris: Schuylenburg, BA II, 1601-1832.
Heilige Kruis-gasthuis, 1412-1811, 3,5 m.Inventaris: Schuylenburg, BA II, 1833-1981.
St. Jobs-gasthuis, 1432-1817, 1,25 m.Inventaris: Schuylenburg, BA II, 2081-2199.
184
GEMEENTELIJKE ARCHIEFDIENST UTRECHT
Armen-Noodhulp, 1432-1817, 2 m.Inventaris: Schuylenburg, BA II 2262-2390.
Gasthuis Leeuwenberch, 1440-1828, 3 m.Inventaris: Schuylenburg, BA II, 2200-2252.
St. Maartens-gasthuis, 1454-1796, 2 m.Inventaris: Schuylenburg, BA II, 2050-2080.
Zuylens-kameren, 1530-1868, 1,50 m.Inventaris: Schuylenburg, BA II, 2391-2440.
St. Apostel-gasthuis, 1573-1818, 0,06 m.Inventaris: Schuylenburg, BA II, 2253-2261.
St. Antonie-gasthuis, 1601-1816, 2 m.Inventaris: Schuylenburg, BA II, 1982-2049.
St. Catharijne-gasthuis, 1659-1817, 0,04 m.Inventaris: Schuylenburg, BA II, 1244-1248.
Verenigde Gods- en Gasthuizen te Utrecht, 1817-1925, 35 m.*Inventaris: J.N. van der Meulen, Inventaris van het archief der Verenigde Gods- enGasthuizen te Utrecht, 1817-1925 (Utrecht 1977).
Bartholomeï-gasthuis, 1925-1975, 22 m.
Volkshuisvesting
Utrechtse Coöperatieve Bouwvereniging Samenwerking, 1901-1940,0,5 m.Inventaris: Inventaris van het archief van de Utrechtse Coöperatieve Bouwvereniging`Samenwerking', in: Gebundelde inventarissen, 1 (Utrecht 1968), blz. 115-120.
Buurtcomité tussen de grachten, 1974-1980, 1 m.
Utrechtsche Woning Maatschappij, 20e eeuw, 14,5 m.
185
GEMEENTELIJKE ARCHIEFDIENST UTRECHT
Hulpverlening in verband met bijzondere omstandigheden
' ' ' ' 1908-1981, 2 m.*ri ri - t^ h inne s s c t
c u g,N.B. Beurzenfonds voor medische en farmacologische studenten.8
Comité voor ontspanning der Belgische geïnterneerden te Utrecht-Zuilen, 1916-1918, 0,1 m.Inventaris: J.W.C. van Campen, Inventaris van het archief van het Comité voor ont-spanning der Belgische geïnterneerden te Utrecht-Zuilen, in: Gebundelde inventarissen,2 (Utrecht 1969), blz. 77-81.
Utrechtsche Vrouwelijke Vrijwilligers, 1945, 0,1 m.
Stichting Nederlands Volksherstel, plaatselijke afdeling Utrecht,1945-1948, 2,5 m.Inventaris.
2.3 Vak- en standsorganisaties en -fondsen
1 41-18 m. 3 9 3 mGilden,Inventaris: Muller, BA I, 1-147.N.B. Bevat de archieven van deilden der smeden, 1341-1767; snijders/kleermakers,
8 snijders/kleermakers 1789-1883; marslieden, 1350-1899; linnenwevers, 1366-1709; oude wantsni'
1347-1654, -1789-1883; Jders 1400-1798; riemsnijders, 1417-1852; bilhouwers en bilhouwers-knechts zieken-, J l bijlhouwers-knecht
dodenbus, 1434-1872(1937); wantsnijders, 1477-1799; zadelaars, 1508; vischkoo-pers, 1525-1802;
Jers 1525-1802 • grauwwerkers/bontwerkers, 1540-1766/1804-1820; molenaars, 1540-8
1852; louwers, 1545-1805; wollewevers, 1548; goudsmeden, 1551-1810; tinnegieters,, 8 81574-1756; brouwers, 1595-1715; knoppenmakers, 1601-1767; chirurgijns, 1607-1812;antyksnijders, 1611-1792; schippers van de Amsterdamsche Volksschuit, 1618-1807;Y J , PPzakkendrazakkendragers, 1622-1857; lontmakers- en lijndraaiers, 1627-1660; tappers, 1652-1653;g , lijndraaiers, PPapothekers, 1655-1799; tabaksverkopers, 1657-1798; wolkammers, 1685-1869; oudecorduaniers en oude en nieuwe schoenmakersbus, 1735-1958; wolspinners, 1742-1754;Pletterzetters- en boekdrukkers, 1742-1792; korenknoopers, 1773-1786; steenbikkers,P1784-1840; bakkers, 1804-1825; sterkedrankverkoers, 1894-1954.P
Rijnschuitenschippers-gild, 1784-1815, 0,01 m.Inventaris: Muller, Catalogus 3e afd., 463.
Gecommitteerden tot de gilden, provisionele commissarissen tot devoormalige gilden, en college van koophandel, 1796-1806, 0,3 m.Inventaris: Muller, Catalogus 3e afd., 436-453; Muller, Catalogus suppl., 63-71.
186
GEMEENTELIJKE ARCHIEFDIENST UTRECHT
Vereniging van fabrieks- en handwerkslieden, 1877-1903, 0,4 m.
Leo-vereniging, 1892-1965, 0,3 m.Inventaris.N.B. Katholieke middenstandsvereniging.
Nederlands Katholiek Vakverbond, afdeling Utrecht, 1893-1974,11 m.*Plaatsingslijst.N.B. Bevat ook de archieven van RK Werkliedenvereniging, 1893-1974; KatholiekeArbeidersbond, 1893-1974; Vereniging tot instandhouding van huize St. Jan.
Katholieke werkende jongeren, 1972-1980, 0,5 m.
2.4 Instellingen op het gebied van de volksgezondheid
Regenten van het Krankzinnigengesticht, 1416-1860, 4 m.Inventaris: Schuylenburg, BA II, 2514-2651.
Utrechts Geneeskundig Gezelschap Matthias van Geuns, 1793-1926,0,6 M.
Inventaris: H.C. Hazewinkel, Inventaris van het archief van het Utrechts Geneeskun-dig Gezelschap Matthias van Geuns, in: Gebundelde inventarissen, 2 (Utrecht 1969),blz. 137-141.
Algemeen Ziekenhuis, 1840-1924, 78 m.
Diakonessenhuis, 1844-1970, 8 m.Inventaris: A.B.R. du Croo de Vries, Inventaris van het archief van het Diaconessen-huis te Utrecht, 1844-1970 (Utrecht 1982).
Z neren t^tuut 1879-1931, 0 2 m.a sInventaris: J.W.C. van Cam en, Inventaris van het archief van het Zanderinstituut,Campen
Gebundelde inventarissen, 2 (Utrecht 1969), blz. 67-75.N.B. Inrichtin voor heilgymnastiek volgens de methode van de Zweedse eneeskundi-Inrichting 8Y 8 8ge J.G.W. Zander.
Utrechtsche Vereeniging tot bescherming van zuigelingen, 1910-1965,1,1 m.Inventaris.
187
GEMEENTELIJKE ARCHIEFDIENST UTRECHT
Penningmeester van het Centraal Genootschap voor kinderherstel-lingsoorden en gezondheidskolonies, afdeling Utrecht II, 1969-1973,0,2 m.
2.5 Instellingen op het gebied van onderwijs, wetenschap en cultuur
Onderwijs
H rve orm eemeentesc oen(1689) 1840-1945, 1g
5 m.Inventaris.N.B. Bevat ook de archieven van: Stichting Hervormde scholen te Utrecht voorheen
g ^
Diakoniescholen, later Nederduitsche Hervormde Gemeentescholen), ; V
), 5, ere-ni in tot het beheren der Nederduitsch-Hervormde bewaar-, naai- en breischool in degg ,wijk Oudwijk te Utrecht, 1911; Vereniging tot stichting en instandhouding van
J 1^ 8 $ 8Christelijke scholen in Utrecht, 1890-1914; Burgerscholen der Nederduitsche Hervorm-
Christelijke rm
1890-1914; 8 0deemeente, 1900-1936; Inrichting voor haveloze kinderen, 1840-1959.g ^ 8 ,
Vereniging tot bevordering van algemeen voortgezet onderwijs en be-roepsonderwijs, de scholen Puntenburg en Zuilenburg, 1895-1982,6 m.Inventaris.
Vereniging voor christelijk nationaal schoolonderwijs te Zuilen,1914-1978, 0,5 m.
Wetenschap
Leesgezelschap D' Eendragt, 1806-1946, 0,3 m.Inventaris.
Utrechtsch Scheikundig Leesgezelschap, later Natuurkundig Leesge-zelschap 1849-1917, 0,1 m.Inventaris: J.W.C. van Campen, Inventaris van het `Utrechtsch Scheikundig Leesge-zelschap', later `Natuurkundig Leesgezelschap', in: Gebundelde inventarissen, 2(Utrecht 1969), blz. 153-157.
Maandagavondgezelschap, 1876-1967, 0,5 m.Inventaris.
Leesgezelschap Van allerlei slag, 1886-1973, 0,5 m.
188
GEMEENTELIJKE ARCHIEFDIENST UTRECHT
Donderdagavondgezelschap, 1895-1975, 0,5 m.Inventaris.
Cultuur
Collegium Musicum Ultrajectinum, 1631-1826, 4 m.Inventaris.N.B. Bevat ook de collectie J. Hora Siccama.
Sociëteit Sic Semper, 1699-1914, 1,5 m.Inventaris: C.L. de Leur, Archief van de Sociëteit Sic Semper (Utrecht z.j.).
Provinciaal Utrechtsch Genootschap voor Kunsten en Wetenschap-pen, 1720-1967, 11 m.Inventaris: C.L. de Leur, Inventaris van het archief van het Provinciaal UtrechtschGenootschap voor Kunsten en Wetenschappen, herzien door A. Graafhuis en J.G.Riphaagen, in: Gebundelde inventarissen, 2 (Utrecht 1969), blz. 125-135.
Departement Utrecht van de Maatschappij tot nut van 't algemeen,1786-1961, 15,5 m.Inventaris: A.B.R. du Croo de Vries, Inventaris van het archief van het departementUtrecht van de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen, 1786-1961 (Utrecht 1980).
Genootschap `Kunstliefde', 1807-1977, 9 m.Inventaris: J.G. Riphaagen, Inventaris van het archief van het Genootschap Kunstlief-de, in: Gebundelde Inventarissen, 5 (Utrecht 1983), blz. 7-110.N.B. Bevat ook het archief van het Boellaard-fonds, 1872-1940.
Vereniging Het Leesmuseum en Het Utrechtsch Leesmuseum, 1839-1930, 0,4 m.Inventaris: J. Fox, Inventaris der archieven van de vereniging Het Leesmuseum (1839-1896) en Het Utrechtsch Leesmuseum (1896-1930), in: Gebundelde inventarissen, 2(Utrecht 1969), blz. 143-151.
Koninklijke Utrechtse Mannet►zangvereniging, 1849-1965, 2,8 m.Inventaris.
Utrechtse Rederijkerskamer Jan van Beers, 1861-1962, 1,1 m.Inventaris.
189
GEMEENTELIJKE ARCHIEFDIENST UTRECHT
Schouwburg Tivoli, 1880-1981, 15 m.*Inventaris: J.N. van der Meulen, Inventaris van het archief van de NV Tivoli teUtrecht, 1880-1981 (Utrecht 1982).
Utrechtse Rederijkerskamer Molière 1886-1969, 3,3 m.Inventaris.N.B. Bevat ook het archief van de Jubileumcommissie U.R.K. Molière.
Leesgezelschap voor onderwijzers te Utrecht, 1891-1967, 0,1 m.Inventaris.
Muzikale Kring, 1893-1950, 0,6 m.Inventaris.
n 1 -1 m.Voor de Kunst00 ,Inventaris: F.A.M. Hennekam, Inventaris van het archief van de Vereniging `Voor de88Kunst', in: Gebundelde inventarissen, 5 (Utrecht 1983), blz. 111-153.
Utrechtsche Gymnasiale Vereeniging Ars et Amicitia, 1899-1965, 1 m.N.B. Schoolvereniging van het Christelijk Gymnasium.
Vriendenkring Oudwijk, 1915-1955, 0,5 m.
Historische vereniging Oud-Utrecht, 1923-1980, 4 m.*
Utrechtse klokkenspelvereniging, 1928-1980, 0,2 m.
1933-1946,01 m.Het Krijtje, >
Inventaris: F.A.M. Hennekam, Inventaris van het archief van het Utrechts 8Teken e-
zelscha `Het Krijtje', Gebundelde inventarissen, 5 (Utrecht 1983), blz. 155-160.P JJ
Stichting Kunstbevordering, 1958-1981, 0,1 m.
Vereniging Dom 600, 1981-1982, 0,05 m.
2.6 Instellingen op het gebied van sport, recreatie en evenementen
Sportverenigingen
Utrechtse studenten roeivereniging Triton, 1880-1979, 7,5 m.Inventaris.
190
GEMEENTELIJKE ARCHIEFDIENST UTRECHT
Utrechtse cricket- en voetbalvereniging Hercules, 1882-1982, 3 m.Plaatsingslijst: gedeeltelijk.
Utrechtsche hockeyvereeniging Kampong, 1902-1981, 4 m.Inventaris.
Utrechtsche Philatelisten Vereeniging, 1906-1970, 2 m.
Utrechtse Studenten Alpenclub (USAC), 1928-1984, 2 m.
RK Wandelvereniging Zuiderkruis, 1958-1961, 0,4 m.
Utrechtse vrouwelijke studenten roeivereniging 0 Popoi, 1960-1973,0,2 m.Inventaris.
Utrechtse studenten hockey club, 1971-1981, 2 m.
Studentenverenigingen
Utrechtsch Studenten Corps, 1844-1969, 48 m.Plaatsingslijst.
Utrechtsche Vereeniging van Vrouwelijke Studenten, 1902-1969, 40 m.Plaatsingslijst.
Unitas Studiosorum Rheno-Trajectina, 1911-1981, 24 m.Inventaris: J.A.C. Mathijssen, Inventaris van de archieven van de Sociëteit `lungrtiunctos et servat amicos', 1882-1885, de Utrechtsche Studentenbond, 1891-1911, Uni-tas studiosorum Rheno-Trajectina, 1911-1969 (1981) (Utrecht 1983).
Utrechtse Studentenvereeniging Prometheus, 1945-1969, 5,5 m.Inventaris.
Katholieke Meisjesstudenten Interacademiale, 1957-1960, 0,4 m.
Nieuwe Vereniging van Vrouwelijke Studenten Utrecht, 1960-1974,11 m.Plaatsingslijst.
191
GEMEENTELIJKE ARCHIEFDIENST UTRECHT
Overige ontspanningsverenigingen
Koninklijke Scherpschuttersgenootschap (vroeger Jachtvereniging) St.Hubert 1771-1933, 0,3 m.Inventaris: Inventaris van het archief van het Koninklijk Scherpschuttersgenootschap(vroeger Jachtvereniging) St. Hubert te Utrecht, in: Gebundelde inventarissen, 1(Utrecht 1968) blz. 1-5.
Vereniging Koninginnedag Utrecht, 1907-1961, 0,1 m.Inventaris.
Christelijke Oranjevereniging Vorstenhuis en Vaderland, 1923-1982,0,5 m.
41 m.
mmittee 5EntertainmentCommittee J.C. Andries, Inventaris van het archief van het Entertainment Committee,
Utrecht, in: Gebundelde inventarissen, 2 (Utrecht 1969), blz. 83-89.
Broederschap van oud-padvinders, afdeling Utrecht, 1952-1970, 4 m.
2.7 Instellingen op politieke en ideële grondslag
Afdeling Utrecht van het Nederlandsch Bijbelgenootschap, 1814-1950, 1 m.Inventaris.
Bijbelvereniging, 1816-1901, 0,1 m.Inventaris.
Theologisch-litterarisch gezelschap Secor Dabar, 1844-1969, 4 m.Inventaris.
Nutshulpbank, 1852-1983, 0,4 m.Plaatsingslijst.
