JULI/AUGUSTUS 2014W

WW

.COM

PUTERTO

TAAL.NL

HÉT AN

TWOORD OP AL JE TECH

-VRAGEN

7/ 8

HÉT ANTWOORD OP AL JE TECH-VRAGEN | NR. 7/8 | 23E JAARGANG | JULI/AUGUSTUS 2014 | € 6,99

DOMOTICA

15 GRATIS TOOLS VOOR

FOTOBEWERKING

GO PRO!7 ACTIONCAMS GETEST

KLAAR VOOR DE VAKANTIE!

HOUD JE HUIS OP AFSTAND IN DE GATEN

BEDIEN JE LAMPEN, MUZIEK, THERMOSTAAT EN MEER MET JE SMARTPHONE

15 TIPS VOOR JE TABLET

OP VAKANTIE

KLAAR VOOR DE KLAAR VOOR DE

180 PAGINA’S

7 ACTIONCAMS

SNEL EN VEILIG INTERNET OP DE CAMPING

CON FI G U R ATI EG I DS

BOUW ZELF JE IDEALE PC

3 systemen: media-pc, allround-pc, game-pc

G ETE ST

DE 7 BESTE SMARTPHONES

De toppers van dit moment vergeleken

E X PE RTC U RS U S

ANDROID OP JE PC

Synchroniseer en bestuur je apps sneller

WEARABLES BINNEN EEN JAAR DRAAG JIJ ER OOK EEN!

Mechanical Gaming Keyboard

Sirus C Mizar Devastator

Computer!Totaal 07/08 2014 7

V O O R W O O R Djuli/augustus 2014

INTERNET IN JE TENT

Vorig jaar zat ik tijdens de vakantie op een Franse familiecamping. In het campingwinkeltje stond een router en als je er dichtbij zat, kon je via wifi op internet. Elke avond zat daar een groepje mensen te internetten met hun smartphone,

tablet of laptop.Als ik daar aankwam, telde ik altijd het aantal mensen. Als

je nummer elf was had je namelijk pech, want er konden maar tien apparaten tegelijk op het netwerk en als er onweer-dreiging was, trok de campingbaas preventief de stekker eruit. Dat wist ik omdat ik een Nederlander tegen de campingbaas had horen zeggen: “But you have toch glass fiber?” De campingbaas antwoordde toen: “No speak English, no no.”

Dit jaar zal ik hier niet meer tegenaan lopen. Ik sluit een data-abonnement af in Frankrijk en gebruik dat via mijn mifi-router, zodat al mijn gezinsleden lekker in onze tent kunnen internetten. In dit dubbelnum-mer leggen we je de uit hoe je van deze moge-lijkheden het beste gebruik kunt maken. We laten

ook zien hoe je onderweg in je auto kunt genieten van al je apparaten (vooral handig voor vakanties binnen Nederland) en bespreken de beste entertainment-apps. Bovendien testen we zeven actioncams, waarmee je de actie op vakantie spec-taculair kunt vastleggen. Voor mensen met heimwee leggen we uit hoe je je huis op afstand in de gaten kunt houden. Zelfs aan de thuisblijvers hebben we gedacht, want die kunnen hun vrije tijd gebruiken om een mooi systeem met domotica aan

te leggen, waarmee je de apparatuur in je huis centraal kunt bedienen met je smartphone of

tablet. Daarnaast leggen we je in een con-figuratiegids uit hoe je de beste pc voor

jouw doeleinden zelf kunt samenstellen. We raden je echter af om dat laatste op de camping te doen.

Robert Theunissen

Hoofdredacteur

José Pauty

Eindredacteur

Begint brandstofceltech-nologie eindelijk beschik-baar te komen voor consumenten? Diverse outdoorwinkels verko-pen de Brunton Hydrogen Reactor, een acculader op waterstof met een stan-daard usb-poort. Lege waterstofpatronen (er worden er twee mee-geleverd) worden gratis omgewisseld voor volle.

Robert Theunissen

Hoofdredacteur

Eindelijk is er een speaker die je veilig kunt meene-men naar het zwembad. Je kunt hem zelfs gebrui-ken ín het zwembad, want de Veho Vector Speaker is waterdicht. Ik ben benieuwd hoe hij klinkt onder water.

Joris Peterse

Redacteur

Firefox heeft een update gehad naar versie 29. Sinds de update ziet de browser er een stuk moderner en prakti-scher uit. Bovendien is de browser een stuk sneller. Je zou ‘m bijna verwarren met Chrome.

André Kies

Stagiair online

Als Brazilië een antwoord vindt op de Vuvuzela, dan heb ik een antwoord op Brazilië. Ik koop een tv uit de Toshiba L6-serie. Als die sambadansers oorverdovend geluid pro-duceren, zet ik alleen het achtergrondgeluid uit en laat de commentator in alle rust spreken.

Jeroen de Jager

Hoofdredacteur online

De nieuwste MacBooks blinken niet uit in uitbrei-dingsmogelijkheden door gesoldeerd geheugen en een afwijkend formaat SSD. Sinds kort levert Transcend kant-en-klare SSD-kitjes zodat je wel een grotere SSD kunt plaatsen. Mits je je MacBook open durft te maken …

SPOTLIGHT

in alle rust spreken.waterstofpatronen (er worden er twee mee-geleverd) worden gratis geleverd) worden gratis omgewisseld voor volle.

