CLB en crisismanagement CLB en crisismanagement in schoolin school

Crisisinterventie in school Meerwaarde van het CLB

InhoudstafelInhoudstafel1. Inleiding…

2. Kader

3. Rol CLB

4. Stappenplan begeleiding critical incident

5. Schoolbegeleiding

6. Leerlingenbegeleiding

7. Externen

8. Opvolging crisis

9. Debriefing

1. Inleiding1. InleidingEen jaartje crisissen…Een jaartje crisissen…

februari: zelfdoding directeur basisonderwijs

februari: poging tot zelfdoding op school van ll 6e SO

maart: open TBC-besmetting in SO-school

april: leerkracht verongelukt in paasverlof

mei: leerling uit SO pleegt moorden in Antwerpen

mei: copycat gedrag in Kortrijk ll uit zelfde SO-school

juni: leerling 3 kl overleden na lange ziekte

september: leerling 2e lj verongelukt met de fiets naar school

december: onrustwekkende verdwijning drie ll uit BaO-school

2. Kader2. Kader

Wat is een crisis?

Verschil tussen gewone crisis en critical incident (ernstige crisis)?

Wanneer doet CLB een interventie?

Wat doet CLB – wat doet de school?

2. Kader2. KaderEen “gewone” crisis versus “critical incident”

Een gewone crisis beschouwen wij als een gebeurtenis die een dusdanige impact heeft op de emoties van leerlingen en leerkrachten dat zij tijdelijk niet in staat zijn om op een normale manier te functioneren binnen het klas- en schoolgebeuren.-> crisis van individuen

Bij een critical incident zijn er gebeurtenissen die een dusdanige impact hebben op de emoties van zowat alle leerlingen en zowat alle leerkrachten dat de school tijdelijk zelfs niet in staat is om op een normale manier te functioneren. -> crisis van de school als systeem

3. Rol CLB3. Rol CLBMoet / kan CLB hierin een rol spelen?– zonder twijfel: ja– niet expliciet voorzien in opdracht van CLB (cfr CLB-profiel) – in de praktijk: gevraagd door school / politie / ped. begel. / …– is niet mogelijk “vanuit de losse pols”

Werkingsprincipes– Deskundigheid en kwaliteit

-> voorafgaande vorming noodzakelijk-> samenstellen van crisisbegeleidingsteam-> uitwerking stappenplan, draaiboek

– Multidisciplinair werken-> alle disciplines betrokken (zeker artsen niet vergeten!) -> volledig team (CLB) kan betrokken worden

– Vraaggestuurd werken-> bij voorkeur, maar stap naar school kan ook vanuit CLB

– Subsidiair werken-> wat de school kan, doet de school-> CLB kan wel proces bewaken en ondersteuning bieden

3. Rol CLB3. Rol CLBCrisisbegeleidingsteam– Identificeerbaar team van CLB-medewerkers

Terug te vinden ledenlijstRuim team nodig (zekerheid op teamsamenstelling)

– Multidisciplinair samengesteldNiet te vergeten: directeur, onthaalmedewerker, arts

– Voorafgaand opleiding te volgenAlgemeen: inzicht in crisisprocessen op individueel niveau en schoolniveau, strategie van benadering, opbouw stappenplan, …Psychologisch aspect: rouw- verlies- verdrietreacties bij diverse actoren (ll, lkr, directie, ouders, …)Medisch aspect: fysische reacties (shock, hyperventilatie, …)Sociaal aspect: betrokkenen, ouders, omgeving, pers

4. Stappenplan 4. Stappenplan begeleiding critical incidentbegeleiding critical incident

1. Aanmelding2. Vraagverheldering3. Interne planning crisisbegeleiding door CLB

checklist4. Begeleiding school

checklist5. Begeleiding leerlingen6. Omgaan met externen7. Opvolging crisisbegeleidingsteam en afsluiting8. Debriefing

4. Intern stappenplan (1)4. Intern stappenplan (1)

1. Aanmelding (onthaal)

draaiboek bij aanmelding

betrokkenheid onthaalmedewerker

samenroepen crisisbegeleidingsteam

4. Intern stappenplan (2)4. Intern stappenplan (2)

2. Vraagverhelderingontvangst van de aanmelding en opvang van de aanmelder

info uit eerste contact

info uit vervolgcontact

eerste voorlopige maatregelenexterne hulpdiensten?

slachtoffer/dader?

wie nog verwittigen?

onmiddellijke opvang van wie?

pers?

afspraak timing voor komende twee uur

nog dingen te melden?

