DDG Gazet 2010/2

1gazet/ 2010/2 hoop

DUTCH DIRECTORS GUILD

WWW.DIRECTORSGUILD.NL

2010/2

hoopthem

a

Donkere wolken boven Hilversum

Wat je niet kent in een ander is fascinerend

Televisie is dood, lang leve televisie!

04 Televisie is dood, lang leve televisie! YouTubeexperimenteerdetweedagenmetlivestreamingvideo’s:ze

gavenviergeselecteerdegrootgebruikersvanYouTubedemogelijkheidomhunprogrammatweedagenlivedevirtueleetherintesturen.

08Het belangrijkste is de dialoog InTo bevolgtSchefferdecomponistendirigentMashayekhi

diena30jaarterugkeertnaarzijnvaderlandominTeheranzijndroomterealiseren.

12Watjenietkentineenanderisfascinerend

Ciné rendez-vous:Liberté GeorgeSluizereneditorJanDopzienLibertévanTonyGatlif.Over

zigeunersindeTweedeWereldoorlogenPalestijnenannonu.

20DonkerewolkenbovenHilversum LennartvanderMeulenisnuruimeenjaaralgemeendirecteur

vandeVPRO.Daarvoorwashijgedurendezesjaarnetcoördinator.HoestaathetmethetnieuweelanvandeVPRO?En:hoeziethijdeeffectenvandeaanstaandebezuinigingen?

INHOUD

12

08

1802 Voorwoord

07 Daar komen de goeien!

Gastcolumn Bart Römer

11 Het centrale loket Stand van Zaken

17 Rotterdam Mediafonds

Stand van Zaken

18 Film is een kunst

24 Hoop op het onbekende

26 Vevam

27 Nieuws/Agenda Colofon

28 De introductie Mirjam van Veelen

“Ik heb me moeten vermommen in Arabische kleren om te overleven.”

Ubegrijpthetal,ikhebhetoverdeenormebezuinigingendieopons,demensenvandekunst,afkomenendegroteonzekerheiddiedaarmeegepaardgaat.Hetisdeafgelopenmaandenalvakergestelddathetprimaisomdekunstsubsidieterdiscussietestellen.Maar:“Helaasgaatdezediscussiemaaraltevaakgepaardmethetschaamteloosetalerenvandemensendiehetvoorhetzeggenhebben,vandeintolerantievandeeigen,meestalzeermiddelmatigesmaak.”(vrijnaarNausicaaMarbe).Dekaasschaafwerktnietlanger.Ermoetenkeuzesgemaaktwordendieverderreikendandewaanvandedag.Min-derismeer,klinktreëel.Hetschrappenvanhetgeldvoorbijvoorbeeldalleomroeporkestenheeftalsgevolgdatdebij-zonderepositievanNederlandalsmuzieklandinhetgedingkomt.Maarwaarommoetdateigenlijk?Waarommoeterzonodigbezuinigdwordenopkunstencultuur?ThomasMannspraknietvoornietsin1938indeVS,waarhijvoordenazi’snaartoewasgevlucht,ineenbelang-rijkeredevoeringoverhetgrotegevaardateendemocratiebedreigt,diealleenluistertnaardedirectebehoeftebevre-digingvanhaaronderdanenenzichalleenconcentreert

opgeldeneconomie,daarmeehetideaalopgeeftommethogerecultuurhaareigenbevolkingdekanstegevenzichgeestelijkteverheffenenzichtewapenentegendewaanvanalledag.Zo’ndemocratieisbezigzichzelfuittehollenenbezegeltdaarmeehaarondergang.Zijnwedaardusaangelandinonsooit,ozotoleranteland?Goed,desmaakvandemiddelmaatregeert.Maarhoeonstewapenentegenzoveelonheilenhufterigheidwaarinonzemooiefilmsnietmeerzijndankijkcijfer-slachtkippenvoordegodvanhetamusement?Errestonswaarschijnlijknietsbetersdanomonsteverdedigenwaarwekunnen,actietevoerenalshetmoetenvoorderestteproberenonserzoweinigmogelijkvanaantetrekkenenmooiefilmsteblijvenmaken.Voorzovermogelijk.Kunstmoetenzalaltijdbestaan.Latenweonstroostenmetdegedachtedataanelkegrofheidenplatitudeooiteeneindekomt.Datdemensweliswaarslechtis,maarooksomstothetgoedegeneigd.Weblijvenhopen.Tegenbeterwetenin.DeDDGwenstumooiedageneneenheelgoed2011toe.

/Ger Poppelaars, voorzitter DDG Hoop Een themanummer over Hoop, zo vlak voor de feestdagen. Een mooi symbool in turbulente tijden. Een nieuw kabinet is aangetreden en drijft de cultuur- en omroepsector tot Wanhoop. Hoe te reageren in deze tijden? We vroegen het een aantal beleidsmakers in de film/tv-sector. Lees hun korte statements in deze Gazet. /De Redactie

foto: Jørgen Krielen

Op de cover: George Sluizer, gefotografeerd door Jørgen Krielen

hoop

VOORWOORD/

Je hebt van die tijden waar ineens

alles op scherp staat. Plotseling blij-

ken vele zaken, waarvan we dachten

dat het onze tijd wel zou duren, toch

aan enorme veranderingen onder-

hevig. Alles verschuift en we doen er

goed aan om zo snel mogelijk een

strategie te bedenken om in het reine

te komen met al die veranderingen.

2 gazet/ 2010/2 hoop 3gazet/ 2010/2 hoop

Op maandag 13 september 2010 zette het online videoclubje

Rocketboom hun webcam weer op het statiefje, trok de achter-

grond in hun studiootje weer recht en begon aan een nieuwe

aflevering van hun dagelijkse programma: kletsen en slechte

grappen maken over internet trends. Te zien op YouTube.

Alleen vandaag was er iets nieuws: het was live. /Martijn WinklerTelevisie is dood, lang leve

televisie!

ouTubeexperimenteerdetweedagenmetlivestreamingvideo’s:zegavenviergeselecteerdegrootgebruikersvanYouTubedemogelijkheidom

hunprogrammatweedagenlivedevirtueleetherintestu-ren.Deresultatenwarenevenrevolutionairalsbedroevend.

Kijkersvandeprogramma’sklaagdenovergebrekkigeverbinding.Zwartbeeldmetgeluid,zwartbeeldzondergeluid,schokkerigbeeldmetafentoegeluid...Maarzeklaagdenookoverhetniveauvandeprogramma’s.Grappigbedoeldeonzintegenbordkartonnenachter-gronden.Waaromwarenernietmeerprofessioneleproducentenopditexperimentgezet?

YouTubebestaatnatuurlijkalwatlanger.Ofnouja.Beginvolgendjaarbestaathetzesjaar.Datiskort.Zekervoorietsdatzovanzelfsprekendonderdeelisvaninternetzoalswedatdagelijksgebruiken.Eeninternetzondervideoisondenkbaar.Wereldwijdwordter24uurvideomateriaalgeüploadnaarYouTube...perminuut.Veeliseralgeschrevenengediscussieerdover‘denieuweconcurrentvoortelevisie’.Onlinevideobiedtmensendemogelijkheidzelftekiezenwattekijken,wanneerenhoe

vaak.Hetiseenplatformvoorfilmsdienietmainstreamzijn,dienietperseeengrootpubliekaanspreken,maareerdereennichemarkt.Eennichemarktdiewereldwijduiteenflinkehoeveelheidkijkerskanbestaan.Enalwaserinhetbeginwatgeklaagoverdebeeld-engeluidskwaliteitvandefilmpjes,diezijnnuzosterkverbeterd-metfullHDmogelijkheid-datzemenigTVkabelsignaaldoenverstommen.TochheeftTVnogeen‘edge’,eenvoorsprongoponlinevideo.Endatbetreftdeliveuitzendingen.Sport,nieuws,shows...DaarvoormoetjebijTVzijn:diekunnengrote,belangrijkeevenementendirectvanuithetveldbijjouindewoonkamerbrengen.Maardieedgelijktnute

verdwijnen.IneenartikelopCNNFortune(pikant,wantCNNstaatimmersvoorCableNewsNetwork),concludeertdevooraanstaandeAmerikaansejournalistSethWeintraub:As we become more comfortable with streaming events and YouTube’s broadcast of them (and advertising against them), will the desire to “cut the cable cord” become more prevalent? Sports and News are, in my mind, the last reason to keep a traditional TV in the house. With YouTube sucking up that content too, why keep the $100 cable TV plan?

Alsiknaarmijneigensituatiekijkennaardievanmijnvriendenengeneratiegenoten(begindertig):onzemaniervantelevisiekijkenisalradicaalveranderd.Wekijkennietmeernaaruitzendingenophetmomentdatzeuitgezondenworden.Wenemenzeopmetonzeharddiskrecorder,downloadenprogramma’saldannietlegaal,kopenDVDboxenvanmooieseries,gebruikeninteractieveTV,OnDemand,AppleTV,GoogleTV,YouTube,Hulu...enkijkenalleenopmomentendieonsuitkomen.Regulieretelevisie,metz’nvasteuitzendtijden,reclame-blokkenenbeperkteaanbod,kandaargewoonwegniettegenop.Bovendienvindenwijhetleukommeteenverwanteextra’stebekijkennaeenafleveringvanonzefavorieteserie;interviewsmetdemakersbijvoorbeeld,

Y

>

“Wereldwijd wordt er 24 uur videomateriaal geüpload naar YouTube... per minuut.”


MijnvroegstejeugdwerdopzondagmiddaggevuldmetfilmindespeeltuinopdeWeteringsschans.DaarzagikoudeAmerikaansefilmsmetTomMix,metzijnenormewittecowboyhoed,rijdendopzijntrouwepaardTony.Zodradeclimaxaanstaandewas,begeleiddoordeopzwependemuziekvandeouvertureWilhelmTell-datwistiktoennatuurlijkniet-trappeldenwijluidruchtigopdegrond,roffeldenoponzedijenenriepenzohardwekonden:‘Daarkomendegoeien…Daarkomendegoeien!’MaarookdeheldenWilhelmTell,RobinHoodenRamakondenrekenenopmijnlaaiendenthousiasme.Latergingikopzondagmid-dagnaardeDuMidi,toenhetgrootstedoekvanAmster-damenvlakbijonshuis.DaarzagikEl Cid,the Battle of the Bulge,Ben Hur,McKenna’s gold,de Sound of Music,Major Dundeeenthe Battle of Britainenwatalnietmeer.Noglatergingikmetmijnzoonelkeweeknaardebioscoop.Deeneweekkoosikeenfilm,deandereweekhij.Wathebikvoorfilmischeverrassingengestaan.Maarhijook.Tegenwoordigkijkiknietalleenveelfilms,ikkoopzeook.Totwanhoopvanmijnvrouw.Zolangzamerhandhebikeenkastofvierafgeladen.Meerdanduizendexemplaren,zekerweten.Enmijnfilmotheekgroeitwekelijksaan.LaatstnogmetLe vieux fusil,eenheerlijkeherinneringuit1975.VolgensmijwashetdeRoxyofdeRialto.EenhoogtepuntuitmijnacteerbestaanwaseenrolindeoorlogsfilmField of Honor.Misschiengeencinematografisch

icoon,maarvoormijeendierbareherinnering.Watnogontbreektinmijnpaletiseenwestern.Vooreendergelijkerolbeniknogsteedsbereidveeloptegeven.Iedereenheeftrechtopzijneigendromen.Filmishetultiememediumvoordromenenvoorhetvertellenvanverhalen.Groteverhalen,kleineverhalen,vrolijkeverhalen,triesteverhalen.

Verhalenwaarmeejemensenoverdehelewereldinspi-reert,amuseerteninformeertenzometelkaarverbindt.EentriestverhaalbedreigtnumijncinematografischNederland.Misschienmoetikmijnijzerenpaardvanstalhalen,mijnverbalerevolversladenenrichtingDenHaagjakkeren.OnderdeaanzwellendemuziekvandeouvertureWilhelmTell,terwijlonderwegsteedsmeercowboysaansluitenomdienarebadboyseenlesjeteleren.Daarkomendegoeien!!! /

“Wat nog ontbreekt in mijn palet is een western. Voor een dergelijke rol ben ik nog steeds bereid veel op te geven.”

