DDG Gazet 2010/1
-
Upload
dutch-directors-guild -
Category
Documents
-
view
231 -
download
1
description
Transcript of DDG Gazet 2010/1
1gazet/ 2010/1 risico
DUTCH DIRECTORS GUILD
WWW.DIRECTORSGUILD.NL
2010/1
risico
thema
De risico’s van werken in conflictgebieden
De vrije artistieke producties onder druk
Op zoek naar schoonheid in de puinzooi
04 Het gevaar van een goed idee Hetzoudebestefilmooitworden:Napoleon.HetlevenvanNapoleon
Bonaparteverfilmd,inde(totdantoe)duurstefilmooit.Maarhetwerddebestefilmnooitgemaakt.Overpeer pressureenzelfcensuur.
08Op de plankof is er nog hoop? Hetlijkteropdathetvoormetnamedeartistiekefilmsteeds
lastigerwordteenpubliekeomroeptevinden.MenlooptzodoendedeCoBO-geldenmis.Dreigendieprojectenopdeplanktebelandenofisernoghoop?
16Opzoeknaarschoonheidindepuinzooi
Ciné rendez-vous:The Time That Remains SaskiaVredeveldenRoyDameszienThe Time That Remains
vanEliaSuleiman
22Derisico’svanwerkenin conflictgebieden
DepassieendrivevanIlseenFemkevanVelzenvoorhetmakenvandocumentairesinAfrika.
INHOUD
22
08
1602 Voorwoord
07 Barack & Me Gastcolumn Dorien van de Pas
14 Risky Business
20 Het risico van screening
26 Vevam
27 Nieuws/Agenda Colofon
28 De introductie André Bergs
VOORWOORD
“Wij kiezen ervoor om juist de mensen zelf hun verhaal te laten vertellen.”
Voor u ligt de nieuwe Gazet in een
geheel herziene vorm. De grafische
ontwerpers hebben hun best gedaan
om een lay-out te maken die recht
doet aan ons vak van filmmaker.
Foto’s en een aansprekende blad-
spiegel helpen daarbij. Wij hopen
dat u deze Gazet dan ook net zo
waardeert als het bestuur dat doet.
risicoAlsuditleest,zijndeverkiezingenachterderugenzijndeformatiebesprekingeninvollegang.Wehopenermaarhetbestevan.Watiniedergevalduidelijkis,isdatdeeerst-komendejarendebroekriemmoetwordenaangehaaldinfilm-entv-land.ZohoudtookHilversumaleentijddeademin.Doorsteedsveiligerteprogrammeren,methoelangerhoemeertalkshows,probeertmenzotenminstenogietsvandeidentiteitvandeOmroeptewaarborgen.Netzovei-ligzijndevelereportageseriesmeteenanchormandieonstijdenszijntochtenaandehandneemtenverteltwaarweopmoetenlettenenwaaromhetzobijzonderisdathijofzijonsnaareenbepaaldeplekofpersoonmeeneemt.Hetisvlottedraaien;jezietnogeenswatvandewereld;jekuntjeidentificerenmetdeanchormanmitshijaansprekendgenoegisenniettebelerend.Enzeker,erzijngeslaagdevoorbeeldenalsdeserieVan Moskou tot Moermansk.Enerisnietsoptegen.Hetzijntelevisietochtenwaarwealskijkermeemogengaan.Somszeeraanstekelijk,vaakgoedenvlotgemaaktenallevragenwordenkeurigbeantwoord.
Maarzijnhetookdocumentaires?Filmsmeteenduidelijkevisieeneensterkevormdieietsvertellenoveronsmens-zijneneenanderlichtoponzesamenlevinglatenschijnen?Dezelossedocumentaireshebbenheteenstukmoeilijker
enworden-voorzichtiguitgedrukt-nietaltijdopdemeestgunstigetijdtippenuitgezonden.DeDDGwerkterhardaanmetdeBeleidsgroepDocumentaireomdaarietsaantedoen.Wijhoudeninonzeverenigingnogalvanrisicoenwijbewonderendemoedvanvelevanonzecollega’som,ondanksallesomberevoorspellingenenpittigetijden,metopgehevenhoofdtochstugdoortegaanmethetzoekennaaronderwerpendietotdantoenognietgevisualiseerdzijn.Datisonzekracht.Zonderrisicokomenweerniet.Risicoisonskapitaal.Endeprijs.VelenvanonsmoetenhethebbenvandePubliekeOmroepomdaterbijdecommer-ciëlevriendennatuurlijkhelemaalopveiligmoetwordengespeeld,metallesbepalendekijkcijfersenreclamegelden.Filmsmetrisico,ofdatnuvenijnigedocumentaires,eigenzinnigespeelfilmsofhogekwaliteitdramaserieszijn,kunnendusalleenbijdePubliekeOmroepgerealiseerdworden.Hetisdaaromzojammerdatonzevaderlandseomroepenvaakzoterughoudendzijnmethetnemenvandierisico’s.Terwijlzeertochvooropgerichtzijnom–óók–beeldentelatenzienvaneenwerelddienognietbekendis,optijdstippendatmensennognietinbedliggen.DeDDGdoetdanookeenhartstochtelijkpleidooivooravontuur.Zonderrisicoishetleven,isdekunst,tendodeopgeschre-ven.Vooralindezebarrefinanciëletijden…
/Ger Poppelaars, voorzitter DDG
Risico’s voor regisseurs Vandaag de dag worden steeds meer films gemaakt op basis van verhalen die hun succes al bewezen hebben en minder op oorspronkelijke verhalen. In deze Gazet laten we 9 regisseurs aan het woord, in kleine portretten, over het hoe en waarom van risicovolle/niet risicovolle projecten. /Ditteke Mensink
foto: Janica Draisma
Op de cover: Roy Dames, gefotografeerd door Jørgen Krielen
2 gazet/ 2010/1 risico 3gazet/ 2010/1 risico
“It’s impossible to tell you what I’m going to do except to say
that I expect to make the best movie ever made,” schreef Stanley
Kubrick in 1971 aan een medewerker. Hij werkte toen al ruim vier
jaar aan de preproductie van zijn magnum opus, met al 420 duizend
dollar geïnvesteerd door MGM (in o.a. kostuums, locatie scouting
en zelfs afspraken met het Roemeense leger om in gevechtscènes
op te treden) en met een karrenvracht aan research materiaal (een
aparte bibliotheek gewijd aan de film, 25 duizend notitiekaartjes,
15 duizend foto’s). /Martijn Winkler
ubrickwasvolledigindebanvanhetonderwerpvanzijnnieuwefilm,meerdanbijderestvanzijngeheleoeuvre,zowetenwevanzijnfamilie
envrienden.Hetzoudebestefilmooitworden:Napoleon.HetlevenvanNapoleonBonaparteverfilmd,inde(totdantoe)duurstefilmooit.Maarhetwerddebestefilmnooitgemaakt.Overhetwaaromvanhetnietdoorgaanvandefilm,lopendemeningenuiteen.NaenkelejarentrokMGMzichterugenverbondUnitedArtistszichnogenigetijdaanhetproject.Maarookdiehieldhetuiteindelijkvoorgezien.Toch,hoogstwaarschijnlijk,washetKubrickzelfdiedestekkereruittrok.Zijnsterrenstatusendaarmeemachtigepositietegenoverdestudio’s(naLolita,Dr Strangeloveen2001: A Space Odyssee),gafhemimmersallevrijheidomtebeslissenoverdeprojectenwaarhijaanwerkte.Watbe-zieldeKubrickomnazoveeltijd,geldeninspanningenzijndroomprojectoptegeven?Durfdehijsomsnietmeer?
Vanallesoortencensuur,iszelfcensuurhetmeestongrijp-baarenmeestvernietigendtegelijk.Overhetalgemeengrijptcensuurinopbestaandwerkenisheteeningreepvanbuitenaf.Zelfcensuurdaarentegengrijptinopeenwerk-in-wordingeniseeningreepvanbinnenuit.Bij‘gewone’censuurhebjenogaltijddekansdatergenshetoorspronkelijkemateriaalopduikt,ofdathetnogdoorbetrokkenenherinnerdenovergedragenwordt.Terwijlbijzelfcensuurdatmateriaalvolstrektonbekendblijftvoordebuitenwereld,omdathetfeitelijknooit bestaan heeft.
Zelfcensuur,omdatheteeningreepvanbinnenuitbetreft,kanbovendienheelsluipendontstaan.Eenbetrokkeneweetvaaknieteensdathetomzelfcensuurgaat,ofsomszijndescheidslijnensimpelwegnietzoduidelijk.Hoevaakhebjezelfnieteeneigenideevooreenfilmterzijdegeschoven,ofaangepast,omdatjeergeenpubliekvoorzag,ofomdatjenietdachtdateenfondsoffinanciererbroodinzouzien?Waarligtdegrens,inzo’nfase,tussenhetfinetunenvanjeidee–hetre-keninghoudenmeteenpu-bliekofmetdepraktischehaalbaarheid–entenprooivallenaanzelfcensuur?
Bijdeontwikkelingvaneenfilmplanhebjeonvermijdelijktemakenmethetuitdammenvanrisico’s.Oppersoonlijkvlakloopjeeenrisicodoormetanderenjeideetedelen:watzullenzeervanvinden,maakikerweleengoedeindrukmee?Omdatrisicozokleinmogelijktehou-den,zorgjedateenideegoeddoordachtis,werkjeeenideeverderuit,bereidjeeenpresentatiezorgvuldigvoor.Opzakelijkvlakisernatuurlijkookeenrisico:isditideeweltefinancieren;isereenpubliekvoor;ishetideeeeninteressanteinvesteringvooranderen?Hieropanticiperendkun
Zelfcensuur
“Een betrokkene weet vaak niet eens dat het om zelfcensuur gaat.”
Het gevaar van een goedidee
K
>
5gazet/ 2010/1 risicogazet/ 2010/1 risico4
jegemakkelijkaanpassingendoenaanjeidee(concessies)diegebaseerdzijnopaannamesengiswerk.Gemotiveerdezelfcensuur:‘zezullendittochwelniksvinden.’Bijfilmprojectenlopendezepersoonlijkeenzakelijkerisico’sbovendienflinkdoorelkaar.Waardoorsomsondui-delijkkanwordenofeenaanpassingtendienstestaatvanhetoorspronkelijkeidee,ofdatdieaanpassingvooralhetprojectondersteuntwaarbinnenhetideeinmiddelsvalt.ZelfcensuurkanzoneerkomenopeensoortCatch 22:hoemeerjeineenideeinvesteert(ingeld,tijdenmoeite)hoeverderditvanjeoorspronkelijkeideeafkomttestaan.
