Collectieve gebiedsontwikkeling
description
Transcript of Collectieve gebiedsontwikkeling
Gemma van der Ploeg1 november 2011
Collectieve gebiedsontwikkeling
Wil je snel lopen, loop dan alleenWil je ver komen, loop dan samen
Collectieve gebiedsontwikkeling
?
Zes mannen uit IndiaDie hielden van lerenZij kwamen bij een olifant en wilden die observeren Ze waren allemaal blindHoe zouden zij zich weren
De eerste viel tegen zijn flank en riep dit is een muurDe tweede voelde hem aan zijn tand en zag ‘m als een speerDe derde zat aan zijn slurf en noemde hem een slangDe vierde betaste zijn knie en zag ‘m aan voor een boomDe vijfde pakte zijn oor en beschouwde ‘m als een waaierDe zesde kreeg een zwieper met zijn staart en riep au het is een touw
En zo riepen de mannen allemaal door elkaarEn ieder bleef erbij dat hij het goed zag, heel alleenMaar hoewel iedereen een stuk zag, gelijk had er geen één
Moraal van dit verhaal:Zoals zo vaak in dit soort strijdSchreeuwt iedereen voor tienNiemand ziet het punt van een anderMet alle gevolgen van dien
En dus hebben ze het over een olifant Die zij nooit hebben gezien.
Vrij naar John Godfrey Saxe (1816-1887)
Zes blinde mannen en een olifant
• Wat is collectieve gebiedsontwikkeling?• Waarom kiezen voor collectieve gebiedsontwikkeling?• Wanneer kiezen voor collectieve gebiedsontwikkeling?• Wat zijn belangrijke condities voor succes / valkuilen?• Hoe ziet een collectief gebiedsontwikkelingstraject eruit?• Hoe bepaal je de participanten?.• Hoe zorg je dat alle partijen meedoen? Hoe belangrijk is een
communicatiestrategie?• Wat als je eenmaal een collectieve gebiedsvisie hebt? • Wat vraagt het van mij als opdrachtgever / participant?• Collectieve gebiedsontwikkeling: een voorbeeld
Agenda
Wat is collectieve gebiedsontwikkeling?
Als alle belanghebbende partijen zich, ieder voor zich en collectief eigenaar voelen van de gezamenlijk ontwikkelde gebiedsvisie en het
bijbehorende uitvoeringsprogramma daar vanuit hun eigen organisatie echt naar handelen
en bereid zijn totwederzijdse verantwoording en onderlinge afstemming
Collectieve gebiedsontwikkeling
Collectieve gebiedsontwikkeling
• Kijkt vanuit het geheel
• Werkt vanuit een collectieve ambitie waar iedereen profijt van heeft
• Maakt gebruik van de volle rijkdom aan ambities, (ervarings)kennis, informatie, middelen en beïnvloedingsmogelijkheden die bij alle partijen aanwezig zijn
• Bestaande ideeën krijgen de gelegenheid te gronden en te groeien
• Leidt van klagen naar enthousiasme en meedragen
• Creëert eigenaarschap en verdieping van de (samenwerkings-)relaties met andere partijen
• Zet een vliegwiel in gang
Participatieladder
Positioneringcollectieve gebiedsontwikkeling
Het gaat erom de brug te bouwenterwijl we erover lopen
Robert E. Quinn
Waarom collectieve gebiedsontwikkeling?
Waarom collectieve gebiedsontwikkeling
• Door alle onzekerheden van dit moment, valt er nauwelijks nog te plannen
• We zullen steeds meer de brug moeten bouwen terwijl we er al over lopen
• Dit kan door de energie op te zoeken van mensen en organisaties die bereid zijn te investeren
• Iedereen kan een sprong vooruit maken door de aanwezige energie te bundelen in een collectieve, actiegerichte gebiedsvisie, waaraan iedereen zich wil binden om deze te verwezenlijk
Taaiheid vraagstukkenneemt toe
Veel belanghebbendenfragmentatie
Ontwikkelingen versnellenToekomst is niet te
voorspellen
Grote diversiteitonuitgesproken
normen, waarden, ambities
Waarom collectieve gebiedsontwikkeling
• Gebiedsopgaven overstijgen de verantwoordelijkheid en autoriteit van één van de betrokken partijen
• Claimen van de opgave of doorschuiven naar één van de partijen is geen optie
• Iedere partij (intern/extern) op zich is in staat de opgave te frustreren
• Onderlinge afhankelijkheid is een gegeven
Partijen hebben elkaar steeds harder nodig voor het verwezenlijken van hun ambities
Waarom collectieve gebiedsontwikkeling
Waarom collectieve gebiedsontwikkeling
Wanneer collectief?
