CREG de Component En Van de Elektriciteits En Aardgasprijzen

Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Nijverheidsstraat 26-38 1040 Brussel Tel.: 02.289.76.11 Fax: 02.289.76.99

COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS

STUDIE(F)101021-CDC-1004

over

de componenten van de elektriciteitsen aardgasprijzen

gedaan met toepassing van artikel 23, 2, 2, van de wet van 29 april 1999 betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt en van artikel 15/14, 2, 2 van de wet van 12 april 1965 betreffende het vervoer van gasachtige producten en andere door middel van leidingen

21 oktober 2010

INHOUDINLEIDING ............................................................................................................................ 3 I. Berekeningshypotheses ..................................................................................................... 4 I.1. Elektriciteit ................................................................................................................... 4 I.2 Aardgas ........................................................................................................................ 6 II. Berekeningen typeklanten elektriciteit ............................................................................... 8 II.1 Prijs aan de eindgebruiker, inclusief belastingen ......................................................... 8 II.2 Overzicht van de belangrijkste componenten..............................................................18 II.3 Leveranciersprijs (energieprijs) ...................................................................................27 II.4 Tarief van de transmissienetbeheerder .......................................................................34 II.5 Tarief van de distributienetbeheerder .........................................................................43 II.6 Openbare heffingen ....................................................................................................54 II.7 Bijdragen hernieuwbare energie en warmtekrachtkoppeling .......................................57 II.8 Energiebelasting en BTW ...........................................................................................60 III. Berekeningen typeklanten aardgas .................................................................................62 III.1 Prijs aan de eindgebruiker, inclusief belastingen .......................................................62 III.2 Overzicht van de belangrijkste componenten.............................................................68 III.3 Leveranciersprijs .......................................................................................................73 III.4 Transportnettarief ......................................................................................................79 III.5 Distributienettarief ......................................................................................................80 III.6 Openbare heffingen ...................................................................................................87 III.7 Energiebelasting en BTW ..........................................................................................90 IV. Evolutie 2009-2010 .........................................................................................................92 IV.1 Elektriciteit .................................................................................................................92 IV.1.1 Residentile klanten ...........................................................................................92 IV.1.2 Professionele klanten .........................................................................................94 IV.2 Aardgas.....................................................................................................................95 IV.2.1 Residentile klanten ...........................................................................................95 IV.2.2 Industrile klanten ..............................................................................................98 V. Besluit ..............................................................................................................................99 V.1 Elektriciteit ..................................................................................................................99 V.2 Aardgas....................................................................................................................100 Bijlage A .............................................................................................................................102 Bijlage B .............................................................................................................................111

2/114

INLEIDING

De studie over de componenten van de elektriciteitsen aardgasprijzen werd, voor het eerst, in het voorjaar van 2008 ((F)080513-CDC-763) uitgevoerd op vraag van de Minister van Klimaat en Energie. De studie had tot doel de evolutie te onderzoeken van de elektriciteitsen aardgasprijs aan de eindafnemer aangesloten aan de distributienetten over een periode van vijf jaar (van 2003 tot 2008). Zo werd de bijdrage van de verschillende componenten aan de prijsevoluties vastgesteld.

De CREG heeft ervoor geopteerd om jaarlijks een update van deze studie uit te brengen. Dergelijke allesomvattende studie van de retailprijzen (residentile + kleine industrile klanten) geeft immers belangrijke inzichten in de evolutie van de specifiek samenstellende delen van deze elektriciteit- en gasprijzen. Voor de eerste maal wordt niet enkel de evolutie besproken voor Electrabel en Luminus, maar ook voor Nuon, Essent en Lampiris

De studie is als volgt opgebouwd. Hoofdstuk I bespreekt kort de berekeningshypotheses van de studie. Hoofdstukken II en III zetten de berekeningen van de typeklanten voor elektriciteit (hoofdstuk II) en voor aardgas (hoofdstuk III) uiteen en lichten de evolutie van de verschillende componenten toe. Hoofdstuk IV bespreekt de evolutie van de elektriciteitsen aardgasprijzen voor de periode december 2009 - augustus 2010. Hoofdstuk V geeft het besluit weer.

Deze studie werd door het Directiecomit van de CREG goedgekeurd tijdens zijn vergadering van 21 oktober 2010.

3/114

I. BEREKENINGSHYPOTHESESI.1. Elektriciteit1. De studie baseert zich op de definities van de typeklanten door Eurostat.

2.

In de eerste studie tariefcomponenten (F)080513-CDC-763 werd de evolutie

beschreven voor 6 typeklanten (Db, Dc, Dc1, Ib, Ic en Ic1). Omdat voorliggende studie 5 (Electrabel, Luminus, Nuon, Essent en Lampiris) leveranciers opneemt in plaats van 2, is het aantal typeklanten beperkt tot 3, zoals beschreven in volgende paragraaf. Omdat de evoluties voor typeklanten Db, Dc1 en Ib gelijklopend zijn en om het aantal grafieken te beperken, werden deze typeklanten niet meer opgenomen, maar deze gegevens kunnen altijd ter beschikking worden gesteld.

3.

De typeklanten elektriciteit worden gedefinieerd als volgt.

Dc is een huishoudelijke afnemer met een verbruik van 3.500 kWh per jaar. Hij heeft een aansluitingsvermogen van 4 tot 9 kW en wordt bevoorraad in LS. Het verbruik van deze afnemer is verdeeld over dagen nachturen en wel als volgt: o

tot december 2006 houdt de studie rekening met de definitie van Eurostat die uitgaat van een verbruik van 2.200 kWh overdag en 1.300 kWh s nachts ;

o

vanaf januari 2007 houdt de studie rekening met de uitbreiding van de daluren tot het weekend, waardoor het verbruik verandert in 1.600 kWh overdag en 1.900 kWh s nachts.

De berekeningen gaan uit van een gezin van 4 personen (500 kWh gratis in Vlaanderen).

Ic is een professionele afnemer met een maximum jaarvermogen van 111 kVA, bevoorraad in LS (0,23 tot 0,4 kV). Het verbruik van deze afnemer is verdeeld over dagen nachturen als volgt:

4/114

o

tot december 2006 houdt de studie rekening met de definitie van Eurostat die uitgaat van een verbruik van 144.000 kWh overdag en 16.000 kWh s nachts ;

o

vanaf januari 2007, als gevolg van de uitbreiding van de daluren tot het weekend, is het verbruik verdeeld in 135.000 kWh overdag en 25.000 kWh s nachts.

Ic1 De professionele afnemers en in het bijzonder afnemer Ic kunnen aangesloten zijn op een hoger spanningsniveau dan LS. Deze studie geeft tevens de voornaamste evoluties weer van de prijscomponenten van een afnemer wiens verbruiksprofiel identiek is aan dat van Ic maar waarvan de aansluiting in middenspanning gebeurt (net 26-1kV). Deze typeklant wordt gerefereerd als Ic1 in het vervolg van de tekst.

4.

De evoluties van de prijs aan de eindgebruiker

zijn beschreven voor

6

distributienetbeheerders:

Gaselwest Imewo Inter-Energa Tecteo IEH Sibelga

5.

In de studie is de prijs aan de eindverbruiker berekend per maand op basis van de som

van de zes volgende componenten :

leveranciersprijs (energieprijs) bijdragen hernieuwbare energie en warmtekrachtkoppeling transmissie (exclusief openbare heffingen) distributie (exclusief openbare heffingen) openbare heffingen BTW en energiebelasting

Een methodologische toelichting bij de definitie en de berekening van de verschillende componenten voor elektriciteit is ondergebracht in bijlage A.

5/114

I.2 AardgasNet zoals voor elektriciteit, volgt hierna een toelichting bij de definitie en de berekening van de verschillende componenten bij aardgas.

6.

Voor aardgas zijn de volgende typeklanten opgenomen in de studie. T2 is een huishoudelijke afnemer met toepassing verwarming (5 tot 150 MWh/jaar). De overeenkomstige typeklant Eurostat is D3 met een verbruik van 23.260 kWh/jaar en een geraamd vermogen van 2,5 m/h. T4 is een kleine industrile afnemer (van 1.000 tot 10.000 MWh/jaar) met een jaarlijks gebruik van 200 dagen/jaar. Omdat er geen overeenkomstige typeklant Eurostat is, heeft de CREG een typeklant genomen met een gemiddeld verbruik van 2.300.000 kWh/ jaar en een geraamd vermogen van 100 m/h.

Om het aantal grafieken te beperken, werden de resultaten voor de typeklanten T1 en T3 niet meer opgenomen. Deze gegevens kunnen wel ter beschikking worden gesteld.

7.

De evoluties van de prijs aan de eindgebruiker

zijn beschreven voor

6

distributienetbeheerders:

Gaselwest Imewo Inter-Energa ALG IGH Sibelga

8.

Om de evolutie van de energieprijs te beschrijven, zijn de tariefbladen van Electrabel,

Luminus, Nuon, Essent en Lampiris in rekening genomen.

9.

In de studie is de prijs aan de eindverbruiker berekend per maand op basis van de som

van de 5 volgende componenten :

leveranciersprijs (energieprijs) transport (exclusief openbare heffingen)

6/114

distributie (exclusief openbare heffingen) openbare heffingen BTW en energiebelasting

Een methodologische toelichting bij de definitie en de berekening van de verschillende componenten voor aardgas is ondergebracht in bijlage B.

7/114

II.

BEREKENINGEN ELEKTRICITEIT

TYPEKLANTEN

II.110.

Prijs aan de eindgebruiker, inclusief belastingenFiguren 1.1. tot 1.30. geven de evoluties weer van de prijs aan de eindgebruiker. Om

de vergelijking tussen de leveranciers mogelijk te maken werd januari 2007, het beginpunt van de liberalisering in heel Belgi, als referentiepunt gekozen.

8/114

Figuur 1 Overzicht van de evolutie van de prijs aan de eindverbruikerFiguur 1.1. Figuur 1.2.

Evolutie van de prijs aan de eindgebruiker - Dc Electrabel220200Basis 100

Evolutie van de prijs aan de eindgebruiker - Dc Electrabel150140 130GaselwestImewo

/MWh

180

GaselwestImewo

160140 120

120110 100

Inter-EnergaIEH

Inter-EnergaIEH

TecteoSibelga

TecteoSibelga

100jul-03 okt-03 jan-04 apr-04 jul-04 okt-04 jan-05 apr-05 jul-05 okt-05 jan-06 apr-06 jul-06 okt-06 jan-07 apr-07 jul-07 okt-07 jan-08 apr-08 jul-08 okt-08 jan-09 apr-09 jul-09 okt-09 jan-10 apr-10 jul-10

90apr-07 apr-08 apr-09 apr-10

jul-07

jul-08

jul-09

okt-07

okt-08

jan-09

okt-09

Figuur 1.3.

Figuur 1.4.

