College 3 Pos

37
D D I I V V E E R R S S I I T T E E I I T T 26-05-2008 DIVERSITEIT 1

description

Cultuur en cultuurelementen

Transcript of College 3 Pos

Page 1: College 3 Pos

DD II VV

EE RR

SS II TT

EE II TT

26-05-2008DIVERSITEIT 1

Page 2: College 3 Pos

Cultuur en Cultuur en CultuurelementenCultuurelementen

Er is een proces van Er is een proces van transculturalisatie transculturalisatie op gang gekomen.op gang gekomen.

TransculturalisatieTransculturalisatie is een is een veranderingsproces veranderingsproces

doel: gelijkwaardige positie van iedereen, doel: gelijkwaardige positie van iedereen, ongeacht culturele achtergrond.ongeacht culturele achtergrond.

Transculturele attitudeTransculturele attitude voorwaarde voorwaarde om bijdrage uit verschillende culturen om bijdrage uit verschillende culturen optimaal te benutten.optimaal te benutten.

26-05-2008DIVERSITEIT 2

Page 3: College 3 Pos

Trans Culturele attitude Trans Culturele attitude

Is niet alleen andere culturen, Is niet alleen andere culturen,

Ook omgaan met mensen uit je eigen Ook omgaan met mensen uit je eigen cultuur. cultuur.

Komt zelden voor dat mensen precies op Komt zelden voor dat mensen precies op dezelfde wijze gesocialiseerd zijn. dezelfde wijze gesocialiseerd zijn.

Vanuit die optiek is in wezen elk contact Vanuit die optiek is in wezen elk contact transcultureel!transcultureel!

26-05-2008DIVERSITEIT 3

Page 4: College 3 Pos

de definities van cultuur de definities van cultuur in vijf categorieën in vijf categorieën

1.1. Opsommende definities: Opsommende definities: cultuur is een samenhangend cultuur is een samenhangend stelsel van: kunst, wetten, gewoonten, enzovoort, in een stelsel van: kunst, wetten, gewoonten, enzovoort, in een bepaalde gemeenschap.bepaalde gemeenschap.

2.2. Historische definities: Historische definities: cultuur is het van de voorouders cultuur is het van de voorouders geërfd stelsel van gewoonten en aannames dat ons leven geërfd stelsel van gewoonten en aannames dat ons leven bepaalt.bepaalt.

3.3. Normatieve definitiesNormatieve definities: een samenleving bestaat uit : een samenleving bestaat uit mensen, de wijze waarop ze zich gedragen wordt bepaald mensen, de wijze waarop ze zich gedragen wordt bepaald door hun cultuur.door hun cultuur.

4.4. Psychologische definitiesPsychologische definities: cultuur is een gezamenlijk : cultuur is een gezamenlijk aangeleerd patroon van gedragingen waardoor biologische aangeleerd patroon van gedragingen waardoor biologische behoeften gereguleerd worden.behoeften gereguleerd worden.

5.5. Structurele definities: Structurele definities: cultuur bestaat uit vaste onderling cultuur bestaat uit vaste onderling samenhangende gewoonten van bepaalde sociale groepen.samenhangende gewoonten van bepaalde sociale groepen.

26-05-2008DIVERSITEIT 4

Page 5: College 3 Pos

Elk individu maakt deel Elk individu maakt deel uit van meerdere uit van meerdere

culturenculturen Meerdere culturen en sociale identiteiten Meerdere culturen en sociale identiteiten

naast etnische cultuur, namelijk sekse, naast etnische cultuur, namelijk sekse, opleiding, leeftijd, beroep, enzovoort.opleiding, leeftijd, beroep, enzovoort.

leder individu bestaat aldus uit een unieke leder individu bestaat aldus uit een unieke combinatie vancombinatie van verschillende culturele oriëntaties en verschillende culturele oriëntaties en

invloeden, invloeden, uiteenlopende culturele groepen. uiteenlopende culturele groepen.

Invloed van deze verschillende culturen op Invloed van deze verschillende culturen op ons leven herkennen. Het ontwikkelen van ons leven herkennen. Het ontwikkelen van je eigen idiosyncratische multiculturele je eigen idiosyncratische multiculturele identiteit.)identiteit.)

