Is coaching in het bedrijfsleven nuttig of een nieuwe hype die uit de sportwereld overwaait?

Annemie Van Ooteghem Professioneel Coach & Business Trainer

www.beholdtheturtle.be

De media laat ons zien....

dat er zowat voor alles een coach is

gezondheidscoach businesscoach

personal coach voedingscoach

financiële coach stemcoach

sportcoach executive coach

coach in tv-programma’s als ‘The Voice’

Term ’coach’ bekend uit de sport

The Inner Game of Tennis

‘De tegenstander in je eigen hoofd is sterker dan degene die aan de andere kant van het net staat.’

innerlijke belemmeringenTimothy Gallwey

Tienkamper - Hans Van Alphen

• “Op de meeting van Götzis in Oostenrijk (een van de belangrijkste jaarlijkse tienkampen), scoorde ik vorig jaar nauwelijks meer dan 8.000 punten. Toen hebben we besloten er een mental coach bij te betrekken. Ik had dat altijd onzin gevonden, zo’n mentale coaching. Maar goed, er moest iets gebeuren.”

• “Het klikte met die coach en het valt niet te ontkennen dat zijn bijdrage resultaat heeft opgeleverd. Ik heb een knop leren omdraaien. Sinds eind vorig jaar lukt het me eindelijk om te laten zien wat ik kan.”

• “…. Het helpt me om los te laten : niet meer piekeren over de precieze houding van mijn pink, want daar gaat het in de wedstrijd eigenlijk niet meer om. Ik heb alle nodige bewegingen al zo vaak uitgevoerd, ik ken ze door en door. Ik moet daarop vertrouwen.”

Artikel, De standaard, 2012

Historiek• Coaching is niet nieuw. Socrates leerde ons de kunst van het

vragen stellen al 2500 jaar geleden.

• Pioniers : Brit John Whitmore (race piloot) , Timothy Gallwey (tennis, e.a.), Alan Fine (GROW-model)

• Coaching als beroep is beïnvloed door verschillende expertisegebieden zoals : Psychologie, Change Management, Performance Management, Leadership & Development, NLP, Transactionele Analyse, Systemiek,..

• Er zijn diverse stromingen en ‘modellen’ binnen de coachings-wereld. Doel is altijd ‘beste uit mensen’ halen om hun persoonlijke of professionele doelen te bereiken.

4 dimensies in elke definitie coaching :

Coaching1.verruimt bewustzijn en doet appèl op reeds aanwezig potentieel

2.bevordert zelfsturing & verantwoordelijkheid3.is resultaatgericht

De coach4. fasciliteert het groeiproces van de coachee

Situering coaching

Uit ‘Ik wil een coach’ - Marleen Boen, Leen Lambrechts, Geoerges Anthoon, Lannoo 2012

Bewustwording als basis voor gedragsverandering

Leen Lambrechts, Master Mental Coaching - The Coaching Square

Doel van coaching in organisaties

• Verbeteren van prestaties en leermogelijkheden van medewerkers door hun potentiële kwaliteiten aan te spreken

 • Professionele en persoonlijke ontwikkeling van

medewerkers stimuleren en hun zelfsturend vermogen vergroten

 • Zelfoplossend vermogen van medewerkers vergroten

waardoor ze leren om in probleemsituaties zelf creatieve, realistische oplossingen aan te dragen

Effect van coaching in onderneming

• Je evolueert, kijkt anders naar jezelf, je groeit en verandert in functioneren. De omgeving verandert mee

• Bewuster voor je job kiezen en daardoor (weer) volop gemotiveerd werken

• Een medewerker die in zijn kracht staat presteert beter en is gelukkiger op zijn werk (klanten voelen dat!..)

• Door sterkere verbondenheid met jezelf, beter overeind blijven in een sterk veranderende business omgeving

• Coaching na training zorgt voor verdieping en duurzame verandering

Mensen in beweging brengenAnje-Marijkcke van Boxtel Schouten & Nelissen nov 2012

Coachen én leiding geven...

