22ste jaargang • nummer 6 • juni 2011

“Ik kan geen overzicht houden. Ik heb zoveel gedachten in mijn hoofd! Die leiden me erg af”, vertelt Minke. ADD staat voor Attention Deficit Disorder, een concentratiestoornis. Minke kan moeilijk haar aandacht ergens bij houden en vindt het bijvoorbeeld erg lastig om te plannen. Mensen met ADD hebben vaak andere beperkingen die aan de stoornis verwant zijn. Dyslexie is daar een bekend voorbeeld van. Minke heeft dyscalculie, een minder bekende

rekenstoornis. Minke: “Ik vind het niet verkeerd dat kinderen getest worden op zulke problemen. Het is belangrijk om te weten hoe het komt dat sommige dingen lastig voor je zijn. Pas dan kun je jezelf accepteren. Ik wilde dat ik het eerder had geweten.”

Tafels leren“De rekentafels waren een ramp op de basisschool. Als we rekenles kregen, schoot ik steeds in de stress. Mijn klasgenoten lachten mij uit en ik voelde me erg dom”, vertelt Minke. Op gegeven moment ontdekken de

leerkrachten dat zij dyscalculie heeft, maar ze beseffen niet dat dit te maken heeft

met ADD. Op de middelbare school blijft Minke met haar beperkingen

worstelen. Ze voelt zich erg tekortschieten. “De docenten

werden boos op mij omdat ik ‘mijn best niet deed’. Zelf was ik ook gefrustreerd en boos. Ik begreep niet waarom het bij mij steeds mis ging.” Uiteindelijk is Minke niet meer gemotiveerd, omdat het niet uit lijkt te maken

hoe ze haar best doet. Vooral in het derde en vierde jaar

van het VMBO voelt ze zich erg ellendig op school. Ze trekt

zich terug en doet zich anders voor dan ze zich voelt. Minke: “Ik heb jaren met een masker opgelopen.” Begin 2010 blijkt dat haar broertje en haar moeder ADD hebben. Minke besluit zich ook te laten testen en haar vermoeden wordt bevestigd. “Ik was ontzettend opgelucht. Het is zo lastig als je altijd wordt afgerekend op dingen waar je niets aan kunt doen. Ik nam het mezelf ook kwalijk. Nu bleek dat het niet mijn schuld was.”

StempelMinke is blij dat ze weet waar haar problemen vandaan komen, maar de ADD blijft een lastig punt. “Ik kan nog steeds moeilijk accepteren dat ik deze stoornis heb”, vertelt ze. “Als dingen niet lukken, voelt het voor mij nog steeds alsof ik faal. Ik probeer eraan te werken, maar dat is lastig.” Minke vindt het fijn dat ze aan mensen kan uitleggen dat ze ADD heeft, vooral aan mensen die dichtbij staan. “Als ik bijvoorbeeld afspraken met vrienden vergeet, begrijpen ze dat het écht geen desinteresse is, maar dat ik het niet kon onthouden”, vertelt Minke. “Niet iedereen begrijpt dat. Sommigen zien het als een smoesje. Wat dat betreft kun je beter een zichtbare handicap hebben. Dan snapt iedereen tenminste waarom je iets niet kunt.”

Minke (19) ontdekte twee jaar geleden dat ze ADD heeft. Deze concentratiestoornis maakt het haar soms flink lastig. “Daarom vind ik het helemaal niet erg dat ik het stempel ADD krijg”, vertelt ze. “Dan begrijpen mensen tenminste waarom ik tegen bepaalde dingen aanloop.”

“Mensen denken dat ik een smoesje verzin”

Chris nieuwsbriefMinke heeft ADD

Gelabeld voor het leven

“Eens een dief, altijd een dief”, “Hij is nu eenmaal zo”, “Een vos verliest wel zijn haren, maar nooit zijn streken”. Onze taal spreekt boekdelen. Wij houden ervan mensen in hokjes te stoppen en ze daar niet meer uit te halen. Ik ook. Het maakt het leven zo heerlijk eenvoudig. Ken je het label, dan hoef je geen moeite meer te doen om iemand verder te leren kennen. Het werkt ook andersom. Je trekt een poosje met iemand op en dan weet je het: typisch een borderliner, ADHD-er, happy emo. Kent u die laatste al? Zo niet, vraag het eens aan een jongere in uw omgeving. Sticker geplakt, persoon doorgrond en over tot de orde van de dag. Weet u waarom het diep van binnen soms zo aangenaam kan zijn? Het maakt dat wij eventjes blij kunnen zijn met wie wij zijn. Want wij zijn niet zo. Wij zijn gewoon normaal. Hoe vreemd moet die redenatie zijn in Gods ogen. Labels zijn natuurlijk op zichzelf niet altijd verkeerd. Een diagnose kan een opluchting zijn, doordat je weet wat er aan de hand is en hoe je met een bepaalde situatie om kunt gaan. Het sluit echter nooit uit dat God ons roept onze naaste te werkelijk te kennen, lief te hebben, én… voortreffelijker te achten dan onszelf (Filippenzen 2:3).