1 m
Scherpschuttersvereniging Zwijger, 1865-1905,ninDZiebutt rsvere Decersc e g g ^gpInventaris: Inventaris van het archief van de scherpschuttersvereniging`De Zwi' er' te Zwijger
in: Gebundelde inventarissen, 1Utrecht 1968), blz. 15-21.1(Utrech Doel: bevordering van 's lands weerbaarheid.g
192
GEMEENTELIJKE ARCHIEFDIENST UTRECHT
Centraal comité van de Nederlandse Weerbaarheidsbond, 1866-1890,0,1 m.Inventaris: Inventaris van het archief van het Centraal Comité van de NederlandseWeerbaarheidsbond, in: Gebundelde inventarissen, 1 (Utrecht 1968), blz. 29.
Vereniging tot bevordering van 's-Lands Weerbaarheid, 1866-1920,1 m.Inventaris: Inventaris van het archief van de vereniging tot bevordering van 's-Lands88 8Weerbaarheid, in: Gebundelde inventarissen, 1 (Utrecht 1968),blz. 23-28.
(Oud) Christelijk-historische kiesvereeniging, 1899-1918, 0,2 m.Inventaris.
Vereniging Vrijwilligee eni inBurgerwacht,1 mg g ^ ..Inventaris: Inventaris van het archief van de vereniging `Vrijwillige Burgerwacht', -8 8 J S 8 ^e8vesti d te Utrecht, in: Gebundelde inventarissen, 1 (Utrecht 1968), blz. 35-39.g ( )^
Stichting Morgenlandzending, 1934-1975, 1 m.Inventaris.
Nationaal Willibrord-Comité, 1936-1947, 0,9 m.Inventaris.
Anti-revolutionaire Kiesvereniging Utrecht Noord/Zuilen, 1957-1979,0,5 m.
2.8 Geloofsgemeenschappen en andere instellingen van godsdienstig leven
Rooms-katholieke kerk
Begijnhof, 1284-1671, 1 m.Inventaris: Muller, BA I, 776-889.
1Kloosters, -17 m.oostesInventaris: Muller, BA I, 719-775, 890-1452.N.B. Bevat de archieven van: Convent van St. Cecilia, 1333-1670; Convent van St.Nicolaas, 1337-1670; Brigitten-klooster (Onze Lieve Vrouw in de Zon), 1371-1668;Convent van St. Ursula, 1378-1670; Convent Bethlehem, 1378-1676; Convent van St.Maria Magdalena, 1386-1671; Convent van St. Agnes, 1394-1668; Convent Jerusalem,g g1419-1670; Convent van St. Anna (Nieuwklooster), 1440-1671; St. Hieronymushuis,Y1454-1593; Cellebroedershuis, 1467-1577; Karmelietenklooster, 1489-1585; Minderbroe-dersklooster, 1504-1505.N.B. Zie voor het Regulierenklooster BA II, 850-999.
193
GEMEENTELIJKE ARCHIEFDIENST UTRECHT
St. Willibrordusparochie, 1373-1883, 2 m.Plaatsingslijst.
Bethlehemklooster, 16e eeuw, 0,1 m.
Kerk in de Walsteeg, 1669-1895, 0,4 m.Inventaris.
Catharinaparochie, (1634) 1853-1969 (1978), 7,5 m.*N.B. Bevat ook het archief van de RK Stichtse Scholengemeenschap.
Martinusparochie (1628) 1853-1972, 3,5 m.*
Nederlandse Hervormde kerk
Kerkeraad der Hervormde gemeente Utrecht, 1590-1958, 22,5 m.Inventaris.
Kerkvoogden der Nederduitsche hervormde gemeente, 1306-1900,45,5 m.Inventaris: Schuylenburg, BA II, 1-849.N.B. Bevat ook de archieven van de kerkmeesters van de Buurkerk, de St. Jacobs-kerk, de St. Nicolaas kerk, de St. Geertruidenkerk en de Engelse Kerk.
Kerkvoogdij der hervormde gemeente, 1798-(1960), 21 m.Inventaris.
Diakopie van de hervormde gemeente, 1784-1969, 52 m.*Plaatsingslijst.
Fondsen in beheer bij de oudste predikanten van de Nederlands her-vormde gemeente Utrecht, 1402-1944, 0,3 m.Inventaris.
n 1-1 7w n r m te 1 7,5 m.L u e e eeee e g g ,Inventaris.N.B. Bevat de archieven van Kerkelijke kiesvereniging Godsdienst en Vrijheid, 1891-
Kerkelijke 8g Vrijheid Commissie voor godsdienstoefeningen (NPB, afdeling Utrecht), 1892-1931; Vere-
ni in van vrijzinnig hervormden, afdeling Utrecht, 1907-1968; Nederlandse Protestan-g g J 8 gtenbond afdeling Utrecht, 1911-1966; Vrouwenvereniging Odith, 1919-1969; Vrijzinnig ^ gg ^ J 8Christelijke Jeugd Gemeenschap, afdeling Utrecht, 1935-1958; Leeuwenber h emeente,Christelijke 8 P g g8
194
GEMEENTELIJKE ARCHIEFDIENST UTRECHT
1936-1967; Activeringscommissie (NPB, afdeling Utrecht) 1940-1949; VrijzinnigChristelijke Jongerenbond, afdeling Utrecht, 1945-1959; Wijkcommissie, 1948-1959;Bazarcomité Odith, 1952-1956.
Protestantse Vereniging onder de zinspreuk `Unitas', 19e-20e eeuw,1 m.
Hervormde gemeente Zuilen, 1634-1970, 4 m.Inventaris.
Utrechtse Stedelijke Raad van kerken, 1970-1976, 0,5 m.
Gereformeerde kerken
Gereformeerde Kerk Utrecht, 1838-1965, 40 m.*
Kerkeraad algemene zaken van de Gereformeerde Kerk Utrecht-Noord, 1956-1979, 4 m.*Plaatsingslijst.
Kerkeraad algemene zaken van de Gereformeerde Kerk Utrecht-Oost,1970-1979, 2 m.
Andere geloofsgemeenschappen
Remonstrants-gereformeerde gemeente Utrecht, 1632-1973, 31,5 m.Inventaris: A. Graafhuis, G.J. Róhner en H.Ch. Schoonhoven, Inventaris van het ar-chief der Remonstrants-Gereformeerde gemeente te Utrecht, in: Gebundelde inventa-rissen, 3 (Utrecht 1973), blz. 39-77.
Doopsgezindeemeente Utrecht, 1639-1961,1 m.gInventaris: J.G. Ri haa en m.m.v. A. Graafhuis, Inventaris van het archief derP gDoopsgezinde Gemeente, in: Gebundelde inventarissen, 3 (Utrecht 1973), blz. 1-38.^
Evangelisch-Lutherse gemeente te Utrecht, 1613-1959, 16 m.Inventaris: G.H. Kurtz, Inventaris van het archief van de Evangelisch-Lutherse Ge-meente te Utrecht, 1930. Aangevuld en bewerkt door J.N. van der Meulen, 1973, in:Gebundelde inventarissen, 3 (Utrecht 1973), blz. 79-126.
195
GEMEENTELIJKE ARCHIEFDIENST UTRECHT
2.10 Families
Vana ar en roe vaner am a t 1549-1903,g cm.Inventaris.
N.B. Bevat ooka ieren van de families Hu deco er (De) Pesters, Van Boetzelaer, Y P ^( ) ^ ,Van Spaen en Van Lynden.P Y
Grothe, 1566-1960, 3,5 m.Inventaris.Booth, 1576-1717, 0,2 m.
Grothe van Schellach, 16e-20e eeuw, 6 m.
Van Geuns, 1600-1956, 5,5 m.*
g JPlaatsin slist.
Martens, 1606-1945,em.Inventaris.N.B. Bevat ook stukken afkomstig van aanverwanten van de tak Martens-van Halmg(1691-1818).
gBronnenuit ave: H.J.H. Knoester en A. Graafhuis, Het kasboek van mr. Carel Mar-tens (1602-1649), in: Jaarboek Oud-Utrecht (1970) 154.
Ram, 1672-1842, 3,5 m.Inventaris.
Finjée, 1725-1875, 1 m.Inventaris.
Van Hengst, 18e-19e eeuw, 8 m.
Beets, 1873-1931,0,1 m.Inventaris.N.B. Afkomstig uit de nalatenschap van prof. N. Beets en zijn zoon notaris H.A.8 p P zij
hierbij ook een rekenboek van S.J. Beets uit De Rijp,J JP^
Koker-Huender, eind 19e-le helft 20e eeuw, 12 m.
Martens van Sevenhoven, 1924-1975, 2 m.*
196
GEMEENTELIJKE ARCHIEFDIENST UTRECHT
2.11 Personen
Mr. C. Berger, burgemeester en schepen, lid van de Statenvergade-ring, 1443-1786, 6 m.Inventaris.N.B. Bevat ook papieren, nagelaten door mr. E. van Harscamp, mr. C. Quint, mr.Th.F. Quint, Dirk van Velthuysen.
Papieren afkomstig uit de nalatenschap van Maria Duyst van Voor-hout, vrijvrouwe van Renswoude, 1540-1756, 1,5 m.Inventaris.
Jhr. mr. F.A.L. ridder van Rappard, 1791-1915, 0,1 m.Inventaris.
Lulofs, 1839-1896, 0,7 m.
A.J. van Beeck Calkoen (1805-1874), secretaris en wethouder vanUtrecht, lid gedeputeerde staten van Utrecht, hoogheemraad LekdijkBovendams, le helft 19e eeuw, 0,2 m.
Mr. S. Muller Fz., gemeentearchivaris van Utrecht (1874-1918),1865-1925 (1958), 2 m.Inventaris
C.W. Wagenaar (1860-1942), 1891-1930, gemeenteambtenaar, oude ►ling hervormde gemeente, vooral bekend geworden als schrijver overde geschiedenis van Utrecht, 1891-1930, 1 omslag.Inventaris.
G. Ribbius Peletier jr., industrieel, 19e eeuw, 2 m.
Ir. J.M. de Muinck Keizer, directeur van de NV NederlandscheStaalgieterij te Utrecht (Zuilen), 1918-1953, 0,7 m.
Mr. J.P. Fockema Andreae (1879-1949), burgemeester van Utrecht,le helft 20e eeuw, 1 m.
Dr. J. de Lange (1891-1973), gemeentesecretaris van Utrecht, le helft20e eeuw, 2 m.
197
GEMEENTELIJKE ARCHIEFDIENST UTRECHT
Jhr. M.R. Ra m r Schorer, leeeuw, er ace coe e helft 20e eeu 5 m.N.B. Bevat stukken betreffende: Comité nationaal huldeblijk aan de koningin, 1920-huldeblijk g^1923; Nederlandsch Kunstverbond, afdeling Utrecht, 1922-1938; Comité Domkerk-graam naar ontwerp van R.N. Roland Holst, 1923-1927; Utrechtsche Kunstraad, 1945-p1951; Stichting Akademie voor beeldende kunsten, kunstnijverheid en industriëleg kunstnijverhei
1951-1952.
S. Engers (1879-1971), leraar aan de HBS aan de Kruisstraat, 20eeeuw, 0,1 m.
3 VERZAMELINGEN
3.1 Handschriften
Handschriften (vnl. van C. Booth), 13e-19e eeuw, 2,5 m.Inventaris.
3.2 Bibliotheek
Bibliotheek over Utrecht, ca. 23.500 banden.
k banden.1 li h.9.960 a n. ot ee ca. eN.B. Sinds 1 maart 1981 wordt bij het inwerken van de aanwinsten geen onderscheidJ gmeeremaakt tussen de bibliotheek over Utrecht en de algemene bibliotheek. Tevensgwordt sindsdien gecatalogiseerd volgens het SISO-systeem (daarvoor volgens hetsysteem-Muller). Het totale boekenbestand bestond op 31 december 1983 uit ca.Y36.250 banden.
490 titels, 270lopende abonnementen.Tijdschriften, ite s o e90 tN.B. Hieronder naast veelperiodieken, die op Utrecht betrekking hebben, ook tijd-
e p gschriften van meer algemene aard op het gebied van de geschiedenis, het archiefwezeng p g getc.
3.3 Kranten
Kranten, 110 titels, w.o. 9 lopende abonnementen.N.B. Aanwezig o.a.: 1659-1821 ca. 30 exemplaren van diverse kranten over de jarenverspreid; 1730-1785 (Gazette d'Utrecht (incompleet); 1744-1942 Utrechtsche (provinci-ale en stads-)courant, later Utrechtsch (provinciaal en stedelijk) dagblad; 1883-1945Utrechtsch nieuws- en advertentieblaadje, later Utrechtsche courant; 1884-1894, 1910-1941, 1945-1971. Het Centrum; 1893-heden Utrechts Nieuwsblad; 1958-heden Stadsblad;
198
GEMEENTELIJKE ARCHIEFDIENST UTRECHT
1969-heden Groot Utrecht; 1945-1982 Nieuw Utrechts Dagblad.De Utrechtse berichten in het UN, NUD, Stadsblad Groot-Utrecht en enkele wik-, lkranten worden sinds 1960edocumenteerd. In de studiezaal is een alfabetische lijst8 lijst
afgesloten en lopende tijdschriften aanwezig.g P tijdschriften g
3.4 Prenten en kaarten
Topografische atlas:— kaarten, ca. 1560-heden, ca. 1000;— tekeningen en prenten, 16e eeuw-heden, ca. 10.000;— foto's, ca. 1860-heden, ca. 20.000;— prentbriefkaarten, ca. 1890-heden, ca. 5000;— dia's, ca. 1940-heden, ca. 1500.
Historische atlas:— tekeningen en prenten, 17e eeuw-heden, ca. 2000;— foto's, ca. 1860-heden, ca. 4000;— dia's, ca. 1940-heden, ca. 300.
Ikonografische atlas:— tekeningen en prenten, 17e eeuw-heden, ca. 1500;— foto's, ca. 1860-heden, ca. 4000;— dia's, ca. 1940-heden, ca. 125.
Aparte verzamelingen;tekeningen uit het archief van het Genootschap Kunstliefde, 210;tekenstudies uit het archief van het Gereformeerd Burgerweeshuis,18e eeuw, 296;dia's uit de oorlogsjaren 1940-1945 door N. Jesse, 136.N.B. Alles is systematisch gecatalogiseerd; visuele catalogus is in bewerking.
3.5 Zegels en afdrukken van zegelstempels
Gipsvormen en -afdrukken van zegels uit het stadsarchief en de bijhet stadsarchief bewaarde archieven, 12e-16e eeuw, \ ca. 1240 stuksBeschrijving in: Lijst van de zegels aan de middeleeuwse oorkonden der stad Utrecht,in afgietsels voorhanden bij het Utrechtsche Gemeente-archief (Utrecht 1898); Lijstvan zegels van Utrechtsche stichtingen en corporatiën, die bekend zijn en waarvan af-gietsels aanwezig zijn in het Gemeente-archief (z.j.).
199
GEMEENTELIJKE ARCHIEFDIENST UTRECHT
3.6 Geluidsbanden en grammofoonplaten
Fonetische documentatie, 1939, 1958-heden, 88 geluidsbanden, 15 ge-luidscassettes, 51 grammofoonplaten.Plaatsingslijst.
3.7 Overige verzamelingen
Aantekeningen G. van Klaveren, archiefambtenaar GemeentelijkeArchiefdienst Utrecht, le helft 20e eeuw, 6 m.
Aantekeningen G. Brinkhuis, archiefambtenaar Gemeentelijke Ar-chiefdienst Utrecht, 20e eeuw, ca. 3 m.
200
VEENENDAAL
GEMEENTE VEENENDAAL
Adres Raadhuisplein 1, postbus 1100, 3900 BC Veenen-daal.
Telefoon 08385-38911.Openingstijden maandag t/m vrijdag 9.00-12.30, 14.00-16.00 uur.
1 ARCHIEVEN VAN DE OVERHEID
Besturen gebied Stichtsch Veenendaal en gemeente Veenendaal,(1771) 1794-1813, 1 m.Inventaris.N.B. In 1795 scheidde het gebied van Stichtsch Veenendaal zich af van de vrijheid vanRhenen. In de periode 1812-1815 was Stichtsch Veenendaal met Geldersch Veenendaalverenigd.
