Chemie Magazine maart 2015

NFIA creëert 876 banen in de chemie

MKB Steunpunt binnenkort van start

Dag van de Chemie in teken van innovatie

‘ DE CHEMIE SCOORT KNETTERGOED’

Maandblad van de Vereniging van de Nederlandse Chemische Industrie • jaargang 57 • 3 • 19 maart 2015

‘ DE CHEMIE REPUTATIEGOEROE CEES VAN RIEL

CM1503_01_A_Cover.indd 1 12-03-15 15:58

EMPOWERING PEOPLE AND INDUSTRIES

Loire 150 Postbus 24090 2490 AB Den Haag

T 070 337 83 01 F 070 320 51 86 E [email protected] I www.vapro-trainingen.nl

Maak je ambities waar met VAPRO trainingen!

De trainingen van VAPRO zijn zo opgezet dat je de opgedane kennis direct in de praktijksituatie inzet. Ze vormen een uitdagende mix van theorie en praktijk. De docenten maken gebruik van moderne, herkenbare en inspirende werkvormen. Daarmee is het effect van een training maximaal en blijvend.

Leren is doen!

Ons aanbod richt zich op de expertgebieden:

1. HRD/personeelsontwikkeling

2. Persoonlijke effectiviteit

3. Leidinggeven, operationeel management en communiceren

4. Begeleiden, beoordelen en examineren VAPRO-model

5. Procesoptimalisatie

6. Duurzaamheid, veiligheid en milieu

7. Vaktechnische trainingen

Ga naar VAPRO-Trainingen.nl

voor actuele data en locaties

502296_ADV.indd 2 13-03-15 10:26

INHOUD

maart 2015 Chemie Magazine 3

De reputatie van de chemische industrie verbetert, blijkt uit de Pan European Sur-vey en uit onderzoek in de VS van het Reputation Institute. Volgens directeur Cees van Riel komt dat doordat de sector erin slaagt de relevantie voor de samenleving duidelijk te maken. “Maar ook als je kijkt naar de zaken waarmee de chemische industrie zich onderscheidt van andere sectoren, zoals de food en de banken, scoort de chemie echt knettergoed.”18

03 | 19 maart | 2015

REPUTATIE CHEMISCHE INDUSTRIE VERBETERT

INNOVATIE-ASSISTENT VOOR MKB’ERS

44De Topsectoren Chemie en Energie zijn het erover eens dat het mkb een belangrijke rol speelt bij innovatie én dat het voor mkb’ers niet eenvoudig is om een goed idee naar euro’s om te zetten. Het gezamenlijke MKB Steunpunt, dat binnenkort van start gaat, moet mkb’ers helpen bij vragen en knelpunten op hun weg van vinding naar markt. Zodat de valley of death wordt vermeden.

CM1503_03-05_inhoud.indd 3 12-03-15 15:57

Heeft u proceskoeling of tijdelijke stroom nodig?Zoekt u ervaring en expertise?Aggreko verhuurt al ruim 50 jaar aggregaten, koelmachines en koeltorens voor de petrochemische industrie. Dit doen wij met een team van specialisten die 24/7 voor u klaar staan. Van een calamiteit tot een volledige energievoorziening voor uw plant. Van het koelen van ruimtes tot het opheffen van bottlenecks in uw productieproces.

Neem contact op met John Gijsbers voor meer informatie T: +31 (0)88 6441 441E: [email protected]

Aggreko opereert vanuit meer dan 200 vestigingen wereldwijd. Voor de dichtstbijzijnde vestiging gaat u naar: www.aggreko.com/contact

Aggreko, de expert in tijdelijke stroom en (proces)koeling voor de Petrochemische industrie

Advertising in Petrochem.indd 1 30/09/2014 11:12

502296_ADV.indd 4 13-03-15 10:26

INHOUD


‘De chemische industrie in ons land is veilig’, aldus Bert Zandvoort

Esther Groeneveld over haar werk als

research chemist bij BASF De Meern

NFIA zorgt voor groei buitenlandse investe-ringen in de Neder-landse chemie

38

30

Dag van de Chemie 2015 toont onmisbare oplossingen aan het publiek

22

34

7

7

911131517

18

22

26

28

30

34

38

42

44

48

53545454

Voorwoord Colette AlmaPositieve communicatieEvenementen

NIEUWSIdeeën gezocht voor energieopslagReach-kosten kunnen omlaagVNCI-jaarvergadering Knelpunten op ‘derde spoor’ Groningse chemie krijgt steuntje in de rug

ACHTERGRONDReputatieChemiebedrijven winnen aan populariteitEventDag van de Chemie in teken van innovatieEnergie en klimaatEenvoudig 5 procent energie besparenWetenswaardigChemiefabriek ExxonMobil nog energiezuiniger VeiligheidAfscheidsinterview Bert ZandvoortArbeidsmarktEsther Groeneveld over haar werk bij BASFInvesteringsklimaatNFIA deed in 2014 goede zaken voor de chemieUitgelichtSectorplan ‘Groningen op voorsprong’InnovatieMKB Steunpunt Topsector Chemie en EnergieInnovatieDe successen van Coci Chemelot

VNCI NieuwsMensenVolgende maandColofon

03 | 19 maart| 2015

Esther Groeneveld over haar werk als

research chemist bij BASF De Meern

ringen in de Neder-landse chemie

34

48

53545454

MKB Steunpunt Topsector Chemie en EnergieInnovatieDe successen van Coci Chemelot

VNCI NieuwsMensenVolgende maandColofon

CM1503_03-05_inhoud.indd 5 13-03-15 12:00

Coldenhovenseweg 79 - 6961 EC Eerbeek - Postbus 108 - 6960 AC Eerbeek - Tel: +31 (0)313- 67 95 30 Fax: +31 (0)313- 67 95 31 - E-mail: [email protected] - Internet: www.bark-verpakkingen.com

Packaging Management

Another PerspectiveFrom

Want to know why and how?Contact us!

The difference between a packaging supplier and a value added packaging

partner is the difference between spending money and saving money

502296_ADV.indd 6 13-03-15 10:26

Voorwoord

EVENEMENTEN

rie edities terug kon u in dit blad lezen over de Pan European Survey, een onderzoek van Cefi c waaruit blijkt dat de reputatie van de chemische industrie in Nederland, en in Europa, de

afgelopen twee jaar is verbeterd. In dit nummer treft u een interview aan met reputatiegoeroe Cees van Riel, die onderzoek heeft gedaan naar de reputatie van de chemische industrie in de Verenigde Staten, en een vergelijking heeft gemaakt met de voedingsindustrie en de fi nanci-ele sector. Ook aan de overkant van de oceaan blijkt de reputatie van onze sector de laatste jaren sterk verbeterd. De verklaring die Van Riel daarvoor geeft is dat bedrijven en de branche positief over zichzelf praten en eenduidig dezelfde boodschap uitdragen. Mijn conclusie: wees trots op je prestaties en je bijdrage aan de samenleving en draag die trots gezamenlijk uit. Het werkt!Er is nog iets wat de chemie onderscheidt van andere sectoren: het is de enige sector die de naam draagt van een wetenschappelijke disci-pline en van een lesvak in het voortgezet onder-

wijs. Het vak chemie staat centraal in onze bedrijfstak, want de ‘tools’ waarmee wij onze producten maken zijn chemische reacties, che-mische technologie en moleculaire architectuur. Het kan dus niet anders of bij onze reputatie telt ook de perceptie mee die mensen hebben van de chemische wetenschappen en het chemieonder-wijs. En als consistente positieve communicatie een belangrijke voorwaarde is voor een goede reputatie, dan betekent dit dat ook onderwijs en wetenschap hun rol daarin spelen. Mijn tweede conclusie: als we wetenschap en onderwijs omarmen en de band nog steviger aanhalen, zal dat onze reputatie nog verder versterken.Volgens Van Riel maakt de aard van onze industrie dat er een maximum zit aan onze reputatie, en zullen we die van de voedingsin-dustrie nooit evenaren. Dat kan zo zijn, maar mijn inschatting is dat we wel een heel eind in die richting kunnen komen!

Colette Alma, directeur VNCI

D

25.3 VNCI Milieudag 2015Actuele ontwikkelingen op milieugebied, waaronder nieuwe en gewijzigde wetge-ving, zoals de Omgevingswet en het Acti-viteitenbesluit. Verder aandacht voor onder meer BRZO+, Programmatische aanpak Stikstof, ISO 14001, zeer zorg-wekkende stoffen en omgaan met open-baarheid van inspectieresultaten. De dag is bedoeld voor milieucoördinatoren van VNCI-lidbedrijven.Locatie: Jaarbeurs UtrechtOrganisatie: VNCI

30.3 t/m 1.4 Rail Safety DaysOver vervoer van gevaarlijke stoffen per spoor en omgang met mogelijke inciden-ten. Op 31.3 organiseert de VNCI een bijeenkomst over operationele RID-pro-blemen (aanmelden: [email protected]).

Op 1.4 vindt er parallel aan het oefenpro-gramma een congres plaats, met als rode draad dat railtransport een van de veiligste modaliteiten is om gevaarlijke stoffen te vervoeren.Locatie: Chemelot, Geleen Organisatie: DB Schenker Rail

8.4 C2W Career ExpoCarrièrebeurs voor chemie, life sciences, farma, food, laboratorium- en proces-technologie. Net als voorgaande edities staat de KNCV garant voor een lezingen-programma van kwaliteit.Locatie: Jaarbeurshal, UtrechtOrganisatie: C2W en KNCV

9.4 Biobased Industry 2015Hét congres over de strategische ontwik-kelingen in de biobased industrie. Met

excursie naar de Bioprocess Pilot Faci-lity. Sprekers zijn onder meer: Kees de Gooijer (TKI-BBE), Willem Sederel (Bio-based Delta), Jeroen Koot (BioMCN), Sven Thormählen (Corbion) en Colette Alma (VNCI).Locatie: Theater De Veste, DelftOrganisatie: Management Producties

VERGADERINGEN VNCI7.4 VNCI Advocacy Team17.4 Algemeen Bestuur17.4 Dagelijks Bestuur22.4 WG Milieuzorg11.5 WG Juristen12.5 WG Energie en Klimaat13.5 BG VGM

POSITIEVE COMMUNICATIE

COMPLEET OVERZICHT EN AANMELDEN: WWW.VNCI.NL/NIEUWS/EVENEMENTEN


CM1503_07_C_Voorwoord-agenda2.indd 7 12-03-15 15:47

To find out more, download our MRO logistics whitepaper (www.dhl.nl/mro-logistics), talk to us at StrategieForum Chemie in Rotterdam on March 25 - 26 or contact us: [email protected]

DHL Supply Chain - the right chemistry

INTERESTED IN SAVING UP TO 20% ON YOUR MAINTENANCE, REPAIR & OPERATIONS LOGISTICS COSTS?