Evolutie van de prijs aan de eindgebruiker - Dc Luminus220200GaselwestImewo

Evolutie van de prijs aan de eindgebruiker - Dc Luminus150140Basis 100

/MWh

180

130

jan-10

jan-07

jan-08

jul-10

GaselwestImewo

160140 120

120110 100

Inter-EnergaIEH

Inter-EnergaIEH

TecteoSibelga

TecteoSibelga



jul-07

jul-08

jul-09

okt-07

okt-08

jan-09

okt-09

jan-10

jan-07

jan-08

jul-10

9/114


Evolutie van de prijs aan de eindgebruiker - Dc Lampiris220 200Gaselwest

Evolutie van de prijs aan de eindgebruiker - Dc Lampiris150140Basis 100

/MWh

180 160 140 120Imewo

130

GaselwestImewo

120110 100

Inter-EnergaIEH

Inter-EnergaIEH

TecteoSibelga

TecteoSibelga

100jul-07 jan-08 jan-09 jan-10jan-07 jul-08 jul-09 jul-10


jul-07

jul-08

jul-09

okt-07

okt-08

jan-09

okt-09

apr-07

apr-08

apr-09

Figuur 1.7.

apr-10

Figuur 1.8.

Evolutie van de prijs aan de eindgebruiker - Dc Essent 220150200

Evolutie van de prijs aan de eindgebruiker - Dc Essent140

180Basis 100

/MWh

130

jan-10

jan-07

jan-08

okt-07

okt-08

okt-09

jul-10

160 140 120

GaselwestImewo

Gaselwest Imewo Inter-Energa IEH Tecteo

120110 100

Inter-EnergaIEH

TecteoSibelga

100jul-07 jan-08 jan-09 jan-10jan-07 jul-08 jul-09

Sibelga


apr-07

apr-08

apr-09

apr-10

okt-07

okt-08

okt-09

jul-10

jul-07

jul-08

jul-09

okt-07

okt-08

jan-09

okt-09

jan-10

jan-07

jan-08

jul-10

10/114


Evolutie van de prijs aan de eindgebruiker - Dc NUON 220150

Evolutie van de prijs aan de eindgebruiker - Dc NUON140Basis 100

200 180/MWh

130

160 140 120

GaselwestImewo

GaselwestImewo

120110 100

Inter-EnergaIEH

Inter-EnergaIEH

TecteoSibelga

TecteoSibelga

100jul-07 jan-08 jan-09 jan-10jan-07 jul-08 jul-09


jul-07

jul-08

jul-09

okt-07

okt-08

jan-09

okt-09

apr-07

apr-08

apr-09

Figuur 1.11.

apr-10

okt-07

okt-08

okt-09

Figuur 1.12.

Evolutie van de prijs aan de eindgebruiker - Ic Electrabel220200GaselwestImewo

Evolutie van de prijs aan de eindgebruiker - Ic Electrabel150140Basis 100

/MWh

180

130Gaselwest

160140 120

120110 100

jan-10

jan-07

jan-08

jul-10

jul-10

ImewoInter-Energa

Inter-EnergaIEH

IEHTecteo Sibelga

TecteoSibelga


90apr-08 apr-09apr-07 apr-10

jul-08

jul-09

jul-07

okt-08

jan-09

jan-07

jan-08

okt-09

okt-07

jan-10

jul-10

11/114


Evolutie van de prijs aan de eindgebruiker - Ic Luminus220200GaselwestImewo

Evolutie van de prijs aan de eindgebruiker - Ic Luminus150140Basis 100

/MWh

180

130Gaselwest

160140 120

120110 100

ImewoInter-Energa

Inter-EnergaIEH

IEHTecteo Sibelga

TecteoSibelga



jul-08

jul-09

jul-07

okt-08

jan-09

jan-07

jan-08

okt-09

okt-07

Figuur 1.15.

Figuur 1.16.

Evolutie van de prijs aan de eindgebruiker - Ic Lampiris220200GaselwestImewo

Evolutie van de prijs aan de eindgebruiker - Ic Lampiris150140Basis 100

/MWh

180

130Gaselwest

160140 120

120110 100

jan-10

jul-10

ImewoInter-Energa

Inter-EnergaIEH

IEHTecteo Sibelga

TecteoSibelga


90jul-07 jul-08jul-09

okt-07

okt-08

jan-09

okt-09

jan-10

jan-07

jan-08

jul-10

apr-08

apr-09

apr-07

apr-10

jul-08

jul-09

jul-07

okt-08

jan-09

jan-07

jan-08

okt-09

okt-07

jan-10

jul-10

12/114


Evolutie van de prijs aan de eindgebruiker - Ic Essent220200Basis 100

Evolutie van de prijs aan de eindgebruiker - Ic Essent150140 130GaselwestImewoGaselwestImewo

/MWh

180

160140 120

120110 100

Inter-EnergaIEH

Inter-EnergaIEH

TecteoSibelga

TecteoSibelga



jul-07

jul-08

jul-09

okt-07

okt-08

jan-09

okt-09

okt-07

okt-08

jan-09

okt-09

Figuur 1.19.

jan-10

jan-07

jan-08

Figuur 1.20.

Evolutie van de prijs aan de eindgebruiker - Ic Nuon220200/MWh

Evolutie van de prijs aan de eindgebruiker - Ic Nuon150140Basis 100

180

130 120 110 100 90GaselwestImewo

GaselwestImewo

160140 120

jan-10

jan-07

jan-08

jul-07

jul-08

jul-09

jul-10

jul-10

Inter-EnergaIEH

Inter-EnergaIEH

TecteoSibelga

TecteoSibelga



jul-07

jul-08

jul-09

okt-07

okt-08

jan-09

okt-09

okt-07

okt-08

jan-09

okt-09

jan-10

jan-07

jan-08

jan-10

jan-07

jan-08

jul-07

jul-08

jul-09

jul-10

jul-10

13/114


Evolutie van de prijs aan de eindgebruiker- Ic1 Electrabel200180Gaselwest

Evolutie van de prijs aan de eindgebruiker- Ic1 Electrabel150 140 130 120 110 100 90 80 70 60apr-08 apr-09apr-07 apr-10

Basis 100

/MWh

160

Gaselwest ImewoInter-Energa

140120 100

ImewoInter-Energa

IEHTecteo Sibelga

IEHTecteo Sibelga


jul-08

jul-09

jul-07

okt-08

jan-09

jan-07

jan-08

okt-09

okt-07

Figuur 1.23.

Figuur 1.24.

Evolutie van de prijs aan de eindgebruiker- Ic1 Luminus200180Gaselwest

Evolutie van de prijs aan de eindgebruiker- Ic1 Luminus150 140 130 120 110 100 90 80 70 60apr-08 apr-09apr-07 apr-10

Basis 100

/MWh

160

jan-10

jul-10


140120 100

ImewoInter-Energa

IEHTecteo Sibelga

IEHTecteo Sibelga


jul-08

jul-09

jul-07

okt-08

jan-09

jan-07

jan-08

okt-09

okt-07

jan-10

jul-10

14/114


Evolutie van de prijs aan de eindgebruiker- Ic1 Lampiris200180Basis 100

Evolutie van de prijs aan de eindgebruiker- Ic1 Lampiris150 140 130 120 110 100 90 80 70 60apr-08 apr-09apr-07 apr-10

/MWh

160Gaselwest


140120 100

ImewoInter-Energa

IEHTecteo Sibelga

IEHTecteo Sibelga


jul-08

jul-09

jul-07

okt-08

jan-09

jan-07

jan-08

okt-09

okt-07

okt-08

jan-09

jan-07

jan-08

okt-09

okt-07

Figuur 1.27.

jan-10

Figuur 1.28.

Evolutie van de prijs aan de eindgebruiker- Ic1 Essent200180Gaselwest

Evolutie van de prijs aan de eindgebruiker- Ic1 Essent150 140 130 120 110 100 90 80 70 60apr-08 apr-09apr-07 apr-10

Basis 100

/MWh

160

jan-10

jul-08

jul-09

jul-07

jul-10

jul-10


140120 100

ImewoInter-Energa

IEHTecteo Sibelga

IEHTecteo Sibelga


jul-08

jul-09

jul-08

jul-09

jul-07

jul-10

jul-07

okt-08

jan-09

okt-09

okt-08

jan-09

jan-07

jan-08

jan-10

jan-07

jan-08

okt-09

okt-07

okt-07

jan-10

jul-10

15/114


Evolutie van de prijs aan de eindgebruiker- Ic1 Nuon200180Gaselwest

Evolutie van de prijs aan de eindgebruiker- Ic1 Nuon150 140 130 120 110 100 90 80 70 60apr-08 apr-09apr-07 apr-10

Basis 100

/MWh

160


140120 100

ImewoInter-Energa

IEHTecteo Sibelga

IEHTecteo Sibelga


jul-08

jul-09

jul-07

okt-08

jan-09

jan-07

jan-08

okt-09

okt-07

jan-10

jul-10

jul-08

jul-09

jul-07

okt-08

jan-09

jan-07

jan-08

okt-09

okt-07

jan-10

jul-10

16/114

11.

In november 2008 bereikt de prijs aan de eindverbruiker zijn hoogste peil en dit zowel

voor de residentile als voor de professionele afnemers.

12.

Tussen januari 2007 en augustus 2010 stelt men de volgende evoluties van de prijs

aan de eindverbruiker inclusief belastingen vast:

RESIDENTILE AFNEMERS

De prijs aan de eindgebruiker is gemiddeld gestegen met 16,60% ten opzichte van januari 2007. De stijging is verschillend per leverancier en varieert van 13,15% bij Luminus tot 22,00% bij Nuon en Essent.

Uit figuren 1.2., 1.4. en 1.8. blijkt dat Luminus, Electrabel en Essent dezelfde evolutie doormaken. Dit kan verklaard worden door de leveranciersprijs die op dezelfde parameters gebaseerd is. Meer informatie hierover volgt later. Lampiris en Nuon hebben echter een vaste leveranciersprijs en hierdoor is hun patroon van de evolutie verschillend ten opzichte van de andere leveranciers.

PROFESSIONELE AFNEMERS

De prijs aan eindgebruiker is gemiddeld gestegen met 12,80% ten opzichte van januari 2007 voor een Ic typeklant en gedaald met 4,52% voor een Ic1 typeklant.

De evolutie van de prijs aan de eindgebruiker is hoofdzakelijk toe te schrijven aan het relatief belangrijk aandeel van de leveranciersprijs (energieprijs) in de prijs aan de eindverbruiker.

De ongelijke evolutie van de verschillende distributiezones houdt verband met de evolutie van de distributienettarieven (zie figuur 6.1. tot 6.12.).

17/114

Een Ic typeklant betaalt een lagere all-in prijs dan een Dc typeklant. Dit wordt veroorzaakt door:

een Ic typeklant heeft een lager leverancierstarief dan een Dc klant bij alle leveranciers, uitgezonderd Lampiris1. een Ic typeklant betaalt geen BTW.

Daarnaast betaalt een Ic1 typeklant een nog lagere prijs door:

een specifiek leverancierstarief voor middenspanningsklanten bij Luminus, Electrabel en Nuon lagere distributienettarieven (op middenspanning) vrijstelling van energiebijdrage

Meer informatie over de degressiviteit van tarieven, vindt men terug in randnummer 16.

