Chemie Overal - Clzvaklokalen.nlclzvaklokalen.nl/Vaklokalen/Scheikunde/Havo 4/4H H1...

30
Chemie Overal Sk Havo deel 1 LRB Wednesday, 28September, 2011 3:13:59 PM Netherlands Time

Transcript of Chemie Overal - Clzvaklokalen.nlclzvaklokalen.nl/Vaklokalen/Scheikunde/Havo 4/4H H1...

Page 1: Chemie Overal - Clzvaklokalen.nlclzvaklokalen.nl/Vaklokalen/Scheikunde/Havo 4/4H H1 Atoombouw.pdf · Chemie Overal Sk Havo deel 1 LRB Wednesday, 28September, 2011 3:13:59 PM Netherlands

Chemie Overal

Sk Havo deel 1

LRB Wednesday, 28September, 2011 3:13:59 PM Netherlands Time

Page 2: Chemie Overal - Clzvaklokalen.nlclzvaklokalen.nl/Vaklokalen/Scheikunde/Havo 4/4H H1 Atoombouw.pdf · Chemie Overal Sk Havo deel 1 LRB Wednesday, 28September, 2011 3:13:59 PM Netherlands

Website van de methode

  www.h1.chemieoveral.epn.nl   Probeer thuis of het werkt.   Aanbevolen browser: internet explorer

LRB Wednesday, 28September, 2011 3:13:59 PM Netherlands Time

Page 3: Chemie Overal - Clzvaklokalen.nlclzvaklokalen.nl/Vaklokalen/Scheikunde/Havo 4/4H H1 Atoombouw.pdf · Chemie Overal Sk Havo deel 1 LRB Wednesday, 28September, 2011 3:13:59 PM Netherlands

Neem onderstaande tabel over en rond af

Atoomsoort Formule

Zuurstof

Au

Barium

Pt

Koper

Na

IJzer

F

Zwavel

LRB Wednesday, 28September, 2011 3:13:59 PM Netherlands Time

Page 4: Chemie Overal - Clzvaklokalen.nlclzvaklokalen.nl/Vaklokalen/Scheikunde/Havo 4/4H H1 Atoombouw.pdf · Chemie Overal Sk Havo deel 1 LRB Wednesday, 28September, 2011 3:13:59 PM Netherlands

1.1 – Inleiding

  1 atoom H weegt 1,67 *10-23 g

  1 atoom H weegt 1,008 u (atomaire massa-eenheid: unit)

  1 atoom O weegt 16,00 u

  Hoeveel weegt H2O2?

  34,02 u

LRB Wednesday, 28September, 2011 3:13:59 PM Netherlands Time

Page 5: Chemie Overal - Clzvaklokalen.nlclzvaklokalen.nl/Vaklokalen/Scheikunde/Havo 4/4H H1 Atoombouw.pdf · Chemie Overal Sk Havo deel 1 LRB Wednesday, 28September, 2011 3:13:59 PM Netherlands

1.2 – De bouw van een atoom

Massa Lading Plaats

Proton (p) 1u +1 (1,6*10-19C)

Kern

Neutron (n) 1u 0 Kern

Elektron (e-) 0 -1 (-1,6*10-19C)

Wolk rond kern

LRB Wednesday, 28September, 2011 3:13:59 PM Netherlands Time

Page 6: Chemie Overal - Clzvaklokalen.nlclzvaklokalen.nl/Vaklokalen/Scheikunde/Havo 4/4H H1 Atoombouw.pdf · Chemie Overal Sk Havo deel 1 LRB Wednesday, 28September, 2011 3:13:59 PM Netherlands

Atoommodel

LRB Wednesday, 28September, 2011 3:13:59 PM Netherlands Time

Page 7: Chemie Overal - Clzvaklokalen.nlclzvaklokalen.nl/Vaklokalen/Scheikunde/Havo 4/4H H1 Atoombouw.pdf · Chemie Overal Sk Havo deel 1 LRB Wednesday, 28September, 2011 3:13:59 PM Netherlands

1.2 – De bouw van een atoom

 Verschil tussen atomen?  Verschil in atoomnummer   atoomnummer = aantal protonen

 Verschil in massagetal   Massagetal = protonen + neutronen

Zie ook BINAS tabel 99 LRB Wednesday, 28September, 2011 3:13:59 PM Netherlands Time

Page 8: Chemie Overal - Clzvaklokalen.nlclzvaklokalen.nl/Vaklokalen/Scheikunde/Havo 4/4H H1 Atoombouw.pdf · Chemie Overal Sk Havo deel 1 LRB Wednesday, 28September, 2011 3:13:59 PM Netherlands