GASTCOLUMN/

Daarkomen de goeien!

/Bart Römer

/Bart Römer is Netmanager Nederland 2

eenkijkjeachterdeschermen.Ofwewillenonzemeningdirectkwijtenindiscussiegaanmetanderendieooknaarhetprogrammakijken.Pauw&Wittemankijkenweliefstonline,zodatwemeteendechatstreamkunnenvolgeneneraanbijdragen.OnzemaniervanTVkijkenisheelpersoonlijk,bewustenactief:webepalenzelfwelwaarwewanneernaarkijkenenwilleninrealtimeonzemeningeroverdelenviaalleonlinekanalenennetwerkenwaarwelidvanzijn.Nudenkjemisschiendatmijnvriendeneniktoteenselectenkleingroepjebehoren.DatdemeerderheidvanNederlandgewoonTVkijktalsaltijd.Datkloptwellicht.Maarteneerste:beschouwonsdanalsearly adapters:wijwarenookdeeerstenmeteensmartphone,deeerstenmeteendigitalecamera.NieuwighedendiederestvanNederlandkortetijdlatermassaalomarmde.Early adapterszijneentekenaandewand.Endaarbij:ikhebhetnognietgehadoverdegeneratiesdiejongerzijndanwij.GeneratiesdievolgenstallozeonderzoekensteedsminderTVkijken,enmeeronlinezijn.Generatiesdieeigenlijkgeenver-schilmeerzientussenTV,onlineenmobile.HetzijndeTV-kijkersvanmorgendiehelemaalgeenTVmeerzullenkijken.HetisdegeneratiedienukijktnaarlulligeYouTubeshowtjes,tenenkrommendeLOLCatsennarcistischeposesvoorwebcams.Doffeellende...

Wordtditdetoekomstvantelevisie?Terugnaaraf ?Ehm...ja.Netalsmetallerevoluties,ontstaatbijdeonline-video-revolutievooraleenhooppuinhoop.Bestaandestructurenwordenafgebrokenzonderdatdaarmeteenietstegenoverstaat.Mensenmetervaringvallenwegenvindengeenplekindenieuweorde.Hetwielmoetopnieuwuitgevon-denworden,doormensendiedaarnooiteerdermeeinaanrakingzijngekomen.Hetisdubbelblindfrom scratchopnieuwopbouwen.HetisdaaromooknietverbazingwekkenddatdeeersteliveYouTube-uitzendingzoveellijktopdeallereerstetelevisie-uitzending.Houterig,inhoudsloosengebrekkigquatech-niekenboodschap.Daarkunjeoverklagen,maareerlijkgezegdvindikhetietsomenthousiastvanteworden.Inzijnnieuweboek,‘CognitiveSurplus’,schetstonlinedenkerClayShirkyeenbeeldvandetweedehelftvande20steeeuwalseenperiodewaarinvrije tijdeenrechteneenvanzelfsprekendheidwerd.Envooraleenperiodewaarin

vrijetijdenkelpassief consumeren betrof.Vantelevisie.Television viewing has come to displace principally (a) other diver-sions, (b) socializing, and (c) sleep. [...] One of television’s effects has been the reduction in the amount of human contact, an idea called the social surrogacy hypothesis.Wezijnalswestersesamenlevingontzettendgoedgewor-denindatconsumeren.Zogoed,datwenietandersmeerkunnenalswevrijhebben.Vrijetijdentelevisiekijkenzijnonlosmakelijkmetelkaarverbonden.

Echter,de21eeeuwontwikkeltzichnualseenperiode,waarindievrijetijdweerwordtopgeëistvooractieveparticipatie.Shirkynoemtdieextratijdcognitive surplus:eenongebruikttijdsdeelvanonzementalecapaciteit.Zelfsalswemaareenkleinstukvandiecognitive surpluswetentegebruiken,biedtdatalenormekansenopnieuwecreativi-teit,opmaatschappelijkevooruitgang,opintellectueleensocialegroei.Enja,datzienweookbijdedebielefilmpjesopYouTubeenvanRocketboom.Waarhetomgaat,isdateruniekecontentgemaaktwordtdoorgeheelnieuwemensenenopgeheelnieuwewijze.Datisrevolutionairtenoemen.Immers:hetallergrootsteobstakelbijcreatie,datdeovergrotemeerderheidvandemensheidweerhoudtomietstecreëren,betreftdestapomüberhauptietstecreëren.Losvanheteindproduct.

Heteindevantelevisiezoalswedatkenneniseenzegen.Eenzegenvoorhetpubliek,dienietalleenbeterbediendkanwordenmetnicheprogramma’s,maarookactiefkanparticiperenofzelfsproduceren.Maarookeenzegenvoormakers,dieveeldirectermeteenpubliekincontactkunnenkomen,nietovergeleverdzijnaaneenhandjevolomroependiebepalenwatwelenwatnietgeschiktisvoordatpubliekén...diealspioniersietsnieuwskunnenbouwen.Eennieuwestructuurvoortelevisievande21eeeuw.Televisieisdood,langlevetelevisie!

“Pauw & Witteman kijken we liefst online, zodat we meteen de chatstream kunnen volgen en eraan bijdragen.”


Doreen Boonekamp, Directeur/Bestuurder Nederlands Fonds voor de Film

“Natuurlijk is het goed om te kijken hoe er in de cultuursector efficiënter kan worden gewerkt en hoe er meer evenwicht kan worden gebracht tussen vraag en aanbod. Maar de discussie over bezuinigingen moet wel zuiver worden gevoerd. Met oog voor de economische én de artistieke resultaten en uitgaand van maatwerk per discipline. Met een marktaandeel van 17,4% in de bioscoop, ruim 24,5 miljoen kijkers op de publieke en commerciële zenders en een selectie voor 631 internati-onale festivals waaronder Cannes, Venetië en Berlijn laat de Nederlandse film zijn kracht zien. Want laten we niet vergeten dat de identiteit van een land niet wordt bepaald door zijn fysieke grenzen, maar door zijn geschiedenis en cultuur.”

nTo bevolgtSchefferdecomponistendirigentMashayekhidiena30jaarterugkeertnaarzijnvaderlandominTeheranzijndroomterealiseren:

hetoprichtenvaneensymfonie-orkestwaarmeehijzowelmodernewestersealstraditionelePerzischemuziekkanuitvoeren.Defilmlaatzienhoedejongemusiciwestersemuziekuitvoerenenbeleven.“Hetenigewatikjulliekangevenishoop”zegtMashayekhiindefilmtegenzijnjongemusici.Maarnadepremièrevandefilminjuni2009,gelijktijdigmetdeverkiezingeninIran,werdhethemdoorzijnfamilieafgeradenomterugtekerennaarzijnvader-land.Hijstondopeenlijstvaneenaantalintellectuelendiederozerevolutieverkondigden.MashayehkiisweerteruginWenen.ZijndroomominIranhetonmogelijkemogelijktemakenheefthijvooralsnogopmoetengeven.InplaatsdaarvanheefthijbeslotenomeentwintigtalledenvanhetTeheranPhilharmonischOrkestnaarhetwestentehalenensamentelatenspelenmetDuitsemusici.Dedroomheeftzichgeografischverplaatst.“To be and not to bewerdnadiedramatischegebeurtenissenplotselingfictie,hetbestondnietmeeralsdocumentaire.Hetvroegomeenantwoordendatantwoordprobeeriknutegeven.”zegtScheffer.“Welkekantgaatdatopdan?”vraagik.“Daarkanikjeietsvanlatenzien,danbenjedeeerstedieeenglimpopkanvangen”.Vanhetterrasopdegrachtlopenwenaar‘zijnnederigeoptrekje’zoalsSchefferhetnoemt,inhartjeJordaan.IndievijfminutenisScheffervoortdurendaandetelefoonmetcollega’soverdefilmdiehijvoorhetveertigjarigbestaanvanhetRotterdamFilmFestivalmaakt.“Ikdoenooitfilmsopverzoek,maarvoordezefilmmaakikeenuitzonderingomdatRotterdamzogoedvoormijisgeweest,maarookomdathetpreciesgoeduitkomtindeontwikkelingenhetzalmehelpenbijmijnIranfilm,waarvaniknudemontageevenhebstopgezet,

maarwaarvanikhetbeginhebgemonteerd”.Weklim-menlangseensteilewenteltrapomhoogenkomenuitopdeetage,woningenwerkruimteineenmetmontagetafel,coffeeandcigarettes.HierheeftSchefferTo besamenmetNaderMashayekhigemonteerd.“Eigenlijkishetnotdoneomzondereditor,maarsamenmetjehoofdpersoonjedocumentairetemonteren.MaarhetwerkteomdatNadertotaalnietbezigwasmetzijnego,maarmetdefilmzelf.Naderisinwezeneenalteregovanmij.Hijheeftgekozenomcomponistteworden,maarhadookfilmmakerkunnenzijn.AlsjemijnwerkzietdankunjeernietaanontkomenomtedenkendatFrankmisschienwelcomponisthadwillenworden.Duswijtweeënbijelkaarisvrijuniek.Ikwildeinhetmakenvandefilmzijnaanwezigheidproeven,juistomdatdeemotionelekantinmijnwerkzobelangrijkisgeworden”.Schefferopentzijnlaptopenzoektdeopeningsscène.WezieneenmijmerendeengetekendeMashayekhiindeWeensemetro,terugdenkendaanhetorkestinTeheran

“Eigenlijk is het not done om zonder editor, maar samen met je hoofdpersoon je documentaire te monteren.”

I

>

>de dialoogTo be and not to be de laatste film van Frank Scheffer over de

Iraanse componist Nader Mashayekhi en het Teheran Philharmonisch

Orkest was al in première gegaan en Scheffer was in zijn hoofd

al bezig met deel twee van zijn vierluik over de ziel van Oosterse

muziek. Echter de dramatische beelden van de dood van het Iraanse

meisje Neda tijdens een demonstratie in Teheran hadden op Scheffer

zo’n impact dat hij niet anders kon dan een vervolg maken op To be and not to be. Zoals hij zelf tegen Mashayekhi zei: “Ich kann dir doch

nicht den Rücken zukehren”

/Marlou van den Berge

Het belangrijkste is


metdejongemusiciaanwiehijhoophadgegeven.LiederenvanMahlergevendescèneextradrama.IneenvolgendescèneleestMashayekhihetgedichtvoorwaaraandefilmhaartitelontleent:GozarAn;TimePassing.Halver-wegehetgedichtkomendetranenbijMashayekhi.“Hijhuiltomdeschoonheidvanhetgedichtmaarookvoorhethelevolk.Hetisgeeneffect,hetgebeurtgewoon.Daarommoetikzovreselijkuitkijkenmetdezefilm.Normaliterwerkikwatsneller,maarikdenkdatikhiernogweleentijdjeaanzit.Jeglijdtvrijsnelafnaarsentimenteel.Hetkanzomaaroverschieten”.Indedaaropvolgendescènekomendemusiciaanophetvliegveld,instrumentindeenehand,eenroderoosindeandere.“HetmeisjeNedawasookmusicus,zewasvriendinvaneenvandemeisjesinhetorkest,dushetkwamwelheeldichtbij.Watikbijmijneerderefilmsnooitzosterkgevoeldhad;hethadookeenvandemeisjesindefilmkun-nenzijn.Dangaaneranderedingenwerken,danwordtjeverantwoordelijkheidopeenanderemanieraangesproken.Maarikmaakgeenpolitiekefilms,integenstellingtotdegeneratiedocumentairemakersvoormij,waarvoorikwelgrootrespectheb.Ikbenheelergteleurgesteldindepolitiek.Politiekbehoorttotde19eeeuwenniettotde21e.Omdathetzoduidelijkentransparantwordtwatvoorspelletjehetisenwegaanergewoonlekkerallemaalinmee.Ikniet.Nietdatikdatwilprofilerenalseengrootsedaad,integendeelikbeneigenlijkpassief,maaralsjefilmpolitiekmaaktdanmaakjegebruikvandezelfdemiddelenwaarjetegeningaatendatwerktvoormijniet.Ikben

cultureelfilosofischgeïnteresseerd.Ikwilhethoofdenhethartstimulereninplaatsvandogma’sofstellingen.”“MaarindezetijdengeziendeaanleidingvooreenvervolgopTo beontkomjetochnietaanpolitiek?”“HetheeftgeenzinomWildersenconsortentegaanbevechten.Hetisergewoon.Dushoegajeeropantwoorden.Endatiscreatief,dusinwezenstimuleren.Zijzijnalleenmaarbezigmetstagnatie,dusvasthoudenvan.Maarwijalskunstenaarsmoetenonsdoorontwikkelen.Hetbelangrijksteopditmomentisdedialoog.DusikhebdefilmproberentemakennietvanuiteenNederlanderdieeenfilmmaaktoverIran,maarvanbinnenuit.Ikvoelhetalseenverantwoorde-lijkheidommealswereldburgernietregionaaltebeper-ken.Ikbenopeenmissieen-nietopeensentimentelema-nier–alsikdaarvooropwaterenbroodmoetleven,vindikdatprima.Dewereldisechtwelgroterdandatwijdenkenvanuithetperspectiefwaarwevandaankomen.Tenop-zichtevanandereculturenmoetjejedermateverhoudendatdatwatontstaatooksamensmelt.Dejuxtapositie,1+1=3.Tegenovermekaarstaanmaarookinmekaarovervloeien.DatisookhetgeweldigevandemuziekvanNaderentevenszijnfilosofie.Ikvinddatprachtig.Datiswatwenodighebbenindezetijd”/

