DDG Gazet 2010/1

15
1 gazet/ 2010/1 risico DUTCH DIRECTORS GUILD WWW.DIRECTORSGUILD.NL 2010/1 risico thema De risico’s van werken in conflictgebieden De vrije artistieke producties onder druk Op zoek naar schoonheid in de puinzooi

description

Het magazine van de Dutch Directors Guild. Editie 1 jaargang 2010.

Transcript of DDG Gazet 2010/1

Page 1: DDG Gazet 2010/1

1gazet/ 2010/1 risico

DUTCH DIRECTORS GUILD

WWW.DIRECTORSGUILD.NL

2010/1

risico

thema

De risico’s van werken in conflictgebieden

De vrije artistieke producties onder druk

Op zoek naar schoonheid in de puinzooi

Page 2: DDG Gazet 2010/1

04 Het gevaar van een goed idee Hetzoudebestefilmooitworden:Napoleon.HetlevenvanNapoleon

Bonaparteverfilmd,inde(totdantoe)duurstefilmooit.Maarhetwerddebestefilmnooitgemaakt.Overpeer pressureenzelfcensuur.

08Op de plankof is er nog hoop? Hetlijkteropdathetvoormetnamedeartistiekefilmsteeds

lastigerwordteenpubliekeomroeptevinden.MenlooptzodoendedeCoBO-geldenmis.Dreigendieprojectenopdeplanktebelandenofisernoghoop?

16Opzoeknaarschoonheidindepuinzooi

Ciné rendez-vous:The Time That Remains SaskiaVredeveldenRoyDameszienThe Time That Remains

vanEliaSuleiman

22Derisico’svanwerkenin conflictgebieden

DepassieendrivevanIlseenFemkevanVelzenvoorhetmakenvandocumentairesinAfrika.

INHOUD

22

08

1602 Voorwoord

07 Barack & Me Gastcolumn Dorien van de Pas

14 Risky Business

20 Het risico van screening

26 Vevam

27 Nieuws/Agenda Colofon

28 De introductie André Bergs

VOORWOORD

“Wij kiezen ervoor om juist de mensen zelf hun verhaal te laten vertellen.”

Voor u ligt de nieuwe Gazet in een

geheel herziene vorm. De grafische

ontwerpers hebben hun best gedaan

om een lay-out te maken die recht

doet aan ons vak van filmmaker.

Foto’s en een aansprekende blad-

spiegel helpen daarbij. Wij hopen

dat u deze Gazet dan ook net zo

waardeert als het bestuur dat doet.

risicoAlsuditleest,zijndeverkiezingenachterderugenzijndeformatiebesprekingeninvollegang.Wehopenermaarhetbestevan.Watiniedergevalduidelijkis,isdatdeeerst-komendejarendebroekriemmoetwordenaangehaaldinfilm-entv-land.ZohoudtookHilversumaleentijddeademin.Doorsteedsveiligerteprogrammeren,methoelangerhoemeertalkshows,probeertmenzotenminstenogietsvandeidentiteitvandeOmroeptewaarborgen.Netzovei-ligzijndevelereportageseriesmeteenanchormandieonstijdenszijntochtenaandehandneemtenverteltwaarweopmoetenlettenenwaaromhetzobijzonderisdathijofzijonsnaareenbepaaldeplekofpersoonmeeneemt.Hetisvlottedraaien;jezietnogeenswatvandewereld;jekuntjeidentificerenmetdeanchormanmitshijaansprekendgenoegisenniettebelerend.Enzeker,erzijngeslaagdevoorbeeldenalsdeserieVan Moskou tot Moermansk.Enerisnietsoptegen.Hetzijntelevisietochtenwaarwealskijkermeemogengaan.Somszeeraanstekelijk,vaakgoedenvlotgemaaktenallevragenwordenkeurigbeantwoord.

Maarzijnhetookdocumentaires?Filmsmeteenduidelijkevisieeneensterkevormdieietsvertellenoveronsmens-zijneneenanderlichtoponzesamenlevinglatenschijnen?Dezelossedocumentaireshebbenheteenstukmoeilijker

enworden-voorzichtiguitgedrukt-nietaltijdopdemeestgunstigetijdtippenuitgezonden.DeDDGwerkterhardaanmetdeBeleidsgroepDocumentaireomdaarietsaantedoen.Wijhoudeninonzeverenigingnogalvanrisicoenwijbewonderendemoedvanvelevanonzecollega’som,ondanksallesomberevoorspellingenenpittigetijden,metopgehevenhoofdtochstugdoortegaanmethetzoekennaaronderwerpendietotdantoenognietgevisualiseerdzijn.Datisonzekracht.Zonderrisicokomenweerniet.Risicoisonskapitaal.Endeprijs.VelenvanonsmoetenhethebbenvandePubliekeOmroepomdaterbijdecommer-ciëlevriendennatuurlijkhelemaalopveiligmoetwordengespeeld,metallesbepalendekijkcijfersenreclamegelden.Filmsmetrisico,ofdatnuvenijnigedocumentaires,eigenzinnigespeelfilmsofhogekwaliteitdramaserieszijn,kunnendusalleenbijdePubliekeOmroepgerealiseerdworden.Hetisdaaromzojammerdatonzevaderlandseomroepenvaakzoterughoudendzijnmethetnemenvandierisico’s.Terwijlzeertochvooropgerichtzijnom–óók–beeldentelatenzienvaneenwerelddienognietbekendis,optijdstippendatmensennognietinbedliggen.DeDDGdoetdanookeenhartstochtelijkpleidooivooravontuur.Zonderrisicoishetleven,isdekunst,tendodeopgeschre-ven.Vooralindezebarrefinanciëletijden…

/Ger Poppelaars, voorzitter DDG

Risico’s voor regisseurs Vandaag de dag worden steeds meer films gemaakt op basis van verhalen die hun succes al bewezen hebben en minder op oorspronkelijke verhalen. In deze Gazet laten we 9 regisseurs aan het woord, in kleine portretten, over het hoe en waarom van risicovolle/niet risicovolle projecten. /Ditteke Mensink

foto: Janica Draisma

Op de cover: Roy Dames, gefotografeerd door Jørgen Krielen

2 gazet/ 2010/1 risico 3gazet/ 2010/1 risico

Page 3: DDG Gazet 2010/1

“It’s impossible to tell you what I’m going to do except to say

that I expect to make the best movie ever made,” schreef Stanley

Kubrick in 1971 aan een medewerker. Hij werkte toen al ruim vier

jaar aan de preproductie van zijn magnum opus, met al 420 duizend

dollar geïnvesteerd door MGM (in o.a. kostuums, locatie scouting

en zelfs afspraken met het Roemeense leger om in gevechtscènes

op te treden) en met een karrenvracht aan research materiaal (een

aparte bibliotheek gewijd aan de film, 25 duizend notitiekaartjes,

15 duizend foto’s). /Martijn Winkler

ubrickwasvolledigindebanvanhetonderwerpvanzijnnieuwefilm,meerdanbijderestvanzijngeheleoeuvre,zowetenwevanzijnfamilie

envrienden.Hetzoudebestefilmooitworden:Napoleon.HetlevenvanNapoleonBonaparteverfilmd,inde(totdantoe)duurstefilmooit.Maarhetwerddebestefilmnooitgemaakt.Overhetwaaromvanhetnietdoorgaanvandefilm,lopendemeningenuiteen.NaenkelejarentrokMGMzichterugenverbondUnitedArtistszichnogenigetijdaanhetproject.Maarookdiehieldhetuiteindelijkvoorgezien.Toch,hoogstwaarschijnlijk,washetKubrickzelfdiedestekkereruittrok.Zijnsterrenstatusendaarmeemachtigepositietegenoverdestudio’s(naLolita,Dr Strangeloveen2001: A Space Odyssee),gafhemimmersallevrijheidomtebeslissenoverdeprojectenwaarhijaanwerkte.Watbe-zieldeKubrickomnazoveeltijd,geldeninspanningenzijndroomprojectoptegeven?Durfdehijsomsnietmeer?

Vanallesoortencensuur,iszelfcensuurhetmeestongrijp-baarenmeestvernietigendtegelijk.Overhetalgemeengrijptcensuurinopbestaandwerkenisheteeningreepvanbuitenaf.Zelfcensuurdaarentegengrijptinopeenwerk-in-wordingeniseeningreepvanbinnenuit.Bij‘gewone’censuurhebjenogaltijddekansdatergenshetoorspronkelijkemateriaalopduikt,ofdathetnogdoorbetrokkenenherinnerdenovergedragenwordt.Terwijlbijzelfcensuurdatmateriaalvolstrektonbekendblijftvoordebuitenwereld,omdathetfeitelijknooit bestaan heeft.

Zelfcensuur,omdatheteeningreepvanbinnenuitbetreft,kanbovendienheelsluipendontstaan.Eenbetrokkeneweetvaaknieteensdathetomzelfcensuurgaat,ofsomszijndescheidslijnensimpelwegnietzoduidelijk.Hoevaakhebjezelfnieteeneigenideevooreenfilmterzijdegeschoven,ofaangepast,omdatjeergeenpubliekvoorzag,ofomdatjenietdachtdateenfondsoffinanciererbroodinzouzien?Waarligtdegrens,inzo’nfase,tussenhetfinetunenvanjeidee–hetre-keninghoudenmeteenpu-bliekofmetdepraktischehaalbaarheid–entenprooivallenaanzelfcensuur?

Bijdeontwikkelingvaneenfilmplanhebjeonvermijdelijktemakenmethetuitdammenvanrisico’s.Oppersoonlijkvlakloopjeeenrisicodoormetanderenjeideetedelen:watzullenzeervanvinden,maakikerweleengoedeindrukmee?Omdatrisicozokleinmogelijktehou-den,zorgjedateenideegoeddoordachtis,werkjeeenideeverderuit,bereidjeeenpresentatiezorgvuldigvoor.Opzakelijkvlakisernatuurlijkookeenrisico:isditideeweltefinancieren;isereenpubliekvoor;ishetideeeeninteressanteinvesteringvooranderen?Hieropanticiperendkun

Zelfcensuur

“Een betrokkene weet vaak niet eens dat het om zelfcensuur gaat.”

Het gevaar van een goedidee

K

>

5gazet/ 2010/1 risicogazet/ 2010/1 risico4

Page 4: DDG Gazet 2010/1

jegemakkelijkaanpassingendoenaanjeidee(concessies)diegebaseerdzijnopaannamesengiswerk.Gemotiveerdezelfcensuur:‘zezullendittochwelniksvinden.’Bijfilmprojectenlopendezepersoonlijkeenzakelijkerisico’sbovendienflinkdoorelkaar.Waardoorsomsondui-delijkkanwordenofeenaanpassingtendienstestaatvanhetoorspronkelijkeidee,ofdatdieaanpassingvooralhetprojectondersteuntwaarbinnenhetideeinmiddelsvalt.ZelfcensuurkanzoneerkomenopeensoortCatch 22:hoemeerjeineenideeinvesteert(ingeld,tijdenmoeite)hoeverderditvanjeoorspronkelijkeideeafkomttestaan.