EenAmerikaanseuniversiteitheefteenWillingness to Self-Censor-testontwikkelt.Jescoreopeenreeksvragenbepaalthoegewilligjebentomzelfcensuurtoetepassen.Metvragenals:“ItisdifficultformetoexpressmyopinionifIthinkotherswon’tagreewithwhatIsay.”of“TherehavebeenmanytimeswhenIhavethoughtothersaroundmewerewrongbutIdidn’tletthemknow.”Detestonderzoektvooralhoepeer pressurevaninvloedkanzijnopmogelijkezelfcensuur.Watanderenvinden,ofwatjedenktdatande-renzullenvinden(dietweezijnlangnietaltijdhetzelfdenatuurlijk),kanbepalenofjeeeneigenideekenbaarmaakt,aanpastofvoorjezelfhoudt.Zelfcensuuralsverdedigingtegenvermeendecensuurvanbuitenaf.
PeersiseenmooieEngelseterm,datzichlaatvertalenalsvrienden,gelijken,relaties,vakgenoten.Hoemeerpeers,hoemeerpeer pressure.Alsregisseurbouwjegedurendejecarrièreaaneenwaardevolnetwerkvanpeers,metwiejesamenwerkt,ofdiejesteunenbijnieuweproducties.Hoesuccesvollerjewordt,hoegroterdatnetwerkwordt,enlekkerironisch,hoegroterdekansopzelfcensuuris.Eenbeginnendregisseurkentgeennoemenswaardigepeer pressure,heeftfeitelijknietsteverliezen:geengezicht,geenstatus,geeninvestering.Hetnemenvaneenrisicoisveelvanzelfsprekenderdanvooreenarrivé.Dekunstvoorregisseursisomondankseenbloeiendecarrière,tochrisico’steblijvennemen.Tochtrouwteblijvenaandatoorspronkelijkeidee,enniettezwichtenvoordemeningvananderen,ofdeeigenzelfcensuur.
TerugnaarKubrick,vanalleregisseursuitdefilmgeschie-denistochdemeesteigengereide.Eenkluizenaarzelfs,nietiemanddievoorpeer pressurezwicht.Nietiemanddiezelfcensuurtoestaat.Ofwel?
ToenKubrickdestekkeruitzijnNapoleontrok,waserneteenanderefilmindebioscopengeweest,datquaonder-werpraakteaandezijne.Waterloowaseenepischevertel-lingoverdeberoemdeslag,metgrotenamen(RodSteigeralsNapoleon)enditobudget.Defilmwerdeenvreselijkeflop.EndatmoetKubrickaanhetdenkenhebbengezet.Uiteindelijkzathij,navelejarenresearchenonnoemelijkehoeveelhedenNapoleon-feitjesen-memorabilia,ineenwebvanzijneigenmakelij.Hadhijzichmisschienvervreemdvanzijneigenidee?IneenbriefaandemilitairehistoricusDavidChandler(eenvanzijnveleadviseurs)van12juli1976,schreefKubrickoverzijn“concerns”entrokzijneigenconclusiesoverdestaatvanzijngeliefdeproject:“Namelythatthethingseemsjumbledtogetherandstuffedintoasmallbox...”Hetoorspronkelijkeideewaseensamenraapselgewordenvanideeën,feitjesenmeningen.Omineendoosjetestop-penmeteenstrikeromheen.Maarnietlangeromereenfilmvantemaken./
Hoewelmijnbenoemingeerderbekendwasdandezijne,begonnenweopdezelfdedag:BarackObamaenik.Alindeeersteweekstoofdetreinweg,moestikmijnadvies-commissievergaderingenvoorzittenenwasereennieuwbeleidsplanvankrachtgeworden.Gelukkigwashetvoor-zittenvanditsoortvergaderingenmewelbekendvanhetMediafonds,alwasdewerkwijzehierniethelemaalhetzelfde,hetspectrumbrederenhetbudgetgroter.Ermoetenkeuzesgemaaktwordenendaarvoorisdeinputvanadviseurs,diewerkenindesector,broodnodig.
BijhetFilmfondsadviserenisnietanoniem.Iedereenweetwiedeadviseurszijnenheeftduseenmeningoverhen.Endieissomsnietmals,hebikervaren.Datisdanookeenbelangrijkeredendatzevoordetaakdiezeopzichnemen–hetlezenenbeoordelenvanprojectenvancollega’s–opveelrespectvanmijkunnenrekenen.Alleadviseursnemendatwerkuiterstserieusenstekenerveeltijdenmoeitein;zelezendeprojectenzeerzorgvuldig,bekijkenheteerderewerkvandeaanvragersenzoekenaanvullendeinformatieopinternet.Totindepuntjesvoorbereidverschijnenzeaandevergadertafelwaarzehunmede-adviseurstreffenineendebat.
Inanderhalfjaarhebikoverhonderdenprojectenverga-derd.Dekerendatopvoorhandeenadviescommissieunaniempositiefofnegatiefis,zijnzeldzaam.Hetadvieskomtaandevergadertafeltotstandenhetismijntaakdatingoedebanenteleiden,strengmaarrechtvaardighoopik,metafentoeruimtevoordenodigehumor.Maarzedoenhetgraag,mijnadviseurs.Eendoosmetscripts,diebezorgdwordtnadatzehebbentoegezegdomteadviseren,wordtalseencadeaumetverrassendeinhoudbeschouwd.Dewil
ommooieprojectenteontdekkenisgroot.Endandeadviezenzelf.Alseenwaretaalkunstenaarprobeerjealleargumentenheldereenplektegeven.Elkwoordwordtgewogen,elkezinjepersoonlijkaangerekend.Jekannietverslappen,wantdegangnaardebezwaarcommissieofderechteriszogemaakt.
Achteraldieplannenzittenmakers:schrijvers,regisseursenproducenten.Zielenzaligheidwordengegeven,opge-schreveninplannenenprojecten.Iedereenvindtoprechtheteigenplanhetbesteenookdathettrackrecordstaatalseenhuis.Endatmoetook.Maardezakmetgeldisbeperkt.Datmaaktdaterkeuzesgemaaktmoetenworden.Endatlevertveelteleurstellingenop.Erwordtnueenmaalvelemalenvakerietsafgewezen,dantoegewezen.Zoleerdeikdatjezopopulairbentalsjelaatstetoewijzing.Maarmijn
enthousiasmeisnogsteedslevensgroot.Ennetalsdepresidenthebikvierjaardetijdommijndoelenteverwe-zenlijken:nietalleendetotstandkomingvandemooistefilmsmetdehoogstekwaliteitstimuleren,maardaarvoorookhetgrootstepubliekgenereren,voorzowelarthousealscommercieel.December2012zalikonsnogeenskritischtegenhetlichthouden:Barack & Me! /
“Er moeten keuzes gemaakt worden en daarvoor is de in-put van adviseurs, die werken in de sector, broodnodig.”
GASTCOLUMN
Barack& Me
“Hoe meer peers, hoe meer peer pressure.”
Van uitgeverij Taschen verscheen eind 2009 de overweldigende uitgave: Stanley Kubrick’s Napoleon: The Greatest Movie Never Made. Een minutieuze reconstructie van het gehele preproductie proces en archief van Kubrick zelf. In gelimiteerde opgave van 1000 stuks, voor € 1000, te koop bij de betere boekhandels.
/Dorien van de Pas
/Dorien van de Pas is Hoofd Speelfilm van het Nederlands Fonds voor de Film.
foto: Yvonne Witte
6 gazet/ 2010/1 risico 7gazet/ 2010/1 risico
Eline Flipse“Ik heb een aantal muziekfilms gemaakt die zeer gewaardeerd zijn. Nu wil ik een film maken over Maurice Horsthuis. Uiterst begaafd, authentiek, een unicum in Nederland. Een van de vragen is: waarom is deze man bezig aan de rafelrand terwijl hij wereldberoemd zou kunnen zijn? De omroepen spelen op zeker: hij is goed, maar te weinig naam, dat trekt geen publiek. Toen ik begon met filmmaken had ik de vrije hand mijn fascinaties uit te werken, daardoor konden anderen met mij samen ontdekkingen doen. Wat Horsthuis doet is universeel en stijgt uit boven modieus gedoe. Daar ligt een taak voor de publiek omroep.”
Op de plank
De vrije artistieke producties onder druk
etlijkteropdathetvoormetnamedeartistiekefilmsteedslastigerwordteenpubliekeomroeptevinden.In2009isdoorhetFilmfondsaaneen
zestalprojectenrealiseringtoegekend,zonderdatmenerinslaagdeereenomroepbijtebetrekken.Eenenkelekeerkomtzo’nprojecttochtotrealisatie.Lowbudget.Hethangtdanafvandeinventiviteitvandemakers.Regisseurenproducentparticiperenmeteen(groot)deelvanhunsa-laris.Castencrewidem.Ofdurescèneswordengeschrapt.Maarookdatislastigerdanvoorheen.HetgeldvanhetFilmfondswordtgezienalsstaatssteun.Voorfilmsonderdetweemiljoen,endatzijndemeesteartistiekefilms,magdatpercentagemaar75%zijn.Dieresterende25%komtdanvaakvandeparticipatievandemakers.Deomroepen
hebbeneencommitmentom18speelfilmsperjaarteco-producerenoftecofinancieren.DatisinclusiefeentweetalTelescoopfilms.Zesvande18zijnartistiekefilms,tewetendeOversteekfilms.Devrije(“artistieke”)productiesvallendaardusbuiten.Devrijekeuzeiskortombeperktendaar-naastmoetenomroepenzichzelfprofileren.Dieprofileringisookeenredenomeenprojectniettewillenhebben.Alseenfilmdantochnoggemaaktwordt,zonderomroep,kaneenomroepalsnogdeuitzendrechtenkopen.Defilmheeftdaarnietsaan,wantvoorhetmakenzijndeCoBO-geldenmisgelopen.Omdecijferscompleettemaken:in2000werdenerslechts14doorhetfondsgesteundespeelfilmsuitgebracht.In2009warendateral33,eenbehoorlijketoenameindienegen
H
Het is een steeds vaker voorkomend geluid. Een project ontvangt een
realiseringsbijdrage van het Filmfonds, maar vindt geen omroep en
loopt zodoende de CoBO-gelden mis. Is er sprake van een toenemend
aantal? Betreft dat vooral de artistieke film, die toch al vaak afhankelijk
is van participatie van de omroepen? Wat betekent dat voor het
project? Dreigen die projecten op de plank te belanden of is er nog
hoop? En wat betekent dit voor de makers in kwestie? Onlangs werd
een door een omroep gesteund filmproject teruggefloten door een
netmanager. Betekent dit dat de zendercoördinatoren het nu wel een
beetje gehad hebben met die artistieke film? /Peter Dop
Still uit Nick van Fow Pyng Hu
>
of is er nog hoop?