Gemeentebestuur, (1801) 1814-1938, 100 m.Plaatsingslijst; toegang via Bloemendaals registratuurstelsel 1926-1938.
Bestuur van het Veenraadschap der Geldersche en Stichtsche Veenen,1546-1943, 23 m.Inventaris: 1546-1898. J. de Hullu, Inventaris van het Archief van het Veenraadschapder Geldersche en Stichtsche Veenen te Veenendaal, in: Verslag (1902) bijlage, blz. 11.
2 NIET-OVERHEIDSARCHIEVEN
Hervormde gemeente te Veenendaal, ca. 1550-1950, 10 m.*Inventaris: M.N. Witteveen, Inventaris van de archieven der Hervormde gemeente teVeenendaal (Utrecht 1970).
Familie Van den Bosch, - 1a ie an e osc ca. 0,5 m.*Inventaris: M.N. van Eekelen-Witteveen, Inventaris van het archief Van den Bosch(Veenendaal 1979).
3 VERZAMELINGEN
Kaarten, prenten, foto's, ca. 1890-heden.Kaartsysteem.
201
VINKENEEN EN WAVERVEEN
GEMEENTE VINKENEEN EN WAVERVEEN
Adres Demmerik 22, postbus 28, 3645 ZJ Vinkeveen.Telefoon 02972-1455.Territoir de gemeenten Vinkeveen en Waverveen zijn per 1
januari 1841 verenigd tot de gemeente Vinkeveen enWaverveen.
Openingstijden maandag t/m vrijdag 9.00-12.00, 17.00-17.30 uur.
1 ARCHIEVEN VAN DE OVERHEID
Waveren,van gerecht Waverveen en het gerecht averen -Besturen an het ees g g ,
-11 ca.W ni 1688-1813, c m.h en 1 so e Ruige ,Inventaris: G.W.A. Panhuysen, Het archief der gemeente Vinkeveen, bijlage C bij:Y^ g ^ J 8 JVersla van den Inspecteur der archieven van gemeenten... in de provincie UtrechtVerslag P 8 Pover 1928; bijvoegsel III bij: Verslag over den toestand der provincie Utrecht in 1928J 8 J 8 P(Utrecht 1929), blz. 31.N.B. Het archief van heterechtsbestuur van Vinkeveen is in de vorige eeuw verloreng ggegaan.
Gemeentebesturen van Vinkeveen en Waverveen, gemeentebestuurvan Vinkeveen en Waverveen, 1813-1937, 50 m.Inventaris.
Commissie van beheer der Ter Aasche Zuwe (weg), 1792-1966, 1 m.
Waterschap De Vinkeveensche en Proostdijer polders, 19e en begin20e eeuw, 7 m.
202
VLEUTEN-DE MEERN
GEMEENTE VLEUTEN-DE MEERN
Adres Dorpsstraat 9, postbus 19, 3450 AA Vleuten.Telefoon 03407-2244.Territoir de gemeenten Haarzuilens, Oudenrijn, Veldhuizen
en Vleuten zijn per 1 januari 1954 opgeheven en sa-mengevoegd tot de gemeente Vleuten-De Meern.
Openingstijden maandag t/m vrijdag 9.00-12.00, 14.00-16.00 uur.
I ARCHIEVEN VAN DE OVERHEID
Bestuur De Haar, Zuilensgerecht, 1711-1811, 0,3 m.Inventaris.
Bestuur gerecht Themaat, 1675, 1705-1764, 1793-1811, 0,3 m.Inventaris.
Gemeentebestuur van Haarzuilens, 1813-1934, 10 m.Toegang: Bloemendaals registratuurstelsel 1919-1934.
r gerechtOudenrijn-en-Heikop,1 1-1Bestuu ec t 6 813 0 5 m.g >Inventaris: R. Fruin Th.A.zn., Inventaris van de oude archieven, aanwezig ten e-8 8meentehuize van Oudenrijn, in: Verslag (1896), bijlage 2, blz. 427.J8
Bestuur gerecht Papendorp, (1698) 1717-1811, 0,5 m.Inventaris: als voren, blz. 431.
Bestuur gerecht Galekop, (1613) 1694-1811, 0,5 m.Inventaris: als voren, blz. 436.
Polder Heikop, 1686-1813, 0,2 m.Inventaris: als voren, blz. 430.
Gemeentebestuur van Oudenrijn, 1818-1934, 12 m.Toegang: Bloemendaals registratuurstelsel 1919-1934.
203
VLEUTEN-DE MEERN
Bestuur gerecht Veldhuizen, Bijleveld, Rosweide en Reierskop-Lichtenberg, 1634-1811, 1 m.Inventaris: K. Heeringa, De oude archieven van de gemeente Veldhuizen, bijlage bij:Verslag van den inspecteur der archieven van gemeenten ... in de provincie Utrechtover 1922 (Utrecht 1923), blz. 39.
Besturen gerechten Reierskop-Kreuningen en Reierskop-Meerlo of St.Pieters, 1702-1811, 0,5 m.Inventaris: als voren, blz. 46.
Polder Rosweide, 1640-1843, 2 omslagen, 1 pak.Inventaris: als voren, blz. 51.
Polder Veldhuizen, Bijleveld en Reierskop-Lichtenberg, 1811-1843,1 pak.Inventaris: als voren, blz. 52.
Polder Reierskop-Kreuningen, 1811-1825, 1 omslag.Inventaris: als voren, blz. 52.
Polder Reierskop St. Pieter (en Indijk), 1811-1843, 1 omslag.Inventaris: als voren, blz. 53.
Gemeentebestuur van Veldhuizen, 1818-1933, 10 m.Inventaris tot 1851: K. Heeringa, als voren, blz. 48; Bloemendaals registratuurstelsel1919-1933.
Bestuur gerecht Vleuten, 1580, 1638-1813, 1 m.Inventaris.
Gemeentebestuur van Vleuten, 1818-1933, 18 m.Toegang: Bloemendaals registratuurstelsel, 1919-1933.
204
WILLESKOP/WILNIS
GEMEENTE WILLESKOP
Deemeente Willeskop is aangesloten bij het Streekarchivariaat Zuid-west Utrecht (zieg p g J ^blz. 225).
GEMEENTE WILNIS
AdresTelefoonTerritoir
Openingstijden
Raadhuisstraat 1, postbus 20, 3648 ZG Wilnis.02979-1932.de gemeente Oudhuizen is in 1857 opgeheven en sa-mengevoegd met de gemeente Wilnis.na afspraak met afdeling interne zaken.
1 ARCHIEVEN VAN DE OVERHEID
Wilnis en Westveen, 1687-1813,1 m.Bestuur gerecht egInventaris: J. Avis, Het archief deremeente Wilnis, bijlage B bij: Verslag van den8 J8 J 8
-Inspecteur der archieven van gemeenten ... in de provincie Utrecht over 1928; bijvoeg-P g p 1928; J 8set III bij: Verslag over den toestand der provincie Utrecht in 1928 (Utrecht 1929),J gblz. 24.
Bestuur gerecht Oudhuizen, 1658-1811, 0,5 m.Inventaris: als voren, blz. 28.
205
WILNIS
Bestuur gemeente Wilnis, 1814-1924, 20 m.Inventaris.
estuuremeente Oudhuizen, 1818-1857, 2gm.Inventaris.Nadere toegang: kla er op persoonsnamen genoemd in inventaris archiefbe-PP P enP gscheiden.
206
WOUDENBERG
GEMEENTE WOUDENBERG
Adres Maarsbergseweg 1, postbus 16, 3930 EA Wou-denberg.
Telefoon 03498-2034.Openingstijden maandag t/m vrijdag 8.00-12.00 en 13.00-16.30
uur.
1 ARCHIEVEN VAN DE OVERHEID
Woudenberg,1 4 -1811 3mhb5Bestuur erec t
g >Inventaris: R. Fruin Th.Azn., Inventaris van de oude archieven, aanwezig tergemeen-g 8
tehuize van gWoudenber , in: Verslag 896 , bijlage 2, blz. 591.S ^ ) J 8
Bestuur gerecht Geerestein, 1785-1811, 0,2 m.Inventaris: als voren, blz. 604.
Schout en Heemraden van Woudenberg en Geerestein, belast met deschouw over wegen en wateren, 1694-1811, 0,5 m.Inventaris: als voren, blz. 608.
Bestuur van den Eekerisser dijk, 1676, 1805, 3 omslagen.Inventaris: als voren, blz. 611.
Weigraven van Woudenberg, 1811-1870, 0,1 m.Inventaris: als voren, blz. 612.
Gemeentebestuur, 1812-1942, 35 m.Inventaris: als voren, blz. 605 (tot 1818); plaatsingslijst 1816-1930.
2 NIET-OVERHEIDSARCHIEVEN
Stichting Sint Anna Broederschap, ca. 1550-1930, 3 omslagen.
207
WIJK BIJ DUURSTEDE
GEMEENTE WIJK BIJ DUURSTEDE
Adres Karel de Grotestraat 30, postbus 83, 3960 BB Wijkbij Duurstede.
Telefoon 03435-72444.Openingstijden maandag t/m vrijdag 9.00-12.30 uur.Faciliteiten leeskamer.
1 ARCHIEVEN VAN DE OVERHEID
-1 1 1Stedelijkestbestuur, 1 m.,Inventaris: R. Fruin Th.Azn., Inventaris van het archief der-
emeente Wijk-bij- J JDuurstede van de oudste tijden tot de invoering van het Fransche bestuur, in: Verslag g ^ g1894 , bijlage A.( J 8
Nadere toean : regestenlijst: S. Muller Fzn.), Inventaris van de charters van de stadg g g JWijk bij Duurstede (Wijk bij Duurstede 1891 .J J ( J J )
Gemeentebestuur, 1811-1934, 44 m.Inventaris: gedeeltelijk: L.C.J.M. Rouppe van der Voort, Inventaris van het archiefder gemeente Wijk bij Duurstede 1811-1851 (Utrecht/Wijk bij Duurstede 1972).
3 VERZAMELINGEN
Historische bibliotheek, 18e eeuw-heden.Alfabetische en systematische catalogi.
atlas, eeuw-heden.Topografische at as 18e e eN.B. Kaarten,renten en tekeningen zijn toegankelijk via kaartsysteem (onderwerps-p zijn gewi's ; foto's en prentbriefkaarten zijn deels op onderwerp (VNG-code), deels og J) P zijn p p( op
straatnaam opgeborgen.g
Dia's, 1968-heden, ca. 500 dia's.N.B. Berging op onderwerp of straatnaam.
Wijks(ch)e Courant, 1935-heden; Trefpunt, 1976-heden, 3 m.
208
IJSSELSTEIN/ZEGVELD
GEMEENTE IJSSELSTEIN
Deemeente IJsselstein is aangesloten bij het Streekarchivariaat Zuid-west Utrecht (zieg g J ^blz. 225).
GEMEENTE ZEGVELD
Adres Middenweg 2, 3474 KC Zegveld.Telefoon 03489-344 of 777.Openingstijden maandag t/m vrijdag 9.00-12.00 uur.
1 ARCHIEVEN VAN DE OVERHEID
Bestuur gerecht Zegveld, 1658-1813, 0,5 m.Inventaris.
Gemeentebestuur, 1813-1930, 18 m.Inventaris.
209
ZEIST
GEMEENTE ZEIST
Adres Het Rond 1, postbus 513, 3700 AM Zeist.Telefoon 03404-87911.Openingstijden maandag t/m vrijdag 8.00-12.00, 14.00-17.00 uur.
1 ARCHIEVEN VAN DE OVERHEID
1.1 Algemeen plaatselijk bestuur
Bestuur gerecht Zeist, Stoetwegen en Cattenbroek, 1599-1813, 2 m.Inventaris: (L. Visser), Inventaris van het archief der gemeente Zeist 1599-1905 (Zeist
1976), blz. 7.Bronnenuitgave: Ph.J.C.G. van Hinsbergen, Bronnen voor de geschiedenis van Zeist,
8 afl. (Assen 1957-1980).
Gemeentebestuur van Zeist, 1814-1905, 120 m.Inventaris: als voren, blz. 21.Nadere toegang: klappers op raadsnotulen.
Gemeentebestuur, 1906-1945, 100 m.*Inventaris: R.P.M. Rhoen, Inventaris van het archief der gemeente Zeist van
1906-1945 (Zeist 1983), blz. 17.
1.2. Plaatselijke instellingen met een specifieke taak
College van zetters, 1871-1926, 1 deel.Inventaris: (L. Visser), Inventaris van het archief der gemeente Zeist 1599-1905 (Zeist
1976), blz. 44.
Ziekenhuiscommissie, 1866-1871, 1 deel.Inventaris: als voren, blz. 46.
Gezondheidscommissie, 1871-1905, 3 delen en 1 omslag.Inventaris: als voren, blz. 46.
Schoolcommissie, 1858-1916, 8 delen.Inventaris: als voren, blz. 46.
210
ZEIST
Commissie van administratie over de MacAdamweg van Zeist naarHuis ter Heide, 1838-1908, 1 deel en 4 omslagen.Inventaris: als voren, blz. 45.
Commissie van administratie over de Odijkerweg, 1832-1924, 1 deelen 2 omslagen.Inventaris: als voren, blz. 45.
Commissie van administratie over de weg van Zeist naar Bunnik,1836-1909, 3 delen.Inventaris: als voren, blz. 45.
Commissie van administratie over de Dolderscheweg, 1858-1904,2 delen, 1 omslag, 1 portefeuille.Inventaris: als voren, blz. 45.
Commissie ter voorbereiding van de feestelijkheden t.g.v. de troons-bestijging van H.M. Koningin Wilhelmina, 1898, 1 deel.Inventaris: als voren, blz. 44.
Gemeentelijke gasfabriek, 1889-1905, 17 delen.Inventaris: als voren, blz. 44.
Onderwijzers- en schoolbibliotheek, 1870- 1881, 8 delen.Inventaris: als voren, blz. 48.
Comité tot viering van het 25-jarig regeeringsjubileum van KoninginWilhelmina, 1922-1923, 1 omslag.Inventaris: R.P.M. Rhoen, Inventaris van het archief der gemeente Zeist van
1906-1945 (Zeist 1983), blz. 117.
Afdeeling Zeist van het Utrechtsch Provinciaal Comité tot hulp enondersteuning van vluchtelingen, 1914-1919, 1 deel en 1 pak.Inventaris: als voren, blz. 117.
Zeister Burgerwacht, sinds 1938 Vrijwillige Burgerwacht Zeist,1919-1939, 2 pakken en 6 omslagen.Inventaris: als voren, blz. 117.
211
ZEIST
3 VERZAMELINGEN
Kranten, 1864-1980, 10 m.N.B. Betreft: Weekbode van Zeist, 1864-1920; Zeister Courant, 1910-1951; NieuweZeister Courant, 1951-1980; Het Nieuws, 1923-1941; Courant het Nieuws van denDag, mei 1940-1944; Zeister Post, 1945-1950; Zeister Nieuwsblad, 1945-1951; ZeisterNieuwsbode 1956-1964.
Foto's.Toegang: berging op code-VNG.
Prenten.Catalogus.
212
STREEKARCHIVARIAAT ZUID-WEST UTRECHT
Adres Dorp 194, 3405 BJ Benschop.Telefoon 03477-1590.Openingstijden maandag t/m vrijdag 9.00-12.30 en 13.15-16.45
uur, tevens eens per veertien dagen op donderdaga-vond (uitsluitend ná telefonische afspraak).
Territoir aangesloten zijn de gemeenten Benschop, Harme-len, IJsselstein, Linschoten, Lopik, Montfoort,Nieuwegein, Oudewater, Polsbroek, Snelrewaard enWilleskop.
N.B. de archiefbewaarplaatsen zijn gevestigd te Ben-schop, Harmelen, IJsselstein, Linschoten, Lopik,Montfoort, Nieuwegein en Oudewater. Raadplegingvan de aldaar berustende openbare archieven isslechts mogelijk na afspraak via het kantooradresvan het streekarchivariaat.
