Cyprus. 10 000 jaar geschiedenis en cultuur

Cyprus. 10 000 jaar geschiedenis en cultuur

CYPRUS VERKEERSBUREAU

www.visitcyprus.com

INHOUD

I N H O U D

1

INTRODUCTIE 3

CYPRUS: 10.000 jaar geschiedenis en cultuur 4

DE GESCHIEDENIS VAN CYPRUS 5 - 14

8200-1050 v.Chr. De prehistorie 5

1050-480 v.Chr. De vroege historie: geometrische en archaïsche periode 6

480 v.Chr.-330 A.D. De klassieke, hellenistische en Romeinse periode 7

330-1191 De Byzantijnse periode 8 - 9

1192-1489 De Frankische periode 10

1489-1571 De Venetiaanse periode 11

1571-1878 De Osmaanse periode 12

1878-1960 De Britse periode 13

1960-heden De Republiek Cyprus, de Turkse invasie,

lid van de Europese Unie 14

LEFKOSIA (NICOSIA) 15 - 28

LEMESOS (LIMASSOL) 29 - 38

LARNAKA 39 - 48

PAFOS 49 - 60

AMMOCHOSTOS 61 - 64

TROODOS 65 - 73

ROUTES: Byzantijnse route, Aphrodite-route 74

KANTOREN CYPRUS TOURISM ORGANISATION 75

2

10 000JAAR GESCHIEDENIS EN CULTUUR

LefkosiaLefkosia

LemesosLemesos

LarnakaLarnaka

PafosPafos

AmmochostosAmmochostos

TroodosTroodos

Ondanks zijn geringe afmetingen bezit Cyprus een bijzonder rijk cultureelerfgoed. Verspreid over het eiland liggen enorme aantallen opgravingen,forten, kastelen en andere monumenten. De oudheden van Pafos, deneolitische nederzetting Choirokoitia en tien Byzantijnse kerken in hetTroodosgebergte staan op de Werelderfgoedlijst van de UNESCO.

Het doel van deze brochure is om u behulpzaam te zijn bij het ontdekkenvan de culturele rijkdom van ons prachtige eiland. Het personeel van dekantoren van de Cyprus Tourism Organisation (CTO) zal u graag adviserenbij het plannen van een bezoek aan Cyprus. Bij deze kantoren is ook gratisdocumentatiemateriaal over tal van onderwerpen verkrijgbaar. De adressenvan onze kantoren vindt u achterin deze brochure. Informatie kunt u ookvinden op onze website: www.visitcyprus.com.

Helaas wordt het noordelijk deel van Cyprus sinds juli1974 door Turkije bezet gehouden. Het cultureelerfgoed in dit gebied heeft zwaar te lijden gehad vande bezetting. De bezettingsmacht heeft systematischgeprobeerd de culturele en demografische structuur vanhet noordelijk deel van Cyprus te veranderen.

INTRODUCTIE

I N T R O D U C T I E

WO

RL

DH

ERITAGE ñ PATRIM

OINE

MO

ND

IALñ

PA

TRIMONIO MUNDIALñ

3

1. De neolitische nederzetting Choirokoitia

2. Het oude stadskoninkrijk Kourion

3. Agios Nikolaos tis Stegis-kerk, Kakopetria

1

2

3

Het cultureel erfgoed van een land is zijn belangrijksteverworvenheid. Het verleent een volk zijn identiteit en eengevoel van eenheid en verbondenheid met het verleden.Cyprus is het op twee na grootste eiland in de MiddellandseZee en ligt op het kruispunt van Europa, Azië en Afrika. Dezecentrale positie heeft een belangrijke rol gespeeld in deturbulente geschiedenis van het eiland.

Ca. 3500 jaar geleden vestigden zich Myceense immigrantenop Cyprus. Met hen deden de Griekse taal en cultuur hunintrede. Tot de vele kolonisten en veroveraars die volgdenbehoren Phoeniciërs, Assyriërs, Egyptenaren, Perzen,Romeinen, Franken, Venetianen, Osmanen en Britten. Allenlieten zichtbare sporen na. Ook bezochten enkele apostelenhet eiland en na de deling van het Romeinse Rijk maakte

Cyprus deel uit van het grootse Byzantijnse Rijk. Het eiland is een openluchtmuseum metprehistorische nederzettingen, Griekse tempels, Romeinse theaters en villa’s, vroeg-christelijkebasilieken, Byzantijnse kerken en kloosters, kruisvaardersburchten, gotische kerken, Venetiaansefortificaties, islamitische moskeeën en Brits-koloniale gebouwen.

In de dorpen worden nog altijd oude gebruiken in ere gehouden. Festivals die hun wortels inde oudheid hebben worden er uitbundig gevierd, zoals de jaarlijkse bloemenfestivals en hetcarnaval. Alomaanwezig is de Griekse godin van de schoonheid, de vruchtbaarheid en de liefde,Aphrodite. Volgens de mythologie werd zij aan de kust van Cyprus uit het schuim van de zeegeboren. Nog altijd waart zij rond in haar geliefde Pafos en is ze zichtbaar in de schoonheid vande landschappen en de charme van de eilandbewoners. In Kouklia, op de plek waar ooit degrote tempel van Aphrodite stond, staat nu een kerkje dat bekendstaat onder de veelzeggendenaam Panagia Aphroditissa, ‘Heilige Maagd Aphrodite’.

Op warme zomeravonden weerklinken tijdens opvoeringen van Griekse drama’s in het oudetheater van Kourion en het al even oude odeon van Pafos de onsterfelijke woorden van Euripidesen Sophocles. Ook de middeleeuwse volksliederen over de legende van Digenis – deonoverwinnelijke grensbewaker van het Byzantium – en zijn prachtige vrouw Rigaina wordennog altijd gezongen. En ieder jaar in september, gedurende het wijnfestival, vloeit het druivennatrijkelijk ter ere van de god Dionysos, de Griekse god van wijn en welbevinden. Cyprus, hetmeest oostelijke deel van Europa, is een kleurrijk mozaïek van uiteenlopende culturen, religiesen tradities.

10 000 jaar geschiedenis en cultuurCYPRUS

4


Het oude theater van Kourion

De prehistorie8200 - 1050 v.Chr.

De eerste tekenen van permanente vestiging op Cyprus dateren van deneolitische periode (8200-3800 v.Chr.). Gedurende de daaropvolgendechalcolitische periode (3800-2400 v.Chr.) werden kleine hoeveelhedenkoper gewonnen. De eilandbewoners leefden in beide periodes zeereenvoudig. Hun huizen bestonden uit één kamer, ze gebruikten stenengereedschappen en kruiken en maakten sieraden van picroliet, eenmineraalsoort die op het eiland voorkwam. Hun voedsel bestond uit graan,vis, lams- en geitenvlees. Overleden eilandbewoners werden binnen denederzettingen begraven. De oudste vondsten van aardewerk dateren van5000 v.Chr.

Rond het eind van de chalcolitische periode en het begin van de vroegebronstijd (2400-2200 v.Chr.) vonden binnen de gemeenschappenbelangrijke veranderingen plaats. De huizen kregen een langwerpige vormen boden plaats voor meerdere kamers. In de landbouw werd de ploeggeïntroduceerd, de doden werden begraven op speciaal aangelegdebegraafplaatsen, en in sieraden werd gewonnen koper verwerkt. Hoewelde ontwikkelingen zeker bijdroegen aan economische groei, leefden deCyprioten tot aan het begin van de late bronstijd (1650 v.Chr.) in kleinedorpen in het binnenland en hadden zij nauwelijks contact met deomringende mediterrane landen.

Uit de late bronstijd (1650-1050 v.Chr.) stamt onweerlegbaar bewijs voorgrootschaliger veranderingen op het eiland. Aan de kust werden kleinesteden gebouwd, het winnen van koper en andere metalen werdintensiever, er werd een schrift ontwikkeld en er waren beduidend meerhandels- en andere contacten met de landen in het oostelijkeMiddellandse-Zeegebied.

De vestiging van grote aantallen Griekse immigranten, die vanaf het laatstedeel van de 13de eeuw v.Chr. in golven naar het eiland kwamen, leiddetot kennismaking met de Griekse taal en cultuur. Grote hoeveelhedenMyceens aardewerk werden geïmporteerd en intensief gebruikt inreligieuze ceremonies en het huishouden. Later werd dit aardewerk lokaalgeproduceerd en verwierf het een vaste plaats in de tradities van het eiland.

DE GESCHIEDENISVAN CYPRUS

D E G E S C H I E D E N I S V A N C Y P R U S

5

1. Stenen bakje, neolitische periode

2. Beeldje in de vorm van een menselijke figuur,chalcolitische periode

3, 4. Platte beeldjes van menselijke figuren,vroege midden bronstijd

5. Aardewerk met witte bovenlaag, late bronstijd

6. Bronzen beeldje van de ‘Gehoornde God’,late bronstijd

1

3

4

2

5

6

Twee belangrijke ontwikkelingen kenmerkten de overgang vanprehistorie naar historie. De eerste was politiek van aard, de tweedehad een technologisch karakter.

De eerste grote verandering was het ontstaan van stadskoninkrijken.Voor de 11de eeuw v.Chr. waren alle steden uit de late bronstijdverwoest, waarschijnlijk door aardbevingen. Volgens volksverhalenwerden de nieuwe steden gesticht door helden uit de Trojaanse oorlog,na terugkeer van het slagveld. Zeker is dat rond deze tijd een laatstegolf van Griekse immigranten arriveerde, waarmee de Griekse taal encultuur de overhand kregen op het eiland. Vanaf de 10de eeuw v.Chr.werden de banden tussen Cyprus en Griekse eilanden als Evia en Kretabijzonder sterk.

De tweede belangrijke ontwikkeling was het gebruik van ijzer naastkoper. Met deze ontwikkeling brak de ijzertijd aan. Werd ijzer eerstalleen in sieraden verwerkt, geleidelijk verving het ook het koper bijhet vervaardigen van gereedschappen en andere gebruiksvoorwerpen.

Onderdeel van de ijzertijd is de zogeheten geometrischeperiode, een naam die verband houdt met degeometrische motieven op het aardewerk uit die tijd.Deze periode viel samen met de komst van dePhoeniciërs naar Cyprus en de kolonisatie van de grote

Myceense kuststad Kition. De Phoeniciërs introduceerden het typisch zwart/roodgekleurde aardewerk, dat later op het eiland geproduceerd zou worden.

De archaïsche periode (750-480 v.Chr.) begon met de onderwerping van Cyprusdoor de Assyriërs. Gedurende deze periode konden de stadskoninkrijken Salamis,Kition, Amathous, Kourion, Idalion, Palaipafos, Marion, Soloi en Tamassos zichalleen als zelfstandige rijken handhaven door tribuut af te dragen aan de Assyrischeheerser.

Na de Assyrische overheersing nam de Egyptische farao Amasis de macht over.Kenmerkend voor deze periode waren de sterke Griekse en oosterse invloeden,die zich bovenal manifesteerden in de kunst en de religie.

6


Het oude stadskoninkrijkKition

De vroege historie: geometrische en archaïsche periode1050 - 480 v.Chr.

Aardewerk uit de geometrische enarchaïsche periode

Gedurende de klassieke periode (480-310 v.Chr.) raakte Cyprus betrokken in deoorlogen tussen de Grieken en de Perzen. De Perzen hadden het eiland sinds 545v.Chr. in handen, maar de Grieken waren vastbesloten de machthebbers uit alleGriekse gebieden te verdrijven. In 450-449 v.Chr. slaagde de vloot van Athene,aangevoerd door Kimon, erin om de stadskoninkrijken Marion en Soloi tebevrijden en Kition te belegeren. Ondanks dit kortstondige succes bleef Cyprusuiteindelijk deel uitmaken van het Perzische Rijk, zij het met een grote mate vanonafhankelijkheid.

Onder het bewind van koning Evagoras van Salamis (411-374 v.Chr.) werd heteiland een vooraanstaand politiek en cultureel centrum binnen de Griekse wereld.De koning rebelleerde tegen de Perzen maar moest uiteindelijk een vredesverdragtekenen. Gedurende de Perzische overheersing waren de Griekse invloeden zeersterk. Goden van het Griekse pantheon werden geïntroduceerd en Grieksekunstenaars mochten de munten van de Cypriotische stadskoninkrijken ontwerpen.

Tijdens de hellenistische periode (310-30 v.Chr.) kwam er als gevolg van de veldtocht vanAlexander de Grote een eind aan de Perzische overheersing. Na de dood van Alexander kwamCyprus onder het bewind van de Egyptische Ptolemeeën-dynastie en ging het deel uitmaken vande Grieks-Alexandrijnse wereld. De beeldhouwkunst uit deze periode werd sterk beïnvloed doorAlexandrië, de hoofdstad van het Ptolemeïsche koninkrijk Egypte. Gedurende de Ptolemeïscheperiode werd Cyprus voornamelijk gebruikt als militaire basis, maar de nieuwe machthebbershaalden er ook koper, hout (voor het bouwen van schepen), graan en olijven vandaan.

Na het Ptolemeïsche bewind kwam Cyprus onder het bestuur van de Romeinen. Deze periodebegon niet, zoals wel beweerd wordt, in 58 v.Chr., maar in 30 v.Chr. De Romeinen waren vooralgeïnteresseerd in de kopermijnen en gedurende de Romeinse periode (30 v.Chr.-330 A.D.) werdde naam Cyprus synoniem aan het Latijnse woord voor koper (cuprum). Onder de Romeinseoverheersing beleefde het eiland een economische bloeiperiode van driehonderd jaar. Een vande belangrijkste exportproducten van die tijd was het rijk gedecoreerde aardewerk. Sieraden englas werden bewerkt in de stijl van de Romeinen. In de vroeg-Romeinse periode werden de gravenrijk versierd en kregen overledenen grafgiften als gouden sieraden en prachtig glaswerk mee.

Een mijlpaal in de geschiedenis van Cyprus was de bekering tot het christendom van deRomeinse proconsul, Sergius Paulus, bewerkstelligd door de apostelen Paulus en Barnabas. Zowerd Cyprus het eerste land in de geschiedenis dat door een christen werd bestuurd.


7

De klassieke, hellenistische en Romeinse periode480 v.Chr. - 330 A.D.

Hoofd van Aphrodite in marmer,Salamis

Munten uit de Romeinseperiode

In het jaar 330 werd Constantinopel hoofdstad van het Romeinse rijk. Hetchristendom werd de staatsgodsdienst. Bij de deling van het rijk in 395 kwamCyprus onder gezag van het Oostromeinse of Byzantijnse rijk. Tot in de 7deeeuw wist de kerk van Cyprus niet alleen onafhankelijk te blijven, maar zelfshaar invloed aanzienlijk uit te breiden. In 488 verleende de Byzantijnse keizerZeno de aartsbisschop een aantal koninklijke privileges, zoals het voeren vaneen scepter in plaats van een staf, het dragen van een purperen mantel en hetgebruik van rode inkt voor het ondertekenen van documenten. Uit dank deedaartsbisschop Anthemios de keizer het manuscript van het evangelie vanMattheüs cadeau dat had toebehoord aan de apostel Barnabas. Deaartsbisschop had het manuscript ontdekt in het graf van de heilige bijSalamis. Op de plek waar Barnabas begraven lag werd een aan hem gewijdklooster gebouwd. De apostel wordt beschouwd als de stichter van de kerkvan Cyprus.

Gedurende de eerste eeuwen van de Byzantijnse periode heerste er vrede opCyprus. Nieuwe steden verrezen, terwijl andere werden verwoest door zware

aardbevingen. Salamis-Constantia volgde Pafos op als hoofdstad van Cyprus; in de nabijheid zouin de 7de eeuw de stad Arsinoe-Famagusta tot ontwikkelingkomen. Naast Amathous, dat in de Romeinse tijd wasuitgegroeid tot een belangrijke stad, werd een nieuwe stadgebouwd, Neapolis of Nemesos, dat in de Frankische periodeLemesos zou gaan heten. Op de fundamenten van de antiekestad Ledra verrees Lefkosia (Nicosia), de stad die in de 11de of12de eeuw hoofstad van Cyprus zou worden.

In de 6de eeuw groeide de zijde-industrie uit tot een van demeest lucratieve ambachten van het eiland. De geheimen ervanwaren door de Byzantijnen heimelijk van de Chinezenafgekeken. Ook werden op grote schaal houten schepengebouwd, en in Salamis verrees in opdracht van de Byzantijnsekeizer Heraklios een aquaduct. Ook de zilver- engoudsmeedkunst floreerden, zo blijkt onder meer uit de vondstvan kostbare borden met afbeeldingen van het leven van David.

De Byzantijnse periode330 - 1191

8


Machaïras-klooster

Zilveren bord uit de 7de eeuw, Lambousa

De borden maken deel uit van de zogeheten schat van Lambousa (Lapithos) enzijn te bewonderen in het Cyprus Museum in Lefkosia (Nicosia). Anderewaardevolle vondsten uit de Byzantijnse periode zijn ondergebracht in het BritishMuseum in Londen en het Metropolitan Museum of Art in New York.

In de religieuze kunst, die in deze periode een bloeiperiode doormaakte, zijnzowel Grieks-Romeinse als oosterse invloeden zichtbaar. De eerste kerken van heteiland waren gebaseerd op Romeinse basilieken; hun langwerpige interieur wasdoor middel van zuilenrijen verdeeld in smalle paden en gewelfde ruimten. Laterwerden koepels en meer gewelven toegevoegd en kwam een verscheidenheid aankruisvormige kerktypen tot ontwikkeling. De belangrijkste voorbeelden van vroeg-christelijke Cypriotische architectuur zijn de basilieken in Lambousa, Agia Kyriaki(Chrysospiliotissa) in Kato Pafos, Kambanopetra in Constantia, Agia Triada inGialousa, Panagia Kanakaria op het schiereiland Karpas, Kourion en AgiosGeorgios in Pegeia. Deze basilieken hebben houten daken en bevatten veelalprachtige fresco’s. Drie zeldzame vroeg-christelijke mozaïeken wijzen op dehechte artistieke band tussen Cyprus en Constantinopel. Het oudste van de driebevindt zich in de apsis van Kanakaria-kerk, gelegen op het door Turkije bezetteschiereiland Karpas. Het best bewaarde mozaïek is dat in de apsis van de kerkvan Panagia Angeloktisti in Kiti. Het derde mozaïek bevindt zich in de Kerk vande Vrouwe in het bezette dorp Livadia, vlakbij Famagusta. De oude basilieken zijnhelaas verwoest tijdens Arabische aanvallen die tussen de 7de en 10de eeuw metregelmaat plaatsvonden, maar de mozaïeken bleven gespaard en kregen een plaatsin nieuwe kerken.

Cyprus speelde in de 7de eeuw een belangrijke rol in het conflict tussen deByzantijnen en de moslims, de twee grootmachten van deze periode. Vanaf 648kreeg het eiland te maken met aanvallen van Arabieren, die aanhielden tot keizerNicephorus II Phocas de geduchte tegenstander in 965 uiteindelijk versloeg. Totin de 12de eeuw bleven de Byzantijnen bijdragen aan het culturele erfgoed vanCyprus. Fraaie voorbeelden zijn hun kastelen en fortificaties in St. Hilarion,Voufavento en Kantara, alle gelegen in het door Turkije bezette Pentadaktylos-gebergte, en de kloosters van Kykkos, Machaïras en Agios Neophytos.


9

1. Panagia Asinou, Nikitari

2. Panagia tou Araka, Lagoudera

3. Agia Marina, Pedoulas

1

2

3

In 1191 veroverde de Engelse koning Richard Leeuwenhart Cyprus. Hijbeschouwde het eiland als een belangrijke basis voor het bevoorraden van detroepen die aan de derde kruistocht deelnamen. In Lemesos trouwde hij metzijn verloofde Berengaria van Navarra, die hem vergezelde op zijn reis en zichnu koningin van Engeland mocht noemen. Richard realiseerde zich hoe moeilijkhet zou zijn om het eiland in zijn greep te houden en verkocht Cyprus aan deTempeliers. Deze werden echter geconfronteerd met een opstand van deCyprioten en gaven het eiland terug. Uiteindelijk verkocht Richard Cyprus aande Normandische kruisridder Guy de Lusignan, de onttroonde koning vanJeruzalem. De Frankische periode, ook wel de De Lusignan-periode genoemd,duurde drie eeuwen (1192-1489).

Onder het feodale bewind van De Lusignan werd het Rooms-katholicismestaatsgodsdienst op Cyprus. Ondanks zware onderdrukking slaagde de Grieks-orthodoxe kerk erin te overleven. Na de val van het laatste kruisridderbolwerkAkko in 1291, was Cyprus het enige christelijke bastion én de belangrijkstehandelspost in het Oosten. De Frankische koningen verleenden privileges aanmachtige westerse handelssteden als Venetië en Genua. Dit leidde tot conflictentussen de westerse machten en had nadelige effecten op de politiek eneconomie van het eiland.

In de 14de eeuw gonsde het van de commerciële activiteiten op het eiland enbloeide de economie op. De hoofdstad Lefkosia (Nicosia) en de kuststadFamagusta groeiden uit tot rijke handelssteden. Cyprus produceerde enexporteerde suiker van hoge kwaliteit, verscheidene soorten uitstekende wijnen andere verfijnde landbouwproducten. Ook de weef- en kantindustrie en deproductie van geglazuurd aardewerk floreerden.

De gotische monumenten uit de Frankische periode die de tand des tijdshebben weerstaan zijn voornamelijk godsdienstige gebouwen en kastelen. In debouwstijl van deze monumenten zijn zowel Byzantijnse elementen alsinvloeden uit het Westen te zien. Bekende voorbeelden van deze bouwstijl zijnde kerk van Agia Sofia in Lefkosia, de St. Nicolaas-kathedraal in Famagusta ende abdij van Belapais.

De Frankische periode1192 - 1489

10


Munten uit de Frankische periode

Richard Leeuwenhart

De Venetiaanse periode1489 - 1571

Caterina Cornaro, zuster van de Venetiaanse edelman AndreasCornaro en echtgenote van koning Jacques de Lusignan II, werdna de dood van haar man koningin van Cyprus. In 1489 droegzij het eiland over aan de Republiek Venetië. De Genuanen,de grote concurrenten van de Venetianen, waren hiermeeuitgerangeerd. Met hun controle over Cyprus wilden deVenetianen vooral de ongehinderde scheepvaart en debevoorrading van Venetiaanse schepen in het oostelijkeMiddellandse-Zeegebied veiligstellen.

Cyprus exporteerde in deze periode landbouwproducten alstarwe, gerst, suiker, katoen, wijn en olijfolie. De textielproductiewon aan belang en in het dorp Lefkara kwam de kantproductieop gang, een ambachtelijke bezigheid waaraan het dorp nogsteeds zijn bekendheid dankt. Famagusta was de belangrijksteuitvoerhaven, maar tegen het eind van de Venetiaanse periodenam Larnaka deze rol over, vooral vanwege de export van zout.Ook de haven van Lemesos begon zich te ontwikkelen.

Toen de Osmanen in 1522 het eiland Rhodos veroverden sloegde Venetianen de schrik om het hart. Lefkosia werd beschermdmet zware ommuringen en in Famagusta werd de bestaandestadsmuur versterkt; hier staat nog altijd de Toren van Othello,een verwijzing naar de beroemde Shakespeare-tragedie die zichdeels in Famagusta afspeelt.