WE CAN HELP!

VEILIGHEIDSSIGNALERINGLEIDINGMARKERING

PROCESS IDENTIFICATIETANKMARKERING

ONTRUIMINGSPLATTEGRONDENANTI-SLIP SYSTEMENEX ZONE MARKERINGVERKEERSPLANNEN

Y�� -��i�� p��

�� i�� r��ect�

BLOMSMA-SAFETY.COM

502296_ADV.indd 8 13-03-15 10:26

Actueel

grote interesse voor MooC over biobased eConoMy India, Mexico, Zuid-Afrika, Thailand, de Verenigde Arabische Emiraten, Brazilië, de Verenigde Staten en Korea. Zomaar een greep uit het deelnemersbe-stand van de gratis online cursus van het Centre of Expertise Biobased Economy (CoEBBE) in Breda. De in totaal 789 deelnemers komen uit achttien landen. Daarmee is de Massive Online Open Course (MOOC) een groot succes.

De MOOC Biobased Economy Introduction is een initiatief van het CoEBBE, het onderzoekscen-trum van Avans Hogeschool en de HZ Univer-

sity of Applied Sciences. De inschrijving startte op 2 februari en een week later waren er al ruim zeven-honderd deelnemers. Ook Europa is goed vertegen-woordigd, met deelnemers uit Nederland én uit landen als Spanje, België, Duitsland, Portugal en het Verenigd Koninkrijk.

In deze eerste Massive Open Online Course (MOOC) op hbo-niveau in Nederland komen gedurende acht weken verschillende onderdelen van de biobased economy aan bod, waaronder bioraffinage, voedings- stoffen, biopolymeren, bio-energie, de relatie met mondiale (milieu)problemen, verschillende sociaal-economische factoren die de overgang beïnvloeden en maatschappelijk verantwoord ondernemen. De MOOC is voor iedereen toegankelijk en met name interessant voor hbo-studenten, docenten en profes-sionals uit het bedrijfsleven. De cursus is Engelstalig, maar wel Nederlands ondertiteld, en bestaat uit online colleges door docenten en lectoren, oefenin-gen, presentaties door interessante gastsprekers en discussies. Een serie praktijkfilms belicht de bio-based activiteiten van bedrijven uit de regio Brabant, Zeeland en Zuid-Holland. p

InnovatIeve chemIe voor energIeopslagBASF zoekt nieuwe ideeën voor de opslag van duurzame energie. Met dit doel lanceert het chemieconcern, dat dit jaar 150 jaar bestaat, de Open Innovation Contest. Voor vijf winnaars ligt 100.000 euro klaar.

Ter versterking van de eigen activiteiten komt BASF regelmatig met oplossingen voor maatschappelijke uitdagingen. Zo presenteerde het Duitse concern

enkele jaren geleden met Daimler de conceptcar Smart for Vision, waarin veel kunststof is verwerkt. Momenteel heeft BASF de pijlen gericht op energieopslag, in de hoop dat innovatieve chemie-oplossingen energieopslag be-taalbaar kunnen maken.

De opwekking van hernieuwbare energie is afhankelijk van het weer, de tijd en de seizoenen. Perioden van over-schot en schaarste wisselen elkaar steeds af. Als zonne- en windstroom grootschalig en betaalbaar kan worden opgeslagen, is deze 24/7 beschikbaar. Daarmee is een groot obstakel van duurzaam opgewekte energie weggenomen. BASF is daarom op zoek naar duurzame opties om elektriciteit op te slaan en terug te leveren aan het elektriciteitsnet.

Met de wedstrijd daagt BASF bedrijven, wetenschappers, start-ups en uitvinders uit om mee te denken. Geïnteres-seerden kunnen tot 2 juni ideeën inzenden. De voorwaarde is dat innovatieve chemie een rol speelt. Daarnaast moet de techniek financieel haalbaar zijn. In november kiest BASF uit de inzendingen vijf winnaars. Zij ontvangen elk een geldprijs van 100.000 euro en krijgen de kans om samen met BASF het idee verder te onderzoeken. p

Beeld uit de online cursus.


CM1503_09-13_D_actueel.indd 9 12-03-15 15:46

502296_ADV.indd 10 13-03-15 12:33

Actueel

REACH-KOSTEN MKB KUNNEN 10 TOT 20 PROCENT OMLAAGDe kosten die het midden- en kleinbe-drijf maakt voor Reach, het Europese programma voor registratie van chemi-sche stoffen, kunnen met 10 tot 20 pro-cent omlaag. Die mogelijke reductie blijkt uit een brief van staatssecretaris Mansveld van IenM aan de Tweede Kamer. De uitvoeringskosten van Reach zijn voor het mkb geschat op 330 tot 515 miljoen euro per jaar. Voor een industri-ele onderneming liggen de kosten op gemiddeld 24.000 euro.

De VNCI heeft, net als een vijftiental andere brancheorganisaties, intensief met de overheid gewerkt

aan het vaststellen van knelpunten en kostenverlagende maatregelen. Mans-veld kondigt die nu in haar brief aan. Het gaat vooral om verbetering van veiligheidsinformatiebladen en betere voorlichting. Zo zal de VNCI in Europees

verband een betere toegankelijkheid van informatie over de prijzen van testlabora-toria bevorderen. Voor de langere termijn ziet Mansveld mogelijke kostenbesparin-gen door elektronische standaardisatie en verduidelijking van Europese wetge-ving. Zij wil nu eerst alle nadruk leggen op uitvoering van het kostenreductieplan.

ActiesDe VNCI is positief over de voorgenomen maatregelen en onderschrijft dat het nu aankomt op het doorvoeren van de kostenreducties. Een belangrijk deel daarvan zal moeten komen van acties op Europees niveau. Nederland kan daar invloed op uitoefenen, onder meer in de eerste helft van 2016 als Nederland het EU-voorzitterschap bekleedt.De VNCI benadrukt dat de vastgestelde knelpunten en voorgenomen maatre-gelen betrekking hebben op het mkb,

hoewel grote bedrijven gelijksoortige kosten moeten dragen. Kosten die illus-treren dat het bedrijfsleven zich hard inspant om veilig om te gaan met stoffen.

De staatssecretaris schrijft verder dat Reach ook moet inspelen op regels voor nanomaterialen en hormoonverstorende stoffen. Mansveld doelt hier op Europese maatregelen in voorbereiding (‘Reach UP’). Ook schrijft zij aan het eind van haar brief: “Tegelijkertijd leeft breed, ook bij het bedrijfsleven zelf, de wens om vóór 2018 geen wezenlijke wijzigingen in Reach aan te brengen, om onzekerheden voor bedrijven te voorkomen.” De VNCI juicht dit voornemen toe, aangezien nieuwe maatregelen binnen ‘Reach UP’ juist weer kunnen leiden tot hógere uitvoeringskosten. p

MEER BIORAFFINAGE, MEER WAARDEGroene grondstoffen worden veel meer waard als ze via bioraffi nage gescheiden worden tot verschillende stromen. De sectoren agro, food en chemie zouden daarom veel meer moeten samenwerken. Dat concludeert Harriëtte Bos, chemicus en onderzoekster bij Wageningen UR Food & Biobased Research, in een nieuw rapport dat zij met haar collega’s maakte in opdracht van het ministerie van Econo-mische Zaken.

Bos en haar collega’s wilden weten welke toepassing van de grondstof tarwe het meeste geld oplevert.

Want stel dat je voor 1000 euro aan tarwe hebt, welk product kun je daar dan het beste van maken? Maak je er vlees (via vee-voer) van, dan is de opbrengst slechts 3800 euro. Maar zet je de tarwe eerst om in zet-meel en gluten, dan kun je de één voor vee-voer en de ander voor het PLA-polymeer gebruiken. Eindwaarde: ruim 5400 euro.

Diverse productenDe onderzoekster pleit er daarom stevig voor om meer waarde uit biomassa te halen. “Een grondstof bevat meerdere componenten voor verschillende eind-markten. Dat levert meer geld op dan wan-neer je de grondstof omzet in slechts één eindproduct.” Dat kan volgens haar het beste via bioraffi nage. “Bijvoorbeeld sui-

kerfabrieken doen dit al door uit een sui-kerbiet de suiker te halen en van de rest-stromen andere producten te maken.” De chemicus merkt dat er al pogingen gedaan worden door bijvoorbeeld Corbion, Cosun, DSM en SABIC om biomassa in te zetten voor de chemie, maar dat er nog de nodige praktische bezwaren zijn voor grootschalige samenwerking tussen agro, food en chemie. “Groene chemicaliën zijn nog altijd duurder dan hun fossiele concur-renten. Ook het slechte investeringskli-maat werkt tegen. En partijen moeten elkaars taal leren spreken en elkaar leren vertrouwen.”

De oplossing? Volgens Bos zou de overheid het voortouw kunnen nemen, bijvoorbeeld door ondersteuning te geven bij de bouw van faciliteiten die bioraffi nage op pilot- en demo-niveau mogelijk maken. Gezien de sterke agro-, food- en chemiesector in Nederland is het Bos’ droom dat bioraf-fi nage een vlucht neemt. “Voor veel bio-based producten, zoals chemicaliën, biedt de natuur prima grondstoffen aan. Bij fossiele chemie kost het soms veel energie om gewenste atomen in moleculen in te bouwen, terwijl dit in de natuur al heel vaak gedaan is.” p

Download het rapport van Harriëtte Bos via bit.ly/bioraffi nage

20 SAMENWERKINGSPROJECTEN

Smart Delta Resources (SDR), een platform ter versterking van de con-currentiekracht van de Zeeuwse indu-strie, heeft het eerste jaar twintig projecten voor samenwerking en synergie bij grondstoffen en energie-gebruik opgeleverd. Door processtromen op elkaar aan te laten sluiten en door energie en rest-stromen uit te wisselen, kunnen de aangesloten bedrijven concrete effi -ciencyslagen behalen en de produc-tiekosten verlagen. Wat voor de één afval is, kan voor de ander grondstof zijn. Het komende jaar wordt deze samenwerking verder ontwikkeld. p


CM1503_09-13_D_actueel.indd 11 12-03-15 15:46

09MOB03 chemie B.indd 1 01-03-2010 10:40:24

Of zit u ‘gebakken‘ met uw compliance?