8 gazet/ 2010/1 risico 9gazet/ 2010/1 risico
Threes Anna“In principe is alles wat ik maak risicovol. Ik heb nou eenmaal gekozen om mijn eigen verhalen te vertellen. Het gaat langzaam, het is regelmatig heel frustrerend en er zijn veel tegenslagen maar daar kies ik dan toch voor. De processen waar ik in zit zijn wispelturig maar geven me veel vrijheid. Het is niet alleen voor mij zwaar maar ook voor de producenten. Het is belangrijk dat je de goede financiers vindt die bij je passen, die in mijn verhaal en visie geloven. Ik ben nog nooit van mijn pad afgeweken. Als het niet linksom lukt dan rechtsom of ondersteboven.”
jaartijddus.Negenvandie33werdengerealiseerdzonderpubliekeomroep.En:in2009ontvingen,naastdezesOversteekfilms,nogeenszevenartistiekeprojectenrealise-ringvanhetfonds.FondsvoorlichterJonathanMees:“Deomroepenmakensteedsveiligerkeuzes.Wedoenaleenextrainspanningvoorfilmsdienietdooreenomroepondersteundzijn.DatwasookéénvanderedenendatwedemaximalebijdragebijhetFilmfondshebbenlosgelaten,innavolgingvandeoproepvandeministeraanfondsenomroep.Hetzounatuurlijkmooizijnalsdeomroepenbereidzijnmeerfilmsteondersteunendanafgesproken.Daaroverzullenwijzekermetheningesprekblijven.Hetaantaltitelsdatdeomroepsteuntisnietmeegegroeidmethetproductievolume.Datproductie-volumeisintienjaartijdverdubbeld”.
Cultureel erfgoedNognietzolanggeledenbracht,tijdenseenDDG-bijeenkomst,filmmakerCasperVerbruggedetaakvandepubliekeomroeptersprake.RyclefRienstraadviseerdehemdiediscussienietaantegaanmetdeom-roepen.Hetiseenoeverlozediscussie,verspildeenergie,volgenshem.Rienstra:“PolitiekDenHaagheeftzichnooitdrukgemaaktoverdevraagofdeomroepeentaakheeftinrelatietotdeNederlandsefilm.Jekunthetwelalsargumentgebruiken,maardanzullendeomroepenonmiddellijkdebalterugkaatsenmet‘jongens,wemoetendoelgroepenenkijkcijfersbereiken.Enwemoetenonsprofileren.’Wantdatprofileringsideeisweerenormopgekomen.‘Datisonzetaakendaarvoorwordenwegefinancierd.Enalsjouwspeelfilmdaarnietinpast,
hebbenwijgeenenkelemoreleverplichtingomjouwplantesteunen,omdatjijdeelbentvanhetcultureelerfgoed’.”Misschieneenwijsadviesvoordeindividuelefilmmaker,maarhetisdevraagofdiediscussienietterechtzouzijn.Enwellichtzeerbreedgevoerdzoumoetenworden.Iniedergevalvoelendeproducentenenregisseursdieikspreekweldiebehoefte.Gevoeligligtalleswel.Eenproducent,diezichbeklaagtoverdecrucialerolvandeomroepenomdatzijdetoegangtothetCoBObepalen,schriktuiteindelijkvanzijneigenwoordenalshijzeterugleestenvraagtmezijnbijdrageuithetartikeltehalen.
Slecht voor het geloof en vertrouwen in de filmVolgensMarcBary(producentIJswaterFilms)ligthetpro-bleemingewikkelder.Deoorzaakzitopeenhogerniveau.Bary:“Jehebttemakenmetdeomroeppolitiek,dezender-coördinatoren,dekleurvandeomroepen.Vaakkrijgjetehoren‘hetpastnietbijons’.Endie18speelfilmsdiedepubliekeomroepmoetmeefinancierenwordenalleengehaaldalsjedeOversteekmeetelt.Ikloopvakertegenditprobleemaan.Deomroepbepaaltnueenmaalmedewatergemaaktwordtaanspeelfilms.Enalsikgeenco-
producerendeomroepvooreenbioscoopfilmkanvinden,wordthetheelmoeilijk.Maarhetislastig;zijhebbenooktemakenmetbezuinigingen.HetfeitdatjegeenCoBOhebtislastig.Hetisnietalleeneenkwestievangeld.Hetisookslechtvoorhetgeloofenhetvertrouwenindefilm.”FransvanGestel(IDTV)isproducentvanhetprojectNickvanFowPyngHu.VanGestel:“Nickisextreemuitgesproken.Quadramaturgie,conflict,plotontwikkelingishetzeerafwijkend.Hetisnietietsdatvoldoetaanveelconventies.Maarhetisuiteindelijkdeomroepdiebepaaltmetwiezeinzeegaan.Indiezinishetdevrijemarktwerking.LosgekoppeldvanwatjevanhetCoBOmoetvinden;datisweereenanderevraag.Alsjepuurzegt‘eenomroepmoetkunnenkiezen’,dankanikmeinmijngevalvoorstellendateenomroephetteextreemvindt.Alsheteenbeetjekan,zegikjategenzo’nproject.Wezoekeneenbeetjegeldinhetbuitenlandengaanhemvoorheelweiniggeldmaken.DaaromzitiknubijIDTV.Eengroterbedrijf.Ikkanzomeerrisico’snemen.”
SchijnzekerhedenHetprojectSupernova(producentIJswaterFilmsenRevolver)vanTamarvandenDopontlokteveelenthousiastereactiesbijdeomroepen.VandenDop:“Hetisheelgek.Zevondenhetallemaalmooieneigenzinnig.Hetbalanceertopdegrensvanhetabsurde.Zevondenallemaaldathetgemaaktmoetworden.MaardeVPROheeftalhuneigenmensen;deNPSteweiniggeld.Bijdeanderenpastehetnietinhunconceptofbijhunidentiteit.Gekisdat.Iedereenen-thousiast,maarzezijnblijkbaarookmethandenenvoetengebonden.Hetiseensoortvanbuitenafgeredeneer.Hetgaatomdebuitenkant,targets,kijkersaantallen.Iedereenwilbepaaldezekerhedenendenktdietevindeninformu-les,inRAS-screenings,bepaaldeaffiches,eentitelsong.Hetzijnallemaalschijnzekerheden.Hetisalsofereentuinwordtaangelegd,waarvaniedereenwildatdaarpreciesderozenstaanendaardeberkenboom.Enuiteindelijkgroeithetdanniet.Ofafentoewel,maarhetblijfteensoorttoevalstreffer.”PD:Ishetvaninvloedopjeandereprojecten?VandenDop:“Ikhebweleenpaarandereplannenliggen,waarvandevertelstructuurveeltegewaagdis.Ikziemedaarmeealaankomenbijeenomroep.‘Datpastnietbijonsendaarisdetelevisienietvoor’.Televisieisveelmeerplotmatig,narratiefenhumaninterest.Mijnplannenzijndanookveelmeerfilmisch,cinematografisch.Dandenkik:’ja,datkrijgiktochnooitrond’.Ikzounietwillendatjenueenverwijtendzuurstukjeschrijft.Datisdeoplossing
vandezesituatieniet.Hetisbelangrijkdatwegezamenlijkinzienhoewedieraredrukkunnenweghalen,zodathetweergaatwaarhetoverzoumoetengaan.Hetisraar.Wezittenallemaalineensoorthoudgreep.Ineenheelkrappevijver.Hetishetdiffusewaardooriedereenelkaargaataanvallen.Terwijldathelemaalnietnodigis.”FowPyngHu:“Wehebbengeenomroep.Datbetekentdatalsjeartistiekwilt,jeeenplafondhebt.Datisheelraar.Danwordtjedusbeperktdoorwateenomroepaankan.Hetismijnervaringdatzodradingenechtinteressantbeginnenteworden,deonderwerpenofdemaniervanfilmen,hetdanallemaalongeschiktisvoortv.Tenminstedatvindenze.Danbenjeduskansloos.Watheelgrappigis,isdatalsdeNPSendeVPROfilmsaankopen,zetochvrijgoedekeuzesmaken.Maaralszezelfeenfilmmoetensteunen,danzieiktochdatzeweerteruggrijpenopdingendiehetbelemmeren.Alsjemetietsgrootsbezigbent,wordtmenangstig.Danwilmenvastgrijpenaaneensoortzekerheidoflogicaofredelijkheid.Daardoorkrijgjedieverkramping.Zodraeenprojectbuitendetraditioneleopvattingkomtoverhoedramawerktoptv,wordtzo’nprojectteingewik-keldenoverheerstdeangstdathetpubliekhetnietleukvindt.Ikzieveeldingendiekloppen,maarwaarvanikdenk‘wathebjedaarnuweeraan?’Datvindikernstigerdandatjehetrisiconeemtomdingentelatenmakendiemisschiennétnietkunnen.Ishetnietinteressanteromeenstandpuntintenemendooreenaantalprojectentegaandoendiegevaarlijkzijn.Ikkannieteisendateenomroep
Barbara Bredero“Als je de keuze hebt om alleen te maken wat je zelf wilt dan zou ik dat doen. Maar projecten worden niet vaak gehonoreerd. Er worden per jaar ongeveer 20 speelfilms gemaakt in Nederland, dat betekent werk voor 20 regisseurs. Wat doe je in de tussentijd? Wat eet je dan met je gezin? Ik doe veel tvseries want ik vind het belangrijk om aan het werk te zijn en een plezier om het te maken. Met mijn crew probeer ik het beste: ronde karakters, mooie verhaallijnen. Maar het geld is er niet. Er zijn dus grenzen.”
“Iedereen wil bepaalde zekerheden en denkt die te vinden in formules.”
