1

“Het leren leven en het leven leren”

Daltonportfolio

Albertine Agnesschool

2

Albertine Agnesschool ‘’ Daltononderwijs waarin je gelooft!’’ pagina 3 Waar staan we voor? pagina 4 Waarom dit Dalton portfolio? pagina 9 Hoe is dit Dalton portfolio tot stand gekomen? pagina 10 Hoe houden we ons zelf aan de doorgaande lijn? pagina 11 Wat is de rol van de ouderbetrokkenheid hierin? pagina 12 Dalton onderwijs op de Albertine Agnesschool, betekent werken vanuit the Golden circle: Waarom doen we het? WHY Hoe doen we het? HOW Wat is het effect? WHAT Zelfstandigheid Zelfstandig werken pagina 15

Dagkleuren pagina 16 Taakbrief en plannen pagina 17 Planbord pagina 18 Uitgestelde aandacht pagina 19 Zelfcorrectie pagina 20 Impressie zelfstandigheid pagina 21

Samenwerken Maatjes pagina 22 Teamrollen pagina 23 Impressie samenwerken pagina 25

Vrijheid in gebondenheid Werkplekken pagina 26 Keuzewerk pagina 27 Coöperatieve werkvormen pagina 29 Huishoudelijk takenbord pagina 29 Klassenvergadering pagina 30 Leerlingenraad pagina 31 Impressie vrijheid in gebondenheid pagina 32

Reflectie en evaluatie Portfolio pagina 33 Impressie reflectie en evaluatie pagina 35

Effectiviteit/doelmatigheid Leerdoelentoetsen en – gesprekken pagina 36 Instructiewinkel pagina 37 Handelingswijzers pagina 38 Kind portretten pagina 38

Impressie effectiviteit/doelmatigheid pagina 39 Borging/afspraken Daltonafspraken pagina 40

10 leefregels pagina 40 Impressie borging/afspraken pagina 41 Tot zover … pagina 42 Daltonjaarplan 2015/2016 pagina 43

3

Daltononderwijs, waarin je gelooft. Wij zijn een Christelijke Daltonschool, waar leren en leven vorm krijgt vanuit de verbinding van de Christelijke identiteit met de Dalton identiteit, en waar vertrouwen de fundering vormt. Dit betekent verantwoordelijkheid nemen in het zien en horen van jezelf en de ander. Zo naar jezelf en elkaar kijken dat je jezelf en elkaar werkelijk ziet.

Zo naar jezelf en elkaar luisteren dat je jezelf en elkaar ook werkelijk hoort. Hieronder ligt een belangrijke regel: “ bevestig mijn bestaan” ten grondslag. Anselm Grün, Benedictijner pater, schrijver van spirituele boeken en geestelijk verzorger, sluit hier op aan door te zeggen: “God heeft ons in het bestaan geroepen.” Wij beantwoorden deze roep met ons leven door een verantwoordelijk leven te leiden, door het unieke beeld dat God van ons heeft, zichtbaar te laten worden. Ieder mens is op deze wereld gekomen met een roeping. Wat wij als opvoeders en onderwijzers hebben te doen is kinderen begeleiden in hun ontwikkeling zodat ze werkelijk ontdekken wie zij zijn en wat hun roeping is. Hen daarnaast ook bewust maken dat we verantwoordelijk zijn voor onze gedachten, daden en woorden. Deze drie trekken namelijk het levensspoor van jou en die ander. Deze kunnen deuren dichtdoen of juist open zetten. Een Daltonschool waar zelfstandigheid, samenwerken en verantwoordelijkheid, effectiviteit, reflectie en borgen de belangrijkste kernwaarden zijn, biedt alles om dit met elkaar inhoud te geven. De keuze voor het Daltononderwijs is van belang omdat ons werkelijk te verrichten werk daar ligt, waar de ruimte ontstaat voor een ieder om te ontdekken waar je kracht ligt en waar je zwakte. Te mogen zijn wie je bent. Dit te benutten en zo een rijke omgeving te creëren voor leerlingen, leerkrachten en ouders om vanuit verbinding samen school inhoud en betekenis te geven.

4

Het leren leven en het leven leren Vanuit onze Daltonvisie zijn de volgende kernwaarden leidend: Zelfstandigheid Samenwerken Vrijheid in gebondenheid Reflectie en evaluatie Effectiviteit en doelmatigheid Borgen en afspraken Deze kernwaarden zijn verbonden met ons pedagogisch, didactisch organisatorisch handelen. Ze geven ons de mogelijkheid om dat te doen wat wij als leerkrachten vanuit ons hart willen met ons onderwijs op de Albertine Agnesschool. Kinderen hebben ons als volwassene nodig om voorwaarden te scheppen, de leerkrachtige leeromgeving, om tot ontwikkeling te komen. Zij kunnen zoveel zelf, zoveel meer dan veelal

wordt gedacht.Maar wij moeten wel een omgeving bieden die het voor hen mogelijk maakt om de bronnen die in hen zelf aanwezig zijn aan te boren. Om vervolgens de zone van naaste ontwikkeling aan te spreken. In ons pedagogisch-didactisch handelen uit dit zich door ons eigen deel-nemen in het onderwijs-leerproces. Verderop in dit Daltonportfolio zijn de zes kernwaarden vanuit de Why, how en what (The Golden Circle, Simon Sinek), per kernwaarde beschreven en wordt zichtbaar gemaakt hoe wij dit vorm geven op onze school. Parels Naast de verschillende kernwaarden willen we in dit portfolio ook de vijf parels van het afgelopen jaar en nu benoemen. Parels waarin alle kernwaarden van Dalton integraal vertegenwoordigd zijn. Parels waar wij binnen ons Daltononderwijs trots op zijn: 1. De informatieavond door kinderen 2. Samenwerken leerkrachten 3. Portfolio 4. Topondernemers 5. Kindportret