II.2 Overzicht van de belangrijkste componenten

13.

Figuren 2.1. tot 2.20. geven de zes belangrijkste componenten van de prijs aan de

eindverbruiker weer in absolute waarden voor de typeklanten Dc en Ic1:

1. 2. 3. 4. 5. 6.

leveranciersprijs (energieprijs) bijdrage hernieuwbare energie en warmtekrachtkoppeling transmissienettarief (exclusief openbare heffingen) distributienettarief (exclusief openbare heffingen) openbare heffingen energiebelasting en BTW

1

Eenzelfde tarief werd toegepast op alle typeklanten voor Lampiris.

18/114

Figuur 2 Overzicht van de belangrijkste componenten van de prijs aan de eindverbruikerFiguur 2.1. Figuur 2.3.

Electrabel - Dc - Gaselwest220 200 180 160 140/MWh

Electrabel - Dc - IEHLeveranciersprijs Bijdragen hernieuwbare energie + WKK Transmissie (excl. openbare heffingen) Distributie (excl. openbare heffingen) Openbare heffingen Energiebelasting en BTW220 200 180 160 140/MWh

Leveranciersprijs Bijdragen hernieuwbare energie + WKK Transmissie (excl. openbare heffingen) Distributie (excl. openbare heffingen) Openbare heffingen Energiebelasting en BTWjul-03 okt-03 jan-04 apr-04 jul-04 okt-04 jan-05 apr-05 jul-05 okt-05 jan-06 apr-06 jul-06 okt-06 jan-07 apr-07 jul-07 okt-07 jan-08 apr-08 jul-08 okt-08 jan-09 apr-09 jul-09 okt-09 jan-10 apr-10 jul-10

120 100 80 60 40 20 0jul-03 okt-03 jan-04 apr-04 jul-04 okt-04 jan-05 apr-05 jul-05 okt-05 jan-06 apr-06 jul-06 okt-06 jan-07 apr-07 jul-07 okt-07 jan-08 apr-08 jul-08 okt-08 jan-09 apr-09 jul-09 okt-09 jan-10 apr-10 jul-10

120 100 80 60 40 20 0

Prijs eindverbruiker, alle s inbegrepen


Figuur 2.2.

Figuur 2.4.

Luminus- Dc - Gaselwest220 200 180 160 140/MWh

Luminus- Dc - IEHLeveranciersprijs Bijdragen hernieuwbare energie + WKK Transmissie (excl. openbare heffingen) Distributie (excl. openbare heffingen) Openbare heffingen Energiebelasting en BTW220 200 180 160 140/MWh

Leveranciersprijs Bijdragen hernieuwbare energie + WKK Transmissie (excl. openbare heffingen) Distributie (excl. openbare heffingen) Openbare heffingen Energiebelasting en BTWjul-03 okt-03 jan-04 apr-04 jul-04 okt-04 jan-05 apr-05 jul-05 okt-05 jan-06 apr-06 jul-06 okt-06 jan-07 apr-07 jul-07 okt-07 jan-08 apr-08 jul-08 okt-08 jan-09 apr-09 jul-09 okt-09 jan-10 apr-10 jul-10

120 100 80 60 40 20 0jul-03 okt-03 jan-04 apr-04 jul-04 okt-04 jan-05 apr-05 jul-05 okt-05 jan-06 apr-06 jul-06 okt-06 jan-07 apr-07 jul-07 okt-07 jan-08 apr-08 jul-08 okt-08 jan-09 apr-09 jul-09 okt-09 jan-10 apr-10 jul-10

120 100 80 60 40 20 0



19/114


Lampiris - Dc - Gaselwest220 200 180 160 140/MWh

Lampiris - Dc - IEH220

Leveranciersprijs Bijdragen hernieuwbare energie + WKK Transmissie (excl. openbare heffingen) Distributie (excl. openbare heffingen) Openbare heffingen Energiebelasting en BTWapr-09 apr-10apr-07 apr-08


200 180 160 140/MWh

120 100 80 60 40 20 0okt-08 jan-09 okt-09 jan-10jan-07 okt-07 jan-08


jul-09

Figuur 2.7.

jul-10

jul-07

jul-08


jul-09

Figuur 2.8.

Essent - Dc - Gaselwest220 200 180 160 140/MWh

Essent - Dc - IEHLeveranciersprijs Bijdragen hernieuwbare energie + WKK Transmissie (excl. openbare heffingen) Distributie (excl. openbare heffingen) Openbare heffingen Energiebelasting en BTW220 200 180 160 140/MWh

jul-10

jul-07

jul-08



120 100 80 60 40 20 0apr-09 apr-10apr-07 apr-08


jul-09

okt-08

jan-09

okt-09

jan-10

jan-07

okt-07

jan-08

jul-09

jul-10

jul-07

jul-08

jul-10

jul-07

jul-08



20/114


Nuon - Dc - Gaselwest220 200 180 160 140/MWh

Nuon - Dc - IEHLeveranciersprijs Bijdragen hernieuwbare energie + WKK Transmissie (excl. openbare heffingen) Distributie (excl. openbare heffingen) Openbare heffingen Energiebelasting en BTW220 200 180 160 140/MWh


120 100 80 60 40 20 0apr-09 apr-10apr-07 apr-08


okt-08

jan-09

okt-09

jan-10

jan-07

okt-07

jan-08

jul-09

jul-10

jul-07

jul-08

jul-09

Figuur 2.11.

Figuur 2.12.

Electrabel - Ic1 - Gaselwest220 200 180 160140/MWh

Electrabel - Ic1 - IEH220

Leveranciersprijs200

jul-10

jul-07

jul-08



Leveranciersprijs180 160 140/MWh

Bijdragen hernieuwbare energie + WKK Transmissie (excl. openbare heffingen) Distributie (excl. openbare heffingen) Openbare heffingen

Bijdragen hernieuwbare energie + WKK Transmissie (excl. openbare heffingen) Distributie (excl. openbare heffingen) Openbare heffingen Energiebelasting en BTW Prijs eindverbruiker, alles inbegrepenjan-04 jul-06 jul-07 jan-10jul-03 jul-04 jan-05 jul-05 jan-06 jan-07 jan-08 jul-08 jan-09 jul-09

120100

120 10080

8060

40 20 0jul-03 jul-05 jan-07 jul-08jan-04 jan-05 jan-06 jan-08 jan-09

Energiebelasting en BTW Prijs eindverbruiker, alles inbegrepenapr-05 apr-07jan-10

60 40 20 0apr-08 apr-09apr-04 apr-05 apr-06 apr-07 apr-10

apr-10

apr-04

apr-06

apr-08

apr-09

okt-03

okt-08

okt-04

okt-05

okt-06

okt-07

okt-09

jul-10

jul-04

jul-06

jul-07

jul-09

okt-03

okt-04

okt-05

okt-06

okt-07

okt-08

okt-09

jul-10

21/114

Figuur 2 Overzicht van de belangrijkste componenten van de prijs aan de eindverbruikerFiguur 2.13. Ic1

Gaselwest Luminus

Figuur 2.14.

Luminus - Ic1 - Gaselwest220 200 180 160140/MWh

Luminus - Ic1 - IEHLeveranciersprijs Bijdragen hernieuwbare energie + WKK Transmissie (excl. openbare heffingen)/MWh

200 180 160 140 120 100 80 60

Leveranciersprijs

Bijdragen hernieuwbare energie + WKK

Transmissie (excl. openbare heffingen)

120100

Distributie (excl. openbare heffingen) Openbare heffingen Energiebelasting en BTW Prijs eindverbruiker, alles inbegrepenjan-07 jan-08 jan-09 jan-10jul-03 jan-04 jul-04 jan-05 jul-05 jan-06 jul-06 jul-07 jul-08 jul-09

8060

Distributie - excl. openb. heffingen, onderst. diensten, ODV en overg. overschot/tekort Openbare heffingen

40 20 0apr-04 apr-05 apr-06 apr-07apr-08 apr-09 apr-10 okt-03 okt-04 okt-05 okt-06 okt-07 okt-08 okt-09 jul-10

40 20 0jul-04 jan-05 jul-08 jan-09jul-03 jan-04 jul-05 jan-06 jul-06 jan-07 jul-07 jan-08 jul-09 jan-10

Energiebelasting en BTW

apr-06

apr-07

Figuur 2.15.

Figuur 2.16.

Lampiris - Ic1 - Gaselwest220

Lampiris - Ic1 - IEH220

Leveranciersprijs200 180 160140/MWh

apr-10

apr-04

apr-05

apr-08

apr-09

okt-06

okt-03

okt-04

okt-05

okt-07

okt-08

okt-09

jul-10

Prijs eindverbruiker, alles inbegrepen

200

Leveranciersprijs Bijdragen hernieuwbare energie + WKK Transmissie (excl. openbare heffingen) Distributie (excl. openbare heffingen) Openbare heffingen Energiebelasting en BTW

Bijdragen hernieuwbare energie + WKK Transmissie (excl. openbare heffingen) Distributie (excl. openbare heffingen) Openbare heffingen Energiebelasting en BTW Prijs eindverbruiker, alles inbegrepenjan-07 jul-07 jan-08 jul-08 jan-09 jul-09 jan-10 apr-07 apr-08 apr-09 apr-10 okt-07 okt-08 okt-09 jul-10/MWh

180 160140

120100

120100

8060

8060

40 20 0

40 20 0jan-09 jul-09 jan-10jan-07 jul-07 jan-08 jul-08

Prijs eindverbruiker, alles inbegrepenapr-09apr-07 apr-08 apr-10

okt-09

okt-07

okt-08

jul-10

22/114

Figuur 2 Overzicht van de belangrijkste componenten van de prijs aan de eindverbruikerFiguur 2.17 Figuur 2.18.

Essent - Ic1 - Gaselwest220 200 180 160140/MWh

Essent - Ic1 - IEHLeveranciersprijs Bijdragen hernieuwbare energie + WKK Transmissie (excl. openbare heffingen)/MWh

220 200 180 160140

Leveranciersprijs

Bijdragen hernieuwbare energie + WKK Transmissie (excl. openbare heffingen) Distributie - excl. openb. heffingen, onderst. diensten, ODV en overg. overschot/tekort Openbare heffingen

120100

Distributie (excl. openbare heffingen) Openbare heffingen

120100

8060

80

40 20 0jul-07 jan-08jan-07

Energiebelasting en BTW Prijs eindverbruiker, alles inbegrepenjul-08jan-09 jul-09 jan-10

60

40 20 0

Energiebelasting en BTW

apr-09

apr-10

apr-07

apr-08

okt-09

okt-07

okt-08

jul-10

jan-08

jan-10

jan-07

jul-07

jul-08

jan-09

jul-09

apr-07

apr-09

apr-08

Figuur 2.19.

Figuur 2.20.