11

1. Famagusta-poort, Lefkosia

2. Venetiaanse muren, Lefkosia

2

1

12


De Osmaanse periode1571 - 1878

Ondanks alle inspanningen hielden devestingmuren de Osmanen niet tegen. Met de valvan Famagusta in 1571 begon de Osmaanseoverheersing. De Venetianen werden verjaagd envoor het eerst was er sprake van een islamitischegemeenschap op het eiland. De Grieks-orthodoxekerk ontving echter privileges die de aartsbisschopniet alleen religieuze, maar ook politieke autoriteitverleende.

Maar Cyprus kende onder Osmaans bewind ookbittere tijden. De Grieks-Cypriotische steun aan deGriekse Onafhankelijkheidsoorlog in 1821 leiddetot de executie van aartsbisschop Kyprianos, drievan zijn bisschoppen en zo’n 470 andereprominente Cyprioten.

Toch was vanaf het begin van de 18de eeuw eengestage verbetering zichtbaar in de sociaal-economische omstandigheden van de Grieks-Cyprioten, die hand in hand ging met deverzwakking van het Osmaanse rijk. Europesehandel met de kuststeden en de vestiging vanbuitenlandse consulaten in Larnaka markeerdeneen verschuiving van een overwegend agrarischeen semi-feodale leefwijze naar een meer stedelijkbestaan. Deze verandering werd versterkt doorde band tussen de Grieks-Cyprioten en denieuwe, onafhankelijke Griekse staat die na deGriekse Onafhankelijkheidsoorlog ontstond. Hetwaren de nieuwe stedelingen die voor het eerststerke nationalistische gevoelens tot uitdrukkingbrachten.

1. Hala Sultan Tekkesi en het zoutmeer van Larnaka

2. Huis van Chatzigeorgakis Kornesios, Lefkosia

1

2

De Britse periode1878 - 1960

In 1878 kwam Cyprus in Britse handen als gevolg van eengeheime overeenkomst tussen de Osmaanse overheersers en deBritse regering. De Cyprioten ontleenden aan de machtswisselinghoop op politieke, economische en sociale veranderingen en opaansluiting van Cyprus bij Griekenland, maar kwamen van eenkoude kermis thuis. De teleurstelling onder de Grieks-Cyprioten,in combinatie met een economische recessie, leidde in oktober1931 tot een opstand tegen de Britse overheersing, die echterslechts in hardere koloniale maatregelen resulteerde.

De Grieks-Cyprioten bleven aandringen op aansluiting van Cyprusbij Griekenland, maar de Britse regering hield voet bij stuk. Op15 januari 1950 werd een referendum gehouden, waarbij 95,7procent van de Grieks-Cyprioten voor aansluiting bij Griekenlandstemde. Ook dit had geen effect op de stoïcijnse houding van deBritten. De politieke impasse leidde ertoe dat de EOKA (NationaleOrganisatie van Cypriotische Strijders) in 1955 de wapens opnamtegen de koloniale overheersers. De vrijheidsstrijd duurde tot1959 en resulteerde in het einde van de Britse overheersing, maarniet tot aansluiting bij Griekenland.

Tijdens onderhandelingen in Londen enZürich stemden Groot-Brittannië, Turkije enGriekenland in met de onafhankelijkheidvan Cyprus. Op 13 december 1959 werdaartsbisschop Makarios III tot eerstepresident van de republiek Cyprus gekozen.Dr. Fazil Kutchuk werd vice-president.


13

Presidentieel paleis, Lefkosia

Op 16 augustus 1960 werd Cyprus definitief een onafhankelijke republiek.Het land trad toe tot de Verenigde Naties, het Gemenebest van Naties, deRaad van Europa en de Beweging van Ongebonden Landen. Op grond vande akkoorden van Zürich en Londen behielden de Britten twee souvereinemilitaire bases op het eiland, met een gezamenlijke oppervlakte van 158,4vierkante kilometer: Dhekelia (ten oosten van Larnaka) en Akrotiri-Episkopi(bij Lemesos). Onderdeel van de akkoorden vormden ook twee verdragen.Eén daarvan verleende de drie ‘garantiemachten’ Groot-Brittannië,Griekenland en Turkije het recht op ingrijpen wanneer sprake was vanovertreding van het verdrag.

De nieuwe grondwet garandeerde de grondrechten van alle Cyprioten enbevatte ook bepalingen voor de beide bevolkingsgroepen. Die laatstemaakten de wet ingewikkeld en zelfs onwerkbaar. De president steldedaarom in 1963 aanpassingen voor, die echter door de Turks-Cypriotischeleiders en Turkije werden afgewezen. De Turks-Cyprioten stapten uit deregering en troffen voorbereidingen om een illegale ‘tijdelijke Turks-Cypriotische regering’ te installeren. Als gevolg daarvan ontbrandde in 1964een openlijk conflict tussen de bevolkingsgroepen. De Veiligheidsraad nameen resolutie aan die resulteerde in de stationering van een VN-vredesmacht op het eiland.

In 1974 probeerde het militaire regime in Griekenland de Cypriotische president Makarios doormiddel van een staatsgreep van de troon te stoten. Turkije greep het voorval aan en voerde op20 juli 1974 een militaire invasie uit. Het Turkse leger bezette het noordelijk deel van Cyprus,37 procent van het eiland. Zo’n 200-duizend Grieks-Cyprioten vluchtten hals over kop naar hetzuiden. De invasie werd internationaal veroordeeld en de rechten van de legitieme regering zijnkeer op keer bevestigd in resoluties van de Verenigde Naties, de Veiligheidsraad, hetGemenebest van Naties en de Beweging van Ongebonden Landen. Niettemin houden Turksetroepen het noorden van Cyprus nog altijd bezet.

Op 1 mei 2004 trad Cyprus toe tot de Europese Unie. Onderdeel van de toetredingsovereenkomstvormde een protocol waarin werd bepaald dat invoering van de voor alle lidstaten verplichtewet- en regelgeving vooralsnog niet van toepassing is op het bezette noorden van het land. Paswanneer de ‘kwestie-Cyprus’ is opgelost zal deze bepaling ongedaan worden gemaakt. Pogingenen onderhandelingen om tot een rechtvaardige en praktische oplossing van de kwestie te komenworden voortgezet.

De Republiek Cyprus, de Turkse invasie,lid van de Europese Unie

1960 - heden

14


Vrijheidsmonument, Lefkosia

Lefkosia, gelegen in het hart van Cyprus, heeft op cultureel gebiedveel te bieden. De rijke historie van de stad gaat terug tot debronstijd. In de oudheid en de vroeg-christelijke tijd droeg het denaam Ledra. Sinds de 11de eeuw is Lefkosia de hoofdstad vanCyprus. In de Frankische tijd groeide het uit tot een grootse stad metpaleizen en meer dan vijftig kerken. Tegenwoordig vormen oud ennieuw Lefkosia een harmonieus geheel. De historische binnenstad isomgeven door 16de-eeuwse muren en telt een groot aantal musea,oude kerken en middeleeuwse gebouwen. In de smalle straten hangteen nostalgische sfeer. Het moderne Lefkosia ontwikkelde zichbuiten de muren tot een stad met een kosmopolitisch karakter.Lefkosia is nog de enige ‘gedeelde’ hoofdstad ter wereld; hetnoordelijke deel ligt in het door Turkije bezette gebied. Ook dedirecte omgeving van de stad is rijk aan bezienswaardigheden,waaronder Byzantijnse kerkenen kloosters.

Bezoekers kunnen de sfeervollestad leren kennen door middelvan door de Cyprus TourismOrganisation (CTO) georgani-seerde, gratis stadswandelingen,die iedere maandag, donderdagen vrijdag plaatsvinden.

Vertrekplaats: CTO-kantoor inLaïki GeitoniaVertrektijd: 10.00 uurInformatie: tel. 22674264

LEFKOSIA(NICOSIA)

L E F K O S I A

15

1. Gemeentelijk theater2. Agios Ioannis-kathedraal en het Volkskundig Museumvan Cyprus

1

2

Het Cyprus Museum is het grootste enbelangrijkste archeologische museum van hetland. In 1908 werd met de bouw begonnen en in1924 werd het museum in gebruik genomen.Later is het meermalen uitgebreid.

De unieke en fascinerende collectie oudhedengeeft een uitstekende indruk van de ontwikkelingvan de Cypriotische beschaving van de neolitischeperiode tot de vroeg-Byzantijnse tijd (7de eeuw).De collectie bestaat uit archeologische vondstenuit alle delen van het eiland en omvat aardewerk,sieraden, beeldhouwwerk, munten en koperenvoorwerpen. De objecten zijn op chronologischewijze tentoongesteld in de verschillendeafdelingen van het museum. Tot de topstukkenmet grote artistieke, archeologische en historische

waarde die kenmerkend zijnvoor de Cypriotische cultuurbehoren het kruisvormigebeeldje uit de chalcolitischeperiode, aardewerk uit Vouni(vroege bronstijd), goudensieraden uit Egkomi (latebronstijd) en het beeld vanAphrodite uit Soloi (1ste eeuwv.Chr.). Het Cyprus Museum iseen van de attracties van deAphrodite-route (zie p.74).

BEZIENSWAARDIGHEDEN

16


Tel. 22865864, 22865868 maandag gesloten

dinsdag, woensdag,vrijdag 8.00-16.00 uur

donderdag 8.00-17.00 uurzaterdag 9.00-16.00 uurzondag 10.00-13.00 uur

Toegang: í2,00

CCYYPPRRUUSS MMUUSSEEUUMM

De oude stad binnen de muren

BByyzzaannttiijjnnss MMuusseeuumm

Het Byzantijns Museum bezit degrootste collectie Byzantijnse kunst vanhet eiland, bestaande uit meer dantweehonderd iconen uit de 9de-19deeeuw en kerkelijke kostuums, kruikenen boeken. Het indrukwekkendst zijnde 6de-eeuwse mozaïeken uit deKanakaria-kerk in Lythragkomi. Dezemozaïeken zijn teruggebracht naarCyprus nadat ze op illegale wijze warenverdwenen van het bezette deel van het eiland.

KKuunnssttggaalleerriieess

De vier galeries van het cultureel centrum van de Aartsbisschop Makarios IIIFoundation

bezitten een unieke collectie West-Europese kunst, daterend van de Renaissancetot de moderne tijd, en bovendien een aantal Griekse en Cypriotischemeesterstukken.

a) De eerste galerie bevat werk van West-Europese schilders, onder wie NicolasPoussin en Eugene Delacroix.

b) De tweede galerie is gewijd aan 18de- en 19de-eeuwse schilderijen, gravuresen kaarten, deels geïnspireerd op de Griekse Onafhankelijkheidsoorlog van 1821.

c) In de derde galerie is werk van Griekse kunstenaars uit de 19de- en 20ste eeuwte zien.

d) De vierde galerie bevat werk van 20ste-eeuwse Cypriotische kunstenaars.

L E F K O S I A

17

De kathedraal is in 1662 dooraartsbisschop Nikiforos gebouwd opde plek van een 14de-eeuwse, aanJohannes de Evangelist gewijdebenedictijner kapel. In 1426 werd dekapel een orthodox klooster toen debenedictijner orde het eiland verliet nainvallen van de Egyptische Mamelukken.In de 18de eeuw veranderdeaartsbisschop Sylvester het klooster ineen kathedraal, die het centrum werdvan het orthodoxe aartsbisdom opCyprus. De kleine, enkelpadige kerk heeft Frans-Byzantijnsearchitectonische elementen. De hoge steunberen geven hetgebouw de uitstraling van een fort. Het is de enige kerk inLefkosia waarvan alle muurschilderingen de tand des tijdshebben weerstaan. De vier grote iconen op het koorhek zijn in 1795 en 1797geschilderd door de Kretenzische meester John Kornaro. De muurschilderingenstellen bijbelse gebeurtenissen en de ontdekking van het graf van de apostelBarnabas in Salamis voor.

Naast het aartsbisschoppelijk paleisPlateia Archiepiskopou Kyprianou

Openingstijden:maandag-vrijdag 8.00-12.00 &14.00-16.00 uurzaterdag 8.00-12.00uur (en gedurende demis)

Gratis toegang

Cultureel centrum van de AartsbisschopMakarios III FoundationOp het terrein van het aartsbisschoppelijk paleisPlateia Archiepiskopou Kyprianou

Tel. 22430008

Openingstijden:maandag-vrijdag 9.00-16.30 uurzaterdag 9.00-13.00 uur

Toegang: í1,00. Studenten í0,20

BBYYZZAANNTTIIJJNNSS MMUUSSEEUUMM EENN KKUUNNSSTTGGAALLEERRIIEESS

AAGGIIOOSS IIOOAANNNNIISS--KKAATTHHEEDDRRAAAALL

18


Het nieuwe aartsbisschoppelijk paleis,centrum van de Cypriotischeorthodoxe kerk, werd in 1960 inpseudo-Venetiaanse stijl gebouwd. Hetoude aartsbisschoppelijk paleis,gebouwd in 1730, staat ernaast enherbergt het Museum voor Volkskunst.

AAAARRTTSSBBIISSSSCCHHOOPPPPEELLIIJJKK PPAALLEEIISS

PlateiaArchiepiskopou

Kyprianou

Het Museum voor Volkskunst,gehuisvest op de begane grond van hetoude aartsbisschoppelijk paleis, beziteen grote collectie Cypriotischevolkskunst uit de 19de- en vroege 20steeeuw, waaronder bewerkte houtenvoorwerpen, kleden, handgemaaktestoffen, klederdracht, borduurwerk enaardewerk.

PlateiaArchiepiskopou

Kyprianou

Tel. 22432578

Openingstijden:maandag-vrijdag9.00-14.00 uur

Toegang: í1.00

MMUUSSEEUUMM VVOOOORR VVOOLLKKSSKKUUNNSSTT VVAANN CCYYPPRRUUSS

Dit museum herbergt foto’s,documenten en andere voorwerpenmet betrekking tot de nationalevrijheidsstrijd (1955-1959).

Plateia Archiepiskopou Kyprianou

Tel. 22305878

Openingstijden:juli-augustus: maandag-vrijdag

8.00-14.00 uurseptember-juni: maandag-vrijdag

8.00-14.00 & donderdag ook 15.00-17.30 uur

Gratis toegang

MMUUSSEEUUMM VVOOOORR DDEE VVRRIIJJHHEEIIDDSSSSTTRRIIJJDD

Het centrum is sinds 1994 onderge-bracht in een oude elektriciteitscentrale,die geldt als een van de fraaiste staaltjesvan industriële architectuur van heteiland. De geslaagde restauratie van hetgebouw werd bekroond met de EuropaNostra Award 1994. Doel van hetcentrum is het stimuleren van dekunsten op Cyprus. Hetcentrum bezit ondermeer zeldzamekunstpublicaties.

(Het centrum werktsamen met het

Pierides Museumvoor Moderne Kunst

in Athene)Apostolou Varnava 19

Tel. 22797400

Openingstijden bijtentoonstellingen:dinsdag-zaterdag10.00-15.00 &

17.00-23.00 uur zondag 10.00-

16.00 uur

Gratis toegang

GGEEMMEEEENNTTEELLIIJJKK KKUUNNSSTTCCEENNTTRRUUMM

L E F K O S I A

19

De kerk, gewijd aan ‘Onze Vrouwe vanhet Gouden Vlas’, werd vermoedelijkgebouwd in 1450 in opdracht van koningin Helena Palaeologos enwordt beschouwd als de oudste Byzantijnse kerk van Lefkosia.

PPAANNAAGGIIAA CCHHRRYYSSAALLIINNIIOOTTIISSSSAA--KKEERRKK

Vlakbij de Chrysaliniotissa-kerk ligt eeninteressant complex van achtwerkplaatsen rond een binnenplaats,geënt op de indeling van eentraditionele herberg. Er wordt gewerktmet moderne toepassingen vantraditionele ambachten. Er is ook eenkoffiehuis. Het centrum maakt deel uitvan een project om de oude binnenstadvan Lefkosia te restaureren.

Dimonaktos 2 (hoekIpponaktos en Dimonaktos)

Tel. 22348050, 99629611

Openingstijden: mei-september: maandag-vrijdag 9.00-13.00 & 16.00-19.00 uur, zaterdag 10.00-13.00 uuroktober-april: maandag-vrijdag 9.00-13.00 & 15.00-18.00 uur, zaterdag 10.00-13.00 uur

Chrysaliniotissa Street

KKUUNNSSTTNNIIJJVVEERRHHEEIIDDSSCCEENNTTRRUUMM CCHHRRYYSSAALLIINNIIOOTTIISSSSAA

De door de Venetianen gebouwdemuur die de oude stad omgeeft is 4,5kilometer lang en bevat elf hartvormigebastions. De oostelijke poort, PortaJuliana, beter bekend als de Famagusta-poort, is gerestaureerd en heefttegenwoordig de functie vangemeentelijk cultureel centrum. Hetindrukwekkende bouwwerk bestaat uiteen gewelfde gang die naar devestinggracht leidt en tweezijvertrekken.

Leoforos Athinon

Tel. 22430877

Openingstijden:mei-september: maandag-vrijdag 10.00-13.00 &17.00-20.00 uuroktober-april: maandag-vrijdag 10.00-1300 &16.00-19.00 uur

Gratis toegang

FFAAMMAAGGUUSSTTAA--PPOOOORRTT ((PPYYLLII AAMMMMOOCCHHOOSSTTOOUU))

Dit herenhuis is een van debelangrijkste 18de-eeuwse gebouwenvan Lefkosia. Het is de voormaligewoning van dragoman ChatzigeorgakisKornesios, die in 1809 door deOsmanen werd geëxecuteerd. Defunctie van dragoman werd aan hetbegin van de Osmaanse overheersinggeïntroduceerd en na de GriekseOnafhankelijkheidsoorlog (1821)afgeschaft. Dragomans waren tussenpersonen tussen de pasha en debevolking van door de Osmanen bezette gebieden; zij waren de belangrijkstepolitieke figuren na de pasha. Tijdens de eerste jaren van de Osmaanse overheersingwaren de dragomans Grieks sprekende Franken of andere buitenlanders, later werdenhet Grieks-orthodoxe Cyprioten. Kornesios was de bekendste dragoman van Cyprus.

De restauratie van het huis werd bekroond met de Europa Nostra Award 1988. In hetgebouw is het Volkenkundig Museum ondergebracht.

Patriarchou Grigoriou 20

Tel. 22305316

maandag 8.30-14.00 uur dinsdag, woensdag, vrijdag 8.30-15.30 uurdonderdag 8.30-17.00 uurzaterdag, zondag en feestdagengesloten

Toegang: í1.00

HHUUIISS VVAANN CCHHAATTZZIIGGEEOORRGGAAKKIISS KKOORRNNEESSIIOOSS –– VVOOLLKKEENNKKUUNNDDIIGG MMUUSSEEUUMM

20


De Omeriye-moskee stamt uit de14de eeuw en was oorspronkelijk eenaugustijner klooster, gewijd aan Maria.De Osmaanse heerser Mustafa Pashaveranderde het in 1571 in een moskeeomdat hij geloofde dat op deze plek

de kalief Omar tijdens zijn bezoek aan Cyprus had gerust. Het grootste deel van hetbouwwerk werd in 1570 door Osmaanse artillerie vernietigd. Bewerkte grafstenen uitde De Lusignan-periode zijn gebruikt voor de vloer van de moskee. Aan de oostkant vande moskee zijn de overblijfselen van een Venetiaans gebouw te zien.

Trikoupi & Plateia Tillirias Vlakbij de oude gemeentelijke markt

De moskee is toegankelijk wanneer er geengelovigen aanwezig zijn

OOMMEERRIIYYEE--MMOOSSKKEEEE ((VVOOOORRMMAALLIIGGEE AAUUGGUUSSTTIIJJNNEERR KKEERRKK))

De moskee ligt op het Constanza-bastion, dat deel uitmaakt van de Venetiaanse stadsmuur. Op deze plek plantte een Turksesoldaat de Osmaanse vlag tijdens de belegering van de stad in 1570.

BBAAYYRRAAKKTTAARR--MMOOSSKKEEEE

Deze hal, met opvallende gotischeelementen, dateert uit de 13de-14de

eeuw en maakte oorspronkelijk deel uit van een paleis van het geslacht De Lusignan. Narestauratie door het Departement van Oudheden werd er een cultureel centrum in gevestigd,dat geopend is gedurende culturele evenementen.

Tegenover de Pafos-poort

KKAASSTTEELLIIOOTTIISSSSAA ((MMIIDDDDEELLEEEEUUWWSSEE HHAALL))

Het Museum voor KlassiekeMotorfietsen is opgericht door deverzamelaar Andreas Nicolaou. Hetbezit honderdvijftig motorfietsen uit deperiode 1914-1983. De collectie omvatmotorfietsen van de merken AJSNorton, Triumph en BSA. Daarnaastzijn er drie motorfietsen diebehoorden tot de vaste politie-escortevan aartsbisschop Makarios, eenmotorfiets van de EOKA-held Stylianos

Lenas en een motorfiets van de Turks-Cypriotische racekampioenZeki Isa. Het museum herbergt ook een fotocollectie.

Granikou 44

Tel. 22680222,99543215

Openingstijden:maandag-vrijdag

9.00-13.00 & 15.00-19.00 uur

zaterdag 9.30-13.00 uur

Toegang: í1.00

MMUUSSEEUUMM VVOOOORR KKLLAASSSSIIEEKKEE MMOOTTOORRFFIIEETTSSEENN

OOMMEERRIIYYEE--BBAADDEENN

De Omeriye-baden werden in de 16deeeuw door Lala Mustafa aangelegd bijwijze van geschenk aan de stad. Hetinmiddels gerestaureerde badhuis(hamam) was gewijd aan de kalief

Omar en het omringende gebied werd bekend onder de naamOmeriye.

Plateia Tillirias

Tel. 22460570

Toegang en rondleiding(20 min): í1.25 CYP

L E F K O S I A

21

De kerk van het Heilige Kruis ligtvlakbij de Pafos-poort, een van dedrie poorten in de Venetiaanse muurdie de binnenstad omringt. Dezestreng uitziende kerk is gebouwd in1902 en in de gevel is het kruis vanJeruzalem te zien.

Laïki Geitonia, tweehonderd meter tenoosten van Plateia Eleftherias, is eenkleine, autovrije buurt binnen de oudestadsmuren. Een groot aantal van defraaie traditionele huizen aan desfeervolle straatjes is prachtiggerestaureerd. Ze bieden nu onderdakaan winkels, galeries en restaurants.

Het kantoor van de Cyprus TourismOrganisation in Laïki Geitonia ishet startpunt van georganiseerdewandelingen door de oude binnenstad.

Vlakbij Plateia Eleftherias

Een gerestaureerde, autovrije buurtbinnen de stadsmuren, 200 m ten oostenvan Eleftheria Square

LLAA´́KKII GGEEIITTOONNIIAA

Het museum geeft een beeld van dehistorische en sociale ontwikkeling vanLefkosia van de chalcolitische periode(3800-2400 v.Chr.) tot heden. Decollectie bestaat uit archeologischevondsten, traditionele kostuums,middeleeuws aardewerk, kaarten,gravures, sieraden, meubilair en foto’s.Het in 1984 opgerichte museum isgenoemd naar de Anastasios G.Leventis-stichting, die het gebouwkocht en restaureerde. Het wordtbeheerd door de gemeente.

Ippokratous 17, Laïki Geitonia

Tel. 22661475

Openingstijden:dinsdag-zondag 10.00-16.30 uur(gesloten op officiële feestdagen)

Gratis toegang

LLEEVVEENNTTIISS SSTTEEDDEELLIIJJKK MMUUSSEEUUMM VVAANN LLEEFFKKOOSSIIAA

Dit uitkijkpunt, gevestigd op de tiendeverdieping van het Shakolas-gebouw,biedt een panoramisch uitzicht overheel Lefkosia.