“Ik wil het hoofd en het hart stimuleren in plaats van dogma’s of stellingen.”

totbijvoorbeeldhetFilmfonds,datjaarlijksbudgettairverant-woordingmoetafleggennaarOCWhebikeengroterevrijheidomteschuivenoververschillendejaren.Jekuntwelplannenovereenbepaaldjaar,maarerzijnookprojecten,dieingetrokkenwordenendankomterweereenplaatsvrij,diedooreenanderefilmkanwordeningenomen.Datkangebeurenineenbepaaldjaar,terwijlhetgecanceldeprojectvoorhetjaardaarvooringeplandwas.DaardoorwerkikmeteengrotereflexibiliteitenishetaantalspeelfilmswaaraanCoBObijdraagtnietiederjaargelijkenaanveranderingonderhevig,zolangdefilmsnietgerealiseerdzijn.”

Alswehetlevendeschema,zoalsHagehetnoemt,vanaf2005inkaartbrengen,danlevertdattotenmet2010hetvolgendelijstjeop:2005-8films,2006-19,2007-18,2008-22,2009-17+2Telescoopen2010-21+3Telescoop.Detitels,dievoorditjaaropderolstaan:Het Zigzag Kind, Het Geheim, De Rekening, Alle Tijd, De Pizzamaffia, Koning van Katoren, Abby, Nijntje, Sinterklaas (Nijenhuis), Tape, Isabella, Kleine Kans, Lena, Cornea, De Bende van Os, Ommekeer in Dokkum, Code Blue, Oppervlakte, Zomer, Fuga, Old Stars plusdeTelescoop-films: Dolfje Weerwolfje, HeinekenenSüsskind./Hans Hylkema

Het centrale loketDe publieke omroep formuleerde

vanaf 2005 zijn filmbeleid op verzoek

van de sector. Vastgelegd werd om

per jaar in een vast aantal speelfilms

te participeren. Coördinatiepunt zou

zijn het CoBO-fonds, waar omroepen

hun participatieplannen konden

melden of waar producenten, die nog

geen deelnemende omroep hadden

hun projecten konden voorleggen.

DirecteurJeanineHage,samenmeteenbescheidenfilm-commissie,zoudanproberenomdeinteressevaneenomroeptewekken,voordieplannen,dienoggeenonder-dakhaddengevonden.DeGAZETwasbenieuwdhoehethaarsindsdienisvergaanmetdeze“loketfunctie”enofdiedeelnameverplichtingnogsteedsfunctioneert.

Ervaltveelpositiefstemelden:sindsdeaanvangvanderegelingkunnenwe105speelfilmstellen,diesindsdieneenbijdragevanhetCoBOhebbengekregen(inclusief2010)meteenbedragvan5,2miljoen(exclusiefTelescoop).EenbriefnaarOCWomookindevolgendejarenvandelopendeconcessieperiodetekunnenbijdragenisinmiddelsverstuurd.JeanineHage:“Watdieloketfunctiebetreft:eengrootdeelkomtbinnenviadeomroepeneneenaantalkomtrecht-streeksviadeproducentenbijmijterecht.Integenstelling

STAND VAN ZAKEN/Gazet-redacteur Hans Hylkema geeft onder de rubrieksnaam ‘Stand van Zaken’ een korte update van wat speelt in de filmwereld.

“Er zijn ook projecten, die ingetrokken worden en dan komt er weer een plaats vrij.”


Ad ’s-Gravesande, voorzitter Kunsten’92, initiatiefnemer Omroep C

“Hoop is een onderwerp waar zelfs een optimist pessimistisch van kan worden. Want al te vaak blijft er niet meer over dan hopen dat het meevalt. 200 miljoen bezuinigen op kunst en cultuur. We hoopten op minder, maar wat een meevaller, want het had 300 miljoen kunnen zijn! BTW-verhoging alleen voor beeldende en podiumkunst. De hoop op verstand en eerlijk-heid bij de politiek is vervlogen, maar het valt niet tegen, want de bioscoop blijft gespaard. Je ziet, met hoop komen we een heel eind.”

George:Gatlifiseenbekende,gerespecteerderegisseur.Inhetbeginwerdhijniethelemaalserieusgenomen.Eenkleinbeetjehetideevan‘zigeunerskunnengeenfilmsmakenendiehoefjenietserieustenemen’.Maardatisbehoorlijkveranderd.Ikhebal20jaargeledenfilmsvanhemgezien.Ikweetnogdatdeeerstefilmdieikzag,behoorlijkveelindrukopmemaakte.Ikhebaltijdvanzijnwerkgevondendathetsterkebeeldenhadenpower.Geenslappewas.Ikraaktebijdezefilmgedurendedeeerstetienminutenwelbijnageïrriteerddoorhetcamerawerk.Closemeteenlangelensdwarsdoordebomen.Bijnateglad.Omdatjeinhetbeginhetverhaalnietkent,gaathetjelichtelijkirriteren.Evenrustig,evenoverzichtkrijgen.Watikheelergcharmantvindtis,datzo’nfamilievaneenmanof15,20,heelvriendelijkoverkomt.Onschuldig,naïef,tikjegeromantiseerd,misschienietsnaïeverdanderealiteit.Gatlifiszelfeenzigeuner.Alzijnfilmsgaanoverde‘Romanichelles’,dezigeuners.Ikmoetzeggen,ikneemmijnhoedafvoordezefilm.Wanthetistocheenbrokfilm.Eengrootbeeldendanzó’nfilmpower.Ikbenhetbijnaontwendzegmaar.Hetdoetjegoed,omdathetzoverlorengaatinwezen.Ikweetnietinhoeverrejongecineastenernoggevoeligvoorzijn.Wantzezijnheteigenlijkverleerddoordetechniek,detelevisieeninternetomsterkebeeldenteappreciëren.Devraagisofzenaarzo’nfilmgaan.

Jan:Defilmheeftregelmatigmooiedubbelheden.Diehebbenvaaktemakenmetonzevoorkennisalspubliek.EriseenscènewaarinzigeunersineenklasjemetFransekinderenzingenvoormaarschalkPétain,deNazi-marionet.Opeengegevenmoment,nemendezigeunershetliedoverdoorlekkermeetefiedelenophunviool.Zijwetenvannietsenwijalspubliekwetendathetnietdeugt.George:Ikhebdatliedjegoddommenogmeegezongenopschool.PétainwasdereddervanFrankrijk,werdjeverteld.Weetjijveel,alsjeachtjaaroudbent.

Gatlif heeft een vrije, zintuiglijke manier van filmen, zonder al te veel wetten. Het is de eerste keer dat hij met een plotje werkt. Vonden jullie dat conventioneel?Jan:Ikvinddatniet.Opeengegevenmomentziejeweldaterlijntjeszijn.Ikvindhetheelaangenaamdaterbijnageenvertellingis.Hetisnieteengladdebrei,waarbijjeachter-overkuntleunen.Hetisbrokkeligeneristochnogwatver-telling.Datmoetookwel,wantdathoudthetbijelkaar.Enandershadhijdezoveelstefilmgemaaktmetinteressantebeeldenoverzigeunerleven.Nuheefthijhettochietsmeerindecontextgeplaatst.Erzittenmooiecinematografischedingenin.Taloche,dezgn.gek,rentdooreentunnel,valtenvindteenhorloge.Hijbegrijpthetalleenniet,wanthethorlogeheeftHebreeuwsecijfers.Bijnaeenmetafoor.Zijntijdisgekomenenhijweethetniet.Wijwel.Heelsimpelecinema,ikvindhetgeweldig.George:Ikbenhetmeestgefascineerddoordatjekijkple-zierhebt.Allesindefilmisechtpittig.TalocheligtopdegrondendankrijgjeeenPOVvanbomen.Jezietnietelkedagbomenzozwiepen.Bijdiebomenbenikéénenalbe-wondering.Dandenkikgoddommeikwoudatikzo’n

CINÉ RENDEZ-VOUS/

Gatlifs ‘Liberté’ speelt zich af in 1943. Een groep zigeuners strijkt neer

in een Frans dorpje om seizoenarbeid te verrichten. Ze stuiten op veel

vijandigheid, niet alleen van de Duitsers, maar vooral van de Franse

bevolking. De film eindigt met de deportatie van de groep door de

Franse politie. Op weg naar een bestemming en een afschuwelijk lot,

waar zij nog geen weet van hebben. Wij wel. Het concentratiekamp

blijft de hele film voortdurend als eindbestemming dreigen.

/Peter Dop

Ze zijn net klaar met de montage van Sluizers documentaire Homeland. Na Het Land der vaderen (1974), A reason to go (1978) en Adios Beirut (1983) is Homeland Sluizers vierde film over twee Palestijnse families. De film won inmiddels de Black Pearl Award, goed voor een slordige 50.000 dollar, op het festival van Abu Dhabi. Homeland is de zesde film, die Jan Dop voor Sluizer monteerde.

George Sluizer en editor Jan Dop zien Liberté van Tony Gatlif.

Wat je niet kent in een ander is

“Ik ben het meest gefascineerd doordat je kijkplezier hebt. Alles in de film is echt pittig.”

fascinerend

>

12 13gazet/ 2010/2 hoopgazet/ 2010/2 hoop

mooishothadalsiknogeenseenkeereenfilmzoumaken.Jan:Opeengegevenmomentspelenzeeenaubadevoorkip-pen,zodatdieweeraandelegraken.Watvondjedaarvan?George:Afentoemoestikdenkenaananderefilms.Maaropzichvindikhetleukdatjedatsoortideeënkuntheb-ben.Datjehetlefhebtomineenuiteindelijkvrijgrotespeelfilmaandachtaaneenpaarkippentegevenopzo’nmoment.Hetheeftookietstemakenmetdevrijheidvandemaker,diedatdandurfttedoen,diegevoelenstenop-zichtevandieren,inditgevalkippen,maarnetzogoedookmetbomen,deaardeenafentoemetreligieuzebe-grippen,belangrijkvindt.Deurenbesmerenmetknoflookomdebozegeestenuiteenhuistehalen.Bepaaldemagi-schemethodendiewijlangzamerhandnietmeerbegrijpen,ofbelachelijkvinden.Hetiseenwereldvanmagischgeloofwaarallerleitraditiesinverdisconteerdzijn.Jan:Enonsreikthijdatalleenmaareenbeetjeaan.Zonderdathijzicherechtingaatverdiepen.George:Erzittenveelkleinedingen,kleinegedachtenin,waarikvangeniet.Ikbeleefenormveelplezieraanzoie-mandalsGatlif,diezoietsdoetmeteerlijkheidenoprecht-heid.Ikwilgraagzienwatiknietkanenwaardeanderinuitblinkt.Datvindikeigenlijkinteressanter.ZoalsCocteauzei:“Watjenietkentineenander,datisfascinerend”.Hetontdekkenvandatwatvervanjeafstaat.

