1. Misschien dat u Markje zolang thuis een beetjeles kunt geven ? Natuurlijk heeftk w zoonrecht op onderwijs..!! Maar we orinteren ons momenteel nog even op de meest optimale regeling

2. Curatieveaanpak voortijdig schoolverlaten Paulo Moekotte Lectoraat Onderwijsarrangementen in maatschappelijke context 3. Curatieve aanpak VSV Wat gebeurt er met de jongeren die,om welke reden dan ook,toch niet in het systeem passen enniet in staat zijn een startkwalificatie te behalen?Zijn we in staat om n het doel van de startkwalificatie vooriedereen overeind te houden n tegelijk te erkennen dat er alternatieven nodig zijnvoor degenen voor wie een startkwalificatie onbereikbaar is? 4. Duidelijke afbakening of niet? In preventieve zin:leg de criteria bij het onderwijs, datmoet aantonendat het alles heeft gedaan om de jongerebinnen reguliere kaderste begeleiden, daar niet in slaagt en dat dientengevolge deze jongere thuishoort in de speciale voorziening.In curatieve zin:leg de criteria bij de jongere, die zich als het waremoet 'kwalificeren'voor toelating tot een voorziening. 5. Kerntaken van het onderwijs Kwalificerende functie Economische agenda Socialiserende functie Sociale agenda 6. Een paar cijfers (07/08) circa 155.000 leerlingen (17%)voortgezet speciaal onderwijs, praktijkonderwijs enleerwegondersteunend onderwijs in het vmbo (2000=T+25%) 34.083 Bve 14.713 Vo 48.796 VSV(07-08) 72% 24566 N.-armoedecumulatiegebied 28% 9517 Armoedecumulatiegebied 36% 12137 N.-autochtoon 64% 21946 Autochtoon 40% 13581 Vrouw 60% 20502 Man n = 1581ROA 2009 16% werk leuker20% studiekeuze23% persoonlijke problemen 7. Afbakening doelgroep

Een belangrijke vraag is wie er deel uitmaken van de doelgroep; daarbij gaat het zowel om (h)erkenning als omafbakening van de groep risicojongeren:

• niet-kunners ( 4%)

• risicovolle uitvallers (44%)

• bewuste opstappers(52%)

8. Vraagstukken

Na de afbakening volgen vraagstukken rondom:

? Daarbij betrekken we tevens het perspectief van een leven lang leren, juist ook voor deze jongeren. Voorkomenberoepop zorg Voorkomenberoepop zorg

• de doelen die we wensen te bereiken

• de relatie met werk: wat houdt werken zonder startkwalificatie in?

de wijze waarop dat gerealiseerd kan worden

• met de doelgroep in het middelpunt van de belangstelling

de wenselijke organisatie van het aanbod 9. Aanbevelingen !

Loopbaan van de jongere als uitgangspunt; instellingen zijn passanten

Toegankelijkheid in de vorm van goede allocatie

Passende bekostiging

Continuteit in benadering, organisatie en aanpak

Twee sporen:

• regionaal waar mogelijk;

• bovenregionaal waar noodzakelijk.

10. 11.

• lokaal ofregionaal bekostigde voorzieningen (opvangprojecten,leerwerkplaatsen)

tijdelijk beschikbaarbeperkt toegankelijk experimentele status aangepaste onderwijsroutes(vmbo-leerwerktrajecten, AKA-opleidingen) verschillende vormen van regulier bekostigdonderwijs (speciaal onderwijs, praktijkonderwijs additionele ondersteuning(leerwegondersteuning, zorgbudget) Programmas en voorzieningen 12. Ontwikkelpunten Organiseren/toepassen werkzame aanpakken Onderzoek/kennis differentiatiemogelijkheden Aandacht voor schaalproblemen

• Aandacht voor (ontwikkeling) professionals

13. Knelpunten Gebrek aan visie op de onderkant Rafelige structuur van het aanbod Dreigend expertiseverlies

• Overbelasting regulier onderwijs

14. De werkzame aanpak? individueel bepaaldeleerdoelen individuele programmas nadruk persoonlijkeontwikkeling intensieve begeleiding kleinschalige setting flexibele aanpak binneneen duidelijke structuur nadruk op praktischeleer- en werkvormen AANPAK deels accentarbeidsmarkt / werk AANPAK 15. Managen van aanbod

A program large enough to serve all future dropouts in a school (students at risk) would end up serving well under half the dropouts if it were to usecommon risk factorsto identify its participants. (Gleason & Dynarski 2002)

! () the practice of transferring troublesome students to an alternative setting could increase the odds that students do not graduate () one ore more non-promotional school changes between 8 thand 12 thgrade can increase a students odds of not graduating by 50% (Rumberger & Larson, 1998) ! 16. Sociaal kapitaal