Faciliteiten studiezaal, vervaardiging van fotokopieën en foto's.
3 VERZAMELINGEN
3.2 Bibliotheek
• w r ncata oAantal titels: ca. toegankelijk e i via een o0 0o ea usgg Jen een Ys stematisc e catalogus.
v Algemene werken op het gebied van de geschiedenis; Rapporten en verslagen at. A ge p g g pp en8 en gemeenten; Staatsblad vanaf 1813, met bijvoegsel;betreffendeprovincieg , Politiebladl 8
1851-1961; bekendmakingenOfficiële bekendmakin van de VNG 1945-1852-1922; Gemeentestem8Bid van Utrecht vanaf 1817; Provinciale verslagen 1850-1936; Pro-1972 Provinciaal Blad eng
vanaf 1926; Werken op het gebied van de regionale en lokale -vinc^ale almanakp eg 8 gschiedenis van Zuid-West Utrecht.
3.3 Kranten
Diverse regionale kranten vanaf 1961 (beperkt raadpleegbaar).Knipselkrant betreffende Zuid-West Utrecht vanaf 1979.
213
STREEKARCHIVARIAAT ZUID-WEST UTRECHT
3.4 Prenten
Per gemeente zijn er fotocollecties. Het totaal aantal foto's bedraagtca. 11.000. Het betreft veelal reprodukties van foto's, welke in parti-culier bezit zijn.
GEMEENTE BENSCHOP
1 ARCHIEVEN VAN DE OVERHEID
-1 1 1 5 m.12 5Dorps- c.q. gemeentebestuur,tuur 5 5
p q g ,
Inventaris.Omvat a Benschop als gerecht, mairie burgerlijke gemeente en kerspel vóór
N.B.O p 8 ^ 8 J 8 1^1815 165 inventarisnummers;
b Benschop als polder voor 1811 75 inventarisnummers;p pc Stukken, welke onder schout en secretaris berust hebben 1713-1809.
Gemeentebestuur, 1812-1941, 19 m.Plaatsingslijst.
Burgerlijk armbestuur, 19e-20e eeuw, 2 m.Plaatsingslijst.
Levensmiddelenbedrijf, 1916-1919, 0,10 m.Plaatsingslijst.
Distributiekring, 1942-1946, 0,10 m.
Gemeentelijk elektriciteitsbedrijf, 1917-1924, 0,10 m.Plaatsingslijst.
Agent arbeidsbemiddeling, 1930-1941, 0,10 m.
2 NIET-OVERHEIDSARCHIEVEN
Hervormde gemeente Beisschop, 1505-1949, 5 m.Inventaris.
Vrijwillige Brandweervereniging, 1926-1976, 0,25 m.
Benschops voederbedrijf, 1932-1942, 1 m.Plaatsingslijst
214
STREEKARCHIVARIAAT ZUID-WEST UTRECHT
Benschopse pluimveevereniging, 1928-1949, 0,40 m.Plaatsingslijst.
VVV Benschop, 1934-1953, 0,05 m.
Bloedtransfusiedienst, 1939, 0,10 m.
Vereniging Benschops Belang, 1937-1942, 0,10 m.
Grasdrogerij De Producent, 1940-1952, 0,10 m.
Afdeling Benschop, Polsbroek en Hoenkoop van de Nationale bondhet Mobilisatiekruis, 1926-1934, 0,10 m.
Afdeling Benschop van de Nederlandse Vereniging voor luchtbe-scherming, 1939-1942, 0,10 m.
Stichting Nationale hulpactie Rode Kruis, afdeling Benschop, 1945,0,10 m.
Stichting Nederlands Volksherstel, afdeling Benschop, 1945, 0,10 m.
Nieuwjaarscommissie Benschop, 1925-1945, 0,10 m.
Feestcommissie Benschop, 1923, 1 stuk.
Oranjevereniging, 1937-1940, 1 stuk.
Muziekvereniging Onderling genoegen, 1925-1950, 0,05 m.
Vereniging Ziekenhuisverpleging Benschop, 1930-1960, 0,10 m.
Afdeling Benschop van Volksonderwijs, vereniging tot bevorderingvan het volksonderwijs en het schoolbezoek in Nederland, 1913-1940,0,05 m.
3 VERZAMELINGEN
Zie blz. 213.
215
STREEKARCHIVARIAAT ZUID-WEST UTRECHT
GEMEENTE HARMELEN
Territoir: in 1821 werd deemeente Indijk bij de gemeente Harmelen gevoegd en in8 Indijk J 8 8 81857 deemeente Gerverskop.8
1 ARCHIEVEN VAN DE OVERHEID
Dorps- c.q. gemeentebestuur, 1 -1 7 1 m.P 9 g , , ,Inventaris: K. Heeringa, De oude archieven van de gemeente Harmelen, bijlage bij:S^ g ^ J 8 lVersla van den inspecteur der archieven van gemeenten... in de provincie UtrechtVerslag P 8 P
v r het jaar 1922; bijvoegsel III bij: Verslag over den toestand der provincie Utrechtoe J J S J 8 P
1922 (Utrecht 1923), blz. 6-55; ook in: VROA 45 (1922) II, 299-325.N. B. Omvat a Kerspel Harmelen, 1599-1848;P
b Gerecht Harmelen, Harmelerwaard, Haanwijk en Bi'leveld,1662-1811;
c Gerecht Harmelerwaard, 1668-1811;d Gemeente Harmelen, 1811-1857;e Polder Harmelen, 1811-1843;f Gerecht JIndijk, 1648-1811;
Gemeente Indijk, 1816-1820;g Indijk Polder Oudeland en Indijk, 1608-1843;J
i Gerechten in Gerverskop en Breudijk, 1693-1810;P J^Gemeente Gerverskop, 1818-1857;J P
k Polder Gerverskop (1517), 1677-1850;P1 Polder Breudijk, 1760-1829.l
Gemeentebestuur, 1857-1939, 25 m.Inventaris: in bewerking.
2 NIET-OVERHEIDSARCHIEVEN
Hervormde gemeente, 1637-1905, 1,5 m.Inventaris: globaal.
3 VERZAMELINGEN
Zie blz. 213.
216
STREEKARCHIVARIAAT ZUID-WEST UTRECHT
GEMEENTE LINSCHOTEN
Territoir: de gemeente Linschoten is in 1857 gevormd door samenvoeging van Lin-schoten, Achthoven en Wulverhorst.
1 ARCHIEVEN VAN DE OVERHEID
1.1. Algemeen plaatselijk bestuur
van Linschoten e.a. l m. anDorpsbestuur1600-1813,Inventaris.N.B. Omvat a Gerecht Linschoten en Mastwijk, ca. 1600-1811;J
b Gerecht Kattenbroek en de Uiterdijken van Mastwijk, ca.Uiterdijken Mastwijk
c Gerecht Schagen en den Eng, ca. 1630-1811;8 8d Gerecht Polanen, ca. 1645-1811;e Gerecht Wulverhorst, Kromwijk en Linschoter Haar, 1600-1811;Jf Gerecht Vlooswijk en Vlooswijk in Kromwijk, 1693-1811;J J Kromwijk
Heeswijk, 1639-1811;S Jh Gerecht Achthoven, 1647-1811;i Mairie Linschoten, 1811-1813;
PKers el Linschoten, 1581-1810;J k Stukken van de ambachtsheer Strick van Linschoten, 1634-1813;1 Papieren betreffende functies A. van Dam, 1790-1812.p
Gemeentebestuur Linschoten, 1813-1939, 36 m.Plaatsingslijst.
Gemeentebestuur Achthoven, 1811-1857, 2 m.Plaatsingslijst.
Gemeentebestuur Wulverhorst, 1811-1857, 1,5 m.Plaatsingslijst.
1.2 Plaatselijke instellingen met specifieke taak
Burgerlijk armbestuur, 1793-1968, 2 m.
Tol van de nieuwe zandweg Linschoten-Montfoort, 1820-1912, 0,5 m.
217
STREEKARCHIVARIAAT ZUID-WEST UTRECHT
1.5. Organen van waterschappen
Waterschap Heeswijk, 1618-1813, 0,75 m.Inventaris: L. van Hasselt, Inventaris van het oud-archief van het waterschap Hees-wijk, in: Verslag (1896), bijlage 2, blz. 121-126.
Waterschap de Lagepolder, 1618-1813, 0,8 m.Inventaris: L. van Hasselt, Inventaris van het oud-archief van het waterschap deLagepolder, in: Verslag (1896), bijlage 2, blz. 95-104.
Waterschap Rapijnen en IJsselveld, 1545-1876, 2 m.Inventaris: L. van Hasselt, Inventaris van het oud-archief van het waterschap Rapij-nen en IJsselveld, in: Verslag (1896), bijlage 2, blz. 63-87.
Waterschap Cattenbroek, 1557-1813, 0,75 m.Inventaris: L. van Hasselt, Inventaris van het oud-archief van het waterschap Catten-broek, in: Verslag (1896), bijlage 2, blz. 89-93.
Waterschap Wulverhorst en de beide Vlooswijken met Cromwijk enLinschoterhaar, 1650-1813, 0,2 m.,Inventaris: L. van Hasselt, Inventaris van het oud-archief van het waterschap Wulver-horst, c.a., in: Verslag (1896), bijlage 2, blz. 113-119.
Waterschap Mastwijk en Achthoven, 1657-1947, 3,10 m.Inventaris tot 1813: L. van Hasselt, Inventaris van het oud-archief van het waterschapMastwijk en Achthoven, in: Verslag (1896), bijlage 2, blz. 127-130.
2 NIET-OVERHEIDSARCHIEVEN
Visserijvereniging van de ingelanden van Noord-Linschoten, 20eeeuw, 0,10 m.
3 VERZAMELINGEN
Zie blz. 213.
218
STREEKARCHIVARIAAT ZUID-WEST UTRECHT
GEMEENTE LOPIK
Territoir: deemeente Lopik is in 1943 gevormd door samenvoeging van Lopik,8 P 8 88 PJaarsveld en Willige Langerak. Willige Langerak is in 1857 gevormd door -8 8 8 samenvoe8 8gin van Willige Langerak, Cabauw en Zevender.8 8 8
1 ARCHIEVEN VAN DE OVERHEID
Dorpsbestuur van Lopik en Lopikerkapel en Zevenhoven, 1580-1813,7 M.Inventaris: R. Fruin Th. Azn., Inventaris van de oude archieven aanwezig tengemeen-8 8
van Loopik, in: Verslag (1896), bijlage 2, blz. 493-525 met supplement.P S C l 8 PPa Gerecht Lopik en Lopikerkapel,1584-1812;P1584-1812;b Grondvergadering Lopik, 1795-1798;$ 8 P 1795-1798;c Gerecht Zevenhoven, 1602-1812;d Mairie Lopik, 1811-1813;e Commissies:
Liberaleift, 1748-1749;8Innin 1 %% van het inkomen, 1753-1754;InningHeffing 50e penning 1795;8 Pe 8Heffing 100e penning 1796;8 Pe 8Heffing 50e penning 1796;8 P 8Kerkmeesters van Lopik, 1721-1758;PKerkmeesters van Lo ikerka el 1686-1790;
P P ►Armmeesters van Lopik, 1659-1777;PWeesmeesters van Lopik, 1580-1794;Stukken secretarissen Van 7Bi'landt, 1618-1756.
Dorpsbestuur van Jaarsveld, 1656-1813, 1,3 m.Inventaris: G. Stadermann, Oud-archief der gemeente Jaarsveld, in: IRA III (1930)753-756.N.B. Omvat a Gerecht Jaarsveld, 1656-1813;
b Polderbestuur 1713-1771;c Stukken afkomstig van Warnardus Verhagen, 1795-1835;d Stukken afkomstig van Zacharias de Kleyn, 1843-1870.
Dorpsbesturen van Willige Langerak, Cabauw en Zevender, 1629-1812, 0,8 m.Inventaris: G. Stadermann, Oud-archief der gemeente Willige-Langerak in: IRA III(1930) 763-764.N.B. Omvat a Gerecht Willige Langerak, 1705-1812;
b Gerecht Cabauw, 1641-1811;c Gerecht Zevender, 1730-1811;
tehuizeN.B. Omvat
f
gh
J
219
STREEKARCHIVARIAAT ZUID-WEST UTRECHT
Gemeentebestuur Lopik 1811-1942, 45 m.Inventaris: globaal.
Gemeentebestuur Willige Langerak, 1811-1942, 28 m.Inventaris: globaal.
Gemeentebestuur Cabauw, 1817-1857, 3 m.Plaatsingslijst.
Gemeentebestuur Zevender, 1817-1857, 2,2 m.Plaatsingslijst.
Gemeentebestuur Jaarsveld, 1810-1942, 35 m.Inventaris: globaal.
2 NIET-OVERHEIDSARCHIEVEN
Hervormde gemeente van Lopiker- en Jaarsvelderkapel, 1620-1958,2 m.Inventaris: globaal.
Hervormde gemeente van Lopik en Cabauw, 1621-1961, 3 m.
Hervormde gemeente Willige Langerak, 1683-1955, 0,90 m.Inventaris: globaal.
Ontspannings- en huldigingscomité, ca. 1966-ca. 1971, 0,20 m.
3 VERZAMELINGEN
Zie blz. 213.
GEMEENTE MONTFOORT
1 ARCHIEVEN VAN DE OVERHEID
Stadsbestuur, 1383-1813,20 m.Inventaris: R. Fruin Th.Az., Inventaris van de oude archieven aanwezig tengemeente-8 8huize van Montfoort, in: Verslag (1896), bijlage 2, blz. 291-377.8 C 8Nadere toegang: 90 regesten.8
220
STREEKARCHIVARIAAT ZUID-WEST UTRECHT
N.B. Omvat a Stedelijk bestuur, 1539-1813;b Vier armenfundaties, 1383-1823;c Weeshuis, 1698-1840;d Kerkfabriek, 1585-1742;e Schutterij, 1629-1787;f Heemraadschap van de IJssel, 1607-1770;g Heemraadschap van den Zuid-IJsseldijk, 1649-1811;h Toevallig in het archief berustende stukken, 1494-1800.
Gemeentebestuur, 1813-1937, 51 m.Plaatsingslijst.
Burgerlijk armbestuur 1860-1955, 0,2 m.
2 NIET-OVERHEIDSARCHIEVEN
Sociëteit Concordia, 1867-1906, 0,10 m.
Plaatselijk steuncomité Belgische vluchtelingen, 1914-1919, 0,10 m.
3 VERZAMELINGEN
Zie ook blz. 213.
Collectie Middelweert betreffende het vrouwengesticht, ca. 1960-ca.1975, 0,10 m.
GEMEENTE NIEUWEGEIN
Territoir: deemeente Nieuwegein is in 1971 gevormd door samenvoeging van Vrees-
8 8 8 88wijk en Jutphaas.J P
1 ARCHIEVEN VAN DE OVERHEID
Dorps- c.q. gemeentebestuur van Jutphaas, 1598-1813, 6,5 m.Inventaris.N.B. Omvat a Gerecht Nedereind, 1598-1811;
b Gerecht Overeind, 1651-1811;c Gerecht Het Gein, 1693-1810;d Gerecht Rijnhuizen, 1741-1810;e Gerecht Hoog-, Laag-, West-Raven, 1661-1808;f Gemeentebestuur Jutphaas, I810-1813.
221
STREEKARCHIVARIAAT ZUID-WEST UTRECHT
Gemeentebestuur van Jutphaas, 1814-ca. 1929, 34,5 m.Inventaris.
Dorps- c.q. gemeentebestuur van Vreeswijk, 1542-1813, 5,5 m.Inventaris.N.B. Omvat a Gerecht Vreeswijk, 1542-1813;
b Gerecht het Gein, 1623-1630;c Gemeentebestuur, 1810-1813;d Wierse polder, polder Klein Vuilkop, 1670;e Oude Geinsche polder, 1692-1793.
Gemeentebestuur van Vreeswijk, 1814-1939, 40 m.Inventaris: in bewerking.
Commissie tot wering van schoolverzuim (Vreeswijk), 1901-1969,0,2 m.
Schoolmelkcomité Vreeswijk, 1943-1967, 0,2 m.