Atoommodel: oefening 1

  Geef het aantal protonen in een atoom stikstof

  Geef het atoomnummer van stikstof

  Geef het massagetal van stikstof

  Geef het aantal neutronen in een atoom stikstof

LRB Wednesday, 28September, 2011 3:13:59 PM Netherlands Time

Page 9: Chemie Overal - Clzvaklokalen.nlclzvaklokalen.nl/Vaklokalen/Scheikunde/Havo 4/4H H1 Atoombouw.pdf · Chemie Overal Sk Havo deel 1 LRB Wednesday, 28September, 2011 3:13:59 PM Netherlands

Atoommodel: oefening 2

atoom Atoomnummer Massagetal Protonen Elektronen Neutronen

H 1 1

Na 11 23

O 16

Maak de tabel zelf verder af

LRB Wednesday, 28September, 2011 3:13:59 PM Netherlands Time

Page 10: Chemie Overal - Clzvaklokalen.nlclzvaklokalen.nl/Vaklokalen/Scheikunde/Havo 4/4H H1 Atoombouw.pdf · Chemie Overal Sk Havo deel 1 LRB Wednesday, 28September, 2011 3:13:59 PM Netherlands

1.3 – Ionen: atomen met een lading

  Hoe kun je het grote verschil in kookpunt tussen natriumchloride en zwavel verklaren?

  NaCl smelt bij 1074K

  S smelt bij 388K

  Zeer sterke binding komt door geladen atomen: ionen

  Tussen ionen zit een ionbinding

LRB Wednesday, 28September, 2011 3:13:59 PM Netherlands Time

Page 11: Chemie Overal - Clzvaklokalen.nlclzvaklokalen.nl/Vaklokalen/Scheikunde/Havo 4/4H H1 Atoombouw.pdf · Chemie Overal Sk Havo deel 1 LRB Wednesday, 28September, 2011 3:13:59 PM Netherlands

1.3 – Ionen voorbeelden formules

 Lading rechtsboven!   Enkelvoudig positief, Na+, K+, H+   Enkelvoudig negatief, Cl-, F-, I-   Meervoudig positief, Fe2+, Al3+   Meervoudig negatief, S2-, O2-,   Samengestelde ionen, NO3

-, PO43-

LRB Wednesday, 28September, 2011 3:13:59 PM Netherlands Time

Page 12: Chemie Overal - Clzvaklokalen.nlclzvaklokalen.nl/Vaklokalen/Scheikunde/Havo 4/4H H1 Atoombouw.pdf · Chemie Overal Sk Havo deel 1 LRB Wednesday, 28September, 2011 3:13:59 PM Netherlands

Ionen: enkelvoudige ionen

deeltje Atoomnummer Massagetal Protonen Elektronen Neutronen

Na 11 23 11 11 12

Na+ 11 23 11 10 12

Cl 17 35 17 17 18

Cl- 17 35 17 18 18

LRB Wednesday, 28September, 2011 3:13:59 PM Netherlands Time

Page 13: Chemie Overal - Clzvaklokalen.nlclzvaklokalen.nl/Vaklokalen/Scheikunde/Havo 4/4H H1 Atoombouw.pdf · Chemie Overal Sk Havo deel 1 LRB Wednesday, 28September, 2011 3:13:59 PM Netherlands

1.3 – Ionen

  Ion is een atoom of atoomgroep met een positieve of negatieve lading.

  Fig 1.13 (blz 12) LEREN!

  Verschillende lading? Romeinse cijfers   Fe2+=ijzer(II)-ion   Fe3+=ijzer(III)-ion

  Tab 40A, 66B

LRB Wednesday, 28September, 2011 3:13:59 PM Netherlands Time

Page 14: Chemie Overal - Clzvaklokalen.nlclzvaklokalen.nl/Vaklokalen/Scheikunde/Havo 4/4H H1 Atoombouw.pdf · Chemie Overal Sk Havo deel 1 LRB Wednesday, 28September, 2011 3:13:59 PM Netherlands

Ionen: oefening 1

deeltje naam Atoom-nummer

Massagetal p e n

Fe

Fe2+

S

S2-

8 10

deeltje naam Atoom-nummer

Massagetal p e n

Fe ijzeratoom 26 56 26 26 30

Fe2+ ijzer(II)ion 26 56 26 24 30

S zwavelatoom 16 32 16 16 16

S2- Sulfide-ion 16 32 16 18 16

O2- oxide-ion 8 16 10 8

LRB Wednesday, 28September, 2011 3:13:59 PM Netherlands Time

Page 15: Chemie Overal - Clzvaklokalen.nlclzvaklokalen.nl/Vaklokalen/Scheikunde/Havo 4/4H H1 Atoombouw.pdf · Chemie Overal Sk Havo deel 1 LRB Wednesday, 28September, 2011 3:13:59 PM Netherlands

