De aanleg van uw tuinvijver

PlanningAanleg

BeplantingVissen

De aanleg van uw tuinvijver

+ speciale tips

voor de koivijver+ speciale tips

voor de koivijver

2

1 Een stuk levenskwaliteit voor mens en dier:De eigen tuinvijver.................................................................................................................... 3

2 Voorbereidingen en aanleg van de vijver ........................................................................... 42.1 Het ideale seizoen ............................................................................................................ 42.2 De afmetingen van de tuinvijver ................................................................................. 42.3 Locatie ................................................................................................................................ 52.4 Een voorgevormde of een vijver van folie? .............................................................. 62.5 Het bepalen van de hoeveelheid folie ........................................................................ 72.6 Aanleg en inrichting van de tuinvijver........................................................................ 82.7 Voorbeelden van vijverranden en wijze van bevestiging...................................... 102.8 Het graafwerk................................................................................................................... 122.9 Het aanbrengen van de vijverfolie .............................................................................. 142.10 De bodembedekking ....................................................................................................... 152.11 Waarop u moet letten bij de aanleg van een koivijver ........................................... 16

3 Water – bron van alle leven .................................................................................................... 173.1 Het vullen van de tuinvijver met water...................................................................... 173.2 Het behandelen van vijverwater.................................................................................. 183.3 Helder water – met de sera vijverfiltersystemen .................................................... 20

De sera vijverfilter W 1500.............................................................................................. 20De sera bio-vijverfilters .................................................................................................. 21De sera 3-kamer-biofilter ............................................................................................... 22De sera drukfilters T en de sera drukfilters T + UV-systeem.................................. 23De sera Pond UVC-vijverzuiveraars ............................................................................. 23De sera UV-systemen ...................................................................................................... 24De sera fonteinen filterpompen ................................................................................ 24De sera fonteinsproeiers................................................................................................ 25

4 Beplanting .................................................................................................................................. 264.1 Onderwaterplanten......................................................................................................... 274.2 Moeras-, ondiep water- en randplanten .................................................................... 284.3 Planten met drijvende bladeren .................................................................................. 304.4 Planten voor de koivijver............................................................................................... 314.5 De juiste beplanting ........................................................................................................ 324.6 Constante waterwaarden met sera GH-KH plus ....................................................... 33

5 De vissen voor uw tuinvijver.................................................................................................. 34

6 Inkoopchecklist ......................................................................................................................... 35

Inhoud

3

Een stuk levenskwaliteit voor mens en dier: 1De eigen tuinvijver

Tips voor het aanleggen van een tuinvijver

De vijver als waterbiotoop in uw tuin creëert een stuk leefruimte voor dieren enplanten, die in de vrije natuur vaak al zeld-zaam zijn geworden. Talrijke diersoortenen de prachtige kleuren van diepgroene,bloeiende planten maken de tuinvijver toteen klein recreatiegebied vlakbij huis. Uwtuinvijver wordt een aantrekkelijk middel-punt in uw tuin en een waardevolle bio-toop voor planten en dieren.

Bij het aanleggen van een vijver legt u debasis voor een natuurlijke waterbiotoop.Door een gebrek aan informatie worden bijde aanleg van de vijver soms foutengemaakt, die later het plezier aan de vijverkunnen overschaduwen. Ook in dit geval kan deze infobrochurehulp bieden, want ook wanneer de vijver alklaar is, kunnen eventuele mankemententoch nog worden hersteld.

Tips voor vijverbezitters staan in de serainfobrochure “Het onderhoud van uwtuinvijver”.

Wanneer u onze tips opvolgt, kost hetonderhoud van de tuinvijver nog maarweinig moeite. U geeft de natuur alleenmaar een steuntje in de rug. Mochten er inde natuurlijke kringloop toch eens proble-men zijn, kan de sera infobrochure “Hetonderhoud van uw tuinvijver”, waarinmogelijke oorzaken en maatregelen zijnsamengevat, uitkomst bieden.

En nu wensen wij u succes en veel plezier!

0 cm

20 cm

40 cm

60 cm

80 cm

100 cm

De beste tijd voor het aanleggen van eenvijver is het voorjaar. De planten zijn dankrachtig genoeg om vast te groeien en tegedijen. Het warme water in het late voor-jaar en in de zomer versnelt de fase waarinde planten veel energie gebruiken om vastte groeien. Een vijver kan tot in de herfstworden aangelegd, zolang er maar warmedagen zijn waarop de folie in de vijver kanworden gelegd (zie hoofdstuk 2.9).Er kan dan echter pas in het voorjaar (april)worden geplant, wanneer de watertempe-ratuur boven de 15 °C ligt.

Om de natuurlijke regulerung van de vijverook op de lange termijn biologisch te latenfunctioneren, moet voor de tuinvijverminimaal een ruimte van 10 m2 (dit komtovereen met een grondoppervlak van 3,20 m x 3,20 m) worden vrijgemaakt. Ten-minste twee vierkante meter van de tuinvij-ver moet een diepte hebben van een meterof meer. Daarvoor zijn er twee redenen:

1 Bij een sterke verwarming in de zomerkunnen de vissen en andere levendewezens zich terugtrekken in het koeleen daardoor zuurstofrijke water vlakbijde bodem.

2 De optimale overwinteringstemperatuurvoor vijverdieren ligt bij +4 °C. Water isbij een temperatuur van +4 °C hetzwaarst en zakt naar beneden. In wintersmet temperaturen tot –20 °C hebben dediepere waterlagen in de vijver daaromeen temperatuur van precies +4 °C, wan-neer de vijver ongeveer een meter diepis. Is de vijver te ondiep, kan hij geheeldichtvriezen.

Winterslaapzone van vijverdieren

Modder+4 °C

+3 °C

+2 °C

+1 °C

IJslaag

2 Voorbereidingen en aanleg van de vijver

4

2.1 Het ideale seizoen 2.2 De afmetingen van de tuinvijver

Door het plaatsen van verwarming in detuinvijver ontstaan vlakbij de verwar-mingselementen zones met warm water.Wanneer de vissen vanuit hun verblijf, meteen ideale overwinteringstemperatuur van+4 °C, naar de opgewarmde waterlaagzwemmen, kan dit in de winter en in hetvoorjaar tot vissterfte leiden! Het plaatsenvan verwarmingselementen, zoals ditgebeurt in aquariums, is gevaarlijk en daa-rom om veiligheidsredenen verboden!Aquariumverwarming is ontwikkeld en ge-

produceerd voor gebruik binnenshuis.Daarom zijn de aansluitkabels niet UV-bestendig; bovendien zijn kabel en stekkerniet geaard.De hierboven beschreven methodenmogen niet worden verward met de vijver-verwarming voor het gehele jaar, die intus-sen door koiliefhebbers wordt gebruikt enhet water ook in de winter op constant 20 °C houdt. Daarover leest u meer in hethoofdstuk 2.11 “Waarop u moet letten bijde aanleg van een koivijver”.