Nuon - Ic1 - Gaselwest220220

Nuon - Ic1 - IEHLeveranciersprijs Leveranciersprijs200 180 160 140/MWh

200 180 160140/MWh

apr-10

okt-08

okt-07

okt-09

jul-10

Prijs eindverbruiker, alles inbegrepen

Bijdragen hernieuwbare energie + WKK Transmissie (excl. openbare heffingen) Distributie (excl. openbare heffingen) Openbare heffingen Energiebelasting en BTW

Bijdragen hernieuwbare energie + WKK Transmissie (excl. openbare heffingen) Distributie (excl. openbare heffingen) Openbare heffingen Energiebelasting en BTW Prijs eindverbruiker, alles inbegrepenjan-07 jan-08 jan-09 jan-10jul-07 jul-08 jul-09 apr-07 apr-08 apr-09 apr-10

120100

120 100 80 60 40

8060

40 20 0jan-07 jul-08 jan-10jul-07 jan-08 jan-09 jul-09

Prijs eindverbruiker, alles inbegrepenapr-09apr-07 apr-08 apr-10

200okt-09okt-07 okt-08 jul-10

okt-07

okt-08

okt-09

jul-10

23/114

14.

De drie tariefcomponenten die de grote prijstendensen bepalen zijn, in dalende

volgorde: 1. 2. 3. leveranciersprijs (energieprijs); distributienettarieven; energiebelasting en BTW (voor de residentile afnemers2).

Transmissienettarieven, openbare heffingen en bijdragen hernieuwbare energie en warmtekrachtkoppeling zijn relatief minder belangrijk in de prijs aan de eindverbruiker. In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest komen de openbare heffingen naar voor als de vierde belangrijkste component.

15.

Zoals de volgende voorbeelden aantonen (gebaseerd op cijfers 2010), kan het relatief

belang van de verschillende componenten sterk variren volgens typeklant (verbruiksprofiel en spanningsniveau van de aansluiting), distributiezone, gewest en leverancier.

Dc - Gaselwest - Electrabel- 2010Energietaks & BTW 19% Openbare heffingen 3% Energie 33%

Distributie (excl. openb. Heff.) 37%

Bijdrage Transport hernieuwbare energie & WKK 4% 4%

Dc - IEH - Luminus - 2010Energietaks & BTW 18%

Openbare heffingen 4%

Energie 41%


Transport 4%

Bijdrage hernieuwbare energie & WKK 6%

2

De BTW is aftrekbaar voor de professionele afnemers.

24/114

Dc - Sibelga - Lampiris - 2010Energietaks & BTW 18%

Openbare heffingen 8%

Energie 37%


Bijdrage hernieuwbare Transport energie & WKK 1% 5%

Ic1- Sibelga - ElectrabelOpenbare heffingen 11%

Energietaks & BTW 0%


Energie 54%

Bijdrage Transport hernieuwbare energie & WKK 7% 2%

De component BTW en energiebelasting, die ongeveer 18% van de uiteindelijke prijs aan de residentile afnemers van LS vertegenwoordigt, bestaat niet voor de professionele afnemer Ic1 aangesloten in MS.

Door de kostencascade tussen de verschillende spanningsniveaus is de degressiviteit van de distributienettarieven belangrijk. Het MS-tarief bedraagt in de meeste gevallen slechts de helft van het LS tarief. Dat verklaart waarom het aandeel van het distributienettarief in de prijs aan de eindverbruiker verschillend is voor een Dc of Ic1 klant.

16.

De volgende grafiek geeft de degressiviteit van de prijs aan de eindgebruiker weer in

augustus 2010 in de verschillende distributiezones respectievelijk voor Nuon.

25/114

Degressiviteit van de prijs aan de eindgebruiker - Nuon - augustus 2010250 200/MWh

Gaselwest Imewo Inter-Energa

150 100 50 0 Dc Ic Ic1

IEH

TecteoSibelga

De degressiviteit van de tarieven wordt veroorzaakt door:

de tarifering van de leveranciers, die gedifferentieerd per verbruiksniveau kan zijn; nachtverbruik of niet; de cascade van de distributienetkosten tussen de spanningsniveaus; de aftrekbare BTW bij de professionele afnemers en het nultarief voor energiebelasting voor de typeklant Ic1.

17.

Het belang van de component leveranciersprijs in de uiteindelijke prijs aan de

residentile afnemers is afhankelijk van Gewest tot Gewest. Dit wordt veroorzaakt door de gratis kWh toegekend in Vlaanderen, maar niet in het Waals en Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

De gratis kWh maken het mogelijk om in Vlaanderen de energieprijs op een peil te houden dat dicht bij de component distributienettarief ligt of zelfs gelijk hieraan is.

Voor typeklant Dc maken de gratis toegekende 500 kWh het mogelijk de leveranciersprijs (energieprijs) in Vlaanderen ongeveer 20,00/MWh ( 18,00/MWh in 2003 21,00 /MWh in 2010) lager te houden dan deze die wordt toegepast in het Waals en Brussels Hoofdstedelijk Gewest. De recuperatie van de kosten van gratis kWh gebeurt echter via een aan de DNB opgelegde openbare dienstverplichting (ODV), wat de distributienettarieven in Vlaanderen opdrijft (zie afdeling II.5. Tarief van de distributienetbeheerders).

26/114

II.3 Leveranciersprijs (energieprijs)

18.

De hierna afgedrukte resultaten stemmen overeen met de leveranciersprijs

(energieprijs) in Walloni (zonder gratis kWh). De figuren links geven de resultaten in absolute waarde weer, terwijl de figuren rechts de relatieve evolutie ten opzichte van januari 2007 weergeven.

27/114

Figuur 3 Overzicht van de evolutie van de leveranciersprijs (energieprijs)Figuur 3.1. Figuur 3.3.

Evolutie leveranciersprijs - Dc140 130

Evolutie leveranciersprijs - Dc160 150 140 130 120 110 100 90 80 70 60 50jan-08 jul-08 jan-09jan-07

120Basis 100

110/MWh

Electrabel Luminus Lampiris Nuon Essentjan-08 jul-08 jan-09 jul-09jan-07 jul-07 jan-10 jul-10

Electrabel Luminus Lampiris Nuon Essentjul-09jul-07 jan-10

100 90 80 70 60


apr-08

apr-09

apr-07

Figuur 3.2.

Figuur 3.4.

Evolutie leverancierstarief - Ic140 130

Evolutie leverancierstarief - Ic160 150 140 130 120 110 100 90 80 70 60 50jan-07 jan-08 jul-09jan-09

120/MWh

Electrabel Luminus Lampiris Nuon Essentjan-08 jul-08 jan-09jan-07

100 90 80 70 60

Basis 100

110

apr-10

okt-08

okt-08

okt-09

okt-07

okt-09

okt-07

jul-10

Electrabel LuminusLampiris

Nuon Essent

50jul-09jul-07 jan-10

apr-07

jan-10

apr-08

apr-09

apr-07

apr-10

apr-10

apr-08

apr-09

okt-07

okt-08

okt-08

okt-09

okt-07

okt-09

jul-10

jul-10

jul-07

jul-08

28/114

Figuur 3 Overzicht van de evolutie van de leveranciersprijs (energieprijs)Figuur 3.5. Figuur 3.6. Ic1

Walloni 01/2007=100

Evolutie leverancierstarief - Ic1140 130

Evolutie leverancierstarief - Ic1160 150 140 130 120 110 100 90 80 70 60 50jan-08 jul-08 jan-09jan-07

120/MWh

Electrabel Luminus Lampiris Nuon Essentjan-08 jul-08 jan-09 jul-09jan-07 jul-07 jan-10 jul-10

Basis 100

110 100 90 80 70 60

Electrabel Luminus Lampiris Nuon Essentjul-09jul-07 jan-10


apr-08

apr-09

apr-07

apr-10

okt-08

okt-09

okt-08

okt-09

okt-07

okt-07

jul-10

29/114

Residentile klanten

19.

Algemeen kan men vaststellen dat de energieprijs sinds januari 2007 in stijgende lijn is

tot november 2008. Deze stijging is het gevolg van de evolutie van de indexen en de verschillende tariefwijzigingen. Na november 2008 kan men een belangrijke daling van de energieprijs vaststellen tot in de zomer van 2009 voor de meeste leveranciers. Deze wordt veroorzaakt door de daling van de indexen. Vanaf het najaar van 2009 zijn de indexen en dus de energieprijs terug aan het stijgen. Deze stijging gaat verder in 2010, maar het hoge peil van 2008 werd nog niet gehaald.

Ten opzichte van januari 2007 is de prijs in augustus 2010 gemiddeld gestegen met 6,00%. De evolutie varieert echter per leverancier van -3,98% (Lampiris) tot 14,60% (Nuon en Essent).

20.

De leveranciersprijs kent weinig veranderingen voor een Dc typeklant. Zo is Electrabel

Energyplus sinds januari 2007 ongewijzigd gebleven. De evolutie van het tarief kan dan ook verklaard worden door de evolutie van de indexen Ne en Nc. Luminus Actief kende een tariefwijziging in oktober 2008 door de invoering van de nieuwe parameter Iem. Deze nieuwe Iem-index is representatief voor de portefeuille SPE-Luminus. Volgens Luminus kadert het gebruik van deze index in een logische en natuurlijke hedgingstrategie en houdt deze rekening met de competitiviteit van de leverancier. In juli 2010 daalde Luminus Actief 3 met 5,00% op de proportionele term. Buiten de wijzigingen van de tariefformules volgt de leveranciersprijs van Luminus een evolutie in de tijd die nauw correleert met deze van Electrabel. Deze correlatie is te verklaren door de structuur van de tariefformules. Essent variabel kende een tariefstijging in oktober 20074, september 20085 en november 20086. In april 2010 is er een naamsverandering naar Essent groen variabel, maar de tariefformules blijven ongewijzigd.

3

In de formule voor kWh-dag (3,24*Ne+1,694*Iem) wordt de component bij Ne vervangen door 2,96. In de formule voor kWh-nacht (1,5455*Ne+1,396*iem) wordt de component bij Ne vervangen door 1,4132. 4 De vaste vergoeding stijgt van 43,05*Ne naar 48,05*Ne. 5 De proportionele term dag wijzigt van (2,45*Ne+1,75*Nc) naar (2,95*Ne+1,59*Nc). De proportionele term nacht wijzigt van (0,75*Ne+1,45*Nc) naar (0,85*Ne+1,45*Nc). 6 De proportionele term dag wijzigt van (2,95*Ne+1,59*Nc) naar (3,04*Ne+1,67*Nc). De proportionele term nacht wijzigt van (0,85*Ne+1,45*Nc) naar (0,85*Ne+1,47*Nc).

30/114

Nuon Comfort is een vast product en dus niet gendexeerd op basis van Nc, Ne of Iem zoals de tarieven van de andere leveranciers. Van januari 2007 tot en met april 2008 wordt n zelfde prijs gefactureerd aan de klant7. Daarna zijn er tariefstijgingen in mei 2008, augustus 2008 en november 2008. Vervolgens zijn er maandelijkse tariefdalingen tot en met mei 2009. Hierna stabiliseert het tarief. Vanaf januari 2010 is Nuon comfort 3 jaar het referentietarief. Dit tarief is sinds januari 2010 ongewijzigd.