Ledra Street, Shakolas Tower Building

Tel. 22679369

Openingstijden: april-oktober: dagelijks10.00-20.00 uurnovember-maart:dagelijks 9.30-17.00 uur

Toegang: í0.50

UUIITTKKIIJJKKPPUUNNTT LLEEDDRRAA

Δel: 22662132

RROOOOMMSS--KKAATTHHOOLLIIEEKKEE KKEERRKK VVAANN HHEETT HHEEIILLIIGGEE KKRRUUIISS

De in 1872 gebouwde kerk was destijdsde grootste van de stad. Het marmeren

mausoleum aan de oostkant van de kerk bevat de stoffelijke resten van debisschoppen en priesters die in 1821 door de Osmanen werden gedood. Tegenoverde kerk staat de Faneromeni-school, een van de oudste academische instituten vanCyprus.

Onasagorou Street (in de oude stad)

FFAANNEERROOMMEENNII--KKEERRKK

Deze orthodoxe kerk ligt vlakbij deFaneromeni-kerk en werd in de eerstehelft van de 16de eeuw gebouwd door

de Franken. De bouwstijl is een combinatie van Byzantijnse, gotische en ItaliaanseRenaissance-invloeden. De kerk werd genoemd naar een van de Frankischekoningen van Cyprus, Henry II (Monsieur Erikou), die regeerde van 1285 tot 1324.In 1571 veranderden de Osmanen de kerk in een moskee.

SSTTAAVVRROOSS TTOOUU MMIISSSSIIRRIIKKOOUU--KKEERRKK

Deze kerk, in 1695 gebouwd dooraartsbisschop Germanos II, is een

interessant voorbeeld van de Frans-Byzantijnse bouwkunst. In het rijke interieurvallen het ongebruikelijk brede iconen-scherm en de met zilver beklede iconen op.

Solonos Street (vlakbij Laïki Geitonia)

TTRRYYPPIIOOTTIISS--KKEERRKK

Dit museum bezit een waardevollecollectie Cypriotische postzegelsdaterend van 1880 tot heden, alsmedetal van voorwerpen die met de historievan de post op het eiland te makenhebben.

Agiou Savva 3B Street, Laïki Geitonia

Tel. 22760522, 22304711

Openingstijden:maandag-vrijdag 9.00-15.00 uur zaterdag

9.00-13.00 uur (mogelijkheid tot opening opzondag voor groepen)

Gratis toegang

PPOOSSTTMMUUSSEEUUMM VVAANN CCYYPPRRUUSS

Lefkonos Street

Dit museum herbergt een van debelangrijkste collecties Grieks-Myceensaardewerk. Dit aardewerk werd opgrote schaal geëxporteerd, met namenaar het oostelijke Middellandse-Zeegebied, waar het onder meer opCyprus en in Syrië op grote schaal werdnagemaakt. Van bijzondere waarde iseen unieke mensvormige kruik.

Bijzonder zijn ook het aardewerk met een witte bovenlaag (white slip) en hetaardewerk met ronde vormen (base ring), twee kenmerkende stijlen uit de latebronstijd. Het grootste deel van de collectie bestaat uit beeldhouwwerk vankalksteen, het oudste daterend uit de 6de eeuw v.Chr., het jongste uit dehellenistische periode. Het museum ligt op de Aphrodite-route (zie p.74).

Gedoneerd door Clio en Solon TriantafyllidesPhaneromenis 86-90

Tel. 22677134

Openingstijden:maandag-vrijdag 10.00-17.00 uur

(gesloten op officiële feestdagen)

Gratis toegang

MMUUSSEEUUMM VVAANN GGEEOORRGGEE ∂∂¡¡ NNEEFFEELLII GGIIAABBRRAA ((PPiieerriiddeess--ccoolllleeccttiiee))

22


L E F K O S I A

23

Het Cyprus Handicraft Centre bestaat uitenkele werkplaatsen en een winkel.Hier worden producten uit detraditionele volkskunst op ambachtelijkewijze gemaakt en verkocht. Oudeambachtelijke vaardigheden alspottenbakken, mandenvlechten,houtbewerken, borduren en kantklossenzijn te bezichtigen in de werkplaatsen.

Leoforos Athalassas 186

Tel. 22305024

Openingstijden werkplaatsen:juli-augustus: maandag-vrijdag 7.30-14.30 uurseptember-juni: maandag-vrijdag 7.30-14.30 & donderdag ook 15.00-18.00 uur

De winkel kent de voor winkelsgebruikelijke openingstijden.

CCYYPPRRUUSS KKUUNNSSTTNNIIJJVVEERRHHEEIIDDSSCCEENNTTRRUUMM

Dit museum, gesticht in 1933 door detoenmalige commissaris van politie vande Brits-koloniale overheid, wasoorspronkelijk een misdaadmuseum.Een groot deel van de collectie isgewijd aan de geschiedenis van depolitie op Cyprus, van de Britseperiode tot heden, en bestaat uituniformen, wapens en politievoertuigen, alsmede instrumenten, foto’s endocumenten van het muziekkorps van de politie. Daarnaast zijn ervoorwerpen en documenten uit de Tweede Wereldoorlog en de periodevan de vrijheidsstrijd (1955-1959) te zien.

Evangelou Floraki

Tel. 22808793


Gratis toegang

CCYYPPRRUUSS PPOOLLIITTIIEE--MMUUSSEEUUMM

Deze galerie is gehuisvest in eengerestaureerd gebouw en bevat eenrepresentatieve collectie schilderijenen beeldhouwwerk van 20ste-eeuwseCypriotische kunstenaars.

Hoek Leoforos Stasinou en Kritis Street

Tel. 22458228


Gratis toegang

SSTTAAAATTSSGGAALLEERRIIEE VVOOOORR HHEEDDEENNDDAAAAGGSSEE CCYYPPRRIIOOTTIISSCCHHEE KKUUNNSSTT

De collectie van370 muntengeeft eenbeeld van de

on tw i k k e l i n gvan het muntwezen

op Cyprus van de 6de eeuw v.Chr. totheden. Deze periode van 2700 jaar isonderverdeeld in negen tijdvakken.Het museum maakt deel uit van deAphrodite-route (zie p.74).

Hoofdkantoor van de Bank of Cyprus,Stasinou 51, Agia Paraskevi

Tel. 22677134

Openingstijden:mei-augustus: maandag-vrijdag 8.30-13.30 uurseptember-april: maandag 8.30-17.00uur, dinsdag-vrijdag 8.30-13.30 uur(gesloten op officiële feestdagen)

Gratis toegang

HHIISSTTOORRIISSCCHH MMUUNNTTEENNMMUUSSEEUUMM

De stad buiten de muren

24


Deze parochiekerk voor anglicaanseinwoners van Lefkosia is gebouwd in1893 (Britse periode) in een stijl die

doet denken aan die van veel Engelse dorpskerken.

Leoforos Lordou Vyronos

Tel. 22677897

AANNGGLLIICCAAAANNSSEE SSTT.. PPAAUULL’’SS--KKEERRKK

Dit museum – voluit Von World PensHall geheten – is het enigepennenmuseum van Europa. Decollectie omvat meer dan tweeduizendpennen van alle bekende fabrikanten,sommige uit de 15de en 16de eeuw.Naast pennen zijn er potloden, zegels,inktpotten en schrijfmachines uit hetVictoriaanse tijdperk te zien.

Leoforos Dimostheni Severi 37

Tel. 22463204

Openingstijden:juni-september: woensdag-zaterdag

9.00-13.00 & 16.00-20.00 uuroktober-mei: maandag-vrijdag 9.00-

13.00 & 15.00-19.00 uur

Toegang: í2,00. Kinderen í1,00

PPEENNNNEENN--MMUUSSEEUUMM

In een afgescheiden gedeelte van degevangenis van Lefkosia liggen destoffelijke overschotten van negenjonge mannen, die tijdens devrijheidsstrijd van 1955-1959 door deBritse overheersers tot de strop werdenveroordeeld. Hun namen zijn Michail

Karaolis, Andreas Dimitriou, Iacovos Patatsos, Andreas Zakos, CharilaosMichail, Stelios Mavrommatis, Andreas Panagides, Michail Koutsoftas enEvagoras Pallikarides. Ook is dit de laatste rustplaats van vier andere EOKA-helden, die sneuvelden in de strijd tegen de Britten: Markos Drakos,Grigoris Afxentiou, Stylianos Lenas en Kyriakos Matsis. Na deonafhankelijkheid werd dit deel van de gevangenis een plek van verering.Het kreeg de toepasselijke naam Filakismena Mnimata (‘GekerkerdeGraven’). In het afgescheiden gedeelte liggen rechts de graven van de jongehelden. Links zijn de cellen te zien waar zij gevangen werden gehouden,alsmede de strop die voor de executies werd gebruikt.

Gevangenis van Lefkosia

Tel. 22406000

maandag-zaterdag 8.00-16.00 uurzondag 8.00-13.00 uur

FFIILLAAKKIISSMMEENNAA MMNNIIMMAATTAA ((‘‘GGeekkeerrkkeerrddee GGrraavveenn’’))

Deze dependance van het beroemdeKykkos-klooster werd gesticht in 1890.

ProkopiouStreet

Egkomi

DDEEPPEENNDDAANNCCEE KKYYKKKKOOSS--KKLLOOOOSSTTEERR ((MMeettoocchhii MMoonniiss KKyykkkkoouu))

Omgeving van Lefkosia (Nicosia)

L E F K O S I A

25

Een militaire begraafplaats enoorlogsmonument, waar officieren ensoldaten begraven liggen die sneuvelden tijdens de Turkse invasie in 1974. Degraven bevinden zich vlakbij het klooster van Makedonitissa.

Aan de weg van Lefkosia naar Anthoupolis

MMAAKKEEDDOONNIITTIISSSSAA--GGRRAAVVEENN

De kloosterkerk dateert van deByzantijnse periode. Hij werdherbouwd in 1636 en kwam in 1713 onder beheer van het Kykkos-klooster. Heticonen-scherm dateert uit 1650. Het klooster werd gesticht door aartsbisschopNikiforos, die in de narthex van de kerk begraven ligt. Het bezit een fresco uit1785 met daarop de aartsengel Michaël. In het gebouw is hetOnderzoeksinstituut van het Kykkos-klooster gevestigd.

Aan de weg van Lefkosia naar Anthoupolis

De kerk is gewijd aan de heiligenBarnabas en Hilarion en waarschijnlijkgebouwd in de 9de of 10de eeuw. Metzijn vijf koepels vormt hij een prachtig voorbeeld van Byzantijnse architectuur.Ernaast staat een Turkse moskee, een bewijs van de langdurige vreedzamecoëxistentie van de Grieks- en Turks-Cyprioten vÔÔr de deling van het eiland.

In het dorp Peristerona, 27 km ten westenvan Lefkosia, aan de weg richting Troodos

KKEERRKK VVAANN SSTT.. BBAARRNNAABBAASS EENN SSTT.. HHIILLAARRIIOONN

Een 18de-eeuws klooster, dat kort na1960 is gerestaureerd.

1,5 km ten noordwesten van het dorpAgrokipia

AAGGIIOOSS PPAANNTTEELLEEIIMMOONN--KKLLOOOOSSTTEERR

Dit museum, gesticht door de gemeenteStrovolos, is het enige geografische ennatuurhistorische museum van heteiland. De collectie bestaat uitvoorbeelden van de Cypriotische flora,rotsen en mineralen, en historische enmoderne kaarten van het eiland.

Leoforos Strovolou 100 Gemeente Strovolos

Tel. 22470340

Openingstijden:maandag-woensdag & vrijdag 7.30-14.30 uurdonderdag 15.00-18.00 uur

Gratis toegang

PPAANNCCYYPPRRIIOOTTIISSCCHH GGEEOOGGRRAAFFIISSCCHH MMUUSSEEUUMM

AARRCCHHAANNGGEELLOOSS MMIICCHHAA´́LL--KKLLOOOOSSTTEERR

TEN WESTEN VAN DE STAD

TEN ZUIDWESTEN VAN DE STAD

26


Deze bijzondere kerk, gebouwd in eennatuurlijke grot en gewijd aan de‘Vrouwe van de Gouden Grot’, dateert

waarschijnlijk van de vroeg-christelijke periode. Dit kerktype is zeldzaamop Cyprus, maar komt elders in het Midden-Oosten vaker voor. Helaashebben de decoraties op de muren zwaar te lijden gehad en zijn de fresco’sniet meer te zien. Op 15 augustus, de dag van het ‘Ontslapen van Maria’(Maria-Tenhemelopneming), vindt hier een groot religieus festival plaats.

Vlakbij het dorp Kato Deftera, 11 kmten zuidwesten van Lefkosia

PPAANNAAGGIIAA CCHHRRYYSSOOSSPPIILLIIOOTTIISSSSAA--KKEERRKK

Tamassos was een welvarendstadskoninkrijk, dat bekend stond omzijn kopermijnen. Opgravingen hebbende Koningsgraven aan het licht gebracht,alsmede de koperwerkplaatsen en eenaan de godin Aphrodite-Astarte gewijdetempel. Indrukwekkend zijn ook de zesenorme kalkstenen beelden uit de 6deeeuw v.Chr. die hier werden gevonden.Ze zijn te zien in het Cyprus Museum inLefkosia. Tamassos ligt op deAphrodite-route (zie p.74).

In het dorp Politiko,17 km ten zuidwesten

van Lefkosia

Tel. 22622619

april-okt. maandag-zondag 9.30-17.00 uurnovember-maart,

maandag-zondag8.30-16.00 uur

Toegang: í1,00

KKOONNIINNGGSSGGRRAAVVEENN VVAANN TTAAMMAASSSSOOSS

Tijdens hun bezoek aan Cyprus werdenBarnabas en Paulus naar Tamassosgeleid door Irakleidios, die later doorbeide apostelen tot bisschop van destad werd gewijd. Zestig jaar oud stierfIrakleidios de martelaarsdood. Hij werdbegraven in de grot waar hij had

geleefd en gepredikt. In het jaar 400 werd op zijn graf een kerk gebouwd.Het klooster werd meermalen vernield en herbouwd. De laatste renovatievan de kerk, waar de overblijfselen van de heilige worden bewaard, en demonnikscellen dateren van 1773. Het klooster wordt tegenwoordig doornonnen bewoond.

In het dorp Politiko, 500 m van de Koningsgraven

Tel. 22623950

Openingstijden:maandag, dinsdag

& donderdag 9.00-12.00 uur

AAGGIIOOSS IIRRAAKKLLEEIIDDIIOOSS--KKLLOOOOSSTTEERR

Dit is een van de oudste en belangrijkstekloosters van Cyprus. Het werd in 1148gesticht door twee monniken, nadat ineen nabijgelegen grot een icoon van demaagd Maria was ontdekt. Gedurendede Osmaanse periode fungeerdeMachaïras als educatief centrum, net alsde andere kloosters in die tijd. Het wasbovendien het toevluchtsoord van

Kyprianos, de aartsbisschop die in 1821 samen met honderden anderendoor de Osmanen werd geëxecuteerd. De monniken van Machaïras volgeneven strikte regels als de monniken van Athos in Griekenland.

Het klooster ligt 40 km tenzuidwesten van Lefkosia en is

bereikbaar via het dorp Deftera

Tel. 22359334

Openingstijden:maandag, dinsdag & donderdag

9.00-12.00 uur

MMAACCHHAAIIRRAASS--∫∫LLOOOOSSTTEERR

L E F K O S I A

27

Een dorp met 18de-eeuwse huizen inkarakteristieke plattelandsarchitectuur.Fikardou werd begin 19de eeuwverlaten. Teneinde de huizen met hunopmerkelijke houtsnijwerk te behoudenwerd het hele dorp tot monumentverklaard. Twee exemplaren, het Huisvan Katsinioros en het Huis vanAchillea Dimitri, beide deels daterendvan de 16de eeuw, zijn gerestaureerden huisvesten het Plattelandsmuseum.De restauratie werd bekroond met deEuropa Nostra Award 1987.

Fikardou ligt 1 km ten oosten vanhet dorp Gourri, aan de wegtussen het Machaïras-klooster enLefkosia (via Klirou)

Tel. 22634731

Openingstijden:april-oktober 9.00-17.00 uurnovember-maart 8.00-16.00 uur

Toegang: í1.00

FFIIKKAARRDDOOUU EENN PPLLAATTTTEELLAANNDDSSMMUUSSEEUUMM

Het bezoekerscentrum van het parkverstrekt informatie over het leefmilieuin het park. Een schaalmodel geeft degeologische kenmerken, vegetatie enrecreatiemogelijkheden van het parkweer en diorama’s bieden eendriedimensionale voorstelling van devogels, zoogdieren en reptielen die erleven. In een aparte ruimte zijngeologische monsters, fossielen enandere voorwerpen tentoongesteld.

Bezoekerscentrum AthalassaLeoforos Keryneias 1, Aglantzia

Tel. 22462943

Openingstijden:maandag, dinsdag, woensdag &vrijdag 7.30-14.30 uurdonderdag 7.30-14.00, 15.00-18.00 uurzaterdag, zondag en feestdagengesloten

Toegang: í0.50

NNAATTIIOONNAAAALL PPAARRKK AATTHHAALLAASSSSAA

De sacristie van het klooster, die in de kelder is gevestigd, kon dankzijeen subsidie van de A.G. Leventis-stichting worden gerenoveerd. Hiervindt men de oorspronkelijke monnikscellen, stallen en opslagplaatsen,alsmede een kamer met oude boeken en manuscripten van het klooster,tentoonstellingsruimtes en een opslagplaats waar iconen en anderereligieuze voorwerpen worden bewaard. Op 15 augustus en 8 septembervindt bij het klooster een religieus festival plaats.

Twee kilometer ten noorden van het klooster ligt de voormaligeschuilplaats van Grigoris Afxentiou, held uit de vrijheidsstrijd (1955-1959). Op 3 maart 1957 omsingelden Britse troepen de schuilplaats eneisten zijn overgave. Hij weigerde en na een strijd van zeven uur beslotende Britten de schuilplaats op te blazen. Afxentiou sneuvelde. Zijnpersoonlijke bezittingen zijn te zien in een speciaal museum.

TEN ZUIDEN VAN DE STAD

28


Het Natuurhistorisch Museum vanCyprus is opgericht door de Stichtingvoor Wetenschap, Cultuur enLiefdadigheid Photos Photiades. Het ishet grootste museum in zijn soort opCyprus. De collectie telt circa 2500objecten, waaronder opgezettezoogdieren, vissen, vogels, reptielen eninsecten, en gesteenten, mineralen,halfedelstenen, schelpen en fossielen.

Op het terrein vande Carlsberg-brouwerij bij

Lakkia (Latsia)

Tel. 22471111Openingstijden:

alleen opafspraak,

maandag-vrijdag9.00-16.00 uur

Gratis toegang

NNAATTUUUURRHHIISSTTOORRIISSCCHH MMUUSSEEUUMM VVAANN CCYYPPRRUUSS

De vroeg-industriële werkplaats in AgiaVarvara, gevestigd in een traditionelewoning, is uniek op Cyprus. In dewerkplaats zijn werktuigen uit de

twintiger jaren van de vorige eeuw te zien, onder meer eenkorenmolen, een olijvenpers en een wijnpers.

Bezichtiging opafspraak Tel.

22521715

VVRROOEEGG--IINNDDUUSSTTRRIIEEEELL MMUUSSEEUUMM IINN AAGGIIAA VVAARRVVAARRAA

In deze streek zijn monumenten uitalle tijdvakken van Cyprus’ rijkehistorie te vinden. In de stad Dali zijnoverblijfselen van het oudestadskoninkrijk Idalion blootgelegd. InPera Horio staat de Byzantijnse AgioiApostoloi-kerk met schitterendefresco’s uit de late 12de eeuw, die totde fraaiste van Cyprus behoren. En inde omgeving van het dorp Potamia

zijn middeleeuwse ruïnes te vinden, onder meer van eengotische kerk en van het zomerpaleis van de Frankischevorsten van Cyprus.

Mede dankzij zijn strategische ligging en de aanwezigheidvan water en vruchtbaar land maakte Dali tussen de 8steen 5de eeuw v.Chr. een bloeiperiode door. Volgens delegende werd hier de minnaar van Aphrodite, Adonis,vermoord door haar jaloerse echtgenoot Aris, de god vande oorlog. De Aphrodite-route voert langs deze regio (ziep.74).

Circa 20 km tenzuiden van

Lefkosia, aan dehoofdweg naar

Larnaka enLemesos (Limassol)

RREEGGIIOO DDAALLII

Lemesos, de op één na grootste stad van Cyprus,ligt tussen de oude stadskoninkrijken Kourion (tenwesten van de stad) en Amathous (ten oosten). Destad kwam tot ontwikkeling na de verwoesting vanAmathous door Richard Leeuwenhart in 1191.Belangrijke archeologische vindplaatsen enByzantijnse en Frankische monumenten getuigenvan de lange en roerige geschiedenis van de stad.Het moderne Lemesos is de belangrijkste haven vanCyprus, het hart van de wijnindustrie en eenbelangrijk toeristisch centrum. De stad staat ookbekend om haar jaarlijkse wijnfeesten, haaruitbundige carnaval en despontane gastvrijheid van haarinwoners. In de directenabijheid van Lemesos liggende dichtbegroeide zuidelijkehellingen van het Troodos-gebergte met idyllische berg-plaatsjes, sfeervolle wijndor-pen, de kosmopolitischevakantieplaats Platres en debekoorlijke streek Pitsilia.

Iedere maandag organiseert de Cyprus TourismOrganisation een gratis stadswandeling – eenunieke mogelijkheid om Lemesos te leren kennen.

Startpunt: CTO-kantoor, Spyrou Araouzou 115

Tel. 25362756

Vertrektijd: 10.00 uur

LEMESOS(LIMASSOL)

L E M E S O S

29

1. De burcht van Kolossi

2. Openbare bibliotheek

1

2

30


BEZIENSWAARDIGHEDEN

Het 13de-eeuwse kasteel werd vlakbijde oude haven gebouwd op de plekwaar eerder een Byzantijns fort stond.Volgens archeologen was hetoorspronkelijk veel groter dantegenwoordig. De Venetianenversterkten de muren om zich tegenpiraten te beschermen. Volgens de

overlevering trouwde Richard Leeuwenhart, koning van Engeland en leider van dederde kruistocht, hier met Berengaria van Navarra. In 1570 veroverden deOsmanen het kasteel en gebruikten het als garnizoensplaats en gevangenis.Gedurende de Britse overheersing fungeerde het als politiebureau. Tegenwoordigis er het Middeleeuws Museum gevestigd. De collectie omvat onder meermiddeleeuws aardewerk en prachtige zilveren schalen uit de Byzantijnse periode.

Richardou & Berengarias

Tel. 25305419

Gehele jaar geopend van:Maandag-Zaterdag 9.00-17.00 uur

Zondag 10.00-13.00 uur

Toegang: í2.00

LLEEMMEESSOOSS MMIIDDDDEELLEEEEUUWWSS KKAASSTTEEEELL EENN MMUUSSEEUUMM

In dit museum is de machinerie te zienvan een in 1900 gebouwde carob-molen. In de molen werden de peulenen zaden van de johannesbroodboomverwerkt. Die werden gebruikt voorde vervaardiging van de meest

uiteenlopende producten (van medicijnen tot chocola) en op grote schaalgeëxporteerd. Het museum is gevestigd in een gerenoveerd gebouw, dat eenmoderne setting biedt waarin de authentieke molen goed tot z’n recht komt.Naast de gerestaureerde molen herbergt het gebouw het Evagoras Lanitis-centrum, waar regelmatig voorstellingen en kunsttentoonstellingen plaatsvinden.