Welke vragen houden u in dit kader het meest bezig: » Met welke stoffen van mijn portfolio moet ik aan de slag?» Zijn deze stoffen al geregistreerd door anderen, misschien mijn leverancier?» Zoniet: hoe vind ik mogelijke samenwerkingspartners?

U hoeft dit niet alleen te doen. Knoell heeft veel ervaring om hierop snel een antwoord te vinden. Zo kunt u de brand onder controle houden! Met knoell heeft u een sterk team van specialisten op het terrein van chemie, toxicologie, ecotoxicologie, risico evaluatie en consortium management, dat meer dan 10% van alle registraties in de EU heeft verzorgd.

Gebruik knoell om de juiste beslissingen te nemen en verzeker zo uw ononderbroken supply chain door compliance.

Wie legt u het (REACH) vuur aan de schenen?

Sinds 1996 zijn wij, met inmiddels ruim 450 medewerkers in de EU, Azie en de USA, actief voor zowel grote multi nationals als voor het midden- en kleinbedrijf.Voor meer informatie of een vrijblijvendoverleg neemt U contact op met:

Dr. Knoell Consult GmbH, Wageningen Danny Haacke of Jan Tuinstra Tel +31 (0)317 466 [email protected]

www.knoell.com

502296_ADV.indd 12 13-03-15 12:33

TWITTER

Actueel

Jacq van der pijl@jacqpijlKrullen dankzij chemie! RT @

vnci: Vocht is de boosdoener achter onwillig pluizend haar. www.chemieis-overal.nl/...

KNCV@KNCVchemieDe KNCV feliciteert Prof. Dr.

Ben L. Feringa met het winnen van de Netherlands’ Chemistry & Catalysis Award!

DSM Nederland@DSMNederland@vnci leuk artikel! Bekijk ook

onze fi lm ‹IK BEN ER›, over, door en met wajongeren bij @DSM http://youtu.be/rl2knChnjQw

Astrid van Ballegoy@Astrid_HITMA @VroeghA @vnci goed bezig. Ik

probeer ook m’n steentje bij te dragen www.hitma.nl/blog/2014/07/194900-kalendermeisjes…

Stichting C3@StichtingC3Lees ons artikel ‘Beter lezen

met chemie’ in het februarinummer van JSW: http://bit.ly/1aGs5zd

Remco Dijkstra@remcovvdKosten en administratieve las-

ten #reach kunnen omlaag. https://vnci.nl/nieuws/... vnci

Chemie Is Overal @chemieisoveralLeuk: moleculen in de hoofdrol,

afgelopen woensdag in @nrc. www.nrc.nl/handelsblad/van/2015/februari/11/een-taai-en-zuinig-jaar-voor-dsm-1465594…

VNCI-JAARVERGADERING IN TEKEN VAN PRODUCTINNOVATIEDe VNCI-jaarvergadering op donderdag 11 juni heeft ‘Productinnovatie door chemie’ als thema. Er komen verrassende voorbeelden aan bod van innovatief slimme producten die mede mogelijk zijn gemaakt door de chemie.

Een vooraanstaand expert zal ingaan op de toekomst van de auto-motive- industrie en de rol van chemie daarbij. Ook zijn er inspire-rende verhalen van aanwezigen over de organisatie van innovatie

binnen en buiten hun bedrijf. Uiteraard ontbreekt ook de jaarrede van VNCI-voorzitter Werner Fuhrmann over de laatste stand van zaken in de chemie niet, evenals de uitreiking van de Responsible Care-prijs 2015. p

De VNCI-jaarvergadering op 11 juni vindt plaats in de Fokker Terminal in Den Haag.

SABIC TOP EMPLOYER 2015SABIC ontving onlangs een prijs voor de ondersteuning van de per-soonlijke en professionele ontwikkeling van werknemers in Europa. Het is de tweede (opeenvolgende) keer dat het bedrijf in Europa het werkgeverskeurmerk Top employer krijgt.

De jaarlijkse certifi cering vindt plaats op basis van internatio-naal onderzoek van het Top Employers Institute en accoun-tants van Grant Thornton op het gebied van humanresources-

management. De resultaten worden vergeleken met andere leidende organisaties. Criteria omvatten de primaire arbeidsvoorwaarden, de werkomstandigheden, de persoonlijke ontwikkelingsmogelijkheden, de loopbaanontwikkeling en de cultuur.

“Ons onderzoek concludeert dat SABIC bij een selecte groep werk-gevers hoort met geavanceerde werknemersvoorwaarden wereld-wijd. Ze kijken goed naar hun werknemers”, aldus David Plink, CEO van het Top Employers Institute. Uit de resultaten blijkt dat SABIC zich bovengemiddeld positioneert in Nederland in vergelijking met andere leidende werkgevers. “De certifi cering bevestigt dat we de juiste processen volgen, en nog belangrijker, het stelt ons intern in staat om onze werknemersprocessen voortdurend te verbeteren”, aldus Jeroen Castelijn, site director Bergen op Zoom. p


CM1503_09-13_D_actueel.indd 13 12-03-15 15:47

All Safety Supply bvChr. Huygensweg 173225 LD Hellevoetsluis

T +31 (0) 181 66 16 00E [email protected] www.allsafetysupply.nl Voor service, kwaliteit & veiligheid

Zeeland SupplyMr. F. J. Haarmanweg 754538 AN Terneuzen

T +31 (0) 115 688 888E [email protected] www.zeeland-supply.nl

Specialised in disposable chemical protection suitsand specialised in respirators.

Kom voor opleidingen op het gebied van BRZO en Externe Veiligheid naar PHOV!

De PHOV is vooral bekend van de opleiding Hogere Veiligheidskunde en andere opleidingen op het gebied van Arbeidshygiëne

en Procesveiligheid. Samen met Chorda BV geven wij de BRZO+ Academie vorm. Brzo+ is een samenwerking tussen Inspectie

SZW(directie MHC), de BRZO veiligheidsregio’s en het Wabo bevoegd gezag.

Ons aanbod in 2015:

Managen en Coördineren VGM in de chemische

en aanverwante industrie

Data/duur: 19, 20 mei en 4, 11 en 18 juni 2015.

Basiscursus BRZO/Externe Veiligheid

Data/duur: Cursus I: 23 en 30 april 2015.

Cursus II: 26 november en 3 december 2015.

Coördineren BRZO

Data/duur: 22, 30 september en 1 oktober 2015.

Masterclass BRZO

Data/duur: 5 februari, 18 juni en 15 oktober

2015. De cursus duurt 1 dagdeel.

Bedrijfsintern auditeren BRZO veiligheidssystemen

Data/duur: Cursus I: 15 en 16 april 2015.

Cursus II: 16 en 17 september 2015.

Wet-/Regelgeving handhaving industriële veiligheid

Data/duur: 5 maart, 21 mei en 15 oktober 2015.

De cursus duurt 1 dag.

Meer informatie: www.phov.nl

Eindelijk de juiste opleiding gevonden. Ik schrijf mij snel in!

Weerdsingel WZ 32 | 3513 BC Utrecht | Telefoon: 030 231 82 12 | www.phov.nl | [email protected]

PHOV_150209_ChemieMag_185x130_wt 2.indd 1 23-02-15 15:02

502296_ADV.indd 14 13-03-15 10:26

Transportveiligheid

Tijdelijk minder capaciTeiT door aanleg ‘derde spoor’

Hinder op BetuwerouteTijdens de aanleg van het zogeheten ‘derde spoor’, waarmee de Betuweroute wordt doorgetrokken naar het ruhrge-bied, zal de Betuweroute tot 2022 een verminderde capaciteit hebben. de Vnci roept chemiebedrijven op hiermee reke-ning te houden.Tekst: Igor Znidarsic

Het ‘derde spoor’ is een 70 kilometer lang traject vanaf de Duits-Neder-landse grens bij Zevenaar naar

Oberhausen, waarmee de capaciteit van de Betuweroute tot in Duitsland wordt uitgebreid. De VNCI juicht de aanleg toe, aangezien het goed is voor het Neder-landse bedrijfsleven, maar waarschuwt tegelijkertijd voor mogelijke problemen vanwege de verminderde capaciteit van de Betuweroute tijdens de werkzaamheden. De aanleg van het derde spoor start in 2016, maar dit jaar al vinden er voorberei-dende werkzaamheden plaats tussen Zevenaar en de Duitse grens, waardoor er in twee periodes van respectievelijk tien en zeven weken maar één spoor beschik-baar is in plaats van twee (de eerste grote afsluiting is van week 17 tot en met week 26, de tweede van week 44 tot en met week 50). Een aantal weekenden is er zelfs helemaal geen vervoer mogelijk.

Knelpunten meldenDe overzichtskalender met de exacte data is te vinden op de website van Prorail. “Chemiebedrijven dienen hier rekening mee te houden en met hun vervoerders in contact te treden”, zegt Macco Korteweg Maris, beleidsmedewerker (Transport)Veiligheid bij de VNCI. Hij roept VNCI-leden op om gesignaleerde knelpunten te mel-den bij de VNCI ([email protected]). De VNCI participeert indirect in een stuur-groep die is opgericht om oplossingen te vinden. Hierin werken overheid en bedrijfsleven samen. Problemen en voor-genomen maatregelen worden maande-lijks op verschillende niveaus besproken met een brede groep stakeholders, waar-bij met name de knelpunten van de omlei-dingsroutes via Oldenzaal en Venlo naar voren komen. Bij deze overleggen is de VNCI direct betrokken.Staatssecretaris Mansveld van IenM heeft

de Tweede Kamer toegezegd dat de reste-rende capaciteit van de Betuweroute zo veel mogelijk ingezet zal worden voor het vervoer van gevaarlijke stoffen. Henk Bril (SABIC), die namens de VNCI lid is van de klankbordgroep, heeft een voorstel gedaan om invulling te geven aan de prio-ritering van deze stoffen. Er wordt daarbij met name gekeken naar stoffen die bij een incident de grootste effecten hebben, zoals ammoniak, waterstoffluoride en lpg.