Als• er nieuwe of veranderende externe omstandigheden
zijn
• organisaties een beweging (transitie) naar de toekomst willen/moeten maken
• je het gevoel hebt dat de bestaande manier van werken niet meer vruchtbaar is
• je de wij-zij cultuur, die tot compromissen leidt, wilt doorbreken en op zoek wilt gaan naar een nieuw perspectief, waar iedereen beter van wordt
Wanneer collectief?
Condities voor succes
“The magic is not in the method.
It’s in the people who use it.”Marvin Weisbord
• Bestuurder / opdrachtgever die weet wat zijn eigen ambities zijn én in co-creatie gelooft (durft inhoud los te laten)
• Helderheid over de kaders + status resultaat• Een plannings- / regiegroep• Een inspirerende en engagerende opgave• Van begin af aan alle belangen in het proces betrekken• Voldoende tijd voor iedereen om de gezamenlijke opgave te
doorgronden en eigen te maken• Duidelijkheid over het te doorlopen traject• Ruimte voor iedereen om verantwoordelijkheid te nemen
voor zijn eigen handelen
Condities voor succes
VerledenWaar komen we / ik vandaan?
HedenWat komt er op ons / mij af?
Waar staan wij/ ik nu?
ToekomstWat willen we met elkaar bereiken?
Wat moeten we doen om daar te komen?
HedenWat ga ik / wij bijdragen?
Hoe organiseren we e.e.a. met elkaar?
initiatief
uitvoering
Condities voor succes
Valkuilen
• Meer in het proces willen beheersen dan je vanuit je eigen rol en positie kan beheersen
• Geen eigen visie
• De verkeerde vraagstelling
• De verkeerde deelnemers
• Onvoldoende borging van het traject bij de participerende organisaties -> geen visie op het eigen belang van samenwerken
• Procesbegeleider / projectmanager die niet in staat is tot een onafhankelijke rol
Het kan op veel manieren
Collectief gebiedsontwikkelingstraject
Collectief gebiedsontwikkelingstraject
Collectief gebiedsontwikkelingstraject
mini-atelier
met alle partijen
definitiecollectieve
opgave
gebiedsvisieuitvoerings-programma+ convenant
werkboek atelier
weekvisie +acties
werkateliers
Hoe bepaal je de participanten?
Centrale opgave Wie zijn de belanghebbenden?
Hoe bepaal je de participanten?
De belanghebbenden:A hebben invloed
R hebben toegang tot resources
E beschikken over de juiste expertise (kennis en ervaring)
I hebben informatie die andere niet hebben
N hebben een bepaalde ‘need‘ en inzicht in consequenties keuzes
Hoe bepaal je de participanten?
Hoe zorg je dat alle partijen meedoen?
• Inspirerende en engagerende opgave
• Helder proces
• Aansprekende uitnodiging- waarin aanleiding, opgave, belang aanwezigheid, proces en
werkwijze, te beantwoorden vragen, kaders en het vervolg staan aangegeven
• Persoonlijke uitnodiging
• Reuring via social media
Hoe zorg je dat alle partijen meedoen?
Hoe zorg je dat alle partijen meedoen?
• Persoonlijk gesprek door initiatiefnemers + persoonlijke uitnodiging
Belang communicatiestrategie?