Let op!

De juiste locatie

Voorbereidingen en aanleg van de vijver 2

5

2.3 Locatie

Wij adviseren bij de aanleg van een tuinvij-ver een plek te kiezen met enkele uren zonper dag. Indien mogelijk wordt de vijverniet gesitueerd vlakbij bomen met veel val-lende bladeren of naalden. Bladeren ennaalden die in de vijver vallen verrotten envervuilen het water in hoge mate. Hetdaardoor veroorzaakte zuurstofgebrek isgevaarlijk voor vissen en andere dieren inde tuinvijver.

Bovendien zijn naalden moeilijk uit de tuin-vijver te verwijderen. Wordt de vijver tochvlakbij wat grotere bomen aangelegd: bijgraafwerk zijn beschadigingen van de wor-tels vaak niet te vermijden. Wanneer dewortels voorzichtig worden doorgesne-den, ontstaan aan het snijvlak kleinere,wijdvertakte wortels, die zelfs de groei enlevenskracht van de boom bevorderen.

Er zijn echter ook grotere voorgevormdevijvers, die uit meerdere delen met behulpvan lijm of schroeven kunnen wordensamengevoegd. Een nadeel van voorge-vormde vijvers zijn de veel voorkomendetransportproblemen, omdat de vooral degrotere voorgevormde vijvers zeer veelruimte in beslag nemen. Voorgevormde vijvers hebben vrijwel altijdsteile wanden, waarin voorzieningen moe-ten worden aangebracht, waardoor dierendie in de vijver vallen, deze ook weer kun-nen verlaten. Verder kunnen ze voor watbetreft de vorm niet worden aangepastaan individuele wensen.

Vijverfolie heeft het voordeel, dat bij hetaanleggen vrijwel elke gewenste vorm

mogelijk is en zeer eenvoudig kan wordenaangebracht. Ook diepe vijvers leverengeen problemen op.

Voor het vervaardigen van vijverfolie isvooral het sterke en duurzame PVC zeergeschikt gebleken en wordt daarom verre-weg het meest gebruikt. De meestgebruikte foliediktes liggen tussen 0,5 en1,5 mm. De dikkere folies zijn vooral voorgrotere vijvers beslist aan te raden, omdatze meer elasticiteitsreserves bezitten. Geweven folies die zijn voorzien van eenPVC-laag, zijn niet geschikt. Door weersin-vloeden raken lagen los van elkaar, de vij-ver wordt zwaar beschadigd en gaat lek-ken.

Polyethyleenfolie (PE) kan als alternatiefdienen. Dit materiaal kan echter niet metde gebruikelijke lijmsoorten voor vijver-folie worden gelijmd. Hiervoor bestaanspeciale lijmtechnieken.

Tuinvijverfolie van rubber is slijtvast enzeer elastisch, maar wordt momenteel nogniet zo vaak gebruikt. Wanneer meerderebanen met elkaar moeten worden verbon-den, moet ook deze folie op een specialemanier worden gelijmd. Rubberfolie is aanmerkelijk duurder danPVC- of PE-folie.

Voorgevormde vijvers van kunststof envooral vijverfolie zijn het meest beproefden worden daarom overal toegepast.Voor de vervaardiging van voorgevormdevijvers worden hoofdzakelijk polyethyleenen de zeer sterke, met glasvezel verstevig-de, kunststof gebruikt. Voordelen van eenvoorgevormde vijver zijn de lange levens-duur en het relatief eenvoudige plaatsen. De voorgevormde vijver kent echter ookbeperkingen. Zelfs grote eendelige model-len bieden minder dan 10 m2 wateropper-vlak bij een volume van minder dan 10 m3.De diepte bedraagt normaal gesprokenmaximaal 80 cm, hetgeen gedurendestrenge winters voor het overwinteren vanvissen te weinig is.


6

2.4 Een voorgevormde of een vijver van folie?

Wanneer de vijver al is uitgegraven, kan deafmeting van de folie eenvoudig met eenstuk touw worden bepaald. Leg daartoehet touw haaks en in de lengterichtingdoor de uitgegraven vijver. Vervolgensmeet u de lengte van het gebruikte touw.Bij de gevonden hoeveelheid telt u perkant telkens tenminste 70 cm (samen dus140 cm) op. Deze overstekende rand moetworden aangehouden omdat:

1 De folie niet volledig glad kan wordengelegd; door de vouwen wordt er meermateriaal verbruikt.

2 Wanneer de overstekende rand breedgenoeg is, wordt daardoor het onder-spoelen van de vijver voorkomen.Bovendien wordt vermeden, dat de foliede vijver wordt ingetrokken. Een vak-kundig aangebrachte capillaire afsluitingzorgt ervoor, dat het vijverwater nietregelrecht door de omringende aarde engraswortels uit de tuinvijver kan wordengezogen.

LKW-folie bevat giftige zware metalen(cadmium) en mag in geen geval wordengebruikt voor de aanleg van een tuinvijver!

Let bij de aanschaf van vijverfolie meer opde kwaliteit dan op de prijs. De vijverfoliemoet in elk geval UV-bestendig zijn, omdathij anders door het zonlicht snel kan gaanbarsten. Verder zijn bestendigheid tegenvorst (tot –30 °C) en vis- en plantvriende-lijkheid van belang.

Maak, voordat u de vijverfolie gaat kopen,een doorsneeschets van de geplande vijver(dwars- en lengterichting), waarop alle kui-len, plantenterrassen e.d. en rondom eenoverstekende rand van 70 cm worden aan-gegeven. Hiervoor is een schaal van 1:50het meest geschikt, d.w.z. 1 cm op teke-ning komt overeen met 50 cm in de echtevijver. Nu kunt u vanaf de tekening debenodigde hoeveelheid folie opmeten.