Ionen: samengesteld ion

deeltje Naam Massagetal Protonen Elektronen Neutronen

PO43- Fosfaation 95 47 50 48

LRB Wednesday, 28September, 2011 3:13:59 PM Netherlands Time

Page 16: Chemie Overal - Clzvaklokalen.nlclzvaklokalen.nl/Vaklokalen/Scheikunde/Havo 4/4H H1 Atoombouw.pdf · Chemie Overal Sk Havo deel 1 LRB Wednesday, 28September, 2011 3:13:59 PM Netherlands

Ionen: oefening 2

deeltje naam Massagetal p e n

CO2

SO42-

NH4+

deeltje naam Massagetal p e n

CO2 koolstofdioxide 44 22 22 22

SO42- sulfaation 96 48 50 48

NH4+ ammoniumion 18 11 10 7

LRB Wednesday, 28September, 2011 3:13:59 PM Netherlands Time

Page 17: Chemie Overal - Clzvaklokalen.nlclzvaklokalen.nl/Vaklokalen/Scheikunde/Havo 4/4H H1 Atoombouw.pdf · Chemie Overal Sk Havo deel 1 LRB Wednesday, 28September, 2011 3:13:59 PM Netherlands

  Massa proton

0,0000000000000000000000000017 kg!

  1,7·10-27 kg = 1 atomaire massa-eenheid = 1 u.   Protonen en neutronen ≈ ~1u.   Elektron = 0,00055u.≈ 0 u. > Atoommassa’s Tabel 99 of 40A

  Massa ion is gelijk aan die van een atoom.   Massa e=0u. Dus meer of minder elektronen geeft

geen massaverschil.

1.4 – De massa’s van atomen, moleculen en ionen

LRB Wednesday, 28September, 2011 3:13:59 PM Netherlands Time

Page 18: Chemie Overal - Clzvaklokalen.nlclzvaklokalen.nl/Vaklokalen/Scheikunde/Havo 4/4H H1 Atoombouw.pdf · Chemie Overal Sk Havo deel 1 LRB Wednesday, 28September, 2011 3:13:59 PM Netherlands

1.4 – De massa’s van atomen, moleculen en ionen

 Massa molecuul is gelijk aan de massa’s van de verschillende atomen.   H2O = 2 x massa H + 1 x massa O = 2 x 1,008 + 1 x 16,00

  Significantie 4 cijfers!

 Geef de massa’s van:

C6H12O6 , AgNO3 en Na2CO3 LRB Wednesday, 28September, 2011 3:13:59 PM Netherlands Time

Page 19: Chemie Overal - Clzvaklokalen.nlclzvaklokalen.nl/Vaklokalen/Scheikunde/Havo 4/4H H1 Atoombouw.pdf · Chemie Overal Sk Havo deel 1 LRB Wednesday, 28September, 2011 3:13:59 PM Netherlands

1.5 – Het periodiek systeem

  Mendelejev   Element = atoomsoort   Boek: element is stof opgebouwd uit één atoomsoort   Verbinding= meerdere atoomsoorten

  Periodiek Systeem   opklimmend atoomnummer (periode)   eigenschappen onder elkaar (groep)

  Metalen/Niet-metalen

  Groepen   Groep 1= alkalimetalen   Groep 2= aardalkalimetalen   Groep 17= Halogenen   Groep 18= edelgassen

LRB Wednesday, 28September, 2011 3:13:59 PM Netherlands Time

Page 20: Chemie Overal - Clzvaklokalen.nlclzvaklokalen.nl/Vaklokalen/Scheikunde/Havo 4/4H H1 Atoombouw.pdf · Chemie Overal Sk Havo deel 1 LRB Wednesday, 28September, 2011 3:13:59 PM Netherlands

1.5 – Het periodiek systeem

  Metalen altijd positieve ionen, soms meerder soorten

  Niet metalen vrijwel altijd negatief   Atoomsoorten in dezelfde groep vormen meestal ionen met

zelfde lading.   Groep 1 = 1+   Groep 2 = 2+   Groep 13 = 3+   Groep 17 = 1-   Groep 16 = 2-   Groep 15 = 3-

  Tabel 40A laatste kolom   Geef de lading van het rubidiumion   Geef de lading van het telluride-ion

LRB Wednesday, 28September, 2011 3:13:59 PM Netherlands Time

Page 21: Chemie Overal - Clzvaklokalen.nlclzvaklokalen.nl/Vaklokalen/Scheikunde/Havo 4/4H H1 Atoombouw.pdf · Chemie Overal Sk Havo deel 1 LRB Wednesday, 28September, 2011 3:13:59 PM Netherlands

1.5 – Het periodiek systeem

LRB Wednesday, 28September, 2011 3:13:59 PM Netherlands Time

Page 22: Chemie Overal - Clzvaklokalen.nlclzvaklokalen.nl/Vaklokalen/Scheikunde/Havo 4/4H H1 Atoombouw.pdf · Chemie Overal Sk Havo deel 1 LRB Wednesday, 28September, 2011 3:13:59 PM Netherlands