2 NIET-OVERHEIDSARCHIEVEN
Stoomsteenfabriek De Lek, ca. 1900-1974, 7 m.
Bijzondere neutrale kleuterschool te Jutphaas, 1948-1971, 1 m.
3 VERZAMELINGEN
Zie blz. 213.
GEMEENTE OUDEWATER
Territoir: in 1970 is aan Oudewater de toen opgeheven gemeente Hoenkoop toe ge-P8 8 p e8voed. Oudewater is in dat jaar van de provincie Zuid-Holland overgegaan naar de8 J pprovincie Utrecht.
1 ARCHIEVEN VAN DE OVERHEID
Stads- c.q. gemeentebestuur, 1576-1813, 11 m.Inventaris.
222
STREEKARCHIVARIAAT ZUID-WEST UTRECHT
N.B. Omvat a Stedelijk bestuur, 1576-1811;b Kerkmeesters, 16e-18e eeuw;c (Regenten) weeshuis, 1615-1833;d Weeskamer, 1578-1809;e Heilige Geestmeesters, 1551-1806;8f Regenten Gast- en Proveniershuis, 1515-1749;8 ^ ,g St. Ursulaconvent, 1539-1746;h Gilden: lakenkopers en lakenbereiders, 1662-1732; timmerlieden, ^ ,
1710; schoenmakers, 1720-1795; bakkers, 1630; lijndraaiers,1612-1884;
i Mairie van Oudewater, 1811-1813.
Gemeentebestuur 1813-1940, 26 m.
Dorpsbesturen van Hoenkoop, Dijkveld en Rateles, 1726-1839,0,15 m.Inventaris.
Gemeentebestuur van Hoenkoop, 1813-1939, 6,5 m.Plaatsingslijst.
2 NIET-OVERHEIDSARCHIEVEN
Rederijkerskamer `Borger', 1854-1923, 1,5 m.Inventaris.
RKar hie Oudewater,1709-1982,oc eater 7Pm.Inventaris.N.B. Omvat a Pastoor van de parochie van de H. Franciscus van Assisie,
1709-1982;b Kerkbestuur, 1860-1982;c Directeur St. Jacob stichting en Wit-Gele Kruis, 1920-1954;8d Armbestuur, 1756-1969;e Communiteit, 1820-1969.
3 VERZAMELINGEN
Zie blz. 213.
223
STREEKARCHIVARIAAT ZUID-WEST UTRECHT
GEMEENTE POLSBROEK
Territoir: deemeente Polsbroek is in 1857 gevormd door samenvoeging Noord-8 8 88 vanen Zuid-Polsbroek.
I ARCHIEVEN VAN DE OVERHEID
Dorps- c.q. gemeentebestuur, 1592-1857, 7 m.Inventaris.N.B. Omvat a Gerecht Noord-Polsbroek, 1592-1811;
b Gerecht Zuid-Polsbroek, 1708-1811;c Stukken rakende de parochie Polsbroek, 1593-1846;d Mairie Polsbroek, 1812-1817;e Gemeentebestuur Noord-Polsbroek, 1817-1857;f Gemeentebestuur Zuid-Polsbroek, 1817-1857.
Gemeentebestuur, 1857-1941, 15,5 m.
Burgerlijk armbestuur, 1858-1965, 1,2 m.
3 VERZAMELINGEN
Zie blz. 213.
GEMEENTE SNELREWAARD
1 ARCHIEVEN VAN DE OVERHEID
Dorpsbestuur, 1 7-11 08m58 8 3Inventaris.N.B. Omvat Gerechten Snelrewaard, Zuid- en Noord-Linschoten.
Gemeentebestuur, 1813-1939, 18 m.
Burgerlijk armbestuur, 1814-1968, 0,75 m.
3 VERZAMELINGEN
Zie blz. 213.
224
STREEKARCHIVARIAAT ZUID-WEST UTRECHT
GEMEENTE WILLESKOP
Territoir: Willeskop en Kort-Heeswijk is met Blokland in 1818 samengevoegd tot dep Jgemeente Willeskop.
1 ARCHIEVEN VAN DE OVERHEID
Dorpsbestuur, 1572-1813, 5 m.Inventaris.N.B. Omvat: a Gerecht Willeskop en Kort Heelwijk, 1656-1813;
b Gerecht Blokland, 1645-1813;c Gezamenlijk bestuur Willeskop en Blokland, 1640-1811;d Waterschap Willeskop en Blokland, 1572-1814;e Heerlijkheid Blokland, 1681-1789;f Familiepapieren Foreest-Story, 1691-1788.
Gemeentebestuur, 1813-1937, 19,5 m.Inventaris: globaal.
Burgerlijk armbestuur, 1814-1965, 1,5 m.Inventaris: globaal.
3 VERZAMELINGEN
Zie blz. 213.
GEMEENTE IJSSELSTEIN
1 ARCHIEVEN VAN DE OVERHEID
1.1 Algemeen plaatselijk bestuur
Baronie-, stads- c.q. gemeentebestuur, 1 4 7-1 21 m.qg , (1285), ,Inventaris: R. Fruin Th. Azn. Inventaris van het archief deremeente IJsselstein van8de oudste tijden tot de invoering van het Fransche bestuur, in: Verslag 1892 , bijlageJ 8 g^ ) J 8E, blz. 1 t/m 127.
225
STREEKARCHIVARIAAT ZUID-WEST UTRECHT
N.B. Omvat a Rechtsbetrekkingen van de stad en baronie tot de soeverein e.a.(1285) 1495-1795;
b Baroniebestuur, (1454) 1507-1811;c Stadsbestuur, 1501-1811;d Stadsbestuur als college van oppertoezicht (opperarmmeesters, o8 PP o(PP -P
erkerkmeesters, schoolopzieners en opperschutmeesters), 1479-1811;P pe Polderbesturen (Broek, Achtersloot, Meerlo en Lage Biezen; Hoge8 8
Biezen; Over-Oudeland; Neder-Oudeland; Iisselveld), 1564-1810;f Rentmeesters der domeinen eneesteli'ke goederen, 1447-1811;8 l 8
Gede poneerde archieven:g PCollecteur 20e en 40eennin , 1682-1804;P 8Directeur recht van successie, 1806-1811;Commissie heffingen en buitengewone lasten, 1804;8 8Commissie aandeel IJsselstein in de belasting808;8^Grondvergaderingen, 1796;Krijgsraad, 1785-1800;J8
h Toevallig in het archief berustende stukken:8Papieren leden magistraat, 1540-1811;p 8Pa ieren van de familie Hoeffsmit, 1575-1616;Papiere
ieren van onbekende herkomst, 1525-1806.Papiere
1811-1813, 0,20 m.Inventaris.
Gemeentebestuur, .l 1-14 4 m.emeente estuu caInventaris: G. Schut, Inventaris van het secretarie-archief van deemeente IJsselsteingvan ca. 1815-1942 (Benschop 1979).
Justitie, politie, kabinet, 1895-1960, 5 m.*
1.2. Plaatselijke instellingen met een specifieke taak
Burgerlijk armbestuur, 1848-1943, 0,2 m.*
Bank van lening, 1843-1865, 0,5 m.
Levensmiddelenbedrijf, 1915-1921, 2 m.Plaatsingslijst.
Gas-, water- en elektriciteitsbedrijf, 1911-1969, 4,7 m.Plaatsingslijst.
Distributiekring IJsselstein, 1938-1948, 2 m.
226
STREEKARCHIVARIAAT ZUID-WEST UTRECHT
Crisiscomité, 1932-1944, 0,2 m.*
Werklozenadministratie, 1940-1945, 0,5 m.*
Centrale Keuken, 1944-1945, 0,10 m.
Nederlandse Volksdienst/Winterhulp Nederland, 1943-1945, 0,5 m.*
Choleracommissie, 1892, 0,2 m.
Commissie ongevallenwet. 1903-1908, 0,05 m.
Huurcommissie, 1919-1923, 0,5 m.
2 NIET-OVERHEIDSARCHIEVEN
Hervormde gemeente, 1580-1960, 6 m.Plaatsingslijst.
Familie Kromwijk, 16e-20e eeuw, 1 m.Plaatsingslijst.
Collectie Ubbels, 20e eeuw, 0,10 m.Plaatsingslijst.
3 VERZAMELINGEN
Zie ook blz. 213.
Collectie `40-'45, 0,75 m.*
Collectie gemeenteopzichter Poot, 1909-1927, 0,2 m.
Collectie VVV, 1910-1945, 0,3 m.
Collectie Abbink Spaink, 1934-1938, 0,05 m.
227
WATERSCHAP DE EEM/WATERSCHAP HEILIGENBERGERBEEK
WATERSCHAP DE EEM
Amersfoortseweg 34, 3751 LK Bunschoten.03499-81400.onder de gemeenten Amersfoort, Baarn, De Bilt,Bunschoten, Eemnes, Hoevelaken, Soest en Zeist.na afspraak.de archieven van de per 1 januari 1973, bij deoprichting van het waterschap, opgeheven water-schappen (t.w. Beoosten de Eem; Bewesten deEem; 't Hogeland; De Melm; De PijnenburgerGrift) en die van hun rechtsvoorgangers worden op-nieuw geordend en geïnventariseerd.
AdresTelefoonTerritoir
OpeningstijdenN. B.
WATERSCHAP HEILIGENBERGERBEEK
AdresTelefoonTerritoir
Openingstijden
Stationsweg 259, 3931 ER Woudenberg.03498-1416.onder de gemeenten Amerongen, Amersfoort, Leer-sum, Leusden, Maarn en Woudenberg.na afspraak.
1 ARCHIEVEN VAN DE OVERHEID
Heemraadschap De Rivier de Eem, beken en aankleve van dien,1616-1948, 16 m.Inventaris.
College tot directie van den Slaperdijk, (1627) 1652-1948, 6 m.Inventaris tot 1895: J.G.C. Jousting, Inventaris van het archief van het College tot di-rectie van den Slaperdijk, in: Verslag (1895) bijlage C, blz 105; supplement (1858)1895-1948.
229
Aa, Ter
Aasche Zuwe, TerAasdom (in het Veen)Abbink PS ainkAbcoude
AbstedeAchterbergAchterslootAchterweteringAchthoven
Achttienhoven
AkkrumAldenburg Bentinck,%
VanAlendorpAlkmaarAlphen aan den RijnAmama, VanAmeideAmelisweerdAmerongen
Amstelland, ghoo heem-raadschap
Amsterdam
AnjouAnkeveenAnton, C.W.AntwerpenApeldoornpArnhemAsperenAsschatAttevelt, VanAusterlitz
Baambruggegg
INDEX OP NAMEN
De namen vanersonen en families zijn cursief gedrukt.p zijn g
65, 67, 68, 71,109, 143202zie Abcoude22727, 37, 64, 67,71, 78, 99, 106,110, 114, 115,12317778, 1142266567, 82, 111, 217,21864, 67, 79, 140,161,107
110110
178
Baarn
24,74
26Balderik, bisschop
116 Barneveld24,67,40,
9414554, 63, 67,
BastertBatuweBeaufort, De
71, 74, 94, 102, Bedijking der Midrecht-]
4124-26, 37, 38, 53,92, 105, 107192710851100, 11924, 105, 18011667, 15612, 12167
67, 70, 78, 82,83, 88, 90, 102,110; zie ook Ab-coude67, 71, 75, 92,93, 102, 109, 137,139, 1401413711680115, 116
Ameronger Wetering, de8 8Amersfoort, classesAmersfoort, kwartier/
arrondissement/ponder refectuur van -
Amersfoort, stad
Amersfoort, Ti'manJRi 'kss VanJ
Amstel/Amstelland, de-partementartement van (de) -
110, 1248049, 52, 102, 106
25, 26, 37, 38, 66(16), 17, 20, 21,27-32, 34, 36, 38,39, 45, 49, 56,69, 70, 72-76, 91,92, 98, 100, 101,125-138
64
24, 25
se Droogmakerij, delEerste -; Tweede -;Derde - 86
Beeck Calkoen, Van 102, 116, 197Beekhorst 112Beeldsnijder 118Beets 196Bemuurde Weerd 177Benschop 24, 67, 72, 80,
Beoosten de EemBeoosten de VechtBer er, mr. C.% BerlicumBethlehemklooster/Con-
vent -
214,22980197118
193,
215
194
231
INDEX OP NAMEN
Bethune 80Beverweerd 92, 110Bewesten de Eem 229Beyen 116Beijer Hendriksz,
Adriaan 183Bieberstein-Rogalla
Zawadsky, De 118Biester 88Biezen 90, 226Bilt, de 68, 92, 95, 97,
102, 112-I15,140-142
Bilthoven 94, 142Biltsche en Zeister Grift,
de 80Binnenpolder van Tien-
BredaBreudijkBreukelen
110, 113, 114,143, 144, 172
Breukelen, classis 52, 106Breukele(r)veen 64, 68, 79, 81,
143, 159Breukelerwaard 64, 68, 81Breul, de 68Brigittenklooster 193Brinkhuis, G. 200Broek en Lage-Biezen 90, 226Broekzijdsche water-
schap, het 81Bruhezen, Johannes van 45
hoven, de Oostelijke - 87 Brussel 16, 18, 45-47Binnenwaardsche polder zie Buitenwaard- Bruyn, Alijdt Jansdr. de 183
sche polder Buchell, Van 12, 121, 183Birkhoven 131, 136 Buitendijks, waterschap 81Birkhoven 113 Buitendijksche Ooster-Birkt, de 167 polder 81Bisschopsweide 64 Buiten- en Binnenwaard-Bisschopswetering, de 90 sche polder 64Bloemendaal 97 Buiten-Westerpolder 82Blokhoven 88 Bunnik 68, 99, 102, 145,Blokland (onder Mij- 211
drecht) 64, 69, 80, 162 Bunschoten 68, 125, 137, 140,Blokland (onder Willer- 146
kop) 67, 89, 225 Bunschoter Veen- en Vel-Blokzijl 107 dendijk, de 63Boechout, Alijd van 64 Buren 23Boellaard 116 Bye, De 119Boetzelaer, Van 112, 114, 116, 196 Bijleveld, polder 65, 68, 69, 204,B6hnisch, C.L. 108 216Bolestein 110, 117 Bijleveld en de Meern-Boll-Lion, E.C.C. 92 dijk 41, 63, 82Bonrepas 80 Bijlevelt, Van 47, 116Boom en Bosch 110Boomrijk 110 Cabauw (Cabouw) 27, 68, 71, 89,Booth 12, 121, 196, l98 99, 110, 219, 220Bosch, Van den 201 Catharijne 177Bosch, A.F. van den 93 Cattenbroek (onder Lin-Bossenwaard 87 schoten) 64, 68, 217, 218Both (Hendriksen) 116, 136 Cattenbroek (onderBotshol 64, 69, 80, 202 Zeist; Van derBouwens 116 Waakgerecht) 64, 68, 90, 118,Bovenpolder, de 81 210Brabant 17, 18 Cellebroedershuis 193
4867,64,
21668, 70, 71,
74, 81, 99, 106,
232
86, 16211648125, 13017
19763,68,
131207180229
1396431,68,
68,83,
3271,
147106, 223
72, 99, 136,137, 140, 150
8667, 1246313069
69, 217111198829432
52922919619722544, 48
INDEX OP NAMEN
ChinaCitters, VanClemens VIIICock van Opijnen, DeCothen
1071184511963, 68, 82, 102,
Covelswade, KleinCoymansCromwijkJCulemborg
114,65,11769,23,
116,178
217,32
147
218
Dam, A. vanDarthuizenDavid van BourgondiegDelf, departement van
de -DelftDemmerikDennenburgDerde Bedijking (derJ g
tMijdrechtsche Droog-makerij), deJ
Deventer
DiemerbroekDietz, H.C.Dolder, DenDoldersche wegDomkapittelDommering, W.DonathDonkelaarDonkervlietDoorn, classisDoorn,erecht/gemeenteg
Dorssewaard, deDortmunt, Hendrik Har-
mensz. vanDrakenborchDrenthe
Driebereng
Drielenburch, Willemvan
H. Drievuldigheid TerHorst, kapittel van de 98P
Drie waterschappengele-PP 8en onder de8 gemeente8
IJsselstein, de 90gDrolsha en, Johan van 65
Droogmakerij onderMidrechtJ
DubbeldamDuifhuisDuistDuurstede, huisDuyst van Voorhout,
MariaDwarsdijkJDi' kveldlEdeEekerisser dijk, deJEelde, VanEem, waterschap dePEembrug, de (onderg (
Baarn)Eembrugge8gEemlandEemnes
Eerste Bedijking (derJ gMijdrechtsche Droog-makerij), deJ