HoofdredacteurRobert Theunissen (robert@computertotaal.nl)

EindredactieJosé Pauty (jose@computertotaal.nl),Theske Slijkerman (theske@computertotaal.nl)

RedactieJeroen Boer (hardware) (jeroenb@computertotaal.nl), Joris Peterse (software) (joris@computertotaal.nl)

OnlineJeroen de Jager (hoofdredacteur online) (jeroen@computertotaal.nl), Elmar Rekers (elmar@computertotaal.nl)

VormgevingAico Turba (art director), Bert Sluyter, X-Media Solutions

MedewerkersRobbert Brus, Maikel Dijkhuizen, Martin Gijzemijter, Ignace de Groot,Jeroen Horlings, André Kies, Evi Maquoi, Robbin Ooijevaar, Friedrich Stiemer, Edmond Varwijk, Richard Veenstra, Koen Vervloesem

Advertentie-exploitatieMerijn Contant, Arnold Diepenheim, Marcel SchaperTelefoon: +31 (0)20 758 5967Fax: +31 (0)20 758 5855sales@idg.nl

MarketingKaren van Tongeren (hoofd marketing),Marianne Kellner, Boudewijn Muijser

ProductieErik Peelen

Technische realisatie & distributieSenefelder Misset, Doetinchem (druk); Betapress (distributie Nederland); AMP (distributie België)

UitgeverHuib Keijenberg

DirecteurRobert van Loon

Telefoon redactieWerkdagen van 9.00 tot 17.00 uurTelefoon: +31 (0)20 758 5955Fax: +31 (0)20 758 5855

E-mail redactie algemeenredactie@computertotaal.nl

E-mail persberichtenpersinfo@computertotaal.nl

Internetwww.computertotaal.nl

PostadresIDG Nederland T.a.v. Computer!TotaalPostbus 206461001 NP Amsterdam

BezoekadresTransformatorweg 801014 AK Amsterdam

Abonnee Service-CenterBetapress Abonnementen ServicesTelefoon: +31 (0)161 459455 Adres: Antwoordnummer 16053, 5100 VJ Gilze

Abonnement Computer!TotaalDe prijs voor een jaarabonnement (12 edities) op Computer!Totaal bedraagt per 1 oktober 2013 € 62,50. Na de eerste abonnementsperiode wordt het abonne ment stilzwijgend voortgezet voor onbepaalde tijd. Vanaf dat moment is het abon-nement opzegbaar met inachtneming van een opzegtermijn van 1 maand. Uw opzegging ontvangen wij bij voorkeur telefonisch, maar u kunt ook per e-mail of brief opzeggen. Voor toezending van een papieren factuur wordt € 2,- per factuur in rekening gebracht. In verband met de hoge verzendtarieven zijn wij genood-zaakt voor bezorging buiten Nederland een toeslag voor verzendkosten door te berekenen. Voor meer informatie over abonnementen kunt u contact opnemen met Betapress Abonnementen Services, antwoordnummer 16053, 5100 VJ Gilze, telefoonnummer +31 (0)161-45 94 55.

© IDG Nederland. Niets uit deze uitgave mag worden verveel voudigd en/of open-baar worden gemaakt, op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Hoewel aan Computer!Totaal uiterste zorg is besteed, aanvaarden de redactie noch de uitgever enige aansprakelijkheid voor schade ontstaan door eventuele fouten en/of onvolkomenheden in het blad en/of op de website. Prijzen vermeld op de redactionele pagina’s in deze uitgave zijn richt prijzen inclusief btw. ISSN: 0927-2739

C O L O F O NNr. 7/8 2014

De volgende editie van Computer!Totaal verschijnt op 15 augustus 2014

TEST TOPSMARTPHONESVoor ieder doel is er een toptoestel. Deze topmodel-len kosten wat, maar bieden daar zeker kwaliteit voor. Voor welk doel moet je welk toestel hebben?

Pagina 40

ACHTERGRONDWEARABLESEr komen steeds meer intelligente apparaten op de markt komen die we op, om of aan ons lichaam kun-nen dragen. Hoe gaan deze wearables onze wereld veranderen?

Pagina 50

HOW TOPC-CONFIGURATIEGIDSStel zelf je nieuwe pc samen! We geven de ideale con-figuraties voor allround-, mediacenter- en game-pc.

Pagina 60

HOW TOUPGRADE JE AUTOGa je met de auto op vakantie? Handig als je bolide dan wifi heeft, muziek kan afspelen, en een camera aan boord heeft. Aan de slag!

Pagina 104

DOMOTICABEDIEN JE HUIS MET JE SMARTPHONE

PAGINA 20

KLAAR VOOR DE VAKANTIE!

30 ACTIONCAMS! 7 MODELLEN GETEST56 15 TIPS VOOR JE TABLET OP VAKANTIE

100 15 GRATIS TOOLS VOOR FOTOBEWERKING112 SNEL EN VEILIG INTERNET OP DE CAMPING

Computer!Totaal 07/08 2014 9

I N H O U DNr. 7/8 2014

4 Opening

7 Voorwoord + Spotlight

10 Update Nieuwe apparatuur & gadgets

16 Vakantiegadgets

38 Snelstart 38 Postvak IN voor Dropbox

98 Kindvriendelijk account

137 Slimmer zoeken in iOS-mail

155 Socialmedia-handtekening

156 Zet tracking smartphone uit

174 Van Gmail naar Outlook.com

69 Reviews 70 Freeware

77 Software

82 Apps

88 Games: The Whispered World

90 Hardware

164 Helpdesk Vraag & antwoord

172 Online Verder lezen op www.computertotaal.nl

RUBRIEKEN

RUIM 60%KORTING!

KIJK OP PAGINA 66 EN PROFITEER NU VAN DIT

SUPERVOORDEEL!

BASISCURSUSWINDOWS EN APPLE SAMENiPhone, iPad, MacBook, Windows-pc, Android-tele-foon … Je kunt al deze apparaten eenvoudig laten sa-menwerken in één netwerk.

Pagina 118

BASISCURSUSMEER SCHERMRUIMTEHet grote voordeel van twee schermen is uiteraard meer ruimte voor meerdere documenten, websites en programma’s. En dat werkt een stuk effectiever! Zo ga je aan de slag.

Pagina 124

WORKSHOPFOTOLIJSTJE MET RASPBERRY PIWe sluiten het kleine computertje aan op een schermpje en zetten het op die manier in als een di-gitaal fotolijstje.

Pagina 132

WORKSHOPOPTIMALISEER JE TAAKBALK De taakbalk van Windows gebruik je dagelijks, maar er zijn allerlei trucs om nóg beter met je computer te werken door optimaal gebruik te maken van je taakbalk.