Voorbereidende werkzaamheden voordeze folievijver ziet u op pagina 12/13

Schematische afbeelding van een capillaire afsluiting

Voordat u begint te rekenen, adviseren wiju deze infobrochure eerst helemaal telezen. Anders ontgaan u teveel mogelijk-heden om uw vijver vorm te geven.

water

fijne zand

kiezelstenen folie


7

2.5 Het bepalen van de hoeveelheid folie

Bij de inrichting van de vijver kan u uw fan-tasie de vrije loop laten. Wanneer u de aan-bevelingen in onze Raadgever opvolgt, zalu veel plezier beleven aan uw tuinbiotoop.

moeras (zie vanaf pagina 28)

planten metdrijvende bladeren

(zie pagina 30)drijvende

min.kiezel

stenen als decoratie en alsbescherming tegen licht

(zie pagina 10)

capillaire afsluiting (zie pagina 7)

fijne zand

vijverfolie

De elementaire opbouw van een tuinvijver


8

2.6 Aanleg en inrichting van de tuinvijver

planten

onderwaterplanten (zie pagina 27)

sera vijverfilter (zie vanaf pagina 20)

1 m diep laag

opgroeiende planten

max. 15 cm diep

min. 30 cm breed, 40 – 50 cm diep

bevestigingvan de rand

(zie pagina 10)


9

Belangrijk:

Voordat de rand wordt bevestigd, moet devijver eerst worden gevuld met water,zoals staat beschreven in de hoofdstukken3.1 en 3.2. Voor de vormgeving van de ran-den zijn vooral stenen (ongeveer vanafvuistformaat), die ook langs steile oeversgoed kunnen worden opgestapeld, zeergeschikt.

graszoden

fijne zand

folie

stenen plaat

kiezelstenen alscapillaire afslui-

ting

Vijverrand omzoomd met gras

begrenzingsplaat

folie

folie

folie

folie

deco-ratie

rotstuin

tegelpad(verval van de

vijver af!)

tegels en fundament

steenlaag

op elkaar gestapeldestenen die dienen alsdecoratie en als be-

scherming tegen licht

ca. 10 cm mager beton (1 deel cement, 16 delen kiezel)

drainage van grove kiezel(ca. 10 cm breed), zodat ergeen aarde in de tuinvijver

wordt gespoeld

Vijverrand met een talud van meer dan 45°

Vijverrand met looppad Steile oever met looppad

Vijverrand met tegelpad en rotstuin

fijne zand

fijne zand

fijne zand

fijne zand

stenen plaatvoor rand


10

2.7 Voorbeelden van vijverranden en wijze van bevestiging

Voorbeelden voor het inrichten van de vijverranden

Alleen voor professionals: een betonnen vijver in plaats van een voorgevormde of een vijver van folie


11

Graaf eerst het gat voor de vijver en leg deverschillende plantenterrassen volgens uweigen inzichten aan. Houdt hierbij rekeningmet behoeften (moeras, ondiep en diepwater) van de gekozen vijverplanten. Hetbeeld van de oevergordel wordt vooralbepaald door het bovenste plantenterras.Het talud, ook tussen de afzonderlijke plan-tenterrassen, moet zo geleidelijk mogelijkworden aangelegd. Ideaal is meestal eenverval van 1:2, d.w.z. 50 cm hoogteverschilper meter afstand. Wanneer de vijver in een gazon moet wor-den aangelegd, wordt het gras in zodenafgestoken en apart gelegd. De afgegravengrond is uitermate geschikt voor de aanlegvan een verhoogd plantenbed.

Zorg ervoor dat de vijverrand goed vlakligt, zodat bij een gevulde vijver het taludop de hogere zijde niet vrij komt te liggen.

Een belangrijk instrument voor het con-troleren van de nivellering is de slangwa-terpas. Deze kan u zich heel voordelig zelfaanschaffen: u koopt gewoon meerderemeters doorzichtige waterslang en vultdeze vrij van luchtbellen met water. Legdeze slang in de kuil. Het maakt daarbij nietuit, of de slang vlak, in lussen of gedeelte-lijk opgerold op de bodem ligt. Het slang-waterpas werkt volgens het principe vande “communicerende vaten”, d.w.z. dat dewaterstand aan de uiteinden steeds exacthet zelfde niveau heeft.

Geniaal eenvoudig: het slangwaterpas


12

2.8 Het graafwerk

Tip: de wateroverloop

Houdt al bij het uitgraven rekening meteen plek waar de vijver bij zware regenvalgericht kan overlopen. Het is bijvoorbeeldaan te raden een kunststof buis op eendaarvoor geschikte plaats zo aan te bren-gen, dat deze het overlopende water naareen kiezelbed of naar de drainage van hethuis leidt, waar het kan wegsijpelen. Debuis moet aan de vijverfolie worden vast-gelijmd. De buisopening moet in elk gevalworden voorzien van een net, waardoorvissen en andere dieren er niet in kunnen. Ook kan de buis worden omgeven doorstenen, om bijv. jonge vissen van de buisweg te houden.

��

��

��

��

Voor een kleinere vijver kunt u ookeen lange rechte plank, waarop eenwaterpas wordt gelegd, gebruiken.

Wateroverloop

Het uitgraven van de vijver Glad maken met fijne zand

beschermlaagvan stenen

beschermnet

overloopbuis

kiezelbed

folie helling naar kiezelbed


13

Wanneer de vijver is uitgegraven, moetenalle scherpe voorwerpen (stenen, spijkers,scherven enz.) worden verwijderd. Danwordt de kuil voorzien van een laagje fijnezand. Voor de steile stukken heeft u hierbijeen foliebeschermvlies.

Ga hierbij zeer zorgvuldig te werk, wantelke spitse steen kan het werk van dagen inenkele uren teniet doen.

De vijverfolie wordt steeds soepeler, naar-mate het warmer wordt. Hij past zichdaardoor beter aan de vorm van de vijveraan en er ontstaan weinig vouwen. Brengde vijverfolie daarom bij voorkeur aan opeen warme dag. Hiervoor kunt u wel wathulp gebruiken. Pak de folie aan de randenvast en draag hem over de vijver. Laat defolie van boven in de kuil zakken. Vervolgens strijkt u de vouwen zo gladmogelijk. Vanzelfsprekend mogen hierbijgeen schoenen met scherpe randen wor-den gedragen. Draag bij alle werkzaamhe-den, waarbij op de folie moet wordengelopen, zoveel mogelijk schoenen metronde rubberen zool.