Tamar van den Dop op de set van Supernova
Fow Pyng Hu, regisseur van Nick
>
10 gazet/ 2010/1 risico 11gazet/ 2010/1 risico
datsoortrisico’sgaatnemen.Zemoetennatuurlijkgewoonietsvoordetvgaanmaken.”FowPyngwijtdeafwijzingvooralaanonslandschapenonzecultuur,waarpragmatiekeenoverheersenderol
speelt.“Nickgaatvoormijechtovercinema.Maaralsjedaarderedelijkheidoploslaatishetmoeilijkergripoptekrijgen.Hetgaatmeomdemogelijkheiddatjekuntdromen.Enalsjenietmeewiltdromenenjeblijftzeggenhoehetechtzit,danhoudthetop.Ikzegbijvoorbeelddaterwolveninhetboszitten.Danzegjij:‘Datishelemaalnietwaar,wantdiewolvenzijnuitgestorven.Weheb-bennatuurlijkweldeVeluwe.Daarhebjeeenbeschermdgebiedendaarzitteneventueelwolven.Diekennenwe,wehebbenzegeteldenhetzijnerzeventien.’Ikhebdaarnietstegenintebrengenalsdatzois.Maarikhebhetoverietsanders.Diewolveninteresserenmeniet.Dieredelijkheidzitvastgebakkeninonzecultuur.”PD:InNederlandkunjenietverdwalen,wantjekomtaltijdweerthuisinzo’nkleinland.TochdoenzehetinBelgiëwel.EenmanverdwaaltindeArdennen,maaktdemeestbeestachtigedingenmeeenisaanGodovergeleverd.Tochishetvolstrektgeloofwaardig.BelgiëiseenkleinerlanddanNederland.Stel,jevertelthiereenverhaal:manison-derwegenraakt’snachtsverdwaald.Komtineenboerde-rijtjeterechtenergebeurenallerleibeestachtigedingen.FowPyng:“Datisnietgeloofwaardig.Toch?”PD:Maarmijhebje.Ikzoudatdolgraagwillenzien.FowPyng:“Nujehetaanmijvertelt,voelikdatikalteNederlandsben.Entegenjougaroepen:‘ja,maardatkantochhelemaalniet’.Dusikheberzelfooklastvan”.PD:Grappigdatjedieterm‘ongeloofwaardig’gebruikt.Diehebikvakergelezen.Jehebtvandiewedstrijden:deOversteekenzo.Daarzitheelvaakeenopdrachtbijdatheteigentijdsmoetzijnofeenmaatschappelijkerelevantiemoethebben.Termendiehetalheelsnelnaareensoort
realismetrekken.Misschienishetinteressantominplaatsdaarvaneensdeopdrachttegeven:‘Maakhetongeloof-waardigegeloofwaardig’.FowPyng:“Ja.Datismisschiendeessentievancinema”.
Brede discussieDedirectherkenbarepijnzithemnatuurlijkindeverde-lingvandeCoBO-gelden.Alshetzoisdatdeomroepensteedsveiligerkeuzesmaken,danisdatkwalijkenzouhetopzijnminstterdiscussiemoetenstaan.BijhetFilmfondszijnerdelaatstejareneenpaargrotestappenvoorwaartsgemaaktalshetgaatomdeartistiekefilm.Eenstapachter-uitvandeomroepenisnietwenselijk.Nudemakersvanartistiekefilmshetverwijtkrijgenvanteveelinhoudelijkeeenvormigheid(determhuiskamerdramavaltsindsvorigjaartebeluisteren),ishetwellichtookraadzaamderolvandeomroepenindíediscussietebetrekken.Zouhetnietheellogischzijndatdramaturgeneenvoorkeurvoordramahebbenbovenanderegenres?Bijnaiedereendieikspreekwaarschuwtmeervooreenniettetendentieusartikelteschrijven.Menwilnietmetmoddergooien.Depijnwordtweliswaaroveralgevoeldendeverwijtenzijnonvermijde-lijk.Devrijeproductieswordenerggefrustreerd.Maaraandeanderekantiseropmerkelijkveelbegripvoordehoof-dendramaendramaturgeninHilversum.Hetprobleemwordtalsveelomvattenderbeschouwd.Dedramaturgenhebbenweerbazen.Daarbovenzittendenetmanagers.Endaarbovenziteenministerieen‘depolitiek’.FransvanGestel:“Uiteindelijkkomjepolitiekgezienuitopeendiscussiewatnuderolisvandepubliekeomroep.Wantdatiswaarhetuiteindelijkomgaat.Endatiseendiscussiedietemakenheeftmetgeld,bezuinigingen.Hoegajedestrijdaanmetdecommerciëlenofjuistniet?Moetjejecultuurgoedbeschermen?Datiseenzeersubstantiëlediscussie.Dieookheelbreedgedragenzoumoetenworden.Dieongetwijfeldgaatoplaaienalsdebezuinigingenwordendoorgevoerd.Datzouweleensinhetvoordeelkunnenzijnvandecultuurdragers.Intijdenvanneergangwordtieder-eenweergeconfronteerdmetwaarvoorhijisaangenomen.Ermoetmeernoodzaakuitspreken.DeomroepisnietinhetlevengeroepenomdestrijdmetRTL4aantegaan.”Tijdvooreendialoog? /
Dit artikel staat ook online. Wilt u reageren: ga naar www.directorsguild.nl
C
M
Y
CM
MY
CY
CMY
K
DDG_gazet3.pdf 28-05-2010 12:58:11
MOVING IMAGESCHANGING MOODS
www.moodfactory.comVOLG ONS: twitter.com/moodfactory - facebook.com/moodfactory - moodlab.com
Het ontwerp van deze vernieuwde Gazet is verzorgd door:
Pim van Hoeve“Ik heb bewondering voor iemand die een totaal nieuw verhaal verfilmt, maar het verfilmen van een bestaande bron, bijvoorbeeld een biografie, vergt net zo veel creativiteit. Voor Bernard, Schavuit van Oranje ben ik als regisseur gevraagd. Aanvankelijk leek het me best een risico om een serie te maken over het koningshuis. Als regisseur heb ik meermalen projecten afgewezen waarvan ik het script mooi vond maar het budget te laag. Dat is een risico, je wilt aan het werk blijven. Daarom is het als regisseur niet mogelijk om je volledig te richten op één droomproject. Je moet altijd een aantal projecten als ballen in de lucht houden, soms jarenlang.”
“Uiteindelijk kom je politiek gezien uit op een discussie wat nu de rol is van de publieke omroep.”
(advertenties)
Martijn Maria Smits“Iedereen klaagt altijd over het Filmfonds, maar zonder hen zou ik geen boterham kunnen betalen, dus ik heb geen enkel vuil woord over het Filmfonds te melden. Ik moet mensen overtuigen van mijn ideeën. Als ik thuis blijf zitten, raakt niemand overtuigd. Zoals Herzog zegt: ‘Filmmakers zijn sportmensen, wij moeten uit ons bed springen en de wereld opnieuw ontdekken, belopen, beklimmen, ermee de liefde bedrijven.’ Ik leef van bijna niets, geen huis, geen auto, geen televisie, geen spaargeld, dus ook weinig kosten. Ik leef van de films die ik maak. Daarentegen ben ik wel gelukkig en verliefd en heb ik ook nog eens het geluk films te mogen maken.”
12 gazet/ 2010/1 risico 13gazet/ 2010/1 risico
Janusz Gosschalk van Kemna Casting“Risiconemenheefteennegatieveklank,alsofjeietsdoetwaarvanjedegevolgennietkuntoverzien.Hetcasting-procesiserjuistvoorbedoeldomdingenuittezoekenentetesten.Ikverstadaaromonderrisiconemenbijcastingvooraldatjeuitjecomfortzonedurfttestappen.Onver-wachtekeuzesdurfttemaken,dooracteurs(bekendofonbekend)rollentelatenspelendieopheteerstegezichtmisschiennietbijzepassen.Envooralcombinatiesvanacteurstemaken,diejenieteerderhebtgezienendieopeenbepaaldemanier‘schurend’kunnenwerken.Danwordthetspannend,stuwt‘thetverhaalenwordtdekijkergeraakt.Uiteindelijkgaatcastingvoormijomhetcreërenvaneenwerelddierechtdoetaanhetgeeneenregisseurwilvertelen.Enmijncastingegowilgraagdingenbedenkenwaaranderennietopwarengekomen.Diekennisvanacteursenhetgevoeleninzichtwatdaarvoornodigis,maaktcastingtoteenvak.Eengoedecastingislangnietaltijddebesteacteurvoorderol,maarhetbestwerkendvoorderolenvooralvoordefilm.Daarnaastbenjealscastingdirectornatuurlijkafhankelijkvandewisselwerkingmetderegisseurenhebjegeeninvloedmeeropdeuit-werkingvanwatjebedachthebtalshetuitjehandenis.Datalleenisnatuurlijkaleenzekerrisico.”
“Mijn castingego wil graag dingen bedenken waar anderen niet op waren gekomen.”
“Ik noem mezelf een smaakadviseur.”
André Sjouerman van Sjouercasting“Jehardmakenvooronbekendtalent,daargaat’tom.Endatkanpositiefofnegatiefuitpakken.Netalsbijeenpolitiekepartijmoetjedurventestaanvoordatwatnietpopulairis.Iknoemmezelfeensmaakadviseur.Netalsineengoedrestaurantwaarjejelaatverrassendoordechefenlaterbepaaltofjehetlekkervond.Alsjedatnietwilt,gajenaarMcDonald’s.“Watisdebestekeusbinnenhetgenre,hetscriptofhetkarakter?CaricevanHoutenofTheklaReutenislekkerveilig,maarhetisjevakendatmoetjeserieusnemen.Ikbenaltijdpalgaanstaanvoornieuwtalent.Alinmijnallereerstedagenalscastingdirector.Ikgeloofdetoenineenacteurdienogopdetoneelschoolzat.Nietbankable,geengoedenaam.DickMaas,MatthijsvanHeijningenenHansKemnazagenhemnietzitten.VervolgensspeeldedezejongeonbekendeHuubStapeliedereenweg.Datgebeurtnuooknogsteeds.Producentenendistributeurswillenzekerheid.Watkomteropdepostertestaan?OokhetFilmfondswilzekerheid,omdateencastmetklinkendenamenmakkelijkergefinancierdwordt.MaarhetisnietgeblekendateenfilmmetKatjaSchuurmanofPauldeLeeuwmensennaardebioscooptrekt.Ikgeloofnietinbekendenamen,nietinditland.”
Ingeborg Jansen “Ik kan leven van de films die ik maak, misschien met wat geluk en omdat ik redelijk hard werk. Volgens mij zit de documentairewereld niet te wachten op alleen maar makkelijke films. Tot nu toe heb ik wel kunnen maken wat ik wil maken. Ik volg mijn interesses en in deze periode houdt dat in dat ik bepaalde processen in de samenleving probeer te zien en tonen waar ik niet direct makkelijk toegang toe heb. Het blijft lang onzeker of ik er wel uit kom. Dit proces is niet alleen voor mij zwaar maar ook voor de producent en voor de omroep.”
RiskyBusinessWie het Nederlandse filmaanbod van de afgelopen paar jaar bekijkt,
zou bijna denken dat er in ons land maar één goede actrice bestaat.
De Filmkrant meent dat het voortdurend casten van Carice van Houten
vooral een marketing tool is (’Carice op alle covers’). Veel discussies
over casting gaan inderdaad over ‘bekende namen’ of de zogeheten
bankability. En dat beperkt zich niet alleen tot de mainstream.
