Commentaar op Spe_Salvi

15
Gedachten over de hoop n.a.v. Spe salvi 804-Spe-salvi.ppt slide 1 datum: 18 april 2008 Alfred Driessen Gedachten over de christelijke hoop n.a.v. de encycliek Spe salvi van Paus Benedictus XVI, 30-11-2007 Alfred Driessen 18 april 2008

Transcript of Commentaar op Spe_Salvi

Page 1: Commentaar op Spe_Salvi

Gedachten over de hoop n.a.v. Spe salvi

804-Spe-salvi.ppt slide 1 datum: 18 april 2008 Alfred Driessen

Gedachten over de christelijke hoop

n.a.v. de encycliek Spe salvi

van Paus Benedictus XVI, 30-11-2007

Alfred Driessen

18 april 2008

Page 2: Commentaar op Spe_Salvi

Gedachten over de hoop n.a.v. Spe salvi

804-Spe-salvi.ppt slide 2 datum: 18 april 2008 Alfred Driessen

Heeft christen zijn zin?

3e millennium: alles beter?

20e eeuw: 2 wereldoorlogen:

miljoenen slachtoffers

grootschalige genocide

21e eeuw:

dinsdag 11-9-2001

Page 3: Commentaar op Spe_Salvi

Gedachten over de hoop n.a.v. Spe salvi

804-Spe-salvi.ppt slide 3 datum: 18 april 2008 Alfred Driessen

Begin van Spe salvi

1. “SPE SALVI facti sumus” – “In deze hoop

zijn wij gered”, zegt Paulus tot de Romeinen

en tot ons (Rom. 8, 24).

De “verlossing”, het heil, is er volgens het

christelijk geloof niet zonder meer. Verlossing

is ons gegeven in de zin dat ons hoop

geschonken is, een betrouwbare hoop, van

waaruit wij ons heden aankunnen: het heden,

ook het moeilijke heden, kan geleefd en

aanvaard worden, als het naar een doel leidt

en als wij zeker kunnen zijn van dat doel, als

dat doel zo groot is dat het de inspanning van

de weg rechtvaardigt.

Page 4: Commentaar op Spe_Salvi

Gedachten over de hoop n.a.v. Spe salvi

804-Spe-salvi.ppt slide 4 datum: 18 april 2008 Alfred Driessen

Psalm 23

[1] Een psalm van David.

De HEER is mijn herder,

het ontbreekt mij aan niets.

[2] Hij laat mij rusten in groene

weiden en voert mij naar vredig

water,

[3] hij geeft mij nieuwe kracht

en leidt mij langs veilige paden

tot eer van zijn naam.

[4] Al gaat mijn weg door een donker dal,

ik vrees geen gevaar, want u bent bij mij,

uw stok en uw staf, zij geven mij moed.

Spe salvi, nr. 6: De werkelijke herder is degene die ook de weg door

het dal van de dood kent, die op de weg van de laatste eenzaamheid,

waar niemand mij kan begeleiden, met mij mee gaat en mij er

doorheen voert.

Page 5: Commentaar op Spe_Salvi

Gedachten over de hoop n.a.v. Spe salvi

804-Spe-salvi.ppt slide 5 datum: 18 april 2008 Alfred Driessen

Hoop op eeuwig leven

Ben. XVI: Spe salvi, nr. 12: Het eeuwige leven: dit is

zoiets als het volledig vervulde ogenblik, waarin het

al ons omvat en wij het al omvatten.

Het zou het ogenblik zijn van onderduiken in de

oceaan van oneindige liefde, waarin er geen tijd

meer is, geen vóór en na. Wij kunnen alleen

proberen te denken dat dit ogenblik het leven in de

volle zin is, ons steeds opnieuw onderdompelen in

de uitgestrektheid van het zijn, waarin wij

eenvoudigweg door vreugde overweldigd worden.

Zo drukt Jezus het bij Johannes uit: “Ik zal [u]

weerzien, [en] uw hart [zal] zich verheugen en uw

vreugde zal niemand u kunnen ontnemen” (Joh.