5

1. De informatieavond door de leerlingen Kinderen kunnen veel meer zelf, dan wij hen in eerste instantie toevertrouwen. Vanuit de wens om betrokkenheid van ouders bij het leren en werken op onze school te vergroten, hebben we ervoor gekozen de informatieavond door de leerlingen zelf te laten verzorgen. De opbrengst was echter veel groter dan dat. Leerlingen werden zicht bewust van hun eigen bijdrage, van het eigen werken, leren en leven, de kracht om vanuit jouw eigenheid samen te werken. De groepen 1 t/m 4 zijn niet lijfelijk aanwezig geweest maar hebben d.m.v. door hen zelf of door de leerkracht gemaakte filmpjes, aan de ouders laten zien hoe een dag er voor hen uitziet. De groepen 5 t/m 8 hebben, in hun eigen groep, ouders verteld over hoe een dag er uit ziet, wat de opbrengsten zijn van onze manier van werken etc. . Ze hebben dit zelfstandig of samenwerkend voorbereid en vervolgens gepresenteerd. In de vorm van een muurkrant, een visuele rondleiding door de groep, PowerPoint maar ook waren er kinderen die de ouders een “ weektaak” gaven waarop allerlei opdrachten stonden. Wanneer ze de “ weektaak” af hadden, beschikten ze over alle nodige informatie over de betreffende groep.

6

2. Samenwerken leerkrachten Leerkrachten zonder vrees, betekent samen verantwoordelijkheid durven nemen, vanuit jouw eigenheid voor het grotere geheel. Dit wordt vorm gegeven vanuit het bij elkaar kijken, naar elkaar luisteren, in gesprek gaan met elkaar, elkaar aansprekend, delend en opbouwend. Op duo, bouw en teamniveau is er sprake van vertrouwen op jezelf en elkaar. Er vinden bouwoverleggen en bouwontwikkelmomenten plaats. De momenten hiervoor zijn binnen de bouwen overlegd en vervolgens in de schoolbrede planning geplaatst. Zo heeft iedereen hier weet van en kan aanschuiven voor bijvoorbeeld bouwdoorbrekend overleg. Ieder overleg staat Dalton op de agenda. In de “ verplichte” pauze, na schooltijd, worden per bouw of tijdens de momenten van “ont-moeten” parels gedeeld. Studiedagen zijn rijk. Er is verbinding voelbaar en er kan in een open sfeer ontwikkeld worden. Na iedere studiedag deelt ieder teamlid zijn of haar eigen oogst van een studiedag, in een speciaal hiervoor ontworpen document. 3. Portfolio Het kind zichtbaar laten worden en zijn, als opbrengst van jouw werken als leerkracht. Een aantal jaren geleden zijn we gestart met het kindportfolio. Het is nog steeds in ontwikkeling, op zoek naar de volledig juiste, bij ons passende, vorm. En wellicht is dat ook niet het “einddoel”, want de echte parel zit ‘m in de ontmoeting op de portfolio-ochtend of middag die vooraf gaat aan de gesprekken met ouders en kinderen, in februari en juni. Tijdens dit portfoliomoment worden oudere kinderen aan jongere kinderen gekoppeld. Samen bekijken ze welk werk wel en niet in het portfolio komt en waarom. Er wordt werk uitgezocht waar kinderen trots op zijn en wat ze nog moeilijk vinden. Het doel hiervan is dat leerlingen leren, ieder naar eigen vermogen, om te verwoorden, te luisteren, vragen te stellen. Om samen te waarderen en te reflecteren. Aan het eind van dit moment geeft het oudere kind een compliment mee voor in het portfolio van het jongere kind. De portfolio-ochtend of middag bestaat uit twee rondes. De groepen worden in tweeën gesplitst. Kinderen uit de hogere groepen, die geen portfoliogesprek hebben met een jonger “ maatje” , hebben in hun eigen groep leerdoelgesprekken met groepsgenoten en zo nodig de leerkracht. De wens is het portfolio uit te laten groeien als zijnde een vorm van volledige rapportage.

7

4. Topondernemers Recht doen aan verschillen en ontdekken en benutten van talenten In de bovenbouw werken ze op de middagen thematisch en groepsdoorbrekend, met ondersteuning van didactische kaarten, met de methode Topondernemers. In het maken van de keuze van het thema wordt zoveel mogelijk rekening gehouden met het aansluiten bij dat wat actueel is in de leefwereld van de kinderen. Leerlingen werken tijdens deze middagen samen en leren het nemen van verantwoordelijkheid te ontwikkelen. Samen wordt het thema uitgewerkt, zodat je uiteindelijk veel meer van het thema leert dan dat je alleen zou kunnen. Dat bewust worden en wat dat betekent voor hoe je dan samen werkt. Hoe respecteer en benut je eigen en elkaars talenten? Hoe presenteer je dat wat je geleerd hebt zodat ook de ander er van leert? Hoe verzorg je je werk? Vorig schooljaar 2013/2014 hebben we bij Topondernemers bij het thema de wereld in het klein, de kaart eerlijke handel , in een groepje uitgewerkt. Dit groepje organiseerde een café waarin ze derde wereld koffie en chocola verkochten aan de ouders en kinderen en tegelijkertijd presenteerden zij het hoe en waarom van eerlijke handel. Bij een leerling uit dit groepje viel op dat theoretische kennis en praktische vaardigheden als het organiseren van de juiste hoeveelheid koffiekopjes, koffie en het opbouwen van een café de perfectie combinatie was . In de groep vielen zijn sterke taal- en rekenvaardigheid al wel op, maar bleef hij vaak onrustig en druk. Hier zagen we een parel van talenten gebruiken/ toepassen. Energie, maar dan op zijn best.

