Circulaire economie en gedragsbeinvloeding door Vera Dalm voor VNG en IenM nov 2016

49
Vera Dalm directeur Voorlichtingsorganisatie Milieu Centraal @veradalm [email protected]

Transcript of Circulaire economie en gedragsbeinvloeding door Vera Dalm voor VNG en IenM nov 2016

Page 1: Circulaire economie en gedragsbeinvloeding door Vera Dalm voor VNG en IenM nov 2016

Vera Dalm

directeur

VoorlichtingsorganisatieMilieu Centraal

@veradalm

[email protected]

Page 2: Circulaire economie en gedragsbeinvloeding door Vera Dalm voor VNG en IenM nov 2016

Missie

Consumenten helpen

duurzame keuzes te maken

Page 3: Circulaire economie en gedragsbeinvloeding door Vera Dalm voor VNG en IenM nov 2016

Voorlichtingsorganisatie

• Opgericht door de overheid (VROM -1998)

• Onafhankelijke positie.

• Stichting met tri-partite Bestuur: overheid, bedrijfsleven, maatschappelijke organisaties

• Wetenschappelijke Raad (PBL, RIVM, universiteiten)

• Financiering: 2/3 overheid, 1/3 samenwerkingspartners

• Team: onderzoekers, communicatieadviseurs, online

Page 4: Circulaire economie en gedragsbeinvloeding door Vera Dalm voor VNG en IenM nov 2016

Milieu Centraal

Per dag 8-10.000 bezoekers op milieucentraal.nl

Vindbaarheid / Googleranking: 8

Vraagbaak voor journalisten

Media: rtv, print, online & sociale media

Samenwerking met overheden, bedrijven en organisaties

Page 5: Circulaire economie en gedragsbeinvloeding door Vera Dalm voor VNG en IenM nov 2016

5

Page 6: Circulaire economie en gedragsbeinvloeding door Vera Dalm voor VNG en IenM nov 2016

6

Afval -> circulair

Page 7: Circulaire economie en gedragsbeinvloeding door Vera Dalm voor VNG en IenM nov 2016

7

Goed scheiden

Page 8: Circulaire economie en gedragsbeinvloeding door Vera Dalm voor VNG en IenM nov 2016

Wat doen we goed: papier en glas

Wat behoeft aandacht: kunststof en textiel

Opvallend: 30 % (4,5 kg pppj) van de weggegooide elektrische apparaten is kwijt

8

Page 9: Circulaire economie en gedragsbeinvloeding door Vera Dalm voor VNG en IenM nov 2016

• Kleine elektrische apparaten

• GFT is niet mogelijk

• Onduidelijk welke kunststof wel/niet in plasticbak mag

• Kleine restjes vet uit de pan

• Vleesverpakkingen stinken, gaan dus niet apart

• Plastic is te veel om lang te bewaren

9

Voorbeeld

Uit enquête afvalcongres: met welke fractie heeft u /uw gezin de meeste moeite om het apart te houden?

Page 10: Circulaire economie en gedragsbeinvloeding door Vera Dalm voor VNG en IenM nov 2016

10

Hoe maken mensen keuzes?

Page 11: Circulaire economie en gedragsbeinvloeding door Vera Dalm voor VNG en IenM nov 2016

11

Klantreis boodschappen

Page 12: Circulaire economie en gedragsbeinvloeding door Vera Dalm voor VNG en IenM nov 2016

Gemak en informatie

Motivaties

Sociaal

Economisch / rationeel

Intrinsiek

Sociale beïnvloeding

Gewoontevorming

Feedback 12

Page 13: Circulaire economie en gedragsbeinvloeding door Vera Dalm voor VNG en IenM nov 2016

13

• Gemak en informatie

Wat weten uw burgers?

Hoe weten ze dat?

Houdt u ze op de hoogte?

Page 14: Circulaire economie en gedragsbeinvloeding door Vera Dalm voor VNG en IenM nov 2016

Onduidelijk; welk afval waar?

14

Page 15: Circulaire economie en gedragsbeinvloeding door Vera Dalm voor VNG en IenM nov 2016

15

Faciliteer / gemak

afvalkalenders / apps

Page 16: Circulaire economie en gedragsbeinvloeding door Vera Dalm voor VNG en IenM nov 2016

16

Belangrijk:

Maak afvalscheiding

Makkelijk

Comfortabel

Gebruiksvriendelijk

Schoon

Lonend

Page 17: Circulaire economie en gedragsbeinvloeding door Vera Dalm voor VNG en IenM nov 2016

17

Verleiden en activerenvan weten naar intentie en gedrag (en terug!)