EenAmerikaanseuniversiteitheefteenWillingness to Self-Censor-testontwikkelt.Jescoreopeenreeksvragenbepaalthoegewilligjebentomzelfcensuurtoetepassen.Metvragenals:“ItisdifficultformetoexpressmyopinionifIthinkotherswon’tagreewithwhatIsay.”of“TherehavebeenmanytimeswhenIhavethoughtothersaroundmewerewrongbutIdidn’tletthemknow.”Detestonderzoektvooralhoepeer pressurevaninvloedkanzijnopmogelijkezelfcensuur.Watanderenvinden,ofwatjedenktdatande-renzullenvinden(dietweezijnlangnietaltijdhetzelfdenatuurlijk),kanbepalenofjeeeneigenideekenbaarmaakt,aanpastofvoorjezelfhoudt.Zelfcensuuralsverdedigingtegenvermeendecensuurvanbuitenaf.

PeersiseenmooieEngelseterm,datzichlaatvertalenalsvrienden,gelijken,relaties,vakgenoten.Hoemeerpeers,hoemeerpeer pressure.Alsregisseurbouwjegedurendejecarrièreaaneenwaardevolnetwerkvanpeers,metwiejesamenwerkt,ofdiejesteunenbijnieuweproducties.Hoesuccesvollerjewordt,hoegroterdatnetwerkwordt,enlekkerironisch,hoegroterdekansopzelfcensuuris.Eenbeginnendregisseurkentgeennoemenswaardigepeer pressure,heeftfeitelijknietsteverliezen:geengezicht,geenstatus,geeninvestering.Hetnemenvaneenrisicoisveelvanzelfsprekenderdanvooreenarrivé.Dekunstvoorregisseursisomondankseenbloeiendecarrière,tochrisico’steblijvennemen.Tochtrouwteblijvenaandatoorspronkelijkeidee,enniettezwichtenvoordemeningvananderen,ofdeeigenzelfcensuur.

TerugnaarKubrick,vanalleregisseursuitdefilmgeschie-denistochdemeesteigengereide.Eenkluizenaarzelfs,nietiemanddievoorpeer pressurezwicht.Nietiemanddiezelfcensuurtoestaat.Ofwel?

ToenKubrickdestekkeruitzijnNapoleontrok,waserneteenanderefilmindebioscopengeweest,datquaonder-werpraakteaandezijne.Waterloowaseenepischevertel-lingoverdeberoemdeslag,metgrotenamen(RodSteigeralsNapoleon)enditobudget.Defilmwerdeenvreselijkeflop.EndatmoetKubrickaanhetdenkenhebbengezet.Uiteindelijkzathij,navelejarenresearchenonnoemelijkehoeveelhedenNapoleon-feitjesen-memorabilia,ineenwebvanzijneigenmakelij.Hadhijzichmisschienvervreemdvanzijneigenidee?IneenbriefaandemilitairehistoricusDavidChandler(eenvanzijnveleadviseurs)van12juli1976,schreefKubrickoverzijn“concerns”entrokzijneigenconclusiesoverdestaatvanzijngeliefdeproject:“Namelythatthethingseemsjumbledtogetherandstuffedintoasmallbox...”Hetoorspronkelijkeideewaseensamenraapselgewordenvanideeën,feitjesenmeningen.Omineendoosjetestop-penmeteenstrikeromheen.Maarnietlangeromereenfilmvantemaken./

Hoewelmijnbenoemingeerderbekendwasdandezijne,begonnenweopdezelfdedag:BarackObamaenik.Alindeeersteweekstoofdetreinweg,moestikmijnadvies-commissievergaderingenvoorzittenenwasereennieuwbeleidsplanvankrachtgeworden.Gelukkigwashetvoor-zittenvanditsoortvergaderingenmewelbekendvanhetMediafonds,alwasdewerkwijzehierniethelemaalhetzelfde,hetspectrumbrederenhetbudgetgroter.Ermoetenkeuzesgemaaktwordenendaarvoorisdeinputvanadviseurs,diewerkenindesector,broodnodig.

BijhetFilmfondsadviserenisnietanoniem.Iedereenweetwiedeadviseurszijnenheeftduseenmeningoverhen.Endieissomsnietmals,hebikervaren.Datisdanookeenbelangrijkeredendatzevoordetaakdiezeopzichnemen–hetlezenenbeoordelenvanprojectenvancollega’s–opveelrespectvanmijkunnenrekenen.Alleadviseursnemendatwerkuiterstserieusenstekenerveeltijdenmoeitein;zelezendeprojectenzeerzorgvuldig,bekijkenheteerderewerkvandeaanvragersenzoekenaanvullendeinformatieopinternet.Totindepuntjesvoorbereidverschijnenzeaandevergadertafelwaarzehunmede-adviseurstreffenineendebat.

Inanderhalfjaarhebikoverhonderdenprojectenverga-derd.Dekerendatopvoorhandeenadviescommissieunaniempositiefofnegatiefis,zijnzeldzaam.Hetadvieskomtaandevergadertafeltotstandenhetismijntaakdatingoedebanenteleiden,strengmaarrechtvaardighoopik,metafentoeruimtevoordenodigehumor.Maarzedoenhetgraag,mijnadviseurs.Eendoosmetscripts,diebezorgdwordtnadatzehebbentoegezegdomteadviseren,wordtalseencadeaumetverrassendeinhoudbeschouwd.Dewil

ommooieprojectenteontdekkenisgroot.Endandeadviezenzelf.Alseenwaretaalkunstenaarprobeerjealleargumentenheldereenplektegeven.Elkwoordwordtgewogen,elkezinjepersoonlijkaangerekend.Jekannietverslappen,wantdegangnaardebezwaarcommissieofderechteriszogemaakt.

Achteraldieplannenzittenmakers:schrijvers,regisseursenproducenten.Zielenzaligheidwordengegeven,opge-schreveninplannenenprojecten.Iedereenvindtoprechtheteigenplanhetbesteenookdathettrackrecordstaatalseenhuis.Endatmoetook.Maardezakmetgeldisbeperkt.Datmaaktdaterkeuzesgemaaktmoetenworden.Endatlevertveelteleurstellingenop.Erwordtnueenmaalvelemalenvakerietsafgewezen,dantoegewezen.Zoleerdeikdatjezopopulairbentalsjelaatstetoewijzing.Maarmijn

enthousiasmeisnogsteedslevensgroot.Ennetalsdepresidenthebikvierjaardetijdommijndoelenteverwe-zenlijken:nietalleendetotstandkomingvandemooistefilmsmetdehoogstekwaliteitstimuleren,maardaarvoorookhetgrootstepubliekgenereren,voorzowelarthousealscommercieel.December2012zalikonsnogeenskritischtegenhetlichthouden:Barack & Me! /

“Er moeten keuzes gemaakt worden en daarvoor is de in-put van adviseurs, die werken in de sector, broodnodig.”

GASTCOLUMN

Barack& Me

“Hoe meer peers, hoe meer peer pressure.”

Van uitgeverij Taschen verscheen eind 2009 de overweldigende uitgave: Stanley Kubrick’s Napoleon: The Greatest Movie Never Made. Een minu­tieuze reconstructie van het gehele preproductie proces en archief van Kubrick zelf. In gelimiteerde opgave van 1000 stuks, voor € 1000,­ te koop bij de betere boekhandels.

/Dorien van de Pas

/Dorien van de Pas is Hoofd Speelfilm van het Nederlands Fonds voor de Film.

foto: Yvonne Witte

6 gazet/ 2010/1 risico 7gazet/ 2010/1 risico

Eline Flipse“Ik heb een aantal muziekfilms gemaakt die zeer gewaardeerd zijn. Nu wil ik een film maken over Maurice Horsthuis. Uiterst begaafd, authentiek, een unicum in Nederland. Een van de vragen is: waarom is deze man bezig aan de rafelrand terwijl hij wereldberoemd zou kunnen zijn? De omroepen spelen op zeker: hij is goed, maar te weinig naam, dat trekt geen publiek. Toen ik begon met filmmaken had ik de vrije hand mijn fascinaties uit te werken, daardoor konden anderen met mij samen ontdekkingen doen. Wat Horsthuis doet is universeel en stijgt uit boven modieus gedoe. Daar ligt een taak voor de publiek omroep.”

Page 5: DDG Gazet 2010/1

Op de plank

De vrije artistieke producties onder druk

etlijkteropdathetvoormetnamedeartistiekefilmsteedslastigerwordteenpubliekeomroeptevinden.In2009isdoorhetFilmfondsaaneen

zestalprojectenrealiseringtoegekend,zonderdatmenerinslaagdeereenomroepbijtebetrekken.Eenenkelekeerkomtzo’nprojecttochtotrealisatie.Lowbudget.Hethangtdanafvandeinventiviteitvandemakers.Regisseurenproducentparticiperenmeteen(groot)deelvanhunsa-laris.Castencrewidem.Ofdurescèneswordengeschrapt.Maarookdatislastigerdanvoorheen.HetgeldvanhetFilmfondswordtgezienalsstaatssteun.Voorfilmsonderdetweemiljoen,endatzijndemeesteartistiekefilms,magdatpercentagemaar75%zijn.Dieresterende25%komtdanvaakvandeparticipatievandemakers.Deomroepen

hebbeneencommitmentom18speelfilmsperjaarteco-producerenoftecofinancieren.DatisinclusiefeentweetalTelescoopfilms.Zesvande18zijnartistiekefilms,tewetendeOversteekfilms.Devrije(“artistieke”)productiesvallendaardusbuiten.Devrijekeuzeiskortombeperktendaar-naastmoetenomroepenzichzelfprofileren.Dieprofileringisookeenredenomeenprojectniettewillenhebben.Alseenfilmdantochnoggemaaktwordt,zonderomroep,kaneenomroepalsnogdeuitzendrechtenkopen.Defilmheeftdaarnietsaan,wantvoorhetmakenzijndeCoBO-geldenmisgelopen.Omdecijferscompleettemaken:in2000werdenerslechts14doorhetfondsgesteundespeelfilmsuitgebracht.In2009warendateral33,eenbehoorlijketoenameindienegen

H

Het is een steeds vaker voorkomend geluid. Een project ontvangt een

realiseringsbijdrage van het Filmfonds, maar vindt geen omroep en

loopt zodoende de CoBO-gelden mis. Is er sprake van een toenemend

aantal? Betreft dat vooral de artistieke film, die toch al vaak afhankelijk

is van participatie van de omroepen? Wat betekent dat voor het

project? Dreigen die projecten op de plank te belanden of is er nog

hoop? En wat betekent dit voor de makers in kwestie? Onlangs werd

een door een omroep gesteund filmproject teruggefloten door een

netmanager. Betekent dit dat de zendercoördinatoren het nu wel een

beetje gehad hebben met die artistieke film? /Peter Dop

Still uit Nick van Fow Pyng Hu

>

of is er nog hoop?