8

5. Werken met Kindportretten Een portret creëert een indruk, die erom vraagt uitgedrukt te worden. In eerste instantie lijkt het werken met kindportretten iets te zeggen over de kinderen. “ Kindportretten” zegt echter iets over ons, als leerkracht en opvoeder. Welk portret in mijn groep maakt mij handelingsverlegen? Welk portret raakt mij? Wat gebeurt er met mij, wanneer ik aandacht heb voor dit portret? Waarom en wat zegt dit over mij, Waarom heb/maak ik dat bepaalde portret van dat kind? Deze vragen bieden de leerkracht de mogelijkheid om naar zichzelf te kijken. Hoe ziet mijn eigen portret er uit? Wie ben ik als leerkracht? Wat heb ik te benutten richting dit kind? Hoe creëer ik een rijke leeromgeving voor dit kind? Hoe kan ik dat vorm geven?. Wanneer je via deze weg ontdekt wat jouw sterke leerkrachtvaardigheden zijn en welke je nog krachtiger mag maken, kom je achter je authentiek zijn. Achter jouw roeping. Dit leidt tot het ontstaan van een rijke omgeving waarin ieder kind op jouw weg, ook de mogelijkheid krijgt om zijn of haar uniek zijn te ontdekken. Van daaruit verantwoordelijkheid kan nemen voor eigen ontwikkeling om zo bij zijn of haar roeping te komen. Dit vraagt leerkrachten zonder vrees, open en eerlijk durven kijken naar jezelf als leerkracht. Kindportretten staan centraal bij leerlingbesprekingen en functioneringsgesprekken. Ook worden er regelmatig Kindbesprekingen gehouden. Hierbij zijn ook de beide ouders aanwezig, meerdere leerkrachten, en indien gewenst de gedragsspecialist. Tijdens een Kindbespreking staat het kindportret centraal om vanuit de verschillende perspectieven verbinding te zoeken, als vangnet voor dit kind. De informatie die tevoorschijn komt vanuit deze Kindbespreking biedt school optimaal de mogelijkheid om samen met zijn of haar omgeving een vangnet te zijn en het kind passend te begeleiden.

9

Voor ieder kind, voor ieder mens is het van belang om te mogen zijn wie hij of zij is. Kunnen leren en leven vanuit de kracht van eigen en gezamenlijke talenten. Dit geldt zeker ook voor ons als Daltonschool, kunnen werken vanuit eigenheid. Gebundelde talenten maken een krachtig geheel, de school. Werken vanuit de Daltonvisie zijn betekent dat we een “ learning studio” kunnen en mogen zijn. Dit geeft ons volop de mogelijkheid om vanuit vertrouwen en ruimte te werken aan ontwikkeling, aan voortdurend in beweging zijn, aan het verbeteren van kwaliteit en brede opbrengsten. Met dit portfolio willen we graag een beeld geven van wie wij zijn als Daltonschool. Waar wij trots op zijn, hoe wij vorm geven aan ons onderwijs vanuit de Daltonkernwaarden, waar we nu aan werken en waar we nog verder in willen ontwikkelen.

10

Het bestaande Daltonborgingsdocument is bekeken door de Daltoncoördinator en het team. Collega’s hebben collegiale consultaties afgelegd. Zij zijn bij elkaar in de groep geweest om, met het borgingsdocument in hun achterhoofd, te kijken in de spiegel van hun collega. Met als doel: “Hoe werk ik Dalton”. Na afloop zijn zij in gesprek gegaan over de Dalton-doorgaande lijn en wat er zichtbaar is van de geborgde afspraken en wat aandacht verdient. De Daltoncoördinator heeft gesprekken met de collega’s gevoerd n.a.v. de consultaties De Daltoncoördinator heeft klassikale consultaties afgelegd en heeft n. a.v. deze consultaties aantekeningen vastgelegd over wat zij heeft gezien in de groepen. De Daltoncoördinator heeft de bevindingen met het team besproken tijdens een algemene vergadering. Samen is er besproken en besloten welke afspraken gehandhaafd moeten worden, welke herzien en welke weggelaten kunnen worden. De Daltoncoördinator heeft de afspraken vastgelegd en teruggekoppeld naar het team. Collega’s leggen collegiale “ op-koers” consultaties af om te kijken hoe ver de nieuwe afspraken zijn ingevoerd en gehanteerd worden.

11

Scholing We werken tijdens onze studiedagen samen met Annemarie Wenke, van “Wenke perspectief”. Het doel van deze studiedagen is om samen vorm te geven aan een eigen pedagogisch- didactisch werkende Daltonschool. (zie verder onze jaarplannen) Vergaderingen De bouwleiders hebben op de jaarplanning hun bouwvergaderingen vastgelegd. Tijdens deze vergaderingen is er ook ruimte voor bouw doorbrekend overleg. Dalton is een vast onderdeel op de agenda. Een aantal keren per jaar wordt er teambreed vergaderd. Leerlingen Een aantal leerlingen van groep 8, die de rondleidingen door de school verzorgen, doen voorafgaand aan open ochtenden een “op-koers” ronde om in de verschillende groepen te kijken of de doorgaande lijnen nog helder zijn. Collegiale consultaties Deze vinden minimaal één keer per jaar plaats. Leerkrachten kijken bij elkaar in de groep. De aandacht ligt tijdens deze consultaties op de spiegel die de leerkracht door de collega wordt voorgehouden. Klassikale consultaties Tijdens deze consultaties bezoekt de Daltoncoördinator, de IB-er en de directeur de leerkracht in de groep. Evaluatie borgingsdocument In januari en mei wordt tijdens de teamvergadering ons Daltononderwijs geëvalueerd a.d.h.v. het borgingsdocument, zo nodig wordt dit aangepast.

12

Why

Binnen het Daltononderwijs is leven, leren en werken vanuit ieders eigenheid een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Een goede interactie en verbinding tussen school en ouders leidt tot het zien en horen van kinderen vanuit de verschillende perspectieven. Dit leidt tot het op de zo passend mogelijke manier het kind stimuleren en ondersteunen bij zijn of haar ontwikkeling.

How 1. Nieuwjaarsreceptie in augustus/september en januari. 2. Oudercafé ‘s, in de week na een vakantie op de dinsdag en de vrijdag 3. Mogelijkheid voor ouders tot het meedraaien tijdens open ochtenden 4. Inloop tussen 8.00 uur – 8.15 uur 5. Weet hebben van talenten, deze inzetten en benutten 6. Organisatie informatieavonden 7. Vaste contactmomenten met ouder, ouder en kind, tijdens gesprekken 8. Meerdere keren per jaar worden ouders uitgenodigd om door leerlingen zelf gemaakte presentaties te bekijken om vervolgens ook samen te reflecteren. Het HOW komt specifiek tot uiting in het WHAT door: 1. Aan het begin van het schooljaar en kalenderjaar ontmoeten leerlingen, ouders en leerkrachten elkaar tijdens een “nieuwjaarsontmoeten”. Deze ontmoeting leidt niet alleen tot een verbetering van de contacten tussen ouders en leerkrachten maar ook tussen ouders onderling. Hierdoor ontstaat meer begrip over en weer, ontstaat er meer ruimte en begrip voor elkaar en elkaars kinderen. Ook resulteert dit in dat wanneer kinderen ergens spelen, feestjes hebben e.d., ouders van elkaar weten waar en bij wie hun kind is. 2. Na elke vakantie kunnen ouders aanschuiven in het oudercafé. Hier is ruimte voor ontmoeten, delen, vragen stellen. De directeur of één van de leerkrachten is hierbij aanwezig.

