Curacao-Nederlands; huidige taalsituatie op Curacao, het Papiaments en Kennmerken van het Curacao-Nederlands

Waar ligt Curacao eigentlijk?

Algemene informatie over Curacao

Waar ligt Curacao eigentlijk?

Algemene informatie over Curacao

Hoe ziet het op Curacao eruit?

Algemene informatie over Curacao

Huidige taalsituatie op Curacao

106.054 10.503

moedertaal Papiaments

moedertaal Nederlands

diglossie situatie

Taal van de overheid is Nederlands,(hoger) onderwijs is ook in het Nederlands

Huidige taalsituatie op Curacao

factoren

de overheid het onderwijs de kerk

de krachten die de economie beheersen

de publieke opinie

de media

Huidige taalsituatie op Curacao

Overheid: de taal van de overheid is nog steeds het Nederlands

Kerk:

Huidige taalsituatie op Curacao

Het onderwijs:

- in 1986 werd het Papiaments als vak in het gehele lager onderwijs ingevoerd

- er bestaat geen leermethode Papiaments (geen boeken met stel- en stijloefeningen)

- intussen wordt het Papiaments in de meeste kleuter- en basisscholen als introductietaal gebruikt.

Sommige vinden dat dit niet de juiste methode is om het Papiaments als introductietaal in te voeren en evenmin om de leerlingen voor te bereiden voor de andere introductietaal (het Nederlands), die hen te wachten staat in het voortgezet onderwijs.

Huidige taalsituatie op Curacao

Publieke opinie: De mensen zijn trots op het Papiaments en het Nederlands zoals het op Curacao gesproken wordt, het Curacao-Nederlands.

Media-Er zijn er veel meer kranten op het Papiaments als op Nederlands,-- -Papiaments is ook op vele internetsites te vinden, internet woordenboek- -Je hebt literatuur -muziek

Izaline Calister : sono di tur muhé

Curacao-Nederlands

De uitspraak van de g, de ch, de v en de zals Papiamentstaligen Nederlands spreken, kan afwijken van het Standaardnederlands

De ui wordt als ei gesproken

Lange klinkers zoals in maan, dood worden korter gesrpoken

Korte klinkers zoals in kan en kar worden langer gesproken

Curacao-Nederlands

Bijzondere woorden (leenwoorden uit het Papiaments)

a) de for a en de fauna (dividiviboom, kwikiboom)b) het landschap (cunucu = platteland, akkerland)c) Het sociale gebeuren (shon = mijnheer, mevrouw)d) de mensen (paai, maai voor pa en ma)e) plaatsaanduidingenf) eten en drinkeng) feestelijke gebeurtenish) muziekinstrumenteni) bijgeloof

Ontbijt: krentenbol – ei – limonadepan dushi – webu - limonada

Curacao-Nederlands

Grammaticale bijzonderheden (zo men die als zodanig mag aanduiden)

B.v.

Foutief gebruik van het lidwoord: “Ze spelen in de zand...”

Foutief voorzetselgebruik: dromen met in plaats van dromen van

Marokkaans

- achtergrondinformatie van het Marokkaans

- gesproken talen- taal in media

Turks

- achtergrondinformatie van het Turks Turks in Europa

Turks en Marokkaans

Turks en Marokkaans

Status van de Turkse taalgroep

- inwonertaal- media- onderwijs- taalsituatie thuis

Turks en Marokkaans

Marokkaans-Nederlands

- uitspraak- taalverandering- weglatingen

Turks-Nederlands

- uitspraak - invloed- weglatingen van bepaalde lidwoorden

- in de woordenschat valt op dat veel onmiskenbaar Nederlandse woorden een eigen betekenis bezitten die Nederlanders soms niet zullen kennen

- stroop is zoete limonade- een onderneming is een plantage - een jongen is een bediende- een landschoentje een in Nederland wonende bruid

een boei is een gevangenis enzovoort

Woordenschat

Indish-Nederlands - Woordenschat

De meeste woorden waren woorden om onbekende oosterse zaken te benoemen:

- een pisang is een banaan- een ketimoen een kleine komkommer- een katjong is een panda- een sobat is een vriend en een pajong is een paraplu

al deze woorden kunnen van woordklasse veranderen

Indish-Nederlands - Woordenschat

- vele naamwoorden worden werkwoorden:

sobat – soebattentoetoep (deksel) – toetoepen (afsluiten)tjat (verf) – tjatten (verven)