Pagina 138

WORKSHOP DATA BACK-UPPENBack-uppen is bijna even saai als noodzakelijk. Geluk-kig heb je met het programma EaseUS Todo Backup Free zowat alles bij de hand om je back-upklussen slim te automatiseren.

Pagina 144

BASISCURSUSBROWSER OPSCHONENIn deze basiscursus leggen we uit hoe je Internet Explorer, Firefox en Chrome grondig reinigt en vrij-houdt van vervuiling.

Pagina 150

EXPERTCURSUSANDROID-APPS OP JE PCAndroid draait op smartphones en tablets, maar wist je dat je die apps ook op je computer kunt laten werken? We laten je zien hoe je de apps op je pc kunt draaien.

Pagina 158

D O M O T I C AAutomatiseer je huis

BEDIEN JE HUIS MET JE SMARTPHONEHet is ondenkbaar dat je tijdens het tv-kijken op moet staan om de zender te veranderen. Daar heb je de af-standsbediening voor. Sinds kort kun je ook blijven zitten als je de lampen wilt dimmen of de verwarming een graadje hoger wilt zetten. Met behulp van simpele pro-ducten bedien je alles draadloos via je smartphone.Jeroen Boer

Domotica of huisautomatisering is verre van nieuw. Eind jaren tachtig leverde Chriet Titulaer met het Huis van de Toekomst een huis vol met de toen nieuwste snufjes af. Domotica was toen interes-sant, maar vooral erg duur. Nog steeds denken we bij het woord domotica direct aan dure oplossingen die veelal met bedrade apparatuur werken. Derge-lijke systemen hebben een dure controle-unit die het middelpunt van het systeem vormt. Daarnaast

moeten er overal draden naartoe getrokken worden die de diverse senso-ren met het systeem verbinden. Gelukkig is tegenwoordig ook draadloos veel mogelijk en hoef je je huis echt niet ingrijpend meer te verbouwen.

SMARTPHONE OF TABLET ALS MIDDELPUNTEen ‘echt’ domoticasysteem heeft een centraal basisstation nodig dat de diverse onderdelen in het systeem met elkaar verbindt en een centrale bedie-ning mogelijk maakt. Tegenwoordig is een dergelijk los systeem met één cen-traal middelpunt niet altijd meer nodig. Wanneer je een smartphone of tablet hebt, dan heb je het basissysteem al in handen. Je kunt namelijk via het app-overzicht van een smartphone of tablet allerlei apparatuur bedienen. Dit appa-raat speelt hierbij dus de rol van centrale afstandsbediening waarmee je allerlei zaken bedient en instelt. De slimme apparatuur die je met je smartphone of tablet bestuurt, hoeven onderling niet per se te kunnen communiceren. Het maakt immers niet uit dat je de verlichting via een andere app bedient dan je thermostaat of je muzieksysteem: de apps staan op hetzelfde apparaat in je broekzak. Een belangrijk voordeel van een smartphone of tablet als middel-punt van je ‘smarthome’ is dat alle individuele componenten van verschillende merken kunnen zijn. Tevens is de configuratie doorgaans minder ingewikkeld. Het nadeel van alle losse apparaten en aparte merken is dat er uiteindelijk een minder vergaande integratie mogelijk is.

20

21

D O M O T I C AAutomatiseer je huis

Computer!Totaal 07/08 2014

ECOSYSTEMENWe gaan in dit artikel vooral in op losstaande produc-ten die met een app te bedienen zijn. Er zijn echter ook complete domotica-systemen die diverse onderde-len zoals verlichting en alarmdetectie via één app ont-sluiten. Omdat er gebruikgemaakt kan worden van draadloze communicatie, is het voor deze systemen niet noodzakelijk om draden te trekken. Een simpel systeem is KlikAAnKlikUit, dat voornamelijk bedoeld is voor het bedienen van verlichting en het in- of uitscha-kelen van apparatuur. Je vindt het assortiment op de site www.klikaanklikuit.nl. Een uitgebreider systeem is HomeWizard (www.homewizard.nl), dat bestaat uit een basisstation waaraan verlichting, alarmeringssys-temen, IP-camera’s, energiemeters, thermostaten en weerstations gekoppeld kunnen worden. HomeWizard is compatibel met producten van sommige andere sys-temen zoals KlikAanKlikUit en Philips hue. Een nadeel van zowel KlikAanKlikUit als HomeWizard is dat het systeem alleen eenrichtingscommunicatie ondersteunt, waardoor je niet zeker weet of een schakelactie gelukt is.

Z-WAVEWil je nog meer flexibiliteit dan KilkAanKlikUit of Home-Wizard bieden, dan kun je bijna niet om Z-Wave heen. Z-Wave is een draadloos protocol dat in twee richtin-gen kan communiceren, waardoor een lamp of ander apparaat bijvoorbeeld kan melden dat hij aan staat. Het protocol wordt door veel merken gebruikt en Z-Wave-

producten zijn doorgaans compatibel met elkaar. Er zijn schakelaars, dimmers, sensoren en energiemeters. Een Z-Wave-netwerk heeft een centrale controller nodig die contact houdt met de Z-Wave-producten en je in staat stelt om de diverse onderdelen (met een app) aan te sturen. Dit kan een gespecialiseerd op een router lijkend apparaat zijn, maar voor de knutselaar ook een usb-stick in een pc of Raspberry Pi. In Nederland heeft e-Domotica (www.e-domotica.com) van Cross Hard-ware een uitgebreid assortiment Z-Wave-spullen met schakelaars, sensoren, camera’s en energiemeters. E-Domotica heeft ook de keuze uit twee basisstations die noodzakelijk zijn als je het systeem met een app wilt bedienen.