13

3. Ouders krijgen de gelegenheid om gedurende een open ochtend mee te draaien in de school. Deze ochtenden starten altijd met een gesprek over de eigen basisschooltijd a.d.h.v. een foto van de ouders als kind van die leeftijd. De ochtend wordt afgesloten met een presentatie van de leerlingenraad en een evaluatie 4. Iedere ochtend gaat de deur om 8.00 uur open. Ouders en leerlingen zijn dan van harte welkom voor een praatje, vragen stellen, werk te bekijken of een afspraak te maken. 5. Aan het begin van het schooljaar worden ouders gevraagd een lijst in te vullen waar ze dat schooljaar aan willen bijdragen. Iedere groep heeft een groepsouder. Deze ouder is de verbinding tussen de leerkracht en de andere ouders wanneer er ouderbetrokkenheid wenselijk is voor een bepaalde groep. Ook kunnen ouders hun talenten inzetten om leerkrachten of leerlingen te begeleiden bij bepaalde activiteiten die geïnitieerd worden door de leerkracht of de ouders zelf. 6. Aan het begin van het schooljaar vindt er een informatieavond plaats. De leerlingen van de groepen 5 t/m 8 verzorgen deze avond zelf. De leerlingen van de groepen 1 t/m 4 laten via foto’s en filmpjes op het digibord ouders zien hoe een dag in hun groep er uit ziet. Eén keer per jaar vindt er ook een specifieke avond over Dalton plaats, deze wordt door de leerlingenraad georganiseerd en geleid. 7. Gedurende het schooljaar zijn er een aantal vaste contactmomenten tussen leerlingen, ouders en leerkrachten. In november, februari en juni. De gesprekken in november vinden plaats tussen ouders en leerkracht. In februari zijn er portfoliogesprekken. Vooraf kunnen leerlingen met hun ouders deze al bekijken en bespreken. In de groepen 1 t/m 4 worden deze gesprekken tussen ouders en leerkracht gevoerd. In de groepen 5 t/m 8 zijn de leerlingen hierbij aanwezig. In juni presenteren alle leerlingen, groep 1 t/m 8 hun portfolio aan de ouders en leerkracht. 8. Twee keer per jaar is er een project, aan het eind van de tweede week presenteren alle leerlingen hun werk tijdens een open middag. In de bovenbouw werken ze met Topondernemers. Drie thema’s per schooljaar. Eén thema duurt tien weken. Aan het eind van ieder thema presenteren de kinderen aan hun ouders, dat wat ze geleerd hebben over het behandelde thema.

14

What Voor een Daltonschool geldt dat de ouders, vanuit de kernwaarden betrokken zijn bij de school. Zij zijn vanuit hun eigenheid betrokken bij de school, daar waar nodig werken zij samen. Ze nemen hun verantwoordelijkheid t.a.v. de verbinding die zij vormen tussen school en hun kind(eren). Vanuit deze betrokkenheid, bijdragen en samenwerking kunnen allerlei projecten en trajecten effectief worden uitgevoerd. Door de “How” consequent toe te passen wordt voelbaar, zichtbaar en hoorbaar hoe iedereen elkaar nodig heeft, aanvult en versterkt. Door de bewustwording hiervan, juist ook bij ouders, komen er meer ouders naar de informatieavonden en is merkbaar dat de school laagdrempeliger wordt. Het op de hoogte zijn van de ontwikkelingen van de school, informatieavonden en het leerproces van hun kind, portfolio-presentaties, leidt vanuit dit betrekken tot steeds meer betrokkenheid en de beleving van dat een school een leef-en leerplek is voor alle betrokkenen. Door leerlingen hierbij een belangrijke rol te laten spelen ontstaat er bij hen ook hetzelfde proces; de school is een veilige ontwikkelplek met ruimte om te kunnen ontwikkelen. Vanuit eigenheid heeft ieder zijn of haar bijdrage en vormen we in de verbinding, een leer-krachtige omgeving.

15

Why Weet hebben van jouw eigenheid en vertrouwen op jezelf, is de basis voor zelfstandig werken, zelfstandig leren, zelfstandig leven. We geven dit kinderen mee zodat ze in staat zijn om onafhankelijk hun verantwoordelijkheid te durven en te kunnen nemen om zo een bijdrage te leveren aan de wereld waarin zij lerend leven.

How Zelfstandig werken

16

Kleuterbouw Zodra Pompon op de stoel zit kunnen de kinderen zelfstandig aan het werk. De daarbij behorende afspraken zijn op foto’s zichtbaar, deze hangen in de klas. Middenbouw Nadat de stiltetijd, het stoplicht staat dan op rood, voorbij is wordt het stoplicht op oranje gezet. De volgende stappen worden gezet tijdens het zelfstandig werken. (zie foto’s vorige pagina) De kaarten hangen per afspraak/stap zichtbaar in de groep. Bovenbouw Voor de groepen 6 t/m 8 hangt er één kaart zichtbaar, met daarop de afspraken/stappen, in de groep.

Dagkleuren Kleuterbouw In de school worden de dagen van de week iedere dag aangegeven met een vaste kleur. Bij de kleuters worden deze kleuren aangegeven op de tijdswijzer. Ook bij het planbord hangen de dagkleuren zichtbaar.

17

Midden-en bovenbouw De dagkleuren hangen in de groepen 3 t/m 8 zichtbaar in de klas

Taakbrief en plannen

Kleuterbouw Het planbord is een voorloper voor de taakbrief. De kinderen plannen twee taken op het planbord en geven door middel van gekleurde magneetjes aan op welke dag zij de taken

gaan maken. Is de taak af dan geven de kinderen dit aan op het planbord. Op deze jonge

leeftijd worden de kinderen veelal door de leerkracht tijdens het plannen bij de hand genomen.