Elst (onder Amerongen)Elst (Overbetuwe)Em(m)eklaarEmmikhuizenEng, , den (onder Lin-
schoten)Eng, den (onder Vleuten)8Engers, S.gEne IJssel, degEverdingen8Everstein
Feisser, Johannes Elias
gFi i, G.H.Filips van Bourgondiëp gFin 'éeJFockema Andreae, J.P.Foreest-StoryFriesland
21764, 68, 15517, 29
2424, 10565, 68, 71110
8613, 17, 44, 47,10127927421114, 15, 32, 639213668, 156825063, 68, 71, 75,92, 110, 113, 119,14882
131118, 12115, 48; zie ookOversticht68, 71, 72, 74,75, 82, 92, 102,110, 115, 118,149
183
233
INDEX OP NAMEN
22, 2763, 68, 83, 20382
GaasbeekGalecop/GalekopP PGarsten-waterschap, hetPGecombineerde Noordse
Buurter en JVoordi'kseolders, de 87P
Gecombineerde Uiter-waarden onder Jaars-veld, de 82
Geer, de (onder Houten) 111Geer, deonder Schalk-de(onde
Geer, DeGeer van Oudegein, DegGeeresteinGein, het
Gelder, VanGelderlandGeldersche en Stichtsche
Veenen, het Veenraad-scha der -P
Gemeene Boezem van de8Hoonweterin , de
Gemeeneland van Co-then, het
Gemeeneland van hetJWi'ksche Gerecht, het 90
Gent, Willem vanGerverscop (- in het
Westeinde; - DenHamsgerecht)
Geuns, VanGieltjesdorp PGiessendam, Giessen
OudekerkGinkelGlasbergen, M.Gooi, hetGoo erweterin en, deY gGoudestein
YGo , 'tonder Houten)(GraafGraeff, De's-Gravenha e, Den's-Gravenhage,
Haag's-Grave(n)slootGrebbedijkJGreve
GroenekanGroningeng
Groot, DeGroote HoudijkJGroote Koppel, dePPGroot en Klein Oud-AaGroot KeulevaartGroot MidrechtJGroot Vuylcop PGroot-waterschap vanP
WoerdenGroot Wilnis-VinkeveenGrothe
HaanwijkJHaar, deonder Haar-de(onde
- gZuilens e-recht)
Haar, de (onder Hoog-gland)
Haarlem
HaarrijnHaarzuilensHaastrecht, de Hooge8
Boezem achter -Hacke van MijndenHaer van Gorcum, Evert
van derHagesteinHahnefeld, VonHam, denHamersveldHardenbroekHardenbroek van Berg-8
ambacht, VanHarderwijkHardinxveldHarmelen
HarmelerwaardHarscamp, E. vanHarteveldHasselaerHeegHeemskerk, VanHeemstede's-Heerenloo
6515, 44, 48; zieook Oversticht116976864, 65, 83848684
40, 41, 63, 6590196
64, 65, 68, 216
64, 68, 89, 203
125, 13026, 44, 47, 48,53, 10789203
65, 84117
6427, 32, 63, 6410811168, 99, 15668, 149
1967411968, 71, 111, 113,21664, 65, 68, 89, 21619711111710511768, 111171
8911711468, 20732, 68, 114, 221,22213127, 42, 44, 48
201
84
82
132
64, 68, 216187, 19664, 65, 68, 79, 84
11967, 69, 124, 15510149, 11514811768, 99, 11580116
18, 23, 25, 47, 10768, 15264180
234
INDEX OP NAMEN
Heeswijk (onder Lin- Hoogland 78, 99, 111, 112,schoten) 68, 83, 111, 217, 125, 130, 131,
218 135-137, 140Heeswijk, Kort - (onder Hoograven 69, 85, 221
Wi(leskop) 69, 89, 225 Hoon, de 84Heetveld 68, 156 Hoonwetering, de Ge-Heikop zie Heycop meene Boezem van de 84Heiligenbergerbeek 229 Hoorneboeg, de 109He!lstróm 108 Hope, Th. 117Hendrik van Beieren 17 Hora Siccama, J. 189Hengst, Van 196 Hármann 181's-Hertogenbosch 48 Horst, Ter 17, 98Herverscop 68 Horstwaard 64Heupes 121 Houdringe 142Heycop/Heikop, polder 65, 68, 83, 203 Houdijk 97Heycop, genaamd de Houtdijken, de 152
Lange Vliet, water- Houten 68, 71, 84, 91, 95,schap 41, 63-65, 83 99, 102, 111, 151
Hilversum 109 Hovy, J. 134Hinderdam 63, 64, 172 Huender 196Hoeffsmit 226 Huguentan 92Hoeker-Garsten 82, 83 Huis te Hart, polder het 161Hoeker-waterschap, het 83 Huis ter Heide 211Hoenkoop 68, 71, 83, 111, Huizen 109
215, 222, 223 Hulst, Hulsterambacht 116Hoeufft 116 Hunger, bisschop 13Hoevelaken 137 Huydecoper 55, 117, 196Hogeland, 't 229Hogewaardse polder, de 90 Indijk 27, 68, 204, 216Holendrecht 89 Ingen 171Holland (gewest) 15, 17, 18, 21, Irenaeus 101
24, 27, 29, 32, Israël 10542, 44, 48, 53 Isselt 111, 130, 131, 167
Holland (polder) 83 Ittersum, Van 104Hollandsche Rading 73Honswijk 64, 65, 68 Jaarsveld 24, 68, 72, 82,Hooft 115 111, 219, 220Hooge Biezen 90, 226 Jaarsvelderkapel 220Hooge Boezem achter Jacky, G. W. 108
Haastrecht, de 65, 84 Jansen 181Hooge en Kleilanden 65 Jerusalem, Convent 193Hooge en Lage Weide, Jesse, N. 199
de 89, 177 Johannieter Orde 98Hooge en Neermaten, de 84 Jo!!e, Le 119Hoogelanden 177 Jonge van Ellemeet, De 118Hoog- en Groenland, het 83 Jutphaas 65, 68, 71, 83,Hoogenhuyze, H.L.L. 85, 103, 114, 117,
van 93 221, 222Hooge Weide 177
235
INDEX OP NAMEN
Kamerik
Karel V
KarmelietenkloosterKattenbroekKatteveldse Meer
gKersber enKersten, G.H.KeulenKeulevaartKlaveren, G. vanKleef en BergKlein CovelswadeKleine HoudijkJKleine Koppel, dePPKlein KeulevaartKlein YMu den
Klein Vuylcop/VuilkopP PKleyn, Zacharias deyKnoest(er older), deKnoest(erpolder)
eng
KoddesteinKokerKolKolenbergKooij, T.P. van de
PPKo el, deKortenhoefKort HeeswijkKortrijkKousemaker, C.KovelswadeKraneveldKrimpenerwaardKromme MidrechtJKromme RijnJKromwijkJKromwijkJKronenburgKudelstaartKuilenburgKuyper, AbrahamyPKi'fhoekKijfhoe
Laagnieuwkoop PLaagraven
64, 65, 68, 71,97, 99, 152, 15317, 22, 28, 29,32, 33193zie Cattenbroek881115245, 100842004865, 1789768, 858427; zie ook Nigte-vecht64, 84, 22221964, 8464, 65, 68, 71, 79,99, 112, 113, 15311219617911210668, 8527, 6469, 89, 22564, 68, 84, 8793Zie Covelswade1126564, 69, 16239, 40, 63, 172zie Cromwijk227112, 15824, 27, 64, 69zie Culemborg
Laer, VanLae BiezengLage polder, deg P ,Lae Weide, deg
Lambalgen8Lammerts van BuerenLamsweerde, Willem vanLangbroek
Lange, J. deLange Bonnen en Nieuw-
land, deLange en Ruige Weideg gLan erakgLangesteingLanoy Meijer, DeJLauwenrechtLee- en Rietsloot, deLee, C. van derLeerdamLeersumLeeuwardenLeicester, graaf vanLeidenLekdijk Benedendams,
hoogheemraadschapg Pvan de -
Lekdijk Bovendams,hoogheemraadschapvan de -
Lelyveld, VanLetlandLeusbroekLeusden
LeusderbergLeus(der)broekLeuterveldLeuvenLiano, Augusto Alvarog
deLichterberch, Johan vanLiefde, Jan deLielaerLiesbosLinengLinschoten
10890, 22621889; zie ook Hogeen Lage Weide1121812163, 68, 84, 103,113, 114, 116, 154197
11827118118110177851812369, 71, 15544, 10519, 21172
40, 63, 65, 85
40, 63-65, 85, 197131108zie Leusderbroek53, 68. 71, 95, 99,112, 137, 140, 1567868, 15690100
1016452112854827, 64, 68, 69, 103,112, 217, 218, 224
52116
64,69,
68,85,
79,221
153
236
INDEX OP NAMEN
Linschoter HaarLo c khorstLockhorst, VanLodewijk NapoleonPLóben Sets, Van
(Loen d)erveenLoenen
LoenerslootLokhorstLokhorst, VanLondenLoosdrecht
Lopik
Lopikerkapel
Lopikerwetering
p 8LubberslootLulofsLunenburgLynden, VanyLLynden van Lunenburg,
y gVan
Lynden van Sandenburg,Van
LijnpadJP
MaarnMaarsbergenMaarschalkerweerdMaarssen
Maarssenbroek
Maarsseveen
MaartensdijkJ
Malapert, DePMariënburgMariëndaal
69, 217, 2181121163711727, 8527, 37, 65, 68,70, 71, 74, 75,99, 112, I57-15965, 68, 112, 143Zie Lockhorst11710627, 37, 64, 68,70, 71, 85, 103,106, 113, 15940, 64, 65, 68,71, 72, 85, 219,22065, 68, 85, 219,220zie Enge IJssel88197113196
121
114, 117, 118177
68, 16068, 1606868, 70, 71, 74,75, 79, 99, 109-I11, 115, 117,16065, 68, 79, 86,113, 16055, 64, 68, 71,79, 86, 93, 11768, 71, 86, 106,112, 140, 161110, 1179820, 97
Marsch, deMartini BuysyMartens (van Seven-
hoven)Mastwijk (- en Acht-
hoven; JUiterdijkenvan -)
MauritsMeerloMeern, de
MeerndijkJ
MelkwegMelm, deMerode, Ferdinand Fi-
lips depMerwedekanaalMe enha eY gMiddelburgMinderbroedersklooster
gMoersber enMolenblok, het
PMolen older onderWestbroek, de
Monsees, M. E.Montfoort
Muelen, Van derMuinck Keizer, J.M. deMuller, S.Musschenbroek, P. vanMuijeveldMidrechtJ
Mijdrechtse Droo make-l 8rij Bedijkingen derl^ -J g
Mijl, deJMijlandJMijndenJ
NapoleonPNatewisch
166112, 117
196
68, 82, 217, 2184822669, 99, 113; zieook Oudenrijn;Vleuten65; zie ook Bijle-veld en de Meern-dijk90229
2974, 7511344, 45, 105193113161
86, 16113517, 20-22, 25, 27,29, 31, 33, 67,71-75, 98, 99,113, 217, 220, 22111719712, 1977881, 85, 8833, 64, 68, 70, 71,75, 86, 162, 163
861166527, 68, 86, 113,117, 159
24, 37, 41, 49118
237
INDEX OP NAMEN
Nedereind (van Jut-phaas), het
Nederhorst den BergNederkwartier, maar-
schalkambtNederlangbroekg
Neder-Oud(e)landNedersticht
NeerdijkNeermatenNefkens, A.M.Neut, J.D.H. van derNicolaas IVNieuwegeingNieuwe OordNieuwe PekelaNieuwersluisNieuwe WeerdNieuwkoopNieuwlichtNieuw-LoosdrechtNieuw-Maarsseveen
gNi tevecht
Nooit VolmaaktNoordborchNoorder older, deNoorderpolder
Noord-PolsbroekNoordse Buurt, deNoord-ZevenderNotten, VanNijendijkJ JNijenrodeJNijkercken, Thomas vanJ
jNijkerkNijmegenJ gNijveldJ
OdijkOdijkerwegJOldenbarnevelt, VanOldenzaalOmloop van St. MariepOnzer Vrouwenberg
Oostbroek
Oostelijke Binnenpoldervan Tienhoven, de
Oosthuyse, VanOostveenOostwaardOranje, prins vanJ POtters oorbroekpOud-AaOudaenOude geingOudelandonder(
Harmelen)Oud(e)land (onder
IJsselstein)OudenrijnJ
Oude OordOuderkerkOudewater
Oude WeteringOudhuizenOud-LoosdrechtOud-Maarsseveen
pOudmunsterka ittelOudwulvenOudwulverbroekOudwijkOud-ZuilenOukoop (onder Loener-P
sloot)Oukoop (onder Reeu-p
wijk)Overeind (van Jutphaas)
Overkwartier, maar-schalkambt
Overlap broekgOver-Oud(e)landOverschie, VanOversticht
20, 68, 97, 113,141
8792, 11863, 65, 68, 161681964, 8764, 65, 8311364, 87, 114, 222
216
90, 22665, 68, 71, 83,115, 20317817267, 71, 98, 222,2236868, 71, 205, 20610368, 79, 9314, 15, 32, 6468, 114, 1518820, 97, 188, 19091
68, 87
2765, 68, 85, 117,221
31, 3263, 68, 84, 15490, 22611615-1815, 48; zie ookOversticht
136183
65, 68, 83, 117,22127, 37, 115
31, 3263, 68, 84, 103,113, 114, 116, 15490, 226zie Utrecht, ge-west7984133133, 137, 13838221, 2221775268, 73, 157, 1721786597103, 10668, 71, 7965, 68, 71, 115,16411311380; zie ookBotshol27, 69, 22424, 68, 224878011714784, 87, 11318374, 91, 135, 13773113
68, 96, 103, 145 Overijssel21128101 Padbrugge178 Pallaes, Maria van97
238
Pallandt van OudJ
-Bei 'erland, Van
PapekopPa pendorpP PPeltPei 'n, koning gPersijn, VanPesters, (De)Philips IIPPlettenburgPolanenPoll, Evert van dePolsbroek
Poortvliet, Johan Ro-bertss van
PootPortengen
PostwijkJProosdi'landen, deProosdij landen
van St. JanlPuntenburgPi'lsweerdJPijnenburger Grift, deJ gPijpekamp, Van deP
QuarlesQuint
Radbod, bisschopRadermacher Schorer,
jhr. M.R.Rahr, H.RamRandenbroekRappard, VanPRapijnenRatelesRavenReaelRee, H. W. vanReede, VanReierskopRemmersteinRendorpRenesse, Jan vanRenswoudeRe ersco /ReierskoY p P
1162768, 83, 20393, 183I114, 117, 118118, 1961911768, 21718224, 27, 68, 72,87, 115, 215, 224
6422764, 65, 68, 78,87, 14311464, 69178188178229136
118197
13, 14
198180196136118, 19764, 65, 21868, 80, 22369, 85, 22111592110, 115, 116, 118zie Reyerscop1141186469, 114, 137, 16564, 69, 204
INDEX OP NAMEN
Rhenen, stad 17,67,166
20, 21,70-75,
27-32,97, 98,
Rhenen-Wijk classisJ^ 102Rhenen, Covert van 29Rhenensche Nude en de
87101145114180, 197
88
2294819888178888869,48,4711811164,10665,1439218292,
241728869,8864,
83,105
69,
68,
118
85,
88
204
202
69,
221
114,
100, 118, 119, 149
SandenburgSandwijckJ
gScha en (onder Linscho-ten)
Schalkwijk
8Achterber sche Hooi-landen de
Rhi 'n, VanJRhijnauwenJRhijnesteinJRibbius Peletier, G.Ring der Ronde Veenen, ,
deRivier de Eem, beken en
aankleve van dien, de,heemraadschap
RoermondRoland Holst, R. N.Ronde Veenen, deRoodebrugRoodenmolen, deRoosendaalRosweideRotterdamRovenius, PhilippusPpRoyaardsRuemstofstedeRuige WilnisRutgers, H. H.Ruwiel
RuysRuysch, jhr. J.Rijckevorsel, VanRijn, pde artement van
de -RijndijkJRijn en DijkRijn JRi'nhuizenRijnhuize
oldersloot, VanRijnpoldersloot er wetering gg g
Rijsenburg g
114114
69, 21765, 69, 88, 99,151
239
INDEX OP NAMEN
Schenck van Touten-burg, aartsbisschop p
Schimmelpenninck, raad-pensionaris
SchonauwenSchoormondSchothorstSchouten, ElbertusSchu lenbur , Vany 8SchuytySierck, Jan vanSint- AgneskloosterS