26-05-2008DIVERSITEIT 5

Page 6: College 3 Pos

Levensbeschouwing, Levensbeschouwing, religie en godsdienstreligie en godsdienst

In tegenstelling tot het dier is de mens zich In tegenstelling tot het dier is de mens zich bewust van zichzelf, zijn verleden, heden en bewust van zichzelf, zijn verleden, heden en mogelijke toekomst. mogelijke toekomst.

Zodra religie geïnstitutionaliseerd wordt in Zodra religie geïnstitutionaliseerd wordt in een geloofsgemeenschap of een kerk, een geloofsgemeenschap of een kerk, spreken we van godsdienst.spreken we van godsdienst.

Religie als het antwoord van de mens op het Religie als het antwoord van de mens op het mysterie, de uiteindelijke vragen van het mysterie, de uiteindelijke vragen van het menselijk bestaan.menselijk bestaan.

26-05-2008DIVERSITEIT 6

Page 7: College 3 Pos

AttributiesAttributies

Externe attributies, waarbij men de oorzaak Externe attributies, waarbij men de oorzaak buiten zichzelf zoekt, buiten zichzelf zoekt, Personalistische attributie, oorzaak: godenPersonalistische attributie, oorzaak: goden

Interne attributies, waarbij men het Interne attributies, waarbij men het probleem aan zichzelf toeschrijft. probleem aan zichzelf toeschrijft.

Zingevende attributiesZingevende attributies

Naturalistische attributies, oorzaak niet Naturalistische attributies, oorzaak niet belangrijkbelangrijk

26-05-2008DIVERSITEIT 7

Page 8: College 3 Pos

Hoe om te gaan met Hoe om te gaan met onbekende attributies?onbekende attributies?

Mensen wanneer ze problemen hebben, Mensen wanneer ze problemen hebben, aanmoedigen de weg terug te vinden naar hun aanmoedigen de weg terug te vinden naar hun tradities, inclusief de oude rituelen. tradities, inclusief de oude rituelen.

Enveloppement = het gevoel van beschermd te Enveloppement = het gevoel van beschermd te zijn binnen het vertrouwde. zijn binnen het vertrouwde.

Twee culturele kaders die voor een migrant van Twee culturele kaders die voor een migrant van belang zijn, beide tot hun recht laten komen. belang zijn, beide tot hun recht laten komen.

Wie de waarde van de traditionele gebruiken Wie de waarde van de traditionele gebruiken erkent, zal gemakkelijker contact kunnen erkent, zal gemakkelijker contact kunnen maken.maken.

26-05-2008DIVERSITEIT 8

Page 9: College 3 Pos

CulturalismeCulturalisme

Alles aan iemands cultuur toeschrijven. Alles aan iemands cultuur toeschrijven.

Cultuur kennis dient vooral om de ander een Cultuur kennis dient vooral om de ander een gevoel van erkenning te geven. gevoel van erkenning te geven.

Cultuurkennis is een toetssteen: kan het Cultuurkennis is een toetssteen: kan het zijn dat ...? zijn dat ...?

26-05-2008DIVERSITEIT 9

Page 10: College 3 Pos

Cultuur en Cultuur en tijdsoriëntatietijdsoriëntatie

Tijdsoriëntatie heeft te maken met lange- of Tijdsoriëntatie heeft te maken met lange- of juist kortetermijndenken en met de waarde juist kortetermijndenken en met de waarde die men toekent aan het verleden. die men toekent aan het verleden.

Veel communicatieproblemen met mensen Veel communicatieproblemen met mensen uit andere culturen komen voort uit verschil uit andere culturen komen voort uit verschil in tijdsoriëntatie.in tijdsoriëntatie.

26-05-2008DIVERSITEIT 10

Page 11: College 3 Pos

Cultuur en Cultuur en tijdsoriëntatietijdsoriëntatie

De gevolgen van de uitvinding van de klok: De gevolgen van de uitvinding van de klok:

Het apparaat dat was ontworpen om Het apparaat dat was ontworpen om speciale menselijke behoeften te speciale menselijke behoeften te bevredigen, riep nieuwe behoeften in het bevredigen, riep nieuwe behoeften in het leven. leven.

Mensen begonnen de tijd te bepalen van Mensen begonnen de tijd te bepalen van handelingen, waarvan het, zolang er nog handelingen, waarvan het, zolang er nog geen klokken waren, nooit bij hen zou zijn geen klokken waren, nooit bij hen zou zijn opgekomen de tijd te bepalen.opgekomen de tijd te bepalen.