Page 18: Circulaire economie en gedragsbeinvloeding door Vera Dalm voor VNG en IenM nov 2016

We willen allemaal het goede doen,maar…

Page 19: Circulaire economie en gedragsbeinvloeding door Vera Dalm voor VNG en IenM nov 2016

(sociale) beïnvloeding

Nudges

Sociale norm

19

Page 20: Circulaire economie en gedragsbeinvloeding door Vera Dalm voor VNG en IenM nov 2016

Meest bekende nudge

Page 21: Circulaire economie en gedragsbeinvloeding door Vera Dalm voor VNG en IenM nov 2016

Positief inzetten

Page 22: Circulaire economie en gedragsbeinvloeding door Vera Dalm voor VNG en IenM nov 2016

22

Prompt

Page 23: Circulaire economie en gedragsbeinvloeding door Vera Dalm voor VNG en IenM nov 2016

Prime: beeld activeert norm

Onbewuste beïnvloeding

Page 24: Circulaire economie en gedragsbeinvloeding door Vera Dalm voor VNG en IenM nov 2016

Voorbeelden nudges / primes

Page 25: Circulaire economie en gedragsbeinvloeding door Vera Dalm voor VNG en IenM nov 2016

Sociale norm

25

Page 26: Circulaire economie en gedragsbeinvloeding door Vera Dalm voor VNG en IenM nov 2016

Context; hoe gedragen we ons hier?

26

Page 27: Circulaire economie en gedragsbeinvloeding door Vera Dalm voor VNG en IenM nov 2016

Graffiti versus geen graffiti Flyer aan stuur fietsHoeveel mensen gooien flyer op straat?RUG: Keizer, Lindenberg & Steg (2008)

Kracht van context / sociale norm

Page 28: Circulaire economie en gedragsbeinvloeding door Vera Dalm voor VNG en IenM nov 2016

uitkomst

28

Geen graffiti 33% Graffiti 69%

Keizer, Lindenberg & Steg (2008)

Page 29: Circulaire economie en gedragsbeinvloeding door Vera Dalm voor VNG en IenM nov 2016

Sociale norm positief neerzetten: zo doen WIJ het

29

Page 30: Circulaire economie en gedragsbeinvloeding door Vera Dalm voor VNG en IenM nov 2016

100-100-100

30

Page 31: Circulaire economie en gedragsbeinvloeding door Vera Dalm voor VNG en IenM nov 2016

31

Gewoontevorming: faciliteer

Te vaak barrières door:

• Slechte vormgeving

• Kleurgebruik

• Verwarrende boodschappen

Page 32: Circulaire economie en gedragsbeinvloeding door Vera Dalm voor VNG en IenM nov 2016

32

Faciliteren kost moeite

Page 33: Circulaire economie en gedragsbeinvloeding door Vera Dalm voor VNG en IenM nov 2016

33

Gewoontevorming: eenduidigheid

Page 34: Circulaire economie en gedragsbeinvloeding door Vera Dalm voor VNG en IenM nov 2016

34

Gewoontevorming: zet nudges / prompts in

Page 35: Circulaire economie en gedragsbeinvloeding door Vera Dalm voor VNG en IenM nov 2016

Gewoontes doorbreken?

35

Page 36: Circulaire economie en gedragsbeinvloeding door Vera Dalm voor VNG en IenM nov 2016

36

Feedback laat zien dat het loont

Page 37: Circulaire economie en gedragsbeinvloeding door Vera Dalm voor VNG en IenM nov 2016

37

communiceer

Page 38: Circulaire economie en gedragsbeinvloeding door Vera Dalm voor VNG en IenM nov 2016

38

En communiceer….

Page 39: Circulaire economie en gedragsbeinvloeding door Vera Dalm voor VNG en IenM nov 2016

39

Page 40: Circulaire economie en gedragsbeinvloeding door Vera Dalm voor VNG en IenM nov 2016

40

Ontkracht mythes

Page 41: Circulaire economie en gedragsbeinvloeding door Vera Dalm voor VNG en IenM nov 2016

41

Van afval naar circulair

Page 42: Circulaire economie en gedragsbeinvloeding door Vera Dalm voor VNG en IenM nov 2016

42

Delen / ruilen

Page 43: Circulaire economie en gedragsbeinvloeding door Vera Dalm voor VNG en IenM nov 2016

43

Verbinden

Page 44: Circulaire economie en gedragsbeinvloeding door Vera Dalm voor VNG en IenM nov 2016

44

Repareren

Page 45: Circulaire economie en gedragsbeinvloeding door Vera Dalm voor VNG en IenM nov 2016

Attentie voor 2e hands

Page 46: Circulaire economie en gedragsbeinvloeding door Vera Dalm voor VNG en IenM nov 2016

Maak het concreet

46

Welke aangrijpingspunten heeft U?

- Sociaal

- Fysiek

- Emotioneel

- Vaardigheden / kunnen

Page 47: Circulaire economie en gedragsbeinvloeding door Vera Dalm voor VNG en IenM nov 2016

Samenvattend

Gewoontes & impulsen

Weten / vinden / zien / beseffen

Willen / kunnen

Doen / blijven doen

47

Cue’s geven of

doorbreken (bv met nudges, ontwerp ruimte)

Sociale beïnvloeding / waarden / normen

Bevestiging / feedback motivatie

Page 48: Circulaire economie en gedragsbeinvloeding door Vera Dalm voor VNG en IenM nov 2016

48

Page 49: Circulaire economie en gedragsbeinvloeding door Vera Dalm voor VNG en IenM nov 2016

49

Moeite doen