Antwerpse stadspastoors

Inleiding

• Kanunnik Zandvoort in 1618 over het kerkelijk apparaat

• Inhoud:– het kapittel als pastor primitivus– parochiale organisatie– aanstelling van de pastoor– de pastoor aan het werk

Pastor primitivus

• Kapittel: pastoor hele stad

kapitteldekenSeculiere clerici

PlebaanMagistratuur en familie

PestpastoorBesmettelijke zieken

StadspastoorsGewone parochianen

Pastor primitivus

• financiële afhankelijkheid parochies• benoeming stadspastoors en personeel

door kapittel• de koster als spion• de provisor als permanente visitator• visitaties voor meer uniformiteit, eerbied

voor de eredienst en tradities• concordaten met de kloosters

Parochiale organisatie

Parochiale organisatie

Parochiale organisatie

Aanstelling

• tot 1620 door kapittel– getuigenissen inzamelen– Frans en sociale vaardigheden– praktische preekproef

• vanaf 1620 concursus– ondervraging over katholieke leer– talenkennis– praktische preekproef

Aanstelling

• wie komt er?• cursus honorum

– van onderpastoor naar pastoor– van arme naar rijke parochie– bekroning: plebaan of pastoor van Sint-

Walburgis

De pastoor aan het werk: kerntaken

• enorme parochies• pastoor = predikant• tijdige toediening doopsel en berechting• hoogmis, lijkdiensten, catechismus• onderpastoor = ziekenbezoek en vroegmis

De pastoor aan het werk

• zwarte schapen terecht wijzen• kerstenbrieven schrijven• bemiddelen• liefdadigheid• leider van de parochiale eredienst• fund-raising

De pastoor aan het werk

3200 ziekenbezoeken

100 trouwen100 H. Oliesels

125 ondertrouwen800 berechtingen

1000 uittreksels468 registraties doden

50 extra communies468 doden

26 14-daagse berecht.400 kerkgangen

400 ziekenbiechten468 doopsels

SacramentenSacramenten

De pastoor aan het werk

3 dodenofficies10 rekeningen

17 jaargetijden180 biechtdagen

26 processies90 hoogmissen

150 middaglof70 lessen eerste communie

430 koorzang votiefmis250 catechismuslessen

640 getijden65 sermoenen

EredienstPastoraal

De pastoor aan het werk

Uijt deze groote menichte can men besluijten, wat een geloop den Pastoor aan sijn huijs heeft.

De pastoor privé

competentia

koor

vast

accidentalia

De pastoor privé

competentia

koor

vastaccidentalia

catechismus

De pastoor privé

• boek, studie, catechismus• vurig, heftig, twistziek• waardigheid en gezag