Tel. 25762828

Gratis toegang

CCAARROOBB--MMUUSSEEUUMM

Het museum is gevestigd in een oud,gerestaureerd gebouw. Het bezit eenprachtige collectie volkskunst uit de19de en vroege 20ste eeuw: meer danvijfhonderd voorwerpen, waarondertraditionele kostuums, meubilair,houtsnijwerk, borduurwerk ensieraden. Het museum ontving in 1989de Europa Nostra Award.

Agiou Andreou 253 Tel. 25362303

Openingstijden:juni-september: maandag-vrijdag 8.30-13.30

& (behalve donderdag) 16.00-18.30 uurokober-mei: maandag-vrijdag 8.30-13.30

& (behalve donderdag) 15.00-17.30 uur

Toegang: í0.50

GGEEMMEEEENNTTEELLIIJJKK MMUUSSEEUUMM VVOOOORR VVOOLLKKSSKKUUNNSSTT

L E M E S O S

31

Deze 16de-eeuwse moskee is nog volopin gebruik en is een van de belangrijkstelocaties voor de moslims van Lemesos.Recente opgravingen aan de oostzijde van de moskee hebben overblijfselen van de 10de-eeuwse Agia Ekaterini-kathedraal aan het licht gebracht.

Op de kruising van Genethliou Mitella Street, Zig-ZagStreet en Jami Street

KKEEBBIIRR--MMOOSSKKEEEE ((GGRROOTTEE MMOOSSKKEEEE))

De kerk werd gebouwd in de late 19deen vroege 20ste eeuw, ter vervangingvan een 18de-eeuwse kerk. De kerk is gewijd aan de Maagd Maria en volgens de traditievernoemd naar een nauwe vallei (napa in het Latijn) waar een Maria-icoon is gevonden.Volgens een andere bron gaat de naam terug op een in de Frankische periode gebouwdetempel, die was gewijd aan St. Nape.

Agiou Andreou Street

AAGGIIAA NNAAPPAA--KKEERRKK

Het archeologisch museum van hetdistrict Lemesos (Limassol) bezit eeninteressante collectie oudheden, daterendvan de neolitische tot de Romeinse tijden afkomstig van de vele opgravingenin deze regio.

De tentoonstelling is verdeeld over drieruimten. De eerste ruimte bevataardewerk uit verschillende perioden, de tweede ruimte munten, sieraden, lampen enkoperen voorwerpen en gereedschappen, en in de derde ruimte zijn beelden, grafstenen,kapitelen, inscripties en andere voorwerpen van marmer en kalksteen te zien. Detentoonstelling omvat een grote verscheidenheid aan objecten die zijn gerelateerd aan deAphrodite-cultus, zoals vruchtbaarheidsoffers, devotiegeschenken en terracotta beeldjesvan vrouwenfiguren. Het museum ligt op de Aphrodite-route (zie p.74).

Anastasi Sioukri en Vyronos 5, vlakbij het stadspark

Tel. 25305157

Openingstijden:Din., woe., vri., zat., 08.00-15.00 uurDon. 08.00-17.00 uurMaa., zon., gesloten

Toegang: í1.00

AARRCCHHEEOOLLOOGGIISSCCHH DDIISSTTRRIICCTTSSMMUUSSEEUUMM

De galerie bevat werk van bekendehedendaagse Cypriotische schilders,onder wie Adamantios Diamantis,Christophoros Savva en TelemachosKanthos.

28 Octovriou 103

Openingstijden:juni-september: maandag-vrijdag 8.30-13.30 &(behalve donderdag) 16.00-18.00 uuroktober-mei: maandag-vrijdag 8.30-13.30 &(behalve donderdag) 15.00-17.30 uur

Toegang: í0.50

GGEEMMEEEENNTTEELLIIJJKKEE GGAALLEERRIIEE

In het park staan zestien beeldenvan Cypriotische en buitenlandsekunstenaars, het resultaat van eenbeeldhouwwedstrijd in 1999-2001.

Langs de kustpromenade van Lemesos

BBEEEELLDDEENNPPAARRKK

32


Deze katholieke kerk is gebouwd in1879 door architect Friar Francesco daMonghidoro uit Bologna, in eenbouwstijl die veelvuldig voorkwam in

Europa. Het interieur is uitgevoerd in een barokstijl, de buitenkant heeft een strengekerkelijke uitstraling. De muren en gewelven van de apsis zijn gedecoreerd met neo-Byzantijnse muurschilderingen, die zijn gerestaureerd in 1979.

28 Octovriou 259

Tel. 25362946

SSTT.. KKAATTHHAARRIINNAA--KKEERRKK

De van oorsprong 13de-eeuwse burchtvan Kolossi, die in de 15de eeuw zijnhuidige vorm kreeg, is een fraai staaltjemilitaire architectuur. De burcht waslangdurig in bezit van de Johannieters,die er in 1291 hun hoofdkwartiervestigden. In de 14de eeuw kwam deburcht in handen van de Tempeliers.Gedurende hun verblijf op Cyprusproduceerden en exporteerden zij eenzoete wijn die tegenwoordig een van

de bekendste traditionele wijnen van het eiland is. Deze Commandaria-wijn heeft alacht eeuwen dezelfde naam en is een van de oudste wijnen met een naam ter wereld.Tegenover de burcht liggen de resten van een 14de-eeuwse suikerfabriek.

Aan de weg naar Pafos, 14 km ten westen van Lemesos

Tel. 25934907

Openingstijden:november-maart dagelijks 8.00-17.00 uur

april-mei, sept-okt. 8.00-18.00 uurjuni-augustus 8.00-19.30 uur

Toegang: í1.00

BBUURRCCHHTT VVAANN KKOOLLOOSSSSII

Dit museum biedt een schat aaninformatie over de geschiedenis van dewijnproductie op Cyprus. Het procesvan wijnproductie en -consumptie ende uiteenlopende toepassingen vanwijn worden duidelijk verklaard, en

antieke vaten, middeleeuwse wijnkruiken en oude documenten en instrumentenillustreren de sociale, economische en symbolische aspecten van de wijnproductie.

Pafos Street, in het dorp Erimi

Tel. 25873808

Openingstijden:dagelijks 9.00-17.00 uur

Toegang: í2,50

WWIIJJNNMMUUSSEEUUMM VVAANN CCYYPPRRUUSS


Een museum met de persoonlijkebezittingen van Digenis, leider van deEOKA-vrijheidsstrijd (1955-1959). Hetgraf van Digenis ligt naast het museum.

Griva Digeni 70 (schuilplaats van Digenis)

Tel. 25582107

Openingstijden:maandag-vrijdag 8.30-13.00

Gratis toegang

DDIIGGEENNIISS MMUUSSEEUUMM

Omgeving van Lemesos (Limassol)

L E M E S O S

33

Het museum is gevestigd in eentraditioneel huis met een fantastischuitzicht over de baai van AgiosErmogenis. De collectie, een verzamelingvondsten uit Kourion, bestaat ondermeer uit aardewerk uit de vroegebronstijd, aardewerk en gouden sieradenuit de Myceense periode en een grootaantal offergaven uit het nabijgelegenheiligdom van Apollon Ylatis.

In het dorp Episkopi, 14 km ten westenvan Lemesos en 4 km ten westen vanKourion

Tel. 25932453

Openingstijden:maandag, dinsdag, woensdag& vrijdag 8.00-16.00 uurdonderdag 8.00-17.00 uurzaterdag en zondag gesloten

Toegang: í1.00

AARRCCHHEEOOLLOOGGIISSCCHH MMUUSSEEUUMM VVAANN KKOOUURRIIOONN

Het schitterend gelegen Kourion, eenvan de belangrijkste stadskoninkrijkenvan Cyprus, is een van deindrukwekkendste archeologischevindplaatsen van het eiland. Hetmagnifieke, gerestaureerde Grieks-Romeinse theater dateertoorspronkelijk uit de 2de eeuw v.Chr.en wordt tegenwoordig gebruikt voormuziek- en toneeluitvoeringen. Van hetHuis van Eustolios resteert onder meereen aantal prachtige 5de-eeuwsemozaïekvloeren. Het was aanvankelijk een particuliere Romeinse villa, maarkreeg in het begin van onze jaartelling, na de aanleg van een complexbaden, een openbare functie. De 5de-eeuwse basiliek was vermoedelijk dekathedraal van Kourion. Aan de noordzijde was een doopkapelaangebouwd. Het Huis van Achilles en het Huis van de Gladiatoren zijngenoemd naar de voorstellingen op hun prachtige mozaïekvloeren. Inandere delen van de stad zijn resten van particuliere villa’s en het aanwaternymfen gewijde Nymphaeum, een elegant Romeins bouwwerk,blootgelegd. Eén kilometer ten westen van Kourion ligt, aan de rechterkantvan de weg naar Pafos, het stadion van Kourion uit de 2de eeuw.

Aan de weg naar Pafos, 19 km tenwesten van Lemesos

Tel. 25934250

Openingstijden:juni-augustus: 8.00-19.30 uurapril-mei & september-oktober: 8.00-18.00 uurnovember-maart: 8.00-17.00 uur

Toegang: í1.00

KKOOUURRIIOONN

Het 2de-eeuwse stadion bood plaatsaan zesduizend bezoekers en is hetenige oude stadion dat op Cyprus is gevonden. Volgens archeologen vondenhier grootse evenementen als de pentathlon plaats.

Gratis toegang

SSTTAADDIIOONN VVAANN KKOOUURRIIOONN

34


In dit kleine museum in het dorpAnogyra kunt u zien hoe van Sint-Jansbrood de traditionele zoetelekkernij pastelli wordt gemaakt.

Alleen te bezoeken op afspraak, tel. 25222357

Gratis toegang

1.Pastelli-Museum

Het woord Oleastro komt van hetLatijnse ‘Olea Europa Oleaster’ (‘wildeolijfboom’). De olijvenfabriek Oleastro(anno 2003) maakt gebruik van denieuwste milieuvriendelijke technologie

om de smaak, geur en kleur van olijfolie optimaal te houden. Dit Olijfoliemuseum,het enige van Cyprus, geeft een beeld van de olijventeelt en de productie vanolijfolie. Er wordt ook informatie gegeven over de opslag en het gebruik van olijfolie.

Tel. 99525093

Openingstijden: dagelijks 10.00-19.00 uur

Toegang: í1.50, (kinderen í1.00)

2.Het Olijvenhuis Oleastro

AANNOOGGYYRRAA

Doel van dit in oktober 2004 geopendecentrum is het geven van voorlichtingover het beschermde schiereilandAkrotiri. Het centrum heeft eententoonstellingsruimte, een bibliotheek,een projectiekamer en eenobservatieruimte. Het biedt eeneducatief programma voor scholen.

Bezoekers kunnen tentoonstellingen over het schiereiland bezichtigen en genietenvan het prachtige uitzicht over het nabijgelegen zoutmeer.

Op het schiereiland Akrotiri, 13 km ten westen van Lemesos (Limassol)

Tel. 25826562

Openingstijden:dagelijks 8.30-15.00 uur

Gratis toegang

IINNFFOORRMMAATTIIEECCEENNTTRRUUMM AAKKRROOTTIIRRII

Deze kerk is gelegen ten zuid-westenvan het dorp en binnenin de kerk

bevinden zich vijftiende eeuwse muurschilderingen . De kerk is gebouwd in denoord-oostelijke hoek van een Christelijke Basiliek die was onderverdeeld in kamersen bekend stond als klooster.

3.Timios Stavros kerk

Apollon Ylatis, god van het bosgebied,was de beschermer van Kourion. Zijncultus werd in ere gehouden van de8ste eeuw v.Chr. tot de 4de eeuw A.D.Zijn heiligdom was een belangrijkreligieus centrum en bestond uit detempel van Apollo (deels gerestaureerd),ruimten voor pelgrims, de palaistra(sportplaats), een badencomplex en eenheilig terrein.

Aan de weg naar Pafos, 3 km ten westen van Kourion

Tel. 25991049

Openingstijden:november-maart, dagelijks 8.00-17.00 uur

april-mei, sept-okt 8.00-18.00 uurjuni-augustus 8.00-19.30 uur

Toegang: í1.00

HHEEIILLIIGGDDOOMM VVAANN AAPPOOLLLLOONN YYLLAATTIISS

L E M E S O S

35

Dit klooster is misschien het oudstevan Cyprus. Het is volgens deoverlevering gesticht door St. Helena,moeder van de Byzantijnse keizer Constantijn de Grote. Zij zou een splinter uithet Heilige Kruis in het klooster hebben achtergelaten. Toen Helena op hetschiereiland Akrotiri aankwam, heerste daar een slangenplaag. Constantijn stuurdedaarop vanuit Constantinopel een scheepslading katten naar Akrotiri. Deduizenden katten verjoegen de slangen. Het klooster, dat in zijn huidige vorm vande 14de eeuw dateert, werd in de 16de eeuw verlaten. In 1983 werd het doororthodoxe nonnen in gebruik genomen.

Op Kaap Gata, vlakbij Lemesos, ten zuidoostenvan het Akrotiri-zoutmeer

AAGGIIOOSS NNIIKKOOLLAAOOSS TTOONN GGAATTOONN ((SSTT.. NNIICCOOLLAAAASS VVAANN DDEE KKAATTTTEENN))--KKLLOOOOSSTTEERR

TEN NOORDEN VAN DE STAD

Een complex van twee koepelkerken vanhet type ‘kruis-in-rechthoek’, waarvan deoudste (de oostelijke) waarschijnlijkdateert van de 12de eeuw. De jongste kerk werd toegevoegd in de 14de eeuw. Deovergebleven wandschilderingen zijn 14de- en 15de-eeuws.

In het dorp Polemidia

Openingstijden: dagelijks 9.00-16.00 uur

AAGGIIAA AANNAASSTTAASSIIAA--KKEERRKK

In de Kourris-vallei, op twintig minutenrijden van Lemesos, ligt een aantal belangwekkende Byzantijnse monumenten,waaronder de 12de-eeuwse kerk van het nonnenklooster Panagia tis Amasgou, dekerk van Timios Stavros in het dorp Kouka en de Archangelos-kerk in Monagri.

De 12de-eeuwse, gewelfde kerk van het klooster Panagia tis Amasgou heeft tweedaken, waarvan het bovenste bestaat uit hout en pannen. In de kerk zijnwandschilderingen uit de 12de, 14de en 16de eeuw bewaard gebleven.

De Archangelos-kerk in Monagri werd in 1740 gebouwd op de funderingen van eenouder klooster, dat in vlammen was opgegaan. Bijzonder is het van houtsnijwerkvoorziene iconen-scherm. Het noordelijke deel van het klooster is gerenoveerd enherbergt een centrum voor hedendaagse kunst.

De Timios Stavros-kerk in Kouka bezit een 14de-eeuwse wandschildering die geldtals een schitterend voorbeeld van de Paleologische stijl, een specifieke Byzantijnsekunststijl.

Het schilderachtige dorp Laneia, zeer geliefd bij kunstenaars, is ook een bezoekwaard.

KKOOUURRRRIISS--VVAALLLLEEII

36


Dit wijndorp, met smalle keienstraatjesen een prachtig klooster op hetdorpsplein, is een van Cyprus’ meestpittoreske dorpen.

Het dorp en het klooster van het Heilige Kruis (Stavros) waren ooit bezitvan Sir John de Brie, prins van Galileï. Het klooster bezit een collectie oudeiconen, prachtig houtsnijwerk en andere interessante kerkelijkevoorwerpen. Het herbergt ook een klein Museum voor de Vrijheidsstrijd.

In een oud huis vlakbij het klooster is een gerestaureerde traditionelewijnpers (linos) te zien.

Elf km ten zuidwesten van Platres

Omodos

Aan de rand van dit aantrekkelijkewijndorp staat de éénbeukige, gewelfdeAgia Mavri-kerk uit de 12de eeuw metwandschilderingen uit de 15de eeuw.Het Kerkelijk Museum van Koilani is

gesticht door het bisdom Lemesos, als dependance van het grotere ByzantijnsMuseum dat in de stad zelf gebouwd moet gaan worden. Het museum isgevestigd in een gebouw op de binnenplaats van de Panagia Eleousa-kerk. Decollectie bestaat uit iconen en kerkelijke voorwerpen uit de parochie,waaronder delen van een iconen-scherm uit 1735, iconen uit de 13de tot de19de eeuw, heilige gebruiksvoorwerpen en oude boeken. De collectie beslaateen periode van ongeveer zeven eeuwen.

Kerkelijk Museum, informatie op hetdorpsplein

Koilani

KRASSOCHORIA (DE WIJNDORPEN)

Het gebied dat bekendstaat als de Krassochoria (‘de Wijndorpen’) ligt opde zuidelijke hellingen van het Troodos-gebergte. In deze dorpen wordentraditionele vormen van wijncultuur in ere gehouden. De productie van

wijn is de voornaamste bezigheid van demeeste inwoners. Er zijn meerdere lokalewijnmusea, die zeker een bezoek waard zijn.In dit gebied wordt een vermaarde droge,rode wijn geproduceerd. Vanuit Lemesos ishet te bereiken door de hoofdweg naar Pafoste nemen en direct na het dorp Erimirechtsaf te slaan.

L E M E S O S

37

Tussen de naaldbossen in het hart vanhet Troodos-gebergte ligt nog eensfeervol dorp, Foini. Volgens de traditiedankt het zijn naam aan de Frankischeheer Juan de Fejniu (of Feniu), maarvolgens sommigen is de naam afgeleid van hetGriekse woord foinikas (‘palmboom’). Het dorpstaat bekend om zijn aardewerk en de productievan traditioneel meubilair en loukoumi (Turksfruit). Een bezoekje waard is het particulierefolkloristische Pylavakion Museum, waar lokaalaardewerk, traditionele landbouwwerktuigen enantiek keukengerei te zien zijn.

Pylavakion Museum

Tel. 25421508

Toegang: í1.00

Foini

Het mooie Vasa met zijn keienstraatjesen traditionele huizen is een van debelangrijkste wijndorpen van de regio.Ruim veertig procent van delandbouwgrond wordt gebruikt voor de wijnbouw en een aantalvan de beste Cypriotische rode wijnen komen hier vandaan. HetKerkelijk Museum van Vasa bezit belangrijke iconen en anderereligieuze objecten. Voor een bezoek moet u contact opnemenmet de dorpspriester.

Kerkelijk Museum

Gratis toegang

Vasa

Arsos is een van de grootstewijnproducerende dorpen van Cyprus.Volgens sommigen houdt de naamArsos verband met de heilige alsos(boomgaard) van Aphrodite, waarophet dorp gebouwd zou zijn. Volgensanderen is Arsos een van vier stadjesdie de Egyptische heerser PtolemaeusPhiladelphos stichtte ter ere vanArsinoe. Het dorp wordt al sinds de oudheid geassocieerd met dewijnbouw. Nog steeds maken de meeste inwoners hun eigen wijnen de vrouwen van Arsos hebben een reputatie vanwege hunspeciale gerechten waarin wijn wordt gebruikt. Het FolkloristischMuseum is gevestigd in een traditioneel huis en geeft een beeldvan het traditionele dorpsleven.

Folkloristisch Museum

Voor een bezoek aan hetmuseum kunt u contactopnemen met mevr. PatraPsilogeni, tel. 25943223

Toegang: í0.25

Arsos

De naam van het middeleeuwse dorpFasoula gaat waarschijnlijk terug op hetgelijknamige Frankische woord, dat‘zeis’ betekent. Het museum is gevestigd in een traditioneel huis.Er zijn landbouwwerktuigen te zien, zoals een ploeg, een juk eneen zeis, alsmede aardewerk bekers en kruiken voor dagelijksgebruik of het bewaren van wijn of olijfolie.

Landbouwkundig Museum

Gratis toegang

Fasoula

38


Aan de rand van het dorp Arakapas staatde Panagia Iamatiki, een driebeukige

kerk met een houten dak. De schitterende wandschilderingen uit devroege 16de eeuw behoren tot de belangrijkste voorbeelden van deItaliaans-Byzantijnse schilderstijl op Cyprus. Aan een bijzondere, opleer geschilderde icoon van de Maagd Maria worden genezendekrachten toegeschreven.

In het dorp Arakapas

PPAANNAAGGIIAA IIAAMMAATTIIKKII--KKEERRKK

Dit klooster werd gesticht in de 12deeeuw. De nonnen die er wonen houden zichonder meer bezig met het schilderen vaniconen, het cultiveren van bloemen enkruiden, en de productie van honing.

AAGGIIOOSS GGEEOORRGGIIOOSS AALLAAMMAANNOOSS--KKLLOOOOSSTTEERR

De 12de-eeuwse Agia Christina, gelegenin het centrum van Germasogeia, is eenkleine kerk met een plat dak. Tijdensrestauratiewerkzaamheden in 1996werden 14de- en 15de-eeuwsemuurschilderingen ontdekt. In hetgebouw is een kerkelijk museumgevestigd.

In Germasogeia

Voor een bezoek kunt ucontact opnemen met degemeente Germasogeia,

tel. 25879898

AAGGIIAA CCHHRRIISSTTIINNAA--KKEERRKK

Amathous was een van destadskoninkrijken van Cyprus. Volgensde mythologie liet de Griekse heldTheseus zijn zwangere echtgenoteAriadne hier achter om verzorgd teworden door lokale vrouwen. InAmathous werd de godin Aphrodite-Astarte vereerd. Archeologischevondsten werden gedaan in een aantalgraven. Eén daarvan ligt bij de ingangvan het huidige Hotel Amathus, anderein de acropolis, de benedenstad en vijfvroeg-christelijke basilieken. De

vondsten dateren van de archaïsche, de Romeinse en de christelijketijd. Ook twee enorme stenen vazen, de grootste ooit ontdekt, werdenhier gevonden. Eén ervan is te zien in het Louvre in Parijs. Amathousligt op de Aphrodite-route (zie p.74).

Elf km ten oostenvan het centrum

van Lemesos

Openingstijden:november-maart dagelijks

8.00-17.00 uurapril-mei, sept-okt 8.00-18.00 uur

juni-augustus8.00-19.30 uur

Toegang: í1.00

OOPPGGRRAAVVIINNGGEENN VVAANN AAMMAATTHHOOUUSS

TEN OOSTEN VAN DE STAD

LARNAKA

L A R N A K A

39

Larnaka heeft een flinke bijdrage geleverd

aan het veelzijdige culturele erfgoed van

Cyprus. Het verrees op de resten van het

oude stadskoninkrijk Kition en was al

vroeg een belangrijk christelijk bolwerk.

Kition was de geboorteplaats van de

Griekse filosoof Zeno, grondlegger van de

stoïcijnse wijsbegeerte, en volgens de

overlevering was de heilige Lazaros,

vriend van Jezus, na zijn opwekking uit

de dood bisschop van de stad. Eeuwen

eerder, in de 13de eeuw v.Chr.,

koloniseerden Myceense Grieken de stad.

Vanaf de 9de eeuw v.Chr. kwam zij onder

Phoenicische invloed. In de 18de eeuw

was Larnaka het belangrijkste

handelscentrum van Cyprus en zetelden

er verscheidene Europese consulaten. Het

moderne Larnaka heeft een heel eigen

charme. In de wintermaanden strijken

duizenden flamingo’s, wilde zwanen en

andere trekvogels neer bij het nabijgelegen zoutmeer. In de omgeving

van de stad liggen tal van bezienswaardigheden, met name

archeologische vindplaatsen en Byzantijnse en islamitische monumenten,

waaronder de befaamde Hala Sultan Tekkesi.