Naast Nuon heeft Lampiris ook een vast tarief. Dit tarief is veel volatieler dan de andere producten zoals blijkt uit figuur 3.3. Zo springt de plotse tariefstijging in juli 2008 in het oog, die gevolgd wordt door een snelle daling. De verklaring voor deze plotse tariefevoluties is de nauwe correlatie van dit product met de evoluties op de energiemarkt (aardolie en aardgas).

Electrabel, Luminus en Essent hebben dus een gendexeerd tarief op basis van Ne, Nc en Iem. De evolutie van het leverancierstarief wordt dan ook grotendeels verklaard door de evolutie van deze indexen. Hieronder kan men de evolutie van deze indexen terugvinden sinds januari 2007.

Evolutie van de indexen Ne, Nc en Iem180 170 160 150 140 130 120 110 100 90 80

Basis 100

Ne Nc Iem

apr-08

apr-09

apr-10

apr-07

jan-08

jul-08

okt-08

jan-09

jul-09

okt-09

jan-10

jan-07

jul-07

okt-07

7

In deze studie werd de assumptie opgenomen dat de tarieven mei 2007 al van start gingen in januari 2007. Meer informatie hieromtrent in bijlage A.

jul-10

31/114

Professionele klanten

21.

Alle leveranciers, buiten Lampiris, hebben specifieke tarieven doorgegeven voor

professionele klanten. Voor Lampiris is hetzelfde tarief dan ook opgenomen voor residentile en professionele klanten. Electrabel heeft het tarief Electrabel Expert laagspanning (Ic) en Electrabel Expert Middenspanning 1 jaar (Ic1) doorgeven. Luminus heeft ook specifieke tarieven doorgeven voor Ic en Ic1 (Luminus Optimum pro laagspanning en Luminus Optimum pro middenspanning) alsook Nuon. Essent vast 1 jaar en Essent groen vast 1 jaar werden aangerekend aan zowel Ic als Ic1.

22.

Ten opzichte van januari 2007 is de leveranciersprijs gemiddeld gestegen met 1,55%

voor een Ic klant en gedaald met 13,61% voor een Ic1. De tariefevolutie van een Ic volgt deze van een Dc klant omdat de tariefstructuur voor de meeste leveranciers hetzelfde is. Nuon en Essent zijn hier een uitzondering op omdat zij een vaste prijs aanbieden aan Ic klanten: een jaarlijkse prijs voor Nuon en een maandelijkse prijs voor Essent. Hierdoor zal hun evolutie verschillend zijn ten opzichte van een Dc klant.

23.

Voor Lampiris kan dezelfde evolutie vastgesteld worden bij Dc, Ic en Ic1 aangezien het

zelfde tarief werd opgenomen voor alle typeklanten.

24.

Een verschillende tariefevolutie is merkbaar voor een Ic1 typeklant ten opzichte van

een Dc klant. Dit komt door een verschillende tariefstructuur die vooral bij Electrabel en Luminus voorkomt.

Nuon biedt een jaarlijkse vaste prijs aan een Ic1 klant aan, die verschillend is van Ic, terwijl voor Essent hetzelfde tarief voor Ic werd opgenomen als assumptie. Hierdoor is hun evolutie sterk verschillend ten opzichte van Electrabel en Luminus. De energieprijs voor Electrabel Expert Middenspanning is gebaseerd op de indexen

25.

Ne en EBIq. De index EBIq geeft de evolutie weer van de forward elektriciteitsprijzen voor de Belgische groothandelsmarkt. De waarde van de EBIq-index8 in trimester Q, is het gemiddelde van de forward prijzen op de Endex energiemarkt van de periode startend op de vijftiende kalenderdag van de tweede en eindigend op de vijftiende kalenderdag van de derde maand van trimester Q-1. Middenspanningsklanten hebben dus een prijs die de

evoluties op de korte tot middellange termijn van de energiemarkt volgen. Een fluctuerende8

De EBIq-index voor januari-maart 2010 is het gemiddelde van de dagelijkse settlement prijzen van 15 november 2009 tot en met 14 december 2009 op de Belgische energiemarkt.

32/114

prijs is hierbij kenmerkend en afvlakking komt minder voor. Deze afvlakking komt wel voor bij laagspanningsklanten die een energieprijs hebben gebaseerd op Ne en Nc.

26.

Een middenspanningsklant betaalt dus elk kwartaal een prijs die sterk kan verschillen

van het voorgaande kwartaal. Wanneer een klant intekent voor Electrabel Expert middenspanning kiest hij voor een per kwartaal fluctuerende prijs. De klant kan ook opteren voor een vaste prijs gebaseerd op het gemiddelde van de forwards voor de contractduur.

27.

De energieprijs voor Luminus Optimum Pro MS is gebaseerd op Ne en Nc tot en met

oktober 2008. Door de prijsherstructurering in oktober 2008 wordt een middenspanningsklant bij Luminus gefactureerd met de index Endex 126 in plaats van Nc. Net zoals bij de EBIq, is de Endex 1269 een volatiele index die afhankelijk is van de forward prijs op de groothandelsmarkt. Deze is een gemiddelde van de forward prijzen op de energiemarkt van de derde maand voorafgaand aan de periode van de Endex notering.

28.

Het volatiel karakter van de tarieven Luminus Optimum Pro MS en Electrabel Expert

MS wordt weergegeven door de evolutie van de indexen in onderstaande grafiek.

Evolutie van EBIq en Endex 126180 160 140

Basis 100

120100 80 60EBIq Endex 126

40apr-07 apr-08 apr-09apr-10

jul-07

okt-07

jan-08

jan-09

jul-09

okt-09

jan-10

jan-07

jul-08

okt-08

9

De Endex-waarde voor januari-juni 2010 is het gemiddelde van de settlement prijzen van oktober 2009 op de Belgische energiemarkt.

jul-10

33/114

II.4 Tarief van de transmissienetbeheerder

29.

Figuren 4.1. tot 4.6. geven de evolutie van de transmissienettarieven (exclusief

openbare heffingen) weer in absolute waarde (figuren links) en bij basisindex juli 2003=100 (figuren rechts) voor de verschillende DNBs.

34/114

/MWh

/MWh

4

6

8

4

6

8

Figuur 4.1.

10

12

14

16

10

12

14

16

0jul-03okt-03

2

0

2

jan-04apr-04

jul-04okt-04

Figuur 4.3. Ic /MWh

jan-05apr-05

jul-05okt-05

jan-06 apr-06jul-06

okt-06jan-07

apr-07jul-07

okt-07jan-08

apr-08jul-08

okt-08jan-09

Evolutie transmissienettarief - Ic

apr-09 jul-09okt-09

Evolutie transmissienettarief - Dc

Figuur 4 Overzicht van de evolutie van het transmissietarief

jul-03 okt-03 jan-04 apr-04 jul-04 okt-04 jan-05 apr-05 jul-05 okt-05 jan-06 apr-06 jul-06 okt-06 jan-07 apr-07 jul-07 okt-07 jan-08 apr-08 jul-08 okt-08 jan-09 apr-09 jul-09 okt-09 jan-10 apr-10 jul-10

jan-10apr-10

IEH

Imewo

Tecteo

Sibelga

IEH

Imewo

Tecteo

Gaselwest

Inter-energa

Sibelga

Gaselwest

Inter-energa

/MWh

Basis 100

100

120

140

160

100

120

140

160

40

60

80

40

60

80

Figuur 4.4.

Figuur 4.2.

20Sibelga

20


0

Evolutie transmissienettarief - Dc

Evolutie transmissienettarief - Ic


IEH

IEH

Imewo

Imewo

Tecteo

Tecteo

Sibelga

Gaselwest

Gaselwest

Inter-energa

Inter-energa

35/114

/MWh

4

6

8

Figuur 4.5.

Figuur 4 Overzicht van de evolutie van het transmissietarief

10

12

14

16

0

2

Evolutie transmissienettarief - Ic1


IEH

Imewo

Tecteo20 0jul-03 okt-03 jan-04 apr-04 jul-04 okt-04 jan-05 apr-05 jul-05 okt-05 jan-06 apr-06 jul-06 okt-06 jan-07 apr-07 jul-07 okt-07 jan-08 apr-08 jul-08 okt-08 jan-09 apr-09 jul-09 okt-09 jan-10 apr-10 jul-10

Sibelga

Gaselwest

/MWh

Inter-energa40 60 80

Figuur 4.6.

100

120

140

160

Evolutie transmissienettarief - Ic1

IEH

Imewo

Tecteo

Sibelga

Gaselwest

Inter-energa

36/114

30.

De transmissienetkosten (uitgedrukt in /MWh) zijn identiek voor de afnemers van LS

(typeklanten Dc en Ic)10. Typeklant Ic1 geniet van een tarifering MS naargelang het afgenomen vermogen, behalve in de zone van Sibelga. Sibelga past immers een gemiddelde tarifering toe, die niet tussen de verschillende klantengroepen gedifferentieerd is.

31.

Voor klant Ic1 (figuur 4.5. en 4.6.), volgen de transmissienettarieven sinds 2004 (sinds

2005 voor Tecteo11) de door de DNBs vastgestelde maximumprijs. Deze maximumprijs (exclusief federale bijdrage) bedroeg: 11,00/MWh voor de jaren 2004 tot 2006 en 13,00 /MWh nadien (uitgezonderd Inter-Energa); voor Inter-Energa bedroeg de maximumprijs, inclusief federale bijdrage, 13,00/MWh in 2004, 11,00/MWh in 2005 en 13,00/MWh (exclusief toeslagen) vanaf 2006.

-

Het feit dat voor typeklant Ic1 de maximumprijs geldt, houdt verband met zijn geringe gebruiksduur (1.600 uur per jaar). een gemiddelde tarifering toe Sibelga past echter deze maximumprijs niet toe. Ze past die niet tussen de verschillende klantengroepen

gedifferentieerd is.

32.

De evolutie van de transmissienettarieven in het Vlaams Gewest vertoont een zekere

gelijkvormigheid, met tariefdalingen volgend uit de goedgekeurde tarieven Elia System Operator ten opzichte van het peil van juli 2003. Die kunnen gaan tot 36,35% in augustus 2010 (Gaselwest) (zie bijvoorbeeld figuur 4.2.). Omdat de transmissienettarieven een stijging kenden tussen 2003 en 200412, zijn de dalingen nog duidelijker als men ze vergelijkt met 2004. Deze sterke dalingen zijn het gevolg van de evoluties van de transmissienettarieven van Elia System Operator, maar met een verschuiving van een jaar.

10

Behalve in de distributiezone van Inter-Energa, waar bij de berekening van de transmissienettarieven in 2003 wordt rekening gehouden met een differentiring piekuren/daluren 11 Ter herinnering : tot 2005 herfactureerde Tecteo ex-post de bedragen die haar door Elia System Operator werden gefactureerd. 12 De stijging van de tarieven tussen juli 2003 en januari 2004 kan hoofdzakelijk toegeschreven worden aan een betere kennis van de gegevens, wijzigingen van de factureringsperimeters en aan wijzigingen van de methode van facturering van de transmissienettarieven.