NETWERK ALS BASISOmdat de smartphone of tablet het middelpunt vormt van ons smarthome, is het draadloze netwerk een erg belangrijk onderdeel en moet je overal in huis een goed bereik hebben. Draadloos bedienbare thermostaten, lampen en muzieksystemen vereisen vaak dat je een bridge bedraad aansluit op je netwerk. Het product zelf communiceert dan draadloos via een eigen protocol met de bridge, die de signalen vervolgens doorgeeft aan je netwerk. Zo kun je bijvoorbeeld de thermostaat met je smartphone bedienen. Over het algemeen monteer je een bridge in je meterkast, maar je kunt het appa-raat in principe overal op je bedrade netwerk aansluiten. Het is handig om in ieder vertrek in je huis een bedrade netwerkaansluiting te hebben. Zo kun je bridges overal plaatsen als blijkt dat er vanuit je meterkast onvol-doende bereik is. Ook kun je apparatuur die op een vaste plek staat beter bedraad aansluiten.

Cross Hardware biedt met e-Domotica een systeem dat gebruik maakt van Z-Wave.

30

T E S TActioncams

Steeds vaker zie je adem-benemende filmpjes van spectacu-laire mo-menten. Negen van de tien keer zijn ze gemaakt met een actioncam. Dankzij de extreem wijde beeldhoek en de compacte, lichte en waterbestendige behuizing zijn ze ideaal om bijvoorbeeld skiën, mountainbiken of parachutespringen adembenemend vast te leggen. Actioncams zijn een rage en het aanbod wordt steeds groter. Wat kun je ermee en welke is de beste?Jeroen Horlings

SPEKTAKELSENSATIONEELVASTLEGGEN

7 ACTIONCAMS GETEST

SPEKTAKELSENSATIONEELVASTLEGGEN

Computer!Totaal 07/08 2014 31

T E S TActioncams

Computer!Totaal 07/08 2014 31

Actiecamera’s, ook wel actioncams ge noemd, bestaan al bijna tien jaar. De laatste jaren winnen ze sterk aan popula-riteit. Op het eerste gezicht vreemd, want veel kun je er niet mee. Je kunt niet inzoo-

men, ze hebben alleen een groothoekstand en slechts een paar knopjes. Waarom zijn deze kleine videocame-ra’s dan zo populair? Vooral omdat ze dankzij de extreme groothoekstand vrijwel alles om je heen kunnen vast-leggen. Als je zo’n camera op of naast je hoofd beves-tigt, is het perspectief bijna gelijk aan wat je met je ogen ziet. De beeldhoek is doorgaans 170 graden,wat bijna net zoveel is als het blikveld dat je hebt als je je armen aan de zijkant uitstrekt, waarbij je dan nog net je vingers kunt zien in je periferisch zicht. Doordat de camera dicht bij de positie van je ogen zit, beleef je alles weer opnieuw als je de videobeelden terugkijkt. Dat is vooral leuk wanneer je iets bijzonders onderneemt, zoals parachutespringen, skiën, wildwaterkanoën, mountainbiken of snorkelen. Op YouTube staan duizenden voorbeelden van sporters die van een berg afspringen, waarbij actiecamera’s alles tot in detail vastleggen. De beleving is zo echt dat je er hoog-tevrees van kunt krijgen. Doordat een actiecamera veel kleiner en lichter is dan een normale videocamera, kun je hem gemakkelijk op kleding, een helm of bijvoorbeeld een surfplank bevestigen. Dat kan met een stevige plakstrip die zich op ieder oppervlak kan nestelen, of met behulp van tientallen accessoires.

MOGELIJKHEDENDe actiecamera is bedacht door het merk GoPro, dat in 2005 zijn eerste waterdichte polscamera introdu-ceerde. Het is daarom niet verwonderlijk dat GoPro marktleider is, maar de concurrentie is de afgelopen jaren flink toegenomen. Naast bekende videomerken als Sony, JVC en Panasonic (dat voor deze test helaas geen model kon aanleveren), zijn ook diverse ‘onbekende’ merken opgestaan die zich proberen te onderscheiden op het gebied van prijs, accessoires of specificaties. Los van de grote hoek zijn veel actiecamera’s ook geschikt om veel beelden per seconde vast te leggen, variërend van 60 beelden per seconde in de 1080p-stand tot 120 beelden per seconde in 720p (en nog meer beelden per seconde in lagere resoluties). Omdat we normaal filmen met 24 tot 30 beelden per seconde, kun je die extra beelden gebruiken om actievideo’s vloeiend vertraagd af te spelen. Sommige actiecamera’s worden (optio-neel) geleverd met een kleurenscherm waarop je de beelden live kunt zien (en terugkijken). Als je de camera op je hoofd draagt, is dat niet noodzakelijk, vandaar dat zo’n scherm niet altijd standaard wordt meegeleverd. Meestal kun je ook je smartphone of tablet gebrui-ken om beelden live te bekijken of instellingen te wij-zigen, dankzij wifi-functionaliteit. Niet onbelangrijk: in tegenstelling tot normale camera’s zijn actiecamera’s (spat)waterdicht.

40

TOPMODELLENDE BESTE SMARTPHONES

VOOR VEELEISENDE GEBRUIKERS

Een goede smartphone is niet alleen een telefoon, maar vervangt je agenda, digitale camera, tele-visie, horloge, krant en in veel gevallen zelfs je laptop of pc. De ontwikkelingen op het gebied van

smartphones gaan razendsnel, maar als je kiest voor een toestel, wil je er wel graag minstens twee jaar mee doen. Daarom vergelijken we de toptoestellen van de grootste smartphonefabrikanten met elkaar. We helpen je een weloverwogen keuze te maken, zodat je een smartphone kiest waarmee je

in elk geval de komende jaren vooruit kunt.Joris Peterse

Voordat je naar specifieke toestellen kijkt, is het allereerst belangrijk om te bepalen welk besturingssysteem geschikt voor je is. In principe zijn er drie grote spelers: iOS, Android en Windows Phone. Ieder

besturingssysteem heeft als het ware een eigen eco-systeem van eigen diensten en een applicatie-aanbod. Een gekochte app op iOS moet bijvoorbeeld opnieuw gekocht worden bij een overstap naar Android of Windows Phone, áls dezelfde app zich in de applicatie-winkel van het betreffende besturingssysteem bevindt.