8 gazet/ 2010/1 risico 9gazet/ 2010/1 risico

Threes Anna“In principe is alles wat ik maak risicovol. Ik heb nou eenmaal gekozen om mijn eigen verhalen te vertellen. Het gaat langzaam, het is regelmatig heel frustrerend en er zijn veel tegenslagen maar daar kies ik dan toch voor. De processen waar ik in zit zijn wispelturig maar geven me veel vrijheid. Het is niet alleen voor mij zwaar maar ook voor de producenten. Het is belangrijk dat je de goede financiers vindt die bij je passen, die in mijn verhaal en visie geloven. Ik ben nog nooit van mijn pad afgeweken. Als het niet linksom lukt dan rechtsom of ondersteboven.”

Page 6: DDG Gazet 2010/1

jaartijddus.Negenvandie33werdengerealiseerdzonderpubliekeomroep.En:in2009ontvingen,naastdezesOversteekfilms,nogeenszevenartistiekeprojectenrealise-ringvanhetfonds.FondsvoorlichterJonathanMees:“Deomroepenmakensteedsveiligerkeuzes.Wedoenaleenextrainspanningvoorfilmsdienietdooreenomroepondersteundzijn.DatwasookéénvanderedenendatwedemaximalebijdragebijhetFilmfondshebbenlosgelaten,innavolgingvandeoproepvandeministeraanfondsenomroep.Hetzounatuurlijkmooizijnalsdeomroepenbereidzijnmeerfilmsteondersteunendanafgesproken.Daaroverzullenwijzekermetheningesprekblijven.Hetaantaltitelsdatdeomroepsteuntisnietmeegegroeidmethetproductievolume.Datproductie-volumeisintienjaartijdverdubbeld”.

Cultureel erfgoedNognietzolanggeledenbracht,tijdenseenDDG-bijeenkomst,filmmakerCasperVerbruggedetaakvandepubliekeomroeptersprake.RyclefRienstraadviseerdehemdiediscussienietaantegaanmetdeom-roepen.Hetiseenoeverlozediscussie,verspildeenergie,volgenshem.Rienstra:“PolitiekDenHaagheeftzichnooitdrukgemaaktoverdevraagofdeomroepeentaakheeftinrelatietotdeNederlandsefilm.Jekunthetwelalsargumentgebruiken,maardanzullendeomroepenonmiddellijkdebalterugkaatsenmet‘jongens,wemoetendoelgroepenenkijkcijfersbereiken.Enwemoetenonsprofileren.’Wantdatprofileringsideeisweerenormopgekomen.‘Datisonzetaakendaarvoorwordenwegefinancierd.Enalsjouwspeelfilmdaarnietinpast,

hebbenwijgeenenkelemoreleverplichtingomjouwplantesteunen,omdatjijdeelbentvanhetcultureelerfgoed’.”Misschieneenwijsadviesvoordeindividuelefilmmaker,maarhetisdevraagofdiediscussienietterechtzouzijn.Enwellichtzeerbreedgevoerdzoumoetenworden.Iniedergevalvoelendeproducentenenregisseursdieikspreekweldiebehoefte.Gevoeligligtalleswel.Eenproducent,diezichbeklaagtoverdecrucialerolvandeomroepenomdatzijdetoegangtothetCoBObepalen,schriktuiteindelijkvanzijneigenwoordenalshijzeterugleestenvraagtmezijnbijdrageuithetartikeltehalen.

Slecht voor het geloof en vertrouwen in de filmVolgensMarcBary(producentIJswaterFilms)ligthetpro-bleemingewikkelder.Deoorzaakzitopeenhogerniveau.Bary:“Jehebttemakenmetdeomroeppolitiek,dezender-coördinatoren,dekleurvandeomroepen.Vaakkrijgjetehoren‘hetpastnietbijons’.Endie18speelfilmsdiedepubliekeomroepmoetmeefinancierenwordenalleengehaaldalsjedeOversteekmeetelt.Ikloopvakertegenditprobleemaan.Deomroepbepaaltnueenmaalmedewatergemaaktwordtaanspeelfilms.Enalsikgeenco-

producerendeomroepvooreenbioscoopfilmkanvinden,wordthetheelmoeilijk.Maarhetislastig;zijhebbenooktemakenmetbezuinigingen.HetfeitdatjegeenCoBOhebtislastig.Hetisnietalleeneenkwestievangeld.Hetisookslechtvoorhetgeloofenhetvertrouwenindefilm.”FransvanGestel(IDTV)isproducentvanhetprojectNickvanFowPyngHu.VanGestel:“Nickisextreemuitgesproken.Quadramaturgie,conflict,plotontwikkelingishetzeerafwijkend.Hetisnietietsdatvoldoetaanveelconventies.Maarhetisuiteindelijkdeomroepdiebepaaltmetwiezeinzeegaan.Indiezinishetdevrijemarktwerking.LosgekoppeldvanwatjevanhetCoBOmoetvinden;datisweereenanderevraag.Alsjepuurzegt‘eenomroepmoetkunnenkiezen’,dankanikmeinmijngevalvoorstellendateenomroephetteextreemvindt.Alsheteenbeetjekan,zegikjategenzo’nproject.Wezoekeneenbeetjegeldinhetbuitenlandengaanhemvoorheelweiniggeldmaken.DaaromzitiknubijIDTV.Eengroterbedrijf.Ikkanzomeerrisico’snemen.”

SchijnzekerhedenHetprojectSupernova(producentIJswaterFilmsenRevolver)vanTamarvandenDopontlokteveelenthousiastereactiesbijdeomroepen.VandenDop:“Hetisheelgek.Zevondenhetallemaalmooieneigenzinnig.Hetbalanceertopdegrensvanhetabsurde.Zevondenallemaaldathetgemaaktmoetworden.MaardeVPROheeftalhuneigenmensen;deNPSteweiniggeld.Bijdeanderenpastehetnietinhunconceptofbijhunidentiteit.Gekisdat.Iedereenen-thousiast,maarzezijnblijkbaarookmethandenenvoetengebonden.Hetiseensoortvanbuitenafgeredeneer.Hetgaatomdebuitenkant,targets,kijkersaantallen.Iedereenwilbepaaldezekerhedenendenktdietevindeninformu-les,inRAS-screenings,bepaaldeaffiches,eentitelsong.Hetzijnallemaalschijnzekerheden.Hetisalsofereentuinwordtaangelegd,waarvaniedereenwildatdaarpreciesderozenstaanendaardeberkenboom.Enuiteindelijkgroeithetdanniet.Ofafentoewel,maarhetblijfteensoorttoevalstreffer.”PD:Ishetvaninvloedopjeandereprojecten?VandenDop:“Ikhebweleenpaarandereplannenliggen,waarvandevertelstructuurveeltegewaagdis.Ikziemedaarmeealaankomenbijeenomroep.‘Datpastnietbijonsendaarisdetelevisienietvoor’.Televisieisveelmeerplotmatig,narratiefenhumaninterest.Mijnplannenzijndanookveelmeerfilmisch,cinematografisch.Dandenkik:’ja,datkrijgiktochnooitrond’.Ikzounietwillendatjenueenverwijtendzuurstukjeschrijft.Datisdeoplossing

vandezesituatieniet.Hetisbelangrijkdatwegezamenlijkinzienhoewedieraredrukkunnenweghalen,zodathetweergaatwaarhetoverzoumoetengaan.Hetisraar.Wezittenallemaalineensoorthoudgreep.Ineenheelkrappevijver.Hetishetdiffusewaardooriedereenelkaargaataanvallen.Terwijldathelemaalnietnodigis.”FowPyngHu:“Wehebbengeenomroep.Datbetekentdatalsjeartistiekwilt,jeeenplafondhebt.Datisheelraar.Danwordtjedusbeperktdoorwateenomroepaankan.Hetismijnervaringdatzodradingenechtinteressantbeginnenteworden,deonderwerpenofdemaniervanfilmen,hetdanallemaalongeschiktisvoortv.Tenminstedatvindenze.Danbenjeduskansloos.Watheelgrappigis,isdatalsdeNPSendeVPROfilmsaankopen,zetochvrijgoedekeuzesmaken.Maaralszezelfeenfilmmoetensteunen,danzieiktochdatzeweerteruggrijpenopdingendiehetbelemmeren.Alsjemetietsgrootsbezigbent,wordtmenangstig.Danwilmenvastgrijpenaaneensoortzekerheidoflogicaofredelijkheid.Daardoorkrijgjedieverkramping.Zodraeenprojectbuitendetraditioneleopvattingkomtoverhoedramawerktoptv,wordtzo’nprojectteingewik-keldenoverheerstdeangstdathetpubliekhetnietleukvindt.Ikzieveeldingendiekloppen,maarwaarvanikdenk‘wathebjedaarnuweeraan?’Datvindikernstigerdandatjehetrisiconeemtomdingentelatenmakendiemisschiennétnietkunnen.Ishetnietinteressanteromeenstandpuntintenemendooreenaantalprojectentegaandoendiegevaarlijkzijn.Ikkannieteisendateenomroep

Barbara Bredero“Als je de keuze hebt om alleen te maken wat je zelf wilt dan zou ik dat doen. Maar projecten worden niet vaak gehono­reerd. Er worden per jaar ongeveer 20 speelfilms gemaakt in Nederland, dat betekent werk voor 20 regisseurs. Wat doe je in de tussentijd? Wat eet je dan met je gezin? Ik doe veel tv­series want ik vind het belangrijk om aan het werk te zijn en een plezier om het te maken. Met mijn crew probeer ik het beste: ronde karakters, mooie verhaallijnen. Maar het geld is er niet. Er zijn dus grenzen.”

“Iedereen wil bepaalde zekerheden en denkt die te vinden in formules.”