(Rhenen)- Agnesklooster8
(Utrecht)- Annaklooster- Ceciliaklooster- YHieron mushuis- Jan, pka ittel van -- Jan Baptist, kapittel
p Pvan -
- Jan Evangelist CollegeS S- Joris, kapittel van -p- LaurensabdijJ- Maarten, kapittelp
van -- Maria 8Ma dalena-
klooster (Utrecht)- Maria 8Ma dalena-
klooster (Wijk bijJDuurstede)
- Marie, pka ittel van -- Nicolaasklooster- Odiliënberg- PaulusabdijJ- Pieter, pka ittel van -- Salvator, kapittelP
van -
- ServaasabdijJ- StevensabdijJ- Ursulaklooster
8Sla maatSlaperdijk Smit, A.H. van derSnelrewaardSnorrenhoefSoemba
Soest
Soestbergen8SoesterveenSpaarndamPSpaen, VanpSSpakenburg 8
SparrendaalpS en enP 8StaalduinSteenoven, CornelisSteinStenisweerdSterkenburgSticht, het -
Sticht (onder Loenen)8Stoetwe en
StoopStoutenburg
Strauss, J. Th.Strick van LinschotenSunzelSurinameSutorius
Taets van Amerongenvan Natewisch
TamenTeckop
Ter Aa, Ter Horst e.d.,TestasTexel, baljuwschap p van -Texel, pde artment van -ThamenThemaatThiensThin, FlorisThorbeckeTienhovenbi' Everdin-Tienhoven(bi
en)TienhovenJbi' Maars-Tienhoven(bij
69, 71, 75, 98, 99,103, 109, 121, 131,137, 140, 167, 1681786440196137; zie ook Bun-schoten11864, 68, 79, 112118476411469, 115, 149zie Utrecht, ge-west8364, 69, 90, 21011669, 115, 137, 140,1569321710852, 107, 108181
118zie Thamen27, 68, 69, 152,159zie Aa, Horst e.d.1141172424, 27, 33, 6464, 69, 89, 2031362142
94
64, 69, 79, 81,87, 88, 93, 103,115, 159, 160
44
2469, 15118313613611711938
97
19319319319315, 33, 64
44, 49, 98989820, 97
zie Domkapittel
193
9715, 641931322, 44, 9615, 64
zie Oudmunster-kapittel20, 9720, 971936463, 2299227, 69, 22468, 156105
240
INDEX OP NAMEN
Tienhoven de JOostelijkePBinnen older van -
TolsteegTombe, DesTull en 't WaalTuyll van Serooskerken,
VanTweede Bedijking (der8
tMi'drechtsche Droog-makerij), deJ)
UbbelsJUiterdi' ken van Mast-
wijk, deJUiterwaarden onder
Jaarsveld, de Gecom-bineerde -
UithoornUtrecht, bisdom/diocees
Utrecht, classesUtrecht, Pde artement/
landdrostambtUtrecht, gewestUtrecht, Hof van -
Utrecht, kapittels
Utrecht, kwartier/arrondissement/
P
on-derprefectuur van -
Utrecht,rovinciale sy-Pnoden
Utrecht,rovincieP
Utrecht, stad
Vaartsche Rijn
Valckenheijning 8Varenkamp, dePVecht, deVechtenVechtensteinVechter- en Oudwulver-
broekVeenendaal
Veenendaal, G.G.Veenraadschap der Gel-P
dersche en StichtscheVeenen, het
Velde, Te,VeldhuizenVelthuysen, Dirk vanyVerhaer, Jacob
8Verha en, WarnardusVerheyeyVermeulen, P. J.VianenVinkeveen
Vinkeveensche enJProostdi'er polders, deP
Vischer, A.Vlaer & KolVleuten
Vleutense WeteringVleuterweideVlietVlistVlooswijkJVlowijker wetering 8Voetius, GijsbertusJVogelzangg gVollenhove, huisVollenhoven, VanVonk, J.VonkemanVoorburgVoordorpVoordijkse polders, de
J PGecombineerdeNoordse Buurter en - 87
Voorst, Van
8717893, 118, 12164, 69, 88, 151
116
86
227
68, 217
8224, 27, 64, 6913-18, 28, 29, 31,34, 38, 43-48, 63,10049, 52, 102, 106
24-26, 36, 6613-22, 63-6518, 20-22, 25, 30,32-34, 36, 6714-17, 19, 20, 31-33, 44, 47, 49,56, 63-65, 100,120
25, 26, 37, 38, 66
49, 50, 52, 101,10622, 23, 26, 27,35, 41, 42, 65,66, 12116-22, 26-30,(31), 34, 36, 38,39, 45, 49, 53,56, 67, 70-78, 91,93, 95-98, 100,105, 107, 138,169-200
172
11511540, 41, 17268, 145115
8869, 71, 75, 77,99, 137, 201131
20111269, 115, 203, 204197642191187824, 91, 9437, 69, 71, 72,100, 202
20213617924, 64, 65, 69, 71,89, 95, 100, 103,106, 110, 111,116, 203, 20489898380, 8969, 217, 218884980171191351328368
116
241
WoudschotenWulvenWulverhorstWijckersloot, VanWijk bijbi' Duurstede, clas-
sisWijk bij Duurstede, stad
Wijkerbroek, het7Wi'kerweerdse polder, deJ PWi'kse gerecht, het Ge-J 8
meeneland van het -
INDEX OP NAMEN
13611845,1329832,71,
46,
37,79,
47
65, 69,104, 115,
Vos, G.VosholVosmeer, SasboutVredelingVredendaalVreeland
VreeswijkJ
Vreeswi 'kJVrouwenberg, Onzer -8VrouwenkloosterVuilkopVuursche, deVu Ico /VuilkoY P PVijfheerenlandenJ
JVi j f hoeven (onder Jaars-^veld)
Vijfhoeven fhoeven (in Kortrijk) k)J ( J
WaaienWaal, 't
WaardassackerWagenaar, C. W.gWageningenWaldeck,raaf vangWambergWaver(en)WaverveenWeede, VanWeenerWeerkampen van dep
Loosdrecht, deWees en Weiss, G. van
gWel elegenWerkhoven
Wildt, DeWilhelm II, ex-keizer
Wilhelmina, gkonin inWillem I, koningWillem I, stadhouderWillem III, stadhouderWillem IV, stadhouderWilleskopWillige Langerak8 8
Wilnis
Winkel, deWinssen, VanWitte van Elkerzee, VanWittevrouwenWittevrouwenkloosterWoerden, Groot-water-
80, 89 schap van -p68 Woerden, stad
Wolleswinkel68, 114 Woudenberg104; zie ook Tullen 't Waal89197743211864,27,119
69,37,
20269, 72, 202
91
15952,85
56, 108
69, 71, 92, 100,
119110, 119211502620, 292069, 89, 22569, 72, 89, 219,22033, 64, 69, 71,90, 205, 2069012, 12111817820, 97
40, 41, 63, 6524, 74, 9311969, 72, 112, 137,2079669, 8469, 217, 218119
49, 50, 10217, 20, 21, 27-32,39, 44, 67, 70-74,90, 97, 98, 100,104, 2089090
90
157, 15824, 69, 71, 106,222919797zie Vuylcop69, 13964, 65, 84, 22263
Werkum, H.D. vanWestbroek
WestravenWestrenen, VanWestveenWickenburgWielWiers(che polder), dePWiersche Veld
104, 110, 1459264, 69, 71, 85,89, 106, 140, 16169, 85, 221116-11964, 69, 87, 2051158089, 22265
IJssel, heemraadschapvan de -
IJssel rivier de (Hol-landsche) -
IJsseldam
IJsseldi'k en IJsselkade,Jhoogheemraadschap8 pvan den Zuid -
1Jsselstein, baronie
221
40, 75zie Lekdijk Bene-Jdendams
91115, 225, 226
242
IJsselstein, stad
IJsselveld
IJsselvere
Zevenhoven (onder Lo-pik)
Zevenhoven (onder Mi'-Jdrecht)
ZevenhuizenZoudenbalchZuiderzee, departementP
van de -Zuid-LinschotenZuid-Polsbroek
JZuid-IJsseldi k (en IJs-(selkade)
Zuid-ZevenderZuilen
ZuilenburgZuile(n)steinZuylen, Dirck vanZwezerengZwijnevoortl
65, 69, 85, 219
90125, 130119
25, 26, 3727, 69, 22427, 68, 115, 224
91, 2218954, 69, 91, 97,112, 116, 178, 186,188, 195, 19718869, 1556469136
INDEX OP NAMEN
24, 51, 67, 70-72,74, 75, 90, 97,116, 225-22764, 65, 83, 218,22669
Zander, J.G.W.
ZandslootZandveldZeeburg en Diemerdijk,g J
hoogheemraadschahoogheemraadschapvan - 63
Zeeland 18, 53Zegveld 64, 65, 69, 104,
209Zegvelderbroekg 65, 69Zeist, classis 52Zeist,erecht/ emeenteg g 51, 52, 56, 64,
69, 72-75, 90, 92,93, 95, 107-109,111, 210-212
Zevender 27, 69, 72, 80,89, 110, 219, 220
1878887
243
INDEX OP TREFWOORDEN
AalmoezenierskamersAannemerAartsdiakonaten, aarts-
diakensAartspriestersPAbdijenJAdviesbureauAdvocatenAmbachtsheerlijkheden AmbachtsherenAmbachtskamerApostolische vicarisPArbeidsbemiddelingArchief (definitie)Archiefbewaarplaatsenbewaar laatsen
, bisschoppelijkePP JArchiefdiensten, archie-
ven van
Archiefwet 1962Archieven,
J
bisschoppe-lijke
Archieven, kerkelijkeJArchieven,rovincialeP
inspectie derArchitectArchivarissen, archief
vanArmbestuur, burgerlijk
- ParochiaalArmenhuizen
ArmenloterijArmenzorg
ArrondissementenArrondissementsrecht-
bankenAtlasAuditeurs, commissie
vanAutobusdiensten
174, 183132
15-17, 4448, 53, 98zie kloosters9391-93, 13654, 11635, 54, 21717445-48, 100181, 214111, 11-12, 4317, 44
57, 77, 130, 177,2001, 11, 43
12-14, 17-1843
1132
78, 197128, 214, 217,221, 224-226132, 183, 223132, 174, 183,18513350, 132-133, 174,181-184, 188,221; zie ook soci-ale zorg25-26, 37
37, 70zie kaarten
2192, 132
Badhuis-inrichtingen8BakkerijenJBaljuwrechtspraakJ pBaljuwschappenJ ppBank van leningBankwezenBa tisten emeenten,P 8
Unie vanBaronieënBazarcomitéBedelarij, wering der
Bedelarij, gBedrijven, archieven vanlBeeldende kunsten, aca-
demie voorBegraafplaatsBegrafenisfonds8Begijnhof8JBejaardenzorg gBelastingeng
Besturen, gewestelijkeg JBestuur, departementaalP- intermediair-
administratief- intermediair-
provinciaalrovinciaalprovinciaal
BevolkingsregistersBewaarscholenBibliotheken, archief -
- openbarep- school -Bioscoop
PP JBisscho eli'ke hiërar-chie herstel
Bisschoppen van UtrechtPp
Blikslagerij
140, 142, 17692, 13633117, 159128, 181, 22691-92, 179, 192
52-53, 109115-116, 225-22619513251-52, 55-56, 91-92, 108
1981289319393, 174, 181-18418, 21, 23, 37-38,54, 56, 71, 74,127, 171, 210,219, 22612-27, 57, 63-6623-25, 36, 66
23, 34
22, 6523, 26, 66, 121171, 179104, 188101, 108, 119,137, 140, 142,198, 208, 21314221192
46, 4813-17, 22, 27-29,31-33, 38, 40, 43-46, 54-55, 63,101, 120108
244
174, 175, 227Fabricageg
INDEX OP TREFWOORDEN
Bloemen, kweken vanBoekhandelBor stellin sfondseng gBouwbedrijvenJBouwtekeningengBrandbestrijdingJBroederschappen
Brood- en meelfabriekBrouwerijBruggenBurengerechtengBurgemeesters- archieven vanBurgerlijke standg J
BurgerwachtgBurgerweeshuizen8BuurtenBuurtverenigingen
BijbelgenootschapJ g
CholeraCommissaris des
Konings8ConcertzaalCrisiscomitésCultuur, algemeen
Dak pannenfabriekPDefensie
DenksportDiakonessenhuisDia'sDiergeneeskundegDistributiediensten,
g-krip en
Docenten, archieven vanDomeinen
14213191131, 181108, 120128, 135, 173, 21451, 134, 181-184,193, 2071791801393328-31, 35-36116, 150, 19760-61, 72, 170,178zie schutterijzie weeshuizen172-173zie wijk- enbuurtverenigingen192
2792132, 139, 175, 22777, 95, 130, 134,190, 195
9156, 76, 104, 128,135, 172-173, 215134107199, 20857, 77, 93
130, 142, 174,214, 22612918, 56, 74, 226;zie ook kroon-domein
DorpsbesturenP
DorpsgerechtenDouaneDrankbestrijdingDroogmakerijDrost ambt)tDijkbesturenJ
DijkravenJgDijkschap P
reEi endomsover ang, -g $gisters van
ElektriciteitsbedrijvenJYEleemos nae van Oud-
munstergEvan elische Broeder-
gemeenteEvangelisch-Lutherseg
gemeente-Ex loitatiemaatschaP P
pijenPJ
zie gemeentebe-sturen30, 67-69, 130709416225, 30, 3240-41, 152, 172,207, 22940, 16641
72214, 226
64, 183
51, 53, 107-108
109, 135-136, 195
118, 131
zie openbare wer-ken92, 102, 108, 110,114-119, 136,196, 201, 225-22719118, 21, 23-25, 65-66, 74, 127, 171;zie ook belastin-gen; gemeenteont-vangers176, 182-183,186, 19412, 94, 108, 120,123, 140, 142,146-151, 153-154,163, 165-166, 168,201, 208, 212, 21464-65, 93, 132,182-184, 221
Familiearchieven
FilatelieFinanciën
Fondsen
Foto's
Fundaties,geestelijke^ gl
Doop-, trouw- engbe raafboeken
Doopsgezinde gemeenten
72, 127, 130, 170,178109, 135, 195
Gasfabrieken
Gasthuizen
126, 128, 211,226132, 166, 181-182, 184-185, 223
245
INDEX OP TREFWOORDEN
Gebouwen, restauratievan
Geconfisqueerdegoede-9 gren, rentmeester der
GedenktekensGeëligeerdengGeërfdenGeluidsarchiefGemeentebedrijven, alge-Gemeentebedrijven, g
meenGemeentebestuur
Gemeenten, indelingGemeenteontvanger
PGemeente ersoneelGemeenteraad
Gemeentesecretaris
gGeneeskundi e dienstenGenieGeografiegGerechten
- indelingGerechtsheerGerechtshofGereformeerde kerk in
Hersteld verbandGereformeerde kerken
gGevan eniswezen
GezondheidscommissieGezondheidszorg
Gilden
GodshuizenGoederen, onroerendeGoud- en zilverfabriekGouverneurGraanhandelGrasdrogerijg JGrenswijzigingen
134, 166
1813420-22, 6533, 41200
12630-31, 35-36, 60,78-79, 124-178,197-2261, 535, 127, 171126-127zie gemeente-bestuurzie gemeente-bestuur127, 129, 17556, 769433-34, 40-41, 64,78-79, 124, 130,139-167, 202-2251-4, 34, 545436, 38, 70
10352-53, 103-107,135, 19556, 73, 96; zieook huis van be-waring129, 140, 175, 21077, 93-94, 129,142, 175-176,182, 187-188, 21528, 118, 133, 186,223184-18539, 94, 1189226-279121524, 27
GrofsmederijJGymnasiumY
Handelsondernemingen8HandelsscholenHandschriftenH.B.S.Heemraden(Hoog-)8)
Heerlijkheden
Herdenkingen8Hernhutters
Hervormdeemeenten8
Hof van Justitie- Van Utrecht
HofjesJHogescholen8Hollandse Zending(Hoog)heemraadschap-P
pen
(Hoog)heemraden
PHos italenHotelsHuis van bewaringHuisarchieven