VoorrangDeze stoffen zullen bij vervoer van en naar Duitsland met voorrang via de Betuwe-route vervoerd moeten worden, in plaats van gebruik te maken van de alternatieve routes. Verder zal de planning van zogehe-ten treinpaden (routes die in een bepaald tijdvak beschikbaar zijn voor een trein) veel strakker zijn dan voorheen. Verladers worden daarom opgeroepen om pro-actief te communiceren met hun vervoer-ders over de te vervoeren goederen en vertragingen in productie aan hen door te geven. p

In een informatiefolder, te vinden op de web-site van Prorail, zijn de belangrijkste zaken weergegeven, ook in het Engels en het Duits.

www.prorail.nl/derdespoorduitslandwww.rijksoverheid.nl/derdespoorduitsland

effecTen Voor omwonenden Door herroutering ontstaan er moge-lijk knelpunten op het gebied van geluid, trillingen en overwegveiligheid, met name op de Brabantroute (Kijf-hoek - Dordrecht - Breda - Tilburg - Eindhoven - Helmond - Venlo). Daar-bij zal het voorkomen dat spoorweg-overgangen vaker en dus langer geslo-ten zijn, iets wat omwonenden direct zullen merken. “Het is daarom belang-rijk dat Prorail en lokale overheden burgers ruim van tevoren informeren en toelichten welke overlastbeper-kende maatregelen genomen zullen worden”, aldus Korteweg Maris.

fo

To: H

ol

la

nD

sE

Ho

og

TE


CM1503_15_Transport.indd 15 12-03-15 15:44

Kennis verbreden en verdiepen pao.tudelft.nl

Interesse in andere cursussen op het gebied van chemie, procestechnologie of technisch management? Kijk voor alle cursussen op www.pao.tudelft.nl

Drogen in de procesindustrie - 9 en 10 juni

Carcinogene stoffen - 1 dag in juni

Sproeidrogen - 18 en 19 november

Thermische analyse - 3 dagen in november

015 278 83 [email protected]

Postbus 50482600 GA Delft

Polymeerchemie en -technologieModule 1: Polymer properties & polymer processing - 2 en 9 juni

Module 2: Polymer chemistry - 22 en 29 septemberModule 3: Polymer characterisation - 6 oktober

Module 4: Additives in polymers - 3 novemberModule 5: Blends & composites - 10 november

Module 6: Successful product development - 1 dag op aanvraag

Chemical engineering Module 1: Fysische transportverschijnselen - 3 dagen, start november 2015

Module 2: Mengen en roeren - 2 dagen, start januari 2016Module 3: Reactorkunde - 2 dagen, start maart 2016

Module 4: Destillatie en gasabsorptie - 1 dag, april 2016Module 5: Vloeistof-vloeistof extractie en membraanscheiding -

22 april 2015 en april 2016Module 6: Solids handling - 20 mei 2015 en mei 2016

Process Control voor procestechnologen Module I: Het kiezen van een meet- en regelstructuur - 3 juni

Module 2: Conventionele regelsystemen; PID-tuning - 4 en 17 juniModule 3: Geavanceerde regelsystemen - 18 juni

Advertentie PAO - Chemie Magazine jan 2015.indd 1 9-3-2015 17:12:52

Chemie Magazine is nu ook (gratis) beschikbaar voor bezitters van een iPad, Galaxy Tab of een ander tablet (met Android 3.2 of hoger). Via een gratis abonnement ontvangt u automatisch iedere maand Chemie Magazine op uw tablet. U ontvangt een e-mail wanneer dit het geval is.

ZO SLUIT U EEN GRATIS ABONNEMENT AF:

• Maak een account aan via www.magzine.nu• Ga naar www.magzine.nu/magazine/Chemiemagazine, klik op

Abonnementen en vervolgens op Nu kopen• In de winkelwagen klikt u vervolgens op Afrekenen en Verder• Pak uw tablet en download via www.magzine.nu de gratis

MagZine-app • In de MagZine-app logt u in met het zojuist aangemaakte

account• Klik op Download Magazines en lees de laatste Chemie

Magazine via de knop Mijn Magazines

VRAGEN OF OPMERKINGEN?Neem contact op met Igor Znidarsic, hoofdredacteur van Chemie Magazine, [email protected]

CHEMIE MAGAZINE NU OOK OP IPAD EN ANDERE TABLETS

CM1302_advert.indd 10 13-03-13 10:03502296_ADV.indd 16 13-03-15 10:26

Innovatie

GroninGse chemie krijGt steuntje in de ruG

InvesterIngssubsIdIe voor ChemCom en PPg chemiebedrijven chemcom industries en PPG, beide uit delfzijl, zijn de eerste twee bedrijven die geld krijgen uit de regionale investeringsre-geling Groningen (riG). dat maakten de bedrijven en de overheid in februari bekend. de twee gaan voor 28 miljoen euro investeren in hun fabrieken op chemie Park delfzijl, waarbij 3 miljoen afkom-stig is van de riG. Tekst: Inge Janse

de regeling komt uit de koker van minister Kamp van Economische Zaken. Met de RIG wil hij de industrie in Noord-Nederland, die

vanwege de hoge gas- en stroomprijzen in zwaar weer verkeert, steunen om te blijven én uit te brei-den. De subsidiepot is voor de komende vier jaar met 40 miljoen euro gevuld, waarbij provincie en overheid beide de helft inleggen. Momenteel zijn er nog negen andere aanvragen in behandeling voor geld uit de RIG.

heel blijChemCom Industries, maker van lijmen voor de groene houtverwerkende industrie en van tussen-producten voor de chemische industrie, krijgt 839.000 euro uit de RIG-pot. De 38 medewerkers gebruiken dit voor een nieuwe, 4,2 miljoen euro kostende productie-installatie. Hiermee gaat ChemCom een nieuwe grondstof voor mest maken via een continue granulator die materialen verkor-relt tot een vast product. Het tussenproduct is bedoeld voor de Zwitserse mestfabrikant Hauert. Directeur Roeland Kiewiet

is ‘heel blij’ met deze strategische samenwerking, waar ook een Duitse technologiepartner bij betrokken is. De financiële steun van de RIG heeft volgens Kiewiet geholpen om de Zwitsers over de brug te krijgen én te houden. “Een initiële periode van tien jaar is overeengekomen.” Nieuwe werk-plekken levert het geld niet op, maar het zorgt er wél voor dat alle medewerkers in dienst kunnen blijven.

nieuwe banenSilicaproducent PPG Delfzijl gaat met het geld Agilon produceren, een nieuw type silica dat vooral gebruikt wordt bij de productie van auto-banden. Het bedrijf krijgt zo’n 2,3 miljoen euro uit de RIG en vult dit aan tot enkele tientallen miljoe-nen. Hiervan bouwt PPG een productielijn met een capaciteit van 15.000 ton per jaar. De eenheid moet in 2016 operationeel zijn en levert tien directe banen op.

oost-europaAgilon geeft autobanden 10 tot 15 procent meer grip, minder rolweerstand en lagere slijtage dan wanneer normale silica gebruikt wordt. Fabri-kanten profiteren ook, want hun productiekosten en milieubelasting dalen. Was deze investering er niet gekomen, meldt PPG Delfzijl, dan was de kans groot geweest dat het moederbedrijf deze produc-tie-eenheid in Oost-Europa had gebouwd, inclusief het risico dat het werk in de fabriek te Farmsum langzaam maar zeker afgebouwd zou worden. p

fo

to: J

ef

fr

ey

Bo

s

Chemiecluster Eemsdelta.


CM1503_17_I_Innovatie.indd 17 12-03-15 15:44

18 Chemie Magazine maart 2015

ReputatiegoeRoe Cees van Riel oveR Reputatie chemische industRie

Chemiebedrijven winnen aan populariteit’de reputatie van de chemische industrie groeit, zo blijkt uit de pan european survey en uit onderzoek in de vs van het Reputation institute. volgens directeur cees van Riel komt dat doordat de sector erin slaagt de relevantie voor de samenleving duidelijk te maken: “Zonder chemie geen telefoon, geen compu-ter, geen auto.”Tekst: Igor Znidarsic

de reputatie van de chemi-sche industrie in Neder-land is de afgelopen twee jaar verbeterd, blijkt uit de Pan European Survey

(PES), een tweejaarlijkse enquête waarmee chemiekoepel Cefic peilt hoe Europeanen denken over de sector. Op de favourability index is de chemische industrie bij het alge-meen publiek gestegen van de negentiende naar de vijftiende plaats en bij de opinieleiders naar de dertiende. Bij beide groepen staat de chemie nu boven de financi-ele sector. Ook op Europees niveau is de reputatie verbeterd, meer dan bij andere industrieën. Een onder-zoek van het Reputation Institute laat hetzelfde beeld zien in de Ver-enigde Staten. “Vooral de reden is heel interessant”, zegt directeur Cees van Riel, tevens hoogleraar Corporate Communications aan de Rotterdam School of Management. “De reputatie stijgt omdat de chemi-sche industrie zo consistent dezelfde boodschap uitdraagt.” Van Riel geldt als dé internationale

expert op het gebied van reputatie-management. Reputatie is volgens hem altijd gebaseerd op perceptie. “Omdat percepties meestal gekleurd zijn, moet je er rekening mee houden dat wat uit reputatie-onderzoek komt eigenlijk is wat mensen denken dat de situatie is, dat hoeft dus niet de werkelijkheid te zijn. Maar aangezien de gedach-ten van mensen over wat de werke-lijkheid is zeer bepalend zijn voor wat ze uiteindelijk doen, is het belangrijk om te weten hoe die per-ceptie in elkaar zit. Daarom doen we dus reputatieonderzoek.”

Is imago iets anders dan reputatie?“Reputatie is het internationaal gebruikelijke woord, imago is iets wat we in Nederland vaak gebruiken. Maar het is in grote lijnen hetzelfde.”

