Concept Kunstwerk Silo Sas van Gent:

Werktitel: Sky interpretations

Harmonnia Macrocosmica van Andreas Cellarius

Bij het binnengaan van de silo in Sas van Gent overviel en enorm gevoel van sereniteit en rust. Het was alsof ik een heilige ruimte betrad. Ook al heeft deze ruimte in het verleden enkel dienst gedaan voor iets buitengewoon aards, namelijk opslag van verwerkte suikerbieten. Dit grote contrast tussen de aardse functie van het gebouw en de spirituele sfeer die het herbergt zetten me aan het denken. Ik was met name gefascineerd door het ‘dak’ van de silo. Door de enorme hoogte en de totale isolatie die je ervaart, ga je als vanzelf omhoog kijken, in de hoop nieuwe verborgen dingen te ontwaren. Misschien een geheime inscriptie, of andere sporen van een voorbije tijd. Kortom je gaat zoeken. De hoogte van het dak, dat onbereikbaar lijkt, bracht mij op het idee van een hemeldak. Al sinds lange tijd ben ik gefascineerd door 16e en 17e eeuwse hemelatlassen, met als (artistiek) hoogtepunt de Harmonnia Macrocosmica van Andreas Cellarius (1661)

De grote opeengepakte verzameling sterrenbeelden, archetypes, goden en dieren geeft je de gelegenheid je fantasie de vrije loop te laten. De kaarten waren ook niet noodzakelijkerwijs bedoeld om een nauwkeurig beeld van de stand van de sterren te geven, maar waren voor kunstenaars een gelegenheid om de raadsels van de sterrenhemel op hun eigen wijze te cartograferen. Ze gaven als het ware vorm aan het raadsel dat boven ons hangt.

Al sinds een aantal jaren ben ik bezig met een serie ‘Classical remakes’. Ik ben klassieke beelden uit het hellenistische tijdvak (200 jaar v Chr.) aan het herinterpreteren en voorzien van een nieuwe eigentijdse lading. Zo heb ik ook het beeld van een hermafrodiet dat in het Louvre ligt getransformeerd. Ik heb de thematiek van de hermafrodiet vertaald naar het nu, in de vorm van transseksualiteit. Een zeer moeizaan thema in de schijnbaar tolerante westerse maatschappij. Ik heb hiervoor contact gezocht met een Rotterdamse transgender. Hij heeft model gelegen in dezelfde houding als het beeld in het Louvre. Naar aanleiding van deze foto’s heb ik een beeld gemaakt in Styrofoam

In dezelfde lijn als deze serie ‘classical remakes’ wil ik het dak van de silo voorzien van een reliëf dat bestaat uit herinterpretaties van de hemelatlassen uit de 16e en 17e eeuw. De archetypes en goden die op verschillende plekken in de geschiedenis een plek hebben verworven in het firmament, reflecteren nog altijd eigenschappen van de mens van nu en zijn daardoor ook zeker herkenbaar. Door de hernieuwde beeldtaal die ik eraan wil geven, zullen ze alleen maar aan kracht toenemen, en zo opnieuw tot de verbeelding spreken.

Ik wil hierbij gebruik gaan maken van eigentijdse technieken. Door nieuwe 3D scantechnieken kunnen iconische beelden van nu, onderdeel uit gaan maken van het reliëf. Zo kan de griekse mythologische krijger Perseus gemakkelijk het hoofd van een stormtrooper uit Star Wars krijgen.

sterrenbeeld perseus beeld van cellini in Florence

3D model van een stormtrooper uit Star Wars Nieuw ontwerp dat beide elementen in zich heeft en van Perseus een eigentijdse Star-krijger maakt. Dit model kan worden uitgevreesd in Styrofoam en kan vervolgens aan worden verder gewerkt.

Dit is slechts één voorbeeld van de talloze mogelijkheden, om het voor ons zo onbereikbare hemeldak te voorzien van een nieuwe eigenzinnige hedendaagse invulling met behulp van nieuwe technologie. Samen met het EKWC kan uitgezocht worden welke vormen van het 3D-sannen / printen / frezen /vervaardigen van gietmallen etc. nog meer kunnen worden toegepast op het kunstwerk. Dit moet een innovatieve zoektocht worden waarin de grenzen van deze nieuwe technieken kan worden verkent.

Waarom de silo dé plek is voor dit kunstwerk?

Om een aantal redenen is de suikersilo de uitgelezen plek voor dit kunstwerk. Allereerst ademt de ruimte, zodra je de middelste cirkel binnenkomt, een zeer bijzondere sfeer uit. Alsof je een eeuwenoude tombe binnenkomt. Je staat plotsklaps in een volkome geïsoleerde, op zichzelf staande ruimte die onherroepelijk iets met je doet. Daarnaast refereert de hoogte van de ruimte (ruim 40 meter) naar de onbereikbaarheid van het sterrendak. Het is dus ook aan de bezoeker

om te gaan ontdekken wat dit dak allemaal in zich verborgen houdt. Mogelijk door gedifferentieerde belichting kan er nadruk worden gelegd op verschillende delen van het reliëf. Ook kan door middel van verrekijkers het dak worden afgezocht. Dit geeft een totaal andere

benadering van het ondergaan van een kunstwerk. In een museum of andere expositieruimte kan de toeschouwer doorgaans in één oogopslag het hele kunstwerk overzien. In dit kunstwerk gaat het om het terplekke ontdekken en is het daarom ook de bedoeling dat mensen langere tijd in de silo verblijven (20-30 minuten) Om die rede is een ander onderdeel van het kunstwerk dat er een houten

vloer in de silo wordt gelegd met kussens, zodat de bezoeker op de grond kan gaan liggen en de ruimte kan ondergaan. In de derde plaats vormt dit kunstwerk een mooi contrast met het industrieel museum waarin het draait om wetmatigheden en techniek.

Het materiaal en textuur van het te maken kunstwerk. © 2009 Paul McCarhty

om een idee te geven van een grote diversiteit aan beeldtalen die dicht op elkaar zijn gepakt (© 2013 Hans van Bentem)