26-05-2008DIVERSITEIT 11

Page 12: College 3 Pos

HumorHumor

Moppen tappen in een internationaal Moppen tappen in een internationaal gezelschap is meestal geen succes. gezelschap is meestal geen succes.

Humor bij het leggen van relaties een Humor bij het leggen van relaties een fantastisch ingrediënt.fantastisch ingrediënt.

26-05-2008DIVERSITEIT 12

Page 13: College 3 Pos

Multiculturele HumorMulticulturele Humor

http://www.youtube.com/watch?http://www.youtube.com/watch?v=VCiJqqSDNrIv=VCiJqqSDNrI

26-05-2008DIVERSITEIT 13

Page 14: College 3 Pos

HumorHumor

Nederland België Nederland België

Verenigde Staten Polen Verenigde Staten Polen

Frankrijk CorsicanenFrankrijk Corsicanen

Rusland TjoektsjenenRusland Tjoektsjenen

India SiksIndia Siks

Nigeria HausaNigeria Hausa

Zuid-Afrika Van der Merwe (Afrikaners)Zuid-Afrika Van der Merwe (Afrikaners)

Australië TasmaniërsAustralië Tasmaniërs

Humor heeft in verschillende culturen één ding gemeen: het is een Humor heeft in verschillende culturen één ding gemeen: het is een ideale uitlaatklep voor spanningen.ideale uitlaatklep voor spanningen.

26-05-2008DIVERSITEIT 14

Page 15: College 3 Pos

RolgedragRolgedrag

Een rol is een geheel van Een rol is een geheel van gedragskenmerken dat door een groep aan gedragskenmerken dat door een groep aan een bepaalde plaats in de samenleving een bepaalde plaats in de samenleving heersende waarden en normen.heersende waarden en normen.

Situationeel rolgedrag is gedrag dat Situationeel rolgedrag is gedrag dat aangepast wordt aan de situatie. wordt aangepast wordt aan de situatie. wordt gekoppeld.gekoppeld.

26-05-2008DIVERSITEIT 15

Page 16: College 3 Pos

DE VROEDMANDE VROEDMAN

http://www.youtube.com/watch?v=0AOtjY4lcX0

26-05-2008DIVERSITEIT 16

Page 17: College 3 Pos

De vrouwenrolDe vrouwenrol

De niet-westerse vrouw is vaak bepalend De niet-westerse vrouw is vaak bepalend voor het aanzien van de familie. voor het aanzien van de familie.

Haar `eerbaarheid' is doorslaggevend voor Haar `eerbaarheid' is doorslaggevend voor de eer van de hele familie, de eer van de hele familie,

Controle en bescherming door mannenControle en bescherming door mannen

Nederlandse uitdrukkingen als `in opspraak Nederlandse uitdrukkingen als `in opspraak raken' en geen `aanstoot geven’raken' en geen `aanstoot geven’

26-05-2008DIVERSITEIT 17

Page 18: College 3 Pos

VrouwenhuwelijkVrouwenhuwelijk

In landen waar de sekse rollen streng In landen waar de sekse rollen streng vastliggen, is het vrouwenhuwelijk voor vastliggen, is het vrouwenhuwelijk voor vrouwen de enige manier om eigen baas te vrouwen de enige manier om eigen baas te zijn en toch een gerespecteerd leven te zijn en toch een gerespecteerd leven te leiden. O.a. Kenia, Zuid-Afrikaleiden. O.a. Kenia, Zuid-Afrika

26-05-2008DIVERSITEIT 18

Page 19: College 3 Pos

MannenrolMannenrol

`Er is een nieuw soort vent', `Er is een nieuw soort vent',

Die de feministische boodschap serieus neemt, maar die weigert dat Die de feministische boodschap serieus neemt, maar die weigert dat op zijn persoonlijk conto te schrijven. op zijn persoonlijk conto te schrijven.

Hij verwacht niet van zijn vrouw dat ze zichzelf en het huis fraai maakt Hij verwacht niet van zijn vrouw dat ze zichzelf en het huis fraai maakt opdat hij na gedane arbeid in een prettige ambiance kan bijkomen. opdat hij na gedane arbeid in een prettige ambiance kan bijkomen.