Coachen = sturen op proces van zelflering, zelfsturing en ontwikkeling

Leiding geven = sturen op taken : inhoud, techniek, kennis, efficiënt

resultaten halen en meerwaarde genereren voor de organisatie

Fases in een coachingsgesprek

1. Doelbepaling

2. Realiteitstoetsing

3. Opties verzamelen

4. Keuze- en afsprakenproces

5. Opvolging van de resultaten

Concreet model : grrow Timothy

Gallwey

 

GOAL : Wat wil je bereiken? Doel?  

REALITY : Hoe is het nu?  RESISTANCE: Wat blijft lastig/moeilijk? Wat is de hindernis hierin? Wat houdt je tegen om…. ? Wat wil je nog overwinnen?

 OPTIONS : Wat zijn keuzemogelijkheden? Opties, hulpbronnen, strategie...

WHAT : Wat kun je nu al doen/aanpakken? Wat wordt je eerste actie? Wat zou je nog meer kunnen doen? Hoe weet ik dat?

De kunst van coachen is de kunst van het vragen stellen

Een coachende attitude betekent vooral, jezelf en anderen ontdekkende vragen stellen

Denken bepaalt het handelen

Het open gesprek, met ontdekkende vragen, kan bruggen slaan tussen de innerlijke en uiterlijke werkelijkheid. Zo krijg je het denken in beweging en daardoor het handelen.

Coachen van competenties

• coachen op concreet gedrag• werken op relatie tussen competenties en gewenste

resultaten

Coachen op overtuiging

• Belemmerende of saboterende overtuiging helder krijgen• Deze overtuiging ombuigen tot een vermogende

overtuiging (uit mentaal karrespoor komen...)• Nieuw gedrag installeren

Coachen van competentiesEnkele voorbeelden:

Ik start als leidinggevende en voel toch wat onzekerheid

Hoe kan ik assertiever overkomen in vergaderingen?

Ik wil meer empatisch leren reageren - Beter samenwerken

Leren neen zeggen

Mijn stressbestendigheid tijdens hectische periodes

Mijn planning en organisatie loopt in het honderd

Moeite met het nemen van grote beslissingen

Men verwijt me dat ik niet flexibel reageer

Coachen op overtuigingen

• Wie zelfbewust is, is een egoïst want hij kiest enkel voor zichzelf...

• Ik kan geen leiding geven want ik voel me geen ‘baas’ over anderen ...

• Ik moet anderen helpen want anders vinden ze mij geen goede collega...

• Er is mij altijd ingepompt : jij zal toch niets bereiken want je bent niet ‘slim’...

• Hulp vragen is een teken van zwakte... • Ik ben gewoon een warhoofd, daarom heb ik geen

structuur in mijn job....

De nieuwe leiderschapstijl

‘If you think you are leading, and no one is following you,

then you are only taking a walk’ - Spreekwoord uit Afganistan -

Oplossingsgericht management & coaching - Louis Cauffman

TIPS voor de leidinggevende en HRM-er:

• Stel oplossingsgerichte vragen ipv kant-en-klare antwoorden te geven• Ondersteunen ipv controleren• Vraag je af wat er anders kan ipv wiens fout het is• Kleine veranderingen hebben vaak grote gevolgen. Zet dus kleine stapjes vooruit• Doen ipv denken• ‘Ik wil, ik kies ervoor’ in plaats van ‘moeten’• Houd het simpel ipv alleen grondige veranderingen de moeite waard te laten zijn• Kijk naar kansen i.p.v. gefixeerd te blijven op problemen en op wat niet werkt• Sta onbevangen open voor het onverwachte in plaats van de expert uit te

hangen • Bescheidenheid en een vragende opstelling ipv arrogantie en ego

Krachtige overtuiging als coach

22

Wat achter ons ligt,

en wat voor ons ligt,is niets vergeleken

met wat in ons ligt

- Ralph Waldo Emmerson -

BIJLAGEN

• Kerncompetenties van de Coach – ICF

• Hoe kies je een externe coach?