De gemeente Larnaka organiseert gratis wandelingen door de oude stad –

een unieke mogelijkheid om Larnaka te leren kennen. De wandelingen

beginnen iedere woensdag om 10.00 uur bij het CTO-informatiekantoor,

tel. 24654322, en elke vrijdag om 10.00 uur bij het fort, tel. 24304576.

De Foinikoudes-boulevard

40


Hier zijn overblijfselen van hetstadskoninkrijk Kition uit de 13deeeuw v.Chr. blootgelegd: stukken vanimmense muren, bestaande uitgigantische blokken steen, alsmederesten van een complex van vijf tempels.Vlakbij liggen de overblijfselen van deoude haven. Kition was een belangrijkhandelscentrum. Interessant zijn deafbeeldingen van schepen die in demuren van gebouwen zijn geëtst. Kitionligt op de Aphrodite-route (zie p.74).

Ca. 500 m van het ArcheologischDistrictsmuseum

Openingstijden:maandag, dinsdag, woensdag, vrijdag

8.00-14.30 uurdonderdag

8.00-17.00 uurzaterdag en

zondag gesloten

Toegang: í1.00

OOPPGGRRAAVVIINNGGEENN VVAANN KKIITTIIOONN

De museumcollectie bestaathoofdzakelijk uit vondsten uit debelangrijkste neolitische nederzettingenvan Cyprus – Choirokoitia en Tenta –en uit het oude stadskoninkrijk Kition.Voorwerpen van ivoor, albast enfaïence maken duidelijk dat Cypruscommerciële contacten onderhield methet gebied rond de oostelijkeMiddellandse Zee. Het museum ligt opde Aphrodite-route (zie p.74).

Plateia Kalograion Tel. 24304169

Openingstijden:dinsdag, woensdag & vrijdag

8.00-15.00 uurdonderdag

8.00-17.00 uurzaterdag

9.00-15.00 uurzondag en

maandag gesloten

Toegang: í1.00


Het oudste particuliere museum vanCyprus is gevestigd in het voorouderlijkhuis van de familie Pierides, eenkoloniaal pand uit 1815. Het bezit eenuitgebreide collectie voorwerpendaterend van 4000 v.Chr. tot de 15deeeuw A.D., alle verzameld door defamilie Pierides. De collectieweerspiegelt de economische, socialeen culturele ontwikkeling van Cyprus in

deze periode. Sommige stukken behoren tot de meest representatieveoverblijfselen uit bepaalde perioden. Bijzondere objecten zijn ondermeer het aardewerk uit de vroege bronstijd, Romeins glaswerk enaardewerk borden uit de Middeleeuwen. Het museum ligt op deAphrodite-route (zie p.74).

Zinonos Kitieos 4

Tel. 24814555

Openingstijden: maandag-donderdag 9.00-16.00 uur

vrijdag-zaterdag 9.00-13.00 uur

Toegang: í1.00

AARRCCHHEEOOLLOOGGIISSCCHH MMUUSSEEUUMM VVAANN DDEE PPIIEERRIIDDEESS FFOOUUNNDDAATTIIOONN

BEZIENSWAARDIGHEDEN

L A R N A K A

41

Het Gemeentelijk Cultureel Centrum isgevestigd in vijf voormalige pakhuizenvan de douane, die in 1881 in kolonialestijl werden gebouwd en volledig zijngerenoveerd. Het centrum herbergt de gemeentelijke galeries en hetPierides-Tornaritis Paleontologisch Museum.

In de galeries is werk van lokalekunstenaars te zien.

Het Museum van Larnaka en hetGemeentelijk historisch archief zijngevestigd in de gerenoveerde woning en kantoren van de eerste koloniale havenmeester vanLarnaka. Het gebouw dateert uit 1881 en ligt naast de voormalige pakhuizen. Het museum,gevestigd op de begane grond, belicht de geschiedenis van de stad. Een grote collectie muntenuit het oude stadskoninkrijk Kition (late 6de eeuw) en foto’s van de stad uit 1850 en latere jarenmaken deel uit van de collectie. Het archief op de tweede verdieping bevat zeldzame boeken,documenten en artikelen, maar is alleen toegankelijk voor onderzoekers.

Dit oudheidkundig museum is hetenige in zijn soort op Cyprus. Het beziteen collectie fossielen die 500 miljoenjaar bestrijkt. Tot de zeldzame stukkenbehoren botten van dwergolifanten ennijlpaarden, diersoorten die tot ca.10.000 v.Chr. op het eilandvoorkwamen.

Leoforos AthinonPlateia EvropisTegenover de jachthaven

Tel. 24658848

Openingstijden:april-oktober: dinsdag-zaterdag 9.00-13.00 & dinsdag-vrijdagook 17.00-19.00 uurnovember-maart: dinsdag-zondag 9.00-13.00 & dinsdag-vrijdagook 16.00-18.00 uur

Gemeentelijke galeries

Tel. 24628587(in samenwerking met deHellenic Bank)

Openingstijden:juni-augustus: dinsdag-vrijdag 9.00-14.00 uur,zaterdag 9.00-12.00 uurseptember-mei: dinsdag-vrijdag 9.00-14.00 uur,zaterdag-zondag 9.00-12.00 uur

Gratis toegang

Pierides-Tornaritis Paleontologisch Museum

Tel: 24657745

Museum van Larnaka en Gemeentelijk historisch archief

GGEEMMEEEENNTTEELLIIJJKK CCUULLTTUURREEEELL CCEENNTTRRUUMM

De Atheense generaal Kimon trachtte in450 v.Chr. met een grote vloot Cyprus van de Perzen te bevrijden. Tijdens debelegering van Kition vond hij de dood. Zijn buste staat op de Foinikoudes, de metpalmen omzoomde boulevard. De in Kition geboren filosoof Zeno was de grondleggervan het stoïcisme en de stichter van de school van de Stoa in Athene (4de eeuw v.Chr.).Zijn marmeren buste staat in het centrum van Larnaka.

BBOORRSSTTBBEEEELLDDEENN VVAANN KKIIMMOONN EENN ZZEENNOO

42


De magnifieke Agios Lazaros-kerk,gebouwd in de 9de eeuw engerestaureerd in de 17de eeuw, is eenvan de fraaiste kerken in Byzantijnsestijl op Cyprus. Hij bevat eenindrukwekkend iconen-scherm, eenprachtig voorbeeld van barokkehoutbewerking. Onder het sanctuariumis het graf van Lazaros te zien, depatroonheilige van Larnaka. Acht dagenvoor de Grieks-orthodoxe Pasen wordtde icoon van de heilige in processiedoor de stad gevoerd. Na door Christusuit de dood te zijn opgewekt, leefde

Lazaros gedurende dertig jaar in Kition. De apostelen Barnabas en Marcus wijddenhem tot bisschop van de stad. Achter de kerk ligt het Kerkelijk Museum.

Plateia Agiou Lazarou

Tel. 24652498

Openingstijden kerk:april-augustus: 8.00-12.30 & 15.30-18.30 uurseptember-maart: 8.00-12.30 & 14.30-17.00 uur

Gratis toegangOpeningstijden museum:

maandag-dinsdag & donderdag-vrijdag8.30-13.00 & 15.00-17.30 uur

woensdag & zaterdag 8.30-13.00 uur

Toegang: í0.50

AAGGIIOOSS LLAAZZAARROOSS--KKEERRKK EENN KKEERRKKEELLIIJJKK MMUUSSEEUUMM

Het in de Middeleeuwen gebouwdefort kreeg zijn huidige vorm tijdens deOsmaanse overheersing. Na deOsmaanse tijd gebruikten de Brittenhet enkele jaren als gevangenis.Tegenwoordig is er het Museum vande Middeleeuwen gevestigd. Decollectie dateert van de vroeg-christelijke periode tot de 19de eeuw.In de zomer gebruikt de gemeenteLarnaka de binnenplaats voor culturele

evenementen. Vlakbij het fort staat de Tusla-moskee, oorspronkelijk eenmiddeleeuwse kerk.

Leoforos Athinon, Larnaka boulevard

Tel. 24304576

Openingstijden:juni-augustus: maandag-vrijdag 9.00-19.30 uur

maart-april & september-oktober: maandag-vrijdag 9.00-18.00 uur

november-februari: maandag-vrijdag 9.00-17.00 uur

Toegang: í1.00

LLAARRNNAAKKAA FFOORRTT EENN MMUUSSEEUUMM VVAANN DDEE MMIIDDDDEELLEEEEUUWWEENN

De Zachouri-moskee, gebouwd in hetmidden van de 19de eeuw, is een belangrijk religieus centrum voor moslims. Demoskee ligt aan de Nicolaou Roussou Street, tussen de Kebir-moskee en de AgiosLazaros-kerk.

ZZAACCHHOOUURRII--MMOOSSKKEEEE

De Kebir (Buyuk)-moskee iswaarschijnlijk de oudste Osmaanse

moskee op Cyprus en was oorspronkelijk een 13de-eeuwse katholieke kerk, gewijdaan St. Katherina. De oudste vermelding van de moskee dateert van 1747. In eendocument schreef Bekir Pasha, de ontwerper van het aquaduct van Larnaka, dat eenopenbare fontein bij de moskee via het aquaduct van water moest worden voorzien.De fontein staat nog altijd bij de moskee.

Leoforos Athinon, tegenover het fort

KKEEBBIIRR ((BBUUYYUUKK))--MMOOSSKKEEEE

L A R N A K A

43

Het museum herbergt grote collectiesreptielen, zeldzame insecten, vogels,zoogdieren, zeedieren en fossielen dieop Cyprus en in omringende landenvoorkomen. Bijzonder zijn de collectiesinsecten en planten.

Leoforos Grigori Afxentiou(in het stadspark)

Tel. 24652569

Openingstijden:juni-augustus: dinsdag-zondag10.00-13.00 & 16.00-18.00 uurseptember-mei: dinsdag-zondag10.00-13.00 & 15.00-17.00 uur

Toegang: í0.20

GGEEMMEEEENNTTEELLIIJJKK NNAATTUUUURRHHIISSTTOORRIISSCCHH MMUUSSEEUUMM

De Tusla-moskee ligt achter deopgravingen van Kition in de oude stad en geldt als een van de oudstemoskeeën van Larnaka. Het heiligdom was oorspronkelijk een Byzantijns-orthodoxe kerk, zo blijkt uit de muurschilderingen. In de 12de of 13deeeuw ging het onder de naam Kerk van het Heilige Kruis over in katholiekehanden. Na de komst van de Osmanen in 1571 werd de kerk in eenmoskee veranderd. De minaret is gebouwd op de fundamenten van deoorspronkelijke klokketoren. Tegenover de moskee staat een fontein uit deVenetiaanse periode.

TTUUSSLLAA--MMOOSSKKEEEE

Terra Santa, ook wel bekend als SantaMaria delle Grazie, is de kerk voor deLatijnse gemeenschap van Larnaka. Dekerk en een bijbehorend klooster werden in 1596 gesticht om Latijnsepelgrims op weg naar het Heilige Land onderdak te bieden. In 1724werden ze vervangen door een grotere kerk en klooster, die op hunbeurt in 1842 werden verwoest en vervangen door de huidige kerk. Debouwstijl vormt een combinatie van Renaissance- en barokkenmerken.

Terra Santa 8

Tel. 24642858

KKAATTHHOOLLIIEEKKEE KKEERRKK TTEERRRRAA SSAANNTTAA

De 13de-eeuwse kapel van AgiosGeorgios staat op een heuvel die een prachtig uitzicht op het zoutmeerbiedt.

AAGGIIOOSS GGEEOORRGGIIOOSS MMAAKKRRIISS--KKAAPPEELL

Aan dit prachtige 18de-eeuwseaquaduct, bestaande uit een lange rijbogen (Grieks: kamares), ontleent hetomringende gebied zijn naam. De Osmaanse gouverneur van Larnaka, BekirPasha, liet het aquaduct op zijn eigen kosten bouwen. Tot 1939 voorzag hetLarnaka van water uit een bron die tien kilometer buiten de stad lag.

In Kamares, aan de weg naarLemesos

KKAAMMAARREESS--AAQQUUAADDUUCCTT

44


Omgeving van Larnaka


Het zoutmeer is een van debelangrijkste leefgebieden voor watervogels in Europa. Vele flamingo’s, wildeeenden en andere water- en landvogels pauzeren hier tijdens hun lange reizen naaren van hun winterbestemmingen. Uit archeologisch onderzoek blijkt dat het gebied

rond het zoutmeer al in de prehistorie werd bewoond. Het meer was in die tijd de haven vaneen stadje dat vlakbij de Hala Sultan Tekkesi-moskee is opgegraven. Dit stadje was in de latebronstijd (1650-1050 v.Chr.) een van de belangrijkste commerciële centra van Cyprus. Nadat de

stad werd verlaten, slibde de havenmond dicht en ontstond hetzoutmeer. Het waardevolle zout werd eeuwenlang gewonnen enverhandeld.

Langs de oever van het meer is een zogeheten natuurpad (nature trail)aangelegd. Dit pad verbindt het meer met de Aphrodite-route (zie p.74).

LLAARRNNAAKKAA--ZZOOUUTTMMEEEERR

De kleine moskee werd in 648gebouwd op de plek waar UmmHaram, naar verluidt een familielid vande profeet Mohammed, stierf tijdenseen van de vroegste Arabische invallen.Zij brak haar nek toen zij van haarmuilezel viel. Kalief Muawiyah, die deexpeditie leidde, gaf onmiddelijkopdracht voor de bouw van eenmoskee op de plek des onheils. DeTekkesi is na Mekka en Medina inSaudi-Arabië en de Al-Aqsa-moskee inJeruzalem de belangrijkste islamitische

bedevaartplaats. De moskee werd in 1816 en in 2002 gerestaureerd.

Vijf km ten westen van Larnaka,bereikbaar via de weg naar Kiti

en een afslag voorbij deluchthaven

Openingstijden:april-mei, dagelijks 8.00-18.00

juni-augustus, dagelijks 8.00-19.30 uur

sept-okt, dagelijks 8.00-18.00november-maart 8.00-17.00

Gratis toegang

HHAALLAA SSUULLTTAANN TTEEKKKKEESSII--MMOOSSKKEEEE

Deze 11de-eeuwse Byzantijnse kerkwerd gebouwd op de resten van eenvroeg-christelijke basiliek. De apsis vanhet oorspronkelijke bouwwerk bleefbehouden, samen met eenwereldberoemd Byzantijns kunstwerk:een zeldzaam 6de-eeuwse mozaïek meteen afbeelding van Maria met kindtussen de aartsengelen Michaël en

Gabriël. Dit pronkstuk kan de vergelijking met de mozaïeken vanRavenna glansrijk doorstaan. Alleen op Cyprus en in de Sinaï bestaanmozaïeken uit deze periode. Gelijkwaardige mozaïeken zijn die uit deKanakaria-kerk in het bezette dorp Lythragkomi, die te zien zijn in hetByzantijns Museum in Lefkosia (Nicosia).

In het dorp Kiti, 7 km ten westenvan Larnaka

Tel. 24424646

Openingstijden:dagelijks 8.00-12.00 &

14.00-16.00 uur

Gratis toegang

AANNGGEELLOOKKTTIISSTTII--KKEERRKK

L A R N A K A

45

Omgeving van Larnaka – Stavrovouni-klooster

46


De neolitische nederzetting Tenta ligtvlakbij het dorp Kalavasos en dateertuit 7000 v.Chr. De nederzetting isoverdekt door een moderne, tent-achtige structuur.

40 km ten zuidwesten vanLarnaka en 2,5 km ten

noorden van de weg tussenLefkosia en Lemesos


Toegang: í0.75

KKAALLAAVVAASSOOSS TTEENNTTAA

Zo’n twee kilometer van het dorpTersefanou, op de plek waar in de Middeleeuwen het dorpje Arperalag, staat de kerk van Agios Georgios Arperas. De kerk werd in 1745gebouwd door dragoman Konstaninos Christofanis en bevat eenfresco waarop hij en zijn familie staan afgebeeld. Anderemuurschilderingen zijn gemaakt door de kunstenaar Ioannikios.

AAGGIIOOSS GGEEOORRGGIIOOSS AARRPPEERRAASS--KKEERRKK

Dit museum bevat het werk van delokale beeldhouwer Kostas Argyrou, diezichzelf de beeldhouwkunst op latereleeftijd eigen maakte. Hij wordt gezienals een van de belangrijkste moderneCypriotische kunstenaars.

In het dorp Mazotos

Tel. 24991633

Openingstijden:dinsdag-vrijdag 9.00-12.00

& 14.00-16.00 uurzaterdag-zondag 9.00-12.00 uur

Toegang: í1.00

KKOOSSTTAASS AARRGGYYRROOUU--MMUUSSEEUUMM

De opgravingen van de circanegenduizend jaar oude nederzettingChoirokoitia staan sinds 1998 op deWerelderfgoedlijst van de UNESCO.De neolitische nederzetting is relatiefgoed behouden gebleven. Dankzij deopeenvolgende stadia van bebouwingbiedt Choirokoitia waardevolleinformatie over het leven op Cyprusgedurende de gehele neolitischeperiode. Bij de opgravingen zijn vijfwoningen gereconstrueerd metgebruik van traditionelebouwmaterialen en -methoden. Dehuizen zijn ingericht met replica’s van

voorwerpen die tijdens opgravingen in de oorspronkelijkewoningen zijn gevonden. De vegetatie rond de woningen bestaatuit planten en bomen die sinds de neolitische tijd op Cyprusvoorkomen.

Aan de weg tussen Lefkosiaen Lemesos, 32 km ten

zuidwesten van Larnaka en 48km ten zuiden van Lefkosia

Tel. 24322710

Openingstijden:november-maart, dagelijks

8.00-17.00 uurapril-mei, sept-okt, dagelijks

8.00-18.00 uur juni-augustus, maandag-vrijdag 9.00-19.30 uur

Toegang: í1.00

CCHHOOIIRROOKKOOIITTIIAA

WO

RL

DH

ERITAGE ñ PATRIM

OINE

MO

ND

IALñ

PA

TRIMONIO MUNDIALñ

L A R N A K A

47

Het sfeervolle dorp Lefkara is dankzijzijn traditionele architectuuruitgesproken schilderachtig, maar isvooral beroemd om zijn kant (dezogeheten Lefkaritika) en zijn zilverwerk. Volgens de legende kwam Leonardoda Vinci naar Lefkara om een kanten altaarkleed te kopen voor de Dom vanMilaan. Naast de hieronder beschreven bezienswaardigheden zijn twee kerkeneen bezoek waard. De Kerk van het Heilige Kruis in Pano Lefkara (Boven-Lefkara) bezit een prachtig 18de-eeuws iconen-scherm en een uniek 13de-eeuwszilveren kruis, en de éénbeukige koepelkerk Archangelos Michaël heeft 12de- en15de-eeuwse muurschilderingen.

Acht km van het aan de weg tussen Lefkosiaen Lemesos gelegen dorp Skarinou en 40 kmten westen van Larnaka

LLEEFFKKAARRAA

Dit museum is gevestigd in een mooigerestaureerd huis met bijzonderhoutwerk, een prachtig voorbeeld vanlokale 19de-eeuwse architectuur.

Kato Drys, waar in 1134 de heiligeAgios Neofytos werd geboren, bezittwee interessante kerken: de Agios Charalambos uit 1897 en de 16de-eeuwse,onlangs gerestaureerde Panagia. Met hun balkons en bewerkte vensters en deurenzijn veel gebouwen in het dorp kenmerkende voorbeelden van landelijkearchitectuur.

Ten zuidwesten van Lefkara

Tel. 24342648

Openingstijden: maandag-vrijdag 9.00-14.30 uur

Toegang: í0,50

Plattelandsmuseum (Huis van Gavriel en Eleni Papachristoforou)

KKAATTOO DDRRYYSS

Het museum is gevestigd in hetgerestaureerde huis van de familiePatsalos. Er zijn onder meervoorbeelden te zien van traditioneleLefkara-kant.

Hier zijn wassen beelden te zien vanbelangrijke figuren uit de geschiedenisvan Cyprus, alsmede scènes uit deOsmaanse tijd (1571-1878), de Britsetijd (1878-1960), de vrijheidsstrijd(1955-1959) en de Turkse invasie(1974).

Tel. 24342326

Openingstijden:maandag-donderdag 9.30-16.00 uurvrijdag-zaterdag 10.00-16.00 uur

Toegang: í1.00

Museum voor Borduurwerk en Zilversmeedkunst

Tel. 24621048

Openingstijden:mei-oktober: dagelijks 9.00-19.00 uurnovember-april: dagelijks 9.00-17.30 uur


Wassenbeeldenmuseum Fatsa

48


De oorspronkelijke, Byzantijnse AgiosEffimianos-kerk staat in het door Turkijebezette dorp Lysi. De 14de-eeuwse

fresco’s van de kerk werden na de Turkse invasie het land uitgesmokkeld enverkocht. Ze werden teruggevonden in München en aangekocht door deCypriotische regering en de Amerikaanse Menil Foundation. Ze zijn gedurendevijftien jaar in Houston te zien en worden dan naar Cyprus teruggebracht.Bewoners van Lysi bouwde in de regio Kornos een nieuwe Agios Effimianos-kerk naar voorbeeld van het origineel. In de kelder zijn replica’s van de 14de-eeuwse fresco’s te zien.

Vlakbij het Stavrovouni-klooster, in deregio Kornos

AAGGIIOOSS EEFFFFIIMMIIAANNOOSS--KKEERRKK

De kapel werd in 1421 gebouwd doorkoning Janus de Lusignan en bevat eenmuurschildering waarop de vorst isafgebeeld in gezelschap van zijn vrouw,Charlotte de Bourbon.

In het dorp Pyrga, 35 km ten zuiden van Lefkosia en 32 km ten westen van Larnaka

Toegang: í1.00

KKOONNIINNKKLLIIJJKKEE KKAAPPEELL

Een van de belangrijkste Byzantijnsekerken van Cyprus, waarschijnlijk

daterend uit de 9de eeuw. De driebeukige, gewelfde basiliek had ooit eenkoepel en bevat muurschilderingen uit de 9de, 11de en 13de eeuw.

In het dorp Kellia

AAGGIIOOSS AANNTTOONNIIOOSS--KKEERRKK


Dit klooster, prachtig gelegen op eenbergtop, is volgens de overlevering inde 4de eeuw gesticht door St. Helena,moeder van Constantijn de Grote. Zijliet er een splinter van het Heilige Kruisachter. De monniken houden er evenstrikte leefregels op na als hun collega’svan Athos in Griekenland, en vrouwen

zijn niet welkom. Een imposante ceremonie (annex festival) vindt plaats op14 september, de dag van de ‘Verheffing van het Kruis’. Het klooster van AgiaVarvara aan de voet van de berg is toegankelijk voor alle bezoekers. Demonniken van dit klooster zijn begenadigde iconenschilders.

Negen km ten oosten van de weg tussenLefkosia en Lemesos, 40 km van Larnaka

Openingstijden: april-augustus: 8.00-12.00 & 15.00-18.00 uur

september-maart: 8.00-12.00 & 14.00-17.00 uur

SSTTAAVVRROOVVOOUUNNII--KKLLOOOOSSTTEERR

Het 15de-eeuwse klooster is gebouwdin Byzantijns-gotische stijl. Op denoordelijke en zuidelijke muur zijngrote schilderingen van Agios Georgiosen Agios Minas uit 1757 te zien. Denonnen die het klooster bewonenschilderen iconen.