16,22).

Page 6: Commentaar op Spe_Salvi

Gedachten over de hoop n.a.v. Spe salvi

804-Spe-salvi.ppt slide 6 datum: 18 april 2008 Alfred Driessen

Een voorproef van de hemel: de h. Mis

Ben. XVI, Spe salvi, no 12.

Het zou het ogenblik zijn

van onderduiken in de

oceaan van oneindige

liefde, waarin er geen

tijd meer is, geen vóór

en na.

Apok. 19, 9

En de engel zei tegen mij: "Schrijf op: Gelukkig zijn zij die

uitgenodigd zijn voor het bruiloftsmaal van het lam".

De aanbidding van het lam,

Jan van Eyk

Page 7: Commentaar op Spe_Salvi

Gedachten over de hoop n.a.v. Spe salvi

804-Spe-salvi.ppt slide 7 datum: 18 april 2008 Alfred Driessen

Van het 'ik' naar het 'wij'

Ben. XVI: Spe salvi, nr. 14:

Nu citeert hij (de h. Augustinus) psalm 144 [143], 15:

“Gelukkig het volk dat de Heer heeft als God”.

Dan gaat hij verder: “Opdat wij tot dit volk zouden behoren en

[…] tot eeuwigdurend leven bij God kunnen komen, daarom is

het doel van het gebod ‘de liefde, die voortkomt uit een rein

hart, een goed geweten en een ongeveinsd geloof’ (1 Tim. 1,5)”.

Dit werkelijke leven, waar wij altijd op de een of andere manier

weer naar reiken, is gebonden aan het samenzijn met een 'volk'

en kan alleen in dit 'wij' voor ieder individu werkelijkheid

worden. Het veronderstelt juist de exodus uit de gevangenis

van het eigen 'ik', omdat alleen in de openheid van ieder

subject de blik geopend wordt op de bron van de vreugde, op

de liefde zelf – op God.

Alleen met die 'exodus' kunnen wij op God gelijken!

Page 8: Commentaar op Spe_Salvi

Gedachten over de hoop n.a.v. Spe salvi

804-Spe-salvi.ppt slide 8 datum: 18 april 2008 Alfred Driessen

Geloofscrisis nu is een crisis van de hoop

Ben. XVI, Spe salvi, no 12.

Het herstel van datgene wat de mens bij de

uitdrijving uit het paradijs had verloren, werd

tot dan toe verwacht van het geloof in Jezus

Christus, en dat werd als 'verlossing' gezien.

Nu wordt deze 'verlossing', dit herstel van het

verloren 'paradijs', niet meer verwacht van het

geloof, maar van de nieuw ontdekte

samenhang tussen wetenschap en praxis.

Marxisme: geen eigendom,

klassenloze samenleving, dan komt alles goed

Page 9: Commentaar op Spe_Salvi

Gedachten over de hoop n.a.v. Spe salvi

804-Spe-salvi.ppt slide 9 datum: 18 april 2008 Alfred Driessen

Geloofscrisis nu is een crisis van de hoop

Deze visie heeft de weg van de moderne tijd bepaald en bepaalt ook

nu nog altijd de geloofscrisis van de tegenwoordige tijd, die ten

diepste een crisis van de christelijke hoop is.

Beseffen wij dat oplossing van de grote maatschappelijke

problemen niet economisch, technisch kan zijn?

Wij christenen zijn:

zout der aarde,

licht van de wereld.

Meerderwaardigheids

complex!

Page 10: Commentaar op Spe_Salvi

Gedachten over de hoop n.a.v. Spe salvi

804-Spe-salvi.ppt slide 10 datum: 18 april 2008 Alfred Driessen

Een veeleisende hoop

Ben. XVI, Spe salvi, no 15.

Pseudo-Rufinus: “Het menselijk geslacht leeft van weinigen, want

als die er niet waren, zou de hele wereld te gronde gaan. "

Heb ik de vaste hoop, dat ik bij die weinigen kan horen?