T E S TTopsmartphones

7COMPUTERTOTAAL.NL

Alle geteste toestellen zijn uitgebreid besproken in

losse reviews op ComputerTotaal.nl. Een overzicht

kun je vinden op: http://ct.link.idg.nl/spt. Voor de

actuele prijzen van de besproken smartphones uit

dit artikel kun je terecht in onze prijsvergelijker, via:

http://ct.link.idg.nl/pvs.

Computer!Totaal 07/08 2014 41

T E S TTopsmartphones

IOSDe opkomst van de smartphones is vooral te danken aan Apples iPhone. iPhones draaien het besturings-systeem iOS, dat naast de iPhone ook nog op de iPad te vinden is. Het besturingssysteem is zo ontwikkeld dat iedereen ermee overweg moet kunnen. Natuurlijk is een prominente rol toebedeeld aan alle Apple-dien-sten: de iTunes-muziekwinkel, berichtendienst iMes-sage, cloudopslag en -synchronisatiedienst iCloud etc. Applicaties haal je uit de App Store, die een bijzonder groot aanbod van kwalitatief goede apps biedt. Apple maakt het voor gebruikers mogelijk om eenvoudig af te rekenen voor apps, waardoor ontwikkelaars maar wat graag applicaties ontwikkelen voor iOS. Je merkt ook

dat voor relatief veel apps betaald moet worden.Om iOS zo eenvoudig mogelijk te houden, is het bestu-

ringssysteem gesloten. Dat houdt in dat je als gebrui-ker beperkt bent qua instellingen en personalisatie. Qua privacy-instellingen kunnen de concurrenten nog een hoop leren van iOS, dit punt is namelijk goed gere-geld. Bestanden mogen alleen via iTunes naar de iPhone worden gekopieerd, apps hebben beperkt toegang tot systeembronnen en ingebouwde diensten van Apple laten zich niet vervangen. Apple houdt er een bijzon-der streng beleid op na welke apps in de applicatiewin-kel mogen verschijnen. Apps buiten de App Store om installeren kan niet zonder jailbreak.

ANDROIDGoogles mobiele besturingssysteem Android heeft vergeleken met iOS juist een open karakter. Het bestu-ringssysteem is opensource, waardoor fabrikanten en app-ontwikkelaars naar hartenlust kunnen sleutelen. Dit heeft zowel voor- als nadelen. Computerhobbyisten die er een sport van maakten hun Windows-machine te tweaken, kunnen dit ook met Android. Je kunt met root-toegang (een soort administratorrechten) diep in het systeem tweaken, alternatieve Android-versies instal-leren (custom ROM), automatiseren, applicaties buiten de Google Play Store om installeren enzovoort.

De keerzijde van het open karakter is wel dat applica-ties malware kunnen bevatten. Het installeren van apps buiten de Play Store om is daarom niet aan te raden. Download je alleen apps uit de Play Store, dan hoef je je niet zoveel zorgen te maken om malware. Een virus-

scanner is dan ook niet nodig op je Android. Minpuntje is wel dat Android nauwelijks privacy-instellingen kent. Let dus goed op welke permissies applicaties vragen voor de installatie: een zaklamp-app die toegang eist tot je contactpersonenlijst en locatie, laat je beter links liggen.

Android heeft natuurlijk alle diensten van Google pro-minent aan boord: Google Maps, Chrome, Drive etc. Maak je hier geen gebruik van, dan kun je ze eenvou-dig vervangen door andere standaardapps. Dat is erg prettig. Minder prettig is dat fabrikanten vaak ook hun eigen diensten alvast op het toestel installeren, waar-door je vaak opgezadeld zit met meerdere applicatie-winkels, browsers en andere apps. Deze kun je overi-gens meestal wel uitschakelen.

WINDOWS PHONE 8.1Onlangs heeft Microsoft het mobiele besturingssys-teem eindelijk een update gegeven naar Windows Phone versie 8.1. In principe is het besturingssys-teem heel degelijk en compleet, maar er is een valkuil waar je je goed van bewust moet zijn voordat je voor een Windows Phone kiest: het applicatie-aanbod kan nog lang niet meekomen. Dat is zonde, want het OS is, zeker na de laatste update, een erg compleet bestu-ringssysteem. In Windows Phone 8.1 staat natuurlijk de tegeltjesinterface centraal, maar er is nu ook ruimte voor een notificatiescherm dat je vanaf de bovenrand naar beneden sleept. Uiteraard brengt Windows Phone je in een gespreid bedje van Microsoft-diensten, met handige integratie van OneDrive en Office. Internet Explorer heeft synchronisatiemogelijkheden gekregen, wat erg prettig is omdat je door het beperkte app-aan-bod eerder aangewezen bent op websites. Ook heeft

zoekmachine Bing een prominente plek met veel apps en diensten. Mocht je liever gebruik willen maken van Googles zoekdienst, dan kun je deze gewoon in Internet Explorer instellen als standaardzoekmachine.

Applicaties zijn dus het enige euvel voor Windows Phone-toestellen. Wil je je toestel gebruiken om te facebooken en whatsappen, dan zijn die apps gewoon beschikbaar. Maar alle nieuwe populaire apps verschij-nen eerst op Android en iOS. Als er al een Windows Phone-versie verschijnt, dan is dat meestal pas vele maanden later. Voor veel hardware, zoals speakers en NAS'en zijn er geen aansturingsapps voorhanden. Ook worden apps vaak matig onderhouden door ontwikke-laars en zijn veel apps ontwikkeld door derde partijen. Ondanks dat het besturingssysteem zelf erg goed is, kan dit dus wel teleurstellen. Vooral als je een Windows Phone smartphone van zo’n 600 euro hebt gekocht.