Identificatie vindt plaats via bijvoorbeeld functionele identificatie in de eigen sociale context en in persoonlijke netwerken(WRR, 2007)

(In)formele participatie van studenten in elkaar overlappende sociale verbanden van belang(Van Wieringen, 2006)

Social support networks ( preventie):

• relatie(s) met peers

• hechting / identificatie met school

• leren leren

• sociale competenties

17. Leiderschap: sociale architectuur

Sociaal architect:

ontwerpt de sociale ruimte

biedt ruimte om mee te ontwerpen

creert de noodzakelijke voorwaarden voor sociale interactie

stelt de juiste vragen

arrangeert de dialoog

bevordert betrokkenheid en instemming

Lerende netwerken=Sociale netwerken 18. De rol van technologie

Onderwijs hanteert mediating tools

The design of organizations, of societies actually, always follows the available communications technology.

While technology is involved in almost any design, the crucial and defining aspect of design is its distinction from technology.

In the area of human affairs, technique is usually insufficient, if not counter-productive.

If professionals come to rely only on technique, they fail.

Management bydesign Richard Farson 19. Socialisatie

Kohnstamm lezing Het spoor bijster (27 maart a.s.) :

Socialisatie isbeheersing van probleemgedrag:

omgang gedrag jeugdigen verwarrend en moeilijkondersteuning deskundigen

individueel probleemgedrag, verstoorde emotionele ontwikkelingautoritaire aanpak door deskundigen

omgang jongeren met veranderende omstandigheden (flexibiliteitwerkzekerheid)

burgerschapsvorming

samenwerking tussen ouders, jongeren en school

het beheersen van segregatie

de ontwikkeling van een verbindende schoolcultuur

20. Nadruk op gedragsbeheersing

Nadelen:

ondermijnt ouderlijk gezag gevoelige relatie tussen oudersscholen dreigt te destabiliseren.

nadruk therapeutisch onderwijsleerkrachten komen minder toe aanonderwijzen intellectueel stimulerende onderwerpen.

21. Managen van verwachtingen Wettelijke verplichting? Passend bij de school? Draagvlak binnen/buiten de school? Concurrentieoverweging? Competenties en vaardigheden aanwezig? Voldoen huisvesting e.a. voorzieningen? Kosten-baten analyse? Inpassen in onderwijspro-gramma? Aanpassen aan interne organisatie? Samenwerken met externen? Uitbesteden? 22. Afwegingskader

Hoe is de maatschappelijke vraag/verwachting tot stand gekomen?

Ligt de oorzaak binnen of buiten de school?

Speelt disfunctioneren van andere partijen een rol?

Verwachten vooral andere partijen dat de school deze taak oppakt, of komt het initiatief hiertoe vooral vanuit de school zelf?

Hangt de maatschappelijke vraag/verwachting samen met de leerlingenpopulatie van de school?

Hoe verhoudt de maatschappelijke taak zich tot het primaire proces, leren en onderwijzen?

Past de taak/verwachting bij andere vragen die op de school afkomen of is deze daarmee strijdig?

23. Besluitvorming Close to certainty Far from certainty Far from agreement Close to agreement Bounded rationality 24. Hoe organiseren? de MULTIFUNCTIONELE SCHOOL:een maximumvariant die naast onderwijs ook diensten aanbiedt als ontspanning en opvang; de SOBERE SCHOOL:een minimumvariant diezich richt op de wettelijke kwalificerende en socialiserende taken; de NETWERKSCHOOL:een tussenvariant die taken op zich neemt en in de uitvoering vooral samenwerking zoekt met anderen. 25. Nabijheid van deskundigheid Generiek arrangementen Specifiek : voorzieningen Incidenteel : jeugdzorg selectie indicatie SLB ZAT 80 % 20 % 26. Managen van de keten Kennisbasis Kennisbasis Docent/SLB-er Jeugdzorgmedewerker Handelings-repertoire Protocollen Registratie . Onderwijsketen( architectuur ) Zorgketen( architectuur ) ELD EPD Processen Leerplan ( Be)handelplan Keten 27. Wie pakt die taken op?

1) bijbrengen van waarden en normen(83%)

• meer aandacht in lerarenopleiding (25%)

• wat valt onder kerncurriculum? (32%)

2) inspelen op grote verschillen in niveaus (81%)

3) zorg voor leerlingen met leer- en/of gedragsproblemen of extra getalenteerde leerlingen (80%)

4) zorg voor veiligheid (67%).

Leraren vinden zelf dat zij maatschappelijke taken moeten oppakken(Werken in het onderwijs, 2009) 28. Discussie/debat

Verwachtingen

Visie

Verantwoordelijkheid

Verzorging

29.

Dank voor de aandacht en bijdrage aan het debat.

We wensen u een prettige en leerzame conferentie!