De nieuwe man wil gelijkwaardigheid, ook al gaat dat in de huidige De nieuwe man wil gelijkwaardigheid, ook al gaat dat in de huidige onderhandelingshuishouding niet vanzelf. onderhandelingshuishouding niet vanzelf.

De nieuwe man is ijdel en narcistisch en werkt aan zijn uiterlijk. De nieuwe man is ijdel en narcistisch en werkt aan zijn uiterlijk.

Stijlvol door het leven gaan is voor hetero's belangrijker dan voor Stijlvol door het leven gaan is voor hetero's belangrijker dan voor homo's. De nieuwe man wil liever versierd worden dan versieren. homo's. De nieuwe man wil liever versierd worden dan versieren.

Hij gelooft dan ook in androgynie, het verschijnsel dat elk mens zowel Hij gelooft dan ook in androgynie, het verschijnsel dat elk mens zowel een mannelijke als een vrouwelijke kant heeft.een mannelijke als een vrouwelijke kant heeft.

26-05-2008DIVERSITEIT 19

Page 20: College 3 Pos

Huwelijk/SeksualiteitHuwelijk/Seksualiteit

LiefdeLiefde

EconomischEconomisch

VoortplantingVoortplanting

Homoseksualiteit/Heteroseksualiteit/Homoseksualiteit/Heteroseksualiteit/BiseksualiteitBiseksualiteit

TransseksualiteitTransseksualiteit

26-05-2008DIVERSITEIT 20

Page 21: College 3 Pos

SchaamteSchaamte

Schaamte- versus schuldcultuur??Schaamte- versus schuldcultuur??

Schuld en schaamte komen in elke cultuur Schuld en schaamte komen in elke cultuur voor,voor,

Culturen met veel sociale controle Culturen met veel sociale controle schaamte groter schaamte groter

Culturen meer individualisme `de schaamte Culturen meer individualisme `de schaamte voorbij’voorbij’

26-05-2008DIVERSITEIT 21

Page 22: College 3 Pos

RuimteRuimte

Verschillen in gebruik van de ruimteVerschillen in gebruik van de ruimte

Mensen bakenen hun territorium af door middel van Mensen bakenen hun territorium af door middel van sociale codes.sociale codes.

Intieme, persoonlijke, sociale en publieke ruimte.Intieme, persoonlijke, sociale en publieke ruimte.

In de intieme dichtbij-ruimte (in de westerse cultuur In de intieme dichtbij-ruimte (in de westerse cultuur tot 15 centimeter) vindt gedrag plaats als seksuele tot 15 centimeter) vindt gedrag plaats als seksuele omgang, erotiek, stoeien, sport, troosten en omgang, erotiek, stoeien, sport, troosten en beschermenbeschermen

In de intieme verafruimte wordt lichamelijk contact In de intieme verafruimte wordt lichamelijk contact opgedrongen of wordt `onderhandeld' over de opgedrongen of wordt `onderhandeld' over de toelating ervan. In de westerse cultuur is deze toelating ervan. In de westerse cultuur is deze afstand is 15-45 centimeter (lift)afstand is 15-45 centimeter (lift)

26-05-2008DIVERSITEIT 22

Page 23: College 3 Pos

RuimteRuimte

De persoonlijke afstand gaat in de westerse De persoonlijke afstand gaat in de westerse cultuur van 45 (nabij-vorm) tot 75 cultuur van 45 (nabij-vorm) tot 75 centimeter (veraf-vorm). centimeter (veraf-vorm).

Het is in deze ruimte alleen mogelijk elkaars Het is in deze ruimte alleen mogelijk elkaars hand te schudden. hand te schudden.

In deze ruimte hebben we voldoende In deze ruimte hebben we voldoende afstand om ons tegen de ander te afstand om ons tegen de ander te beschermen.beschermen.

26-05-2008DIVERSITEIT 23

Page 24: College 3 Pos

Sociale afstandSociale afstand

De De sociale afstand sociale afstand bedraagt in het bedraagt in het Westen 1,2 tot 3,6 meter.Westen 1,2 tot 3,6 meter.

Hier is oogcontact van meer belang dan bij de Hier is oogcontact van meer belang dan bij de intieme afstand. intieme afstand.