U heeft vanuit uw Reputation Insti-tute de reputatie van de chemische industrie onderzocht. Hoe heeft u dat gedaan?“We hebben gekeken naar wat bedrijven in een aantal sectoren

wereldwijd de kern van hun activi-teiten vinden en wat de media daar-over zeggen. Vervolgens hebben we in de Verenigde Staten bij drie sta-keholdergroepen – labor market, opinion leaders en general public – gekeken naar hoe die op die uitin-gen van bedrijven en de media rea-geren, naar hun perceptie dus. Het verschil met de PES, die alleen iets zegt over de chemie, is dat wij tege-lijkertijd naar verschillende industrieën kijken. We hanteren een 100-puntsschaal, en daarop scoren, bij het algemeen publiek, bedrijven op het gebied van voedsel, consu-mentenelektronica en automotive het hoogst. Die zijn dus heel popu-lair. Zeer impopulair zijn de tele-comindustrie, banken, die door de financiële crisis hun bestaansrecht bijna verloren hebben, en tabaksbe-drijven. De chemische industrie zit daartussenin. Vervolgens hebben we, voor de periode 2007 tot 2014, ingezoomd op de banken, de voed-selbedrijven en de chemische in-dustrie. Uit die studie blijkt dat de chemische industrie in 2012 een

CM1503_18-21-Cees.indd 18 12-03-15 16:23


Chemiebedrijven winnen aan populariteit’

Cv Cees van rielCees van Riel is hoogleraar Cor-porate Communications aan de Rotterdam School of Manage-ment van de Erasmus Universi-teit Rotterdam. Hij heeft reputa-tiemanagement wereldwijd op de kaart gezet en wordt beschouwd als ‘reputatiegoe-roe’. Hij is onder meer oprichter van het Corporate Communica-tion Centre en van het Reputatie Forum Nederland, directeur van het Reputation Institute en direc-teur-oprichter van het Interna-tional Masters Program in Cor-porate Communications, een joint venture van vijf leidende Europese bedrijfsopleidingen.

enorme opgaande lijn laat zien. Die is in 2013 en 2014 weliswaar iets afgevlakt, maar is nog steeds sub-stantieel hoog, en komt zelfs in de buurt van de voedselbedrijven. Che-miebedrijven winnen dus aan popu-lariteit. Let wel: bij het algemeen publiek. De opinieleiders zijn wat minder positief, wat trouwens voor elke sector geldt. Zij hebben een meer mixed beeld, met ook een negatieve toon, over bijvoorbeeld global warming, chemical spills en danger to society.”

Hoe komt het dat de populariteit van de chemische industrie stijgt, in Europa en de VS?“Dat komt doordat de chemische industrie in de afgelopen tien, vijf-tien jaar systematisch eenzelfde soort claims in de buitenwereld heeft gelegd, die door mensen wor-den begrepen en als positief worden gezien. De eerste, die dateert al uit de jaren tachtig, betreft de SHE (Safety, Health and Environment) en wordt tot op de dag van vandaag herhaald. Begin deze eeuw is daar

Cees van Riel: ‘Je moet weten wat je natuurlijke industrie-bandbreedte is.’e F

oto

: Ca

SP

ER

RIl

a

Reputatie

CM1503_18-21-Cees.indd 19 12-03-15 16:23


als tweede claim de relevantie voor de samenleving bij gekomen: wilt u een comfortabel, modern leven leiden, dan heeft u de chemische industrie nodig, want zonder chemie geen telefoon, geen computer, geen auto. Dat verhaal komt over, blijkt uit ons onderzoek. Natuurlijk roepen mensen in hun spontane associatie met de chemische industrie ook negatieve dingen, maar zeker ook heel veel positieve.”

Hoe belangrijk zijn de media hierin?“Banken praten zelf negatief over zichzelf en je ziet dat ook de media

negatief zijn over die sector. Bij de chemische industrie zijn de bedrij-ven positief over zichzelf, met het benadrukken van de contribution to society, de complexity of technology, de kapitaalintensiviteit en het inno-vatieve karakter, en de media zeg-gen hetzelfde, met dezelfde posi-tieve tone of voice.”

Wij zien in Nederland dat werkne-mers in de chemie nog te vaak den-ken dat het publiek negatief is over hun sector. Hoe komt dit en hoe kunnen we dat bijsturen? “Het heeft te maken met het merk-waardige verschijnsel dat als er negativiteit is over jouw industrie, je in stereotypen gaat denken die je voor waar aanziet, namelijk dat de chemische industrie iets is wat mensen niet begrijpen, en dat ze vooral naar incidenten kijken, zoals Chemie-Pack. Dat soort incidenten worden door de eigen mensen altijd flink uitvergroot, terwijl de percep-tie bij anderen vaak heel anders is. Ik denk dat mensen in de chemie in de publieke opinie over chemiebe-drijven allerlei beren achter bomen zien die er in werkelijkheid helemaal niet zijn, of veel minder. Mijn onder-zoek en de PES zijn in die zin cruci-aal voor de sector: hiermee kan men het zelfbeeld positiever kleuren.“ Hoe kan de chemie ooit het hoge reputatieniveau van de voedingsin-dustrie bereiken?“Dat is onmogelijk. Een gegeven uit reputatie-onderzoek is dat je moet accepteren dat er sectoren zijn die gewoon populairder zijn, puur van-wege de aard van de producten. Het is nu eenmaal leuker om over voe-ding, auto’s en leuke gadgets voor je telefoon na te denken dan over de chemische industrie. Je moet weten wat je natuurlijke industrie-band-breedte is. Op onze 100-puntsschaal ligt die voor de chemische industrie tussen de 62 en 69 punten. Het is voor een chemiebedrijf niet realis-tisch om te veronderstellen dat je 80 kan halen, wat een bedrijf als Fries-land Campina wel lukt. Wel kun je als individueel bedrijf proberen om het binnen jouw branche het beste

te doen. Als ik bij een branchever-eniging van chemiebedrijven zou werken, in Nederland of in welk ander land, zou ik zeggen: alle che-miebedrijven moeten aan de boven-kant van de bandbreedte terechtko-men die ons op een natuurlijke wijze is toebedeeld. Waarbij een score van 69 dus het absolute maximum is. Als je dat haalt, lever je een wereld-prestatie.”

Wat moet een chemiebedrijf doen om dat maximum te bereiken? Wel- ke factoren bepalen de reputatie?“Ten eerste moet je gewoon goed presteren: je producten en diensten hebben toegevoegde waarde, het innovatief vermogen is goed, net als je performance, je gaat fatsoenlijk om met je personeel, bent maat-schappelijk verantwoordelijk bezig, enzovoort. Dat moet allemaal klop-pen. Het tweede, en daar is de che-mische industrie werkelijk wereld-top in: je moet het op een goede en vooral slimme manier communice-ren, als totaliteit, als collectiviteit. De grote bedrijven, waar wij naar gekeken hebben, zijn samen met de brancheorganisaties uitstekend in staat om op een heel consistente wijze dezelfde kernboodschap uit te dragen: we leveren u een aange-naam modern leven en dat doen we op een veilige manier. En die bood-schap spreekt, want die is relevant. Als die niet door feiten gelogenstraft wordt, bouw je aan een sterke repu-tatie. Het derde punt is dat je door de maatschappij als relevant moet worden gezien. En dat is bij de che-mie het geval.”

Is het niet zo dat de food-industrie aan de top staat simpelweg omdat je zonder eten doodgaat?“Dat is een van de redenen. Maar de voedselindustrie worstelt met de gezondheidstrend. Er is veel obesi-tas, mensen vragen zich af wat voor E-nummers er in hun voedsel zitten, en vertrouwen de labelling vaak niet. Er is veel discussie. De voedingsin-dustrie probeert er wat aan te doen, maar het komt maar matig over. Daarnaast heeft men te maken met de vraagstukken rond het processed

vnCi zet in op verdere verbetering reputatie Chemie“onze inspanningen om een positief beeld van de chemische industrie te schetsen werpen vruchten af. We zijn als industrie blijkbaar steeds beter in staat uit te leggen waar we aan bijdragen”, zegt Irene van luijken, manager Communicatie en Public affairs van de VNCI. Ze doelt op de verbeterde repu-tatie van de chemische industrie, zoals die is geble-ken uit de Pan European Survey (PES). “Dat is vooral het resultaat van een inspanning die inmiddels een aantal jaar geleden is ingezet.”Uit de PES blijkt dat van het algemeen publiek 26 procent de ‘Chemie is overal’-campagne kent, en van de opinieleiders 46 procent. op de vraag of de slagzin ‘Chemie is overal’ de activiteiten van de che-mie goed verwoordt, antwoordde 82 procent van het algemeen publiek en van de opinieleiders bevesti-gend. De portal chemieisoveral.nl is nog steeds de poort tot allerlei informatie voor een gemêleerd publiek. “Bovendien zijn de kernboodschappen van ‘Chemie is overal’ nu veel meer verweven met onze eigen boodschappen”, aldus Van luijken. Verdere verbetering van de reputatie, door de posi-tieve impact van de chemie op de maatschappij uit te werken en te benadrukken, is dit jaar een van de prioriteiten van de VNCI. Het is geen doel op zich, zegt directeur Colette alma: “De bedoeling is dat daardoor meer mensen in onze sector willen wer-ken, dat de publieke acceptatie van onze fabrieken groter wordt, en dat mensen beter begrip hebben over wat chemicaliën doen in het dagelijks leven.”De VNCI zet dit jaar onder meer in op een campagne om de werknemers van chemiebedrijven tot ambas-sadeurs van de chemie te maken. “tijdens de Dag van de Chemie komend najaar kunnen we daar mooi verder aan bouwen”, aldus Van luijken.

CM1503_18-21-Cees.indd 20 12-03-15 16:23


Reputatie

food. We wonen steeds meer in urbane gebieden, waar we niet meer ons eigen voedsel kunnen verbou-wen en afhankelijk zijn van de pro-cessed food industry. Mensen accepteren dit wel, maar ze hebben er toch moeite mee, ten eerste omdat ze denken dat het niet gezond is, en ten tweede hebben ze een beetje medelijden met de laag opge-leide en slecht betaalde mensen die in die industrie onder slechte werk-condities werken. De chemie heeft dat veel beter voor elkaar. Het plaatje dat mensen zien als ze den-ken aan de chemische industrie is veel positiever, blijkt uit ons onder-zoek: een hoog opgeleide ingenieur in een witte jas met een reageerbuis in zijn hand, een complex stelsel van chemische fabrieken en een chemi-sche formule. Kijk, geen enkele bedrijfssector is alleen maar posi-tief. Dat geldt ook voor de chemie. Die zit in het midden: niet goed en niet slecht. Maar als je kijkt naar de zaken waarmee de chemische in-dustrie zich onderscheidt van de sector erboven, de food, en de sec-tor eronder, de banken, dan scoort de chemie echt knettergoed.”