Tamar van den Dop op de set van Supernova

Fow Pyng Hu, regisseur van Nick

>

10 gazet/ 2010/1 risico 11gazet/ 2010/1 risico

Page 7: DDG Gazet 2010/1

datsoortrisico’sgaatnemen.Zemoetennatuurlijkgewoonietsvoordetvgaanmaken.”FowPyngwijtdeafwijzingvooralaanonslandschapenonzecultuur,waarpragmatiekeenoverheersenderol

speelt.“Nickgaatvoormijechtovercinema.Maaralsjedaarderedelijkheidoploslaatishetmoeilijkergripoptekrijgen.Hetgaatmeomdemogelijkheiddatjekuntdromen.Enalsjenietmeewiltdromenenjeblijftzeggenhoehetechtzit,danhoudthetop.Ikzegbijvoorbeelddaterwolveninhetboszitten.Danzegjij:‘Datishelemaalnietwaar,wantdiewolvenzijnuitgestorven.Weheb-bennatuurlijkweldeVeluwe.Daarhebjeeenbeschermdgebiedendaarzitteneventueelwolven.Diekennenwe,wehebbenzegeteldenhetzijnerzeventien.’Ikhebdaarnietstegenintebrengenalsdatzois.Maarikhebhetoverietsanders.Diewolveninteresserenmeniet.Dieredelijkheidzitvastgebakkeninonzecultuur.”PD:InNederlandkunjenietverdwalen,wantjekomtaltijdweerthuisinzo’nkleinland.TochdoenzehetinBelgiëwel.EenmanverdwaaltindeArdennen,maaktdemeestbeestachtigedingenmeeenisaanGodovergeleverd.Tochishetvolstrektgeloofwaardig.BelgiëiseenkleinerlanddanNederland.Stel,jevertelthiereenverhaal:manison-derwegenraakt’snachtsverdwaald.Komtineenboerde-rijtjeterechtenergebeurenallerleibeestachtigedingen.FowPyng:“Datisnietgeloofwaardig.Toch?”PD:Maarmijhebje.Ikzoudatdolgraagwillenzien.FowPyng:“Nujehetaanmijvertelt,voelikdatikalteNederlandsben.Entegenjougaroepen:‘ja,maardatkantochhelemaalniet’.Dusikheberzelfooklastvan”.PD:Grappigdatjedieterm‘ongeloofwaardig’gebruikt.Diehebikvakergelezen.Jehebtvandiewedstrijden:deOversteekenzo.Daarzitheelvaakeenopdrachtbijdatheteigentijdsmoetzijnofeenmaatschappelijkerelevantiemoethebben.Termendiehetalheelsnelnaareensoort

realismetrekken.Misschienishetinteressantominplaatsdaarvaneensdeopdrachttegeven:‘Maakhetongeloof-waardigegeloofwaardig’.FowPyng:“Ja.Datismisschiendeessentievancinema”.

Brede discussieDedirectherkenbarepijnzithemnatuurlijkindeverde-lingvandeCoBO-gelden.Alshetzoisdatdeomroepensteedsveiligerkeuzesmaken,danisdatkwalijkenzouhetopzijnminstterdiscussiemoetenstaan.BijhetFilmfondszijnerdelaatstejareneenpaargrotestappenvoorwaartsgemaaktalshetgaatomdeartistiekefilm.Eenstapachter-uitvandeomroepenisnietwenselijk.Nudemakersvanartistiekefilmshetverwijtkrijgenvanteveelinhoudelijkeeenvormigheid(determhuiskamerdramavaltsindsvorigjaartebeluisteren),ishetwellichtookraadzaamderolvandeomroepenindíediscussietebetrekken.Zouhetnietheellogischzijndatdramaturgeneenvoorkeurvoordramahebbenbovenanderegenres?Bijnaiedereendieikspreekwaarschuwtmeervooreenniettetendentieusartikelteschrijven.Menwilnietmetmoddergooien.Depijnwordtweliswaaroveralgevoeldendeverwijtenzijnonvermijde-lijk.Devrijeproductieswordenerggefrustreerd.Maaraandeanderekantiseropmerkelijkveelbegripvoordehoof-dendramaendramaturgeninHilversum.Hetprobleemwordtalsveelomvattenderbeschouwd.Dedramaturgenhebbenweerbazen.Daarbovenzittendenetmanagers.Endaarbovenziteenministerieen‘depolitiek’.FransvanGestel:“Uiteindelijkkomjepolitiekgezienuitopeendiscussiewatnuderolisvandepubliekeomroep.Wantdatiswaarhetuiteindelijkomgaat.Endatiseendiscussiedietemakenheeftmetgeld,bezuinigingen.Hoegajedestrijdaanmetdecommerciëlenofjuistniet?Moetjejecultuurgoedbeschermen?Datiseenzeersubstantiëlediscussie.Dieookheelbreedgedragenzoumoetenworden.Dieongetwijfeldgaatoplaaienalsdebezuinigingenwordendoorgevoerd.Datzouweleensinhetvoordeelkunnenzijnvandecultuurdragers.Intijdenvanneergangwordtieder-eenweergeconfronteerdmetwaarvoorhijisaangenomen.Ermoetmeernoodzaakuitspreken.DeomroepisnietinhetlevengeroepenomdestrijdmetRTL4aantegaan.”Tijdvooreendialoog? /

Dit artikel staat ook online. Wilt u reageren: ga naar www.directorsguild.nl

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

DDG_gazet3.pdf 28-05-2010 12:58:11

MOVING IMAGESCHANGING MOODS

www.moodfactory.comVOLG ONS: twitter.com/moodfactory - facebook.com/moodfactory - moodlab.com

Het ontwerp van deze vernieuwde Gazet is verzorgd door:

Pim van Hoeve“Ik heb bewondering voor iemand die een totaal nieuw verhaal verfilmt, maar het verfilmen van een bestaande bron, bijvoorbeeld een biografie, vergt net zo veel creativiteit. Voor Bernard, Schavuit van Oranje ben ik als regisseur gevraagd. Aanvankelijk leek het me best een risico om een serie te maken over het koningshuis. Als regisseur heb ik meermalen projecten afgewezen waarvan ik het script mooi vond maar het budget te laag. Dat is een risico, je wilt aan het werk blijven. Daarom is het als regisseur niet mogelijk om je volledig te richten op één droomproject. Je moet altijd een aantal projecten als ballen in de lucht houden, soms jarenlang.”

“Uiteindelijk kom je politiek gezien uit op een discussie wat nu de rol is van de publieke omroep.”

(advertenties)

Martijn Maria Smits“Iedereen klaagt altijd over het Filmfonds, maar zonder hen zou ik geen boterham kunnen betalen, dus ik heb geen enkel vuil woord over het Filmfonds te melden. Ik moet mensen overtuigen van mijn ideeën. Als ik thuis blijf zitten, raakt niemand overtuigd. Zoals Herzog zegt: ‘Filmmakers zijn sportmensen, wij moeten uit ons bed springen en de wereld opnieuw ontdekken, belopen, beklimmen, ermee de liefde bedrijven.’ Ik leef van bijna niets, geen huis, geen auto, geen televisie, geen spaargeld, dus ook weinig kosten. Ik leef van de films die ik maak. Daarentegen ben ik wel gelukkig en verliefd en heb ik ook nog eens het geluk films te mogen maken.”

12 gazet/ 2010/1 risico 13gazet/ 2010/1 risico

Page 8: DDG Gazet 2010/1

Janusz Gosschalk van Kemna Casting“Risiconemenheefteennegatieveklank,alsofjeietsdoetwaarvanjedegevolgennietkuntoverzien.Hetcasting-procesiserjuistvoorbedoeldomdingenuittezoekenentetesten.Ikverstadaaromonderrisiconemenbijcastingvooraldatjeuitjecomfortzonedurfttestappen.Onver-wachtekeuzesdurfttemaken,dooracteurs(bekendofonbekend)rollentelatenspelendieopheteerstegezichtmisschiennietbijzepassen.Envooralcombinatiesvanacteurstemaken,diejenieteerderhebtgezienendieopeenbepaaldemanier‘schurend’kunnenwerken.Danwordthetspannend,stuwt‘thetverhaalenwordtdekijkergeraakt.Uiteindelijkgaatcastingvoormijomhetcreërenvaneenwerelddierechtdoetaanhetgeeneenregisseurwilvertelen.Enmijncastingegowilgraagdingenbedenkenwaaranderennietopwarengekomen.Diekennisvanacteursenhetgevoeleninzichtwatdaarvoornodigis,maaktcastingtoteenvak.Eengoedecastingislangnietaltijddebesteacteurvoorderol,maarhetbestwerkendvoorderolenvooralvoordefilm.Daarnaastbenjealscastingdirectornatuurlijkafhankelijkvandewisselwerkingmetderegisseurenhebjegeeninvloedmeeropdeuit-werkingvanwatjebedachthebtalshetuitjehandenis.Datalleenisnatuurlijkaleenzekerrisico.”

“Mijn castingego wil graag dingen bedenken waar anderen niet op waren gekomen.”

“Ik noem mezelf een smaakadviseur.”

André Sjouerman van Sjouercasting“Jehardmakenvooronbekendtalent,daargaat’tom.Endatkanpositiefofnegatiefuitpakken.Netalsbijeenpolitiekepartijmoetjedurventestaanvoordatwatnietpopulairis.Iknoemmezelfeensmaakadviseur.Netalsineengoedrestaurantwaarjejelaatverrassendoordechefenlaterbepaaltofjehetlekkervond.Alsjedatnietwilt,gajenaarMcDonald’s.“Watisdebestekeusbinnenhetgenre,hetscriptofhetkarakter?CaricevanHoutenofTheklaReutenislekkerveilig,maarhetisjevakendatmoetjeserieusnemen.Ikbenaltijdpalgaanstaanvoornieuwtalent.Alinmijnallereerstedagenalscastingdirector.Ikgeloofdetoenineenacteurdienogopdetoneelschoolzat.Nietbankable,geengoedenaam.DickMaas,MatthijsvanHeijningenenHansKemnazagenhemnietzitten.VervolgensspeeldedezejongeonbekendeHuubStapeliedereenweg.Datgebeurtnuooknogsteeds.Producentenendistributeurswillenzekerheid.Watkomteropdepostertestaan?OokhetFilmfondswilzekerheid,omdateencastmetklinkendenamenmakkelijkergefinancierdwordt.MaarhetisnietgeblekendateenfilmmetKatjaSchuurmanofPauldeLeeuwmensennaardebioscooptrekt.Ikgeloofnietinbekendenamen,nietinditland.”

Ingeborg Jansen “Ik kan leven van de films die ik maak, misschien met wat geluk en omdat ik redelijk hard werk. Volgens mij zit de docu­mentairewereld niet te wachten op alleen maar makkelijke films. Tot nu toe heb ik wel kunnen maken wat ik wil maken. Ik volg mijn interesses en in deze periode houdt dat in dat ik bepaalde processen in de samenleving probeer te zien en tonen waar ik niet direct makkelijk toegang toe heb. Het blijft lang onzeker of ik er wel uit kom. Dit proces is niet alleen voor mij zwaar maar ook voor de producent en voor de omroep.”

RiskyBusinessWie het Nederlandse filmaanbod van de afgelopen paar jaar bekijkt,

zou bijna denken dat er in ons land maar één goede actrice bestaat.

De Filmkrant meent dat het voortdurend casten van Carice van Houten

vooral een marketing tool is (’Carice op alle covers’). Veel discussies

over casting gaan inderdaad over ‘bekende namen’ of de zogeheten

bankability. En dat beperkt zich niet alleen tot de mainstream.