Waar ging de film eigenlijk over?Jan:Voormijginghijoverdeconfrontatietussenordeenvrijheid.Enhetwringendaartusseninalzijnschake-ringen.VoormijstaatdieTaloche,dezgn.gekeenbeetjevoordeextremevrijheid.Hetanarchistischezegmaar.Wateigenlijkdusooknietkan;wateigenlijktotnietsleidt.Maarwatwelmooiis.Daaromisdiejongenooknaïef.Datisvoortdurenddespanning,alsjehetnaarmodernertijdentrekt,tussendeordeendeniet-orde.Endeordedieonvermijdelijkis.Maardieextreemoverdekopslaatalshijovergaatinverkeerdehanden.Waardoorhethelemaaluitdeklauwenlooptenhetfoutgaatmetdemenselijkesoort.

Diespanningvoeldeikvoortdurend.Ikzaghetnietalseenverhaaltjeoverdeoorlog,toenzevervolgdwerden.Ikvoel-dedespanningvandeactualiteit,vanhetnu.OokvanuitwatdePalestijnenoverkomt.Endaarheeftdiejongen,diedandezgn.gekis,weleenplekin.Eensoortextremiteit,dieeigenlijknietkan.George:BijTaloche,kanGatlifdingenkwijtoverzigeunergevoelenzigeunermentaliteit.DieTalochever-tegenwoordigtdevrijheidvanandersdenken,devrijheidvanbewegen.Jekuntalles.Jekuntbijwijzevansprekenkruipen,overdegrondrollen,blaadjesopeten,hetdoeterallemaalniettoe.Datisessentieel.Jevoeltwatinhunmensbeeldvoorhenessentieelis.Degehechtheidmetdenatuur.Dichtbijdemagie.Deangstenomhunhuisbinnentegaanvanwegebozegeesten.Dathoorterallemaalbij.Netzoalsjehetfantastischvindtomopeenpaardtezittenofeenpaardteaaienofdatjezomaarwatkunthollen.Zestaaneigenlijkopenvooralles.Datheefthijdangoedlatenzienindefilm.Jan:Hetidioteisdatwatjezietindefilmnugewoonexactgebeurt.ZeteenFransezenderopenjeziethetgebeuren.Hetisallemaalnetnietmetdodelijkeafloop,maarwatwezienindiefilm,gebeurtnu.George:GatlifweetdrommelsgoedwaterisgebeurdindeTweedeWereldoorlog.Hijdenktopeengegevenmomentdathetnudetijdisomeenfilmtemaken,dieermeetemakenheeft.Eentijdgeledenhadhijerwaarschijnlijkgeencentvoorgekregen.Zozitdefilmindustrieinelkaar.Alsjemetietskomt,datopdatmomentnietpast,krijgjegewoongeengeld.Zosimpelishet.OpditmomentisdeFranseoverheidklaarommeetehelpen.Datvoeljeendankanjehetmaken.Misschienhadhijwel30jaargele-denzo’nfilmwillenmaken.Ennietgekund,denkik.DeTweedeWereldoorlogwasvoorGatlifbelangrijk,maarvooronsgaathetomdeproblemenindewereldvannu.Jemoetzo’nverhaalvertalennaarnuenhetnietzienalseenstukgeschiedenis.

Jan, heb jij alle Palestina films van George gemonteerd?Jan:Ikheberdrievanmogenmonteren.Bijdederdewasikerniet.(ironisch)GeorgewasaanhetoostfronthetimperialismeaanhetbestrijdenenikaanhetwestfrontinMidden-Amerika.George:Wekennenelkaarnubijna40jaar.Danweetjewelongeveermetwiejetemakenhebt.Ookalbenjehetovereenpaardingetjesnieteens;jeweetweldatjewerktmetiemand,waarjequainhoud,quadenken,quafilosofiemeeinhetzelfdeschuitjezit.Alsjewerktmeteeneditor,

dietotaaltegenovergesteldepolitiekeideeënheeftofhetgewoonzietalseenfilmenverderniets,wordthetlastig.Mijnfilmszijnsubjectiefendegenemetwieiksamenwerkmoetdataanvoelen.Hetisnietalleenpolitiek.Datistenauw,wantikbenmetfilmbezig.IkweetredelijkveelvanJanspositie,zijndenkenoverfilm.Hetgaatsamen;hetgaatomdecombinatievandenkenoverfilmenpolitiek.

Is dit je laatste?George:Ditisdelaatstefilm;erkomtgeenvijfde.Ditisdeafrondingvandeanderedrie.Daaromhebikmezelferinbetrokken.Ikzelfbendetweedehoofdfiguur;dePalestijnenzijnnummeréén;degezinnenzijnhetuit-gangspunt.Hetiseenpersoonlijkefilm.Deanderedriefilmszittenvooreendeelverdisconteerdmetstukjesenfragmentenindezefilm.Ikwildedietweefamilies,diedusdekernvormenvandievoorgaandefilms,weeroppakken.Ikzochtin‘74familieswaaranderstegenaangekekenzouworden,dantoengewoonwas.Zewarentoenofterroristenofnomadenofdomorenofschlemielen.Altijdnegatief.Diekeushebikvrijbewustgemaakt.Netzogoedalsdatjeacteurskiestvooreenspeelfilm.Dietweemeisjeswarentoen15en16.Leukemeisjes.Ikwildeeensoortempathietussenhetpubliekendiemensen.Ikhadzowelpolitiekealspersoonlijkeredenenomdiemensenlatertegaanvolgen.Ikbengehechtgeraaktaandiemensen;deoudersvandieenefamiliebeschouwikalsmijntweedeouders.Jan:DiepersoonlijkebetrokkenheidmetdiemensenzitookinHomeland.George:Ja.Omdatikaneurysma,slagaderbreukheb,wistikdatdetijdkortwas.Ikmoesthetsneldoen,zolangik

nogfysiekinstaatwas.Ikhebmevoorbereid,nietindeklassiekezin,maarvooral:kanikhetaan?Ikmoestiemandhebbendieeeninvalidenwagenduwt.Ikmoesteencrewhebben,diezelfstandigopereert.Eencameraman,dieikletterlijknietmeerkanvolgen,wantikbentetraag.IkbeslootomnietinNederlandgeldtegaanzoeken.Hiermoetjeeindeloosformuliereninvullen.Hetiszogerudi-menteerddatjealdoodziekbentalsfilmer,voordatjeaandebakkomt.Daarwasikteoudenteziekvoor.IkgingdusnaarAlJazeera.OpdegoknaarQatar.BijAlJazeerahebikvoorheteerstvanmijnlevengepitcht.Ikbengewoonbijdebaasnaarbinnengegaanenhebgezegd:‘meneer,ikwiluwatvertellen,ikwilwatdoenenikhebhulpnodig.Devolgendedaghadikeenafspraak;ikhebgeenbriefgeschrevenofzo.Gewoonzomaar,hopendatjemensenovertuigt.Datiseenbeetjemijngenre.Ikwilnietdooreenmoeilijkproces,alshetniethoeft.

Hoe speelt je eigen standpunt een rol in de film?George:Ikverschuilmeniet.Ikbendusnietdejournalist,diedeenekeerproditendeanderekeerprodatis.Mijnemotieslaatikzien.Watikvoelalsikdemensenontmoetbijvoorbeeldenwatdatbetekent.Zozegiktegenéénvandiefamilieleden:“Ikmoestjezienvoordatiksterf”.Datkwamzomijnbekuit.Ikvermoeddatdekijkermijneerlijke,somshardeuitsprakenenreactiestegenanderenaccepteertomdatikbetrokkenben,zichtbaarben.Datzou-denzeandersnietpikken.HetiseenfilmoverPalestijnenenhetisookeenfilmover‘WaarommaaktGeorgeSluizerPalestijnsefilms?’Ikwilnietopscheppen,maarikbentochdeeerstegeweest,diebelangstellingvoordePalestijnen >

“Het idiote is dat wat je ziet in de film nu gewoon exact gebeurt.”

Homeland


Henk Hagoort, voorzitter Raad van Bestuur NPO

“Ik hoop op eerherstel voor het ideaal, zeker in de publieke sector. Eerst was er de grote uitverkoop van de publieke zaak in de vorm van privatiseringen. Nu wordt wat overbleef blootgesteld aan eindeloze marktwerking. Alles wordt uitgedrukt en afgerekend in geld en getallen. Waar zijn de idealen? Idealen die de mensen motiveren en inspireren en die iets mogen kosten? Idealen die onze samenleving beter en leefbaarder maken. Ik hoop dat we het daar over kunnen gaan hebben. ”

heeftgetoondopfilm.Erwarenwelmensen,dietoenalpro-Palestijnswaren,maarikhebalseerstemijnbelang-stellingookgeuitinpubliekelijkgoed.Jan:Wanttoenjehetvoorheteerstdeedin’74washetbestwelspannend.George:Nou,ikbenaangevalleninNederlanddoordeIsraëlischeambassade.DefilmwerddoordeKROuitgezon-den.DeIsraëlischeambassadewildehetlatenverbieden,wanthetwaseenterroristischefilm.EnikkreegopmijnkantooreenbompakketvandeZionistenjongeren.‘Wegaanjevermoorden,wantjebenteenterrorist’,stonderop.Jan: Ikzatdaarinhetsouterraintemonterenenikweetnoghoejedietrapafkwam.Helemaallijkbleek,wantdieSonjaBarendhadjeaandetelefoonverrotgescholden.George:DeeerstekeerwasikinBeiroetin‘74.Hetwasdusoorlog.Erwarenzeker150journalistenvanallerleikranten.Iklaswatzeschreveneniklaswatereenpaardagenlatergepubliceerdwerd.Ikzeidus:‘O,dithebjegeschrevenenditstaaterindekrant.Datkloptdusniet’.Ikzagvoormijnogenhoedingenvervalstenverdraaidwer-den.Hetwaszodatdemeestekranten,netalshetfilmbe-drijf,joodsebestuurdersindeRaadvanBestuurofcommis-sarissenhadden.HetfundamentelewasdatIsraëldemachthadenhetgeldendusdemedia.EndePalestijnenhaddennul.Hetwasdusheelmakkelijkomdezaakeenbeetjeteverdraaien,wantniemandzalhetcorrigeren.Danprobeerjedatopjeeigenmaniermetfilm.Alisdatheelklein.

Hoe verhouden deze vier Palestijnen-films zich met de rest van je oeuvre?George:Voormijzijnzehéélbelangrijk.Danhebikhetnieteensoverdekwali-teit.Ikpraatdanoverhetdaadwerkelijkmakenvandiefilms,omdathetmijnpersoonlijklevenbepaaldheeft.Debom-menzijnmeomdeorengevlogen.Ikbentegendemuurgezetomgeëxecuteerdteworden.Ikhebnogeenpaarmoordenmeegemaakt.Ikbenzelfettelijkeke-renterdoodveroordeeld.EnikhebmemoetenvermommeninArabischeklerenomteoverlevenopbepaaldemomenten.Datjejebewustinhetgevaarstortheeftnatuurlijkgroteimpact.Endatjeanderen,jecameramandus,daarinbetrekt.In‘77vonderinéénvandiekampeneenmassa-moordplaats.Ikmochternietin.Hetwasomheind,bewaaktdoordeChristelijke

milities.ToenzeiiktegenFredvanKuijk,mijncameraman:‘Aandeachterkantisniemand.Wegaanmetdecameraoverdeomheiningheen.Wanterwaren2.000dodengeval-lenenikwildetocheenpaarbrokstukkenzienvanarmenenbenen.Fredwildeniet.Ikzei:‘Geefmijdiecamera.