Ook voor arthouse-hit Nothing personal is de casting van Stephen Rea
een asset. /Patrick Minks
Casting directors
Fulco Lorenzo van De Castingstudio“Ikprobeerrisicoophetgebiedvancastenzoveelmogelijkuittesluiten,doordeacteursdieikpresenteerzogoedmogelijktelerenkennenquaspelniveau.Ditbetekentindepraktijkveelvoorstellingen,tv-optredensenpresentatiesvanzebekijken,omzoteontdekkenwatzekunnenenhoeveelzijdigzezijn.Doorzeregelmatigincastingsbijonsindestudiotelatenopdravenkanikookdingenmetzeuitproberenalvorenszeaaneenklantvoortestellen.”“OnzemeestrisicovollecastinginhetafgelopenjaarwasdecastingvooreenSouthernComfortcommercial.ErkwameengrotedelegatievanuitAmerikadiehiermetacteursvanonseen‘NewOrleanssituatie’wildeneerzetteninhartjeAmsterdam.Spannendenrisicovolomdathunvertrouwengrootwasdatditmetonzeervaringmoestgaanlukken.Jecastuiteindelijkallemaalmensendiedejuistelookhebben,maargaanzehetookechtneerzettenwaardoorjegelooftdathetzichinNewOrleansafspeelt?Hetisgelukt,decom-mercialzagerprachtiguit.”
“Je cast uiteindelijk allemaal mensen die de juiste look hebben.”
14 gazet/ 2010/1 risico 15gazet/ 2010/1 risico
RDDestijlvindikwelgedurfd,maarabstrakt,surrealis-tisch.Bijzo’nonderwerpverwachtiknietzo’nfilm.Strakkekadersdeheletijd.Statisch.Allesspeeltzichbinnendiekadersaf.Waaromdezestijl,datvroegikmeaf.Eenbeetjeordescheppenindechaos,misschien.SVHetiseenfilmwaarikheelergovernamoetdenken.Hetbegintmeteenmonoloogvaneentaxichauffeurdiedewegkwijtis.Datvondiknogwelspannend.Daarnakreegdefilmeenanderetoon.Ikdacht,misschienkijkikverkeerd.RDDathadikook.
SVIkmoeststeedszoekenenschakelen:Waarbenik?Wieisnuwie?Watvoortoon?Ikvonddefilmnietconsequent.Deallermooistescènevondikeigenlijkeenjongendiedevuilnisbuitenzet,intussentelefoneertenhetovermuziekheeftterwijlhijgevolgdwordtdoordeloopvaneenkanonopeentank.Daarkanikietsbijvoelenofbedenken,derestvondikteabstract,teveelbetekenisvolleblikkenindecamera.
Je voorkeur gaat uit naar de absurde scènes?SV:Ikvondeigenlijkallesabsurd,overdreven.Ikvonddefilmeenpamflet.Deheleregiewastoneelmatig,jezitnaar
poppentekijken.Ikhebmeermetrealisme.Ikhoudwelvanvormgegevenfilms,maardezevondiknietgeslaagd.Teveelstijlbreuken.Dedecorsendesfeervandejaren’60en’70,dieperiodesendeprachtigeacteurdiedevaderspeelt,daarikkanikwelvangenieten.
Heeft deze regisseur risico’s genomen?RDJa,metzo’nstijlominéénshotallestevangen.Eénstatischtotaalshotendaargebeurtalles.Gedurfd,maarhetmoetwelwerken.
Is de film pessimistisch of optimistisch?RD:Ikdenkheteerste,zovoelikhetwel.SV:Pessimistisch.Alshijmeerrisicohadgenomen,danhadhijjuisteenoptimistischedraaiaandefilmgegeven.Hetiswelopsafespelen.WieisernuoptimistischalshetomhetMiddenOostengaat?Danneemjejuisteenrisicoalsjezegt:hetwordtnogwat.Datistegendraads.
Dan wil je toch een positieve boodschap?SV:Nee,eenpositievevisie.Geenboodschap.
Hij laat zien dat het leven gewoon doorgaat, is dat niet positief? Die jongen die blijft bellen terwijl er een enorme tank staat.SV:Nee,datisdestatusquo.Erisgeenvooruitgang.Ditisdesituatie.Hetlevengaatdoor.Danishetpessimistisch.
Fatalistisch, eigenlijk. Het is een uitzichtloze wereld die van hem, waarin mensen moeten overleven. Dat zit ook in de thema’s van jullie films.SV:Ikhebprecieshettegenovergestelde,wantiedereendenktoverdetownshipsvanZuid-Afrikadatismoorden
CINÉ RENDEZ-VOUS/ Elia Suleiman’s The Time That
Remains / Le temps qu’il reste
schetst het dagelijkse leven van
een Palestijnse familie onder de
Israëlische bezetting vanaf 1947
tot heden. Hij baseert zijn verhaal
op zijn eigen familiegeschiedenis,
de dagboeken van zijn vader
en de brieven van zijn moeder.
Veel situaties veranderen nauwe-
lijks door de tijd heen. Veel
scènes herhalen zich. Vaak heeft
een scène iets grappigs, de grap
wordt gedempt door melancholie
en fatalisme. Suleiman speelt zelf
Suleiman, de observator.
/Erik van Zuylen en Peter Dop
Van Saskia Vredeveld was onlangs de documentaire Leaving Mandela Park in de bioscoop te zien, over kinderen die leven in de townships van Kaapstad. Roy Dames zit in de montage van de film Mocros over Marokkaanse jongeren.
Saskia Vredeveld en Roy Dames zien The Time That Remains van Elia Suleiman
Op zoek naar schoonheid in de puinzooi
>
“Eén statisch totaalshot en daar gebeurt alles.”
16 17gazet/ 2010/1 risicogazet/ 2010/1 risico
doodslagenellende.Dusdaarbenikjuistnaardeschoon-heidgaanzoeken.Kinderenvanwiejegaathouden,ietspositiefs.Watmotiveertzedaaruitteontsnappen.DathebikgeprobeerdinLeaving Mandela Park.RD:Endathebjeookechtgevonden,demooiedingenvanhetlevenindetownships?SV:Erzijnheelveelkinderenbijwiedeogendofstaan.Danweetje:ersprankeltnietsenwordjeheelpessimis-tisch.Ikhebjuistgezochtnaarkinderenvanwiejedenktdaterwatinzitenwieweet,lukthethemofhaarwel.Ondanksdeellendemakenzeerietspositiefsvan.Hetzijnkleineverhaaltjesgeworden,nietsensationeel,iklaatdiamantenzienindepuinzooi.Voordiefilmhebikechtmoetenknokken.Zelfsmijneigenvriendenzeiden:‘Watsaai,kinderenindesloppenwijkenvanZuid-Afrika.Vertel‘swatnieuws’.Ikhebtussendoortweeanderedocumentairesgedraaid,eenlow-budgetfilmoverdearmeblankeninZuid-AfrikaenikbennubezigmetderijkezwarteninZuid-Afrika.Iedereenvindtdatrazendinteressant!
En Roy waar ben jij mee bezig?RD:Ikhebtweefilmsindeeindmontage,eenoverMarokkanendieikvanaf2003gevolgdheb,endeandereovermijnpenozevriendendieikalvanaf1994volg.Beide90minuten.
Jij bent regisseur en cameraman van je projecten.RD:Totvoorkortookproducent,maardaarbenikmeege-stopt.Ikben56,ikwileigenlijkalleennogdoenwatikechtwil.Ikblijfwelzelfdraaien,maarikwilmeerpersoonlijkefilmsgaanmaken.Ikwilteruggaannaardekerkwaarikopgegroeidben,inBeverwijk.Eengewonekatholiekekerk.Ikkommensentegendieikin30jaarnietgezienheb.
SV:Zijnergeheimen?RD:Nee,niksbijzonders.Hetvaltmeophoevooralouderemensennogsteedsallesdoenvoorhunkerk.Zehebbenhembezetomdathijgeslotendreigdeteworden.
Het is wel een heel ander onderwerp dan je gewend bent, want normaal kom je terecht in situaties waarin je gevaar loopt.RDJa,metdieMarokkanenbenikernstigbedreigd,ikbentegendegrondgeslagen.Achterafgezienbegrijpikhetwel.Ikgeefzealtijdwatgeld,datdeedikviaiemand,viaeenhulpverlener.Eenvandiejongenszegtdathijhetgeldnietgekregenheeft.Hijkwamopmeafstormeneniklagopdegrond.Datiszesjaargeledengebeurd.DiejongenhebikpasnoggesprokenenhijiseennetteMarokkaansehuisva-dergeworden.Compleetveranderd.Envandetweejongensdietoenaldecriminaliteitdreigdenintegaan,iseentjedealergewordeninMaastrichtendeanderzitvastwegenssmokkelindebajesinMilaan.MaarnetalsSaskiahadikgeenzinomeennegatiefbeeldteschetsen,datstondmetegen.Wezijnvriendengeworden,maarikwilookafstandhouden.Netalsbijdepenoze.Zedenkenweldatjeeenvriendbent,maarikbennatuurlijkandersdanzij.Ikhoorbijze,maarookhelemaalniet.Ikbenmetzeopreisge-weestnaarMarokko.Drieweken,intweeauto’s.Dathebikgefilmdendatisbestintiem.Jekrijgtdingendiejeandersnooithadkunnendraaien.IkhebzegefilmdopeenmanierdieiknooitinNederlandhadkunnendoen.
Heb je dat in je eentje gedraaid?RD:Ja,metditsoortonderwerpenvindikdatwelbelang-rijk,ookmetdepenoze.Hetisbelangrijkdatzejezienzwoegenmetzo’ncamera.Datzeziendatjijerookhardvoormoetwerken.
Zijn ze zich ervan bewust dat wat ze doen en zeggen publiek wordt, dat het op televisie komt?RD:Ja.Zoisereenjongenmeteenredelijkfundamen-talistischevrouwgetrouwd.Diehebikdriejaargeledengefilmdenhijzegttegenmijdatzijnlevengevaarlooptalsikbepaaldedingenlaatzien.Datrespecteeriknatuurlijk.Ikwilnooitopmijngewetenhebbendathijtegrazenwordtgenomenalsdefilmwordtuitgezonden.Datgeldtookvoordeanderejongens.Jemoeterheelvoorzichtigmeeomgaan.
Je bent vaak in situaties waarin je gevaar loopt. Hoe ga je daarmee om?RD:Ikbenvaakheelbanggeweest.Delaatstetijdnietmeer.Ikhebheteenbeetjevanmeafgezet.IkbenheelvaakdoordetelefoonbedreigddoorfoutefigurenhierinAmsterdam,dieikfilmde.Jebenthierkwetsbaar.AlsjeinBoliviaofhetbuitenlanddraait,dangajeterugentotziensmaarweer.IkhebelfjaarinAlmeregewoond,omdatiksteedsbedreigdwerd.InAlmere,hoeverzinjehet.
Je bent ondergedoken?RD:Ikhebeenklapopm’nhersensgehad.InRotterdameenkeer.Ikhebincomagelegen.Toeniknadriewekenuithetziekenhuiskwam,hebikeenmaandlangsteedsuithetraamgekekenoferiemandklaarstondommetegrazentenemen.Ikdurfdenietmeerindetram.Ikwasechtbang.