Ook voor arthouse-hit Nothing personal is de casting van Stephen Rea

een asset. /Patrick Minks

Casting directors

Fulco Lorenzo van De Castingstudio“Ikprobeerrisicoophetgebiedvancastenzoveelmogelijkuittesluiten,doordeacteursdieikpresenteerzogoedmogelijktelerenkennenquaspelniveau.Ditbetekentindepraktijkveelvoorstellingen,tv-optredensenpresentatiesvanzebekijken,omzoteontdekkenwatzekunnenenhoeveelzijdigzezijn.Doorzeregelmatigincastingsbijonsindestudiotelatenopdravenkanikookdingenmetzeuitproberenalvorenszeaaneenklantvoortestellen.”“OnzemeestrisicovollecastinginhetafgelopenjaarwasdecastingvooreenSouthernComfortcommercial.ErkwameengrotedelegatievanuitAmerikadiehiermetacteursvanonseen‘NewOrleanssituatie’wildeneerzetteninhartjeAmsterdam.Spannendenrisicovolomdathunvertrouwengrootwasdatditmetonzeervaringmoestgaanlukken.Jecastuiteindelijkallemaalmensendiedejuistelookhebben,maargaanzehetookechtneerzettenwaardoorjegelooftdathetzichinNewOrleansafspeelt?Hetisgelukt,decom-mercialzagerprachtiguit.”

“Je cast uiteindelijk allemaal mensen die de juiste look hebben.”

14 gazet/ 2010/1 risico 15gazet/ 2010/1 risico

Page 9: DDG Gazet 2010/1

RDDestijlvindikwelgedurfd,maarabstrakt,surrealis-tisch.Bijzo’nonderwerpverwachtiknietzo’nfilm.Strakkekadersdeheletijd.Statisch.Allesspeeltzichbinnendiekadersaf.Waaromdezestijl,datvroegikmeaf.Eenbeetjeordescheppenindechaos,misschien.SVHetiseenfilmwaarikheelergovernamoetdenken.Hetbegintmeteenmonoloogvaneentaxichauffeurdiedewegkwijtis.Datvondiknogwelspannend.Daarnakreegdefilmeenanderetoon.Ikdacht,misschienkijkikverkeerd.RDDathadikook.

SVIkmoeststeedszoekenenschakelen:Waarbenik?Wieisnuwie?Watvoortoon?Ikvonddefilmnietconsequent.Deallermooistescènevondikeigenlijkeenjongendiedevuilnisbuitenzet,intussentelefoneertenhetovermuziekheeftterwijlhijgevolgdwordtdoordeloopvaneenkanonopeentank.Daarkanikietsbijvoelenofbedenken,derestvondikteabstract,teveelbetekenisvolleblikkenindecamera.

Je voorkeur gaat uit naar de absurde scènes?SV:Ikvondeigenlijkallesabsurd,overdreven.Ikvonddefilmeenpamflet.Deheleregiewastoneelmatig,jezitnaar

poppentekijken.Ikhebmeermetrealisme.Ikhoudwelvanvormgegevenfilms,maardezevondiknietgeslaagd.Teveelstijlbreuken.Dedecorsendesfeervandejaren’60en’70,dieperiodesendeprachtigeacteurdiedevaderspeelt,daarikkanikwelvangenieten.

Heeft deze regisseur risico’s genomen?RDJa,metzo’nstijlominéénshotallestevangen.Eénstatischtotaalshotendaargebeurtalles.Gedurfd,maarhetmoetwelwerken.

Is de film pessimistisch of optimistisch?RD:Ikdenkheteerste,zovoelikhetwel.SV:Pessimistisch.Alshijmeerrisicohadgenomen,danhadhijjuisteenoptimistischedraaiaandefilmgegeven.Hetiswelopsafespelen.WieisernuoptimistischalshetomhetMiddenOostengaat?Danneemjejuisteenrisicoalsjezegt:hetwordtnogwat.Datistegendraads.

Dan wil je toch een positieve boodschap?SV:Nee,eenpositievevisie.Geenboodschap.

Hij laat zien dat het leven gewoon doorgaat, is dat niet positief? Die jongen die blijft bellen terwijl er een enorme tank staat.SV:Nee,datisdestatusquo.Erisgeenvooruitgang.Ditisdesituatie.Hetlevengaatdoor.Danishetpessimistisch.

Fatalistisch, eigenlijk. Het is een uitzichtloze wereld die van hem, waarin mensen moeten overleven. Dat zit ook in de thema’s van jullie films.SV:Ikhebprecieshettegenovergestelde,wantiedereendenktoverdetownshipsvanZuid-Afrikadatismoorden

CINÉ RENDEZ-VOUS/ Elia Suleiman’s The Time That

Remains / Le temps qu’il reste

schetst het dagelijkse leven van

een Palestijnse familie onder de

Israëlische bezetting vanaf 1947

tot heden. Hij baseert zijn verhaal

op zijn eigen familiegeschiedenis,

de dagboeken van zijn vader

en de brieven van zijn moeder.

Veel situaties veranderen nauwe-

lijks door de tijd heen. Veel

scènes herhalen zich. Vaak heeft

een scène iets grappigs, de grap

wordt gedempt door melancholie

en fatalisme. Suleiman speelt zelf

Suleiman, de observator.

/Erik van Zuylen en Peter Dop

Van Saskia Vredeveld was onlangs de documentaire Leaving Mandela Park in de bioscoop te zien, over kinderen die leven in de townships van Kaapstad. Roy Dames zit in de montage van de film Mocros over Marokkaanse jongeren.

Saskia Vredeveld en Roy Dames zien The Time That Remains van Elia Suleiman

Op zoek naar schoonheid in de puinzooi

>

“Eén statisch totaalshot en daar gebeurt alles.”

16 17gazet/ 2010/1 risicogazet/ 2010/1 risico

Page 10: DDG Gazet 2010/1

doodslagenellende.Dusdaarbenikjuistnaardeschoon-heidgaanzoeken.Kinderenvanwiejegaathouden,ietspositiefs.Watmotiveertzedaaruitteontsnappen.DathebikgeprobeerdinLeaving Mandela Park.RD:Endathebjeookechtgevonden,demooiedingenvanhetlevenindetownships?SV:Erzijnheelveelkinderenbijwiedeogendofstaan.Danweetje:ersprankeltnietsenwordjeheelpessimis-tisch.Ikhebjuistgezochtnaarkinderenvanwiejedenktdaterwatinzitenwieweet,lukthethemofhaarwel.Ondanksdeellendemakenzeerietspositiefsvan.Hetzijnkleineverhaaltjesgeworden,nietsensationeel,iklaatdiamantenzienindepuinzooi.Voordiefilmhebikechtmoetenknokken.Zelfsmijneigenvriendenzeiden:‘Watsaai,kinderenindesloppenwijkenvanZuid-Afrika.Vertel‘swatnieuws’.Ikhebtussendoortweeanderedocumentairesgedraaid,eenlow-budgetfilmoverdearmeblankeninZuid-AfrikaenikbennubezigmetderijkezwarteninZuid-Afrika.Iedereenvindtdatrazendinteressant!

En Roy waar ben jij mee bezig?RD:Ikhebtweefilmsindeeindmontage,eenoverMarokkanendieikvanaf2003gevolgdheb,endeandereovermijnpenozevriendendieikalvanaf1994volg.Beide90minuten.

Jij bent regisseur en cameraman van je projecten.RD:Totvoorkortookproducent,maardaarbenikmeege-stopt.Ikben56,ikwileigenlijkalleennogdoenwatikechtwil.Ikblijfwelzelfdraaien,maarikwilmeerpersoonlijkefilmsgaanmaken.Ikwilteruggaannaardekerkwaarikopgegroeidben,inBeverwijk.Eengewonekatholiekekerk.Ikkommensentegendieikin30jaarnietgezienheb.

SV:Zijnergeheimen?RD:Nee,niksbijzonders.Hetvaltmeophoevooralouderemensennogsteedsallesdoenvoorhunkerk.Zehebbenhembezetomdathijgeslotendreigdeteworden.

Het is wel een heel ander onderwerp dan je gewend bent, want normaal kom je terecht in situaties waarin je gevaar loopt.RDJa,metdieMarokkanenbenikernstigbedreigd,ikbentegendegrondgeslagen.Achterafgezienbegrijpikhetwel.Ikgeefzealtijdwatgeld,datdeedikviaiemand,viaeenhulpverlener.Eenvandiejongenszegtdathijhetgeldnietgekregenheeft.Hijkwamopmeafstormeneniklagopdegrond.Datiszesjaargeledengebeurd.DiejongenhebikpasnoggesprokenenhijiseennetteMarokkaansehuisva-dergeworden.Compleetveranderd.Envandetweejongensdietoenaldecriminaliteitdreigdenintegaan,iseentjedealergewordeninMaastrichtendeanderzitvastwegenssmokkelindebajesinMilaan.MaarnetalsSaskiahadikgeenzinomeennegatiefbeeldteschetsen,datstondmetegen.Wezijnvriendengeworden,maarikwilookafstandhouden.Netalsbijdepenoze.Zedenkenweldatjeeenvriendbent,maarikbennatuurlijkandersdanzij.Ikhoorbijze,maarookhelemaalniet.Ikbenmetzeopreisge-weestnaarMarokko.Drieweken,intweeauto’s.Dathebikgefilmdendatisbestintiem.Jekrijgtdingendiejeandersnooithadkunnendraaien.IkhebzegefilmdopeenmanierdieiknooitinNederlandhadkunnendoen.

Heb je dat in je eentje gedraaid?RD:Ja,metditsoortonderwerpenvindikdatwelbelang-rijk,ookmetdepenoze.Hetisbelangrijkdatzejezienzwoegenmetzo’ncamera.Datzeziendatjijerookhardvoormoetwerken.

Zijn ze zich ervan bewust dat wat ze doen en zeggen publiek wordt, dat het op televisie komt?RD:Ja.Zoisereenjongenmeteenredelijkfundamen-talistischevrouwgetrouwd.Diehebikdriejaargeledengefilmdenhijzegttegenmijdatzijnlevengevaarlooptalsikbepaaldedingenlaatzien.Datrespecteeriknatuurlijk.Ikwilnooitopmijngewetenhebbendathijtegrazenwordtgenomenalsdefilmwordtuitgezonden.Datgeldtookvoordeanderejongens.Jemoeterheelvoorzichtigmeeomgaan.

Je bent vaak in situaties waarin je gevaar loopt. Hoe ga je daarmee om?RD:Ikbenvaakheelbanggeweest.Delaatstetijdnietmeer.Ikhebheteenbeetjevanmeafgezet.IkbenheelvaakdoordetelefoonbedreigddoorfoutefigurenhierinAmsterdam,dieikfilmde.Jebenthierkwetsbaar.AlsjeinBoliviaofhetbuitenlanddraait,dangajeterugentotziensmaarweer.IkhebelfjaarinAlmeregewoond,omdatiksteedsbedreigdwerd.InAlmere,hoeverzinjehet.

Je bent ondergedoken?RD:Ikhebeenklapopm’nhersensgehad.InRotterdameenkeer.Ikhebincomagelegen.Toeniknadriewekenuithetziekenhuiskwam,hebikeenmaandlangsteedsuithetraamgekekenoferiemandklaarstondommetegrazentenemen.Ikdurfdenietmeerindetram.Ikwasechtbang.