Door het gebruik van folie zijn afmetingen vorm van de tuinvijver vrijwel onbe-grensd.

Tips:

1 De levensduur van de folie wordt, doorde bodem volledig te bedekken en doorhet aanbrengen van taludmatten, we-zenlijk verlengd. Deze matten met eengrovere structuur beschermen tegenlichtwerking en bieden de opgroeiendeplanten een goed houvast.

2 Vermijdt rekbelasting aan de vijverfolie.Deze spanning leidt op den duur onver-mijdelijk tot scheuren een daardoor totomvangrijke reparaties.


14

2.9 Het aanbrengen van de vijverfolie

Nu kunt u de bodembedekking in de vijver aanbrengen. In de diepwaterzone isdit slechts een ongeveer 1 cm dikke laagkiezel, omdat in de loop der tijd genoegmateriaal naar beneden dwarrelt. De ande-re plantenterrassen moeten worden be-dekt met een laag kiezel van 5 – 8 cm dikte.

Steilere delen van het talud worden be-dekt met stevig opeengestapelde groterekiezelstenen. Het bovenste plantenterraswordt voorlopig niet opgevuld. Als bodembedekking zijn vooral kiezel enkiezelstenen geschikt, maar nooit tuin-aarde of uitgegraven grond.


15

2.10 De bodembedekking

De informatie tot hiertoe is in principe ookvan toepassing op koivijvers. Wel dient ude volgende aanvullingen te lezen.Door hun afmetingen (koikarpers kunnenmeer dan een meter lang worden!) hebbenkoikarpers veel ruimte nodig.Als vuistregel geldt:Een koikarper van ca. 50 cm lengte heefteen kubieke meter (1000 liter) water nodig.Voorgevormde vijvers vallen daarom,enkele uitzonderingen daargelaten, al bijvoorbaat af. In het algemeen geldt: hoegroter, hoe beter. Een grote vijver vergt,gelet op het onderhoud van het water,minder werk dan een kleine! Koivijvers worden bijna altijd aangelegdmet steilwandige taluds. In vlakke moeras-randen kunnen de vissen in dichte plan-tengroei vast komen te zitten en zijn nietin staat zichzelf hieruit te bevrijden. Koi-vijvers worden vaak omzoomd door een 25 cm hoog talud. Daardoor kunnen kattende vissen niet verwonden of uit de vijver“vissen”.

De koivijver moet gemiddeld ongeveer 0,5tot 1 meter diep zijn. Voor het overwinte-ren zijn waterzones nodig met een dieptevan tenminste 1,5 maar bij voorkeur 2 m.Veel fervente koiliefhebbers zijn er intus-sen toe overgegaan, de vijver met specialevijververwarming ook in de winter te ver-warmen tot een watertemperatuur van 20 °C. De maatregelen voor het overwinte-ren komen daardoor te vervallen; de vissenblijven het gehele jaar door actief en moe-ten natuurlijk worden gevoerd. Dit heeftvoor de siervissen geen schadelijke gevol-gen, omdat koikarpers niet per se eenwinterslaap hoeven houden. Alternatieven hiervoor zijn bijvoorbeeldoverkappingen (niet luchtdicht!) zoals bijeen plantenkas, waarmee de vijver in dewinter kan worden afgedekt. In dit gevalwordt de temperatuur niet zo hoog, datde vissen in de winter ook actief blijven.

Vooral aan te raden bij koivijvers:loodrecht talud als bescherming tegen katten

ca. 25 cm


16

2.11 Waarop u moet letten bij de aanlegvan een koivijver

Vul de tuinvijver niet in een keer, maarstapsgewijs. Het water oefent op deondergrond een grote druk- en trekkrachtuit. Wanneer de vijver stapsgewijs wordtgevuld, heeft de folie voldoende tijd omonder aanvankelijk matige belasting meete geven, waardoor de folie veel minderwordt blootgesteld aan rekspanning.Nadat de vijver voor ongeveer 2/3 deel isgevuld, moet het water worden behan-deld. Lees hiervoor het hoofdstuk 3.2 “Hetbehandelen van vijverwater”, voordat devijver geheel wordt gevuld.Voor het vullen nog twee belangrijke tips:

1 Noteer voor en na het vullen de standvan de watermeter. Vermijdt tegelijker-tijd het verbruik van veel water in hethuishouden en vul vervolgens het water-verbruik voor het voor 2/3 deel vullenhierna in:

Vijver voor 2/3 deel gevuld:

Resterende hoeveelheid: +

Totaal = volledig gevuld:

De waterinhoud van uw tuinvijver is vanbelang bij alle latere onderhoudswerk-zaamheden, omdat de dosering van dediverse behandelings- en onderhoudsmid-delen, afhangt van de hoeveelheid water.

2 Laat het water niet met een harde straalde vijver in lopen. Daardoor zou de deco-ratie worden beschadigd en de kiezel teveel worden omgewoeld. Het meesteenvoudig is het, de waterstraal in eenvlakke plastic teil of emmer te richten.Om deze weer uit de vijver te verwijde-ren, kunt u er het beste een stuk waslijnaan vastmaken. Gebruik geen teilen ofemmers, waarin schoonmaakmiddelenof andere chemicaliën zijn gebruikt.

Eindelijk!