En Saskia, jij zocht extreem rechts op in Zuid-Afrika. Was dat niet gevaarlijk of beangstigend?SV:Toenwel,hetwasin’92,nogvoordeomwenteling.Meteencollega,eenresearcherzijnweindiewereldgedokenvandeAfrikanerWeerstandsbeweging.Datishetleukevandocumentaires,omterechttekomeninvolstrektanderewerelden.Ikgingdaninmijneentjenaarzo’nkamp.Ikreedergensheenendaarwerdikopgepikt.
Draaide je dat ook?SV:Nee,datwasresearch.Ikzagdanzo’nkampenhoezezichvoorbereiddenopdeburgeroorlogdienietkwam.
Ben je ooit bedreigd? SV:Nee.Mijnaanpakisomtezeggen:Ikbiedjeeenpodiumaan,dusverteljijmaarjeverhaal.Ofikhetermeeeensbenofniet,daargaathetnietom.Zevalleninhuneigenvalkuil,uiteindelijk.Datwel.Mijnvisieiswelduidelijk./
“Die heb ik drie jaar geleden gefilmd en hij zegt tegen mij dat zijn leven gevaar loopt als ik bepaalde dingen laat zien.”
(advertentie)
Igor Kramer“Voor mij is film het creëren van werelden die niet bestaan. Zo kijk ik ook naar mijn schaakfilm Shallow Orange die niet over schaken gaat maar over twee belangrijke vrouwen in een oorlogsituatie. De structuur van de film is een schaakspel Kasparov vs.DeepBlue. Wat mij betreft is de regisseur de artistiek leider van de film, maar in Nederland zijn dat vaak de producenten of de omroepen. Als je in Nederland echt het laatste woord wilt hebben, moet je als regisseur zelf produceren. Daarom produceer ik mijn films ook zelf. Met grote producties brengt dat wel veel risico met zich mee.”
The Time That Remains The Time That Remains
18 gazet/ 2010/1 risico 19gazet/ 2010/1 risico
Tot een jaar geleden was de Recruited Audience Screening, RAS,
verplicht voor elke commerciële film gefinancierd door het Filmfonds.
Tegenwoordig is het een keuze van de producent om een film aan een
RAS te onderwerpen. Ook voor de regisseurs kan een RAS nuttig zijn,
maar een te vroege screening kan rampzalig uitpakken. Belangrijk
is als voor iedereen het doel van een screening duidelijk is. En als
regisseur en producent elkaar echt vertrouwen. /Chris Westendorp
gelukkigweergoedkwam.Maardatwasnatuurlijkaf-schuwelijkenhaderallesmeetemakendatwatvooronseentestscreeningwas,dooranderenwerdgezienalsRAS.”
ProducentFransvanGestelvanIDTVissowiesoerghuive-rigvoortevroegescreenings:“Hetiseenfeitdatmensennietdooreenonaffefilmkunnenkijken.Datkunnenzelfswijprofessionelefilmmakersalnauwelijks.Iederefilm-makerweethoeveeleenfilmnogkangroeienindelaatsteperiode.Somskandekleurcorrectie,degoedemixeneindcompositieeenfilmnog30%betermaken.Watmoetenmensendanmeteenfilmdienognietklaaris?”
VanGestelsteltdatalsjedefilminhoudelijkzouwillenlatenbeoordelendooreenniet-professioneelpubliekhetheelanderszoumoeten:‘Danzoujedefilmmoetenvertonenalsdezehelemaalafgewerktis,inclusiefgoedemix,dedefinitievecompositie,kleurcorrectieengoedgerenderd.Endanzoujedaarnagenoeggeldmoetenhebbenomnadescreeningdemontageweerhelemaalopentekunnenbreken.Maarzowerkthetnatuurlijkniet.’
WatdatbetreftverschillenVerstraetenenVanGestelvanelkaar.Verstraeteniservanovertuigddatookeengewoonbioscooppubliekeenonafgewerktefilmgoedkanbeoor-delen,hoewelookhijhetgevaarvantevroegescreeningserkent.“Filmszijnvaaktelangalszebijonskomen,ofdespanningsboogisnietsterkgenoeg,oferisietsonduidelijk.Datkanjeechtookwelbeoordelenalsdefilmtechnischnietisafgewerkt.Maarspecialeffectsmoetenernatuurlijkwelinzitten.”
OverdeRAS,waarbijdepositioneringvandefilmwordtgetest,isSombogaartenthousiast.“BijfilmsalsDe TweelingofBride Flightwistenweweldatdiebijvrouwenvanbovende40aanzouslaan.Hetwasdaaromleukomtetestenofdefilmookbijeenanderpubliekaanzouslaan,bijjongerenbijvoorbeeld.Zokondenweuitzoekenofadverte-reninbladenvoorjongerenookvoormeerbezoekerskonzorgen.”ProducentFransvanGestel,vanIDTV,wildebijAlles is Liefdevooralwetenofdefilmgoedwerkte.“Hetbelangrijkstevooronsisombijdevertoningindezaaltezittenendesfeertevoelen.”
Momenteelwordenart-housefilmseigenlijkheelweiniggetest.DatverbaastVerstraeten,vooralomdatjuisthetart-housepubliekeenergkritischpubliekis.“Art-housefilmsmoetenconcurrerenmetinternationalefilms,juistdaaromwiljezogoedmogelijkuitdebuskomen,lijktme.”
VanGestelvindtdearthousefilmnietgeschiktvoorscreeningsmeteenregulierbioscooppubliek.“Alsjeeenarthousefilmmaaktwaarbijploteninformatieheeftbelangrijkis,dankanjewellichttestenofhetduidelijkis.”Maarvoorhemmoeteenarthousefilmmakervooralzijneigenideekunnenuitvoerenenmakenwaarhijofzijingelooft.“Daarvoorisheteenauteursfilm.”
Verstraeten:“Jekannatuurlijkjefilmuitbrengenenthuisafwachtenwathijgaatdoenenwieerkomt.Maarikvindhetjuistevanveellefgetuigenalsjedediscussiemetjepubliekalineeneerderstadiumaandurfttegaan.Iedereenheefthetmaaroverinteractiviteit,maarfilm-makersproberensomsveeltelanghunpubliekbuitentesluiten.”Hijiservanovertuigddatalsfilmmakerszichopenstellenvoorhunpubliek,zeerveelvankunnenleren./
etideeachterdeRASiseenvoudig.Eenfilmwordtvoorgelegdaaneenniet-professioneelbioscoop-publiek.Vervolgenswordthetpubliekaande
handvanvragenlijstenengesprekkeninkleinegroepengevraagdnaarhunmeningoverdefilm.Erwordtvanhetpubliekgeenanalyseverwacht,juistniet,maarnietmeerofminderdanhunreactieopdatwatzezagen.
AlsNederlandseproducentendescreeningnietzelforganiseren,komenzetegenwoordigbijnaautomatischterechtbijFilmtest,hetbedrijfvanPaulVerstraeten.Verstraetenverteltdatergrofwegtweemomentenzijnvooreenscreening:erwordtgescreendalsdefilmnognietafis,tijdensdemontagedus,ofalsdefilmklaaris.Verstraeten:“Inheteerstegevalwordteenscreeninggebruiktomtekijkenhoedefilmbijhetpubliekwerkt.”Voorbeeldenvanvragenhierzijn:Watzijndesterkeenzwakkemomentenindefilm?Werktheteinde?Dekarakters?Despanningsboog?Delengte?Ookkunnenspecifiekevragenofzorgenvandemakersaanhetpubliekwordenvoorgelegd.“Inhettweedegevalwordtervooralnagedachtoverdepubliekspotentieendepositioneringvandefilm.”Hierwordenvragenbeantwoordalswatisdedoelgroep,hoevaltdefilm,ofwelkgenreishetprecies,bijvoorbeeldfamiliefilmofkinderfilm?Aandehandvandeinformatie
diedeRASoplevert,kunnenkeuzeswordengemaaktoverhetaantaltemakenprints,welkebioscopengeschiktzijnenoverdemarketingvandefilm.
Hetisvreselijkbelangrijkomdezetweescreeningsgoeduitelkaartehouden.Daaromwordtdeeerstescreeningvaakalstestscreeningaangeduid,ofinhoudelijkescreening,endetweedealsRAS.Verstraetenorganiseertbeidensoortenscreenings,inbeidegevallenmetnietprofessionelekijkersuiteentevorenbepaaldedoelgroep.BenSombogaartkiestvoorzijntestscreeningsveellievervooreenpubliekvanbekendendanonbekenden,somsookweerviaVerstraetenoverigens.BenSombogaart:“Ikhougeregeldtestscreeningsterwijlweaanhetmonterenzijn.DanhurenwehetKetelhuisafenkijkendefilmmetzo’n40of50man.Datzijnallemaalmensendiewedanviaviauitnodigen.”VoorSombogaartishetvreselijkbelangrijkomhetstempelvandeRAS-screeningbijdietestviewingstemijden.“Hetisechtrampzaligalsmensenaandehandvandezescreeningskeuzesgaanmakenoveralofnietsuccesvandefilm.”SombogaartheeftdatooitmetBride Flightmeegemaakt.Naeentestviewingvandefilm,nietviaVerstraetenoveri-gens,raaktende(co-)producentenendistributeurvreselijkinpaniekenbegonnenomeenandereeditorenregisseurteroepen.“IkkontoenaanblijvenomdatdehoofdproducentKeesKasandervertrouweninmehadenomdatikmetmijneerderefilmshadbewezendatikredelijkgeslaagdefilmskonmaken.Kasandereistegeduldvandeco-producentenengafonsdetijdomverdertewerkenwaardoorhet
“Veel liever voor een publiek van bekenden.”
“Special effects moeten er natuurlijk wel inzitten.”
Het risico van
Martijn van Nellestijn“Ik denk dat wij met onze Sinterklaasfilm veel risico lopen omdat wij alles zelf financieren zonder fondsen. Bekende Nederlanders en een deel van de crew werken gratis mee en krijgen een winstpercentage. Zo hebben we met een productiebudget van 300.000 euro kunnen werken, betaald uit eigen zak, terwijl de eindwaarde van de film over de miljoen ligt. Als filmmaker wil ik me bezighouden met wat het publiek wil, kinderen, ouders, grootouders. Zij moeten een kaartje kopen. Ik heb geen interesse in wat een recensent of het Filmfonds vindt. Kinderen moeten een leuk avontuur kunnen beleven.”