Wietske NoordzijCoördinator Chris

PRAKTISCH

Ook al is het geen hype, het labelen van het gedrag van kinderen komt dus wel regelmatig voor. Hoe komt dat toch? “We leven in een maatschappij waarin de druk om te presteren erg hoog is”, aldus Wietske. “Deze prestatiedruk gaat niet aan onze kinderen voorbij. Presteren zij niet volgens de norm, dan hebben ze ‘iets’. Ga je op zoek naar wat dat ‘iets’ zou kunnen zijn op bijvoorbeeld internet, dan word je overspoeld met allerlei checklists en zelftests. Binnen een minuut of vijf heb je op je scherm staan welke stoornis

een kind zou kunnen hebben. Op basis van een dergelijke test mag je

natuurlijk nooit een diagnose stellen! Maar dat gebeurt in de

praktijk wel.” Voor- en nadelen van labelen

Het plakken van medische stoornissen op het gedrag

van kinderen kan zowel voor-

In september 2010 zond Zembla een uitzending uit over hoe snel het labeltje ‘ADHD-er’ op een kind wordt geplakt. Het labelen van kinderen zou een hype zijn. Wat merkt Chris hiervan in de praktijk van haar werk? Wietske Noordzij, ontwikkelingspsycholoog en Coördinator van Chris: “We spreken regelmatig kinderen* die zeggen een bepaalde stoornis te hebben.” Toch zou Wietske labelen geen hype willen noemen: “Vroeger werd er ook gelabeld, maar op een andere manier. Werd een druk kind toen gewoon ‘het drukke kind’ genoemd; tegenwoordig is het een ADHD-er.”

als nadelen met zich meebrengen. Wietske: “Een label kan iemand de rest van zijn leven achtervolgen. Mensen zijn vaak niet in staat om verder te kijken dan de stoornis van iemand en zien daardoor de persoon erachter niet meer. Een ander risico is dat een kind het label als excuus gaat gebruiken en zich gaat verschuilen achter zijn/haar stoornis.” Een kind zomaar een labeltje meegeven kan dus risicovol zijn. “Daarom is het ook belangrijk dat er professionele hulp gezocht wordt als een kind afwijkend gedrag vertoont”, aldus Wietske. “Wanneer er een juiste diagnose wordt gesteld, kan dit ook zeker voordelen met zich meebrengen. Een voorbeeld hiervan is een kind met een stoornis in het autistisch spectrum dat niet in staat is om zich in te leven in anderen. Dit kind zul je op een andere manier moeten leren hoe het met anderen om moet gaan. Wanneer een kind door een dergelijke aanpak ineens wel begrijpt wat er van hem wordt verwacht, kan dit een ontzettende opluchting met zich meebrengen.

Labels plakken

Arjan die belt omdat zijn moeder onlangs is overleden. Hij heeft veel vragen over God en twijfelt aan Zijn bestaan. Arjan is ook boos op God. Wilt u bidden dat deze jongen de Heer weer mag vinden en zal ervaren dat hij al zijn vragen, verdriet en boosheid bij Hem kwijt kan?

Elise (15) die met ons belt en chat. Ze heeft veel moeilijke dingen meegemaakt en is nu terminaal ziek. Door alles heen heeft ze God vastgehouden al heeft ze wel heel veel vragen. We bemoedigen haar en merken dat we heel bijzondere gesprekken met haar mogen voeren. Wilt u Elise opdragen in uw gebeden?

Wilt u met ons bidden voor: Erika, een oudere tiener die denkt lesbisch

te zijn en niet openstaat voor God. Wilt u bidden dat ze mag leren zien wie God voor haar wil zijn?

“God kan met iedereen tot Zijn doel komen”

Een ander voordeel van een juiste diagnose is dat er gericht hulp gezocht kan worden. Er zijn organisaties en instanties die gespecialiseerd zijn in het bieden van hulp bij bepaalde stoornissen waardoor kinderen geholpen kunnen worden om met hun stoornis om te leren gaan.”