En Saskia, jij zocht extreem rechts op in Zuid-Afrika. Was dat niet gevaarlijk of beangstigend?SV:Toenwel,hetwasin’92,nogvoordeomwenteling.Meteencollega,eenresearcherzijnweindiewereldgedokenvandeAfrikanerWeerstandsbeweging.Datishetleukevandocumentaires,omterechttekomeninvolstrektanderewerelden.Ikgingdaninmijneentjenaarzo’nkamp.Ikreedergensheenendaarwerdikopgepikt.

Draaide je dat ook?SV:Nee,datwasresearch.Ikzagdanzo’nkampenhoezezichvoorbereiddenopdeburgeroorlogdienietkwam.

Ben je ooit bedreigd? SV:Nee.Mijnaanpakisomtezeggen:Ikbiedjeeenpodiumaan,dusverteljijmaarjeverhaal.Ofikhetermeeeensbenofniet,daargaathetnietom.Zevalleninhuneigenvalkuil,uiteindelijk.Datwel.Mijnvisieiswelduidelijk./

“Die heb ik drie jaar geleden gefilmd en hij zegt tegen mij dat zijn leven gevaar loopt als ik bepaalde dingen laat zien.”

(advertentie)

Igor Kramer“Voor mij is film het creëren van werelden die niet bestaan. Zo kijk ik ook naar mijn schaakfilm Shallow Orange die niet over schaken gaat maar over twee belangrijke vrouwen in een oorlogsituatie. De structuur van de film is een schaakspel Kasparov vs.DeepBlue. Wat mij betreft is de regisseur de artistiek leider van de film, maar in Nederland zijn dat vaak de producenten of de omroepen. Als je in Nederland echt het laatste woord wilt hebben, moet je als regisseur zelf produceren. Daarom produceer ik mijn films ook zelf. Met grote producties brengt dat wel veel risico met zich mee.”

The Time That Remains The Time That Remains

18 gazet/ 2010/1 risico 19gazet/ 2010/1 risico

Page 11: DDG Gazet 2010/1

Tot een jaar geleden was de Recruited Audience Screening, RAS,

verplicht voor elke commerciële film gefinancierd door het Filmfonds.

Tegenwoordig is het een keuze van de producent om een film aan een

RAS te onderwerpen. Ook voor de regisseurs kan een RAS nuttig zijn,

maar een te vroege screening kan rampzalig uitpakken. Belangrijk

is als voor iedereen het doel van een screening duidelijk is. En als

regisseur en producent elkaar echt vertrouwen. /Chris Westendorp

gelukkigweergoedkwam.Maardatwasnatuurlijkaf-schuwelijkenhaderallesmeetemakendatwatvooronseentestscreeningwas,dooranderenwerdgezienalsRAS.”

ProducentFransvanGestelvanIDTVissowiesoerghuive-rigvoortevroegescreenings:“Hetiseenfeitdatmensennietdooreenonaffefilmkunnenkijken.Datkunnenzelfswijprofessionelefilmmakersalnauwelijks.Iederefilm-makerweethoeveeleenfilmnogkangroeienindelaatsteperiode.Somskandekleurcorrectie,degoedemixeneindcompositieeenfilmnog30%betermaken.Watmoetenmensendanmeteenfilmdienognietklaaris?”

VanGestelsteltdatalsjedefilminhoudelijkzouwillenlatenbeoordelendooreenniet-professioneelpubliekhetheelanderszoumoeten:‘Danzoujedefilmmoetenvertonenalsdezehelemaalafgewerktis,inclusiefgoedemix,dedefinitievecompositie,kleurcorrectieengoedgerenderd.Endanzoujedaarnagenoeggeldmoetenhebbenomnadescreeningdemontageweerhelemaalopentekunnenbreken.Maarzowerkthetnatuurlijkniet.’

WatdatbetreftverschillenVerstraetenenVanGestelvanelkaar.Verstraeteniservanovertuigddatookeengewoonbioscooppubliekeenonafgewerktefilmgoedkanbeoor-delen,hoewelookhijhetgevaarvantevroegescreeningserkent.“Filmszijnvaaktelangalszebijonskomen,ofdespanningsboogisnietsterkgenoeg,oferisietsonduidelijk.Datkanjeechtookwelbeoordelenalsdefilmtechnischnietisafgewerkt.Maarspecialeffectsmoetenernatuurlijkwelinzitten.”

OverdeRAS,waarbijdepositioneringvandefilmwordtgetest,isSombogaartenthousiast.“BijfilmsalsDe TweelingofBride Flightwistenweweldatdiebijvrouwenvanbovende40aanzouslaan.Hetwasdaaromleukomtetestenofdefilmookbijeenanderpubliekaanzouslaan,bijjongerenbijvoorbeeld.Zokondenweuitzoekenofadverte-reninbladenvoorjongerenookvoormeerbezoekerskonzorgen.”ProducentFransvanGestel,vanIDTV,wildebijAlles is Liefdevooralwetenofdefilmgoedwerkte.“Hetbelangrijkstevooronsisombijdevertoningindezaaltezittenendesfeertevoelen.”

Momenteelwordenart-housefilmseigenlijkheelweiniggetest.DatverbaastVerstraeten,vooralomdatjuisthetart-housepubliekeenergkritischpubliekis.“Art-housefilmsmoetenconcurrerenmetinternationalefilms,juistdaaromwiljezogoedmogelijkuitdebuskomen,lijktme.”

VanGestelvindtdearthousefilmnietgeschiktvoorscreeningsmeteenregulierbioscooppubliek.“Alsjeeenarthousefilmmaaktwaarbijploteninformatieheeftbelangrijkis,dankanjewellichttestenofhetduidelijkis.”Maarvoorhemmoeteenarthousefilmmakervooralzijneigenideekunnenuitvoerenenmakenwaarhijofzijingelooft.“Daarvoorisheteenauteursfilm.”

Verstraeten:“Jekannatuurlijkjefilmuitbrengenenthuisafwachtenwathijgaatdoenenwieerkomt.Maarikvindhetjuistevanveellefgetuigenalsjedediscussiemetjepubliekalineeneerderstadiumaandurfttegaan.Iedereenheefthetmaaroverinteractiviteit,maarfilm-makersproberensomsveeltelanghunpubliekbuitentesluiten.”Hijiservanovertuigddatalsfilmmakerszichopenstellenvoorhunpubliek,zeerveelvankunnenleren./

etideeachterdeRASiseenvoudig.Eenfilmwordtvoorgelegdaaneenniet-professioneelbioscoop-publiek.Vervolgenswordthetpubliekaande

handvanvragenlijstenengesprekkeninkleinegroepengevraagdnaarhunmeningoverdefilm.Erwordtvanhetpubliekgeenanalyseverwacht,juistniet,maarnietmeerofminderdanhunreactieopdatwatzezagen.

AlsNederlandseproducentendescreeningnietzelforganiseren,komenzetegenwoordigbijnaautomatischterechtbijFilmtest,hetbedrijfvanPaulVerstraeten.Verstraetenverteltdatergrofwegtweemomentenzijnvooreenscreening:erwordtgescreendalsdefilmnognietafis,tijdensdemontagedus,ofalsdefilmklaaris.Verstraeten:“Inheteerstegevalwordteenscreeninggebruiktomtekijkenhoedefilmbijhetpubliekwerkt.”Voorbeeldenvanvragenhierzijn:Watzijndesterkeenzwakkemomentenindefilm?Werktheteinde?Dekarakters?Despanningsboog?Delengte?Ookkunnenspecifiekevragenofzorgenvandemakersaanhetpubliekwordenvoorgelegd.“Inhettweedegevalwordtervooralnagedachtoverdepubliekspotentieendepositioneringvandefilm.”Hierwordenvragenbeantwoordalswatisdedoelgroep,hoevaltdefilm,ofwelkgenreishetprecies,bijvoorbeeldfamiliefilmofkinderfilm?Aandehandvandeinformatie

diedeRASoplevert,kunnenkeuzeswordengemaaktoverhetaantaltemakenprints,welkebioscopengeschiktzijnenoverdemarketingvandefilm.

Hetisvreselijkbelangrijkomdezetweescreeningsgoeduitelkaartehouden.Daaromwordtdeeerstescreeningvaakalstestscreeningaangeduid,ofinhoudelijkescreening,endetweedealsRAS.Verstraetenorganiseertbeidensoortenscreenings,inbeidegevallenmetnietprofessionelekijkersuiteentevorenbepaaldedoelgroep.BenSombogaartkiestvoorzijntestscreeningsveellievervooreenpubliekvanbekendendanonbekenden,somsookweerviaVerstraetenoverigens.BenSombogaart:“Ikhougeregeldtestscreeningsterwijlweaanhetmonterenzijn.DanhurenwehetKetelhuisafenkijkendefilmmetzo’n40of50man.Datzijnallemaalmensendiewedanviaviauitnodigen.”VoorSombogaartishetvreselijkbelangrijkomhetstempelvandeRAS-screeningbijdietestviewingstemijden.“Hetisechtrampzaligalsmensenaandehandvandezescreeningskeuzesgaanmakenoveralofnietsuccesvandefilm.”SombogaartheeftdatooitmetBride Flightmeegemaakt.Naeentestviewingvandefilm,nietviaVerstraetenoveri-gens,raaktende(co-)producentenendistributeurvreselijkinpaniekenbegonnenomeenandereeditorenregisseurteroepen.“IkkontoenaanblijvenomdatdehoofdproducentKeesKasandervertrouweninmehadenomdatikmetmijneerderefilmshadbewezendatikredelijkgeslaagdefilmskonmaken.Kasandereistegeduldvandeco-producentenengafonsdetijdomverdertewerkenwaardoorhet

“Veel liever voor een publiek van bekenden.”

“Special effects moeten er natuurlijk wel inzitten.”

Het risico van

Martijn van Nellestijn“Ik denk dat wij met onze Sinterklaasfilm veel risico lopen omdat wij alles zelf financieren zonder fondsen. Bekende Nederlanders en een deel van de crew werken gratis mee en krijgen een winstpercentage. Zo hebben we met een produc­tiebudget van 300.000 euro kunnen werken, betaald uit eigen zak, terwijl de eindwaarde van de film over de miljoen ligt. Als filmmaker wil ik me bezighouden met wat het publiek wil, kinderen, ouders, grootouders. Zij moeten een kaartje kopen. Ik heb geen interesse in wat een recensent of het Filmfonds vindt. Kinderen moeten een leuk avontuur kunnen beleven.”