Water – bron van alle leven 3

17

3.1 Het vullen van de tuinvijvermet water

Door de toenemende milieuvervuiling,gaat de kwaliteit van ons leidingwatersteeds verder achteruit. Er is vaak veelchloor aan toegevoegd of op een anderemanier gedesinfecteerd, om de voor demens gevaarlijke bacteriën te doden. DepH-waarde is met een waarde van 7,5 – 8,5vaak zwak alkalisch. Ook vormen de hogeconcentraties fosfaat en nitraat een pro-bleem, omdat deze verantwoordelijk zijnvoor de vorming van zwevende en smeer-algen. Natuurlijk zijn er nog meer milieu-

factoren, die het vijver-water beïnvloeden. Inde sera infobrochure“Het onderhoud vanuw tuinvijver” kunt umeer lezen over hetjuiste onderhoud vande tuinvijver. Om het leidingwater opeen vis- en plantvriendelijke manier te kun-nen behandelen, heeft sera enkele effec-tieve waterbehandelingsproducten ont-wikkeld:

3 Water – bron van alle leven

18

sera crystal bindt vervuilingen in het vij-verwater en zorgt ervoor dat deze door de filter kunnen worden opgenomen. Opdeze wijze zorgt sera crystal voor glashel-der vijverwater. Tot het water door de fil-ter is gezuiverd, moeten de gebonden par-tikels regelmatig worden verwijderd. Leterop dat er voor de stimulatie van de zuur-stoftoevoer een goede waterbeweging is.De carbonaathardheid moet minstens5 °dKH bedragen.

sera KOI PROTECT en sera aquteich zorgenvoor een aangepaste behandeling van hetvijverwater. sera KOI PROTECT en sera aqu-teich bevatten beschermende colloïden,een vitamine B-complex en een waterzui-verend additief voor goed en gezond vij-verwater bij het opnieuw vullen, bij water-verversen en na zware regenval. Ookbeschermen ze uw waardevolle vissentegen zware metalen en schadelijke milieu-invloeden.

3.2 Het behandelen van vijverwater

Een 2 kg-net sera bioturfgranulaat is vol-doende voor 5000 liter water; indien nodig

kan de dosering zonder meer wordenverhoogd. De in van sera bioturfgranu-laat aanwezige huminezuren wordenlangzaam en constant afgegeven, zodater een langdurige depotwerking ontstaat.Wij adviseren het sera bioturfgranulaatelke 2 maanden door eenzelfde nieuwehoeveelheid te vervangen.

Laat nu de vijver opnieuw 1 – 2 dagenrusten, want de folie zal nog op enkeleplaatsen rekken.Tegelijkertijd zorgt de waterdruk ervoor,dat de aangebrachte kiezel zich kan zet-ten. De planten vinden daardoor veelgemakkelijker steun. Bevestig nu de folie aan de randen. Bekijkdaarvoor nog eens de afbeeldingen inhoofdstuk 2.7. Boven de folie aan de vijver-rand kunnen zonder meer moerasplantenworden geplant.Daarna kunt u, al naargelang de afme-tingen van de tuinvijver, een of meer seravijverfilters installeren. Daarover leest uhierna meer.


19

sera teichmorena ondersteunt debestrijding van algen. Door zijnlichtfilterende werking, wordt dealgen het noodzakelijke lichtspec-trum onttrokken.sera teichmorena werkt preven-tief tegen veel ziekten en bevor-dert de plantengroei.Nadat de vijver voor 2/3de gevuldis, raden wij u aan een enkeledosis sera KOI PROTECT of seraaquteich en een dubbele dosissera teichmorena toe te voe-gen. De benodigde hoeveelheidkan u opsporen aan de hand van hetwaterverbruik opgegeven op bladzijde 17.

Daarna bedekt u het bovenste plantenter-ras met zand en vult u de vijver verder opmet water. De nu verbruikte hoeveelheidwater en het totaalverbruik, dus het volu-me van de volledig gevulde vijver, kunt ueveneens invullen op pagina 17.Behandel de aangevulde hoeveelheidwater weer op de tevoren beschrevenmanier. Ter ondersteuning van alle onder-houd tot nu toe, adviseren wij toevoegingvan sera bioturfgranulaat. De lichtfilterende werking van sera teich-morena wordt daardoor versterkt.

De sera vijverfilter W 1500 beschikt overeen wateraftakking, waarmee de wa-teruitloop naar wens kan worden inge-steld. U kan kiezen tussen een mooie fon-tein (tot 1,60 meter!) en een combinatie

van fontein en wateruitloop. Door het gro-te vermogen is de sera vijverfilter W 1500ideaal voor het gebruik bij een waterval ofeen watersproeier.

serafiltersponssera

biofibres

serabiopur

Kuipdoorsnede

De grote filterkuip biedt ruimte voor de bij-geleverde filtermaterialen (filterspons, serabiofibres en sera biopur) waarin de bacte-riën die de schadelijke stoffen moetenafbreken, zich voldoende kunnen ontwikke-len. Op deze manier wordt het vijverwatermechanisch en biologisch gereinigd.

Een sera vijverfilter W 1500 is geschikt voortuinvijvers tot 10000 liter en bij zeer schoonwater voor nog meer. Voor grotere vijversadviseren wij de installatie van meerderesera vijverfilters.

Biologisch schoon en helder water is bepa-lend voor de levensomstandigheden vande dieren en planten in en om de tuinvij-ver.

Met de sera vijverfilters bewijst u uwwaterbiotoop een zeer goede dienst, wanthet vijverwater wordt op een natuurlijkewijze gereinigd.

20

3.3 Helder water – met de sera vijver-filtersystemen

De sera vijverfilter W 1500


De motoren van de sera vijverfilters zijnonderhoudsvrij en zeer zuinig in het ver-bruik. De sera vijverfilters werken het hele

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

jaar door onopvallend en betrouwbaar.Vanzelfsprekend beantwoorden ze aan deVDE-normen en zijn door de TÜV getest.


21

Fontein en wateruitlaat bij gebruik van de sera waterhoogteregelaar

De sera bio-vijverfilter is verkrijgbaar in drie verschillende formaten van 25, 35en 50 liter, geschikt voor vijvers tot 5000,8000 en 10000 liter.De filter wordt op een geschikte plaatsnaast de vijver opgesteld en door eenaparte pomp gevoed. Het grote filter-volume is gevuld met kunststofelementenvoor de opname van de bacteriën die deschadelijke stoffen afbreken.

De sera bio-vijverfilters

➨

➨

ken van de filter worden on-gewild ook nuttige bacteriënverwijderd. Na elke filterreini-ging wordt het filtermateriaaldaarom met sera KOI BIO-CLEAR biologisch geacti-veerd, zodat de afbraak vanschadelijke stoffen zonderonderbreking kan door-gaan.

sera siporaxpond

molm-uitloopmetschuif-klep

kunst-stof fil-terraat

waterin-laat

filtermat

water-uitlaat


22

Voor zeer grote vijvers of koivijvers wordthet gebruik van de sera 3-kamer-biofiltermet een opvangvermogen van 220 literaanbevolen. Ook deze filter wordt naast devijver geplaatst. Voor de ingebruikname wordt het filterma-teriaal met behulp van sera KOI BIOCLEARvolgens de gebruikersinformatie biologischgeactiveerd. Voor een optimale biologischefilterprestatie raden wij het gebruik vansera siporax pond aan. Bij het schoonma-

De sera 3-kamer-biofilter

Tip:Voor een optimale biologische

filterprestatie raden wij serasiporax pond ook aan voor de

sera vijverfilter W 1500, de serabio-vijverfilters, de sera druk-

filters T en de sera drukfilters T+ UV-systeem.