Het kind achter het labelWat kunnen ouders, kinder-, tiener-, en jeugdleiders betekenen voor kinderen die – al dan niet terecht – een label opgeplakt hebben gekregen? Wietske: “Ga eens in gesprek met het kind over zijn/haar stoornis. Hoe is het kind erachter komen, waar moet jij als volwassene op letten, wat vindt het kind moeilijk, etc. Daarnaast wil ik mensen uitdagen om niet te denken in labels, maar elk kind als individu te bekijken en er zo goed mogelijk voor te zorgen. Ga op zoek naar de gaven en talenten van iemand. Leer het kind achter het label kennen. Daarnaast is het belangrijk om kinderen te bevestigen in wie ze zijn. Vooral in wie ze zijn in Christus. En trap niet in de valkuil om te denken dat iedereen met eenzelfde stoornis hetzelfde in elkaar zit. Als je ooit een kind hebt gekend met het syndroom van Asperger, wil dat niet zeggen dat je direct weet hoe je met andere kinderen om moet gaan die ook

Asperger hebben. Ook binnen een label is er diversiteit. Leer door Gods ogen naar iemand te kijken. Voor Hem doet een label er niet toe. Iedereen is uniek en evenveel waard. God kan met iedereen tot Zijn doel komen. Label of geen label.”

*Waar in dit artikel ‘kind’ gebruikt wordt, kan ook ‘tiener’ of ‘jongere’ gelezen worden.

GebedspuntenDe gebedspunten van deze maand treft u aan op www.chris.nl.

Labels plakken

Wilt u met ons danken voor:

Eefje (16) die ongewenst zwanger is en de baby wil houden. We hebben haar in contact gebracht met een instantie die haar verder helpt. We zijn dankbaar dat Eefje passende hulp heeft gevonden. Wilt u haar – en het ongeboren kindje – ook gedenken in uw gebeden?

Esther die belt omdat haar moeder is overleden en daarom veel taken in huis op moet pakken. Een vriendin raadde haar aan naar de chat van Chris te gaan om te praten over haar gevoelens. Na het gesprek was Esther opgelucht. Wilt u danken dat Esther gekomen is en haar verhaal vertelde? Wat een geweldige mogelijkheid biedt de chatbox om in contact te komen met die tieners die we anders niet zouden spreken!

Wat te doen bij het vermoeden dat er iets niet in orde is met het gedrag van een kind?

Tips voor ouders• Bel de huisarts en vraag of u eens kunt komen praten over het

gedrag van uw kind.• U kunt ook bij De Hoop terecht voor professionele hulp aan kinderen en jongeren (zie

kader). Ook voor advies en om even van u af te praten kunt u contact opnemen met De Hoop: 078 – 6111 222.

• Pas op met zelftests en realiseer u dat alleen een psychiater een diagnose kan stellen.

Tips voor kinder-, tiener-, en jeugdleiders• Besef dat je doel nooit is om een stickertje te plakken op het gedrag van een kind,

tiener of jongere.• Bij twijfel of behoefte aan advies: neem contact op met Chris! Via help@chris.nl of

078-6111 222 denken we graag met je mee.

De Hoop helpt kinderen en

jongeren• De Kiel: kliniek voor kinder- en jeugdpsychiatrie.

Geschikt voor kinderen en jongeren van vier tot

achttien jaar psychiatrische of ernstige psychische

problemen.

• Ambulante zorg: geschikt voor kinderen en

jongeren van vier tot achttien jaar met psychiatrische

problemen. Het kind of de jongere kan bij De Hoop

terecht voor het stellen van een diagnose en/of het

volgen van een behandeling. Een behandeling bestaat

uit individuele gesprekken, of bijvoorbeeld een sociale

vaardigheidstraining.

Meer informatie? www.dehoop.org

“God kan met iedereen tot Zijn doel komen”

De moeder van een kind dat begeleiding kreeg via het maatjesproject. We hebben gehoord dat deze vrouw God heeft leren kennen. Ze is nu een biddende moeder! Dankt u mee?

projecten voor kinderen, tieners en ouders. Meer informatie op www.dehoop.org. De website van Chris is www.chris.nl.

REDACTIEWietske Noordzij (hoofdredacteur)Diana Langerak (eindredactie)Medewerkers van De Hoop Media (opmaak)

REDACTIEADRES Provincialeweg 70, 3329 KP in DordrechtTelefoon: (078) 6 111 356E-mail: media@dehoop.org

Het werk van Chris wordt financieel ondersteund door Stichting Vrienden van de Hoop. Deze stichting is in het bezit van het CBF-keur en het RfB-keurmerk en is door de Belastingdienst erkend als ANBI. Giften voor Chris kunnen worden overgemaakt op rekeningnummer 3112 ten name van Vrienden van De Hoop inzake Chris.