Vlakbij Lefkara

Het klooster is maandag-vrijdaggeopend voor groepen met

uitzondering van onderstaande uren:mei-september: 12.00-15.00 uur

oktober-april: 12.00-14.00 uur

AAGGIIOOSS MMIINNAASS--KKLLOOOOSSTTEERR

De stad Pafos is eenwaar openluchtmuseumen staat in zijn geheel opde Werelderfgoedlijstvan de UNESCO. In deoudheid was het lange

tijd de hoofdstad van Cyprus.Tegenwoordig is het een charmant stadje.Liefhebbers van oudheden komen hier,zowel als in de omgeving, royaal aan huntrekken. Volgens de mythologie werd indeze omgeving de Griekse godinAphrodite geboren uit het schuim van dezee. De magische krachten van de godinvan de liefde en schoonheid zijn nog inhet hele district Pafos voelbaar. De regiobezit een schitterende kustlijn enlandinwaarts liggen prachtige kloosters ensfeervolle dorpen, waar oude tradities engebruiken nog volop zichtbaar zijn.

PAFOS

P A F O S

49

WO

RL

DH

ERITAGE ñ PATRIM

OINE

MO

ND

IALñ

PA

TRIMONIO MUNDIALñ

1. Middeleeuws fort

2. De Koningsgraven

3. Mozaïek, Archeologisch Park Kato Pafos

1

2 3

50


BEZIENSWAARDIGHEDEN

Dit museum bezit een fraaie collectieoudheden uit het district Pafos,daterend van de neolitische tijd tot hetjaar 1700. Bijzonder zijn een setchirurgische instrumenten en eenzeldzaam beeld van Aphrodite alsstrijder. Het museum ligt aan deAphrodite-route (zie p.74).

Leoforos Georgiou Griva Digeni 43

Tel. 26306215

Openingstijden:dinsdag, woensdag & vrijdag 8.00-15.00 uur

donderdag 8.00-17.00 uurzaterdag 9.00-15.00 uur

zondag en maandag gesloten

Toegang: í1.00


Dit museum bezit een belangrijkecollectie voorwerpen uit de Byzantijnsetijd. Tot de verzameling iconen,daterend uit de 7de tot de 18de eeuw,behoort een van de oudste exemplarenvan Cyprus, een icoon van Agia Marinauit de 7de of 8ste eeuw. Verder biedthet museum een keur aan houtsnijwerk,religieuze metalen voorwerpen,ambtskleden van priesters, traditioneelborduurwerk, manuscripten, oudeboeken en fresco’s.

Andrea Ioannou 5, naast het terrein van het bisdom

Tel. 26931393



Toegang: í1.00

BBYYZZAANNTTIIJJNNSS MMUUSSEEUUMM

Deze boeiende particuliere etnografischecollectie, daterend van de neolitischeperiode tot heden, bevat onder meereen muntenverzameling en is bezit vande familie Eliades.

Exo Vrisis 1, Tel. 26932010

Openingstijden:maandag-zaterdag

9.30-17.00 uurzondag 10.00-12.00 uur

Toegang: í1.50

EETTNNOOGGRRAAFFIISSCCHH MMUUSSEEUUMM

In deze galerie zijn 43 werken vanlokale kunstenaars te zien.

Gladstone 7, Tel. 26930653

Openingstijden:april-oktober: maandag-

vrijdag 10.00-13.00 & 17.00-20.00 uur, zaterdag-zondag 10.00-13.00 uur

november-maart: maandag-vrijdag 10.00-13.00 & 15.00-17.00 uur, zaterdag-zondag 10.00-13.00 uur

GGEEMMEEEENNTTEELLIIJJKKEE GGAALLEERRIIEE

P A F O S

51

Dit gewelfde badhuis uit de Osmaansetijd was in gebruik tot in de vijftigerjaren van de 20ste eeuw. Het bestaat uit drie ruimten: een receptie, eentussenruimte en de eigenlijke baden. Het gerestaureerde gebouw doet nudienst als gemeentelijk cultureel centrum.

Vlakbij de oude markt

LLOOUUTTRRAA--BBAADDEENN

Een klein complex ondergrondsegrafkamers uit de hellenistischeperiode. In de Middeleeuwen was het een veelbezocht pelgrimsoord, genaamdde ‘Kapel van de Zeven Slapers’ of ‘de Zeven Maccabeërs’. Het complex werdvanaf de 2de eeuw gebruikt als christelijke tombe en waarschijnlijk daarvoorals synagoge. Enkele 12de-eeuwse muurschilderingen zijn bewaard geblevenen in het pleisterwerk staan namen van 13de-eeuwse kruisvaardersgegraveerd. Bij de ingang staat een heilige boom. Wie een persoonlijkeoffergave in de takken hangt, kan volgens de traditie rekenen op genezing vanzijn kwalen.

Leoforos Agiou Pavlou, Kato Pafos

CCHHRRIISSTTEELLIIJJKKEE CCAATTAACCOOMMBBEE AAGGIIAA SSOOLLOOMMOONNII

Dit fort werd in de Byzantijnse tijdgebouwd ter bescherming van dehaven, en in de 13de eeuw herbouwdin opdracht van het huis De Lusignan.In 1570 werd het afgebroken door deVenetianen, maar kort daaropherbouwd door de Osmanen.

Aan de haven van Kato Pafos

Openingstijden:juni-augustus: dagelijks 10.00-18.00 uurseptember-mei: dagelijks 10.00-17.00 uur

Toegang: í1.00

MMIIDDDDEELLEEEEUUWWSS FFOORRTT

Na het opnemen van de oudheden vanKato Pafos (de benedenstad van Pafos) op de Werelderfgoedlijst in 1980, werdeen plan uitgewerkt dat tot doel had de oudheden te beschermen en tebehouden, en bezoekers van gedegen informatie te voorzien. Het ArcheologischPark omvat monumenten uit de lange periode van prehistorie totMiddeleeuwen, maar de meeste dateren van de Romeinse tijd.Onbetwist hoogtepunt vormen de bijzondere mozaïekvloeren vanvier Romeinse villa’s. Andere belangrijke monumenten zijn hetasklepion, het odeon, de agora, het fort Saranta Kolones, de ruïnesvan de vroeg-christelijke Limeniotissa-basiliek en de Koningsgraven.

AARRCCHHEEOOLLOOGGIISSCCHH PPAARRKK KKAATTOO PPAAFFOOSS

WO

RL

DH

ERITAGE ñ PATRIM

OINE

MO

ND

IALñ

PA

TRIMONIO MUNDIALñ

52


De mozaïeken in de Huizen vanDionysos, Theseus, Aion en Orpheusdateren van de 3de tot de 5de eeuw.Het eerste huis werd in 1962 bij toevaldoor een boer ontdekt. De villa’swaren eigendom van vooraanstaandefunctionarissen en de mozaïekvloerenbehoren tot de fraaiste van hetoostelijke Middellandse-Zeegebied. Zestellen personen en gebeurtenissen uitde Griekse mythologie voor. Op demozaïeken in het Huis van Dionysos is

de wijngod afgebeeld en in het Huis van Theseus is de klassieke held tezien, zwaaiend met zijn knots en oog in oog met de Minotaurus. De huizenliggen aan de Aphrodite-route (zie p.74).

Vlakbij de haven van Kato Pafos

Tel. 26306217

Openingstijden:nov-maart 8.00-17.00 uurapril-mei 8.00-18.00 uurjuni-augustus 8.00-19.30 sept-okt 8.00-18.00 uur

Toegang: í2.00

1. Mozaïeken

Het kleine odeon (amfitheater) dateertvan de 2de eeuw. Het werd gebouwd

van grote, fraai afgewerkte kalksteenblokken. ’s Zomers wordt het gebruiktvoor muziek- en toneeluitvoeringen. Vlakbij liggen de restanten van destadsmuren, de Romeinse agora en een gebouw gewijd aan Asklepios, godvan de geneeskunde.

Kato Pafos

2. Odeon

Overblijfselen van een Frankischkasteel, dat begin 13de eeuw werdgebouwd op de resten van eenByzantijns kasteel. In 1222 viel het tenprooi aan een aardbeving.


3. Saranta Kolones

De basiliek werd waarschijnlijk begin5de eeuw gebouwd en had drie beuken

(gescheiden door twee rijen marmeren zuilen), een enkele apsis, een narthexen een atrium. De vloer bestond uit prachtige mozaïeken in geometrischepatronen. De kerk werd vrijwel geheel verwoest tijdens de Arabische invallenin de 7de eeuw. In de 10de eeuw werd hij op kleinere schaal herbouwd,maar in 1159 betekende een aardbeving het definitieve einde.


4. Ruïne Limeniotissa-basiliek

De ondergrondse Koningsgravenbehoren tot de belangrijksteoudheidkundige attracties van Pafos.De oudste van de in de rotsbodemuitgehakte graven dateren van de 4deeeuw v.Chr. Sommige zijn versierd metDorische zuilen. Vanwege hungrootsheid kregen ze de naamKoningsgraven, maar in werkelijkheidlagen er vooraanstaande functionarissenbegraven.

Kato Pafos

TTel. 26306295

Openingstijden:juni-augustus: dagelijks

8.00-19.30 uurapril-mei & september-oktober:

dagelijks 8.00-18.00 uurnovember-maart:

dagelijks 8.00-17.00 uur

Toegang: í1.00

5. Koningsgraven

P A F O S

53

De kerk werd in de 13de eeuwgebouwd op de ruïne van de grootstevroeg-Byzantijnse basiliek van het eiland. Op het terreinstaat de zogeheten Pauluszuil, waaraan de apostelvolgens de overlevering werd gegeseld voordat hij erinslaagde de Romeinse proconsul te bekeren.

Kato Pafos

CCHHRRYYSSOOPPOOLLIITTIISSSSAA--KKEERRKK EENN BBYYZZAANNTTIIJJNNSSEE BBAASSIILLIIEEKK

Theoskepasti betekent ‘Versluierd doorGod’. Volgens de legende veroorzaakteGod tijdens de Arabische invallen eenversluierende mist die de kerk aan hetzicht onttrok. Het huidige gebouwdateert uit 1923.

Kato Pafos

TTHHEEOOSSKKEEPPAASSTTII--KKEERRKK

Het klooster werd rond 1200 gestichtdoor de kluizenaar en schrijverNeofytos. De ‘Enkleistra’, een doorhem in de rots uitgehakte ruimte, bevatenkele van de mooiste Byzantijnsefresco’s van Cyprus, daterend van de12de en de 15de eeuw. Het KerkelijkMuseum van het klooster is interessanten de kloosterkerk bevat enkele vande fraaiste iconen uit de post-Byzantijnse tijd (16de eeuw).

Negen km ten noorden van Pafos

Openingstijden:april-oktober: dagelijks 9.00-12.00 & 14.00-16.00 uurnovember-maart: dagelijks 9.00-16.00 uur

Toegang: í0.50.

AAGGIIOOSS NNEEOOFFYYTTOOSS--KKLLOOOOSSTTEERR

Deze kerk is in feite een combinatievan twee kerken. Het oostelijke deelwerd in de 12de eeuw gebouwd,mogelijk op de resten van een vroeg-christelijke basiliek, als kruiskerkmet een koepel. In de 13de eeuw werd aan de westkant hiervan eentweede kruiskerk met koepel aangebouwd. De kerk bevat zeldzamewandschilderingen uit de 12de, 13de, 15de en 16de eeuw.

In het dorp Empa, 3 km ten noorden van Pafos

PPAANNAAGGIIAA CCHHRRYYSSEELLEEOOUUSSAA--KKEERRKK

TEN NOORDEN VAN DE STAD

Omgeving van Pafos

54


In een speciaal ontworpen gebouwtjeaan de kust bij Chlorakas is een boot

te zien die tijdens de vrijheidsstrijd (1955-1959) werd gebruikt ommunitie aan land te smokkelen. Vlakbij ligt de kerk van Agios Georgios.

De Agios Georgios-boot

CCHHLLOORRAAKKAASS

Op deze plek is een kleinenederzetting blootgelegd uit de 12deeeuw v.Chr., het einde van de latebronstijd. Hier vestigden de eerste(Myceense) Grieken zich, na deondergang van de Myceensebeschaving op het Griekse vasteland.Een klein museum belicht de

Myceense kolonisatie van Cyprus. Het is gevestigd in een opvallendgebouw, naar een ontwerp van de vooraanstaande architect AndreaBruno, hoogleraar aan de universiteit van Turijn.

Coral Bay, 9 km ten noorden van Pafos

Openingstijden:dagelijks open

nov-maart 8.30-17.00 uurapril-okt 8.30-18.00 uur

Toegang: í0,75

MMUUSSEEUUMM VVAANN DDEE MMYYCCEEEENNSSEE KKOOLLOONNIISSAATTIIEE VVAANN CCYYPPRRUUSS

Pegeia is bekend om zijn schilder-achtige dorpsplein met fonteinen, diede hoofdrol spelen in menigvolksliedje. Zo’n 4,5 km tennoordwesten van het dorp liggen bijhet vissershaventje Agios Georgios deresten van twee vroeg-christelijkebasilieken met bijzondere mozaïekvlo-eren, waarop dieren staan afgebeeld.

Deze plek moet in de vroeg-christelijke tijd een belangrijke nederzettingzijn geweest. Vlakbij zijn in de rots uitgehakte Romeinse graven te zien.

In de dorpen Pegeia en Agios Georgios

Openingstijden:dagelijks open

nov-maart, 8.30-17.00 uurapril-okt 8.30-18.00 uur

Toegang: í1.00

DDEE PPEEGGEEIIAA--FFOONNTTEEIINNEENN EENN AAGGIIOOSS GGEEOORRGGIIOOSS--BBAASSIILLIIEEKKEENN

In dit dorp hebben opgravingen eenbelangrijke nederzetting uit dechalcolitische periode (3800-2400v.Chr.) aan het licht gebracht. Vlakbijhet opgravingsterrein staan replica’svan twee oorspronkelijke huizen,gebouwd van materialen en volgensmethoden die ook voor de originelenwerden gebruikt. De nederzetting ligtaan de Aphrodite-route (zie p.74).

Vijf km tennoorden van

Pafos

LLEEMMPPAA

P A F O S

55

Niet ver van de stad Polis en hetschiereiland Akamas ligt de regio Laonamet de schilderachtige dorpen Ineia,Drouseia, Kathikas, Pano Akourdaleia enKato Akourdaleia, die dankzij hun hogeligging (600 meter) een schitterenduitzicht bieden.

RREEGGIIOO LLAAOONNAA

Drouseia is een van de charmantstedorpen van Cyprus. In het museumzijn voorbeelden van oude enmoderne weeftechnieken te zien.

Tel: 26332561

Openingstijden:maandag, donderdag 8.00-13.00 uur,14.00-17.00 uurdinsdag, woensdag & vrijdag 8.00-14.30 uur

Gratis toegang

1. Drouseia - Weefmuseum

Het museum belicht de lokalevolkskunst en ambachten.

In een gerenoveerd schoolgebouw inhet centrum van Kathikas is eeninformatiecentrum voor zowel de regioLaona als het schiereiland Akamasgevestigd.

Net als Drouseia biedt Ineia eenprachtig uitzicht over het schiereilandAkamas, en is het geknipt voorwandelliefhebbers. Het museum beziteen collectie gevlochten manden.

Tel. 26332562

Openingstijden:maandag-zaterdag 11.00-13.00 uurmaandag-vrijdag 16.00-19.00(juni tot november)maandag-vrijdag 14.00-17.00(december-mei)

2. Ineia - Museum voor Mandvlechten

Kathikas Drouseia Pano Akourdaleia

Akamas

Tel. 26692462

maandag-vrijdag 10.00-12.00,15.00-17.00

Toegang: í0.75

4. Kathikas – Laona/Akamas Informatie Centrum

3. Kato Akourdaleia – Museum voor Volkskunst

56


De stad Polis ligt op de plek waar in deklassieke en hellenistische tijd het

stadskoninkrijk Marion floreerde, een belangrijk handelscentrum met sterkebanden met Athene. Later kreeg het de naam Arsinoe. Het tegenwoordige Polisis een populaire kustplaats met een mooi, oud centrum waar nog veeltraditionele gebouwen te zien zijn.

Aan de noordkust, 37 km van Pafos

PPOOLLIISS

De interessante collectie van ditmuseum bestaat uit oudheden die bijopgravingen in de regio van het oudestadskoninkrijk Marion-Arsinoe gevonden zijn.Het museum ligt op deAphrodite-route (zie p.74).

Leoforos Makariou III 26

Tel. 26322955

Openingstijden:dinsdag, woensdag & vrijdag

8.00-15.00 uurdonderdag 8.00-17.00 uur

zaterdag 9.00-15.00 uurzondag en maandag gesloten

Toegang: í0.75

Deze 16de-eeuwse kerk metmuurschilderingen uit dezelfde eeuw staat in het centrum van Polis. In deOsmaanse tijd werd de kerk tot moskee omgebouwd. Daarbij werd hetnoordelijke deel aangebouwd en werden de muurschilderingen aan het oogonttrokken. Onlangs zijn de fresco’s in oude luister hersteld. Andereinteressante kerken in de regio zijn de 18de-eeuwse Agia Kyriaki-kerk in hetdorp Pelathousa en de 15de-eeuwse Panagia Horteni-kerk in Kritou Tera.

In het noordwesten van Cyprus ligt hetschiereiland Akamas, een ruig,onbewoond gebied met schitterende

landschappen en stranden, dat binnenkort tot nationaal park verklaard zalworden. Het is vernoemd naar de Atheense strijder Akamantas, zoon vanTheseus, die na de Trojaanse oorlog naar Cyprus kwam. Akamas wordt inbiologisch en geologisch opzicht gekenmerkt door een unieke diversiteit. Erkomen meer dan vijfhonderd plantsoorten voor en de bezoeker kan er smalle,diepe valleien en kloven, grotten en kleine eilandjes zien. Een aantal natuurpaden(nature trails) biedt de mogelijkheid om kennis te maken met het ongereptegebied, dat ook zeer geschikt is om te fietsen, te duiken en te zwemmen.

Op het schiereiland, tussen Polis en Kaap Arnaouti, liggen de zogeheten Badenvan Aphrodite: een in de rotsen uitgeslepen bekken in de schaduw van eenvijgenboom waar de godin volgens de legende placht te baden. Hier zou zijhaar minnaar Adonis hebben ontmoet. Uiteraard voert de Aphrodite-route (ziep.74) langs deze plek.

Op het schiereiland Akamas, vlakbij Polisen 48 km ten noorden van Pafos

BBAADDEENN VVAANN AAPPHHRROODDIITTEE

Archeologisch Museum Marion-Arsinoe

Agios Andronikos-kerk

P A F O S

57

Deze koepelkerk van het type ‘kruis-in-rechthoek’ stamt uit de 12de eeuw,maar werd vele malen uitgebreid, vooral in de 15de eeuw. Enkele12de-eeuwse fresco’s zijn bewaard gebleven, maar de meeste fresco’s zijn15de-eeuws.

In het dorp Letymvou

KKEERRKK VVAANN AAGGIIOOSS KKIIRRYYKKOOSS EENN AAGGIIAA IIOOUULLIITTTTII

Een complex van twee kerken. Deoudste is een koepelkerk van het type‘kruis-in-rechthoek’ en dateert wellicht van de 12de eeuw. In de 18de eeuwwerd een kerk met tongewelf aangebouwd. Het iconen-scherm bevatschitterende 16de-eeuwse iconen.

In het dorp Polemi

PPAANNAAGGIIAA CCHHRRYYSSEELLEEOOUUSSAA--KKEERRKK

In het noordwesten van het dorp is eeninteressant cluster traditionelegebouwen te vinden, bekend als ‘Metochi tou Kykkou’. Tegenwoordigherbergen ze een cultureel centrum.

In het dorp Polemi

MMEETTOOCCHHII IIEERRAASS MMOONNIISS KKYYKKKKOOUU

Al sinds de Middeleeuwen staat hetdorp Fyti bekend om de specialeweefstijl die er wordt toegepast. Deweefsels uit Fyti, Fythkiotika genoemd,worden gekenmerkt door rijke kleurenen een verscheidenheid aan ontwerpen.Het museum bevat een collectiegeweven stoffen en ook kan men erhet weefproces volgen.

In het dorp Fyti

Tel. 26732126

Openingstijden:mei-oktober: maandag-zaterdag8.00-12.00 & 14.00-17.00 uurnovember-april: maandag-zaterdag9.00-12.00 & 13.00-15.00 uur

Gratis toegang

WWEEEEFFMMUUSSEEUUMM

TEN NOORDOOSTEN VAN DE STAD

Dit museum, gevestigd in het gebouwvan het bisdom van Arsinoe, bezit eenvan de grootste collecties iconen uit de13de tot de 19de eeuw, alsmedezeldzame boeken en manuscripten,houtsnijwerk, weefsels en lokale engeïmporteerde zilveren en metalenvoorwerpen.

Bisdom van Arsinoe, in het dorpPeristerona, 9 km van Polis

Tel. 26352515

Openingstijden:april-oktober: maandag-vrijdag 10.00-13.00 & 14.00-18.00 uur,zaterdag 10.00-13.00 uurnovember-maart: maandag-vrijdag10.00-16.00 uur, zaterdag 10.00-13.00 uur

Toegang: í1.00

BBYYZZAANNTTIIJJNNSS MMUUSSEEUUMM VVAANN AARRSSIINNOOEE

58


Een verlaten klooster op de oever vande rivier Xeros. De 16de-eeuwse

hoofdruimte van het klooster verkeert in goede staat en wordtgezien als een van de belangrijkste bouwwerken uit deVenetiaanse tijd. Vanwege de goede conservatie en restauratie

werd het in 1997 de Europa Nostra Award toegekend.

Vlakbij het dorp Pentalia

PPAANNAAGGIIAA TTOOUU SSIINNTTII--KKLLOOOOSSTTEERR

Het dorp Choulou ligt 22 kilometer tennoordoosten van Pafos. Gedurende de Middeleeuwen was het een bekend feodaaldorp, bezongen in het populaire volkslied Arodafnousa. Belangrijke kerken in hetdorp zijn de kerk van de Maagd Pantanassa met 16de-eeuwse wandschilderingen, deByzantijnse Agios Georgios-kapel en de 12de-eeuwse Agios Theodoros-kapel.

CCHHOOUULLOOUU

Dit klooster wordt in verband gebrachtmet het begin van het kloosterwezen op Cyprus. Volgens de overlevering is hetrond het jaar 300 gesticht door Agios Nicolas en Agios Eutykhios. In het kloosterwerden tot 1754 een heilig reliek, dat Agios Nicolas had ontvangen, en een stukvan de mantel van de Maagd Maria bewaard.

AAGGIIAA MMOONNII--KKLLOOOOSSTTEERR

Het klooster, gelegen in eenschitterende omgeving, is gewijd aan‘Onze Vrouwe van de GoudenGranaatappel’ en werd in 1152 gestichtdoor de monnik Ignatios. Volgens delegende vond Ignatios een bijzondereicoon van de Maagd Maria aan de kustvan Pafos, die gedurende deiconoclastische periode in Klein-Azië inzee was gegooid. Het huidige gebouwdateert van 1770. Op 15 augustus vindt

er een indrukwekkende religieuze ceremonie plaats ter gelegenheid van het‘Ontslapen van Maria’ (Maria-Tenhemelopneming). Het klooster bezit eenbelangrijke collectie iconen en religieuze voorwerpen. In de oude wijnmakerij vanhet klooster worden enkele van de beste wijnen van het eiland geproduceerd.