23


De biologisch actieve drukfilters met dub-bele kamer beschikken over een bijzondergroot filtervolume van 11, 25, 40 of 50 literen zijn geschikt voor vijvers tot 12000 liter.Ze kunnen gemakkelijk in de bodem wor-den vastgezet en zo onopvallend worden“verborgen”. Toch zijn het onderhoud ende reiniging van de filters uitgesprokeneenvoudig.

al voor het passeren van de zuiveraar wor-den verwijderd. Zo wordt verhinderd datziekteverwekkers de zuiveraar in de scha-duw van de vervuilende stoffen zoudenkunnen passeren. Voor deze toepassingmoet de filter in de waterkringloop voor desera Pond UVC-vijverzuiveraar liggen. Deopstelling van de pomp is van onderge-schikt belang. Bij gebruik van de pomp voorde filter moet enkel worden verzekerd datde pomp niet wordt verstopt door aange-zogen vuildeeltjes. Naargelang de constructie en het lichtver-mogen zijn de UV-C-zuiveraars voor ver-schillende doorstroomhoeveelheden ge-schikt. Door de keuze aan verschillend sterke UV-C-zuiveraars is het makkelijk omvoor elke vijver de juiste capaciteit te kie-zen.

Voor de preventie en bestrijding van water-vervuilingen en ziekteverwekkers wordt deinstallatie van een UV-C-vijverzuiveraaraanbevolen. De sera Pond UVC-vijverzuive-raar werkt volledig vrij van chemicaliën enis makkelijk te onderhouden.Naargelang de toepassing worden pomp,filter en UV-C-zuiveraar verschillend opge-steld.Voor de verwijdering van zweefalgenwordt de filter in de waterkringloop achterde UV-C-zuiveraar aangesloten. Zo wordende gebonden algen onmiddellijk uitgefil-terd en kunnen deze door een filterreini-ging gemakkelijk worden verwijderd.Wanneer de sera Pond UVC-vijverzuiveraarvoor de disinfectie of ter ondersteuningvan een ziektebehandeling wordt ingezet,is het belangrijk dat de vervuilende stoffen

De sera drukfilters T en de sera drukfilters T + UV-systeem

De sera Pond UVC-vijverzuiveraars

Ook voor het opwekken van een watervalen de daarvoor benodigde waterdruk zijnde uit onverwoestbare, zware ABS-kunst-stof gemaakte sera drukfilters primageschikt. Ze zijn uitgerust met aansluitin-gen voor alle gangbare slangdiameters.De nieuwe sera drukfilters T werden ge-concipieerd voor de biomechanische filte-ring van alle vijvers. De sera drukfilters T +UV-systeem zorgen door een uiterst effi-ciënt UV-systeem continu voor kristalzui-ver water. Het geheel kan nog worden uit-gebreid met een volledig elektronischeCEFT-controle-unit.

Normen: TÜV – GS – IPX6 – CE

Een geringere capaciteit dan de aangege-ven maximale pompcapaciteit vormt geenprobleem – door het langere verblijf van

het water in het UV-licht wordt de efficiën-tie van de zuiveraar zelfs nog hoger.

Model

sera Pond UVC 8 (8 W)





Vijvergrootte

4 – 8 m 3

8 – 16 m 3

12,5 – 25 m 3

15 – 30 m 3

27,5 – 55 m 3

Pompcapaciteit

max. 1100 l/h

max. 2000 l/h

max. 3300 l/h

max. 4000 l/h

max. 7300 l/h


24

Deze robuuste, geluidsarme en duurzamesera pompen zijn uiterst geschikt voor hetvoeden van de sera bio-vijverfilter en desera 3-kamer-biofilter. Afhankelijk van degrootte van de vijver en het gewenstedoorstroom capaciteit hebt u de keuzetussen de volgende uitvoeringen:

sera SP 1500 voor kleinere biotopenen tuinvijvers tot 10000 liter

sera SB 2500 voor grotere vijvers,waterlopen en watervallen

sera SF 6000 / SF 9000 voor grotevijvers en veeleisende vissen

De nieuwe sera UV-systemen garande-ren continu kristalhelder water in detuinvijver. Ze zijn volkomen weersbe-stendig (geen transformator voor-handen) en kunnen in de bodem wordenvastgezet zodat de hele vijvertechniekonzichtbaar blijft en ze de natuurlijkeschoonheid van de vijver niet verstoort.

Beide modellen kunnen eendruk aan tot 0,4 bar (b.v.waterval van 4 m hoog). Zo

kan het uitlopende water nogvoor volgende filters, water-sproeiers, fonteinen of voorhet aanleggen van een water-loop worden gebruikt.Normen: TÜV – GS – IPX6 – CE

De sera UV-systemen

De sera fonteinen filterpompen

sera vulkaansproeier sera waterklok

sera bubbelsproeier

sera stervormige sproeier


25

Model

Kracht-ontneming,aansluit-spanning

Schroefdraad-verbinding

Transport-hoogte/-hoeveelheid

sera SP 1500

20 W230 V/ 50 Hz

1/2“

H (m)

00,40,81,21,61,85

l/h

13501125

875600250

0

sera SB 2500

35 W230 V/ 50 Hz

1“

H (m)

00,51,01,52,02,52,9

l/h

2820230018001350

900550

0

sera SF 6000

90 W230 V/ 50 Hz

1“

H (m)

00,51,01,52,02,53,2

l/h

588049003900280018501200

0

sera SF 9000

125 W230 V/50 Hz

1“

H (m)

00,51,01,52,02,53,04,0

l/h

8820780066005600440034002100

0

Voor de sera fonteinen filter-pompen zijn er verschillendefonteinsproeiers beschikbaar.Zo kan u uw keuze maken tus-sen verschillende sfeervollewaterbeelden. De volgende uit-voeringen zijn verkrijgbaar:

sera kelkvormige sproeier

De sera fonteinsproeiers

Planten spelen een zeer belangrijke rol ineen goed functionerende vijver. Naast hetdecoratieve aspect fungeren ze tegelijk alszuurstofgevers, schuilplaats en broedplaatsvoor vissen en als voedingsconcurrent voorlastige algen. De vele plantensoorten bie-den oneindige variatiemogelijkheden. Men maakt een onderscheid tussen onder-waterplanten, planten met drijvende blade-ren, drijvende planten (zijn niet met hunwortels in de bodem verankerd), plantenvoor het moerasgedeelte en planten voorde natte zone.