4. Intern stappenplan (3a)4. Intern stappenplan (3a)

3. Planning crisisbegeleiding (bijeenkomst crisisteam)

Samenstelling

bepalen samenstelling

persoonlijke betrokkenheid / afstand

engagement voor het hele centrum

Briefing incident

Betrokkenen (slachtoffer/dader)

Andere crisishulp

Acute situaties?

Checklist intern stappenplan (3b)Checklist intern stappenplan (3b)

ChecklistCLB-personeel

Onthaal en telefonieopvang

Opvolgen pers

Achtergrondinfo

Opsplitsing crisisteam (in school / standby)

Kennis/vaardigheden

Actieplan schoolbegeleiding

Actieplan leerlingenbegeleiding

Beperkingen

Wat zijn we vergeten?

Afspraken over communicatie (intern)

Plannen nieuw overleg

5. Schoolbegeleiding5. Schoolbegeleiding

Actieplan schoolbegeleidingDoelSamenstellingEerste opvangOverlopen checklist vraagverhelderingUpdate nieuwe informatiePlanning opmaken voor komende urenAfspraak CLB-begeleidingAfspraak nieuw overleg

Checklist schoolbegeleidingChecklist schoolbegeleidingChecklist

Beleid- iedereen op de hoogte?- emotionele toestand leden schoolteam- de lopende zaken- doorgaan of niet?- langere termijnplanning

Dader

– stand van zaken– begeleidende stappen– bezittingen– ouders en verwanten– aanwezigheid op school

Vervolg checklist

Slachtoffer– stand van zaken– begeleidende stappen– Bezittingen– ouders en verwanten– herstelproces?

Bij sterfgeval– mededeling– initiatieven op korte termijn– initiatieven op lange termijn

Vervolg checklist

Leerlingenzie actieplan leerlingenbegeleiding

Leerkrachten– briefing leerkrachten (kerngroep) korte termijn– personeelsvergadering– opvang leerkrachten in crisis

Ouders– briefing betrokken ouders korte termijn

– benadering ouders middellange termijn

6. Leerlingenbegeleiding6. Leerlingenbegeleiding

de klasgroep korte termijnde klasgroep lange termijnde andere leerlingengroepenopvang leerlingen in crisis

primaire reactiesecundaire reactie

risicoleerlingenlijst op te volgen leerlingen

6. Checklist externen6. Checklist externen

relevante betrokkenen– ouders / buren – inrichtende macht, ouderraad– politici

de media– pers volgen (anticiperen / reageren)– persconferentie (wie, welke vragen, welke antwoorden)

(in geen geval CLB)– andere interventies van de media– briefing leerkrachten of directie – briefing leerlingen– wat met verdere persvragen

7. Opvolging crisis7. Opvolging crisis

Verdere planning– overleg crisisteam

korte termijn (maximum drie dagen)Planning, opvolgingInterne draagkracht en ventilatie

– opvolging crisis in schoolSchoolsysteemIndividuele leerlingen

8. Debriefing8. DebriefingAfsluiten voor CLB

afsluiten crisisbegeleiding voor centrumformeel beëindigen crisisbegeleidingsteamplannen verdere opvolging crisis door schoolteam

Afsluiten van crisisbegeleiding met school(systeem)Essentieel punt, heel belangrijkEvaluatie van aanpak (positief en werkpunten)Opvolging en afspraken over toekomst

Met wie?Directieteam/schoolteam (samen met CLB)Leerkrachten (bij voorkeur met directie school)Leerlingen (bij voorkeur met leerkrachten)Crisisbegeleidingsteam (intern in CLB)

De adrenaline…De humor…

9. Slot9. SlotNever try this at home!

vragen