De mate van oogcontact is sterk cultureel De mate van oogcontact is sterk cultureel bepaald.bepaald.

De De publieke afstand publieke afstand bedraagt in het bedraagt in het Westen 3.5 tot 7.5 meter (bezoek koningin)Westen 3.5 tot 7.5 meter (bezoek koningin)

26-05-2008DIVERSITEIT 24

Page 25: College 3 Pos

Contact of relatieContact of relatie

Naarmate de afstand tussen mensen groter Naarmate de afstand tussen mensen groter is, is er minder contact mogelijk; is, is er minder contact mogelijk;

toch neemt het contact niet toe als de toch neemt het contact niet toe als de afstand kleiner is.afstand kleiner is.

Er is in dit verband verschil tussen Er is in dit verband verschil tussen relatie relatie en contacten contact. Bij relatie beide partijen . Bij relatie beide partijen wensende aanraking , wensende aanraking ,

bij contact ????????bij contact ????????

26-05-2008DIVERSITEIT 25

Page 26: College 3 Pos

Cultuur en CommercieCultuur en Commercie

Vijf beleidsmodellen: Vijf beleidsmodellen: de piramide,de piramide, de familie,de familie, de markt,de markt, de machinede machine het netwerkhet netwerk

26-05-2008DIVERSITEIT 26

Page 27: College 3 Pos

Marokkaanse Marokkaanse ondernemerondernemer

http://www.youtube.com/watch?http://www.youtube.com/watch?v=7h_weFAsVDc v=7h_weFAsVDc

26-05-2008DIVERSITEIT 27

Page 28: College 3 Pos

PiramidePiramide

De piramide komt voor in landen met een De piramide komt voor in landen met een grote machtsafstandsindex. grote machtsafstandsindex.

O.a. België, Frankrijk en Noord-Italië. O.a. België, Frankrijk en Noord-Italië.

26-05-2008DIVERSITEIT 28

Page 29: College 3 Pos

FamilieFamilie

Het model van de familie komt voor in Het model van de familie komt voor in Portugal, Zuid-Italië en Griekenland. Portugal, Zuid-Italië en Griekenland.

Ook grote machtsafstand. Ook grote machtsafstand.

Leider aan de top een pater familias Leider aan de top een pater familias (familievader), die het beste voorheeft en (familievader), die het beste voorheeft en dus loyaliteit verdient. dus loyaliteit verdient.

26-05-2008DIVERSITEIT 29

Page 30: College 3 Pos

MarktMarkt

De markt komt voor in Groot-Brittannië en De markt komt voor in Groot-Brittannië en de Verenigde Staten. de Verenigde Staten.

Machtsverschillen klein en er is zoveel Machtsverschillen klein en er is zoveel mogelijk vrijheid voor het individu. mogelijk vrijheid voor het individu.

Regels zijn er alleen om de competitie Regels zijn er alleen om de competitie eerlijk te laten verlopen. eerlijk te laten verlopen.

Er zijn slechts winnaars en verliezers: `the Er zijn slechts winnaars en verliezers: `the winner takes it all'.winner takes it all'.

26-05-2008DIVERSITEIT 30

Page 31: College 3 Pos

MachineMachine

De machine komt voor in Duitsland en De machine komt voor in Duitsland en Oostenrijk. Oostenrijk.

Hier streeft men naar orde. Hier streeft men naar orde.

Over de regels wordt vaak fel gediscussieerd,Over de regels wordt vaak fel gediscussieerd,

Als de structuur eenmaal vastligt, een grote Als de structuur eenmaal vastligt, een grote mate van bewegingsvrijheid,mate van bewegingsvrijheid,

Als systeem ondermijnd wordt, durft men Als systeem ondermijnd wordt, durft men risico's te nemen. (Duitse voetballers)risico's te nemen. (Duitse voetballers)

26-05-2008DIVERSITEIT 31

Page 32: College 3 Pos

NetwerkNetwerk

Het netwerk vooral in Nederland en de Het netwerk vooral in Nederland en de Scandinavische landen. Scandinavische landen.