Op de volgende pagina’s vindt u enkelesoorten met de vermelding waartoe zebehoren. De vakhandelaar heeft nog veelmeer soorten in voorraad en zal u op vak-kundige wijze bij uw keuze adviseren. Haalgeen planten uit de vrije natuur. In veelgevallen is dit wettelijk verboden, ook al isniet geheel duidelijk of het gaat om parti-culier terrein.

4 Beplanting

26

waterpest Elodea-soortengroeit snel en verrijkt het water metzuurstof. Is geschikt voor begin-beplanting.• tot 100 cm waterdiepte• hoogte >100 cm

hoornblad(Ceratophyllum demersum)drijft vaak in voedingsrijk, rustigwater.• tot 150 cm waterdiepte• hoogte ca. 50 cm

waterranonkel(Ranunculus circinatus)• tot 30 cm waterdiepte• hoogte ca. 100 cm

blaasjeskruid(Utricularia vulgaris)• tot 50 cm waterdiepte• hoogte tot 50 cm

Beplanting 4

27

Deze planten zijn bepalend voor het biolo-gische evenwicht in de tuinvijver. Ze verrij-ken het water met zuurstof en brekenschadelijke bacteriën af. Vooral snelgroeien-de planten zoals hoornblad en waterpestzijn directe voedingsconcurrenten vanalgen en daarom sterk aan te bevelen.

4.1 Onderwaterplanten

zwanebloem(Butomus umbellatus) • bloeitijd: juni – augustus• tot 30 cm waterdiepte• hoogte 80 – 100 cm

knikkend nagelkruid(Geum rivale)• bloeitijd: mei – juni• hoogte 30 cm

waterdrieblad(Menyanthes trifoliata)heeft graag veel zon!• bloeitijd: mei – juni• hoogte tot 30 cm

4 Beplanting

28

4.2 Moeras-, ondiep water- en randplanten

De randzones vormen de optische begren-zing van de tuinvijver en een waardevolstuk leefruimte voor veel dieren. Wanneeru voor deze delen van de vijver de juistebeplanting kiest, kunt u van de lente tot inde herfst genieten van een bloeiendgeheel. Rangschik de planten zodanig, datde grotere soorten (vanuit de kijkrichtinggezien) achteraan staan. Zo komt uw tuin-vijver het mooist tot zijn recht.

dotterbloem (Caltha palustris)drijft vaak in voedingsrijk, rustig water.• bloeitijd: april – juni• hoogte ca. 30 – 40 cm

slangewortel (Calla palustris)Rhizome zonder wortel, kunnenook als drijvende planten los in hetwater worden geplaatst.• bloeitijd: mei – juli• hoogte tot 30 cm

kattestaart (Lythrum salicaria)vormt struiken!• bloeitijd: juli – september• tot 20 cm waterdiepte• hoogte tot 150 cm

iris Iris-soortenis in het wild beschermd!• bloeitijd: mei – juli• hoogte ca. 60 – 80 cm

waterweegbree Alisma-soorten• bloeitijd: juni – augustus• hoogte ca. 60 – 80 cm

Beplanting 4

29

4 Beplanting

30

De bekendste en populairste planten metdrijvende bladeren zijn waterlelies. Zorgervoor dat de planten met drijvende bla-deren de onderwaterplanten geen lichtwegnemen. Het beste kan een deel van devijver voor planten met drijvende bladerenworden gereserveerd. Wanneer de plantenbuiten dit deel van de vijver gaan groeien,moet ze worden afgeknipt of worden ver-wijderd.Waterlelies behoren tot de mooiste vijver-planten. Kies de waterlelies, die het bestebij de afmetingen van de vijver passen,want er zijn soorten die uitsluitendgeschikt zijn voor grotere vijvers. Verwijder voor het planten eventuele rotteplekken aan de wortelstok. Uw vakhande-laar geeft u graag nog meer tips voorbeplanting, overwintering en onderhoud.

4.3 Planten met drijvende bladeren

naast de eigenlijke vijver bevindt zich (voorkoi ontoegankelijk) een met moerasplan-ten gevuld kanaal, waar het vijverwatermet behulp van een pomp doorheenwordt geleid. Dit z.g. plantenfilter ver-vangt de afbraak van nitraat door onder-waterplanten en moeras, maar niet de vij-verfiltering met een biologisch werkzaamvijverfilter.

Beplanting 4

31

Gevoelige, fijngelede planten worden doorde grote koi in korte tijd opgegeten. Voorde koivijver komen daarom alleen krach-tige soorten in aanmerking. Vooral de gro-tere waterlelies zijn geschikt gebleken. Omdat een moeraszone in de koivijverproblematisch is (zie hoofdstuk 2.11 “Waar-op u moet letten bij de aanleg van eenkoivijver”), hebben veel vijverbezitters eenandere oplossing gekozen:

4.4 Planten voor de koivijver

4 Beplanting

32

De beste tijd om te planten is van het voor-jaar tot in de zomer (van ca. april totaugustus). In die periode groeien de plan-ten door de hogere watertemperatuursnel en het aanbod resp. sortering bij uwvakhandelaar is dan het grootst. Onderwa-terplanten en vooral planten met drijven-de bladeren kunnen het beste in planten-korven worden geplaatst. Indien nodig kandan, ook na langere tijd, de plaats van deplanten, bijv. met een lange stok, nog wor-den gewijzigd.De korven worden aan de binnenkantbekleed met jutte en gevuld met grovezand of kiezel, waarna bijv. waterpest ofhoornblad erin worden gezet. Voor het bevorderen van een snelle engezonde groei kunt u, afhankelijk van degrootte van de korven en planten, tot max.4 tabletten sera florenette T in de nabij-heid van de wortels drukken. Vervolgenskunt u de met planten gevulde korven opde tevoren gekozen plekken in de tuinvij-ver plaatsen.

sera florenette T is zodanig samengestelduit mineralen en sporenelementen, dat dein de vijver voorkomende voedingsstoffenzoals nitraat en fosfaat, optimaal door deplanten worden opgenomen. Daardoorzorgt sera florenette T voor een prachtigeplantengroei. sera florenette T zorgt voorschoner water en voorkomt een te grootvoedselaanbod voor algen.Moerasplanten worden rechtstreeks in debodembedekking van de plantenterrassengeplaatst.