- zelfstandige naamwoorden worde bijna altijd met het lidwoord de gecombineerd

- het woordgebruik is vaak formeel, netjes, zoals zo vaak als een tweede taal op school wordt geleerd

Indish-Nederlands - Woordenschat

Klanken

- veen en fee vallen samen in fee- de z wordt als een s uitgesproken- de g als ch of h wahten in plaats van wachten- lange en korte klinkers zoals in maan naast man, worden niet zo duidelijk onderscheiden- aan het woordeinde bestaat de neiging een slot – t weg te laten, vooral na een n:- mon voor mond en maan voor maand in het Indisch – Nederlands komen verzwakte voornaamwoorden zoals: me naast mij, ze naast zij of

je naast jij nauwelijks voor

Indish-Nederlands - Klanken

Grammatica

- op het gebied van e grammatica wijkt het Indisch – Nederlands niet sterk af van het Standaardnederlands

- het is ook een variëteit van het Nederlands- het – woorden worden de – woorden: de

varken, de huis, de kantoor- het lidwoord een: een mooi huis wordt een

mooie huis

Indish-Nederlands - Grammatica

de verleden tijd wordt vervangen door de voltooid tegenwoordige tijd en zelfs door de tegenwoordige tijd: gisteren hebben wij die jongen nog gezien toen wij naar school gaan of gisteren zien wij die jongen nog toen wij naar schoolin plaats van gisteren zagen wij die jongen nog toen wij naar schoolgingen of gisteren hebben wij die jongen nog gezien toen wij naar school gingen

het voornaamwoord het wordt vaak weggelaten:trek jou niet aan

hetzelfde geldt voor het woordje er: een jongen loopt op straat, wat wil je aan doenll je aan doen

Indish-Nederlands - Grammatica

fonetische kenmerken

- stemloze articulatie van de v en de z

- verwisseling van g en h → geel hoed

- uitspraak van de w gelijk in het Engels: zwart →

soewart

- uitspraak van de diftongen ui en ij/ei: huis → heus ijs → ès

Indish-Nederlands

grammaticale kenmerken

- de adaptie van Indonesische woorden aan het

Nederlands vormsystem, bijv. Mandiën → baden

- vele dergelijke van het Malais ontleende woorden

zijn in het Nederlands normaal geworden, bijv.:

bakkeleien (Duits: sich raufen)

- het gebruik van de jij en jouw - verkeerde verbuiging van de adjektiva: een grote huis

Indish-Nederlands

syntactische kenmerken

- verkeerde gebruik van de werkwoordstijden:

gisteren was er bezoek geweest

- het deelwoord ‚geworden’

- fouten bij inversie: maar hoe hij ook riep, kwam

poes niet

- het moeilijk woord ‚er’

- weglating van het pronomen ‚het’- voorkomen van uitroepen en stopwoorden

Indish-Nederlands

lexikologische kenmerken

- Nederlandse woorden die een

betekeniswijziging hebben ondergaan, bijv.:

stroop→limonade, zich lekker maken → het

zich gemakkelijk maken

- woorden van oosterse herkomst om begrippen uit te drukken die in het Nederlands onbekend zijn, bijv. voor planten, dieren, eetcultuur, …

Indish-Nederlands

- de soevereiniteitsoverdracht: keuze → Indonesiër of Nederlander

- vernederlandsing

- Indische Nederlander onderscheiden zich niet in

hun taal van beschaafde Nederlanders

- Vermenging van woorden ook mogelijk

- Indische taal vooral in bepaalde situaties

- minderwaardigheidsgevoel

Indish-Nederlands

Literatuur :

Guus Extra en Jan Jaap de Ruiter, “Babylon aan de Noordzee”,Nieuwe talen in Nederland, 2001 Amsterdam

M.C. Van den Toorn: De taal van de Indische Nederlanders. In:De nieuwe taalgids. Onder redactie van Prof.Dr.C.B. Van Haeringen en Prof.Dr.W.A.P.Smit, Vijftigste Jaargang. Groningen 1957

Redactie: Nicoline van der Sijs, Wereld Nederlands, Oude en jonge varieteiten van het Nederlands.

Redactie: Kees Groeneboer, Koloniale taalpolitiek in Oost en West,Nederlands-Indie, Suriname, Nederlandse Antillen, Aruba