Belang communicatiestrategie
• Wees open en transparant naar iedereen en laat gedurende het gehele traject zien waarmee je bezig bent
• Zet daarvoor alle communicatie-middelen in die er zijn
• Als je zelf niet voor de juiste communicatie zorgt, dan vertellen anderen wel je verhaal (positief of negatief)
• Ga ook via social media met mensen in gesprek over de collectieve opgave en hun ambities
Belang communicatiestrategie
Eenrichtingsverkeer
Tweerichtingsverkeer
BeïnvloedenBekendmaken
Informeren Overreden
Dialogiseren Formeren
• Bepaal met wie je op welk moment in het proces op welke wijze, waarover communiceert
Bron: B. van Ruler
Na de collectieve gebiedsvisie
• Lichte coördinatiestructuur gericht op een samenhangende uitvoering van alle projecten en voortgangsbewaking
definiëren ontwerpen realiseren
leven wonenwerkenPROJECTEN voor-
bereiden
DOELGROEPEN
BETROKKENEN
borgen en bewakencollectieve ambities
onderlinge afstemming en overleg over projecten
TAFEL VAN .....
collectieve gebiedsvisieuitvoeringsprogramma
spelregels enafspraken
samenwerking
Na de collectieve gebiedsvisie
Gezamenlijke
communicatiestrategie
Na de collectieve gebiedsvisie
• Spelregels voor samenwerking ...
– open en constructief naar elkaar opstellen – elkaar tijdig informeren over voornemens die
invloed kunnen hebben op de collectieve ambities
– elkaar voldoende ruimte bieden om op ieders plannen en uitvoering invloed uit te kunnen oefenen
– participatie belanghebbenden is way of life, met een voor iedereen aantrekkelijk vormgegeven proces
– alle resultaten worden vastgelegd en helder en voor iedereen toegankelijk aangeboden
Wat vraagt het van mij?
?
ik zie mezelf ik zie jou
ik zoek je op
we creëren synergie met elkaar,tillen elkaar naar een hoger niveau
ik zie mezelf ik stereotypeer jou
ik negeer je of doe alsof ik je respecteer
ik vecht, vlucht of kom tot een wankel compromis met je
VAN ... ... NAAR
Wat vraagt het van mij?
Bron: Stephen R. Covey
Wat vraagt het van mij?
tekst
Bron:Claes F. Janssen
Wat vraagt het van mij?
DOMEIN VAN VERANDERINGDOMEIN VAN TRANSFORMATIE
binnenwereld zichtbaar gedrag
systemen en processencultuur
Bron: Ken Wilber
Collectieve gebiedsontwikkeling
Een voorbeeld
Gebiedsvisie Midden-Delfland® 2025
Startsituatie
• Enige nog authentiek polderlandschap in Randstad Zuidvleugel
• Ontwikkelingen– einde Reconstructiewet– nieuwe gemeente Midden-Delfland– laatste visie 25 jaar oud
• > 60 belanghebbende partijen
• Uiteenlopende claims – water, wonen, werken, verkeer glastuinbouw, veeteelt,
recreatie, natuur, cultuur-historie
• Worstelende wethouder: hoe op een vernieuwende manier al deze opgaven tegemoet te treden?
Hij nodigt sleutelfiguren uit een regiegroep te vormen
Werkconferentievindt plaats, Resultaat:
collectieve gebiedsvisieen uitvoeringsprogramma
Wethouder ziet participatie als een kans
Regiegroep organiseert m.b.v. planningsgroep
het proces + communicatie-activiteiten
Belanghebbenden definiëren met elkaar collectieve
opgave
Iedereen pakt zijn projecten opKwartiermaker verbindt
activiteiten1
2
34
6
5
Het traject
gemeenteraadstelt gebiedsvisie
unaniem vast
Het traject
Voorbereiding conferentie / werkatelier
Uitnodiging Krant met visiesuiteenlopende partijen
Pas met recht op beperkte middelen voor voorbereidende activiteiten participanten
Werkconferentie in een stal midden in het gebied
Effect van het proces ...
Merkbaar: iedereen ervaart het resultaat als ‘zijn’ resultaat
Zichtbaar: alle acties worden in onderlinge samenhang uitgevoerd ...
Effect van het proces ...
Voelbaar : iedereen committeert zich aan zijn acties...
Effect van het proces ...
“The magic is not in the method. It’s in the people who use it.”
Marvin Weisbord
Collectieve gebiedsontwikkeling
Interesse in een workshop, masterclass of training?Neem contact op!
Gemma van der Ploeg06 20393618
Collectieve gebiedsontwikkeling
www.kaapz.nlpioniers in cocreatie