Veertig km ten noordoosten van Pafos

Tel. 26722457

Openingstijden voor het bezichtigen van de iconen:

mei-augustus: dagelijks 9.30-12.30 & 13.30-18.30 uur

september-april: dagelijks 10.00-12.30 & 13.30-16.00 uur

CCHHRRYYSSOORRRROOGGIIAATTIISSSSAA--KKLLOOOOSSTTEERR

In dit dorp werd aartsbisschopMakarios III geboren, de eerstepresident van Cyprus. Zijn eenvoudigegeboortehuis is nu een museum.

Op de westelijke hellingen van hetTroodos-gebergte, 1,5 km van het

Chrysorrogiatissa-klooster

PPAANNOO PPAANNAAGGIIAA

P A F O S

59


De naam van het dorp is afgeleid vanhet Griekse Hieros Kepos, ‘Heilige Tuin’. Ooit zouden hier uitgestrekte tuinenhebben gelegen, gewijd aan de godin Aphrodite. Het moderne Geroskipoustaat bekend om zijn zoete lekkernijen, de ‘Cyprus delights’. Het dorp ligt opde Aphrodite-route (zie p.74).

GGEERROOSSKKIIPPOOUU

Het museum is gevestigd in het 18de-eeuwse Huis van Hadjismith. De rijkecollectie Cypriotische volkskunst enambachtelijke producten bestaat uitaardewerk, kleden, sjaals en werktuigendie werden gebruikt in dezijdeproductie. Het gebouw is genoemdnaar de Britse admiraal Sir SidneySmith, die de eigenaar van het huis,Andreas Zimboulaki, tot Brits consulbenoemde.

In Geroskipou, 3 km ten oosten van Pafos

Tel. 26306216

Openingstijden:nov-maart 8.00-16.00 uurapril-okt 9.00-17.00 uur

Toegang: í1.00

MMUUSSEEUUMM VVOOOORR VVOOLLKKSSKKUUNNSSTT

De 9de-eeuwse Agia Paraskevi is eenvan de interessantste Byzantijnsekerken van Cyprus. De driebeukigekerk, bekroond door vijf koepels inkruisvorm, bevat schitterende fresco’sdaterend van de 9de tot de 15de eeuw.

In Geroskipou, 3 km ten oosten van Pafos

Tel. 26961859

Openingstijden:april-oktober: maandag-zaterdag 8.00-13.00 & 14.00-17.00 uurnovember-maart: maandag-zaterdag8.00-13.00 & 14.00-16.00 uur

AAGGIIAA PPAARRAASSKKEEVVII--KKEERRKK

Deze plek was het centrum van hetoude stadskoninkrijk Palaipafos (‘Oud-Pafos’), dat in het beroemdeAphrodite-heiligdom een van debelangrijkste pelgrimscentra van deantieke Griekse wereld bezat. Deoudste overblijfselen van het heiligdomdateren van de 12de eeuw v.Chr. Hetwerd tot in de 3de of 4de eeuw A.D.druk bezocht. Het bijbehorende museum, gevestigd in een nabijgelegenFrankisch herenhuis, bezit een indrukwekkende collectie vondsten uit deregio, daterend van de chalcolitische periode tot de Middeleeuwen. Ze tonenhoe de cultus van de oergodin van de vruchtbaarheid zich ontwikkelde tot deAphrodite-cultus. In het gebied worden nog altijd opgravingen verricht. Hetheiligdom ligt op de Aphrodite-route (zie p.74).

In het dorp Kouklia, 14 km ten oosten vanPafos, aan de weg tussen Pafos en Lemesos

Tel. 26432180

Openingstijden:dagelijks 8.00-16.00 uurdonderdag 8.00-17.00 uur

Toegang: í1.50

HHEEIILLIIGGDDOOMM VVAANN AAPPHHRROODDIITTEE EENN PPAALLAAIIPPAAFFOOSS--MMUUSSEEUUMM

60


Petra tou Romiou is de legendarischegeboorteplaats van Aphrodite, degodin van liefde en schoonheid. Heel

toepasselijk is het een van de fraaiste plaatsen aan de Cypriotische kust. Op deplek waar een enorm rotsblok de zee insteekt, zou Aphrodite uit de branding zijn verrezen.De Griekse naam Petra tou Romiou (‘Rots van de Grieken’) houdt verband met de persoonvan Digenis Akritas, de legendarische grensbewaker van Byzantium die met zijnopzienbarende kracht de plunderende Saracenen (7de-10de eeuw) op afstand wist te houden.Zich met één hand vasthoudend aan de bergketen bij Kyreneia (daarmee het Pentadaktylos-of Vijf Vingers-gebergte vormend), smeet hij met zijn andere hand het immense rotsblok inzee, daarmee voorkomend dat de plunderaars aan land kwamen. Petra tou Romiou ligt aan deAphrodite-route (zie p.74).

Aan de weg tussen Pafos en Lemesos, 25 kmten zuidoosten van Pafos

PPEETTRRAA TTOOUU RROOMMIIOOUU,, GGEEBBOOOORRTTEEPPLLAAAATTSS VVAANN AAPPHHRROODDIITTEE

A M M O C H O S T O S

61

Langs de oostkust van Cyprus, in het niet doorTurkije bezette deel van de regio Ammochostos(Famagusta), zijn volop goudgele stranden tevinden. De populaire vakantieplaatsen Agia Napaen Paralimni-Protaras zijn een waar paradijs voorliefhebbers van zee, watersport en uitgaansleven.Maar de streek heeft meer te bieden. Hetmiddeleeuwse klooster van Agia Napa is eenbezoek waard en dat geldt ook voor devele Byzantijnse kerken rondParalimni-Protaras. In het binnenland iseen aantal musea en monumenten uitde Byzantijnse en Frankische tijd tevinden. Een bijzonder kenmerk van destreek zijn de honderden windmolensin de uitgestrekte akkers. Het magischelandschap van Zuidoost-Cyprus was eeninspiratiebron voor de Griekse dichteren Nobelprijswinnaar George Seferis.

Het gebied staat vanwege zijn rode,vruchtbare bodem bekend alsKokkinochoria (‘Rode dorpen’). Hierworden de meeste en beste aardappelsvan Cyprus verbouwd. De dorpen staanook bekend om hun volksdichters enzangers van traditionele liederen, dieals de beste van het land gelden.

Agia Napa - Protaras(Zuidoost-Cyprus)

AMMOCHOSTOS

3

1. De kerk van Panagia ton Dason (‘OnzeVrouwe van het Woud’), Agia Napa

2. De Kokkinochoria

3. Profitis Ilias, Protaras

1

2

62


Sinds de Turkse militaire bezetting vande stad Famagusta (Ammochostos) in 1974 fungeert het stadje Paralimni alstijdelijk bestuurscentrum van het district. De tweebeukige, aan de Maagd Mariagewijde kerk van Paralimni is versierd met opmerkelijke 18de-eeuwseporseleinen borden. De kerk dateert deels van de 13de eeuw. Dit deel bevateen klein kerkelijk museum. Liefhebbers kunnen in de omgeving van het stadjenog een aantal interessante kerken vinden.

PPAARRAALLIIMMNNII

BEZIENSWAARDIGHEDEN

Het imposante middeleeuwseklooster, gewijd aan ‘Onze Vrouwe van het Woud’, ligt in het centrum van AgiaNapa en wordt omgeven door een hoge muur. Een deel van de 16de-eeuwsekloosterkerk is uitgehakt in de rotsbodem en ligt ondergronds. Het gastenverblijften oosten ervan is eigendom van de Wereldraad van Kerken. De vijgenboomvoor de zuidelijke kloosterpoort zou meer dan zeshonderd jaar oud zijn.

1. Panagia ton Dason (‘Onze Vrouwe van het Woud’)

AAGGIIAA NNAAPPAA

Dit museum, gehuisvest in eenmodern, multifunctioneel gebouw, isgewijd aan de zee en de maritiemegeschiedenis van Cyprus van deprehistorie tot heden. Trots van hetmuseum is een exacte replica van eenGrieks handelsvaartuig uit de 4deeeuw v.Chr. Het originele schip werdvoor de kust van Keryneia gevonden.De collectie van het museum bestaatuit gebalsemde en geconserveerde zeeorganismen, archeologische kunstvoor-werpen, vis fossielen, schildpadden enook hedendaagse schelpen en andereorganismen van het Middellandse-Zeegebied.

Pierides FoundationKriou Nerou 14

Tel. 23816366

Openingstijden:juni-september:

dinsdag-zondag9.00-14.00 &

18.00-22.00 uuroktober-mei: dinsdag-zaterdag 9.00-17.00 uur,

zondag 10.00-14.00 uur


2. Zeemuseum Thalassa

Het Nationaal Park Kaap Gkreko staatbekend om zijn schitterende rotsformaties en ander unieknatuurschoon. Veel van de 36 orchideesoorten die op Cyprusgroeien komen hier voor en ook krokussen en irissen zijn ervolop te vinden. Aangenomen wordt dat ergens op de kaap ooiteen Aphrodite-tempel stond. Een ‘natuurpad’ (nature trail)verbindt de kaap met de Aphrodite-route (zie p.74).

NNAATTIIOONNAAAALL PPAARRKK KKAAAAPP GGKKRREEKKOO

A M M O C H O S T O S

63

Deryneia bezit drie interessante kerken:een kleine, aan Agios Georgios gewijde koepelkerk uit de 17de eeuw, de 15de-eeuwse Agia Marina-kapel en een aan de Maagd Maria (Panagia) gewijde kerk mettwee schitterende 17de-eeuwse iconen. De heuvel ten noorden van het dorp biedtuitzicht op de stad Famagusta (Ammochostos), die tot de Turkse invasie van 1974de belangrijkste vakantieplaats van Cyprus was.

DDEERRYYNNEEIIAA

Sotira was in de Byzantijnse tijd eenbelangrijk dorp. Het bezit vijf Byzantijnse kerken die vanwege hun architectuuren prachtige wandschilderingen een bezoek waard zijn. Aan de oostkant van hetdorp ligt de Agios Mamas-kerk uit de vroege 16de eeuw. De meestewandschilderingen zijn ook 16de-eeuws. Een kilometer westelijk liggen dekruisvormige Panagia Chordakiotissa-kerk, de Agios Georgios Hortakion-kerk ende Agios Theodoros-kerk, waarvan alleen het portaal resteert. In het centrumstaat de Transfiguratie van de Verlosser-kerk (13de-16de eeuw), die schitterendevoorbeelden van vroeg-13de-eeuwse kunst bevat.

SSOOTTIIRRAA

Dit in een schitterend oud pandgevestigde museum is een populairelocatie voor bruiloften. De collectiebestaat uit folkloristische voorwerpenuit de afgelopen eeuwen.

Demetri Liperti 2

Tel. 23740353

Openingstijden:maandag-zaterdag 9.00-17.00 uur

Toegang: í1,00. Kinderen gratis

1. Deryneia Folkloristisch Museum

Het centrum organiseert tentoon-stellingen en informatiebijeenkomstenbetreffende de ‘kwestie-Cyprus’. Erzijn verrekijkers voorhanden waarmeebezoekers een blik kunnen werpen opde bezette stad Famagusta. Een kleinefototentoonstelling geeft een beeld vande bezette stad. In het kunstnijver-heidscentrum zijn traditionelevoorwerpen te koop.

Evagorou 35

Tel. 23740860


Gratis toegang

2. Cultureel Centrum van Bezet Ammochostos (Famagusta)

De kleine, maar belangwekkendecollectie van dit museum, dat isgevestigd in een oude kapel, omvatkerkelijke voorwerpen en iconen,waaronder een 15de-eeuwse Christus-icoon.

Bezoeken kunnen worden geregeldvia de priester

Tel. 23823932

Gratis toegang

Kerkelijk Museum

64


Dit dorp bezit een aantal kleineByzantijnse kerken, waaronder de Archangelos Michaël en de AgiosAndronikos, beide uit de 12de eeuw. Interessant is ook de 15de-eeuwseAgia Marina-kerk, die enkele fresco’s van de hand van verschillendekunstenaars bevat.

FFRREENNAARROOSS

Avgorou bezit een groot aantal kerkenuit de Byzantijnse en latere tijd,waaronder de Agios Georgios-kapel ende Agios Georgios Terrachotis-kerk. Debelangrijkste kerk is gewijd aan St.Petrus en St. Paulus. Deze bezit eenChristus-icoon uit 1629 en twee aanbeide zijden beschilderde 17de-eeuwseiconen met voorstellingen van St. Jorisen Johannes de Doper.

Het Museum voor Volkskunst, gevestigdin een oud huis, belicht de leefwijze inde streek in voorbije tijden.

Museum voor VolkskunstLeoforos Karyon 52

Tel. 23923340

Openingstijden:juni-oktober: maandag, dinsdag &

vrijdag 8.30-13.30 uur, woensdag &donderdag ook 16.00-18.00 uur,

zaterdag 9.00-13.00 uurnovember-mei: maandag,

dinsdag & vrijdag 8.30-13.30 uur, woensdag & donderdag ook 15.00-17.00 uur,


Toegang: í1.00

AAVVGGOORROOUU

In dit dorp staat een 16de-eeuwse, aande Maagd Maria gewijde kerk, alsmede de 15de-eeuwse Agios Andronikos-kerk. De laatste heeft een achthoekige koepel. In de apsis zijn vagemuurschilderingen te zien. In Liopetri worden nog op traditionele wijzemanden gemaakt.

Een schuur nabij het centrum van Liopetri is een van de belangrijkste‘monumenten’ gewijd aan de vrijheidsstrijd van 1955-1959. Op 2september 1958 kwamen hier, na een lang gevecht met Britse troepen, deEOKA-strijders Andreas Karyos, Elias Papakyriakou, Fotis Pittas en ChristosSamaras om het leven.

LLIIOOPPEETTRRII

Potamos Liopetriou is een kreek meteen schilderachtig vissershaventje. Vlakbij liggen de resten van eenVenetiaanse uitkijktoren. In de jaren tachtig van de 19de eeuw werkte deFranse dichter Arthur Rimbaud in deze streek.

PPOOTTAAMMOOSS

De Agios Georgios-kerk in het dorpdateert van de late 15de eeuw. In 1770 werd een nieuw iconen-schermgeplaatst. Later kreeg de kerk de functie van klooster. Tot de belangrijkstewandschilderingen behoren die van de Annunciatie en de Geboorte.

XXYYLLOOFFAAGGOOUU

T R O O D O S

65

Het indrukwekkende en dichtbegroeide Troodos-gebergte beslaat ruim de helft van het westelijk deelvan Cyprus. De hoogste bergtop (1951 meter) is deOlympos. In de winter kunnen skiërs en anderewintersporters er hun hart ophalen. In de zomer is het

gebergte met zijn relatieve koelte ideaal voor hetmaken van boswandelingen. De Cyprus Tourism Organisation heeft insamenwerking met het Departement van Bosbouw een brochuregepubliceerd waarin de ‘natuurpaden’ (nature trails) in het gebied (enop de rest van Cyprus) beschreven staan.

Naast natuurschoon vindt men in deTroodos beroemde vakantieplaatsen,schilderachtige dorpen en prachtigeByzantijnse kloosters en kerken. Inde Byzantijnse tijd werden er, vervan de kustgebieden die geteisterdwerden door invallen van Arabieren,tal van kerken en kloosters gebouwden groeide de Troodos uit tot eenbelangrijk centrum van Byzantijnsekunst. Tien Byzantijnse kerken inhet gebergte staan op deWerelderfgoedlijst van de UNESCO:Stavros tou Agiasmati, Panagia touAraka, Timios Stavros in Pelendri,Agios Nikolaos tis Stegis, PanagiaPodithou, Panagia Asinou, AgiosIoannis Lambadistis, Panagia(Moutoulla), Archangelos Michaël inPedoulas en Sotiros in Palaichori.

TROODOS

WO

RL

DH

ERITAGE ñ PATRIM

OINE

MO

ND

IALñ

PA

TRIMONIO MUNDIALñ

Kykkos-klooster

66


Het bezoekerscentrum – het eerste inzijn soort op Cyprus – ligt tweehonderdmeter ten westen van Troodos Square(Plateia Troodous). Het biedt informatieover het Nationaal Park Troodos, defaciliteiten en mogelijke activiteiten inhet park, het belang van het park in deontwikkeling van het gebied entenslotte de leefomgeving en het milieuvan het gebergte. Bij de receptie kan debezoeker meer te weten komen overde geologie en de flora en fauna van deTroodos. Direct buiten het gebouwloopt een natuurpad (nature trail), diede wandelaar een goed beeld geeft vande plantsoorten en rotsformaties van deregio.

Bezoekerscentrum vanTroodos

Plateia Troodous(Troodos Square)

Tel. 25420144

Openingstijden:juli-augustus: dagelijks

10.00-16.00 uurmaart-juni &

september-november:dagelijks

10.00-15.00 uurdecember-februari:

maandag-vrijdag 10.00-15.00 uur,zondag 10.00-14.30 uur

Toegang: í0.50

OOLLYYMMPPOOSS PPOOIINNTT BBEEZZOOEEKKEERRSSCCEENNTTRRUUMM

Lofou Oikos

Naast de Machairas-regio in het oosten en het gebied rondom de Olympos, kunnen in deTroodos vier belangrijke regio’s worden onderscheiden, ieder met een heel eigen karakter:Pitsilia, ten oosten van de Olympos, de Solea-vallei aan de noordkant, de Marathasa-vallei aande westzijde en de Krassochoria (‘de Wijndorpen’; het noordwestelijke deel van het districtLimassol) aan de zuidkant.

T R O O D O S

67

Vlakbij het dorp Troodos ligt Platres, de grootste en meeststijlvolle vakantieplaats in de bergen van het district Lemesos. Platres is vooraltijdens de zinderende zomer populair. De schoonheid van dit gebied werdonsterfelijk gemaakt door de Griekse dichter en Nobelprijswinnaar GeorgeSeferis. Vlakbij Platres ligt, in een idyllische omgeving met een kleine waterval,het oude Mesa Potamos-klooster.

PPLLAATTRREESS

Madari (1612 meter) en de Papoutsa(1554 meter). Sommige dorpen liggen tegen de berghellingen, andereverscholen in valleien. Ze worden omringd door wijngaarden, boomgaardenmet amandel-, walnoot- en hazelnootbomen, en een verbluffend scala wildebloemen. De verscheidenheid aan landschappen, hun prachtige vormen enkleuren, de oude kerken en kloosters en de gastvrijheid van de bevolkingmaken deze streek tot een van de mooiste van Cyprus. Pitsilia is goedbereikbaar vanuit zowel Lemesos (Limassol) als Lefkosia (Nicosia).

Vanuit Lemesos: Lemesos – Gerasa – Agios Theodoros – Agros; of: Lemesos –Trimiklini – Pelendri – Agros.

Vanuit Lefkosia: Lefkosia – Palaichori – Agros; of: Lefkosia – Kakopetria –Karvounas – Kyperounta.

PPIITTSSIILLIIAA

In het centrum van dit dorp staat dekleine Agios Mamas-kerk uit 1455, metmuurschilderingen die gesigneerd zijndoor de maker, Philip Goul.

In het zuidoosten van de Troodos, 28 kmten noorden van Lemesos

LLOOUUVVAARRAASS

Het dorp Agros ligt in het hart vanPitsilia in een prachtige vallei met eendroog klimaat en koele bronnen. Hetdorp dankt zijn naam aan veertigmonniken uit Klein-Azië die zich hier vestigden in de iconoclastische periode;ze noemden het naar de plaats waar ze vandaan kwamen, Megas Agros. Op deplek waar nu de Panagia Eleousa-kerk staat, een 19de-eeuwse kerk in Byzantijnsestijl, stond eerder een klooster, gebouwd door monniken uit Constantinopel.Agros bezit verder een icoonmuseum en staat bekend om een aantal traditioneleproducten: rozenwater, hiromeri (gerookte ham), loukanika (gekruiderookworst) en lountza (gerookte varkensfilet).

48 km van Lemesos, via Gerasaen Agios Theodoros

AAGGRROOSS

DE OOSTELIJKE TROODOS

Agridia

68


Deze vroeg-16de-eeuwse kapel ligt opeen heuvel buiten Palaichori en staatop de Werelderfgoedlijst van deUNESCO. Het interieur is volledigbedekt met een van de meestuitgebreide reeksen muurschilderingenuit de post-Byzantijnse tijd.

Metamorfosis tou Sotiros-kerk (Transfiguratie van de Verlosser-kerk)

In dit museum, gevestigd in eengerestaureerd gebouw, zijn Byzantijnsevoorwerpen en iconen uit de kerkenvan Palaichori en omringende dorpente zien. De collectie omvat zilver- enbronswerk, houtsnijwerk en textiel,daterend van de 12de tot de 17deeeuw.

Tel. 22643012Openingstijden:

dinsdag & woensdag 10.00-13.00 uur,

of op afspraak

Byzantijns Kerkelijk Museum

De 15de-eeuwse kerk staat op deWerelderfgoedlijst van de UNESCO enligt ca. drie kilometer buiten hetsfeervolle oude dorp. Hij bevat de meestcomplete reeks muurschilderingen uitde tweede helft van de 15de eeuw vanheel Cyprus. Bezoekerskunnen de sleutel vindenbij de dorpspriester.

Platanistasa ligt15 km ten

noordoosten vanAgros, vanuit

Lefkosiabereikbaar via de

weg naarAstromeritis,

sla voor het dorp Peristerona linksaf

Tel. 22652562, 99587292

Stavros tou Agiasmati-kerk

PPLLAATTAANNIISSTTAASSAA

Zoals de naam al aangeeft (palaiobetekent ‘oud’), is Palaichori een ouddorp. Het komt voor in 13de-eeuwsedocumenten en naar verluidt schonkHenry II, koning van Cyprus, het aan deTempeliers. Een aantal inwoners heeftachternamen die van Latijnse herkomstzijn. Een bezoek waard is de 16de-eeuwse Panagia Chrysopantanassa-kerk,die prachtige muurschilderingen bevat.

Interessant zijn ook het Vrijheidsstrijd-museum, gevestigd ineen huis dat tijdens de strijd (1955-1959) als schuilplaatsvoor EOKA-strijders diende, en het hooggelegen Monumentvoor de Cypriotische Moeder. Het dorp staat bekend omzijn gerookte ham en gekruide worst.

Aan de wegtussen Lefkosia,

Agros enLemesos, 45

km van Lefkosiaen 15 km tenoosten van Agros

PPAALLAAIICCHHOORRII

WO

RL

DH

ERITAGE ñ PATRIM

OINE

MO

ND

IALñ

PA

TRIMONIO MUNDIALñ

WO

RL

DH

ERITAGE ñ PATRIM

OINE

MO

ND

IALñ

PA

TRIMONIO MUNDIALñ

T R O O D O S

69

Deze driebeukige, 16de-eeuwse kerkheeft een steil puntdak met vlakke pannen. Oorspronkelijk was het gebouwde kapel van een aan de Maagd Maria gewijd klooster, dat volgens eeninscriptie gesticht werd door de diaken Ioannis Kourdalis. De 16de-eeuwsewandschilderingen vertonen westerse invloeden. Het iconen-scherm en dekerkbanken zijn prachtige voorbeelden van 16de- en 17de-eeuwshoutsnijwerk. De iconen dateren van dezelfde tijd.

De Timios Stavros-kerk (kerk van hetHeilige Kruis) herbergt een KerkelijkMuseum waar iconen en religieuzevoorwerpen uit de plaatselijke kerkente zien zijn. In de kerktuin wordentraditionele planten en kruiden geteeld.