DRUK De Hoop Grafisch CentrumProvincialeweg 86 3329 KP DORDRECHTTelefoon: (078) 6 111 333E-mail: grafisch@dehoop.comwww.dehoopgrafischcentrum.nl

Chris… Wat er ook met je is!0800-63 123 00, www.chris.nl, help@chris.nl

Giften Maart 2011 Chris Algemeen € 17.294,- De Weg Kwijt € 190,-Chris Hulplijn € 150,-

Bedankt voor uw gift!

CHRIS NIEUWSBRIEFMaandelijkse uitgave van De Hoop ggz (www.dehoop.org). Chris is onderdeel van de kinder- en jeugdzorg van De Hoop ggz. De Hoop biedt kinder-, jeugd- en volwassenenzorg op het gebied van psychosociale, psychiatrische en verslavingsproblematiek. Ook biedt De Hoop re-integratietrajecten en heeft zij preventie-

ADRESWIjzIgINg? Stuur een e-mail naar: info@vriendenvandehoop.nl of bel naar: (078) 6 111 355.

Uit de praktijkOnlangs ontvingen we een mail van een meisje dat geholpen is door Chris. Toen we haar vroegen of we deze reactie in de Chris Nieuwsbrief mochten plaatsen, reageerde ze enthousiast. Net als wij! Want we vertellen u graag over de praktijk van ons werk. “Eigenlijk vind ik het heel bijzonder dat ik naar jullie kan mailen en m’n verhalen bij jullie kwijt kan. Het geeft echt een heel fijn gevoel. Ik wilde nooit bellen naar jullie want ik durf niet te bellen en toen vond ik een mailadres en las ik dat je ook kon mailen. En nu heb ik een vriendin leren kennen die ook best wel in de knoop met zichzelf zit, dus ik zei zo van: ‘Je moet eens mailen naar Chris.’ We hebben het er over gehad en nu heeft ze ook gemaild naar jullie. Het voelt echt heel fijn en ik ben jullie echt heel erg dankbaar.Ik vind het ook heel bijzonder dat de Heere voor al onze zonde geleden heeft aan het kruis. Wij zouden dat niet willen denk ik voor alle mensen in deze wereld. Ik vind Mattheüs 15 altijd een mooi stukje. Dat is het stukje over de 5 wijze en 5 dwaze meisjes. Dan denk ik altijd: wat zou het heerlijk zijn al zou de Heere morgen terug komen op de wolken van de hemel en we voor eeuwig kunnen leven met Hem! Zonder tranen en zonder pijn!”

Trust sponsort hardwarepakkettenTijdens de Pinksterconferentie Opwekking (10-13 juni 2011) mag Chris tien hardwarepakketten weggeven onder nieuwe abonnees van de Chris Nieuwsbrief. Een hardwarepakket bestaat uit een muis, een toetsenbord en een set boxen. Via deze weg danken we Trust hartelijk voor deze gift en nodigen we u uit voor een bezoekje aan onze stand tijdens Opwekking.

Contactpunt Chris BelgiëChris in België heeft officieel de status van contactpunt gekregen. Omdat weinig mensen in België christen zijn, zijn de contacten van Chris met kinderen en jongeren in België kleinschaliger dan in Nederland. Maar de nood onder kinderen en jongeren is er niet minder om! Het feit dat zo weinig mensen in België christen zijn, brengt ook financieel gezien zorgen met zich mee. Chris België is - net als Chris in Nederland - volledig afhankelijk van giften. Omdat zij een minimum aan giften ontvangen vanuit donateurs in België, is door Chris besloten om in Nederland fondsen te gaan werven voor het werk van Chris België. In een volgende nieuwsbrief

treft u meer informatie aan over dit project.

Mogen we u nu alvast vragen

om te bidden voor onze collega’s in België en voor de kinderen

en jongeren die daar

contact opnemen met

Chris?

Dag van Hoop – 25 juni 2011In 2011 organiseert De Hoop ggz wederom een Dag van Hoop. Op zaterdag 25 juni hopen we u tijdens deze open dag te mogen verwelkomen. Dit jaar stellen we de vreugde over Gods grootheid, liefde en hulp centraal. Het thema van deze Dag van Hoop is: “Maak met ons de HEERE groot.” De Dag van Hoop biedt een doorlopend en afwisselend programma. Het Choir of Hope zal de samenzang begeleiden. Voorganger Henk Stoorvogel zal spreken over het thema en enkele (ex)cliënten zullen vertellen over wat God in hun leven doet. Verder is er een speciaal programma voor de kinderen. Als afsluiting van de Dag van Hoop houden we op Dorp De Hoop een worshipnight. Samen met gospelzanger Gerald Troost en zijn band zingen we liederen tot Gods eer. Zowel de Dag van Hoop als de aanbiddingsavond zijn gratis te bezoeken. Wij vragen u wel om uzelf en eventuele gezins- of familieleden aan te melden. Dat kan via www.dehoop.org.