18

Middenbouw In groep 3 werken de kinderen met een eenvoudige taakbrief. De meeste kinderen werken met een dagtaak. In groep 4 en 5 werken de kinderen met een taakbrief. Op maandag kleuren de kinderen de dagen van de week in en de taakbrief wordt besproken. Wanneer de kinderen klaar zijn met hun werk dan strepen ze dit af op hun taakbrief. Bovenbouw De meeste kinderen werken met een weektaak. Op de taakbrief staan de taken en lessen die de kinderen die week moeten maken. Aan het begin van de week op maandag krijgen de kinderen de taakbrief. De leerkracht laat de kinderen de taakbrief goed doorlezen en neemt de planning van de week op het planbord met de kinderen door. De kinderen mogen zelf weten wanneer zij hun werk inplannen. Op maandagmorgen staat er dertig minuten voor om het werk van die week in te plannen.

Planbord

19

Kleuterbouw In de klas hangt een lijn met dagritmekaarten. Op deze kaarten staan afbeeldingen. Hierop kunnen kinderen aflezen hoe de dag eruit ziet. Ook schept dit duidelijkheid voor de kinderen over wat er van ze wordt verwacht. Doordat het plaatjes zijn kunnen ze het zelf bekijken en begrijpen. Op het planbord plannen de kinderen hun taken van de week. Midden- en bovenbouw In elke groep hangt een planbord om de kinderen steun te bieden bij het plannen en uitvoeren van hun eigen werk en taken

Uitgestelde aandacht

Kleuterbouw De vrolijk gekleurde handpop Pompom speelt een centrale rol in de taal methode Schatkist, die wij op school gebruiken. Pompom is het vriendje van de kinderen. Hij stelt vragen, kijkt toe, speelt en leeft mee. Bijvoorbeeld: als in de winter de kinderen al naar school komen als het nog donker is, vraagt Pompom hoe dat komt. Bij de kleutergroepen zetten we Pompom op de stoel van de leerkracht bij uitgestelde aandacht. De kinderen weten dan dat ze de juf niet mogen storen. Natuurlijk zijn er uitzonderingen. Dit weten de kinderen. Ook maken de kinderen in de onderbouw al kennis met de timetimer op het digibord.

20

Midden -en bovenbouw In de groepen 3 t/m 8 wordt er gewerkt met het stoplicht en timetimer op het digibord. Nadat de leerkracht klassikaal instructie heeft gegeven gaan de kinderen zelfstandig aan het werk. Het stoplicht staat op rood. De stiltetijd wordt opgebouwd per groep. Begin groep 3 -> eind groep 3 10 minuten Begin groep 4 -> eind groep 4 15 minuten Begin groep 5 -> eind groep 5 20 minuten Begin groep 6 -> eind groep 6 30 minuten Groep 7 30 minuten Groep 8 30 minuten

Zelfcorrectie

Kleuterbouw In groep 1 en 2 werken we met zelfcorrigerend ontwikkelingsmateriaal. Middenbouw In de middenbouw kijken we wat kinderen zelf kunnen en sluiten daarbij aan. Dit kan per leerling en/of per vaardigheid verschillen. Bovenbouw De kinderen in de bovenbouw kijken hun gemaakte werk zelf na. De afspraak is dat wanneer ze meer dan vier fouten in één opdracht hebben, ze hulp vragen bij de leerkracht. De fouten worden daarna verbeterd.

21

What

Impressie zelfstandigheid

Voor de uitgebreide impressie verwijzen we u naar de website www.albertineagnesschool.nl

22

Why?

Als individu zijn we onderdeel van de samenleving. Dit woord zegt alles; in de wereld leven we samen, zijn we op elkaar aangewezen. Om zelf hierin volledig te kunnen deelnemen is het van belang dat je als kind leert, om samen te werken en samen te leren. Het is van belang om te ontdekken dat door het verbinden van jouw eigenheid met die van de ander de samenleving versterkt wordt en zo een vruchtbare leef -en leerplek wordt voor ieder die daar onderdeel van is.

How Maatjes

Groep 1 t/m 8 Door de hele school wordt er om de twee weken maatjes gekozen die door de kinderen zelf worden gekozen. Gedurende twee weken werken ze samen met hun maatje en kunnen ze hun maatje om hulp vragen.

23

Teamrollen

Taken van de taakkapitein: Je zorgt ervoor dat iedereen bij de groep en de taak betrokken blijft. Wanneer iemand in de groep over andere dingen praat dan de taak dan zeg je: “Eventjes erbij blijven” Wanneer de groep niet meer geconcentreerd is, zeg je: “Kom op, probeer nog even mee te doen” Taken van de materiaalbaas: Je let goed op welke materialen jullie nodig hebben en waar he ze kunt halen. Je haalt de materialen snel op zodat je groep aan het werk kan. Als tijdens het werk nog materiaal nodig is, mag jij dat gaan halen. Als het werk klaar is lever je het werk in bij de leerkracht en ruim je de materialen die jullie hebben gebruikt op. Taken van de stiltebaas: Je let op of de kinderen stil en rustig aan het werk zijn. Taken van de duizendpoot: De duizendpoot helpt de taakkapitein, de materiaalbaas en de stiltebaas. En vervangt zo nodig bij afwezigheid.

taakkapitein materiaalbaas

stiltebaas duizendpoot

24

Kleuterbouw In de kleutergroepen maken we de kinderen bekend met een aantal benamingen van de teamrollen. Bij de kleuters wordt bijvoorbeeld de stiltebaas ingezet. De stiltebaas let op of het bijvoorbeeld tijdens het voorlezen stil is. Midden-en bovenbouw De teamrollen hangen zichtbaar in de klas. De kinderen hebben een vaste taak binnen het groepje. Na het maatjes kiezen worden deze taken nog eens doorgenomen en verdeeld. Tijdens het werken in groepjes, attenderen we de kinderen op de teamrollen.

.