Stills van De Tweeling en Bride Flight

H

20 gazet/ 2010/1 risico 21gazet/ 2010/1 risico

Page 12: DDG Gazet 2010/1

nderwerpendieonsdieprakenennauwelijksaandachtkrijgenindemedia,motiverenenin-spirerenons.Wijmakenfilmsmetrespectvoor

hetonderwerp,delokalebevolkingendeproblematiek.Datisonzestijl.Wijkiezenervooromjuistdemensenzelfhunverhaaltelatenvertellenenniet‘deblankeexpert’,zodatdekijkerzodichtmogelijkbijhetonderwerpkomt.In2006/2007maaktenwijdedocumentaireFighting the SilenceinOost-Congo,overdegevolgenvanseksueelgeweldvoorslachtoffers.DaarnavervolgdenwijonswerkinCongodoorhetmakenvandedocumentaireWeapon of War, Confessions of Rape in Congo.Indezefilmvertellenrebellenenmilitairenopenlijkwaaromenhoezijverkrachtinginzet-tenomhundoeltebereiken.Eenbelangrijkdeelvanonswerkisde‘outreach’.Naastbewustwordingvooreenwesterspubliekvindenwijhetbelangrijkomdedocumentairesterugtebrengennaardelandenwaardefilmszijnopgenomen.Eénvanonzeprojecten‘Themobilecinema’doetdit.DezerondreizendebioscooplaatdedocumentaireFighting the SilenceinCongo-lesedorpenenstedenzien.Depubliekefilmvertoningenstimulerendatdestilteentaboesrondomseksueelgeweldwordendoorbrokenenereendiscussieopgangkomt.

Contact met lokale bevelhebbersSinds2006werkenwijinhetoostenvanCongo.Ondanksdaterin2003vredesonderhandelingenzijngetekendenhetOostenofficieelinpostconflictverkeert,zijnercontinuconflicten.Bijhetdraaieninonstabieleconflictgebiedenishetbelangrijkdatjeallesgoedvoorproduceert,wanterbrekenregelmatiggevechtenuit.Wij,alsproducersenregisseurs,hebbennatuurlijkweldeverantwoordelijk-heidoveronzecrew.InmiddelshebbenwijeenontzettendgoednetwerkopgebouwdinCongo.Wijhebbenonswetenteomringenmetveelbetrouwbarelokaleorganisatiesenindividuen.Toenwijeind2008filmopnamesmaaktenvoorWeapon of Warbrakenerhevigegevechtenuitopzo’n100kilometerbijonsvandaan.Degewapendegroepenmaaktenhunopmarsrichtingdestadwaarwijverbleven.Indatsoortsituatieszorgjedatjeeenevacuatieplanklaar

hebtenhoudjedesituatiescherpindegaten.Wijstondenregelmatig‘live’incontactviasatelliettelefoonsmetmili-tairebevelhebbersaanhetfront,omdelaatsteupdatestekrijgen.Uiteindelijkstagneerdedeopmarsvanderebellenrichtingdestad,waardoorwijgewoononswerkkondenblijvendoen,maarhetheeftwelconsequenties.Bepaaldereisplannenofinterviewsdiegeplandwaren,kondendoorditsoortgevechtennietmeerdoorgaan.Vooronsishetbelangrijkomvoornamelijkmetlokalemensenincontacttestaan,omdatzijdesituatievaakbeterkunneninschattendanbijvoorbeeldorganisatiesalsdeVerenigdeNaties.Jezorgtweldatditsoortorganisatieswetendatjeinhetlandbent,zodatzejekunnenvindenalserwordtover-gegaantoteenevacuatievanalleexpats.

Werken met rebellengroepenWijwordenregelmatigvastgezetdoorautoriteiten:degeheimedienst,hetlegerofdepolitie.Vaakisditomdatzejeproberenaftepersen.DeCongoleseautoriteitenwordenniettotnauwelijksbetaaldencorruptieisgroot.Wijzorgenaltijddatwedejuistefilmvergunningenhebbenentoestemmingvangeneraalsvandeprovincieofdorpshoofden.Veelpapierenmetstempelswerkenaltijd.Vervolgensisheteenkwestievantijd.Wijcalculerenextratijdinonsdraaischemain,omdatwijwetendatweregelmatigopkantoortjesvastwordengehoudenvoorondervragingen.Wanneerwijnaeenpaaruurnogsteedsweigerentebetalen,wetenzijookweldathetnietgaat

“Wij worden regel­matig vastgezet door autoriteiten: de geheime dienst, het leger of politie.”

O

Mijn tweelingzus Femke en ik werken sinds 2001 in Afrika. Onze

afstudeerfilm Bushkids maakten wij in 2002 in de Townships van

Kaapstad. Door het maken van deze documentaire ontdekten wij dat

je met film op een laagdrempelige manier veel mensen kan bereiken.

Voor ons is toen de passie en drive ontstaan voor het maken van

documentaires. De onderwerpen van onze films zijn de zogenoemde

‘vergeten verhalen’. Wij willen ‘gewone’ mensen een stem geven.

/Ilse van Velzen

De risico’s van werken in

>

22 gazet/ 2010/1 risico 23gazet/ 2010/1 risico

Page 13: DDG Gazet 2010/1

NEDERLANDSE REGISSEURS GEFELICITEERD MET DE NIEUWE DDG GAZET!

NEDERLANDS FONDS VOOR DE FILM, JAN LUIJKENSTRAAT 2, 1071 CM AMSTERDAMTELEFOON 020 5707676, E-MAIL [email protected], WEBSITE WWW.FILMFONDS.NL

adv_DDG Gazet.indd 1 31-05-2010 17:03:54

Binger Filmlab Discovering a world of talent...

Creative Labs for WritersDirectorsProducers

www.binger.nl

Yan Ting Yuen“Ik ben helemáál niet safe bezig, ik neem juist grote risico’s. Ik ben documentairemaker en ga mijn eerste speelfilm maken in Hong Kong, overwegend Kantonees gesproken. Eigenlijk is het zo dat anderen het vooral risicovol vinden. Ik zelf ben daarover heen, heb overal over nagedacht en alle risico’s uitgesloten. Maar het wordt me vaak verteld hoe risicovol het is. Ik weet niet beter dan dat ik geld verdien door bij een fonds mijn werk voor te leggen aan vakgenoten. We mogen in onze handjes klappen dat het zo kan. Liever dat vakgenoten mijn werk beoordelen dan mensen met alleen verstand van geld.”

gebeurenenlatenzejevaakweergaan.Wanneerjedejuistepapierenhebt,kunnenzijinprincipenietsdoen,alleenhopenzenatuurlijkopwatextrainkomsten.

VoorWeapon of Warhebbenwijveelrebellenvanverschil-lenderebellengroepengeïnterviewd.Wanneerjewerktmeteenonbetrouwbaredoelgroep,alsrebellenleidersen-groepen,zorgenwijdatweallesmetdeleidersvandezegroepgoeddoorspreken.Ookis‘tbelangrijkomopjein-tuïtietevertrouwenentezorgendatjederisico’szokleinmogelijkmaakt.Ditdoejedoorallesgoedteorganiseren.Daarnaastiseengrotekennisvanhetlandendemensen,deproblematiekendedieperelagenergbelangrijk.Omvertrouwentewinnenmoetjemensenrespectvolbehandelen.Weeseerlijkinwatjedoetenzegt.Datisbelangrijkendankunjederisico’sverkleinen.

Risico’s incalculerenToenwijbegin2009ineenkampwarenomeenscènevoorWeapon of Wartefilmen,wasdespanningomtesnijden.Inhetkampzatenzesverschillenderebellengroepen,diesamenwerdengevoegdominhetCongoleseNationalelegertewordeningelijfd.Delevensomstandighedeninhetkampwarenslechtendeonvredeonderderebellengroot.Wijfilmdeneromdatonzehoofdpersoonuitdefilmonderwijsgafinditkamp.Naeenhalfuurwerdonzehoofdpersoondoorderebellenverzochtomhetkampteverlaten.Wevoeldendespanning,maarblevengoednaaronzeintuïtieluisteren.Hetisbelangrijkomdehoudingenhetgedragvanderebelleninhetkampnauwlettendindegatentehouden.Hetzijndunnelijnenwaarjedanoplooptendenuanceszijnbelangrijk.Alswijtelangwaren

doorgegaanendegrenzenvanderebellenniethaddengerespecteerd,wasereenkansgeweestdatdesituatiezichtegenonshadgekeerd.Deze‘encounter’waszekereenvandemeestdreigendesituatieswaarmeewijinaanrakingzijngekomen.

Totnutoezijnwijnietinlevensbedreigendesituatiesterechtgekomenendatwillenwegraagzohouden.Wijgaanbestverinhetvertellenvanonzeverhalenenhet

pratenmetbijvoorbeeldrebellenenmilitairen,maarwijcalculerenderisico’srealistischengoedin.Wijzijngeenoorlogsjournalisten,dievaakmiddeninhetconflictzitten.Ditisooknietonsdoel.Hetbelangrijksteisomintiemeenpersoonlijkeverhalentevertellendiezichwellichtinconflictgebiedenafspelen.Echternietinhetheetstvandestrijd,maareerderopderandvanofbuitenhetconflict.Wijzullennietsnelmetonzecrewhetconflictintrekken,datisniethettypefilmdatwijmaken./

“We voelden de spanning, maar bleven goed naar onze intuïtie luisteren.”

Meer informatie: www.ifproductions.nl

(advertenties)

24 gazet/ 2010/1 risico 25gazet/ 2010/1 risico

Page 14: DDG Gazet 2010/1

DDG Bestuurswisseling 2010TijdensdeALVinaprilhebbenhetbestuurendeledenafscheidgenomenvanColetteBothof,diehaartermijnheeftuitgediend.Haarplaatsisinge-nomendoorSimonevanDusseldorp,bekendvandiverse(jeugd)filmsalsKikkerdrilenDiep.