Voorbeeld DTM-T

  Donderdag 1e uur, 1 fout een punt

  Leren: 1.13, 1.14 en alle ionen die volgen uit 1.22

(triviale) naam Formule

Carbonaation Hg+

Silicaation Ni

Waterstofatoom C2O4

2- LRB Wednesday, 28September, 2011 3:13:59 PM Netherlands Time

Page 23: Chemie Overal - Clzvaklokalen.nlclzvaklokalen.nl/Vaklokalen/Scheikunde/Havo 4/4H H1 Atoombouw.pdf · Chemie Overal Sk Havo deel 1 LRB Wednesday, 28September, 2011 3:13:59 PM Netherlands

Controle weektaak

 Zelfstandig doorlezen §1.6

 Vragen?

LRB Wednesday, 28September, 2011 3:13:59 PM Netherlands Time

Page 24: Chemie Overal - Clzvaklokalen.nlclzvaklokalen.nl/Vaklokalen/Scheikunde/Havo 4/4H H1 Atoombouw.pdf · Chemie Overal Sk Havo deel 1 LRB Wednesday, 28September, 2011 3:13:59 PM Netherlands

Beroep met scheikundestudie

 Blz. 22 samen lezen Beroep

LRB Wednesday, 28September, 2011 3:13:59 PM Netherlands Time

Page 25: Chemie Overal - Clzvaklokalen.nlclzvaklokalen.nl/Vaklokalen/Scheikunde/Havo 4/4H H1 Atoombouw.pdf · Chemie Overal Sk Havo deel 1 LRB Wednesday, 28September, 2011 3:13:59 PM Netherlands

Afronden hoofdstuk 1

 Bekijken website van methode

LRB Wednesday, 28September, 2011 3:13:59 PM Netherlands Time

Page 26: Chemie Overal - Clzvaklokalen.nlclzvaklokalen.nl/Vaklokalen/Scheikunde/Havo 4/4H H1 Atoombouw.pdf · Chemie Overal Sk Havo deel 1 LRB Wednesday, 28September, 2011 3:13:59 PM Netherlands

Website methode

 Samenvatting hoofdstuk

 Antwoorden voorbeeldproefwerk

 Extra oefeningen

 http://h1.chemieoveral.epn.nl

LRB Wednesday, 28September, 2011 3:13:59 PM Netherlands Time

Page 27: Chemie Overal - Clzvaklokalen.nlclzvaklokalen.nl/Vaklokalen/Scheikunde/Havo 4/4H H1 Atoombouw.pdf · Chemie Overal Sk Havo deel 1 LRB Wednesday, 28September, 2011 3:13:59 PM Netherlands

Afronden hoofdstuk 1

 Nabespreken DTM-T  Hoe leer je het beste?

LRB Wednesday, 28September, 2011 3:13:59 PM Netherlands Time

Page 28: Chemie Overal - Clzvaklokalen.nlclzvaklokalen.nl/Vaklokalen/Scheikunde/Havo 4/4H H1 Atoombouw.pdf · Chemie Overal Sk Havo deel 1 LRB Wednesday, 28September, 2011 3:13:59 PM Netherlands

Isotopen

  Zelfde atoomsoort, ander massagetal

 Wat is het verschil?

  Tabel 25 in Binas

  Isotopen   Deeltjes met hetzelfde aantal protonen, maar

een ander aantal neutronen   Combinatie van isotopen en mate waarin ze

bestaan op aarde geeft de gemiddelde atoommassa

LRB Wednesday, 28September, 2011 3:13:59 PM Netherlands Time

Page 29: Chemie Overal - Clzvaklokalen.nlclzvaklokalen.nl/Vaklokalen/Scheikunde/Havo 4/4H H1 Atoombouw.pdf · Chemie Overal Sk Havo deel 1 LRB Wednesday, 28September, 2011 3:13:59 PM Netherlands

Isotopen: oefening

atoom Atoomnummer Massagetal Protonen Elektronen Neutronen

Br 79

Br 81

8 18

Maak de tabel zelf verder af

atoom Atoomnummer Massagetal Protonen Elektronen Neutronen

Br 35 79 35 35 44

Br 35 81 35 35 46

O 8 18 8 8 10

LRB Wednesday, 28September, 2011 3:13:59 PM Netherlands Time

Page 30: Chemie Overal - Clzvaklokalen.nlclzvaklokalen.nl/Vaklokalen/Scheikunde/Havo 4/4H H1 Atoombouw.pdf · Chemie Overal Sk Havo deel 1 LRB Wednesday, 28September, 2011 3:13:59 PM Netherlands

Weektaak

 Afronden hoofdstuk 1

LRB Wednesday, 28September, 2011 3:13:59 PM Netherlands Time