Stills van De Tweeling en Bride Flight
H
20 gazet/ 2010/1 risico 21gazet/ 2010/1 risico
nderwerpendieonsdieprakenennauwelijksaandachtkrijgenindemedia,motiverenenin-spirerenons.Wijmakenfilmsmetrespectvoor
hetonderwerp,delokalebevolkingendeproblematiek.Datisonzestijl.Wijkiezenervooromjuistdemensenzelfhunverhaaltelatenvertellenenniet‘deblankeexpert’,zodatdekijkerzodichtmogelijkbijhetonderwerpkomt.In2006/2007maaktenwijdedocumentaireFighting the SilenceinOost-Congo,overdegevolgenvanseksueelgeweldvoorslachtoffers.DaarnavervolgdenwijonswerkinCongodoorhetmakenvandedocumentaireWeapon of War, Confessions of Rape in Congo.Indezefilmvertellenrebellenenmilitairenopenlijkwaaromenhoezijverkrachtinginzet-tenomhundoeltebereiken.Eenbelangrijkdeelvanonswerkisde‘outreach’.Naastbewustwordingvooreenwesterspubliekvindenwijhetbelangrijkomdedocumentairesterugtebrengennaardelandenwaardefilmszijnopgenomen.Eénvanonzeprojecten‘Themobilecinema’doetdit.DezerondreizendebioscooplaatdedocumentaireFighting the SilenceinCongo-lesedorpenenstedenzien.Depubliekefilmvertoningenstimulerendatdestilteentaboesrondomseksueelgeweldwordendoorbrokenenereendiscussieopgangkomt.
Contact met lokale bevelhebbersSinds2006werkenwijinhetoostenvanCongo.Ondanksdaterin2003vredesonderhandelingenzijngetekendenhetOostenofficieelinpostconflictverkeert,zijnercontinuconflicten.Bijhetdraaieninonstabieleconflictgebiedenishetbelangrijkdatjeallesgoedvoorproduceert,wanterbrekenregelmatiggevechtenuit.Wij,alsproducersenregisseurs,hebbennatuurlijkweldeverantwoordelijk-heidoveronzecrew.InmiddelshebbenwijeenontzettendgoednetwerkopgebouwdinCongo.Wijhebbenonswetenteomringenmetveelbetrouwbarelokaleorganisatiesenindividuen.Toenwijeind2008filmopnamesmaaktenvoorWeapon of Warbrakenerhevigegevechtenuitopzo’n100kilometerbijonsvandaan.Degewapendegroepenmaaktenhunopmarsrichtingdestadwaarwijverbleven.Indatsoortsituatieszorgjedatjeeenevacuatieplanklaar
hebtenhoudjedesituatiescherpindegaten.Wijstondenregelmatig‘live’incontactviasatelliettelefoonsmetmili-tairebevelhebbersaanhetfront,omdelaatsteupdatestekrijgen.Uiteindelijkstagneerdedeopmarsvanderebellenrichtingdestad,waardoorwijgewoononswerkkondenblijvendoen,maarhetheeftwelconsequenties.Bepaaldereisplannenofinterviewsdiegeplandwaren,kondendoorditsoortgevechtennietmeerdoorgaan.Vooronsishetbelangrijkomvoornamelijkmetlokalemensenincontacttestaan,omdatzijdesituatievaakbeterkunneninschattendanbijvoorbeeldorganisatiesalsdeVerenigdeNaties.Jezorgtweldatditsoortorganisatieswetendatjeinhetlandbent,zodatzejekunnenvindenalserwordtover-gegaantoteenevacuatievanalleexpats.
Werken met rebellengroepenWijwordenregelmatigvastgezetdoorautoriteiten:degeheimedienst,hetlegerofdepolitie.Vaakisditomdatzejeproberenaftepersen.DeCongoleseautoriteitenwordenniettotnauwelijksbetaaldencorruptieisgroot.Wijzorgenaltijddatwedejuistefilmvergunningenhebbenentoestemmingvangeneraalsvandeprovincieofdorpshoofden.Veelpapierenmetstempelswerkenaltijd.Vervolgensisheteenkwestievantijd.Wijcalculerenextratijdinonsdraaischemain,omdatwijwetendatweregelmatigopkantoortjesvastwordengehoudenvoorondervragingen.Wanneerwijnaeenpaaruurnogsteedsweigerentebetalen,wetenzijookweldathetnietgaat
“Wij worden regelmatig vastgezet door autoriteiten: de geheime dienst, het leger of politie.”
O
Mijn tweelingzus Femke en ik werken sinds 2001 in Afrika. Onze
afstudeerfilm Bushkids maakten wij in 2002 in de Townships van
Kaapstad. Door het maken van deze documentaire ontdekten wij dat
je met film op een laagdrempelige manier veel mensen kan bereiken.
Voor ons is toen de passie en drive ontstaan voor het maken van
documentaires. De onderwerpen van onze films zijn de zogenoemde
‘vergeten verhalen’. Wij willen ‘gewone’ mensen een stem geven.
/Ilse van Velzen
De risico’s van werken in
>
22 gazet/ 2010/1 risico 23gazet/ 2010/1 risico
NEDERLANDSE REGISSEURS GEFELICITEERD MET DE NIEUWE DDG GAZET!
NEDERLANDS FONDS VOOR DE FILM, JAN LUIJKENSTRAAT 2, 1071 CM AMSTERDAMTELEFOON 020 5707676, E-MAIL [email protected], WEBSITE WWW.FILMFONDS.NL
adv_DDG Gazet.indd 1 31-05-2010 17:03:54
Binger Filmlab Discovering a world of talent...
Creative Labs for WritersDirectorsProducers
www.binger.nl
Yan Ting Yuen“Ik ben helemáál niet safe bezig, ik neem juist grote risico’s. Ik ben documentairemaker en ga mijn eerste speelfilm maken in Hong Kong, overwegend Kantonees gesproken. Eigenlijk is het zo dat anderen het vooral risicovol vinden. Ik zelf ben daarover heen, heb overal over nagedacht en alle risico’s uitgesloten. Maar het wordt me vaak verteld hoe risicovol het is. Ik weet niet beter dan dat ik geld verdien door bij een fonds mijn werk voor te leggen aan vakgenoten. We mogen in onze handjes klappen dat het zo kan. Liever dat vakgenoten mijn werk beoordelen dan mensen met alleen verstand van geld.”
gebeurenenlatenzejevaakweergaan.Wanneerjedejuistepapierenhebt,kunnenzijinprincipenietsdoen,alleenhopenzenatuurlijkopwatextrainkomsten.
VoorWeapon of Warhebbenwijveelrebellenvanverschil-lenderebellengroepengeïnterviewd.Wanneerjewerktmeteenonbetrouwbaredoelgroep,alsrebellenleidersen-groepen,zorgenwijdatweallesmetdeleidersvandezegroepgoeddoorspreken.Ookis‘tbelangrijkomopjein-tuïtietevertrouwenentezorgendatjederisico’szokleinmogelijkmaakt.Ditdoejedoorallesgoedteorganiseren.Daarnaastiseengrotekennisvanhetlandendemensen,deproblematiekendedieperelagenergbelangrijk.Omvertrouwentewinnenmoetjemensenrespectvolbehandelen.Weeseerlijkinwatjedoetenzegt.Datisbelangrijkendankunjederisico’sverkleinen.
Risico’s incalculerenToenwijbegin2009ineenkampwarenomeenscènevoorWeapon of Wartefilmen,wasdespanningomtesnijden.Inhetkampzatenzesverschillenderebellengroepen,diesamenwerdengevoegdominhetCongoleseNationalelegertewordeningelijfd.Delevensomstandighedeninhetkampwarenslechtendeonvredeonderderebellengroot.Wijfilmdeneromdatonzehoofdpersoonuitdefilmonderwijsgafinditkamp.Naeenhalfuurwerdonzehoofdpersoondoorderebellenverzochtomhetkampteverlaten.Wevoeldendespanning,maarblevengoednaaronzeintuïtieluisteren.Hetisbelangrijkomdehoudingenhetgedragvanderebelleninhetkampnauwlettendindegatentehouden.Hetzijndunnelijnenwaarjedanoplooptendenuanceszijnbelangrijk.Alswijtelangwaren
doorgegaanendegrenzenvanderebellenniethaddengerespecteerd,wasereenkansgeweestdatdesituatiezichtegenonshadgekeerd.Deze‘encounter’waszekereenvandemeestdreigendesituatieswaarmeewijinaanrakingzijngekomen.
Totnutoezijnwijnietinlevensbedreigendesituatiesterechtgekomenendatwillenwegraagzohouden.Wijgaanbestverinhetvertellenvanonzeverhalenenhet
pratenmetbijvoorbeeldrebellenenmilitairen,maarwijcalculerenderisico’srealistischengoedin.Wijzijngeenoorlogsjournalisten,dievaakmiddeninhetconflictzitten.Ditisooknietonsdoel.Hetbelangrijksteisomintiemeenpersoonlijkeverhalentevertellendiezichwellichtinconflictgebiedenafspelen.Echternietinhetheetstvandestrijd,maareerderopderandvanofbuitenhetconflict.Wijzullennietsnelmetonzecrewhetconflictintrekken,datisniethettypefilmdatwijmaken./
“We voelden de spanning, maar bleven goed naar onze intuïtie luisteren.”
Meer informatie: www.ifproductions.nl
(advertenties)
24 gazet/ 2010/1 risico 25gazet/ 2010/1 risico
DDG Bestuurswisseling 2010TijdensdeALVinaprilhebbenhetbestuurendeledenafscheidgenomenvanColetteBothof,diehaartermijnheeftuitgediend.Haarplaatsisinge-nomendoorSimonevanDusseldorp,bekendvandiverse(jeugd)filmsalsKikkerdrilenDiep.