37/114

33.

Sibelga volgt de evolutie van de Vlaamse DNBs vanaf juli 2005. De reden hiervoor

is dat haar afnemers tot dat tijdstip slechts in geringe mate in aanmerking kwamen. Sibelga herfactureerde de transmissienetkosten, na ontvangst van de factuur van Elia System Operator, en dit om het bedrag ervan exacter te kunnen recupereren. Tecteo ging op dezelfde manier tewerk in 2003 en 2004.

34.

De meer uiteenlopende evolutie vastgesteld in de Waalse distributiezones houdt

verband met de moeilijkheden waarmee de DNBs hadden af te rekenen om een extrapolatie naar een 100% vrijgemaakte markt te maken, terwijl het slechts een deel van de afnemers betrof (aangezien de DNB van Elia System Operator slechts een factuur kreeg voor het in aanmerking komende deel van zijn afnemers). En van die moeilijkheden was het ramen van de omvang van het groei-effect van het door alle afnemers afgenomen vermogen. Omwille daarvan heeft IEH de transmissienettarieven voor 2007 en 2008 te hoog ingeschat. Daarom is er een daling van het tarief in 2009. De sterke daling vastgesteld op het vlak van de tarieven 2008 van Tecteo houdt verband met de vaststelling van een belangrijk overschot verwezenlijkt over het boekjaar 2007, het eerste jaar tijdens hetwelk alle afnemers in aanmerking kwamen13, waardoor Tecteo gedwongen werd de parameters van zijn tarifering te herzien.

35.

Kostenbeheersing en een sterke groei van de diverse opbrengsten die in mindering

komen van de door de tarieven gedekte kosten liggen aan de basis van de dalingen van de transmissienettarieven van Elia System Operator. In het bijzonder wordt hierbij toegevoegd:

de toepassing van de richtsnoeren van de CREG inzake de berekening van de afschrijving en de berekening van het genvesteerde kapitaal en de billijke winstmarge;

de evolutie van de bestanddelen van de vergoeding van het

genvesteerde

kapitaal en meer bepaald de evolutie van de OLO-percentages op 10 jaar en van de parameter Bta die de marktrisicopremie in balans houdt; een toegenomen efficintie in termen van kosten ingevolge de overname van transmissienetinfrastructuren van sommige DNBs; een gevoelige toename van de inkomsten gegenereerd door de internationale transacties, in het bijzonder deze die verbonden zijn aan de veilingen van interconnectie;

13

Overschot dat tijdens het volgende boekjaar moet terugbetaald worden.

38/114

het in aanmerking nemen van inkomsten uit boetes opgelegd aan de leveranciers van bepaalde diensten als gevolg van het niet strikt naleven van hun contractuele verplichtingen tegenover Elia System Operator, o.a. straffen wegens niet

naleving van het beschikbaar stellen van de gecontracteerde reservecapaciteit; een strikte evaluatie ex post van de jaarlijkse exploitatiesaldi die over het algemeen bestonden uit een belangrijk overschot en die op hun beurt in mindering van de transmissienettarieven gebracht werden.

Vanaf 2008 worden de transmissienettarieven vastgesteld voor een regulatoire periode van vier jaar. De stijging van de transmissienettarieven in 2008 is hoofdzakelijk te verklaren door:

-

de indexaanpassing over vier jaar van de te verwezenlijken investeringen; de overdracht van het overschot/tekort van 2006 werd geboekt over vier jaar veeleer dan over n jaar.

Deze stijging in 2008 blijkt duidelijk bij Imewo, Gaselwest, Sibelga en IEH maar niet bij Tecteo en Inter-Energa. Zoals al eerder gezegd, houdt de forse daling vastgesteld bij Tecteo verband met een herziening van de tariferingsparameters als gevolg van een belangrijk overschot verwezenlijkt in 2006. De daling van de tarieven van Inter-Energa is onder andere te verklaren door de opname van de exploitatieoverschotten/tekorten van zijn 70 kV-net in de gecascadeerde transmissienettarieven. In 2009 stijgt het tarief voor Inter-Energa vervolgens weer. De volgende grafieken (weergegeven in /MWh) geven het relatieve belang van elke

36.

component weer voor een Dc typeklant. De opbouw is als volgt. De staven geven de subcomponenten van de transmissienetnettarieven weer. Het transmissienettarief (exclusief heffingen) wordt grafisch voorgesteld door een lijn.

Voor de typeklant MS (Ic1) levert de uitsplitsing geen representatieve resultaten op, omdat het transmissienettarief voor de meeste jaren naar boven toe begrensd is.

39/114

Figuur 5 Overzicht van de belangrijkste componenten van het transmissietariefFiguur 5.1. Dc Gaselwest /MWh 1412 10 8

Figuur 5.3.

Dc IEH /MWh

14 12 10 8/MWh

6

/MWh

6 4 2 0jul-03 okt-03 jan-04 apr-04 jul-04 okt-04 jan-05 apr-05 jul-05 okt-05 jan-06 apr-06 jul-06 okt-06 jan-07 apr-07 jul-07 okt-07 jan-08 apr-08 jul-08 okt-08 jan-09 apr-09 jul-09 okt-09 jan-10 apr-10 jul-10Transmissie - overgedragen overschot/tek ort Transmissie - ondersteunende dienstenTransmissie - excl. heffingen, onderst. diensten en overgedragen overschot/tekort Transmissie (excl. openbare heffingen)

4 2 0jul-03 okt-03 jan-04 apr-04 jul-04 okt-04 jan-05 apr-05 jul-05 okt-05 jan-06 apr-06 jul-06 okt-06 jan-07 apr-07 jul-07 okt-07 jan-08 apr-08 jul-08 okt-08 jan-09 apr-09 jul-09 okt-09 jan-10 apr-10 jul-10

-2 -4

-2 -4

Transmissie - overgedragen overschot/tek ort Transmissie - ondersteunende dienstenTransmissie - excl. heffingen, onderst. diensten en overgedragen overschot/tekort

Transmissie (excl. openbare heffingen)

Figuur 5.2. Dc 1412 10 8

Imewo /MWh

Figuur 5.4. Dc 1412 10 8

Tecteo /MWh

/MWh

/MWhjul-03 okt-03 jan-04 apr-04 jul-04 okt-04 jan-05 apr-05 jul-05 okt-05 jan-06 apr-06 jul-06 okt-06 jan-07 apr-07 jul-07 okt-07 jan-08 apr-08 jul-08 okt-08 jan-09 apr-09 jul-09 okt-09 jan-10 apr-10 jul-10

6 4 2 0 -2 -4

6 4 2 0 -2 -4jul-03 okt-03 jan-04 apr-04 jul-04 okt-04 jan-05 apr-05 jul-05 okt-05 jan-06 apr-06 jul-06 okt-06 jan-07 apr-07 jul-07 okt-07 jan-08 apr-08 jul-08 okt-08 jan-09 apr-09 jul-09 okt-09 jan-10 apr-10 jul-10Transmissie - overgedragen overschot/tek ort Transmissie - ondersteunende dienstenTransmissie - excl. heffingen, onderst. diensten en overgedragen overschot/tekort Transmissie (excl. openbare heffingen)

Transmissie - overgedragen overschot/tek ort Transmissie - ondersteunende dienstenTransmissie - excl. heffingen, onderst. diensten en overgedragen overschot/tekort Transmissie (excl. openbare heffingen)

40/114

Figuur 5 Overzicht van de belangrijkste componenten van het transmissietariefFiguur 5.5. Dc 1412 10 8

Inter-Energa /MWh

Figuur 5.6. Dc 1412 10 8

Sibelga /MWh

/MWh

/MWhjul-03 okt-03 jan-04 apr-04 jul-04 okt-04 jan-05 apr-05 jul-05 okt-05 jan-06 apr-06 jul-06 okt-06 jan-07 apr-07 jul-07 okt-07 jan-08 apr-08 jul-08 okt-08 jan-09 apr-09 jul-09 okt-09 jan-10 apr-10 jul-10

6 4 2 0 -2 -4

6 4 2 0 -2 -4jul-03 okt-03 jan-04 apr-04 jul-04 okt-04 jan-05 apr-05 jul-05 okt-05 jan-06 apr-06 jul-06 okt-06 jan-07 apr-07 jul-07 okt-07 jan-08 apr-08 jul-08 okt-08 jan-09 apr-09 jul-09 okt-09 jan-10 apr-10 jul-10Transmissie - overgedragen overschot/tek ort Transmissie - ondersteunende dienstenTransmissie - excl. heffingen, onderst. diensten en overgedragen overschot/tekort Transmissie (excl. openbare heffingen)

Transmissie - overgedragen overschot/tek ort Transmissie - ondersteunende dienstenTransmissie - excl. heffingen, onderst. diensten en overgedragen overschot/tekort Transmissie (excl. openbare heffingen)

41/114

37.

De

in

de

voorgaande

figuren

opgenomen

bedragen

van

overgedragen

overschotten/tekorten zijn hoofdzakelijk deze die vastgesteld werden op het vlak van Elia System Operator. In deze studie wordt verondersteld dat ze op dezelfde wijze onder de uiteenlopende klantengroepen verdeeld zijn. Voor de meeste DNBs en de meeste jaren, zijn de exploitatieoverschotten/tekorten eigen aan de facturering van de transmissienettarieven door de DNBs opgenomen in de exploitatieoverschotten van de distributie.

38.

De tarieven van de ondersteunende diensten, die een belangrijk deel van de

transmissienettarieven uitmaken (ongeveer 20%-25%), dekken:

de kosten van de verschillende reserves aan capaciteit en die van de noodzakelijke regelingsmiddelen om het zone-evenwicht in stand te houden; de kosten voor het compenseren van de netverliezen.

De kosten voor het compenseren van de netverliezen zijn gestegen als gevolg van de stijging van de energieprijzen. Bijgevolg zijn de vastgestelde dalingen voor de periode 20042007 en het constante niveau sinds 2008 voor alle ondersteunende diensten toe te schrijven aan een daling van de kosten van reserves en regelingsmiddelen. Dit wordt verklaard door:

de grondige controles door de CREG die voor verschillende boekjaren geleid hebben tot het opleggen, door de Minister, van maximumprijzen voor de levering van de reserves14;

de

invoering

van

een

nieuw

compensatiemechanisme

voor

de

kwartuuronevenwichten op basis van een marktmechanisme dat globaal genomen goedkoper voor Elia System Operator gebleken is dan het oude systeem waarbij de activeringsmiddelen jaarlijks contractueel vastgelegd werden met de reserves aan capaciteit.

14

Dit op basis van de procedure bepaald door het Koninklijk Besluit van 11 oktober 2002 betreffende de openbare dienstverleningen op de elektriciteitsmarkt.