Danfilmikwel.Jehoeftnietmee.’Datwasdannatuurlijkteminvooreencameraman.Dushijklomerookover.Uit-eindelijkzijnwetoengepaktdoortweejongensvan15à16jaarmetmitrailleurs.Wewerdentegendemuurgezet.Zezeiden:‘Wemakenjeaf,hetkanonsnietsschelen.’IkzagFrednaastme.Hijstondmetdehandentegendemuur.Hetzweetbrakmeuit;ikdacht‘ditismijnlaatsteseconde’.Ikhoordeklik,klik...InNabatijehhebiktientallenkinderenzienstervendoorvandiekleineMickeyMouse-bommetjes.DieIsraëlischevliegtuigenvlogenoverlagerescholenencrèchesendandiefragmentbommen:‘Taf‘enhetwasweg.Hetheeftmijnlevenongelooflijkgeraaktenbeïnvloed./

“Ik verschuil me niet. Ik ben dus niet de journalist, die de ene keer pro dit en de andere keer pro dat is.”

Rotterdam Mediafonds

Het doek dat valt, maar over enige tijd wellicht weer open gaat...Het leek een voorbode van de opzien-

barende bezuinigingsplannen op

kunst en cultuur van het nieuwe ka-

binet. De Rotterdamse gemeenteraad

moet binnenkort beslissen over de

opheffing van het Rotterdam Media-

fonds. Lezen wij dat goed? Jazeker:

op 3 november gaat een voorstel in

stemming, dat in één klap vanaf 2012

het voor 2011 nog lopende budget

van 1,2 miljoen naar 0 brengt. En dat

terwijl de laatste 10 jaar 25 miljoen

euro geïnvesteerd is in AV- producties.

Daarmeewordtookde60miljoeneuro,dieinsteen(studio’s)geïnvesteerdisinéénklapoverdebalkgegooid.HetOntwikkelingsbedrijfRotterdamiseenvande85instel-lingen,diegeldmoeteninleverenuitpurebezuinigings-drift.OokdeRotterdamMediaCommission,voordriekwartdoorEuropagefinancierdeneenkwartmetRotterdamsgeld,isper1juniopgeheven.InRotterdamwerkenonge-veer10.000mensenindecreatievesector,diehierdoorhardgetroffenwordt.HetRotterdamMediafondshadin2005eengemiddeldaandeelvan15%indefinancieringvanRotterdamsefilms,datoplieptot35%in2010.Uiteraardheeftdezekunstvijandigeaanslag,dievoor-namelijkuitdekokerderRotterdamseLeefbarenkomt,

grotecommotiegewektbijdeRotterdamsefilmmakers,ver-enigdindebelangengroepHetInitiatief.Bijmondevanvoor-zitterRoyDameskunnenwevernemen,datditeindeoefeningbetekentvoordeRotterdamsema-kers.Inmiddelszalhijvandegelegenheidgebruikmakenombijderaadsvergaderingvan25oktoberintesprekenomtereddenwatertereddenvalt.NaarverluidisdePartijvandeArbeidfractievooreencontinueringvanhetfonds.SpannendetijdendaaraandeRotte.

Inmiddelsheeftdeontknopingvanditdramaplaats-gevonden.Deprotestenenactieszijnvergeefsgeweest.Vanaf2012krijgthetRMFgeensubsidiemeervandegemeente,zoisbeslotenindeweekvande15enovember.Alleenin2011kanhetfondsnogbeschikkenovereenmet3tonverhoogdbudgetvan1,5miljoeneuro.Maarditishetformeleverhaal.Erglorentochnoglichtpuntjesaandehorizon,oftewelerzijnnogstrohalmenwaarmenzichvolgensdirecteurJacquesvanHeijningenaanvastkanklampen.Dezelfdewethouder,dieverantwoordelijkisvoordeformeleopheffingvanhetfonds,heeftviamotiesvanD66raadsbreeddeopdrachtgekregenomnieuwbeleidteontwikkelenvoordeRotterdamsecreatieveindustrie.Medio2011zouereenplanmoetenliggenwaarmogelijkvianieuwefinancieringsstromenookAV-productiesvankunnenprofiteren.VanHeijningenzegterallesaantedoenomdegemeenteervanteovertuigendatelkeeurovoordefilmindustriezichdubbelendwarsterugverdient./Hans Hylkema

Ido Abram, Sectormanager Communicatie, EYE Film Instituut Nederland

“Hoop, geloof en liefde: Ik hoop op betere tijden in een periode dat (film)cultuur floreert maar financieel in zwaar weer verkeert. Ik geloof onvoorwaardelijk in het belang van film, als verstrooiing en als kunstvorm. Mijn liefde en passie voor film blijft mijn dagelijkse drijfveer. Dus met zijn allen eensgezind en onverdroten voort, op Hoop van zegen naar nog meer filmische Hope and Glory.”

Gazet-redacteur Hans Hylkema geeft onder de rubrieksnaam ‘Stand van Zaken’ een korte update van wat speelt in de filmwereld.

“Er gloren toch nog lichtpuntjes aan de horizon.”

STAND VAN ZAKEN/

Homeland


Dat is er al niet meer?

VdB:Nee.Hetkomtallemaalviadezelfdekabeljehuisbinnen.Opditmomenthebbenwedatnoggesplitstin,ditisdetelefoon,ditisderadioenditisdetelevisie,maarhetismaaréénkabeltje.Hetiswelzodatdetraditionelevormvanlineairtelevisiekijkennogsteedsinbetekenisgroeit.

Tijdens het seminar werd ook het project Hollandse Meesters gepresenteerd. Een reeks portretten van Nederlandse beeldend kunstenaars gefilmd in hun atelier. Wat is de rol van de musea die meedoen aan dit project?

VdB:Zesteunenhet,zewillendiedingenlatenzienbijexpositiesenzehebbencontactmetdeomroepinhunregio.Erwordenernu20gemaakt.SommigezoalsRTVNoord-Hollandzendenzeallemaaluit,sommigeeentjeuithunregio,andereophetmomentdatdegoedemanofvrouwdoodgaat,leuk,danhebbenweeenportret.

Kunstenaarsportetten dat begrijp ik, dat moet ook. Maar stel een kunstenaar als Pipilotti Rist wil een film maken. Maar heeft niet een omroep achter zich en wel een museum dat haar werk via een eigen kanaal kan ver-tonen. Zouden jullie daarin mee kunnen gaan als fonds?

VdB:Wekunnendaarnu,vanwegewettelijkeregelsnietinmeegaan.Datisjammer.Inallekunstvormenspelentegenwoordigdeelektronischemediaeenrol.Erisbijnageentoneelvoorstellingzonderfilmmeerdenkbaar.Losvanhetfeitdaternuwelergveelfilmscenario’sophettoneelwordengebracht.Inmuseazienwemeerfilmdanolieverftegenwoordig.Enfotografie.

En beeldend kunstenaar Steve McQueen maakte de speelfilm Hunger.

VdB:Datisdeanderetrend,jezietdatbeeldendkunstenaars,vermoedelijktotafgrijzenvandevakbondvoorcineasten...

Nou nee, we voelen afgrijzen van politici die films gaan maken.

VdB:Beeldendkunstenaarsdieeenfilmwillenmakendatluktbest,eriseenheelrijtje.Datisnieterg.Zezijnvaakontzettendinteressant.

Makerszijnallangbezigmetanderekanalentezoeken.Defondsenmethunregelslopenachterdefeitenaan.HetFilmfondsiservoorfilmsdieindebioscoopmoetendraai-en,hetMediafondszitaandeomroepenvast.Erzijnmaartweefondsendiealleskunnendoen,datzijndebeeldendekunstfondsen.Datkomtomdatdebeeldendekunstindeklassiekezinnietmeerbestaat.Hetheeftgeenspeciaalvaktechnischterreinmeer.VoordeMondriaanstichtingkunjeeenboekschrijvenofeenperformancedoen.Ookanderefondsenzoudenheteigenterreinminderstrakafmoetenbakenen.WehebbenmethetfondsPodiumkunsteneensteldans-filmsoptouwgezet.Hunbezwaarwaseerst:erisgeenregelingvoorditsoortdingen.Hoezo?Nou,wevindenhetbelangrijkdathetgebeurt,maarwezijnervoordepodium-kunstenenditisgeenpodiumkunst.Zehebbenhettenslotteopgelostdoorhetbijmarketingondertebrengen.Kunstenaarsmakensteedsvakergebruikvanelkaarsdisciplines.Defondsenzullenmoetenvolgen./

KunstFilm is een

esprekerskwamenuitinternationalekring:JaneBurtonvandeLondonseTateGallery,Anne-MichèleUlrichvanhetParijseCentreGeorges

Pompidou,MargrietSchavemakersvanhetAmsterdamseStedelijkMuseumenSjarelExvanhetRotterdamsemu-seumBoijmansvanBeuningen.Zegingenuitvandesituatiesdiezeinenronddeeigenmuseahebbengecreëerdenschetstenplannenenmogelijk-hedenvoordetoekomst.DevoertaalwasEngels,detoonoptimistisch.Museawillennaastdegebouwen,metruimteswaarinten-toonstellingenwordengeorganiseerd,ookgebruikmaken

vandevirtueleruimtevanhetwereldwijdewebwaardetentoonstellingsmogelijkhedengrenzelooszijn.Indevollezaalwarenookfilmmakersaanwezigeneenvanhen,WoutConijn,verwoorddedevraagdieweonseigen-lijkallemaalstelden:wijwillengraagvoorenmetmuseawerken,maarhoe?

DeGazetondervroegHansMaartenvandenBrink,directeurvanhetMediafonds.

Voordat we bij jullie terecht kunnen met onze plannen en projecten, moeten we als partner in crime een om-roep zoeken. Ook de regionale omroep wordt daarin steeds belangrijker. Waar ook over gesproken werd in het seminar was narrow casting, een uitzending via internet zonder dat er een omroep in enige vorm aan te pas komt. In hoeverre is dat al een serieuze optie?

Van den Brink:Hetisgeenoptie,hetiswerkelijkheid.JehadmevrouwvanMiltenburg(VVD-kamerlid)diehetnietsnapte.Diezegtdatdeomroepzichmoetbeperkentotradioentelevisieengeeninternetmagmaken,netoferverschilistussendiedingen.

D

Musea voor hedendaagse kunst

zijn steeds vaker betrokken bij

het produceren van films die

in eigen huis vertoond kunnen

worden en op internet uitgezon-

den via een eigen digitaal kanaal.

Voor filmers lijkt dat nieuwe

mogelijkheden te bieden.

/Erik van Zuylen

Tijdens het Doku.Arts filmfestival dat in juni plaats vond, werd een seminar gehouden: Artcasting – The Art Museum as Producer of the Moving Image.

Pepperminta

“Beeldend kunstenaars die een film willen maken dat lukt best, er is een heel rijtje. Dat is niet erg. Ze zijn vaak ontzettend interessant.”

Hunger


Martijn Sanders, lid Raad van Advies DDG

“Even twitteren over Hoop, en dat in deze tijd? Welnu, ik hoop dat niet alleen de kunstwereld in het geweer komt tegen de komende bezuinigingen maar dat ook het publiek dat zal doen. En ik hoop dat daarnaar geluisterd zal worden, want dat het wat minder moet in deze tijden begrijp ik, maar doe dat dan met respect en zorgvuldigheid. En laat dan niet één sector bloeden, maar verdeel de ellende eerlijk over álle sectoren, want er wordt in Nederland fantastische kunst gemaakt, gesub-sidieerd en ongesubsidieerd. Ik hoop vooral dat dit zo zal blijven, ondanks dit kabinet.”

boven Hilversum

verontwaardigingoverhoegemakkelijkjekuntsnijdeninpubliekewaarden.Aandeanderekantziejedaterinmiddelsheelveelanderemanierenzijnendatereenfinancieringsstroomopgangbeginttekomen,diewegewoonlatengaan.Wegevennudus800miljoeneuroaancommercieelreclamegelduit.Endatisnetzogoedmijngeldalsbelastinggeld,wantdaardoorwordenallerleiproductenduurder.Datgeldver-dwijntallemaalindecommerciëlemarkt.Enalserzoveelgeldzitbijkabelaars,waaromproberenwedaarnietwatmeetedoen?Inplaatsvandatwijalsmakers,regisseursencontentaanbiedersonsmaarcontinublijvenconcentrerenopdatkleinerepubliekegedeelte.