Conclusie?“Reputatie vormt zich op basis van wat je zegt wat je doet. Als je dat op een consistente en slimme manier doet, win je een hoop punten. Zie de chemie. Tenzij blijkt dat wat je zegt dat je doet niet waar is. Dan heb je natuurlijk een probleem. Je moet wel doen wat je zegt.”

Uiteindelijk gaat het om de license to operate. Hoe kan de Nederlandse chemische industrie die behouden?“De chemische industrie in Neder-land bestaat naast de grote bedrij-ven uit een groot aantal kleinere bedrijven. Die grote jongens zouden zich moeten inspannen om de klei-nere spelers op hetzelfde niveau te brengen qua veiligheid en het bena-drukken van maatschappelijke rele-vantie. Dat die zaken ook op een kleinschaliger niveau, ook in de rol van toeleverancier, gaan gelden. Dan haal je qua reputatie alles eruit wat erin zit.” p

‘ Wilt u een comfortabel, modern leven hebben, dan heeft u de chemische industrie nodig’

Fo

to: C

aS

PE

R R

Ila

CM1503_18-21-Cees.indd 21 12-03-15 16:23


DAG VAN DE CHEMIE DIT JAAR IN TEKEN VAN INNOVATIE

SHOWTIME

Chiel Chemie, de mascotte van de Dag van de Chemie, gaat dit jaar ook twitteren.

Neste oIl NetherlANDs‘ beZoekers weten nu dat we Geen ChoColade-rePen maken’

Als medewerkers van Neste Oils fabriek voor hernieuwbare diesel op de Maasvlakte aan derden vertellen waar ze werken, gaan er meestal geen belletjes rinkelen. “Of we wor-den verward met de welbekende producent van de chocoladerepen”, zegt offi cemanager Anne-Marie Zuijderduijn. “Wij hebben nu een-maal geen retailkanalen in Neder-land, zoals andere raffi naderijen dat

Presentatie bij Neste Oil van alle per-soonlijke veiligheidsmaterialen.

Een bezoekster gaat bij Albemarle als chemicus op de foto, een leuk aandenken voor thuis.

CM1503_22-24_Dag vd Chemie.indd 22 12-03-15 16:23

e


event

De tweejaarlijkse Dag van de Chemie is op 26 september alweer toe aan de negentiende editie, met innovatie als thema. De open dag biedt chemie-organisaties alle gelegenheid om de omgeving te laten zien aan welke duurzame producten er binnen de poorten wordt gewerkt. De VNCI hoopt dat ook dit jaar zich weer veel bedrijven aanmelden.Tekst: Marloes Hooimeijer

Dag van de Chemie, Chiel Chemie, komt dit jaar uiteraard ook terug, onder andere op social media. We laten hem bijvoorbeeld twitteren.”De innovatiebroedplaatsen Ilabs en Coci’s worden dit jaar expliciet uit-genodigd om deel te nemen. Van Gelder hoopt bovendien op diverse ‘buiten de deur’-activiteiten. “Een chemiebedrijf dat in de plaatselijke parfumerie uitlegt hoe parfum wordt gemaakt of in de supermarkt over verpakkingsmateriaal vertelt.”

gezocht wordt ‘werken in de che-mie’. “Waar het ons om gaat is dat zo veel mogelijk organisaties de deuren openen. In 2013, met het thema veiligheid, waren dat er veer-tig en kwamen er 25.000 bezoekers op af. Zoals altijd was de sfeer enorm enthousiast. Ik heb nog nooit een bedrijf gehoord dat achteraf spijt had van deelname.” De VNCI staat deelnemende organi-saties waar mogelijk bij in de voor-bereiding. Van Gelder: “Daarom is het ook belangrijk dat ze zich zo snel mogelijk aanmelden. Het pro-gramma hoeft nog niet klaar te zijn, integendeel: wij doen ze allerlei ideeën aan de hand. Voor de lokale pr kunnen ze gebruikmaken van ons pr-bureau. Landelijk zorgen we ervoor dat enkele innovatieve parel-tjes worden uitgelicht. Deelnemers krijgen een gratis pakket promotie-materiaal. Onze mascotte van de

De Dag van de Chemie biedt chemiebedrijven en chemiegerelateerde organisaties, zoals zie-kenhuislaboratoria en

waterbedrijven, de gelegenheid om het grote publiek een kijkje in de keuken te geven. De negentiende editie van deze tweejaarlijkse open dag is op zaterdag 26 september en heeft innovatie als thema. Fien van Gelder, communicatieadviseur bij de VNCI: “Organisaties kunnen hun omgeving laten zien aan welke inno-vatieve producten zij werken en waarom die een onmisbare bijdrage leveren aan duurzame oplossingen voor maatschappelijke uitdagingen, zoals vergrijzing.” Overigens staat het deelnemers vrij een ander thema te kiezen, bena-drukt Van Gelder. Stel dat er recent een incident is geweest dan kan dat ‘veiligheid’ zijn, of als er personeel

hebben met de tankstations. Om meer naamsbekendheid te creëren besloten we in 2013 deel te nemen aan de Wereldhavendagen én aan de Dag van de Chemie.”

Boven verwachtingNeste Oil is geen lid van de VNCI, maar kon wel gebruikmaken van al het beschikbare materiaal, ideeën en tips van het landelijk bureau. Het bedrijf wist als debutant een spet-terend programma neer te zetten, bedoeld voor mensen uit de regio, familie van personeelsleden en andere stakeholders, zoals buurbe-drijven. Er kwamen ‘boven ver-wachting’ veel bezoekers op af, zo’n vierhonderd, ook opvallend veel studenten chemische technologie.

Zuijderduijn vertelt over het pro-gramma: “Een legertje directiele-den heette de bezoekers welkom met een gebakje, met ons logo en dat van de Dag van de Chemie erop. Na een veiligheidsinstructie en een korte presentatie over ons bedrijf stapten ze in de bus voor een rondrit over het fabrieksterrein, met mede-werkers als gids. Ze namen een kijkje in de crisis control room, met een presentatie van al onze veilig-heidsmaterialen, zoals persoonlijke beschermingsmiddelen, en veilig-heidssystemen. Ook waren er rond-leidingen in de controlekamer, de simulatieruimte en in onze main-tenanceshop. Voor de kinderen werd in het laboratorium ‘olifantentand-pasta’ gemaakt: een hoop schuim

door een paar stoffen te mengen.”Na de rondrit, inclusief prijsvraag, konden bezoekers ook buiten de hekken van het fabrieksterrein nog van alles beleven, zoals demonstra-ties van inspecteurs met warmte-zoekers en röntgenapparatuur. En ze konden zich (met valharnas) door een kraan 60 meter de lucht in laten takelen. “Iedereen was na afl oop laaiend enthousiast”, zegt Zuijder-duijn. “Zeker over de gidsen, voor wie geen vraag te veel was. Nou ja, behalve dan die paar vragen van studenten en concullega’s die iets te diep op onze gepatenteerde techno-logie ingingen.” Ze besluit: “Alle bezoekers weten nu in ieder geval dat wij geen chocoladerepen maken!”

Meer informatie en aanmelden (tot uiterlijk 26 augustus): www.vnci.nl/chemie/dag-van-de-chemie

DOE MEE!



Chemelot‘ Gebaar naar buurt-bewoners dat iedereen hier welkom is’“Wij zijn een trouwe deelnemer”, vertelt woordvoer-der Klaas Bos. “Chemelot is omringd met woonwij-ken. Het is voor ons belangrijk dat die omgeving bereid is ons de benodigde license to operate te bieden. Met de Dag van de Chemie maken we het gebaar naar buurtbewoners dat iedereen welkom is hier eens rond te kijken. Daar creëer je goodwill mee. We willen ver-trouwen wekken door te laten zien dat wat we hier doen veilig en milieubewust gebeurt. We laten ook zien aan welke consumentenproducten wij bijdragen en welke arbeidsmarktkansen Chemelot te bieden heeft.” De drieduizend beschikbare plaatsen in 2013 waren snel volgeboekt. Bos: “Over het programma hadden we vooraf goed nagedacht. Je kunt niet ’s ochtends het hek openzetten en zeggen: ‘We zien u om vijf uur wel weer.’ Om te beginnen hadden we bussen geregeld die de bezoekers vanaf een parkeerterrein bij acht haltes afzetten. Ze konden onder meer een kijkje nemen in een lab waar monsters uit de fabriek worden geanaly-seerd, bij een opzakinstallatie voor kunststof, in de meetkamer van een naftakraker, in een testlab voor flowtechniek en op de campus. Aangezien er veel gezinnetjes op de open dag afkomen, hadden we ook activiteiten speciaal voor kinderen en jongeren: een show van Mad Science en shampoo maken.”

AanraderBos raadt het andere chemiebedrijven zeker aan deel te nemen. “De datum die de VNCI iedere twee jaar vaststelt is een goede stok achter de deur om in actie te komen. Je kunt zo groot en klein uitpakken als je zelf wilt en daarmee ook de tijdsinvestering en kosten sturen. Natuurlijk moet je toezien op de veiligheid, ervoor zorgen dat bezoekers vanuit de meetkamer niet stiekem een kijkje in de fabriek gaan nemen. Je moet ze overal begeleiden, maar dat kun je vooraf organiseren. En bedrijfsgeheimen? Ach, onderdelen die je niet wilt laten zien, loop je gewoon stilletjes voorbij.” Ook de volgende editie is Chemelot van de partij: “2015 is hier het ‘Jaar van de mijnen’. Dit komt terug door het thema van de Dag van de Chemie, innovatie, ook in die traditie te plaatsen: verleden, heden, toekomst dus.”

Tijdens de Dag van de Chemie op Chemelot gaf de bedrijfs-brandweer een demonstratie.

Compleet met veiligheidsbril, helm en overall krijgen bezoekers een rondleiding.