Heb ik de kracht, iedere keer na mislukking of tegenslag verder te

gaan?

Wij hebben middelen om dit te bereiken:

de sacramenten, vooral Eucharistie en Biecht.

Page 11: Commentaar op Spe_Salvi

Gedachten over de hoop n.a.v. Spe salvi

804-Spe-salvi.ppt slide 11 datum: 18 april 2008 Alfred Driessen

Hoop en boetvaardigheid

Compendium van de Katechismus

van de Katholieke Kerk

Nr. 300 Wat is de inwendige

boetvaardigheid? Het is de dynamiek van een

“vermorzeld hart” (Ps. 51, 19), dat

door de goddelijke genade

bewogen wordt de barmhartige

liefde van God te beantwoorden. Zij

sluit het verdriet in en de afkeer

van de begane zonden, het vaste

voornemen om in de toekomst niet

meer te zondigen, en het

vertrouwen op de hulp van God. Zij

wordt gevoed door de hoop op de

goddelijke barmhartigheid.

Page 12: Commentaar op Spe_Salvi

Gedachten over de hoop n.a.v. Spe salvi

804-Spe-salvi.ppt slide 12 datum: 18 april 2008 Alfred Driessen

Hoop en boetvaardigheid

Compendium van de KKK

303 Welke zijn de akten van de

boeteling? Dat zijn: een zorgvuldig gewetensonderzoek;

het berouw, dat volmaakt is als het uit liefde

voor God voortkomt en onvolmaakt wanneer

het op andere motieven berust, en dat het

voornemen insluit om niet meer te zondigen;

de belijdenis, die bestaat in het bekennen van

de zonden ten overstaan van de priester;

de genoegdoening, dat wil zeggen het

volbrengen van bepaalde akten van

boetvaardigheid die de biechtvader de

boeteling oplegt om de schade te herstellen

die de zonde heeft aangericht.

Page 13: Commentaar op Spe_Salvi

Gedachten over de hoop n.a.v. Spe salvi

804-Spe-salvi.ppt slide 13 datum: 18 april 2008 Alfred Driessen

Hoop en boetvaardigheid

Compendium van de KKK

310 Wat zijn de uitwerkingen

van dit Sacrament? De uitwerkingen van het

Boetesacrament zijn: de

verzoening met God en bijgevolg

de vergeving van de zonden; .....

de vrede en rust van het geweten

en de geestelijke troost; de groei

van de geestelijke krachten voor de

christelijke strijd.

Page 14: Commentaar op Spe_Salvi

Gedachten over de hoop n.a.v. Spe salvi

804-Spe-salvi.ppt slide 14 datum: 18 april 2008 Alfred Driessen

is er hoop nu?

Ben. XVI, Spe salvi, nr. 50

In het uur te Nazaret heeft de engel

ook tot u gezegd: “Aan Zijn Rijk zal

geen einde komen” (Lc. 1,33). Was

het voorbij voordat het begonnen

was? Nee, bij het kruis werd u, door

Jezus’ eigen woord, moeder van de

gelovigen. In dit geloof, dat ook in het

donker van Stille Zaterdag zekerheid

van hoop was, bent u uw weg naar

Paasmorgen gegaan.

Page 15: Commentaar op Spe_Salvi

Gedachten over de hoop n.a.v. Spe salvi

804-Spe-salvi.ppt slide 15 datum: 18 april 2008 Alfred Driessen

is er hoop nu?

Ben. XVI, Spe salvi, nr. 50

Het “Rijk” van Jezus was anders dan

de mensen zich hadden kunnen

voorstellen. Het begon op dat uur en

aan dat “Rijk” zal geen einde komen.

Zo blijft u temidden van de leerlingen

als hun moeder, als moeder van

hoop. Heilige Maria, moeder van God,

onze moeder, leer ons met u geloven

en hopen en liefhebben. Toon ons de

weg naar Zijn Rijk. Sterre der Zee,

verlicht ons en leid ons op onze weg!