DDG Ledenavond preview C’est deja l’éte
HetlangespeelfilmdebuutvanMartijnMariaSmitsovereengezindatinSeraing(Wallonië)overleeft.Eenaansprekendefilmdieeengoedbeeldgeeftvanhetleveninmoeilijkeomstandigheden.Metharmoniërendemuziekenprachtigebeeldenvandeteloorgeganestaalindustrie,dienaad-loosaansluitophettroostelozegevoelvandemensinditgebied.Datum: 13 september, 20.00 uurLocatie: EYE Film Instituut, Amsterdam
DDG Studiedag over 3D Cinema
2010ishetjaarvan3D.Eentechnolo-gischerevolutiedievolgenssommigenvergelijkbaarismetdeintroductievanhetinternet.Welkekansenenmogelijkhedenbiedt3D?Welkefinanciëleenproductioneleobstakelsmoetjeoverwinnen?Enwatvoegthetinhoudelijktoeaanjeverhaal,doorin3Dtedraaien?Metdiverse(inter)nationalesprekers.Organisatiei.s.m.hetNederlandsFilmFestival.Datum (ov): donderdag 23 september, middagLocatie: Rembrandt 2, Utrecht
DDG ‘Festival van het Ondernemen’
Inoktoberorganiserenweineenweektijdvierbijeenkomstendietotdoelhebbenomdeberoepspraktijk
vanregisseursteprofessionaliseren.Wegaanhethebbenoverdemogelijk-hedenvanzelfdistributie,latenalleinsenoutsvaninkomen,pensioenenWWderevuepasseren;staanstilbijhetonderhandelent.b.v.eencontracténonderzoekendemogelijkhedenvanhetassociateproducerschap.I.s.m.diversezusterorganisaties.Datum: 11 t/m 14 oktober, zowel overdag als ‘s avondsLocaties: EYE Film Instituut + Mediafonds Amsterdam
Cursus ‘Regie Act V’
SamenmetdeNFTVMorganiseertdeDDGookditjaareennieuwecursusRegieAct.Dooralsregisseurzelfteervarenhoehetisomteacteren,endaarbijgeregisseerdtewordendoorprofessioneleacteurs,kunjeopeenheelprimairniveaukennisontwikke-lenoverspelregie.Vorigjaarzijndemasterclassesgege-vendoor:MarcelHensema,JohannaterSteege,RiaMarks&VictorLöw.BegeleidendspelcoachtijdensdeheleworkshopiswederomHiddeSimons.Deworkshopomvatinz’ntotaliteit14dagen(driemaaléénweek)indeperiodeseptembertotdecember.Erisplekvoor12deelnemers.Dewervingvandecursistenisalgestart.Ishetjeontgaanenhebjeinteresse,laathetonsalsnogweten.Stuureenmailtjemetmotivatienaarinfo@directors-guild.nl.Datum: start 13 september Kosten: € 625,00
Cursus ‘Ondernemen in de film- en tv-sector’
I.s.m.hetNetwerkScenarioschrijversorganiseertdeDDGinhetnajaarvoorde3emaaldecursusdievoorheen‘Regieoverjeberoepspraktijk’heette.Decursusbiedthandvattenomjeberoepspraktijkprofessioneleruitteoefenen.Deworkshopisbedoeldvoor
regisseursenscenarioschrijvers.Indeworkshopkrijgjepraktischeadviezen:Hoelegikcontactenmetproducenten,fondsenenomroepen?Hoebouwikeennetwerkop?Hoepresenteerikmijzelfenmijnideezooptimaalmogelijk?Metdiversegastdocentenuithetveld.Datum: start op maandag 4 oktober, zes middagen + één hele dagLocatie: Kunstenaars&Co (Nieuwe Herengracht 119)Kosten: Є 250,00 voor DDG-leden (Є 400,00 voor niet-leden)
/Agenda/Nieuws
/Colofon
Gazet is een uitgave van de Dutch Directors Guild
Eindredactie: Janette Kolkema, Martijn MeweRedactie: Peter Dop, Hans Hylkema, Ditteke Mensink, Patrick Minks, Stella van Voorst van Beest, Chris Westendorp, Martijn Winkler, Erik van Zuylen.
Medewerkers aan dit nummer: André Bergs, Sylvia Brandsteder, Roy Dames, Dorien van de Pas, Ger Poppelaars, Ilse van Velzen, Saskia Vredeveld.
Vormgeving: Wouter Kok, Moodfactory, Amsterdamwww.moodfactory.com
Fotografie cover: Jørgen Krielen, Amsterdam
Drukwerk: WAAR Grafische Producties, Veldhoven
De volgende Gazet verschijnt in december 2010Kopij inleveren voor 1 oktober
Redactieadres / Bureau DDGRokin 91, 1012 KL AmsterdamTel.: 0206842807Fax: 0206885299Email: [email protected]
Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de betrokken auteurs. De redactie heeft getracht de rechthebbenden van het beeldmateriaal te achterhalen. Wie desondanks meent beeldrecht te kunnen doen gelden, wordt verzocht contact op te nemen met het DDGbureau.
Hetmaatschappelijkdraagvlakvoorhetbetalenvanau-teursrechtelijkevergoedingenlijkthetlaatstedecenniummetdeopkomstvaninternetaaninflatieonderhevig.Deopkomstvandeveleillegaledownloadsitesendeheftigedebattendaaromtrentheeftiedereenviadeperskunnenvolgen.Ominnovatieenvrijeuitwisselingvaninformatieineenkenniseconomietebevorderen,zoualleinforma-tieteallentijdevooriedereenbeschikbaarmoetenzijn.VEVAMishethiermeeeens,maarverzetzichtegenhetargumentdatiedereenGRATISoverauteursrechtelijkbeschermdwerkzoumoetenkunnenbeschikken.Naasthetdownload-debatspeeltdekwestievandeThuiskopievergoedingen,diebetaaldwordenuitheffingenopdra-gersalsDVD’s,CD’setc.Dezevergoedingenwordennaarverwachtingafgeschaft.Hetisonzekerwatdaarvoorindeplaatskomt.InNederlandzijnergeenheffingenopnieuwedragerszoalsmp3-spelers,computersofandereopslagap-paratuur.VEVAMvindtditeenslechtezaak,temeerdaarinvelevandeonsomringendelandendethuiskopieregelin-genjuistzijnUITGEBREID,metheffingenopbijvoorbeeldmp3-spelers.In18Europeselandenisditalhetgeval.
Verderisvoorderegisseursvanbelangdathethuidigeka-belcontractaflooptop31december2010enhetisnogmaardevraagofhetmogelijkzalzijneenvergelijkbaarcontractmetingangvan2011tesluiten.Omroepen,producentenenkabelmaatschappijenhebbeneenalliantiegeslotenomindetoekomstallerechten‘bijdebron’teregelen,dusbijhetopdrachtcontractdatderegisseurafsluitmetdeproducentofomroep.Ditzoukunnenbetekenendatderechtenvanauteurseenmaligwordenafgekochtenerlatergeenaan-spraakkanwordengemaaktopaanvullendevergoedingen.
Omtebevorderendatgoedeafsprakenwordengemaaktoverderechtenvanaudiovisuelemakersisdooracteurs,regisseurssenschrijversPAM(PortalAudiovisueleMakers)opgericht.PAMwileenrechtenmodelintroducerendatgrotendeelsdezelfdedoelstellingennastreeftalsbovenge-noemdepartijeninde“keten”,zoalso.a.hetcreërenvanéénloketvoorhetclearenvanrechten,hetfaciliterenvannieuweexploitatievormeneninnovatie,hettoegankelijkmakenvanwerkenenarchievenenhetuithandennemenvanadministratieverompslompdaaromtrent,máárdattevenseenbillijkevergoedingvoormakerswaarborgt.Sommigerechten,diemoeilijkzelfstandigtebeherenzijn,wordendanviaeencollectievevergoedinggeregeld,andereexploitatiesenhethonorariumregelendemakerszelf-standigmetdeproducent.
Watbetekentditvoorindividueleregisseurs?Hetisbelang-rijkvoordeinkomenspositievanregisseursomnietakkoordtegaanmeteenzogenaamd“buyout”contract,maarombepaalderechtenvoortebehouden,tewetenderechtendiejeoverdraagtofalhebtovergedragenaanVEVAM.OpbasisdaarvanisVEVAMinstaatomaanvul-lendevergoedingenvoorregisseursteincasserenenteverdelen.VEVAMisvanmeningdaterjuistnueenbelangrijkerolisweggelegdvoordeauteursrechtenorganisatieomeenvuisttemakenvoordeinkomenspositievanregisseurs.RegisseursdietwijfelenoverhuncontractkunnenditvoorleggenaaneenjuristbijVEVAM,diehierspeciaalvoorisingehuurd./Sylvia Brandsteder, directeur VEVAM
/www.vevam.org
je rechten!
Het zal de DDGleden niet zijn ontgaan: met ingang van 2010 is VEVAM
een regisseursorganisatie geworden. Dit betekent dat zij niet langer
scenaristen en producenten vertegenwoordigt, maar zich exclusief kan
wijden aan de belangen van regisseurs. En dat is hard nodig,
want de auteursrechtelijke vergoedingen die via VEVAM aan
regisseurs worden uitgekeerd liggen onder vuur.
Regel
26 gazet/ 2010/1 risico 27gazet/ 2010/1 risico
Op sommige films word je meteen
verliefd. Ze overstijgen schijnbaar
zonder enige moeite het medium,
grijpen je vast, zuigen je mee en
laten je niet meer los. Where the Wild
Things Are van Spike Jonze is voor
mij zo’n film. /
Hetiseenfilmoverkinderen,engeenkinderfilm,zoalsJonzehetzelfzegt.Eenfilmzonderstereotypegoedzak-kenenslechteriken.Maareenkinddiemetzijnmonstersworstelt.Datkind,gespeelddoorMaxRecords,wordtopeenschitterendemanieralseeneenzaamengefrustreerdkindneergezet.Hijheeftwildeenwillekeurigeuitbarstin-genvanagressietegendegenendiehijliefheeft,directdaaropvolgtdespijtenschaamtevoorzijngedrag.Wanneerhijinwoedeweglooptvanhuisennaareeneilandvaart,vindthijvriendenindemonstersdiedaarleven.Eenvandezemonsters,Carol,heeftsoortgelijkewoedeuitbarstingen.InhemvindtMaxdanookeengelijke.DedreigingdatCarolhemechteropeettijdenseenuitbarstingisserieusaanwezig.
Dekrachtvandemonstersindezefilmligthemindeverfijndeuitvoering.Hetzijnonhandigekinderendiehunmeningongezoutenaanelkaarvoorschotelen.Maartochhoudenzeduidelijkvanelkaar.Jonzeheefthetvoorelkaargekregendatjenaaruitgedieptekarakterskijktwaarmeejejemoeiteloosidentificeert.Nietindelaatsteplaatsdoordeschitterendetechnischeuitvoering.Opdesetacteerdendespelersinlevensgrotemonsterpakken.Waarnadege-
Een reusachtig kleine film
Nieuwe DDGleden stellen zich voor via een film die ze hadden willen maken
zichtendooranimatorstotlevenzijngebracht.GedurendedezesmaandenanimatieinSohowasJonzeaanwezigomdeanimatorshetgeheletrajectdoorteregisseren.Dittijdrovendeproceswordtvaaknietzonauwbegeleiddoorderegisseur,maardeaandachtdieJonzeookinditlaatstestukjevandeproductieheeftgestokenmaakthetgeheelaf.Doordevrijwelperfecteuitvoeringvantechniekenperformancevergeetjedepostproductievolkomen.
Hetmeestindrukwekkendeisnogweldatondanksdeenormehoeveelheidspecialeffects,heteindresultaateenfilmisdiezokleinenintensis.Eenfilmdieookechtaan-voeltalsofheteenkinderfantasieisdiemetknuffelswordtuitgespeeld.Waartussendooreenreusachtigehondindevertevoorbijkanwandeldenzonderdatditvreemdis.Alskindzouikditdeperfectekinderfilmhebbengevonden.Nuikvolwassenenverstandigben,vindikdatnogsteeds. /André Bergs
DE INTRODUCTIE/ André Bergs
28 gazet/ 2010/1 risico