AlbemArle CAtAlysts‘ leken hebben de vreemdste ideeën bij wat hier Gebeurt’

“Het is voor leken heel moeilijk te bevatten wat er zoal gebeurt in een chemiebedrijf als Albemarle. Ze heb-ben daar de vreemdste ideeën bij”, zegt Eelco Vogt, senior advisor catalyst R&D bij het bedrijf. Hij organi-seerde er al een aantal maal de Dag van de Chemie, de afgelopen keer over het thema veiligheid. “Buurt-bewoners hier in Amsterdam-Noord noemen ons ook wel ‘de wolkenfabriek’. Toen een bejaarde bezoeker hoorde dat die wolken niet uit rook maar uit stoom bestaan, afkomstig van de koeltorens, zei hij: ‘Heb ik me daar nou tachtig jaar zorgen over gemaakt.’”Deelname aan de Dag van de Chemie past volgens Vogt in het bedrijfsbeleid om ‘zo transparant mogelijk te zijn’ naar de omgeving. “We zien het als onze infor-matieplicht om te vertellen wat hier op het terrein gebeurt, hoe goed wij omgaan met de chemische pro-cessen en de daarbij behorende veiligheidsrisico’s. We willen eventuele zorgen bij voorbaat wegnemen. Tij-dens de veiligheidsdiscussies die we met bezoekers voeren horen we vaak terug dat ze zich niet hadden gerealiseerd hoezeer veiligheid in onze cultuur zit ingebakken. Dat creëert vertrouwen.”

Vrijwilligers genoegDe helft van de bezoekers komt uit de buurt, de andere helft zijn familieleden van medewerkers. Aan-melden is verplicht en de minimale leeftijd is 14 jaar – vanwege de hete en draaiende apparatuur. In groep-jes van vijftien man met twee medewerkers als bege-leiders (“Je wilt niet dat ze gaan dwalen”) doorkruisen bezoekers het terrein. Ook in de fabriek mogen ze een kijkje nemen, compleet met veiligheidsbril, helm, overall en gehoorbescherming. “Het maakt indruk wanneer ze met eigen ogen zien hoe hier tonnen aan katalysatoren voor schonere brandstoffen worden geproduceerd.” Aan medewerkers die vrijwillig hun bijdrage leveren is nooit een gebrek. “Wij chemici vertellen nou eenmaal graag over ons mooie vak”, zegt Vogt. Bij de organisa-tie van de open dag maakt hij ‘dankbaar gebruik’ van de landelijke materialen en pr van de VNCI. “De span-doeken en vlaggen hingen hier vrolijk te wapperen, zodat bezoekers wisten waar ze moesten zijn.” En ze gingen naar huis met een tastbare herinnering. “Een sneltekenaar maakte portretten van bezoekers ‘in chemische sfeer’. Zo’n persoonlijk aandenken vinden ze leuk.”


driven by dedicationwww.zeelandseaports.com

Het zit in ons karakter

De haven is ons leven. Aanpakken, hard werken en toegankelijke mensen, dat

is ons karakter. Wanneer je Zeeland Seaports leert kennen, maak je kennis met

professionals die trots zijn op hun havens. Uw belang is ook ons belang. Klanten

komen op de eerste plaats. Altijd. Wij weten wat belangrijk is voor uw bedrijf.

Dat zit in ons karakter en is een van onze specialiteiten:

heliport

locatie aan zee

een diepgang van 16,5 meter

goede, filevrije achterlandverbindingen

geen negen tot vijf mentaliteit

bereikbare havens en mensen

gespecialiseerde terminals voor een breed scala aan lading

u kunt ons 24/7 bereiken op +31 (0)115 647400

502296_ADV.indd 25 13-03-15 10:26

Maxsys Fuel systeM zorgt voor Meer bruikbare warMte per kubieke Meter gas

EEnvoudig 5 procEnt EnErgiE bEsparEn

Met een simpel systeem van Maxsys kunnen

chemiebedrijven het energiegebruik van hun

stoomketels, ovens, drogers en afvalverbranders met 5

procent verlagen, tegen een betrekkelijk lage

investering. Dow en Croda maken er al gebruik van.

Tekst: Erik te Roller

Als het gas in direct contact komt met een magneetveld, clusteren de onzuiverheden tot grotere deeltjes van ongeveer 200 nanometer. Hier-door mengt het gas vlak voor de verbranding sneller en beter met zuurstof uit de lucht. Dat levert een iets hetere vlam op, een veel sterkere overdracht van stralings- warmte en uiteindelijk meer bruik-bare warmte per kubieke meter gas. Voorwaarde is wel dat het Maxsys Fuel System, dat fijn afgestelde permanente magneten bevat, op anderhalve meter voor de brander wordt geplaatst, anders gaat het effect verloren.

industriële branders”Als een bedrijf geïnteresseerd is, rekent een team van Maxsys in Engeland de zaken door en komt

Energiebesparing lijkt op een boom waarvan al veel laaghangend fruit geplukt is. Maar er blijven nog genoeg mogelijkheden

over. Neem de geoctrooieerde vin-ding Maxsys Fuel System van de Engelse firma Maxsys. Daarmee kan toch nog 5 procent energie wor-den bespaard, zo claimt het bedrijf. “Dat brengt het doel van de Route-kaart Chemie een stap dichterbij, namelijk een vermindering van de totale CO2-uitstoot van de chemie-sector met 40 procent in 2030 ten opzichte van 2005”, stelt Mike Phi-lips, directeur van Green Innovati-ons, dat Maxsys Fuel Systems in Nederland op de markt brengt.De vinding richt zich op de minus-cule onzuiverheden van circa 20 nanometer doorsnee in aardgas.


CM1503_26-27_Maxsys.indd 26 12-03-15 16:22

Energie en klimaat

Maxsys Fuel systeM zorgt voor Meer bruikbare warMte per kubieke Meter gas

‘ Het risico voor de klant is beperkt, want het systeem heeft geen invloed op het proces’

Dow-locatie King’s lynn

‘Niets te verliezen’ De garantie en de onafhankelijke verificatie van de energiebesparing door het Zwitserse bedrijf ABB heeft Dow op de locatie King’s Lynn in Engeland in 2007 doen besluiten om een Maxsys Fuel System bij een stoomketel te laten installeren. Uit de eerste metingen bleek dat het systeem 5,2 procent aan aardgas bespaarde. Op die manier verdiende Dow de investering in tien maanden terug. “We hebben het systeem echter niet lang gebruikt, want binnen een jaar besloot Dow de latexfabriek te sluiten en werd de stoomketel stilgelegd”, vertelt Andrew Culshaw, maintenance and engi-neering leader van Dow in King’s Lynn. “Maar aangezien wij als eerste binnen Dow ervaring met het systeem hadden opgedaan, kreeg ik daarna vragen van collega’s van Dow uit andere landen, vooral over het werkingsprin-cipe. Inmiddels hebben ook andere bedrijven van Dow het systeem aangeschaft.” Culshaw weet niet exact hoe groot de bespa-ring was. “Het ging om een ketel met een capaciteit van 20 ton stoom per uur, waarvan het aardgasverbruik met ruim 5 procent ver-minderde, dus je kunt wel nagaan dat de besparing in de duizenden Engelse ponden liep.” Zijn advies: “Probeer het gewoon. Je bespaart minimaal 5 procent brandstof en zo niet, dan krijg je vanwege de garantie je geld terug. Je hebt dus niets te verliezen.”

croDa

‘Geen omkijken naar’ Sinds september 2013 werkt Croda op zijn Atlas Point-locatie in New Castle (Pennsylva-nia, VS) met drie brandstofbesparende syste-men van Maxsys bij ketels die stoom en hete olie aanmaken om de fabrieken van de nodige proceswarmte te voorzien. Croda maakt hier oppervlakte-actieve stoffen en emulgatoren op basis van plantaardige oliën. “Het was een turnkey-project, waarbij Maxsys alles regelde, inclusief de plaatsing van de systemen”, zegt Davien Bailey, project engineer bij het bedrijf. “Uit berekeningen op basis van de door ons aangeleverde gegevens bleek dat de systemen inderdaad 5 procent brandstof bespaarden, waardoor we de investering in de drie syste-men in anderhalf jaar hebben terugverdiend.” Dat het systeem geen draaiende delen bevat en praktisch onderhoudsvrij is, ziet hij als belangrijke voordelen. “Het onderhoud bestaat eruit dat Maxsys eens in de twee jaar ongeveer een halve dag komt controleren of de magne-ten nog steeds in goede staat zijn en niet beschadigd zijn door bijvoorbeeld aanrijdingen van een vorkheftruck. Je hebt er verder geen omkijken naar.”

GrEEn InnovatIons Green Innovations helpt start-ups in de cleantech-industrie met markt- ontwikkeling en verkoop. In dit kader ondersteunt het Maxsys met de introductie en verkoop van de Maxsys Fuel Systems in Nederland, Bel-gië en Duitsland.

met een voorstel inclusief driedi-mensionale tekeningen”, legt Philips uit. “Daarmee kan de klant ook checken of de veiligheid in orde is en of de onderhoudsmonteurs nog steeds overal bij kunnen.” Het sys-teem is geschikt voor alle indus-triële branders met een verbruik van 25 tot 2000 kubieke meter gas per uur. De brandstofbesparing varieert van 5 tot 9 procent. “Onze klanten besparen gemiddeld 6,2 procent en vermijden een zelfde percentage aan CO2-uitstoot”, aldus

Philips. Voor het systeem, dat geen energie gebruikt en praktisch onderhoudsvrij is, geldt een garan-tie van tien jaar. De plaatsing duurt een halve dag tot twee dagen.Zonder subsidie verdienen bedrijven in Nederland dit systeem in vier tot achttien maanden terug, zo leert de ervaring. Om discussies achteraf te vermijden wordt met de klant een bepaald meetprotocol afgesproken voor het verifiëren van de gasbe-sparing. Philips: “Al met al is het risico voor de klant beperkt, want het systeem heeft geen invloed op het proces. Inmiddels zijn er wereldwijd ruim duizend systemen geïnstalleerd, onder meer bij chemiebedrijven, raffinaderijen, papierfabrieken, voedingsmiddelenbedrijven en auto-fabrikanten. In Nederland heeft Green Innovations sinds de start in 2013 in totaal acht projecten afgerond, in België en in Duitsland in totaal vier. Bij ongeveer eenderde van de projecten gaat het om che-miebedrijven. p

Het systeem (geel) wordt op anderhalve meter voor de brander geplaatst.