Pluspunten › Eenvoudig › Stabiel › Applicatie-

aanbod (kwantitatief en kwalitatief)

› Privacy instel-lingen Minpunten

› Restrictief › Weinig persona-

lisatie › Beperkte

systeemtoegang voor apps

Pluspunten › Veel perso-

nalisatie en optimalisatie mogelijk

› Applicatie-aan-bod (kwanti-tatief)

Minpunten › Geen privacy-

instellingen › Fabrikanten

installeren vaak bloatware

Pluspunten › Office › OneDrive inte-

gratie › Overzichtelijke

Personen-app

Minpunten › Applicatie-

aanbod (kwantitatief en kwalitatief)

› Bing-diensten zijn matig

In de tegeltjesinterface is nu ook een achtergrond mogelijk.

Het uiterlijk van iOS oogt wat saai en statisch.

Fabrikanten passen Android naar hun eigen smaak aan.

50

Wearables, wat staat voor wearable computers, is de overkoepelende naam voor

alle compacte apparaten die je op je lichaam kunt dragen. Een belangrijke eigenschap daarbij is dat de technologie (al dan niet voortdurend) interactie heeft met de gebruiker. Daarbij moeten we wel vertellen dat de scheidingslijn voor wat wel tot de wearables behoort en wat niet, erg dun is. Gevoelsmatig is een walkman geen wearable, en een iPhone in principe ook niet. Maar wanneer je die iPhone aan je arm bevestigt zodat hij de afstand die je hardloopt meet terwijl hij registreert

Je gelooft het misschien niet, maar de kans is groot dat je binnenkort een wearable draagt. Computers die je aan of op

je lijf kunt dragen maken momenteel een revolutie door en de ontwikkelingen zijn niet te stuiten. Maar wat zijn wea-rables precies, wat kun je ermee en hoe gaan ze de wereld

veranderen?Martin Gijzemijter

W E A RA BL E S

hoeveel stappen je zet, dan heb je er ineens wel een wearable van gemaakt.

V E R L E N G S T U K VA N H E T L I C H A A MEr wordt een aantal eisen gesteld aan een apparaat voordat het onder wea-rables valt. Ten eerste moet de techno-logie gebruikt worden als een verleng-stuk van je lichaam, je zou het bijna een prothese kunnen noemen. Daarnaast is het belangrijk dat de technologie naad-loos geïntegreerd is in de dingen die je

doet. Oftewel: je hoeft het apparaatje niet eerst aan te zetten, het is direct beschikbaar op het moment dat je het nodig hebt. Daarbij geldt voor de meeste wearables nog dat de technologie vooral z’n werk doet op de achtergrond, gevoed door gegevens die je genereert zonder daar zelf actief bewust mee bezig te zijn. Denk bijvoorbeeld aan je hartslag.

In dit artikel doelen we vooral op de draagbare apparaten die de afgelopen twee à drie jaar zijn verschenen. Uiter-aard bespreken we ook de spannende toekomst van wearables die ons op korte termijn staat te wachten.

A C H T E R G R O N DDraagbare gadgets

Computer!Totaal 07/08 2014 51

A C H T E R G R O N DDraagbare gadgets

GOOGLE GLASS (OF TOEKOMSTIGE

CONCURRENT)Alles dat je ziet vastleggen op

foto of video, navigatie vlak voor je netvlies, informatie over alles

dat je ziet, bellen zonder een tele foon en een keur aan medi-

sche toepassingen.

‘BEDRADE’ KLEDINGOorspronkelijk was de toe-

komstvisie dat alle wearables met elkaar in verbinding zouden

staan via bedrading in je kle-ding. Dat is achterhaald, alles

communi ceert draadloos. Echter, kleding is voortdurend in bewe-

ging, de kinetische energie die daarmee wordt opgewekt kan

via koolstofvezels worden over-gebracht naar de wearables.

BIOMETRISCH LENSMeten van bloedsuikerspiegel in traanvocht.

SMARTWATCHEen horloge zoals we van twintig jaar geleden kennen, maar met veel meer mogelijkheden. Gekoppeld aan je smartphone, waardoor je berichten, afspraken en relevante informatie kunt le-zen en gesprekken kunt voeren.

SMARTBRACELETEen variant van de smartwatch, met als enige taak het verza-melen van gegevens. Dit kun-nen biometrische gegevens zijn, zoals hartslag, bloeddruk enzovoort, maar ook andere data, zoals het aantal stappen dat je zet, je locatie, je slaapritme enzovoort.

DE OUDSTE WEARABLE?Het woord wearables mag dan heel erg jong zijn, toch is het idee van draagbare functionele techniek al meer dan vier eeuwen oud. Tijdens de Qing-dynastie, rond 1600 na Christus, werd de Abacus-ring uitgevonden. Een volledig functionele Abacus, die men kon gebruiken tijdens het dragen. Direct beschikbaar, ver-lengstuk van het lijf en interactie met de gebruiker. Een weara-ble, maar wel eentje zonder batterij.

De Abacus-ring, de oudste wearable ter wereld.

56

T i p s & T r u c sTablet op vakantie

15vakantietips

voor je tabletapps én tips

voor onder de zonDe vakantie komt eraan en dat betekent zon, zee en strand. En tablet natuurlijk! Uiteraard is een campingverblijf niet compleet zonder af en toe even een foto op Instagram te posten, een ja-

loersmakende melding op Facebook te zetten of het weerbericht te checken. Daarnaast kan je tablet een echte vakantiehulp zijn, zo kun je het apparaat inzetten als navigatie-apparaat, mobiele

stereo-installatie of digitale reisgids.Richard Veenstra

apps & Hardware

De tips op de volgende

pagina hebben alles met

apps, instellingen en

oplossingen te maken. De

apps die we bespreken zijn

gewoon te vinden in de ap-

plicatiewinkels van je iPad

of Android-tablet. Vergeet

vooral ook niet om naar wat

hardware-accessoires te

kijken. Een oplader voor in de

auto is bijvoorbeeld een goed

idee. Je tablet is een kostbaar

bezit en daarom moet je het

apparaat (zeker op vakantie)

goed beschermen tegen zand

en water. Een normale hoes

is vaak niet genoeg, maar

gelukkig kun je voor een paar

tientjes waterdichte of kras-

bestendige hoezen kopen.