DDG Ledenavond preview C’est deja l’éte

HetlangespeelfilmdebuutvanMartijnMariaSmitsovereengezindatinSeraing(Wallonië)overleeft.Eenaansprekendefilmdieeengoedbeeldgeeftvanhetleveninmoeilijkeomstandigheden.Metharmoniërendemuziekenprachtigebeeldenvandeteloorgeganestaalindustrie,dienaad-loosaansluitophettroostelozegevoelvandemensinditgebied.Datum: 13 september, 20.00 uurLocatie: EYE Film Instituut, Amsterdam

DDG Studiedag over 3D Cinema

2010ishetjaarvan3D.Eentechnolo-gischerevolutiedievolgenssommigenvergelijkbaarismetdeintroductievanhetinternet.Welkekansenenmogelijkhedenbiedt3D?Welkefinanciëleenproductioneleobstakelsmoetjeoverwinnen?Enwatvoegthetinhoudelijktoeaanjeverhaal,doorin3Dtedraaien?Metdiverse(inter)nationalesprekers.Organisatiei.s.m.hetNederlandsFilmFestival.Datum (ov): donderdag 23 september, middagLocatie: Rembrandt 2, Utrecht

DDG ‘Festival van het Ondernemen’

Inoktoberorganiserenweineenweektijdvierbijeenkomstendietotdoelhebbenomdeberoepspraktijk

vanregisseursteprofessionaliseren.Wegaanhethebbenoverdemogelijk-hedenvanzelfdistributie,latenalleinsenoutsvaninkomen,pensioenenWWderevuepasseren;staanstilbijhetonderhandelent.b.v.eencontracténonderzoekendemogelijkhedenvanhetassociateproducerschap.I.s.m.diversezusterorganisaties.Datum: 11 t/m 14 oktober, zowel overdag als ‘s avondsLocaties: EYE Film Instituut + Mediafonds Amsterdam

Cursus ‘Regie Act V’

SamenmetdeNFTVMorganiseertdeDDGookditjaareennieuwecursusRegieAct.Dooralsregisseurzelfteervarenhoehetisomteacteren,endaarbijgeregisseerdtewordendoorprofessioneleacteurs,kunjeopeenheelprimairniveaukennisontwikke-lenoverspelregie.Vorigjaarzijndemasterclassesgege-vendoor:MarcelHensema,JohannaterSteege,RiaMarks&VictorLöw.BegeleidendspelcoachtijdensdeheleworkshopiswederomHiddeSimons.Deworkshopomvatinz’ntotaliteit14dagen(driemaaléénweek)indeperiodeseptembertotdecember.Erisplekvoor12deelnemers.Dewervingvandecursistenisalgestart.Ishetjeontgaanenhebjeinteresse,laathetonsalsnogweten.Stuureenmailtjemetmotivatienaarinfo@directors-guild.nl.Datum: start 13 september Kosten: € 625,00

Cursus ‘Ondernemen in de film- en tv-sector’

I.s.m.hetNetwerkScenarioschrijversorganiseertdeDDGinhetnajaarvoorde3emaaldecursusdievoorheen‘Regieoverjeberoepspraktijk’heette.Decursusbiedthandvattenomjeberoepspraktijkprofessioneleruitteoefenen.Deworkshopisbedoeldvoor

regisseursenscenarioschrijvers.Indeworkshopkrijgjepraktischeadviezen:Hoelegikcontactenmetproducenten,fondsenenomroepen?Hoebouwikeennetwerkop?Hoepresenteerikmijzelfenmijnideezooptimaalmogelijk?Metdiversegastdocentenuithetveld.Datum: start op maandag 4 oktober, zes middagen + één hele dagLocatie: Kunstenaars&Co (Nieuwe Herengracht 119)Kosten: Є 250,00 voor DDG-leden (Є 400,00 voor niet-leden)

/Agenda/Nieuws

/Colofon

Gazet is een uitgave van de Dutch Directors Guild

Eindredactie: Janette Kolkema, Martijn MeweRedactie: Peter Dop, Hans Hylkema, Ditteke Mensink, Patrick Minks, Stella van Voorst van Beest, Chris Westendorp, Martijn Winkler, Erik van Zuylen.

Medewerkers aan dit nummer: André Bergs, Sylvia Brandsteder, Roy Dames, Dorien van de Pas, Ger Poppelaars, Ilse van Velzen, Saskia Vredeveld.

Vormgeving: Wouter Kok, Moodfactory, Amsterdamwww.moodfactory.com

Fotografie cover: Jørgen Krielen, Amsterdam

Drukwerk: WAAR Grafische Producties, Veldhoven

De volgende Gazet verschijnt in december 2010Kopij inleveren voor 1 oktober

Redactieadres / Bureau DDGRokin 91, 1012 KL AmsterdamTel.: 020­6842807Fax: 020­6885299E­mail: [email protected]

Niets uit deze uitgave mag worden verveel­voudigd en/of openbaar gemaakt zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de betrokken auteurs. De redactie heeft getracht de rechthebbenden van het beeldmateriaal te achterhalen. Wie desondanks meent beeld­recht te kunnen doen gelden, wordt verzocht contact op te nemen met het DDG­bureau.

Hetmaatschappelijkdraagvlakvoorhetbetalenvanau-teursrechtelijkevergoedingenlijkthetlaatstedecenniummetdeopkomstvaninternetaaninflatieonderhevig.Deopkomstvandeveleillegaledownloadsitesendeheftigedebattendaaromtrentheeftiedereenviadeperskunnenvolgen.Ominnovatieenvrijeuitwisselingvaninformatieineenkenniseconomietebevorderen,zoualleinforma-tieteallentijdevooriedereenbeschikbaarmoetenzijn.VEVAMishethiermeeeens,maarverzetzichtegenhetargumentdatiedereenGRATISoverauteursrechtelijkbeschermdwerkzoumoetenkunnenbeschikken.Naasthetdownload-debatspeeltdekwestievandeThuiskopievergoedingen,diebetaaldwordenuitheffingenopdra-gersalsDVD’s,CD’setc.Dezevergoedingenwordennaarverwachtingafgeschaft.Hetisonzekerwatdaarvoorindeplaatskomt.InNederlandzijnergeenheffingenopnieuwedragerszoalsmp3-spelers,computersofandereopslagap-paratuur.VEVAMvindtditeenslechtezaak,temeerdaarinvelevandeonsomringendelandendethuiskopieregelin-genjuistzijnUITGEBREID,metheffingenopbijvoorbeeldmp3-spelers.In18Europeselandenisditalhetgeval.

Verderisvoorderegisseursvanbelangdathethuidigeka-belcontractaflooptop31december2010enhetisnogmaardevraagofhetmogelijkzalzijneenvergelijkbaarcontractmetingangvan2011tesluiten.Omroepen,producentenenkabelmaatschappijenhebbeneenalliantiegeslotenomindetoekomstallerechten‘bijdebron’teregelen,dusbijhetopdrachtcontractdatderegisseurafsluitmetdeproducentofomroep.Ditzoukunnenbetekenendatderechtenvanauteurseenmaligwordenafgekochtenerlatergeenaan-spraakkanwordengemaaktopaanvullendevergoedingen.

Omtebevorderendatgoedeafsprakenwordengemaaktoverderechtenvanaudiovisuelemakersisdooracteurs,regisseurssenschrijversPAM(PortalAudiovisueleMakers)opgericht.PAMwileenrechtenmodelintroducerendatgrotendeelsdezelfdedoelstellingennastreeftalsbovenge-noemdepartijeninde“keten”,zoalso.a.hetcreërenvanéénloketvoorhetclearenvanrechten,hetfaciliterenvannieuweexploitatievormeneninnovatie,hettoegankelijkmakenvanwerkenenarchievenenhetuithandennemenvanadministratieverompslompdaaromtrent,máárdattevenseenbillijkevergoedingvoormakerswaarborgt.Sommigerechten,diemoeilijkzelfstandigtebeherenzijn,wordendanviaeencollectievevergoedinggeregeld,andereexploitatiesenhethonorariumregelendemakerszelf-standigmetdeproducent.

Watbetekentditvoorindividueleregisseurs?Hetisbelang-rijkvoordeinkomenspositievanregisseursomnietakkoordtegaanmeteenzogenaamd“buyout”contract,maarombepaalderechtenvoortebehouden,tewetenderechtendiejeoverdraagtofalhebtovergedragenaanVEVAM.OpbasisdaarvanisVEVAMinstaatomaanvul-lendevergoedingenvoorregisseursteincasserenenteverdelen.VEVAMisvanmeningdaterjuistnueenbelangrijkerolisweggelegdvoordeauteursrechtenorganisatieomeenvuisttemakenvoordeinkomenspositievanregisseurs.RegisseursdietwijfelenoverhuncontractkunnenditvoorleggenaaneenjuristbijVEVAM,diehierspeciaalvoorisingehuurd./Sylvia Brandsteder, directeur VEVAM

/www.vevam.org

je rechten!

Het zal de DDG­leden niet zijn ontgaan: met ingang van 2010 is VEVAM

een regisseursorganisatie geworden. Dit betekent dat zij niet langer

scenaristen en producenten vertegenwoordigt, maar zich exclusief kan

wijden aan de belangen van regisseurs. En dat is hard nodig,

want de auteursrechtelijke vergoedingen die via VEVAM aan

regisseurs worden uitgekeerd liggen onder vuur.

Regel

26 gazet/ 2010/1 risico 27gazet/ 2010/1 risico

Page 15: DDG Gazet 2010/1

Op sommige films word je meteen

verliefd. Ze overstijgen schijnbaar

zonder enige moeite het medium,

grijpen je vast, zuigen je mee en

laten je niet meer los. Where the Wild

Things Are van Spike Jonze is voor

mij zo’n film. /

Hetiseenfilmoverkinderen,engeenkinderfilm,zoalsJonzehetzelfzegt.Eenfilmzonderstereotypegoedzak-kenenslechteriken.Maareenkinddiemetzijnmonstersworstelt.Datkind,gespeelddoorMaxRecords,wordtopeenschitterendemanieralseeneenzaamengefrustreerdkindneergezet.Hijheeftwildeenwillekeurigeuitbarstin-genvanagressietegendegenendiehijliefheeft,directdaaropvolgtdespijtenschaamtevoorzijngedrag.Wanneerhijinwoedeweglooptvanhuisennaareeneilandvaart,vindthijvriendenindemonstersdiedaarleven.Eenvandezemonsters,Carol,heeftsoortgelijkewoedeuitbarstingen.InhemvindtMaxdanookeengelijke.DedreigingdatCarolhemechteropeettijdenseenuitbarstingisserieusaanwezig.

Dekrachtvandemonstersindezefilmligthemindeverfijndeuitvoering.Hetzijnonhandigekinderendiehunmeningongezoutenaanelkaarvoorschotelen.Maartochhoudenzeduidelijkvanelkaar.Jonzeheefthetvoorelkaargekregendatjenaaruitgedieptekarakterskijktwaarmeejejemoeiteloosidentificeert.Nietindelaatsteplaatsdoordeschitterendetechnischeuitvoering.Opdesetacteerdendespelersinlevensgrotemonsterpakken.Waarnadege-

Een reusachtig kleine film

Nieuwe DDG­leden stellen zich voor via een film die ze hadden willen maken

zichtendooranimatorstotlevenzijngebracht.GedurendedezesmaandenanimatieinSohowasJonzeaanwezigomdeanimatorshetgeheletrajectdoorteregisseren.Dittijdrovendeproceswordtvaaknietzonauwbegeleiddoorderegisseur,maardeaandachtdieJonzeookinditlaatstestukjevandeproductieheeftgestokenmaakthetgeheelaf.Doordevrijwelperfecteuitvoeringvantechniekenperformancevergeetjedepostproductievolkomen.

Hetmeestindrukwekkendeisnogweldatondanksdeenormehoeveelheidspecialeffects,heteindresultaateenfilmisdiezokleinenintensis.Eenfilmdieookechtaan-voeltalsofheteenkinderfantasieisdiemetknuffelswordtuitgespeeld.Waartussendooreenreusachtigehondindevertevoorbijkanwandeldenzonderdatditvreemdis.Alskindzouikditdeperfectekinderfilmhebbengevonden.Nuikvolwassenenverstandigben,vindikdatnogsteeds. /André Bergs

DE INTRODUCTIE/ André Bergs

28 gazet/ 2010/1 risico