Opzichiserveeltedoen,maarhetvraagttegelijkertijdeenandereregelgevingenandereinstrumentenomgeld-stromenopgangtekrijgen.Hetprobleemishierdatdecommerciëlemarkt,deNederlandstaligemarkt,zokleinis,dathetvoorheelveelvormenvaninformatieonmogelijkisdatcommercieelteorganiseren.IkbentoentertijdalsvoorzittervanFineBVbijdieCV-constructiebetrokkenge-weest.Datgingookallekantenop,maaruiteindelijkheeftdatertochtoebijgedragendatweopeenheelredelijkefilmproductiezitten.Datisergenszo’n10à15jaargeledenbegonnen.Toenwistenwebijvoorbeeldhelemaalnietdatjefilmsregulierkanmakentussende1,5en2miljoen.Voordatbedragmakenwetegenwoordigfilms.Duszijnweopeenanderemaniergaanproducereneniserookopeenanderemaniergeldvoorgevonden.15jaargeledenwashetalleenmaargesubsidieerdgeld.

VooroplossingenvoordeNPOmoetjeookwelderuimtehebben.Erisgeenhoopalshiermeteenverkeerdsoortressentimentwordtgeroependathetallemaalveelmindermoet,zodatdeRTL’salleskunnenovernemen.VroegerzatereenhelesterkeambtenaaropOCW.Diezei:‘Jewintdediscussieoveronderscheidmetdecommercie,omdatjeon-derscheidendaanbiedt,nooit.Wanthetfeitdatjebestaat,betekentdatjekijkerswegneemt.Dus,zolangernogéénkijkernaardepubliekeomroepkijkt,isergeenlevel playing fieldvoordecommercie.AlsjedeSTERafschaftbijdeNPO,gaatdie200miljoenooknognaardecommercie.Endan

nogzullenzealtijdblijvenlobbyenomeeneindtemakenaandeNPOwanterzittennogsteeds5miljoenkijkers.Enkijkerszijnconsumenten.Diemoetennaarreclamekijkenenzogaanjereclame-inkomstenomhoog.Dushethoudtnooitop.Enalsdietendensvan‘hethoudtnooitop,dusstopermaarmee’blijftbestaan,danisergeenhoop.Maaralsjezegt:‘geefdepubliekesectoreenspeelveld.Geefzederuimteomnieuweconstructiesteverzinnen,zodatjeopeenanderemanieromkuntgaatmetjedraagvlak,daniserwelhoop’.Alsereenanderemanierkomtwaardoorjeanderskanomgaanmetjeledeneneenmanierommetnieuwemediaomtegaan,maardanvooralonderschei-dend,danontstaatereenheelmodernepubliekeomroep.

De VPRO van de jaren negentig bestaat niet meer. Wat is er veranderd?Doordatweeenpaarjaargeledengingenkijkennaarleefstijlgroepen,kondenwedefiniërenvoorwiejeerbent.VoordeVPROisdatdecreative class.Diegroepiswatverstedelijkter,vaakzijnhetmensenmetopgroeiendekinderen,hogeropgeleid,vrijgestelden.Endatisnieteengroepvan500.00mensen,maardatgaatom3miljoenmensen.

Je omschrijft die creative class als iets dat tussen de elite en de massa zit. Wie of wat is die elite nu toch?Mijnvriendenenjouwvrienden.Wijhebbenheellangeenmakertraditiegehad.Makersdieprogramma’smaaktenvoordespecialisten.Alsjevriendenenkennisseninhetcaféhaddengekekenwashetgoed;jehadjedoelgroepbereikt.Dekijkerstonderbuiten.Diecreative classzijndegeïnteresseerden.Maardieinteresseisnooitspecialistisch.Alsjemetwetenschapietsdoet,danmaakjehetnietvoordewetenschappers,maarjemaakthetvooreenpubliekdatgeïnteresseerdisinwetenschappen.Eriseentendensgeweestdatmakersvondendatzeookdingenwildenmaken,gewoonomdathetheelmooiwas.Ookalwashetvoormaar80.000kijkers.Dangajeeigenlijkalnaardespecialisten,naarhetspecifiekeaanbod.

Dus dat doen jullie niet meer?Nee.

Lennart van der Meulen is nu ruim een jaar algemeen directeur van de

VPRO. Daarvoor was hij gedurende zes jaar netcoördinator. Hoe staat

het met het nieuwe elan van de VPRO? En: hoe ziet hij de effecten

van de aanstaande bezuinigingen? /Peter Dop, Martijn Mewe

“Ze zullen altijd blijven lobbyen om een eind aan de publieke omroep te maken”

“Ze zullen altijd blijven lobbyen om een eind aan de publieke omroep te maken”

Van der Meulen:Hetishetgemak,waarmeenugezegdwordt:‘Doehetmaarvoor200miljoeneurominderindecultuurofmisschiennogwelmeeralsdatmetdeBTWdoorgaat’.Datzijntegelijkertijdzulkegroteklappen,dathetooknietmeergemakkelijkisomtezeggen‘danmaakjedingenstuk’.Wantdanishetantwoord:‘Nouen?’Datmerkjeookaandevanzelfsprekendheidwaarmeewijnaardepubliekeomroep(NPO)endecultuurinstellingenhebbengekeken.Dieisweg.Nieteensomdatmensenzeggen,dathetnietmagofdathetbelachelijkis.Maaromdatzezeggen:‘hethoeftzoniet’.Dusmetheelveelverontwaardigingredjehetophetogenblikniet.Ikmerkookdatdepubliekewaarden,dievooronsnogvrijvan-zelfsprekendzijnendievoortkomenuithetideevandeverzorgingsstaat,indezeinformatiemaatschappijtotaalwegzijn.Ikbedoelzakenalsjournalistiekeonafhankelijk-heid;nietcommercieelzijn;ruimtehebbenvoorcreativi-teitendemaker;beoordeeldwordenopeenvakendaarderuimtevoorcreëren.Jehebtheelveelmensen,diehetnietmeeruitmaaktofietseenhalvereclamespotis.Ofdathetuiteencommerciëleomgevingkomtofdathetnieuwsookinéénminuutkan.Datheledenkenisweg.

Danisernoghetidee,datietsdatgratisis,ietsdatwordtaangeboden,nietklopt.Hetfeitdatwijdenken:‘hetismooiomeengratisPubliekeOmroepaantebieden’.Daar-vanzeggenveelmensen:‘ja,hetisgratis,duszalhetwelgeenwaardehebben’.DelaatstetweeboxenvanMad Menhebikgewoongekochtvoor24,99euro.Lekker,mooiebox,mooiefoto’s.Maarikhebniethetbesefdathetookgratis

wordtaangebodendoordeVARAopNed.2.Enikwachtookniettotvolgendseizoenalszehetuitzenden.Mensengaanandersommethetinformatieaanboddaternuis.Erwordtopeenanderemaniervoorcontentbetaald.ViaaldiemicrobetalingenbijRTLwordthetsteedsmakkelijkeromietsvoor49centofzoietstekopen.Iknoemmaarwat,delaatsteafleveringvanGoedeTijden,SlechteTijden.12jaargeledenging200miljoeneuronaardeSTER.Erwastoennoggeencommerciëleomroep.Nugaater800mil-joenreclamenaardecommerciëleomroepennogsteeds200miljoennaardeSTER.Dusdegroeivanallereclame-geldgaatinzijngeheelnaardecommerciëleomroep.10jaargeledenisSport7mislukt,omdatmensenweiger-den2,50europermaandtebetalen.Nu10jaarlatergaat

EredivisieLivenaarde600.000abonnees,dieiederemaand15eurobetalenvooreredivisiewedstrijden.Zedraaien80miljoenomzetopdiezender.Enmensenbetaleniederemaandzo’n15euroaandekabel,waarvoorzealleenmaardedoorgiftekrijgenvanprogramma’s.Kabelaarshalenviahuninfrastructuurverschrikkelijkveelgeldbinnen.Niemanddieerproblemenovermaakt.Zoisereengeldstroomopganggekomendiewenietgoedinzettenvoordeproductievancontent.Aandeenekantziejede

“Je zegt: ‘Je maakt dingen stuk.’ Het antwoord is gewoon: ‘nou, en?’”

“Er komt een geldstroom op gang, die we gewoon laten gaan”

>


Rolf Orthel, documentairemaker en producent, ontving het Gouden Kalf voor de Cultuurprijs 2010

“Behalve dat we het belang van filmmaken, van mainstream en experiment waar zullen maken door domweg door te zetten, heb ik twee prachtige herinneringen achter de hand. Op een dag vertelde Richard Leacock, dat hij nooit meer met de tele-visie te maken wilde hebben - hij wilde uitsluitend nog films maken voor zijn vrienden. Michael Rabiger, de grote man achter de filmafdeling van het Columbia College in Chicago, zei me op een dag: ‘mijn laatste film heeft me 500 dollar gekost’. Voor mij destijds een formidabele eye-opener. Als ik echt wil, kan ik altijd mijn volgende film maken.”

Cherry Duijns heeft een bepaalde manier van filmmaken. Dat zou dan niet meer kunnen dan?Alleskan.Maarnietallesismeergeschiktvoortelevisie.Datspeeltook.Vroegerhadjetweezenders;jekeeknaarNed.1ofNed.2.Enmensendedendaarnaastnietsanders.Dushetwastoeneenveeldominantermedium.Endankonjedusveelmakkelijkermensenanderhalfuurbezighoudenmeteengoedverteldverhaalmeteenkopeneenstaart.Eneenopbouwmethaastfilmischetheaterachtigespanningsbogen.Datkonjetoenbeterhanterendannu.Hetiseenvluchtigermediumgeworden.Datbetekentookdatjeeenanderebeeldtaal,verteltaalmoethebben.NatuurlijkmagCherrynogopzijnmanierzijnverhalenmaken.Maartoenikzevenjaargeledennetcoördinatorwerd,werdikhiernaardeVPROgehaaldenwerdmijver-telddatalseendocumentairemaar55minutenmagduren,jedaarmeededocumentairekapotmaakt.Maardeauteurs-documentaireendeartistiekespeelfilmblijfikdoen.Hetkanzijndathetfilmszijndievooralhunbereikhebbenopfestivalsofdievooralopdeinternationalemarktzijnteverkopen.Enofjedatnudoetvoor100.000of150.000manofindelongtailvanHollandDocvoornogmeermensen,jemoethetblijvenmaken.

Jullie willen bepaalde genres beschermen?Deomroepenhebbengezamenlijkeenagendagemaaktwaarinstaathoewemetdebezuinigingenommoetengaan.Aandeenekantsamenwerkenenfuseren.Aandeanderekantvindenwedatervoorbepaaldegenresenthema’s,diebelangrijkzijn,apartedingengeregeldmoetenworden.Datzijn:kunstencultuur,documentaire,drama,film,geschiede-nisenwetenschap.Datzijngenreswaardeomroepenzichinmoetenspecialiseren.Daarmoetenafsprakenoverwordengemaakt,zodatdatblijftbestaan.DeVPROwilookprobereneensoortbeheerdervandedocumentaireteworden.Zoalswedatmetgeschiedenisdoen.Enikzouhetheelgoedvin-denalservandeversnipperdedramaredactiesbijvoorbeeldmaartweeoverblijven.ZodatjenietbijalleMarinaBloksvandepubliekeomroeplangshoeft.Datjegewoonweet:‘daarziteensterkeproductie-enresearchkernenerzitteneenaantalgoededramaturgenendaarkanjeterecht’.Dankanjemaartweekeervragen.Lukthetniet,danhebjepechgehad.Hetgevolgvandebezuinigingenisdatweonderscheidender,specifieker,nadrukkelijkermoetenwordenomtekunnenblijvenconcurrerenmetdecommercie.

Wat kost mij de NPO per jaar?92europerhuishouden.

En waar staan we Europees qua budget?TussenAlbaniëenBulgarije.

En t.o.v. de ons omringende landen?InDuitslandisdat210euro.InEngeland174.DeBBCheeft4½miljard.Enwijhebben800miljoen.Datisdusvijfkeerzohoog.