Computer!Totaal 07/08 2014 57

T I P S & T R U C STablet op vakantie

02 NAVIGATIEJe tablet kan prima dienstdoen als navigatie-appa-raat, indien deze een gps-ontvanger heeft (een iPad

zonder 3G heeft bijvoorbeeld geen gps-ontvanger). Denk eraan dat er twee soorten navigatie-apps zijn: online en offline. Online apps zijn goedkoop, maar hebben een actieve internetverbin-ding nodig om kaarten te laden. Offline apps laden alle kaarten op je tablet, en je locatie wordt weergegeven op basis van de gps-ontvanger. Google Maps is een online-app en is beschikbaar voor alle tablets. Het biedt je naast turn-by-turn navigatie ook actuele verkeersinformatie als je in het menu de optie Verkeer aanzet. Bovendien kan Google Maps ook kaarten van geselec-teerde omgevingen lokaal opslaan.

01 FILMS EN BOEKEN IN DE AUTOVoor ouders is het de grootste uitdaging om de kinderen rustig te houden tijdens de tocht naar de vakantiebe-

stemming. Aangezien je onderweg waarschijnlijk geen internet-verbinding hebt, is het handig om thuis al apps, e-boeken en films te installeren. De ruimte is beperkt op een tablet, maar met een programma als HandBrake of VidCoder maak je kleinere versies van je films die je vervolgens naar je tablet kunt kopiëren. In Android gaat dit eenvoudig door een bestand naar de map Films te slepen. Op je iPad doe je dit via iTunes.

Met HandBrake converteer je gemakkelijk films naar een kleiner formaat.

Je kunt je datanetwerk delen met andere apparaten door middel van tethering.

Google Maps geeft ook actuele verkeers-informatie weer.

Door roaming uit te schakelen, vermijd je onverwachte kosten.

03 DATANETWERK DELENJe kunt je mobiele datanetwerk van je smartphone delen met je

tablet, ook wel tethering genoemd. Op de iPhone zet je bij Instellingen de optie Per-soonlijke hotspot aan. Geef een wacht-woord op en log met je tablet in op dit netwerk. Op Android-smartphones ga je naar Instellingen / Draadloos / Netwer-ken en kies je voor Tethering en mobiele hotspot. Denk eraan dat dit alleen zin heeft als je op vakantie in Nederland gaat, in het buitenland zit je met roaming-kosten en dit kan aardig duur worden. Lees meer over tethering in het artikel Online op vakan-tie op pagina 112. Je wifi-verbinding (bij-voorbeeld in een hotel) delen met andere apparaten gaat niet, omdat je tablet daar feitelijk twee wifi-chips voor zou moeten hebben.

04 ROAMING UITSCHAKELENCheck voor je de grens overgaat of roaming uitstaat. Uiteraard geldt dit alleen voor tablets met een simkaart. Op de iPad ga je naar Instel-

lingen / Mobiel netwerk en zet je de schuif achter Roaming uit. Op een Android-tablet ga je naar Instellingen / Mobiele netwerken / Gegevensroaming en

daar zet je de functie uit. Roaming kun je af en toe aanzetten, maar wees je er van bewust dat het down-loaden en uploaden van materiaal per megabyte wordt afgerekend.

05 MUZIEK IN DE AUTOAls je een betaald abonnement op Spotify of Deezer hebt, kun je muziek offline op je tablet opslaan. In Spotify doe je dit door een

afspeellijst aan te maken en in de afspeellijst de groene schuif achter Afspeel-lijst downloaden aan te zetten. Als je autoradio is uitgerust met bluetooth, dan kun je de muziek vanaf je tablet vaak draadloos naar je autoradio stre-amen. Zie ook pagina 104. Koppel beide apparaten via bluetooth met elkaar, meestal via Instellingen / Bluetooth op je tablet.

Sla afspeellijsten offline op zodat je ze onderweg in de auto kunt luisteren.

AL ABONNEE? STAP OOK OVER OP DIGITAL ONLY!BEL DIRECT +31 (0) 161-45 94 55

NU TIJDELIJK HET EERSTE JAAR VOOR MAAR €20!

Regel het direct op:

www.computertotaal.nl/digitaalof bel tijdens kantooruren +31 (0) 161-45 94 55.

RUIM 60%KORTING!

Digitaal lezen is beschikbaar voor de iPad en Android-tablet. Op dit moment werken we hard aan het mogelijk maken van digitaal lezen

via desktop. Zodra dit mogelijk is laten wij het je weten

AL ABONNEE? STAP OOK OVER OP DIGITAL ONLY!BEL DIRECT +31 (0) 161-45 94 55

Computer!Totaal is voortdurend in ontwikkeling! Vele tech-liefhebbers lezen hun favoriete tijdschrift inmiddels alleen nog digitaal op hun tablet. Omdat ze bijvoorbeeld het milieu willen sparen, vanwege het gemak van het grote digitale archief of omdat een digital only abonnement goedkoper is dan een papieren magazine.

Denk jij ook aan het milieu, tijdwinst en je portemonnee?Neem dan nu ook een digital only abonnement!

✓ BESPAAR JAARLIJKS GELD: Een digitaal abonnement is altijd goedkoper dan

papieren magazines kopen.

✓ MIS NIETS: Je ontvangt het magazine op je tablet, zelfs een week eerder dan

dat het in de winkel ligt! Je krijg van ons een melding zodra het nieuwste magazine te downloaden is.

✓ BLIJF PROFITEREN: Je profiteert natuurlijk ook van overige abonneevoordelen, zoals speciaal geselecteerde aanbiedingen in de shop.

Meld je nu aan en betaal het eerste jaar maar € 20 i.p.v. € 52,50!

112

h o w t oBasiscursus: Online op vakantie

Je vakantie begint zodra je in de auto stapt. Uiteraard wil je tijdens de rit naar de camping beschikken over een goed internetsignaal. Je kunt natuurlijk via de dataverbinding

van je smartphone je e-mail checken, maar als je je laptop of tablet wilt gebruiken, ben je in de meeste gevallen op een wifi-netwerk aangewezen. Over hoe je je dataverbinding van je smartphone deelt met andere apparaten lees je later meer. Het nadeel van het delen van een internetverbinding via je smartphone is dat de accu van je smartphone snel leeg raakt. Een ander probleem is dat de databundel van je telefoonpro-vider snel op raakt en extra datapakketten, zeker in het bui-tenland, duur kunnen zijn.