4.5 De juiste beplanting

Voor het stabiliseren van de waterverhou-dingen moet de vijver een totale hardheidvan van 6 – 16 °dH en een carbonaathard-heid van 5 – 10 °dH vertonen. Bij KH-waar-den onder 5 °dKH komt het tot sterkeschommelingen van de pH-waarde. Bij eensterke algengroei in de zomer maar ookingevolge hevige regenbuien met zureregen (zelfs in landelijke regio’s kan hetregenwater een pH-water van 3,5 hebben!)zakt de carbonaathardheid snel.

Wij adviseren u daarom, de waterhardheidregelmatig met de sera gH-Test en de serakH-Test te controleren en indien nodigmet sera GH-KH plus tot minimaal 6 °dGHen 5 °dKH te verhogen.

Meer informatie over wateronderhoudvindt u in de sera infobrochure “Hetonderhoud van uw tuinvijver”.

Ook hier is het gebruik van het groei-ondersteunende sera florenette T aan tebevelen. Na het beëindigen van de plant-werkzaamheden, dient u de vijver mins-tens 3 weken rust te gunnen. Dan zijn deplanten vastgegroeid en kunt u een voor-zichtig begin maken met het uitzetten vanvissen.sera pond florena en sera florenette T isde ideale combinatie van meststoffen vooralle waterplanten. De mesttabletten seraflorenette T versterken de wortels; devloeibare, complete mest sera pond flore-na zorgt voor diepgroene, prachtige bla-deren.

Beplanting 4

33

4.6 Constante waterwaarden met sera GH-KH plus

Vissen geven de tuinvijver pas echt sfeeren de waterwereld komt tot leven. Mooievissen voor de tuinvijver zijn bijvoorbeeldgoudvissen en mooi gekleurde koi. In uwvakhandel of tuincentrum ontvangt u,naast een grote keuze aan vissen, ook uit-gebreide informatie over het optimaalbevolken van uw tuinvijver.

Het is verstandig om eerst met weinig vis-sen (2 – 4 dieren) te beginnen en dit aantalsteeds in de loop van enkele weken te ver-groten, totdat de vijver op de gewenstewijze is bevolkt. Daardoor heeft de vijvervoldoende tijd bacteriën te vormen, dievoor de afbraak van uitwerpselen van vis-sen zorgen. Deze periode kunt u metbehulp van sera KOI BIOCLEAR aanzienlijkverkorten:

raadpleeg voor het gebruik van sera KOIBIOCLEAR de gebruikersinformatie en controleer na een of twee dagen hetnitrietgehalte van het water met de seranitriet-Test. Op het moment dat de nitriet-concentratie lager is dan 0,1 mg/l kunnende vissen in de vijver worden uitgezet.Denk erom dat de vissen meestal behoor-lijk groeien en zich sterk kunnen ver-meerderen.

Wanneer uw vijver in het najaar wordt aan-gelegd, dient u met het uitzetten van vis-sen tot het voorjaar te wachten, waardoorvijver en vissen gedurende de eerste win-ter niet onnodig worden belast.

Gedetailleerde informatie over de verzor-ging van koi en andere vijvervissen vindt uin onze infobrochure “Het onderhoud vanuw tuinvijver”.

5 De vissen voor uw tuinvijver

34

a. Gereedschap en apparatuurschopschoffelhouweeltouw om te meten

Hulpmiddelen bij het bepalen van hetniveau:

doorzichtige slang als waterpas oflange rechte plank en waterpas

kunststof emmerkwast en roller voor het lijmen van defoliebanen (alleen bij folievijver)

b. VijverbouwmateriaalBasismateriaal:

voorgevormde vijver of vijverfolie en lijm

beschermvliestaludmatten

c. Bodembedekking en begrenzingindien nodig veldstenen voor de oeversfijne zand voor de vijverkuil (onder devijverfolie)

Bodembedekking: kiezel ofkiezelstenen (ideaal bij grotevissen zoals koi)

d. Onderlaag voor beplantingkiezel of grove zand

e. Onderhoud en waterbehandelingsera KOI PROTECT, sera KOI BIOCLEAR,sera aquteich, sera crystalsera bioturfgranulaat, sera teichmore-na, sera algenstop*sera pH-Test, sera gH-Test, sera kH-Test, sera nitriet-Testsera KOI AQUA-TEST BOXsera pH-plus, sera pH-minus, sera GH-KH plus

f. VisvoerGoudvisvoer

sera goldy, sera goldy Royal, sera goldy Color

sera voer voor koisera KOI ROYAL HOOFDVOER, sera KOI COLOR, sera KOI SPIRULINA, sera KOI JUNIOR

Voer voor verschillende soortensera bioflakes, sera biogranulat, sera mix royal, sera stör perlets

g. Vitaminessera KOI MULTIVITAMINsera activant

h. TechniekFilters en vijverzuiveraars

sera vijverfilter W 1500sera bio-vijverfilterssera 3-kamer-biofiltersera drukfilters Tsera drukfilters T + UV-systeemsera Pond UVC-vijverzuiveraarssera UV-systemen

Pompensera fonteinpomp SP 1500sera fonteinpomp SB 2500sera filterpomp SF 6000 / SF 9000

i. Plantenonderwaterplantenplanten met drijvende bladerendrijvende plantenmoerasplantenrandplanten

j. Plantenmestsera florenette Tsera pond florena

k. Diversen/accessoiressera schepnetsera fonteinsproeiers voor vijver pomp

l. Vissen

_______________________________

_______________________________

Inkoopchecklist 6

35*Gebruik biociden veilig. Lees voor gebruik eerst het etiket en de productinformatie.

De aanleg van uw tuinvijver

Documents

Transcript of De aanleg van uw tuinvijver