25

What Impressie samenwerken

Voor de uitgebreide impressie verwijzen we u naar de website www.albertineagnesschool.nl

26

Why Vrijheid is essentieel voor de ontplooiing van de persoonlijkheid van een mens. Vrijheid betekent, binnen ons onderwijs, eigen keuzes mogen maken en daar verantwoordelijkheid in krijgen en nemen. Op deze manier is er ruimte voor ieder individu om recht te doen aan eigenheid, eigen interesses, eigen behoeften, eigen doelen. Verantwoordelijkheid geven, krijgen en nemen leidt automatisch tot verbondenheid. Je bent in het leren en leven namelijk niet alleen verantwoordelijk voor jezelf maar ook voor de ander en het grotere geheel. Daarom is het maken van gezamenlijke afspraken en het aanbrengen van kaders van belang om recht te doen aan autonomie, competenties en de verbondenheid van leerlingen.

How

Werkplekken “Kiezen van de werkplek die jou past”

27

Kleuterbouw De kinderen mogen hun eigen werkplek kiezen bij de kleuters. Middenbouw Na de uitgestelde aandacht mogen de kinderen hun eigen werkplek bepalen. Kinderen mogen gebruik maken van de stilteruimte na overleg met juf en met een reden. Ze nemen een kaartje mee met afspraken.

Keuzewerk Kleuterbouw Op het planbord bij de kleuters staan naast de verplichte taken het keuzewerk.

Middenbouw Er is in groep 3 een keuzewerkbord. Kinderen kunnen hier zelf hun keuze op aangeven. Op de taakbrief in de groepen 4 en 5 staat aangegeven wat het keuzewerk is. Het aanbod is wisselend en wordt bedacht door leerkracht/leerling. Bovenbouw In groep 6 worden de opdrachten van het keuzewerk gelinkt aan het thema van Topondernemers, jaargetijde, actuele ontwikkelingen of feesten door het jaar heen. We proberen aan zoveel mogelijk talenten van het kind tegemoet te komen, daarbij rekening houdend met een veilige leefomgeving. In het lokaal staat een doos waarin de kinderen zelf op een format aan kunnen geven welk keuzewerk zij graag op de taakbrief zien en waarom zij dit keuzewerk willen. De taakbrief geeft aan dat wanneer de kinderen hun werk af hebben ze een keuze mogen gaan maken op het taakbord. Op het taakbord staat voor zover dat nodig is het keuzewerk aangegeven met een maximum aantal leerlingen. Ze kunnen hun naam hierbij zetten, wanneer ze dat keuzewerk willen gaan doen. In groep 7 werken de leerlingen met keuzewerkkaartjes. De kaartjes zijn ingedeeld op de meervoudige intelligenties. De taakbrief geeft aan dat wanneer de leerlingen hun werk af hebben zij een keuzekaartje mogen gaan kiezen en uitwerken. Na afloop van de activiteit geven ze met een rode of

28

groene stift op de krullijst aan of ze de opdracht wel of niet leuk vonden. Zo krijgen de leerlingen inzicht waar hun talenten liggen. In groep 8 staat het keuzewerk aangegeven op de taakbrief. Wanneer het werk af is kunnen de leerlingen een keuze hieruit maken. Eigen inbreng is altijd mogelijk. In de praktijk zien we dat de leerlingen nog veel tijd besteden aan het maken van hun werk en relatief weinig aan keuzewerk toekomen. Bovenbouw in ontwikkeling Het keuzewerk heeft dit schooljaar onze aandacht. We willen de leerlingen graag uitdagen in het gebruik maken van hun talenten. We zijn van mening dat de keuzekaartjes die gebruikt worden in groep 7 hier een goede bijdrage aan leveren. Daarom willen we dit schooljaar in alle drie de groepen deze kaartjes gaan introduceren. Ook vinden we het belangrijk dat keuzewerk een vast plaatsje op het rooster krijgt, zodat iedereen de kans heeft om zijn of haar talent te benutten. Aan het einde van dit schooljaar zal dit worden geëvalueerd samen met de leerlingen.

29

Coöperatieve werkvormen Groep 1 t/m 8 In alle groepen wordt er gewerkt met coöperatieve werkvormen. Dit daagt de kinderen uit tot actief leren, het stimuleert de interactie tussen leerlingen, kinderen leren hierdoor van elkaar en het zorgt voor een goed pedagogisch klimaat in de groep

Huishoudelijk takenbord

Kleuterbouw Het huishoudelijk takenbord hangt zichtbaar in de klas. Kinderen zien hier op voor welke taak zij in de klas en op de gang verantwoordelijk zijn. Elke dag na het spelen en werken voeren kinderen zelfstandig, samen met hun maatje, de taak uit. Midden- en bovenbouw Ook in de groepen 3 t/m 8 hangt het huishoudelijk takenbord zichtbaar in de gang. De kinderen voeren minimaal drie keer per week de taken uit.

30

Klassenvergadering

Kleuterbouw Er wordt op een eenvoudige en passende manier vorm gegeven aan de klassenvergadering.

Middenbouw (groep 3 en 4) In de middenbouw houden de kinderen op een eenvoudige manier een klassenvergadering. Onderwerpen die de kinderen voor de hele school belangrijk vinden worden doorgegeven aan de leerlingenraad.

Bovenbouw (groep 5/6/7/8) In de bovenbouw vergaderen de kinderen de week vooraf de leerlingenraadvergadering. De punten die belangrijk zijn om mee te nemen naar de leerlingenraad worden meegenomen en daar besproken. Na de leerlingenraad vergadering vindt er een terugkoppeling plaats in de groepen.