Mifi-router voor onderweg01

Het is voor het delen van internet onderweg handig om te investeren in een mobiele router met bijbehorende simkaart. Zo’n mobiele router wordt ook wel een mifi-router genoemd.

online op vakantieInternet delen met een mifi-router, mobiele router of via een pc

Internet is niet meer weg te denken uit ons dagelijkse leven. Hoewel het misschien helemaal niet zo verkeerd is om op vakantie juist niet te internetten, is een internetverbinding erg handig om allerlei vakantiezaken op te zoeken. Ga je als enige het internet op, dan zorgt dat binnen je reisgezelschap wellicht voor scheve gezichten. Gelukkig is het mogelijk om één internet-verbinding te delen met je hele vakantiegezelschap.Richard Veenstra

Het principe is eenvoudig: je stopt er een simkaartje in en de router maakt een wifi-netwerk aan. Met verschillende appa-raten kun je vervolgens zoals je gewend bent inloggen op dit wifi-netwerk. Een prijs van een mifi-router is afhankelijk van de kwaliteit en functionaliteit, reken in ieder geval op een paar tientjes. Voor de meeste mifi-routers kun je auto-accessoi-res kopen om het apparaat onderweg op te laden. Dit is aan te raden aangezien een mifi-router bij continu gebruik vaak maar een paar uur zonder extra stroom meegaat.

prepaid of abonneMent02

De grootste kostenpost is echter niet de mifi-router, maar de simkaart met bijbehorende databundel. We gaan eerst even uit van de situatie dat je in Nederland op vakantie gaat. Ga niet op zoek naar een normale prepaid- of abonnementsaanbie-ding, want hierbij betaal je ook voor belminuten en sms’jes. Voor een mifi-router heb je alleen maar een databundel nodig. Vaak vind je dit soort opties als je op de website van een tele-comaanbieder kijkt bij ‘mobiel internet’. Je hebt de keuze uit een prepaid- of een abonnement-optie. Bij een prepaidkaart werkt het vaak zo dat je via een creditcard of iDeal tegoed op je simkaart laadt. Aan een abonnement zit je langer vast, maar de prijs per megabyte is vaak lager.

De kosten voor mobiel internetten kunnen hoog zijn, zeker als je voor de prepaid-vorm kiest. Bij de meeste providers vind je twee opties om mobiel internet aan te vragen: als sim-only of in combinatie met een dongel. Gebruik je een mifi-router, dan heb je alleen de simkaart nodig. De optie met een dongel is alleen nuttig als je maar met één laptop het internet op wilt, deze dongel steek je dan in een usb-poort van je computer. Bij de aanschaf van een simkaart moet je nog even goed opletten welk formaat de simkaart

De Huawei E5220 is een mifi-router.

Computer!Totaal 07/08 2014 113

H O W T OBasiscursus: Online op vakantie

heeft, in de meeste mifi-routers gaat een normale simkaart. Nadat je de simkaart hebt gekocht, steek je deze in de router. In de meeste gevallen moet je de simkaart activeren met behulp van een computer. Je logt in op het wifi-netwerk van de mifi-router, vaak draagt deze de naam van de fabrikant. Je komt op een configuratiepagina terecht waar je simkaart wordt herkend. Geef de toegangscode in die je bij de sim-kaart hebt gekregen en de simkaart wordt op het netwerk van je provider geregistreerd. Deze handeling hoef je slechts één keer te doen. Vanuit het configuratiescherm wijzig je nu de naam van je wifi-netwerk en geef je een wachtwoord op. Op al je apparaten kun je vervolgens inloggen op het aange-maakte netwerk.

3G OF 4GBij de meeste providers heb je de keuze uit een 3G- of 4G-simkaart. 4G

staat voor vierde generatie en houdt in dat je een veel snellere internet-

verbinding hebt. In de praktijk ligt de downloadsnelheid van een 4G-

verbinding zo tussen de 20 tot 50 Mbit per seconde en daarmee kan het dus

prima concurreren met je thuisnetwerk. 4G wordt overigens ook wel LTE

(Long-Term Evolution) genoemd. Uiteraard zijn 4G-abonnementen duurder

dan 3G-varianten en moet je er ook aan denken dat je mifi -router, dongel

of tablet ondersteuning moet bieden voor 4G om van de hoge snelheden

gebruik te kunnen maken.

VEILIGHEID OP EEN OPEN NETWERKZodra je verbinding maakt met een openbaar netwerk moet je wel

even controleren of je smartphone, tablet of smartphone voldoende

is beveiligd tegen indringers. Belangrijk is dat je geen zaken deelt met

het netwerk waar je je op bevindt. Op een pc ga je naar Configura-

tiescherm / Netwerk en internet / Opties voor thuisgroepen

en delen selecteren / Geavanceerde instellingen voor delen

wijzigen. Zet hier bestandsdeling en netwerkdetectie uit. Op de Mac

doe je dit bij Systeemvoorkeuren / Delen. Je smartphone en tablet

kunnen zich automatisch aanmelden bij een open netwerk, dit kun je

beter uitschakelen. Bij de meeste moderne besturingssystemen is dit

standaard al uitgeschakeld, verifi eer dit even in de netwerkinstellin-

gen van je mobiele apparaat. Op je pc zorg je uiteraard dat je fi rewall

aanstaat en dat je antivirussoftware is geactiveerd.

Het 4G-netwerk wordt steeds groter, Vodafone belooft in 2015 in heel Nederland een 4G-netwerk te hebben.

Zorg dat bestandsdeling is uitge-schakeld zodra je verbinding met een onbekend open netwerk maakt.

Bij KPN kun je kiezen voor een dongel met geïn-tegreerde simkaart of alleen een simkaart.