Er is veel reuring in de kunstensector. Je hoort vanuit de samenleving, maar ook vanuit de NPO weinig over die 200 miljoen bezuiniging.Hetiszoveelgeld.EnhetressentimentrondomdeNPOisnietgoed,dusjekuntnietzomaargaanroepen.Deenehelftantwoordt:‘Whocares?’Deanderehelftzegt:‘Waaromlaatjedesportdanweldoorgaan?’Jemoetnaarhetministerieendepoliticitoeenzeggen:‘oké,jekanhetandersorganiseren.Hetkanslimmer,misschienookwatminder.Maardanbenje70miljoenverderengeen200miljoen.Alsje200miljoenwilgaanbezuinigenopdeom-roep,dangaatdatvoor100,120miljoentenkostevandedingendiewemaken.Deultiemeconsequentieisnietdatjeopeenseenheelgoedkope,beterepubliekeomroephebt.Deconsequentieisdatermindergemaaktgaatworden.Datdebudgettenomlaaggaan.Datdereflexzalzijndatdeomroepenzelfmeergaanmaken.Jehebthiergewoonre-dactieszittenenvastemedewerkers.RoelvanBroekhovenwerkthiergewoon.Diemoetzijnproductiesdraaien,wantandersbetaaltdeVPROhemvoorniets.Dusjegaatnietmeernaareenbuitenproducent.Dankomthetnogharderaanbijdesector.Vergeetooknietdatalswijefficiëntergaanwerken,datdatbetekentdatwegoedkopergaanproduceren.Ookzo’neersteslagvandeeerste50of100miljoenbezuinigingisvaninvloedopproductiegeld.Dangaanwetochvan6naar5draaidagen.Mensendiedraaienmerkendatmeteeninhunportemonneeendeproductieblijftoporde.Omdathetmensenbusinessis,komtuitein-delijkiederecentbezuinigingterechtbijdemensendiehetmaken.Endatisslecht.Wathelderwerkt,iszo’nverhaalalsdatvandegemeenteHilversum.Alsjehiergaatsnij-deninaldatsoortbudgettenenjekrijgtooknogeenseeneconomischecrisis,staanerhierinHilversumstraks3.000manopstraat.Wantdiebanenzijnweg./

Binger Filmlab

Binger Filmlab Discovering a world of talent...

Creative Labs for WritersDirectorsProducers

www.binger.nl

(advertenties)

“We gaan zelf maken. Je gaat niet meer naar een buitenproducent”

MOVING IMAGESCHANGING MOODS

www.moodfactory.comVOLG ONS: twitter.com/moodfactory - facebook.com/moodfactory - moodlab.com

Het ontwerp van deze vernieuwde Gazet is verzorgd door:


Annemiek van der Zanden, Eindredacteur documentaires NTR, Het Uur van de Wolf / Holland Doc

“Sinds 1988 bezoek ik het IDFA – een inspirerende periode waarin ik altijd weer een aantal prachtige documentaires zie die

me emotioneel, visueel, auditief of intellectueel raken. Al die jaren hebben er meer interessante documentaires gedraaid

dan ik in één week kon zien. Ik heb de goede hoop dat er ook in de toekomst nog steeds vele prachtige documentaires

gemaakt blijven worden.”

Jelle Peter de Ruiter, Eindredacteur NCRV Dokument

“Zolang een documentairemaker (m/v) maatschappelijke problemen slechts signaleert, blijft hij onderdeel van het probleem. Ik hoop daarom dat filmmakers hun maatschappelijk onderwerp ‘overstijgen’, en een universeel en invoelbaar verhaal weten te maken over het leven zelf. Of het nou gaat om het invriezen van eicellen om je vruchtbaarheid te verlengen, of de kinder-wens van verstandelijk beperkte ouders, een documentaire is pas geslaagd als ie de menselijke evolutie verder helpt.”

envoormaligJoegoslaviëuit,omdatdaardieoorlogisgeweest.”DatMijoviczelfBosnischeis,isdusookgeentoeval.Hu:“Ondanksdatzejongerisdanhethoofd-personage,draagtzeveelbagagemetzichmee.”

Alsdemediumtwo-shotszijnopgenomen,moetdeGazetzelfaandebak.IkworddoorHuaandebargezetmeteenvriendvanhemnaastmeeneencrewlidachterdetap.Denieuwebarmanmoetgelijkzijnkistjesuittrekken,omdatzeteveelgeluidmaken.Hijbrengtvervolgenseenschoennaarzijnoorenstartzogenaamdeentelefoongesprek.Ookfluisterenhoorje,duswemimen.Zonderwoordenenzonderdoventaaleengesprekgaandehouden,blijktlastig.Detekstvandeacteurshoorjenietmeer,omdatjesecuurbezigbentjekoffiekopjeniettehardophetschoteltjeterugtezetten.WaarmijntegenspelerzonderwoordenverteltoverzijnvakantieinMexico,spreekikinhetnietsovermijnschoenencollectie.Metjeeigenfantasiegeefjehetgesprekvorm.Mijnwederpartijgaaterzoinop,dathijzelfsvoorhijhetdoorheeftnaeenrookgebaarhetbeelduitloopt.Hulachterom.“Hetwasnetalsofjemeedeeldedatjehetheelgezelligvond,maarnogwelevengeldindeparkeerautomaatmoestgooien.”

Wanneerwehetfigurerenindevingershebbenenerzondermoeitegeluidloosoploskwebbelen,klinktineenseenhardgeritsel,datscherpafsteekttegenhetspannendetweege-sprekvandeacteurs.Onzegezichtenstaangeschrokken.HetblijktdeeigenaarvancaféAritezijn,diedekrantzittelezenendepagina’somslaat.Subtielvraagtdegeluidsman:“Kuntudatnietdoenalsweaanhetdraaienzijn?”

Vlakvoordepauzemoetenikenmijngesprekspartnernogevenblijvenzittenalsdesetfotograafdestillsmaakt.DaarnalaatDeJongeenreeksboeren,maardatisgeenvastritueel.Hijgrinnikt:“Ikheblastvanmijnbuikenhoordedatcoladrinkendaartegenhelpt.Endaarmoetjevanboeren.Inhettheaterkandattrouwenslastigzijn,alsjegezenderdbent.Danhoortdehelezaalhet,dusmoetjeeengoedmomentuitzoeken.”Hijheeftalveeltheatergedaan,onderanderebijhetNationaalToneelenhetNoordNederlandsToneel.Enbijd’Electrique,waarhijspeeldeinhunversievanA Clockwork Orange.“Ditismijneerstefilm.Heelspannend.”

Alsdecameraverplaatstwordt,zitmijnrolalsfiguranterop.Huverteltdathijbijdezefilmquacameravoeringanderstewerkwilgaandanhiervoor.“Bijmijnvorigefilmsgingikuitvanhoedescèneeropbeelduitzag.Iemandzatzwijgendineenhoekendecamerazweefdeeroverheen.InNicklaatikdeacteursdoorhunspeldebeweging,hettempoendetimingbepalen.Datisvoormijeenanderemaniervanwerken,diemisschienwatklassiekeris,maardaardoorookgeconcentreerder.”Datziejeookindezescèneterug.“IkenBenito[Strangio,cameraman]vroegenonsafofwegeendollymoestengebruiken.Maardoorhetkadertebewegencreëerjeafstand.Stilstandismisschienvisueelminderaantrekkelijk,maarhetbetrektjemeerbijdedialoog.”

Nadelunch,diebereidisineencaravanvoorhethotel,wordtdeeersteontmoetingvanKrisenNickopgenomen.Eendrukkruispuntishetdecor.Hierkomenauto’svanlinksenvanrechtsenrijdenzeviaeentunnelonderdesetdoor.Hetisijskoudenerbreektnoodweeruit.Reflectie-schermenwaaienwegenwordenachternagezetendoordelichtmannen.Eénvanhenverteltdathijopdiemaniereenkeerbijnaeenongelukveroorzaaktheeft.“Ikhielderéénnietgoedvastendiewaaidedewegop.Hijkwamopeenautoterechtdieheelhardmoestremmen.Nietsaandehandverder,maardiemanwaswelpissig.”

DeJongwarmtzichopdoorenergiekmetzijnIpodindansendtespringen.Zometeenmoethijachtereenautoaanrennen.Decamerawordtindeachterbakgeïnstalleerdenmetverzwaringenopzijnplekgehouden.Decamera-mankruipterviadevoorkantvanhetvoertuigachterenDeJongkrijgteenbloederigstukvleesinzijnarmengedrukt.Datiszojuistvacuümgezogenbijeenslagerindebuurt.Metdiehomponderzijnarmwordtzoeensprintvandeacteurverwacht.Hu:“Hetiseenlamsbout.Bijnadriekilo.Ikwildeeigenlijkeenbiefstuk,maardiewasteduur.”Hetzieterspectaculairuit.“Spectaculair?Ditispeanuts.Erzittenookdingenmetkonijnenin.”

Deregisseurhooptdatjegeeneenduidigeconclusieoverhetpersonagekunttrekken.“Aanhetbeginvindjehemmisschieneenklootzak,maarikwildatjedatloslaat.Datjegeenmeningmeeroverhemhebtendatjealleennogmaarnaarhemkuntkijken.Zoalsineenfilmmetleeuwen.Alserééneenhertopeetkanjedataccepteren.Datisdenatuur.”/

“Stilstand is misschien visueel minder aantrekkelijk, maar het betrekt je meer bij de dialoog.”

Hoop op hetonbekende

OP DE SET/ Nick

ncaféAriziteenauthentiekeRotterdamsebarmanaaneentafeltjedekranttelezenenhangteenkleine,plasticschedelbovendebar.Datisnieterg,besluitde

cameraman,“dieistochonscherp.”Wittevlaggenbepalenhetlichtenéénvooréénwordenespressoapparaat,koel-kast,neonlampenenanderestoorzendersuitgezet.Zelfsbijdetoilettenstaateenlamp.Hierbeginnen’sochtendsvroegdelaatstedraaidagenvoorNick,denieuwefilmvanFowPyngHu.OpeenbarkrukaaneenstatafelneemtdeBosnische,achttienjarigeLunaMijovicsamenmethoofdrol-spelerMerijndeJongvoordelaatstekeerhetscriptdoor.Zezijnomringddoorminstenstienmandiehenuitlichtenendecamerahoekbepalen.Zodradecamerarepetitiesbegin-nenlegtMijovichetscenarioopdebarkruknaasthaar.Naafloopgrijpendegaffersdirectnaardoorzichtiggeelplasticomhetlichtaantepassen.“NetalsinParadise Girls(2004)gaathetoverdetussen-de-wal-en-het-schip-problematiek.

Overeenpersonagedatnietinzijnomgevingpast,maarzichwelprobeerttehandhaven,”verteltHu.

Defilmverteltovereenmoeilijkejongen,Nick,diezijnbaanenzijnvriendinkwijtraakt.Ineenopwellingvraagthijhetonbekende,jongemeisjeKrismethemmeetegaannaarKroatiëomtruffelstegaanzoeken.“Hijzitmetzichzelfindeknoop,”lichtDeJongtoe.“Daardoorishijhardenheefthijsomseenemotioneleuitbarsting.InKroatiëhoopthijzichzelftevinden,maarhijraaktmetelkekilometerdiehijvanhuisgaatookverdervanzichzelfverwijderd.”Descènediezenuspelen,toonthetmomentdatNickKrisuitdaagtommethemmeetegaan.“Ikwildegraageenroadmoviemaken,”zegtHu,“enikwistdatzetruffelsgingenzoeken.DatkanookinFrankrijkofItalië,maardatleekmetecomfortabel.Zemoestennaareenplekwaarhetmindergerieflijkwas.Zokwamikbijhetoostblok

I

In een waterkoud Rotterdam draait regisseur Fow Pyng Hu de laatste

scènes voor zijn film Nick, over een jongen die zijn heil probeert te

zoeken in Kroatië. De Gazet mag op setbezoek. Als ze zelf figureert.

/Laura van Zuylen


DDG Bestuurswisseling eind 2010

HetbestuurheeftinnovemberafscheidgenomenvanChaiLocher,diewegenstedrukkewerkzaam-hedenhelaaszijnbestuurszetelterbeschikkingmoeststellen.Zijnpositieisovergenomendoordocumentaire-makerDittekeMensink,dieafge-lopenjaarfuroremaaktemethaarfilmFarewell(o.a.GoudenKalfLangeDocumentaire2010).HaarbenoemingdientnogtewordenbekrachtigdopdeALVinapril2011.