HuurcommissiesYPH otheekbewaarders
Ingelanden8Inventaris (definitie)Israëlitischeemeente8
JachtJeugdzorg
Johanniterorde
181zie scholen
92, 108, 180129-130, 133137, 198zie scholenzie (hoog)heem-raden33-34, 54-55, 63-64, 94, 109-119,136, 166, 225134, 190, 211, 220zie EvangelischeBroedergemeente102-104, 106, 112,135, 144, 147, 194,197, 201, 214, 216,220, 227; zie ookNederlandse Her-vormde kerk25, 6718, 20-22, 25, 28,30, 32-33, 67182-18357, 77, 17346-47, 53, 98
41-42, 84-85, 91,221, 22940-41, 131, 166,20756, 76, 7792, 1817354, 92, 109-119,136, 142, 158129, 139, 22775
21812-13, 61109
69, 134, 19293, 142, 175, 188;zie ook rijksin-richtingen98
246
INDEX OP TREFWOORDEN
Jongerenverenigingen 95-96, 107, 175,187, 194-195
Kerkelijke goederenKerkelijke 8
Kerspelen
Keuring van waren8Keuringsraad8KiesverenigingenKindertehuizenKlederdrachtenKloosters
ecomKommanderijen, -l 8mitteerden tot de 171
lKoninklijk Huis, evene-menten 134, 192, 198,
211, 215Koophandel, college van 186Kraamzorg 184Krankzinnigengesticht 187Kranten 12, 124, 137-138,
142, 148, 168,198, 208, 212-213
Kroondomein 56, 7488Kruisvereni in en 142, 223
g8Krij s evangenen zie oorlogsslacht-offers
KrijgsradenJ8KunstbeschermingKunsthandelKunstkringen, -genoot-8 g
schappen
70,179131
134,
173, 179,
189-190,
226
198-199Kunstraad, Utrechtse 198
LandbouwLanddrostLandstormLandverradersLatijnse school7Leenhof van UtrechtLeenkamersLeerlip envereni in en8 88LeesgezelschappenLetterkundeLevensmiddelenhandelLevensmiddelenverstrek-
kingLoodwitfabriekLuchtbeschermingLycea
Maarschalken
- archief vanMaatschappelijk werk,PP J
hulpbetoonPMachinefabriekMairesManufacturenMarkenMavo-scholenMeelfabriekMeisjesschoolMemorieherenMeteorologie8MeubelsMilieubeschermingMilitieMolensMomboirkamerMonumenten
MuseaMuziekgezelschappen
MuziekhandelMuziekscholenMuziekverzameling
Naai- en breischolenNederlandse Hervormde
kerk
7625, 66zie defensie128zie scholen22, 6563-65133, 176, 190zie letterkunde134, 188-190, 19292
214, 226-227180215zie scholen
15-16, 18, 22,31-33115
zie sociale zorg181zie burgemeesters108, 13178zie scholen17917698759294zie defensie131174130, 134; zie ookgedenktekens18995, 173, 180, 189,190, 215131, 18095, 177108
104, 133, 188
48-50, 53, 96,101-104; zie ookhervormdee-8meenten
Kaarten
KadasterKalende(r)broederschapKameraarsKamers van arbeid- van koophandel- van notarissenKantongerechtenKantonsKapittelsP
12, 94, 108, 120,138, 142, 199,201, 2087598, 181-18217177, 179917238, 70-7126, 3714-17, 20-21, 31-34, 38, 44-45, 47,49, 56, 63-65, 98,120, 18114-15, 44-45, 49,56, 101, 226153, 156, 214,216-217126, 1737695, 135, 193-194132, 17414696-98, 181-182,193-194
247
INDEX OP TREFWOORDEN
Nederlandse Protestan-tenbond
Nederlands-Israëlitischegemeente
Noodgevallen, hulp in8 p
Notarissen
Nut van 't algemeen,8maatschappij totpp l
)Nijverheid, Nederland-sche MaatschappijPp Jvoor
OecumeneOfficialen, officialaatOmroepverenigingOnderprefectenpOnderscheidingstekens8OnderwijsJ
OnderwijscommissiesJ
Ontspanningp 8Oorlogsdocumentatie8Oorlogsslachtoffers8OpenbaarheidPOpenbare ordeOpenbare werkenpOud BisschoppelijkepP
Clerezi
8Oudheidkundi e vereni-in en88
Oud-katholieke kerkAOverheids ublikaties
Overleg, commissie voor8eorgeorganiseerd8 8
PadvinderijJPamflettenPapierhandelPParochies
PensioenfondsenJPersoonlijke archieven
8Plaatsin slist (definitie)J ^
109, 194-195
10993, 96, 132, 139,186, 197, 22738-39, 71-72, 131,179
134, 189, 192
180
93, 9615, 17, 459625-26, 66142, 21577-78, 94, 127,129-130, 133, 139,176, 188, 21577, 126, 129, 130,139, 176, 21095, 190-192, 220142132-134, 18612, 6026, 128, 172126, 128, 172
zie Oud-katholieke kerk
94, 134, 19047, 53, 100-101138
127
19210113199-100, 194,223-224109, 180119, 133-137,197-19813, 61
Plattegronden8
PluimveePolders
PolitiePolitiekearti'en/P J
organisaties8
PortrettenPosterijenJPrefectPrentbriefkaarten
Prenten
Protestantenbond, Ne-derlandse
Prijsbeheersing 8
Raad van Kerken, inNederland
- UtrechtseRechtbanken
ReddingsbrigadeRederijkerskamersJReinigingsdienstRekenkamer, pde arte-
mentale- Haagse- UtrechtseRemonstranten
Rentambt UtrechtRepresentanten, rovi-P P
sioneleReviseurs, Raad vanRiddershofstedenRidderschap
Rode Kruis
zie bouwtekenin-gen21541, 80-90, 118,159, 161, 202-204, 214, 216,219, 222, 226128, 226
95-96, 148, 186,215zie foto's75, 17325, 30, 66120, 123, 140,142, 153, 163,168, 20812, 94 108, 120,138, 140, 146,148-149, 151,199, 201, 208,212, 214
109, 194-19571, 128, 139
9619516, 26, 32-33, 36-39, 69-71, 179135189-190, 223126
24, 661818, 2148, 51, 53, 109,135, 195zie kroondomein
22-23, 656720, 33, 5416, 20, 22, 26,33, 35, 45, 54,65-66133, 142, 215
248
INDEX OP TREFWOORDEN
Rooms-katholieke kerk
RotaryclubRijksinrichtingen voor8
jongens en meisjes
ScheepvaartSchepenbankenpe
SchepenenPScher schuttersvereni in-P 8
genSchippersverenigingenScholen, algemeen8
- (lager) beroe sonder-8 PwijsJ
- kleuteronderwijsJ- lager onderwijs8 onderwij- middelbaar onderwijsSchoolbesturen
Schoolmelkcomités
PSchoolo zienerSchoolverzuim, wering
vanSchouten
- persoonlijke archievenvan
SchouwburgSchuttersraadSchutterij
SeminariaSlachthuisSociale zorg
SociëteitenSortPSpinhuisPStaalgieterij8 JStadsarmenschoolStadsconventen
8Stads erechten
43-48, 96-100,194, 223-224135
56, 73-74
56, 104, 13117, 28, 30, 33,37, 17027-30, 33
192133, 186132, 188; zie ookonderwijs
94, 188102, 22299, 12994, 108, 176, 188zie onderwijscom-missies176, 22277
131, 139, 174, 22215, 27, 29-33, 35-36, 41
136, 150, 170,207, 214190zie krijgsraden70, 76, 128, 135,137, 172-173, 179,193, 211, 22199, 101, 11912677, 93, 101, 109,128-129, 132-133,174-175, 181-184,227134, 189, 221140, 181, 190-191132197zie scholen171, 19332, 67, 69, 127,170
StadsheerlijkhedenJStaten, GedeputeerdeP
- Provinciale
- van Utrecht
Steenfabrieken8Straatwe en
Strafinrichtingen8
StudentenverenigingenSuccessie, recht van
YS nodale archieven
TabaksindustrieTechnische scholenTekengezelschap
8 PTekeningen8TelefonieTextielindustrie, -handel
TiendenTimmerfabriekToegankelijkheid
8 JToerisme
8Toneelvereni in8TopografieTramwegenTransportbedrijf TuinbouwTweede Wereldoorlog
JTijdschriften
Universiteit van Utrecht
Vakorganisaties8VeenderijenJ
VeenschappenPPVerenVerkeerscommissie
8Verzekerin swezenVicarieënVisserijJVluchtelingenhulp8 P
177-17820-21, 26-27, 30,19726-2I, 35, 41-42,11612, 16-22, 29, 33,44-45, 48-49, 54-55, 65, 169, 19755, 222zie wegenzie gevangeniswe-zen95-96, 190-19174, 226101, 104
55, 94, 180zie scholen190zie prenten75, 13577, 92, 108, 131,17976, 13613212, 61215, 227137zie kaarten131181133132, 134, 166,199, 227105, 119, 138, 198
57, 77, 173; zieook 8Ho escholen
133, 186-18780-81, 85, 88-89,162zie waterschappen1731281sais112776, 146, 218132, 175, 211, 221
249
INDEX OP TREFWOORDEN
Voederbedrijf fJVolkshuisvesting
VolksonderwijsJVredegerechtengVredescongres 1713gVrouwenverenigingen
JVri'zinni rotestantis-Vrijzinni Centrale Com-
missie voor hetVijandelijke goederenVijandelijke g
WaarborgWapensWaterleidingbedrijven$ JWaterschappenPP
- indelingWatersnoodWaterstaat, provinciale, Jri'ks-, zorg voor deg
Weerbaarheid, bevorde-ringan de8
Weeshuizen
Weeskamers
21475, 129, 132, 175,185zie onderwijs26, 36-38, 70, 17916996, 133, 186, 191,194
53, 93, 95-96, 194128
78, 18092126, 128, 2261, 11-12, 39-42,63-65, 79-91, 97,148, 161, 201-202, 207, 218,225, 2291, 6-913956, 6656, 74-7539-42, 56, 172
135, 173, 192-193131-132, 166, 181,183, 199, 221, 22372, 128, 174, 223
Wegen
WeigravengWerkgeversgWerklozenzorgWest-Indische ComP-ag
nieWetenschapsbeoefeningP gWethouders
WinkelsWoningbouwverenigingenWi' k- en buurtvereni in-Wijk- g
gen
IJkkantoor
ZangverenigingenZending
ZegelsgZiekenfondsZiekenhuizen
ZondagsschoolgZoutziederijZuigelingenzorgZuivelconsulentZusterschapZwembaden
56, 66, 172, 202,207, 211, 217207181227
11777, 94, 188-189zie gemeentebe-sturen181132, 140, 185
142, 185, 190
76
137, 18951-53, 105, 107-109, 193120, 1999377, 105, 132, 187,210, 21511618018776182zie sportaccom-modaties
250
Overzichten van de archieven en verzamelingen in de openbare archiefbe-waarplaatsen in Nederland
I P. Brood, A.J.M. den Teuling, De archieven in Drenthe (1979), 142blz. (ISBN 90 14 02880 6)
II De archieven in Gelderland (1979), 283 blz. (ISBN 90 14 02936 5)
III J.J.C. van Dijk, R.L. Koops, H. Uil, De archieven in Zeeland (1979),117 blz. (ISBN 90 14 02943 8)
IV De archieven in Noord-Brabant, samengesteld door de Kring van Ar-chivarissen in Noord-Brabant (1980), 563 blz. (ISBN 90 14 02944 6)
V J.F.J. van den Broek, O.A.M.W. Hartong, A.L. Hempenius, J. Mei-nema, De archieven in Groningen (1980), 216 blz.(ISBN 90 14 02925 X)
VI H. de Beer, C. van Heel, W.A. Huijsmans, A.J. Mensenra, De archie-ven in Overijssel (1980), 205 blz. (ISBN 90 14 03025 8)
VII De archieven in Noord-Holland (1981), 406 blz. (ISBN 90 14 03117 3)
VIII J.H. van den Hoek Ostende, P.H.J. van der Laan, E. Lievense-Pelser,De archieven in Amsterdam (1981), 222 blz. (ISBN 90 14 03118 1)
IX J.A.M.Y. Bos-Rops, H.A.J. van Schie, B.J. Slot, C.J. Zandvliet, Dearchieven in het Algemeen Rijksarchief (1982), 557 blz.
(ISBN 90 14 03221 8)
X J.A.M.Y. Bos-Roes, J.A. van den Hoek, T.P.M. Huijs, A.M. van derWoel, De archieven in Zuid-Holland (1983), 2 delen, 922 blz.
(band 1: ISBN 90 14 03240 4 / band 2: ISBN 90 14 03365 6)
XI A.N. Beets, H.L.Ph. Leeuwenberg, J.G. Riphaagen, De archieven inUtrecht (1985), 262 blz. (ISBN 90 14 03240 2)
251
D E A R C H I E V E N I N U T R E C H T
deel X I in de serie
Overzichten van de archieven en verzamelingen in de openbare archiefbewaarplaatsen in Nederland.
D e openbaarheid van overhe idsarch ieven is geregeld i n de A r c h i e f w e t 1 9 6 2 : iedereen m a g de naar een overheidsarchiefbewaarplaats overgebrachte arch ieven v a n ri jk , prov inc ies , gemeenten en water schappen kosteloos raadplegen. O m van dit recht ook werke l i jk gebruik te k u n n e n m a k e n is het van belang te weten op welke plaats m e n deze overhe idsarch ieven en de door de archiefdiensten beheerde part icul iere a rch ieven en v e r z a m e l i n g e n kan v i n d e n . V a n enkele gemeente arch ieven bestaan daarom o v e r z i c h t e n , terwi j l de i n h o u d van de r i jksarchieven is beschreven in , , D e r i jksarch ieven i n N e d e r l a n d " . D e z e laatste uitgave is echter reeds g e r u i m e ti jd u i t v e r k o c h t . V e r d e r is de i n h o u d v a n de meeste archiefbewaarplaatsen de laatste jaren sterk ui tgebreid en z i jn vele arch ieven , die tot n u toe ontoegankel i jk w a r e n , geïnventariseerd. Reden genoeg v o o r een t o t a a l - o v e r z i c h t van de i n h o u d v a n alle openbare archiefbewaarplaatsen in N e d e r l a n d . O n d e r auspiciën van de V e r e n i g i n g van
' A r c h i v a r i s s e n i n N e d e r l a n d w e r k t e n daarom de N e d e r l a n d s e arch ivar i ssen samen aan de serie „ O v e r z i c h t e n v a n de arch ieven en v e r z a m e l i n g e n in de openbare archiefbewaarplaatsen i n N e d e r l a n d ' ' . Per p r o v i n c i e w o r d t i n z i c h t verschaft i n de i n h o u d van alle archiefbewaarplaatsen v a n ri jk , gemeenten en waterschappen. D u i d e l i j k e , systematische en uitgebreide in format ie , waardoor u toegang kr i jgt tot de v o l t o o i d ver leden t i jd .
I S B N 90 14 0 3 2 4 0 2
S a m s o m U i t g e v e r i j bv . Postbus 4 . 2 4 0 0 M A A l p h e n aan den R i j n .