Verantwoordelijkheid is de ware Verantwoordelijkheid is de ware arbeidsmotivatie, meepraten en arbeidsmotivatie, meepraten en meebeslissen het hoogste doelmeebeslissen het hoogste doel

Beslissingen worden niet door één persoon Beslissingen worden niet door één persoon genomen, maar zijn het gevolg van genomen, maar zijn het gevolg van compromissen. (Poldermodel)compromissen. (Poldermodel)

26-05-2008DIVERSITEIT 32

Page 33: College 3 Pos

NepotismeNepotisme

In de derde wereld is beter presteren dan In de derde wereld is beter presteren dan een ander geen deugd. een ander geen deugd.

Iemand is bv rijker dan zijn groepsgenoten, Iemand is bv rijker dan zijn groepsgenoten,

Men verwacht dan dat je je groepsgenoten Men verwacht dan dat je je groepsgenoten diensten bewijst.diensten bewijst.

Nepotisme is het begunstigen van Nepotisme is het begunstigen van verwanten bij het toekennen van bepaalde verwanten bij het toekennen van bepaalde gunsten of posities.gunsten of posities.

26-05-2008DIVERSITEIT 33

Page 34: College 3 Pos

ProfessionaliseringProfessionalisering

Professionalisering recent in de westerse Professionalisering recent in de westerse samenleving samenleving

Vroeger verzorging en hulpverlening door eigen Vroeger verzorging en hulpverlening door eigen familie en naasten gedaan.familie en naasten gedaan.

In landen zonder professionalisering : uitwisselen In landen zonder professionalisering : uitwisselen van diensten en goederenvan diensten en goederen

Westerlingen vaak verlegen met cadeautjes van Westerlingen vaak verlegen met cadeautjes van migranten voor verleende professionele hulp. migranten voor verleende professionele hulp.

Cadeaus passen in een cultuur waar hulpverlening Cadeaus passen in een cultuur waar hulpverlening gebaseerd is op uitwisselen van diensten en gebaseerd is op uitwisselen van diensten en goederen.goederen.

26-05-2008DIVERSITEIT 34

Page 35: College 3 Pos

35

Interculturele Interculturele competentiescompetenties

ken je eigen achtergrond/ je culturele bagageken je eigen achtergrond/ je culturele bagage

hoe zit je familie in elkaarhoe zit je familie in elkaar

wat zijn de belangrijke boodschappen die je wat zijn de belangrijke boodschappen die je hebt meegekregenhebt meegekregen

Daarna kun je je verdiepen in de ander o.a.Daarna kun je je verdiepen in de ander o.a.

collectief of individueel systeem?collectief of individueel systeem?

wat zijn de feiten over (migratie)verledenwat zijn de feiten over (migratie)verleden

welke opvattingen heeft men over ………..?welke opvattingen heeft men over ………..?

wie zijn de gezagsdragers in de familie? wie zijn de gezagsdragers in de familie?

Page 36: College 3 Pos

36

Instrumenten voor de Instrumenten voor de interculturele dialooginterculturele dialoog

het belangrijkste instrument is het het belangrijkste instrument is het genogramgenogram

het gebruik van het gebruik van contextuele vragencontextuele vragen

TOPOI model TOPOI model

het het levensverhaallevensverhaal: familie, cultuur, eten, etc.: familie, cultuur, eten, etc.

getuigengetuigen: vertellen over traumatische : vertellen over traumatische ervaringen b.v. voormalig politiek gevangene ervaringen b.v. voormalig politiek gevangene

mentaliserenmentaliseren: kunnen zien en benoemen van de : kunnen zien en benoemen van de eigen emoties t.o.v. de ander (het vermogen tot eigen emoties t.o.v. de ander (het vermogen tot metacommunicatie) metacommunicatie)

Page 37: College 3 Pos

37

TOPOI - modelTOPOI - model

T = TaalT = Taal Verstaan we elkaars taal?Verstaan we elkaars taal?

O = OrdeningO = Ordening Communiceren we vanuit het zelfde referentiekader?Communiceren we vanuit het zelfde referentiekader?

P = PerspectiefP = Perspectief Welke persoonlijke perspectieven spelen een rol?Welke persoonlijke perspectieven spelen een rol?

O = OrganisatieO = Organisatie Is iemand op de hoogte van de manier hoe iets is georganiseerd ?Is iemand op de hoogte van de manier hoe iets is georganiseerd ?

I = InzetI = Inzet Zette we ons genoeg in om elkaar te Zette we ons genoeg in om elkaar te begrijpen? begrijpen?