Rectificatie DDG Gazet Juni 2010

In het vorige nummer van de ge-drukte Gazet is in het artikel Het risico van screening een vervelende fout geslopen. In dit artikel staat dat het voor Ben Sombogaart belangrijk is het stempel van de RAS-screening te mijden bij testviewings. Voorts vertelt hij wat zijn ervaringen hieromtrent zijn met Bright Flight. Dit is incorrect en moet zijn Kruistocht in spijkerbroek. Met excuses aan IDTV.

Nieuwjaarsreceptie

Op20januarizalereengrootsopge-zettenieuwjaarsreceptieplaatsvinden,georganiseerddoordiversepartijenuitdefilmsector,waaronderdeDDG.Overigepartnershierinzijno.a.EYE,Filmfonds,NetwerkScenario-schrijvers,NBF,NederlandsFilmFestivalendeVEVAM.Tijdstipenlocatiezijnbijhetterpersegaanvanditnummernognietbekend,maaruitnodigingenvolgenzospoedigmogelijk.

Uitreiking DDG Award 2010

DeDDGAwardzalwordenuitge-reiktinhetvoorjaarvan2011.De

doorJeroenHennemanontworpenwisseltrofeezaltijdenseenspecialebijeenkomstaandewinnaarwordenoverhandigd.WiedeDDGAwardkrijgt,wordtbepaalddoordeledenvandeDDG.Zijkunnenindemaandvoorafgaandaandeuitreiking,viadeDDGwebsitehunstemuitbrengenopdemeestopmerkelijkeregieprestatievan2010.Deprijswordtvoordevierdemaaluitgereikt.

Juridische ondersteuning

Net als in 2010 zal de DDG de juri-dische ondersteuning ook in 2011 aanbieden. Leden die problemen hebben met opdrachtgevers, vragen hebben over hun contract of ander-soortige juridische zaken aan een deskundige willen voorleggen, kunnen hiervoor terecht op het wekelijkse spreekuur. Dit vindt elke donderdagochtend van 9.30 tot 10.30 uur op het Rokin plaats. Je dient je uiterlijk de dinsdag ervoor om 12.00 uur via [email protected] aan te melden. Vermeld daarbij in enkele zinnen wat je probleem is en welke vraag je hebt. Naast het spreekuur van de DDG is er ook nog steeds de juri-dische ondersteuning van de VEVAM. Deze wordt verzorgd door Olga Meijer die via het mailadres van de VEVAM ([email protected]) te bereiken is. Deze vorm van bijstand is vooral gericht op regiecontracten, in het bijzonder de rechtenclausules daarin.

DDG-ledenpas

Hebjenoggeenledenpas,stuureendigitalefotoopnaarinfo@directors-guild.nlondervermeldingvan‘leden-pas’.Dezepasisstriktpersoonlijkenhethelejaargeldig.Hetgeeftonder-meerkortingopbezoekaandiversefilmhuizeninAmsterdam,RotterdamenUtrecht.MetHetKetelhuiszijnwijopnieuwovereengekomendatDDG-

ledenopvertoonvanhunpasgratisnaarfilmvoorstellingenmogen.InUtrechtkunjeopvertoonvanjepasgratisnaardefilmbijhetLouisHart-looperComplexenhetSpringhaver.DDG-ledendiein2010eenpashebbenontvangen,krijgenautomatischbegin2011eennieuwepastoegestuurd.

/Agenda/Nieuws

/Colofon

Gazet is een uitgave van de Dutch Directors Guild

Eindredactie: Janette Kolkema, Martijn MeweRedactie: Marlou van den Berge, Peter Dop, Hans Hylkema, Ditteke Mensink, Stella van Voorst van Beest, Chris Westendorp, Martijn Winkler, Erik van Zuylen, Laura van Zuylen.

Medewerkers aan dit nummer: Sylvia Brandsteder, Jan Dop, Ger Poppelaars, Bart Römer, George Sluizer, Mirjam van Veelen.

Vormgeving: Moodfactory, Amsterdamwww.moodfactory.com

Fotografie cover: Jørgen Krielen, Amsterdam

Drukwerk: WAAR Grafische Producties, Veldhoven

De volgende Gazet verschijnt in juni 2011Kopij inleveren voor 1 mei.

Redactieadres / Bureau DDGRokin 91, 1012 KL AmsterdamTel.: 020-6842807Fax: 020-6885299E-mail: [email protected]

Niets uit deze uitgave mag worden verveel-voudigd en/of openbaar gemaakt zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de betrokken auteurs. De redactie heeft getracht de rechthebbenden van het beeldmateriaal te achterhalen. Wie desondanks meent beeld-recht te kunnen doen gelden, wordt verzocht contact op te nemen met het DDG-bureau.

My VEVAM

Het Servicebureau Filmrechten, dat de uitvoerende werkzaamheden voor

VEVAM verricht, heeft dit jaar een nieuw systeem geïntroduceerd: FReD.

Een online applicatie voor de registratie en het beheer van filmwerken.

Rechthebbenden kunnen via een beveiligde internet portal

op de VEVAM website inloggen en zo hun werken bij

VEVAM aanmelden.

InhetverledenmaaktehetServicebureauFilmrechten(SBF)gebruikvaneensysteem,waarbijeendatabasewerdgevoeddoordeinvoervangegevensdoorvelebureaumedewerkers.Ditgeschieddeaandehandvantelevisieprogrammagidsenenverwerkingvandenaamsvermeldingopdeaftitelingvanprogramma’s,diewerdenopgenomenvanallezendersopdvdennadienstukvoorstukafgekeken.DeledenvanVEVAMdiendentevenshunfilmwerkenaantemeldenoppapierenformulieren.Dezetijdrovendeenpapierverslindendemethodebehoortnutothetverledenenwordtvervangendooreenmoderneonlineapplicatie.

DeVEVAMledenzijndoorSBFgeïnformeerdoverdenieuweonlineapplicatie.Voordegebruikmakingvanhetsysteemishetnoodzakelijkdatderegisseureengebruikers-overeenkomstmetSBFheeftgesloten.Opbasisvandezeovereenkomstwordendeindividueletoegangscodesaan-gemaaktenwordtnadereinformatieoverhetgebruikvandeapplicatiegegeven.Nainlogopdewebsitetreftmenperonderdeelvanhetsysteemhandleidingenindevormvankortevideoopnamen.

Metbehulpvandeapplicatiekunnenfilmwerkenwordenaangemeldenkanwordenaangegevenoverwelkerele-vanterechtendebetreffenderegisseurbeschikttenaanzienvandefilmwerken.DaarbijkanmenbovendiendirectaanspraakmakenopeenvergoedingzodatSBFspecificaties

vandebeschikbarevergoedingenencreditnota’skanaanmaken.ViaFReDkanderegisseurzelfcontrolerenofzijn/haarportefeuillemetdedoorSBFopgenomenfilmwerkenengeclaimderechtenjuistencompleetis.Indienditnogniethetgevaliskunnenaanpassingenonlinewordendoor-gevoerd.Deledenkunnenviadespecifiekefunctieindeapplicatieaangevenofmenakkoordismetdeportefeuillevoordefilmwerkenmetuitzendingenineenbepaaldeperiode.NahetakkoordstartSBFmetderepartitievandebetreffendegelden.Deregisseurskunnendoorlopendnieuwefilmwerken,zodradezetotstandzijngekomen,registrerenendaarmeerechtenopdezefilmwerkenclaimeninverbandmettoekomstigeuitkeringen.

Deintroductievaneennieuwsysteemisgeeneenvoudigezaak.VEVAMvraagthaarledeneeninvesteringintijdtedoenomvertrouwdterakenmetdemethode,dieoptermijnzalkunnenzorgenvooreenenormebesparingvankostenenhetefficiënterverwerkenvanvergoedingenvooraudiovisueleexploitaties.

Voornadereinformatieofvragen/hulpbijdeinvoervangegevenskuntualtijdcontactopnemenmetVEVAM([email protected])ofhetServicebureauFilmrechten([email protected])/Sylvia Brandsteder, directeur VEVAM

/www.vevam.org


Eureka zag ik in het Filmhuis in

Bussum nadat ik eerdere vertoningen

in eigen stad had gemist. Toen ik na

bijna 4 uur ontroerd op straat stond

was het buiten net zo stil als in de

film: het was nacht. Treinen reden

niet meer. Met de taxi ging ik terug

naar Amsterdam. Eureka is letterlijk

en figuurlijk de kostbaarste film die

ik ooit zag. /

Eurekaopentmeteenalledaagsritueel:eenmeisjevanongeveer13eneenjongenvan15zijnopwegnaarschool.Bijdebushalteaangekomen,kijkthetmeisjenogeenkeeromenzwaaitnaarhaarmoeder.Danstappenzeindebus.NaeenpaarhaltesdrukthetmeisjeophetknopjeSTOP.Inhetvolgendebeeldstaatdebusstilopeengrotelegeparkeerplaats.Voordebusligteenmanopdegrond.Hijisdood.Indebuszittendekinderen,volkomeninshock.Allepassagiersomhenheenzijnvermoord.Buitenwemelthetvandepolitie.Samenmetdebuschauffeurzijnzijdeenigendiedebuskapinghebbenoverleefd.Inderesterende207minutenlaatAoyamadegevolgenvanhetbloedvergietenzienophetlevenvandedrie.Dekinderenverliezenhunspraakenwordendoorhunmoeder,dienietomkangaanmethaargetraumatiseerdekinderen,verlaten.Alsnietlangdaarnadevadersterft,blijvenzijalleenachter.Opdenduurkomenzenietmeerbuiten.Deeerstediebijhenaanklopt,iseenneefvanbegin20diezenooiteerderhebbenontmoet.Hijkomtpolshoogtenemenmaarblijft,omdathijnietweetwathijmetzijnlevenmoet,hangen.Pasalsnatweejaarookdebuschauffeurbijhenintrekt–dieisdaninmiddelszijn

Kostbaar

Nieuwe DDG-leden stellen zich voor via een film die ze hadden willen maken

baan,vrouwenhuisverloren-krijgthetlevenvoordekinderenweerzin.Zevormenhetliefdevollegezindatzemethunoudersniethadden.Opeendagkooptdechauf-feureentweedehandsstreekbusdiehijombouwttotcam-per.Samenmetdekinderenendeneefbeginthijaaneenlangereiswaarinzeuiteindelijkhuntraumaverwerken.HetbijzondereaanEurekaisdatdefilmnietdroevigstemt.DatkomtomdatAyomamelancholietotschoonheidsubli-meert.InbetoverendesepiagekleurdeCinemascopebeeldenlaathijdeleegtezienwaarindedrienahetdramaterechtkomen.Woordengebruikthijnauwelijksendedrama-tischegebeurtenissenzelftoonthijbewustniet.Hijlaatalleenzienwatervoorofernazo’ndramatischegebeur-tenismetdepersonagesgebeurt.Datwilnietzeggendathijzespaart.Zowordttijdensdebusreisduidelijkdatdebroeralsgevolgvandekapingvrouwenvermoordt.Zijnreiseindigtindegevangenis.Alsdeneefvanmeningisdatopsluitingvoorheminderdaaddebesteoplossingis,gooitdechauffeurhemdebusuitomvervolgenssamenmethetmeisjedereisvoorttezetten.Degezondheidvandechauf-feurwordtsteedszwakkermaarzehalenhuneinddoel,dezee.Defilmeindigtmethetmeisjeinkleur:erisweerhoopopleven.Zeheefthetverledenverwerktenhaarspraakweerterug.Zebeloofthaarbroertotzijnvrijlatingvoortweeteleven.AljarenstaandebeeldenvanEurekaopmijnnetvliesgebrand.

DE INTRODUCTIE/ Mirjam van Veelen

/ Mirjam van VeelenIn 2008 ging op het IFFR de documentaire Megumi in première die Van Veelen in Japan opnam. Momenteel is zij bezig met de voorbereidingen voor een speelfilm in Japan. Het plan is omarmd door de Rotterdamse producent Serious Film.

28 gazet/ 2010/2 hoop

DDG Gazet 2010/2

Documents

Transcript of DDG Gazet 2010/2