• Bronnen en Literatuur

De 11 kern competenties van een Coach volgens ICF

Deze competenties worden gerangschikt in 4 categorieën:

Vastleggen van de grondslagen van de relatie met de klant• 1. Respecteren van de ethische richtlijnen en de professionele normen.• 2. Begrijpen welke de noden van de klant zijn en een oplossing aanbieden die beantwoordt aan deze noden.

Verstevigen van de relatie met de klant• 3. Opbouwen van een relatie die berust op vertrouwen en respect.• 4. Communiceren op een open, soepele en geruststellende manier.

Communiceren met de klant• 5. Een bijzondere aandacht vestigen op zowel de verbale als de niet-verbale communicatie en bevorderen van de

persoonlijke expressie van de klant.• 6. Stellen van pertinente vragen.• 7. Communiceren op een directe en indirecte manier.

Leren hoe men « succesvol leert slagen »• 8. Integreren en evalueren van alle informatiebronnen en voorstellen doen om de vooraf bepaalde objectieven te behalen.• 9. Creëren van continue leeropportuniteiten met de klant, zodat hij reageert in de richting van de gewenste resultaten.• 10. Plannen en opstellen van objectieven met de klant.• 11. Concentreren van de aandacht op wat belangrijk is voor de klant en hem de verantwoordelijkheid laten nemen voor zijn

acties.

Hoe kiest U een externe coach?

• Wat is zijn of haar motivatie om te coachen?• Welke opleiding heeft de coach genoten?• Is hij of zij gecertificeerd? Hoe en door wie?• Wat zijn de ethische principes die de coach naleeft?• Waar deed de coach ervaring op? • Welke soort trajecten liggen deze coach het best? Welke modellen

gebruikt hij of zij?• Hoe gevarieerd en gepersonaliseerd is zijn of haar aanpak?• Hoe ervaart u de coach zelf bij het kennismakingsgesprek?• In welke mate is de coach beschikbaar via telefoon en/of mail

tussen twee coaching gesprekken door?• Hoe gaat de coach om met vertrouwelijkheid, discretie, feedback?• Laat hij of zij zichzelf nog coachen?

Bronnen en Literatuur

• Alles wat je aandacht geeft, groeit. De kunst van het ‘transparant’ managen. Cora Smit Reed Business Amsterdam 2009

• Bezieling en kwaliteit in organisaties, Daniel D. Ofman Servire, 2004

• Change your questions change your life 10 powerful tools for life and work – Marilee Adams – Berett Koehler Publishers

• Coachend leiderschap Marieta Koopmans Thema 2010

• De zeven eigenschappen van effectief leiderschap Stephen R. Covey Business Contact 2008

• De One Minute Manager en de apenrots Ken Blanchard Business Contact 2010

• Feel the fear and do it anyway Susan Jeffers, Vermilion Londen 2007

• Heb lef, durf te veranderen Tica Peeman, Uitgeverij boom/nelissen 2011

• Het grote boek over coachend leidinggeven Joost Crasborn en Petra Sevinga Thema 2011

• Hoe haal ik het beste uit mijn team? Vaardigheden voor de effectieve teamcoach – David Clutterbuck

• Ik wil een coach - Marleen Boen, Leen Lambrechts, Georges Anthoon Lannoo 2012

• 80 Tips voor resultaatgericht coachen - Willem Verhoeven - Die Keure 2008

• Wie heeft mijn kaas gepikt? – Spencer Johnson & Kenneth Blanchard – Business Contact

• Opleidingssyllabus ROOT en GROW voor de opleiding tot ICF gecertifiëerde coach - The Coaching Square 2011 - 2012