42/114

II.5 Tarief van de distributienetbeheerder39. Figuren 6.1. tot 6.6. geven de evolutie van de tarieven van de distributienetbeheerders

(exclusief openbare heffingen) weer in absolute waarde (figuren links) en bij basisindex juli 2003=100 (figuren rechts). De subcomponenten van de distributienettarieven worden in detail weergegeven voor typeklanten Dc en Ic1 in figuren 7.1. tot 7.12.

40.

Bij het schrijven van deze studie factureerden ALG en Inter-Energa nog steeds de

opgelegde tarieven 2008 in 2010. In haar arrest van 22 september 2010 heeft het hof van Beroep de opgelegde tarieven 2008 vernietigd en geoordeeld dat het ingediende tariefvoorstel van rechtswege geldig is. Aangezien de studie betrekking heeft op de periode tot en met augustus 2010 en de dataverzameling afgelopen was, heeft de CREG geen rekening gehouden met de uitvoering van dit vonnis in deze studie.

43/114

/MWh

/MWh

40jul-03 okt-03

50

60

70

90

40

50

60

70

90

30jul-03okt-03

Figuur 6.3.

Figuur 6.1.

80jan-04apr-04

30

80

jan-04apr-04

jul-04okt-04

jul-04 okt-04jan-05

jan-05apr-05

apr-05 jul-05okt-05

jul-05okt-05

jan-06apr-06 apr-06 jul-06

jan-06

jul-06okt-06

okt-06jan-07 apr-07

jan-07apr-07

jul-07okt-07 okt-07 jan-08

jul-07

jan-08apr-08 jul-08

apr-08jul-08

okt-08jan-09

okt-08 jan-09apr-09

Evolutie distributienettarief - Dc

apr-09jul-09

jul-09okt-09 jan-10

Evolutie distributienettarief - Ic

okt-09jan-10

Figuur 6 Overzicht van de evolutie van het distributienettarief

apr-10jul-10

apr-10jul-10

IEH

IEH

Imewo

Imewo

Tecteo

Tecteo

Sibelga

Sibelga

Gaselwest

Gaselwest

Basis 100

Inter-energa

Basis 100

Inter-energa

60

80

60

80

100

120

160

100

120

160

140

140

40jul-03 okt-03 jan-04 apr-04 jul-04 okt-04 jan-05 apr-05 jul-05 okt-05 jan-06apr-06 jul-06 okt-06 jan-07 apr-07 jul-07 okt-07 jan-08 apr-08 jul-08 okt-08 jan-09 apr-09 jul-09 okt-09 jan-10 apr-10 jul-10

40jul-03okt-03 jan-04

Figuur 6.4.

Figuur 6.2.

apr-04 jul-04okt-04 jan-05

apr-05 jul-05okt-05 jan-06

apr-06jul-06 okt-06

jan-07 apr-07jul-07 okt-07

jan-08 apr-08jul-08 okt-08

jan-09apr-09 jul-09 okt-09

Evolutie distributienettarief - Ic

Evolutie distributienettarief - Dc

jan-10apr-10 jul-10

IEH

Imewo

Tecteo

Sibelga

IEH

Imewo

Tecteo

Sibelga

Gaselwest

Gaselwest

Inter-energa

Inter-energa

44/114

/MWh

20

25

30

35

45

15jul-03okt-03

Figuur 6.5.

40

jan-04apr-04

jul-04okt-04

jan-05apr-05

jul-05okt-05

jan-06apr-06

jul-06okt-06

jan-07apr-07

jul-07okt-07

jan-08apr-08 jul-08

okt-08jan-09

apr-09jul-09

Evolutie distributienettarief - Ic1

okt-09jan-10

Figuur 6 Overzicht van de evolutie van het distributienettarief

apr-10jul-10

IEH

Imewo

Tecteo

Sibelga

Gaselwest

Inter-energa

/MWh

60

80

100

120

160

140

40jul-03 okt-03 jan-04 apr-04 jul-04 okt-04 jan-05 apr-05 jul-05 okt-05

Figuur 6.6.

jan-06 apr-06 jul-06 okt-06 jan-07 apr-07 jul-07 okt-07 jan-08 apr-08jul-08 okt-08 jan-09 apr-09 jul-09 okt-09 jan-10 apr-10 jul-10

Evolutie distributienettarief - Ic1

IEH

Imewo

Tecteo

Sibelga

Gaselwest

Inter-energa

45/114

41.

Voor de klanten LS (Dc en Ic) hebben alle distributiezones tariefdalingen gekend tot het

exploitatiejaar 2007 (2006 voor de zone Sibelga), maar voor de meeste DNBs werden deze gunstige evoluties geneutraliseerd in het exploitatiejaar 2008 (zie bijvoorbeeld figuur 6.2.). De stijging van de distributienettarieven tussen 2007 en 2008 is gedeeltelijk te verklaren door:

-

de gevolgen die de CREG heeft gegeven aan de arresten die in 2007 door het Hof van Beroep werden geveld; de ondertekening van een dading met de DNBs van de gemengde sector.

-

De stijgende energiekosten voor het compenseren van de netverliezen, de stijgende kosten van de ODV en embedded costs versterken deze stijging verder. Het Koninklijk Besluit van 2 september 200815 legt de bepalingen en de structuur van de meerjarentarieven vast. 2009 is het eerste jaar van de meerjarenperiode 2009-2012. In de beslissingen van 18 november 2008 zijn alle tariefvoorstellen 2009-2012 verworpen. Deze voorstellen waren immers niet uniform het Koninklijk Besluit. Hierdoor werden de tarieven 2008 verlengd totdat er goedgekeurde distributienettarieven zijn. Vanaf juli 2009 zijn er goedgekeurde distributienettarieven voor 2009 voor Gaselwest en Imewo. Deze brengen een stijging met zich mee. Voor Sibelga en IEH was dit in oktober 2009. Het Koninklijk Besluit van 2 september 2008 ligt aan de basis van de stijging van de tarieven, door ondermeer:

-

hogere billijke vergoeding door de aanpassing van de S-factor (EV/RAB i.p.v. EV/TV)

-

automatische indexering van de goedgekeurde tarieven 2008 afschrijvingen op meerwaarde x-factor is veel kleiner dan de inflatie op 4 jaar + korf van de beheersbare kosten is beperkt

15

Het Koninklijk Besluit van 2 september 2008 betreffende de regels met betrekking tot de vaststelling van en de controle op het totaal inkomen en de billijke winstmarge, de algemene tariefstructuur, het saldo tussen de kosten en de ontvangsten en de basisprincipes en procedures inzake het voorstel en de goedkeuring van de tarieven, van de rapportering en kostenbeheersing door de beheerders van de distributienetten voor elektriciteit (hierna: het Koninklijk Besluit van 2 september).

46/114

In vergelijking met 2003 schommelden de distributienettarieven LS (exclusief openbare heffingen) in augustus 2010 in ruime mate naargelang de distributiezones en de typeklanten. Voor een Dc typeklant kan dit variren gaande van dalingen van 35% (zone Tecteo) tot stijgingen met nagenoeg 40% (Sibelga).

42.

Voor typeklant Ic1 die aangesloten is op MS blijft de balans over heel de onderzochte

periode positief. Zo zijn er 5 distributienetbeheerders die in augustus 2010 lagere tarieven hebben dan in 2003 (figuur 6.6). Enkel Inter-Energa heeft hogere tarieven dan in 2003. Deze tarieven zijn de verlenging van de tarieven 2008.

Omwille van het principe van de cascade van de kosten tussen klantengroepen, dragen de klanten in MS niet de kosten van de infrastructuur die zich downstream van hun net bevindt. Dit is n van de redenen waarom de middenspanningstarieven merkelijk lager liggen dan de laagspanningstarieven (figuur 6.1. vergeleken met figuur 6.5.).

43.

De evolutie van de distributienettarieven loopt sterk uiteen van de ene distributiezone

tot de andere. Het samenvallen van verschillende factoren verklaart deze uiteenlopende evolutie: het aanvankelijk kostenpeil, de door de DNBs gedane inspanningen op het gebied van de kosten en de controles van de CREG, via de benchmark oefening en de individuele kostenanalyse; meer transparantie in de kosten en opbrengsten van de gereguleerde distributienetactiviteit; een verfijning van de methodes voor de spreiding van de gemeenschappelijke kosten van de verschillende activiteiten van de DNBs; de evolutie van de samenstellende delen van de vergoeding van het genvesteerde kapitaal en met name:

het genvesteerde kapitaal (RAB); de evolutie van de OLO-percentages op 10 jaar; de evolutie van parameter Bta; de financieringsstructuur.

een verfijning van de methodes voor toewijzing van de kosten en voor cascade van de kosten tussen klantengroepen onderling;

47/114

het opduiken van nieuwe kosten verbonden aan de liberalisering, zoals clearing house kosten of kosten voor het opstellen van nieuwe informaticasystemen; de in 2007 gevelde arresten van het Hof van Beroep en de als gevolg daarvan gesloten dading tussen de CREG en een aantal DNBs; de uitbreiding van de ODV; het in aanmerking nemen van de exploitatieoverdrachten; de evolutie van de kosten van de ondersteunende diensten.

44.

De invloed van deze laatste 3 factoren op de distributienettarieven blijkt uit de

volgende grafieken en is verschillend van DNB tot DNB.

48/114

Figuur 7 Overzicht van de belangrijkste componenten van het distributienettariefFiguur 7.1. Dc70

Gaselwest - /MWh

Figuur 7.3. Dc IEH - /MWh70

60 50 40

60 50 40

/MWh

30 20 10 0

/MWhjan-04 jan-06 jan-07 jan-09 jan-10

30 20 10 0

jan-04

jan-06

jan-07

jan-09

jan-10 jan-10

jan-05

jan-08

jan-05

jan-08

jul-04

jul-05

jul-07

jul-08

jul-10

jul-04

jul-05

jul-07

jul-08

-10

-10

Distributie - ondersteunende diensten


Distributie - overgedragen overschot/tek ort Distributie - ODV Distributie - excl. openb. heffingen, onderst. diensten, ODV en overg. overschot/tekor tDistributie (excl. openbare heffingen)


Figuur 7.2. Dc70

Imewo - /MWh

Figuur 7.4. Dc70

Tecteo - /MWh

60 50 40

60 50 40

/MWh

30 20 10 0

/MWh

30 20 10 0

jan-04

jan-06

jan-07

jan-09

jan-10

jan-04

jan-06

jan-07

jan-09

jan-05

jan-08

jan-05

jan-08

jul-04

jul-05

jul-07

jul-08

jul-10

jul-04

jul-05

jul-07

jul-08

-10

-10





jul-10

jul-03

jul-06

jul-09

jul-03

jul-06

jul-09

jul-10

jul-03

jul-06

jul-09

jul-03

jul-06

jul-09

49/114

Figuur 7 Overzicht van de belangrijkste componenten van het distributienettariefFiguur 7.5. Dc70