Bezichtiging op afspraak,tel. 25532252

Timios Stavros-kerk en Kerkelijk Museum

KKYYPPEERROOUUNNTTAA

In een in 1995 gerestaureerd gebouwmet een puntdak is een 19de-eeuwse houten olijfpers te zien, alsmede eenstenen olijfmolen met bijbehorende molenstenen en diverse anderewerktuigen die voor de productie van olijfolie werden gebruikt. Bezoekerskunnen de sleutel ophalen in het nabijgelegen gebouw van de Associatievan Overzeese Cyprioten en Vrienden van Spilia-Kourdali.

Panagia Chrysokourdaliotissa-kerk

KKOOUURRDDAALLII

Ook deze 12de-eeuwse kerk staatop de Werelderfgoedlijst van deUNESCO. De kerk ligt even buiten hetdorp en bevat enkele van de fraaistefresco’s in laat-komnenische stijl (ca.1192), die wijd verbreid was inGriekenland, Rusland en op de Balkan.Samen met de Asinou- en AgiosNikolaos tis Stegis-kerk behoort dePanagia tou Araka tot de belangrijksteByzantijnse kerken van Cyprus. Desleutel is verkrijgbaar bij dedorpspriester.

Lagoudera ligt 15 km tennoordwesten van Agros

WO

RL

DH

ERITAGE ñ PATRIM

OINE

MO

ND

IALñ

PA

TRIMONIO MUNDIALñ

Panagia tou Araka-kerk

LLAAGGOOUUDDEERRAA

Olijfpers

SSPPIILLIIAA

70


Kakopetria is een populairevakantieplaats met een prachtig dorpsplein en veel gerestaureerde,traditionele huizen. Het oude deel van het dorp is in zijn geheel totbeschermd monument verklaard. In de kleine 16de-eeuwse PanagiaTheotokos-kerk is de helft van de muurschilderingen behouden gebleven.Hetzelfde geldt voor de 16de-eeuwse Agios Georgios Perachoritis-kerkaan de oostkant van het dorp.

KKAAKKOOPPEETTRRIIAA

Pelendri was ooit eigendom van Jeande Lusignan, zoon van koning Hugh IV.In dit dorp staan twee interessantekerken: de 14de-eeuwse Timios Stavros-kerk met prachtige muurschilderingenuit verschillende perioden en dePanagia Katholiki-kerk uit de vroege16de eeuw, die in het centrum van

Pelendri staat en muurschilderingen in Italiaans-Byzantijnse stijl bevat. DeTimios Stavros-kerk staat op de Werelderfgoedlijst van de UNESCO.

Aan een afslag van de weg tussenLemesos en Trimiklini

Timios Stavros-kerk (kerk van het Heilige Kruis)

PPEELLEENNDDRRII

De mooie Solea-vallei ligt aan dehoofdweg tussen Lefkosia en Troodos, 56 kilometer van Lefkosia en evenver van Lemesos (via Kato Amiantos). De dorpen Galata en Kakopetria zijnpopulaire vakantieoorden met een keur aan hotels en restaurants, maarhebben veel van hun traditionele architectuur behouden. Beide dorpenbezitten mooie Byzantijnse kerken. Andere sfeervolle dorpen in de valleizijn Evrychou, Flasou en Korakou.

SSOOLLEEAA--VVAALLLLEEII

DE NOORDELIJKE TROODOS

WO

RL

DH

ERITAGE ñ PATRIM

OINE

MO

ND

IALñ

PA

TRIMONIO MUNDIALñ

De kerk van Agios Nikolaos tis Stegis(‘St. Nicolaas van het Dak’) maakteeens deel uit van een klooster en danktzijn naam aan het steile houten dak. DeAgios Nikolaos tis Stegis is een van deinteressantste Byzantijnse kerken vanCyprus. Het interieur is volledig bedektmet muurschilderingen uit de 11de tot17de eeuw. De kerk staat opde Werelderfgoedlijst vande UNESCO. W

OR

LD

HE

RITAGE ñ PATRIMOIN

EM

ON

DIA

LñPA

TRIMONIO MUNDIALñ

Vijf km ten noordenvan Kakopetria

Openingstijden:dinsdag-zaterdag9.00-16.00 uurzondag 11.00-

16.00 uur

Gratis toegang

Agios Nikolaos tis Stegis-kerk

T R O O D O S

71

Deze vruchtbare vallei, bekend omzijn kersen, ligt aan de noordzijde van de Troodos en telt een grootaantal schilderachtige dorpen, waaronder Kalopanagiotis, Moutoullas enPedoulas. De vallei is vanuit Lefkosia bereikbaar via de hoofdweg naarEvrychou en Troodos, en vanuit Lemesos via de weg naar Platres enProdromos.

DE WESTELIJKE TROODOS

De Panagia Asinou-kerk staat op deWerelderfgoedlijst van

de UNESCO. Het is eenkleine, 12de-eeuwse kerk,

gewijd aan de Panagia (Maagd Maria).De naam is afgeleid van die van deGriekse stad Asine (11de eeuw v.Chr.).De fresco’s uit de 12de tot de 17deeeuw worden tot de beste van Cyprusgerekend. De dorpspriester beheert desleutel en vergezelt bezoekers bijbezichtiging van de kerk.

Vijf km ten zuiden van het dorpNikitari, ca. 20 km ten noordoostenvan Kakopetria, bereikbaar via eenafslag van de hoofdweg tussenLefkosia en Troodos (via Vizakia enNikitari)

Tel. 22852922

Openingstijden:zomer: dagelijks 9.00-17.00 uurwinter: dagelijks 9.00-16.00 uur

PPAANNAAGGIIAA AASSIINNOOUU--KKEERRKK

In en rond Galata liggen vier kerkenmet muurschilderingen:

1. De vroeg-16de-eeuwse Agios Sozomenos-kerk in hetdorpscentrum bevat een complete reeks fresco’s inpost-Byzantijnse stijl.

2. De Archangelos Michaël oftewel Panagia Theotokos,een kapel met een houten dak direct beneden hetdorp, is volledig beschilderd in de post-Byzantijnse stijlvan de vroege 16de eeuw.

3. Vlakbij ligt de Panagia Podithou uit 1502, die eensdeel uitmaakte van een klooster. Deze kerk bevatmuurschilderingen in Italiaans-Byzantijnse stijl, dievanaf het eind van de 15de eeuw op Cyprusvoorkwam. De Panagia Podithou staat op deWerelderfgoedlijst van de UNESCO.

4. De kleine Agia Paraskevi-kerk aan de oude weg tussen Kakopetria enGalata heeft schilderingen uit 1514.

Een bezoek waard is ook de gerestaureerde herberg Hani Kalliana, eenvoorbeeld van traditionele plattelandsarchitectuur.

GGAALLAATTAA

WO

RL

DH

ERITAGE ñ PATRIM

OINE

MO

ND

IALñ

PA

TRIMONIO MUNDIALñ

Panagia Podithou-kerkMoutoullas

Pedoulas

MMAARRAATTHHAASSAA--VVAALLLLEEII

Moutoullas Pedoulas

WO

RL

DH

ERITAGE ñ PATRIM

OINE

MO

ND

IALñ

PA

TRIMONIO MUNDIALñ

72


Pedoulas staat bekend om zijn kersen.Interessante bezienswaardigheden zijn de Archangelos Michaël-kerk, hetKerkelijk Museum en het Museum voor Volkskunst.

PPEEDDOOUULLAASS

Deze kleine, 13de-eeuwse kapel heefteen steil houten dak en wandschilderingen uit 1280. De kerk staat op deWerelderfgoedlijst van de UNESCO. De sleutel is verkrijgbaar in hetnaastgelegen huis (tel. 22952341, 22952677). In Moutoullas worden nog

altijd op ambachtelijke wijzehouten kommen gemaakt.

Panagia tou Moutoulla-kapel

MMOOUUTTOOUULLLLAASS

In het laaggelegen deel van Pedoulas ligtde Archangelos Michaël-kerk uit 1474,die op de Werelderfgoedlijst van deUNESCO staat. Het gebouw heeft eenhouten puntdak, typerend voor dekerken in de Troodos. Dewandschilderingen in de kerk zijn inpost-Byzantijnse stijl.

In het Kerkelijk Byzantijns Museum,vlak naast de kerk, zijn iconen envoorwerpen uit kerken in de omgevingte zien, de oudste daterend van de 12deeeuw.

Tel. 22953636

Openingstijden:maart-november:

dagelijks 10.00-18.00 uurdecember-februari:

dagelijks 10.00-16.00 uur

Archangelos Michaël-kerk en Kerkelijk Museum

Het Museum voor Volkskunst geeft eenbeeld van de leefwijze, tradities engeschiedenis van de bevolking van deMarathasa-vallei. De bezoeker kan erklederdracht, bewerkt houten meubilairen voorwerpen gerelateerd aan hethuishouden en de landbouw zien.

Openingstijden:dinsdag-zondag 10.00-16.00 uur

Gratis toegang

Museum voor VolkskunstW

OR

LD

HE

RITAGE ñ PATRIMOIN

EM

ON

DIA

LñPA

TRIMONIO MUNDIALñ

WO

RL

DH

ERITAGE ñ PATRIM

OINE

MO

ND

IALñ

PA

TRIMONIO MUNDIALñ

T R O O D O S

73

Kykkos, gesticht in 1100 en gewijd aande Panagia (Maagd Maria), is hetberoemdste en rijkste klooster vanCyprus. Het bezit een van de nogbestaande drie iconen die door deapostel Lucas zouden zijn geschilderd.De icoon is bedekt met zilverbeslag enwordt bewaard in een kistje vanschildpadschild en parelmoer, dat voorhet iconen-scherm staat. Het kloostermuseum bezit een waardevolle collectieiconen, manuscripten en Cypriotische oudheden.

Aartsbisschop Makarios III, de eerste president van Cyprus, trad als novice tothet klooster toe. Hij ligt drie kilometer ten westen van het klooster begravenop de berg Throni. In Kykkos vinden op 15 augustus en 8 september religieuzefestivals plaats.

Dertien km ten westen van Pedoulas

Tel. 22942736

Openingstijden klooster en museum:juni-oktober: 10.00-18.00 uurnovember-mei: 10.00-16.00 uur

Toegang: í1,50. í1,00 voor groepen

Dit mooie 13de-eeuwse klooster ligtop een prachtige plek, omgeven doorbomen. De huidige kerk dateert van 1731 en bevat een unieke icoon van deMaagd Maria, verguld met zilverbeslag, afkomstig uit Klein-Azïe. Het kloosterkan niet worden bezocht.

Vijf km ten noordwesten van Platres

TTRROOOODDIITTIISSSSAA--KKLLOOOOSSTTEERR

Dit voormalige klooster bestaat uit eencomplex van twee kerken en een kapelmet een gezamenlijk puntdak: AgiosIrakleidios, Ioannis Lambadistis en eenLatijnse kapel. Het complex staat op deWerelderfgoedlijst van de UNESCO.

De 11de-eeuwse Agios Irakleidios-kerkbezit fresco’s uit de 13de en 16de eeuw. Interessant is vooral de afscheidingtussen het schip en het altaar. Tussen de waterspuwers daarop zijn de leeuwuit het wapen van het huis De Lusignan en een Byzantijnse adelaar te zien.

De Agios Ioannis Lambadistis-kerk dateert van 1731. Onder het smallenoordoostelijke gewelf van de kerk ligt het 12de-eeuwse graf van St. Johannes,wiens schedel in een nis wordt bewaard. Zijn icoon dateert van 1543. Het zeerinteressante Byzantijns Museum ligt vlakbij de kerk.

De Latijnse kapel bevat de meest complete serie Italiaans-Byzantijnsemuurschilderingen van Cyprus.

Het sfeervolle dorp Kalopanagiotis staatbekend om zijn zwavelbronnen en de Agios loannis Lambadistis-kerk.

Openingstijden:dinsdag-zondag 8.00-13.00 & 14.00-18.00 uur

Agios Ioannis Lambadistis-kerk en Byzantijns Museum

69 km van Lefkosia (Nicosia)

KKAALLOOPPAANNAAGGIIOOTTIISS

WO

RL

DH

ERITAGE ñ PATRIM

OINE

MO

ND

IALñ

PA

TRIMONIO MUNDIALñ

KKYYKKKKOOSS--KKLLOOOOSSTTEERR EENN MMUUSSEEUUMM

74


BYZANTIJNSE ROUTE

Volg de sporen van Aphrodite, de mythologische godin van de liefde en schoonheiden de beschermster van Cyprus. U bezoekt plaatsen van archeologisch belang dieverband houden met de oude Aphrodite-cultus, zoals Palaipafos (Kouklia), Amathousen Kition, maar ook musea en andere plaatsen waar aan de godin gerelateerde

voorwerpen te zien zijn. Op uw speurtochtdoor de geschiedenis, cultuur en mythologievan Cyprus leert u alles over haar geboorte,

haar karakter, de aan haar cultusverbonden rituelen en deplanten en schelpendie met haar worden

geassocieerd.

ROUTES

Peristerona

Astromeritis

Geroskipou

Kouklia

PAFOS

LEFKOSIA(Nicosia)

Panagia tou Araka(Lagoudera)

Panagia Podithou(Galata)

Agios Nikolaos(Kakopetria)

Panagia Asinou

Timios Stavros(Pelendri)

Nikitari

Sotiros(Palaichori)

Arch.Michael

(Pedoulas)

Agios NikolaosMandria

Kedares

Nikokleia

Platres

Laneia

Alassa

Agros

Marathasa

Solea

Pitsilia

Polis

Troodos

Agios Ioannis Lampadistis(Kalopanagiotis)

Panagia(Moutoullas)

KykkosStavros tis Psokas

Stavros tou Agiasmati(Platanistasa)

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

LEMESOS(Limassol)

Coral Baai

PITSILIA1. Stavros tou Agiasmati

2. Sotiros

3. Timios Stavros

4. Panagia tou Araka

SOLEA5. Agios Nikolaos

6. Panagia Podithou

7. Panagia Asinou

MARATHASA8. Agios Ioannis Lambadistis

9. Panagia (Moutoulla)

10. Archangelos Michael

Wegen

Kaap Gkreko

Baden van Aphrodite

Amathous(Oud stadskoninkrijk)

Polis

KaapArnaoutis

Geroskipou

PalaipafosHeiligdom van Aphrodite(Kouklia)

Kaap Aspron

Coral Baai

Petra tou Romiou

Akamas

LARNAKA

LEMESOS(Limassol)

PAFOS

LEFKOSIA(Nicosia)

Tamassos

Zoutmeer

Idalion

Geboorteplaats van Aphrodite

Lempa

Kition(Oud stadskoninkrijk)

Agia Napa

APHRODITE-ROUTE

Bezoek de beroemde Byzantijnse kerken met hun zeldzame iconen enschitterende fresco’s. Tien van deze kerken staan op de Werelderfgoedlijst vande UNESCO. Mede dankzij hun prachtige ligging tussen de pijnbomen in deregio’s Marathasa, Solea en Pitsilia van het Troodosgebergte, bezitten dekerken een unieke charme.

WO

RL

DH

ERITAGE ñ PATRIM

OINE

MO

ND

IALñ

PA

TRIMONIO MUNDIALñ

KANTOREN CYPRUS TOURISM ORGANISATION

C T O K A N T O R E N

75

KKAANNTTOORREENN OOPP CCYYPPRRUUSS

LLeeffkkoossiiaa ((NNiiccoossiiaa)) LLaaiikkii GGeeiittoonniiaa::Tel: 22 67 42 64

LLeemmeessooss ((LLiimmaassssooll))::Tel: 25 36 27 56

GGeerrmmaassooggeeiiaa:: Tel: 25 32 32 11

LLeemmeessooss hhaavveenn:: Tel: 25 57 18 68

LLaarrnnaakkaa:: Tel: 24 65 43 22

LLaarrnnaakkaa IInntteerrnnaattiioonnaall AAiirrppoorrtt::Tel: 24 64 35 76

PPaaffooss:: Tel: 26 93 28 41

KKaattoo PPaaffooss:: Tel: 26 93 05 21

PPaaffooss IInntteerrnnaattiioonnaall AAiirrppoorrtt::Tel: 26 42 31 61

PPoolliiss:: Tel: 26 32 24 68

AAggiiaa NNaappaa:: Tel: 23 72 17 96

PPaarraalliimmnnii--PPrroottaarraass:: Tel: 23 83 28 65

PPllaattrreess:: Tel: 25 42 13 16

CCyypprruuss OOnnlliinnee:: www.visitcyprus.com

De website van de CyprusTourism Organisation biedtuitvoerige informatie over debelangrijkste bezienswaardighedenvan Cyprus, inclusiefplattegronden, een actueleevenementenkalender, eengedetailleerde hotelgids,routesuggesties en een reisplanner– een handig hulpmiddel bij hetorganiseren van uw reis. U vindter ook een lijst van touroperatorsdie reizen naar Cyprus aanbieden,informatie over conferenties,foto’s die u kunt downloaden eneen schat aan andere nuttigeinformatie.

CYPRUSCYPRUS TOURISM ORGANISATION19, Leoforos LemesouP.O. Box 24535, CY 1390 Lefkosia (Nicosia)Tel. 22 691100, Fax 22 331644E-mail: [email protected]

NEDERLANDCYPRUS VERKEERSBUREAUKeizersgracht 635, 1017 DS AmsterdamTel. (020) 624 4358, Fax (020) 638 3369E-mail: [email protected]

VERENIGD KONINKRIJKCYPRUS TOURIST OFFICE17, Hanover Street, Londen W1S 1YPTel. 0207 569 8800, Fax 0207 499 4935E-mail: [email protected]

IERLANDCYPRUS TOURISM ORGANISATION71, Lower Leeson Street, Dublin 2Tel. 00 353 1 6629269Fax 00 353 1 6629270E-mail: [email protected]

DUITSLANDFREMDENVERKEHRSZENTRALE ZYPERNFRANKFURTZeil 127, 60313 FrankfurtTel. (069) 25 19 19, Fax (069) 25 02 88E-mail: [email protected]

BERLIJNWallstrasse 27, 10179 BerlijnTel. 0 30 23 45 75 90Fax 0 30 23 45 75 92E-mail: cto_berlin@t—online.de

BELGIËOFFICE DU TOURISME DE CHYPREDIENST VOOR TOERISME VAN CYPRUSAvenue de Cortenbergh/Kortenberglaan 61,B-1000 Bruxelles/BrusselTel. 02 735 0621, Fax 02 735 6607E-mail: [email protected]

FRANKRIJKOFFICE DU TOURISME DE CHYPRE15, Rue de la Paix, 75002 ParijsTel. (01) 42 61 42 49Fax (01) 42 61 65 13E-mail: [email protected]

ITALIËENTE NAZIONALE PER IL TURISMO DICIPROVia Santa Sofia 6, 20122 MilaanTel. 02 58 30 33 28, 02 58 31 98 35Fax 02 58 30 33 75E-mail: [email protected]

GRIEKENLANDCYPRUS TOURISM ORGANISATIONATHENEVoukourestiou 38, Kolonaki, Athene 10673Tel. (210) 36 10 178, (210) 36 10 057Fax (210) 36 44 798E-mail: cto–[email protected]

THESSALONIKI37 Nikis Ave., Thessaloniki 54013,P.O.Box 50046Tel. 00 2310 242880Fax 00 2310 286881E-mail: [email protected]

ZWITSERLANDFREMDENVERKEHRSZENTRALE ZYPERNGottfried Kellerstrasse 7, CH-8001 ZürichTel. (+4144) 262 3303, Fax (+4144) 251 2417Genève: Tel. (+4122) 741 33 03E-mail: [email protected]

OOSTENRIJKZYPERN TOURISMUSParkring 20, A–1010 WenenTel. (01) 513 18 70, Fax (01) 513 18 72E-mail: [email protected]

POLENCYPRYJSKA ORGANIZACJA TURYSTYCZNAPiekna 20, 00-549 WarschauTel. + 48 22 827 90 36, Fax + 48 22 827 90 34E-mail: [email protected]

HONGARIJECIPRUSI IDEGENFORGALMI HIVATALH-1051 Budapest, Dorottya Str. 3. III floorTel. 00 36 1 266 6044, Fax 00 36 1 266 6043E-mail: [email protected]

TSJECHIËKYPERSKÁ ORGANIZACE CESTOVNÍHORUCHUPod Hradbami 662/9, 16000 Praag 6Tel. 00 420 222 253 097, Fax 00 420 222 251 639E-mail: [email protected]

RUSSISCHE FEDERATIECYPRUS TOURISM ORGANISATIONMOSKOUPovarskaya 9, Building 2, 121069 MoskouTel. 007 495 744 2953/54, Fax 007 495 744 2955E-mail: [email protected]

ST. PETERSBURGProspect ChernyshevskogoFlat 56, house 17, 191123 St. PetersburgTel. 007 812 332 58 08, Fax 007 812 332 58 09E-mail: [email protected]

ZWEDENCYPERNS TURISTRÅDNorrlandsgatan 20, 1st floor, 111 43 StockholmTel. (08) 10 50 25, Fax (08) 10 64 14E-mail: [email protected]

FINLANDKYPROKSEN MATKAILUTOIMISTOAleksanterinkatu 48B, 00100 HelsinkiTel. (0) 9 476 09 100, Fax (0) 9 476 09 120E-mail: [email protected]

ISRAËLCYPRUS TOURISM ORGANISATIONTop Tower-14th floor, Dizengoff Centre50 Dizengoff Street, Tel Aviv 64332Tel. 00 972 3 52 57 442, Fax 00 972 3 52 57 443E-mail: [email protected]

VERENIGDE STATENCYPRUS TOURISM ORGANIZATION13 East 40th Street, New York, NY 10016Tel. (00 1212) 683 5280, Fax (00 1212) 683 5282E-mail: [email protected]

MIDDEN-OOSTEN & PERZISCHE GOLFCYPRUS TOURISM ORGANISATIONAl Ghurair Centre, Office Tower, No 436BP.O.Box 94670, Deira, Dubai, UAETel. (009714) 2277637, Fax (009714) 2277638E-mail: [email protected]

Productie: Cyprus Tourism Organisation

Historische tekst: dr. Sofia Antoniadou

Vertaling: Kyra Peek, Martijn de Rooi

Fotografie: Cyprus Tourism Organisation, Action Global Communications,Forestry Dpt., Denny Rowland, Helen Stylianou

Druk: ANKAT PUBLICATIONS LTD, juli 2007

ISBN: 978-9963-44-072-6

NEDERLANDS/DUTCH

NOOT

Deze brochure is met de grootst mogelijke zorg samengesteld. Het valt echter niet uit

te sluiten dat sommige openingstijden, toegangsprijzen, adressen of telefoonnummers na

het verschijnen van de brochure zijn veranderd. De Cyprus Tourism Organisation

adviseert u om dergelijke gegevens te verifiëren.

Per 1.1.08 wordt verwacht dat de Republiek Cyprus de euro als officiële

munt zal introduceren.

De prijzen die genoemd worden in de inhoud van deze publicatie (í) zijn in euros

omgerekend en gebaseerd op de wisselkoers van de Cypriotische pond tegenover de euro.

Op 10.07.07 betekende dit

1 pond(í) = 1.71 euro (t), 1 euro (t) = 0.58 pond (í).

Cyprus. 10 000 jaar geschiedenis en cultuur

CYPRUS VERKEERSBUREAU

www.visitcyprus.com

Cyprus. 10 000 jaar geschiedenis en cultuur

Documents

Transcript of Cyprus. 10 000 jaar geschiedenis en cultuur