31

Leerlingenraad Het samen verantwoordelijk zijn voor de leef- leeromgeving betekent dat het van belang is dat de stem van de leerlingen gehoord wordt. We hebben daarom een leerlingenraad, waarin uit de groepen 5 t/8 leerlingen zitten, twee per groep, die hun groep vertegenwoordigen. Zij zijn de spreekbuis van hun groepsgenoten. In de verschillende groepen worden klassenvergaderingen gehouden, onderwerpen die hier naar voren komen worden meegenomen naar de vergadering van de leerlingenraad. De leerlingenraad kan ook meepraten of -beslissen over onderwerpen die worden aangedragen door team, OR of MR. De leden van de leerlingenraad worden gekozen door de andere leerlingen uit hun groep. Aan het begin van het schooljaar kunnen leerlingen zich verkiesbaar stellen. Deze leerlingengeven vervolgens een korte presentatie waarom hij of zij graag zitting wil nemen in de raad. Twee leerkrachten begeleiden de leerlingenraad. Het eerste gedeelte van de vergadering is altijd samen met de directeur zodat de leerlingen richting haar vragen en opmerkingen kunnen plaatsen. Daarnaast kan de directeur hen om advies vragen en informatie verstrekken over zaken die in de leerlingenraad en de school actueel zijn Ook buiten school vertegenwoordigt de leerlingenraad de Albertine Agnesschool. AL enige tijd was er sprake van een nauwe samenwerking tussen het Fries Museum en onze

leerlingenraad. Activiteiten waar zij betrokken waren bij o.a. het uitproberen en feedback geven op onderwijsprogramma’s. Een presentatie hiervan tijdens een onderwijsavond voor leerkrachten en docenten uit de hele provincie. Deze samenwerking heeft geresulteerd in dat zij vanaf einde schooljaar 2014/2015 het (kinder) directieteam van het Fries Museum vormen. Waardoor zij stem kunnen geven aan meerdere processen t.a.v. kunst en cultuur, namens hen zelf en vele andere basisschoolkinderen.

32

What

Impressie vrijheid in gebondenheid

33

Voor de uitgebreide impressie verwijzen we u naar de website www.albertineagnesschool.nl

Why Alleen wanneer je lef en moed hebt om oprecht in de spiegel te kijken bied je jezelf de kans om te ontwikkelen. Dit vraagt om een gevoel van veiligheid en vertrouwen op jezelf en op de omgeving. Het is van belang dat je weet hebt van je talenten zodat je van daaruit verder kan ontwikkelen in dat wat aandacht en groei vraagt. Zo ontstaat autonomie en is er ruimte om eigenaar van je eigen leef- en leerproces te worden. How Portfolio

34

Kleuterbouw Bij de kleuters werken we met thema’s. De kinderen verzamelen na elk thema twee werkstukken wat ze hebben gemaakt. De leerkracht gaat hierover met het kind in gesprek. Tijdens het gesprek geeft het kind aan of hij/zij het werkje moeilijk vond of dat het al goed ging en waarom. Aan het einde van het schooljaar tijdens de portfoliogesprekken vindt er een gesprek plaats tussen kind – ouder – leerkracht. Het kind presenteert hier het portfolio aan zijn/haar ouders. Midden- en bovenbouw De kinderen verzamelen het hele jaar door werk waar ze trots op zijn, waar ze veel van hebben geleerd, wat ze nog moeilijk vinden en werk wat ze leuk vinden. Kinderen kunnen zelf ook met materialen komen wat ze graag in hun portfolio willen doen. De bovenbouw werkt in periodes van 4 a 5 weken. Aan het einde van deze periodes is er een zogenoemde herhalingsweek, waarin de kinderen gestelde leerdoelen evalueren. De evaluatievormen van Topondernemers worden ook aan het portfolio toegevoegd. Twee keer per jaar werken de kinderen van groep 1 t/m 8 samen. Een ouder kind zoekt samen met een jonger kind het portfoliowerk uit. De groep is deze ochtend verdeeld in twee groepen. Wanneer de eerste groep naar de jongere kinderen gaan om hen te helpen, is de tweede groep bij de eigen leerkracht. Zij hebben in kleinere groepjes een leerdoelen/portfoliogesprek met de leerkracht. Aan het einde van het schooljaar tijdens de portfoliogesprekken vindt er een gesprek plaats tussen kind – ouder – leerkracht. Het kind presenteert hier het portfolio aan zijn/haar ouders. Tijdens de weken van de ouder/portfoliogesprekken in februari, is er tijdens de inloop ’s morgens gelegenheid voor de leerlingen om hun portfolio aan de ouders te presenteren. De ouders geven hun zoon of dochter aansluitend op een formulier aan waar ze trots op zijn en waar ze nog mogelijkheid tot groei zien. Dit formulier wordt toegevoegd aan het portfolio.

35

What

Impressie reflectie en evaluatie

36

Voor de uitgebreide impressie verwijzen we u naar de website www.albertineagnesschool.nl

Why Een krachtige leef – en leeromgeving waar de doelen voor iedereen helder zijn, biedt de mogelijkheid om optimaal (eigen) bronnen aan te boren, te benutten en te ontwikkelen.

How Leerdoelentoetsen en – gesprekken

Middenbouw In groep 3,4 en 5 worden de toetsen vooraf getoetst. De scores worden ingevuld door de kinderen op een werkblad. Zij kleuren een rondje bij de onderdelen van de toets. De rondjes kunnen geel/groen, oranje of rood gekleurd worden. Al naar gelang de score die behaald Bovenbouw De kinderen maken aan het begin van elk blok een vooraf toets. De kinderen krijgen hierdoor inzicht aan welke onderdelen ze nog moeten werken. Ze bepalen n.a.v. hiervan hun leerdoel. Gedurende het blok werken de kinderen aan het leerdoel. We merken dat het een punt van aandacht is om leerlingen te begeleiden in het scherp blijven op deze leerdoelen We zijn continu op zoek naar manieren om hier een bevredigende invulling aan te geven. Ook worden er door de leerkrachten gesprekken met de leerlingen gevoerd over de leerdoelen.

37

Instructiewinkel

Kleuterbouw In groep 1 en 2 wordt er gebruik gemaakt van de instructiewinkel. Zo is er in één oogopslag te zien wie er bijvoorbeeld al kan ritsen. Kinderen zien inzichtelijk bij wie ze hulp kunnen vragen. Middenbouw In groep 3 en 4 worden met hulpkaartjes gewerkt. Vanaf groep 5 met een instructiewinkel.

38

Bovenbouw In de bovenbouw wordt gebruik gemaakt van een instructiewinkel op het instructiebord. Wanneer kinderen hulp nodig zijn, vragen zij eerst hun maatje om hulp. Mocht het zo zijn dat het probleem hiermee niet is opgelost dan schrijven de kinderen hun naam op het instructiebord. Vervolgens krijgt hij/zij instructie van een mede leerling of de leerkracht.