Inter-Energa - /MWh

Figuur 7.7. Dc70

Sibelga - /MWh

60 50 40

60 50 40

/MWh

30 20 10 0

/MWh

30 20 10 0

jan-04

jan-06

jan-07

jan-09

jan-10 jan-10

jan-05

jan-08

jul-04

jul-05

jul-07

jul-08

jan-04

jan-06

jan-07

jan-09

jan-10

jan-05

jan-08

jul-04

jul-05

jul-07

jul-08

jul-10

jul-03

jul-06

jul-09

-10

-10





Figuur 7.6. Ic1 Gaselwest - /MWh45

Figuur 7.8. Ic145

IEH - /MWh

35

35

25

25

/MWh

15

5

/MWh

15

5

jan-05

jan-06

jan-08

jan-09

jan-04

jan-07

jan-10

jul-03

jul-04

jul-06

jul-07

jul-09

jul-10

jul-05

jul-08

jan-04

jan-06

jan-07

jan-09

jan-05

jan-08

jul-04

jul-05

jul-07

jul-08

-5

-5

Distributie Distributie Distributie Distributie Distributie

- ondersteunende diensten - overgedragen overschot/tek ort - ODV - excl. openb. heffingen, onderst. diensten, ODV en overg. overschot/tekor t (excl. openbare heffingen)



jul-10

jul-03

jul-06

jul-09

jul-10

jul-03

jul-06

jul-09

50/114

Figuur 7 Overzicht van de belangrijkste componenten van het distributienettariefFiguur 7.9. Ic145

Imewo - /MWh

Figuur 7.11. Ic145

Tecteo - /MWh

35

35

25

25

/MWh

15

/MWh

15

5

5

jan-05

jan-06

jan-08

jan-09

jan-04

jan-07

jan-10 jan-10

jul-03

jul-04

jul-06

jul-07

jul-09

jan-05

jan-06

jan-08

jan-09

jan-04

jan-07

jan-10

jul-03

jul-04

jul-06

jul-07

jul-09

jul-10

jul-05

jul-08

-5

-5





Figuur 7.10. Ic145

Inter-Energa - /MWh

Figuur 7.12. Ic145

Sibelga - /MWh

35

35

25

25

/MWh

15

5

/MWh

15

5

jan-05

jan-06

jan-08

jan-09

jan-05

jan-06

jan-08

jan-09

jan-04

jan-07

jan-10

jan-04

jan-07

jul-03

jul-04

jul-06

jul-07

jul-09

jul-10

jul-03

jul-04

jul-06

jul-07

jul-09

-5

-5





jul-10

jul-05

jul-08

jul-05

jul-08

jul-10

jul-05

jul-08

51/114

45.

De kosten van ODV verschillen sterk van gewest tot gewest.

De DNBs gevestigd in Vlaanderen kenden een forse stijging van de kosten van ODV tussen 2003 en 2004, hoofdzakelijk als gevolg van de toepassing van de maatregel van de gratis kWh. Het feit dat de kosten van deze gratis levering volledig ten laste van de LS vallen, verklaart grotendeels de tussen 2003 en 2004 vastgestelde tariefverhogingen voor dit spanningsniveau (zie bijvoorbeeld figuur 7.1.). Wat Gaselwest en Imewo betreft, gingen de stijgingen van de kosten van ODV door na 2004, onder andere als gevolg van de stijging van de kosten verbonden aan de plaatsing van budgetmeters of vermogenbegrenzers en het verschijnen van nieuwe ODV zoals administratieve steun, onderhoud van de openbare verlichting, REG en certificaten verplichting. Bij Gaselwest vertegenwoordigen de kosten van ODV ongeveer 14% van de kosten die als basis dienen voor de berekening van de distributienettarieven LS16, terwijl ditzelfde percentage bij Imewo gemiddeld meer dan 17% bedraagt (tot 19% in 2006). Bij Inter-Energa zijn de kosten van ODV niet toegenomen tussen 2004 en 2010 en vertegenwoordigen ze gemiddeld 20% van de kosten die als basis dienen voor de berekening van de distributienettarieven LS.

In het Waalse Gewest vormden de kosten van ODV een te verwaarlozen deel van de distributienetkosten tot in 2007. Vanaf toen kregen ze een grotere invloed op de tarieven (zie bijvoorbeeld figuur 7.3.). In vergelijking met de Vlaamse DNBs en Sibelga blijft hun aandeel in de distributienetkosten 2008 vrij gering. De openbare dienstverplichtingen zijn sterk gestegen in de goedgekeurde tarieven 2009-2012. Deze stijging is te wijten aan het uitvoeren van het besluit betreffende openbare verlichting en de Talexus17 toepassing. In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zijn de kosten van ODV18 verantwoordelijk voor de gevoelige stijging van de LS-tarieven in 2007 (zie bijvoorbeeld figuur 7.7.) en meerbepaald de zeer sterke stijging van de kosten voor openbare verlichting inclusief de aankoop van energie, die in Brussel een ODV vormt. Ze vertegenwoordigen van dan af +/- 16% van de distributienetkosten. Deze stijging blijkt niet het geval te zijn voor typeklant Ic1 in MS, een niveau waarop weinig kosten van ODV worden aangerekend (figuur 7.12.).

16 17

Exclusief aansluitingstarieven. Talexus is een betalingssysteem voor herlaadkaarten van budgetmeters. 18 Het gaat hierbij enkel om een gedeelte van de kosten van ODV, namelijk deze die door de distributienettarieven gedekt worden. De kosten worden immers in de eerste plaats gedekt door een specifiek recht dat op het niveau van de leveranciers wordt geheven (zie II.6. Openbare heffingen) en slechts het niet door dit recht gedekte gedeelte wordt door het distributienettarief gedekt.

52/114

46.

Voor de Vlaamse DNBs hebben de bonus/malusbeslissingen van de CREG

belangrijke exploitatieoverschotten vastgesteld. Dit in het bijzonder voor de eerste exploitatiejaren. Bijvoorbeeld het overschot van 2004 is overgedragen in de tarieven van 2006 van Imewo in figuur 7.2. en 7.9. Als gevolg van de in 2007 gevelde arresten werd de methode voor het bepalen van de bonus/malus, die tot het exploitatiejaar 2006 gebruikt werd, grondig gewijzigd. Deze wijziging kwam tot uiting in kleinere overdrachten van exploitatieoverschotten (bonus/malus) en, wat Inter-Energa betreft, door de vaststelling van een vrij grote malus, die voor de helft wordt opgenomen in de distributienettarieven van 2008. De opname van deze malus verklaart voor een deel de stijging van de tarieven in 2008 (zie bijvoorbeeld figuur 7.5.).

In het Waals Gewest en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zijn de exploitatieoverschotten merkelijk kleiner gebleven dan in het Vlaams Gewest. Aangezien deze overschotten slechts voor de in aanmerking komende afnemers werden vastgesteld en deze tot in 2007 een minderheid bleven op niveau van de laagspanning, zijn deze overschotten klein.

47.

Het aandeel van ondersteunende diensten in de distributienettarieven (exclusief

openbare heffingen) schommelt voor de meeste distributienetbeheerders tussen 5% en 16% maar kan tot 18% (IEH) bereiken in 2007 (zie figuur 7.3.).

In het Waals Gewest en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zijn de tarieven ter compensatie van de netverliezen, na een lichte daling tussen 2003 en 2004, constant omhooggegaan tussen 2004 en 2010, met voor sommige DNBs zelfs stijgingen tot 70% over deze periode (zone IEH). De tariefverhogingen vastgesteld in het Waals Gewest en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest houden hoofdzakelijk verband met het feit dat sommige DNBs van (historisch) onderhandelde contractvoorwaarden genoten voor omvangrijke energievolumes die de levering aan de niet in aanmerking komende afnemers dekten. De voordelige prijzen bekomen in deze contracten werden vervangen door minder voordelige marktprijzen die voortvloeien uit offerteaanvragen gedaan in het beperktere kader van de aankoop van energie ter compensatie van de netverliezen.

53/114

II.6 Openbare heffingen48. Onderstaande figuur geeft de evolutie van de openbare heffingen weer voor de

typeklanten Dc en Ic1.

Evolutie openbare heffingen - Dc16

14

stijging federale bijdrage + toeslag "tussenkomst aansluiting installaties HE" in Vlaanderen recht finan. ODVGaselwest

12

10

/MWh

8

wegenisvergoeding

Imewo

Inter-energa

6

IEH

Tecteo

4

Sibelga

2

Elia heffing

0

jan-04

jan-05

jul-05

jul-06

jan-08

jul-09

jan-06

jan-07

jan-09

Evolutie openbare heffingen - Ic116

14

stijging federale bijdrage + toeslag "tussenkomst aansluiting installaties HE" in Vlaanderen recht finan. ODVGaselwest

12

10

/MWh

wegenis8 vergoeding6

jan-10

jul-10

jul-03

jul-04

jul-07

jul-08

Imewo

Inter-energa

IEH

Tecteo

4Sibelga

2

Elia heffing

0

jul-03

jul-04

jan-06

jan-07

jul-07

jul-08

jan-10

jan-04

jan-05

jul-05

jul-06

jan-08

jan-09

jul-09

jul-10

54/114

49.

De openbare heffingen tussen de 3 regios zijn sterk verschillend, waarbij de

openbare heffingen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest het hoogst zijn. Daarnaast zijn de openbare heffingen voor professionele klanten lager dan voor residentile klanten door de degressiviteit van de heffingen19.

50.

Voor laagspanningsklanten is er in Brussel een forse stijging van de openbare

heffingen in juli 2004. Dit wordt veroorzaakt door de aanrekening van een wegenisretributie waarvan het bedrag in LS hoger is dan 5,00/MWh en elk jaar gendexeerd wordt. Voor de klant in MS is de stijging in juli minder groot, omwille van het feit dat de Brusselse wetgeving bepaalt dat de wegenisretributie geheven voor hoogspanning (>1 kV) maar de helft bedraagt van die in LS ( 2,50/MWh vermeerderd met de inflatie).

Daarnaast is er nog een toeslag voor de financiering van de ODV vanaf het derde trimester 2004. Dit recht wordt eveneens elk jaar gendexeerd. Voor de LS is deze toeslag een forfaitair maandelijks bedrag, gedifferentieerd volgens het ter beschikking gestelde vermogen, terwijl voor de hoogspanning (>1 kV) dit recht wordt uitgedrukt in kVA aansluitingsvermogen. De sterke stijging van de openbare heffingen, vastgesteld bij de Vlaamse DNBs in juni

51.

2005, is de invoering van de bijdrage ter compensatie van de inkomstenderving van de gemeenten (Eliaheffing van 4,91/MWh).

Sinds 1 januari 2008 zijn de distributienetbeheerders de Elia-heffing blijven factureren aan de leveranciers, ondanks de stopzetting ervan door de Vlaamse Regering20. De

distributienetbeheerders zorgen er op die manier voor dat hun openstaande vorderingen aan geprefinancierde bedragen kunnen worden gerecupereerd. De distributienetbeheerders refereren naar het artikel 6 van het ministerieel besluit van 13 mei 2005, als wettelijke basis voor de verdere doorreken

CREG de Component En Van de Elektriciteits En Aardgasprijzen

Documents

Transcript of CREG de Component En Van de Elektriciteits En Aardgasprijzen