Handelingswijzers Groep 1 t/m 8 Om zelfstandigheid te vergroten, om elkaar ondersteunend te kunnen helpen en om te evalueren/reflecteren maken we gebruik van handelingswijzers.

Kindportretten

(zie ook bij de Parels, pg 8) Aan geraakt door het kind Zelf de leer kracht in dit kind aanspreken zo leren organiseren dat het vorm krijgt in het werken van alle dag. (A.W) Om ons onderwijs effectief vorm te geven is het van belang dat we ons bewust zijn dat ons pedagogisch, didactisch en organisatorisch handelen altijd passend bij moet dragen aan een krachtige leer-en leefomgeving. Om dit te kunnen bereiken werken we met Kindportretten als reflectie-instrument. Het Kindportret als input voor de krachtige leeromgeving. Dit betekent dat de leerkracht één (of twee leerlingen) uit zijn of haar groep kiest die handelingsverlegen maakt, die vraagt om “ander” leerkrachtgedrag, die hem of haar de spiegel voorhoudt. Het vraagt lef en moed van de leerkracht om in die spiegel te kijken en zijn of haar leer-krachtgedrag te zien, door het kind heen; Wie ben ik als leerkracht? Wat heb ik te benutten richting dit kind? Hoe creëer ik een rijke leeromgeving voor dit kind? Hoe kan ik dat vorm

39

geven? Etc. Wanneer je via deze weg ontdekt wat jouw sterke leerkrachtvaardigheden zijn, ontdek je ook die vaardigheden die je hebt te ontwikkelen om het eigen pedagogisch, didactisch en organisatorisch handelen te versterken. Dit betekent dus ook dat bijv. bij het opstellen van de groepsplannen het Kindportret leidend is. Door de elkaars sterke leerkrachtvaardigheden, talenten, te benutten op teamniveau, bouw je met samen, vanuit ieders eigenheid, aan een effectieve, leer-krachtige school.

What

Impressie effectiviteit / doelmatigheid Voor de uitgebreide impressie verwijzen we u naar de website www.albertineagnesschool.nl

40

Why Een belangrijke basis voor het werken vanuit de Daltonvisie is dat iedereen verantwoordelijkheid neemt en geeft. Om vanuit deze eigen verantwoordelijkheid te komen tot een gezamenlijke verantwoordelijkheid is het maken van afspraken en deze te borgen, voorwaarde. Borgen is hierbij vooral gericht op door-leren.

How Daltonafspraken In elke groep hangen de daltonafspraken, wat betreft zelfstandig werken, zichtbaar voor de kinderen, leerkrachten en ouders.

10 leefregels Tijdens het schooljaar wordt in elke groep het voorkomen van pesten aan de orde gesteld. We doen dit a.d.h.v. de 10 leefregels tegen het pesten, die in elk lokaal hangen. Ieder maand stellen we een leefregel centraal.

Op de kalender wordt melding gemaakt van “de leefregel van de maand” zodat ouders ook thuis hier aandacht aan kunnen besteden. Hier volgen de 10 leefregels: 1. IK LUISTER naar jou, maar jij luistert ook naar mij. 2. Iedereen is anders en ziet er anders uit, maar dat is nog GEEN REDEN dat je iemand BUITENSLUIT. 3. Alleen zijn is niet fijn, SPEEL SAMEN in de klas en op het plein. 4. LELIJK PRATEN doen we niet over elkaar, zeg het zelf tegen hem of haar. 5. Als je GEPEST wordt, voel je je naar, je hoort er niet bij, ze vinden je RAAR. Hou het niet GEHEIM, VERTEL het thuis maar. DE meester of juf staan ook VOOR JOU KLAAR. 6. SCHOPPEN, schelden, slaan doet PIJN, dat vinden we NIET fijn. 7. RUZIE? Stap 1. Zeg tegen de ander dat je het NIET LEUK vindt en vraag hem/haar ermee te STOPPEN. Stap 2. Houdt de ander niet op? Ga dan naar de MEESTER of JUF. 8. Een GRAP is GOED, als de ander er ook om LACHEN moet. 9. Doe met ANDERMANS spullen alsof het van JOU is, dan blijft het MOOI en gaat er NIETS mis. 10. PRATEN helpt MEER dan GEWELD, wie het met zijn mond oplost is een held.

41

What

Borging / afspraken Voor de uitgebreide impressie verwijzen we u naar de website www.albertineagnesschool.nl

42

Tot zover

Wij hebben met dit portfolio een beeld willen geven van hoe wij ons onderwijs

organisatorisch, didactisch en pedagogisch vorm geven vanuit onze Daltonsvisie.

Het samen leren en leven betekent dat er nooit sprake kan zijn van stilstand.

We zijn dan ook continu in beweging.

In de spiegel durven kijken om vanuit deze weerspiegeling het lef te hebben om gevraagde

stappen te zetten waardoor voortdurend ont-wikkeling gerealiseerd kan worden.

Ont-wikkeling t.a.v. leren, spelen, werken, leven, durven experimenteren, durven

onderscheidend te zijn zodat er mogelijkheden gecreëerd worden voor ieder om

“tevoorschijn te komen”.

Om zo, vanuit de eigenheid bij te dragen aan het grotere geheel.

In het Daltonbeleidsplan hebben wij voor de komende jaren beschreven hoe wij werk willen

maken van onderwijs waarin wij geloven.

Voor meer informatie verwijzen wij u naar onze site, waarop u o.a. ook onze schoolgids kunt

vinden www.albertineagnesschool.nl

Kloppend

de liefde komt er door heen

verbonden met dat wat er feitelijk is

aan wat er aangeraakt wordt bij de ander

open luisteren en kijken, zoekend naar de ruimte

die er dan ontstaan kan

om werkelijk te zien en te horen

daar waar het hart klopt,

de emoties regeren

moed nemen om de innerlijke wijsheid aan te spreken

om ook bij de ander de kwetsbaarheid aan te raken

zodat er wankelend naar elkaar toe bewogen wordt

in de aanraking die ontstaat

Ieders eigenheid oprecht durven aanspreken

zodat ieder deelnemer is

en verantwoordelijkheid gevraagd kan worden om

Iedereen aansprekend een veilige bedding te bieden

voor het kind

(in ieder van ons)

kloppend

TH