CM1503_26-27_Maxsys.indd 27 12-03-15 16:22

Wetensw

aardig

Ro

tte

Rd

am

se c

hem

iefa

bR

iek

Ex

xon

Mob

il

no

g e

neR

gie

zuin

igeR

Redu

ctie

cO2

-uit

stOO

t ve

Rgel

ijk

baaR

met

23.0

00 au

tO’s

m

inde

R Op

de

weg

de

Rott

erda

m a

rom

atic

s pl

ant v

an e

xxon

mob

il ch

emic

al H

olla

nd h

eeft

een

ni

euw

e in

stal

latie

in

gebr

uik

geno

men

die

de

mili

eupr

esta

ties

en e

ner-

gie-

effic

iënt

ie v

an d

e fa

-br

iek

nog

verd

er v

erbe

tert

. d

e in

stal

latie

voo

r de

pro

-du

ctie

van

par

axyl

een

maa

kt g

ebru

ik v

an e

en

inno

vatie

ve te

chno

logi

e di

e w

erd

ontw

ikke

ld d

oor

exxo

nmob

il en

in R

otte

r-da

m v

oor

het e

erst

wor

dt

toeg

epas

t.

“Het

pro

ject

laat

zie

n da

t wij

ons

voor

tdur

end

insp

anne

n om

de

ener

giep

rest

atie

s va

n on

ze fa

brie

ken

in R

ot-

terd

am v

erde

r te

ver-

bete

ren”

, zeg

t Sjo

erd

Gaa

nder

se, d

irec

teur

van

de

arom

aten

fabr

iek.

De

nieu

we

inst

alla

tie z

al h

et ja

arlij

kse

ener

gieg

ebru

ik v

an d

e fa

-br

iek

in b

elan

grijk

e m

ate

verm

inde

ren,

ver

gelij

kbaa

r m

et h

et e

nerg

ieve

rbru

ik v

an

30.0

00 N

eder

land

se h

uis-

houd

ens.

Hie

rdoo

r zal

ook

de

jaar

lijks

e CO

2-ui

tsto

ot

aanz

ienl

ijk a

fnem

en,

verg

elijk

baar

met

ong

evee

r 23

.000

aut

o’s

min

der o

p de

N

eder

land

se w

egen

.D

e ar

omat

enfa

brie

k in

Rot

-te

rdam

is d

e ee

rste

pro

duc-

tielo

catie

waa

r de

gepa

ten-

teer

de te

chno

logi

e liq

uid

phas

e is

omer

izat

ion

wor

dt

toeg

epas

t. H

ierb

ij w

ordt

in

het v

erw

erki

ngsp

roce

s ee

n st

ap o

verg

esla

gen,

waa

r-do

or d

e en

ergi

e-ef

ficië

ntie

ve

rbet

ert.

Exxo

nMob

il ve

r-w

acht

dat

de

succ

esvo

lle

opst

art v

an d

e in

stal

latie

in

Rott

erda

m z

al le

iden

tot

nieu

we

licen

tieka

nsen

ove

r de

hel

e w

erel

d.

De

inve

ster

ing

volg

t op

een

aant

al e

erde

re in

vest

erin

-ge

n do

or E

xxon

Mob

il in

Rot

-te

rdam

, waa

rond

er in

200

6 de

inst

alla

tie v

oor d

e pr

o-du

ctie

van

laag

zwav

elig

e di

esel

, de

capa

cite

itsui

tbre

-id

ing

in 2

009

van

de a

ro-

mat

enfa

brie

k en

de

inte

gra-

tie m

et d

e w

ater

stof

fabr

iek

van

Air P

rodu

cts

in 2

010.


CM1503_28-29_L_Wetenswaardig.indd 28 12-03-15 16:02

de

Rott

erda

m a

rom

atic

s pl

ant v

an e

xxon

mob

il ch

emic

al H

olla

nd h

eeft

een

ni

euw

e in

stal

latie

in

gebr

uik

geno

men

die

de

mili

eupr

esta

ties

en e

ner-

gie-

effi c

iënt

ie v

an d

e fa

-br

iek

nog

verd

er v

erbe

tert

. d

e in

stal

latie

voo

r de

pro

-du

ctie

van

par

axyl

een

maa

kt g

ebru

ik v

an e

en

inno

vatie

ve te

chno

logi

e di

e w

erd

ontw

ikke

ld d

oor

exxo

nmob

il en

in R

otte

r-da

m v

oor

het e

erst

wor

dt

toeg

epas

t.

“Het

pro

ject

laat

zie

n da

t wij

ons

voor

tdur

end

insp

anne

n om

de

ener

giep

rest

atie

s va

n on

ze fa

brie

ken

in R

ot-

terd

am v

erde

r te

ver

-be

tere

n”, z

egt S

joer

d G

aand

erse

, dir

ecte

ur v

an d

e ar

omat

enfa

brie

k. D

e ni

euw

e in

stal

latie

zal

het

jaar

lijks

e en

ergi

egeb

ruik

van

de

fa-

brie

k in

bel

angr

ijke

mat

e ve

rmin

dere

n, v

erge

lijkb

aar

met

het

ene

rgie

verb

ruik

van

30

.000

Ned

erla

ndse

hui

s-ho

uden

s. H

ierd

oor z

al o

ok

de ja

arlij

kse

CO2-

uits

toot

aa

nzie

nlijk

afn

emen

, ve

rgel

ijkba

ar m

et o

ngev

eer

23.0

00 a

uto’

s m

inde

r op

de

Ned

erla

ndse

weg

en.

De

arom

aten

fabr

iek

in R

ot-

terd

am is

de

eers

te p

rodu

c-tie

loca

tie w

aar d

e ge

pate

n-te

erde

tech

nolo

gie

liqui

d ph

ase

isom

eriz

atio

n w

ordt

to

egep

ast.

Hie

rbij

wor

dt in

he

t ver

wer

king

spro

ces

een

stap

ove

rges

lage

n, w

aar-

door

de

ener

gie-

effi c

iënt

ie

verb

eter

t. Ex

xonM

obil

ver-

wac

ht d

at d

e su

cces

volle

op

star

t van

de

inst

alla

tie in

Ro

tter

dam

zal

leid

en to

t ni

euw

e lic

entie

kans

en o

ver

de h

ele

wer

eld.

De

inve

ster

ing

volg

t op

een

aant

al e

erde

re in

vest

erin

-ge

n do

or E

xxon

Mob

il in

Rot

-te

rdam

, waa

rond

er in

200

6 de

inst

alla

tie v

oor d

e pr

o-du

ctie

van

laag

zwav

elig

e di

esel

, de

capa

cite

itsui

tbre

-id

ing

in 2

009

van

de a

ro-

mat

enfa

brie

k en

de

inte

gra-

tie m

et d

e w

ater

stof

fabr

iek

van

Air P

rodu

cts

in 2

010.

De R

otte

rdam

Aro

mat

ics

Plan

t van

Exx

onM

obil

Chem

ical

Hol

land

met

in h

et m

idde

n de

nie

uwe

inst

alla

tie.


CM1503_28-29_L_Wetenswaardig.indd 29 12-03-15 16:02

e

Bert Zandvoort wenst meer continuïteit in veiligheidsbeleid

‘ Maak een prograMMa waar je dertig jaar Mee aan de slag gaat’In februari nam Bert Zandvoort afscheid als coördinator van de BZW Masterclass Veiligheid Zuidwest Nederland. Ruim vijftig jaar werkte hij in de chemische industrie. De aandacht voor veiligheid is de afgelopen decennia in zijn optiek alleen maar toegenomen. Al gaat het bij veiligheidsprogramma’s nog wel ‘te vaak om oude wijn in nieuwe zakken’. Tekst: Adriaan van Hooijdonk

‘op de analistenschool volgde ik het vak waren-kennis. Moest je aan ver-schillende chemische-stoffen ruiken om ze te

herkennen. En dat waren zeker niet alleen ongevaarlijke stoffen. Het vak bestaat inmiddels niet meer. En dat onderstreept voor mij dat de bewustwording op veiligheidsgebied de afgelopen decennia is toegeno-men.” Aan het woord is Bert Zand-voort, tot voor kort coördinator van de Masterclass Veiligheid Zuidwest Nederland. Zijn loopbaan stond in het teken van veiligheid in de che-mie-industrie (zie kader). Chemie Magazine spreekt hem in het Indus-trieel Museum in Sas van Gent, waar hij sinds een jaar als vrijwilliger werkt en dat begin april de deuren opent voor het publiek.

Hoe is de veiligheid in de sector en uw visie daarop tijdens uw carrière veranderd?“De aandacht voor veiligheid is de afgelopen decennia alleen maar toegenomen. Ik herinner mij nog dat tijdens mijn opleiding als analist de kwikdruppels tussen de houten vloeren van het lab lagen. Zoiets is vandaag de dag ondenkbaar. Ook in

de chemiebedrijven zijn grote stap-pen gemaakt om niet alleen de arbeids-, maar ook de procesveilig-heid te verbeteren. Het VCA-sys-teem heeft daarbij een grote rol gespeeld. Zo is het aantal ongeval-len bij VCA-gecertificeerde bedrij-ven sterk gereduceerd; met een factor 3 in tien jaar. Dat bewijst voor mij de waarde van het VCA-systeem. Daarnaast weten we door weten regelgeving, zoals Reach, tegen-woordig veel meer van de effecten van stoffen op mens en milieu.”

Zeven jaar geleden stond u aan de basis van de BZW Masterclass Vei-ligheid Zuidwest Nederland. Wat trof u aan?“Een gemêleerd gezelschap van grote en kleine bedrijven die samen het initiatief namen om de veiligheid nog verder te vergroten. Mede onder druk van de overheid naar aanlei-ding van het rapport Trend of inci-dent. Het rapport verscheen in 2005 na Kamervragen over het relatief grote aantal incidenten met gevaar-lijke stoffen in de chemische indus-trie aan het begin van het millen-nium en een grote brand bij een raffinaderij in de Verenigde Staten. Vooral de kleinere bedrijven hadden

door hun beperkte staf moeite met de invoering van complexe weten regelgeving, zoals de BRZO-richtlij-nen en de ATEX-richtlijn voor explo-siegevaar. Kennisuitwisseling tus-sen de grote en de kleinere bedrijven stond daarom vanaf het begin centraal. Inmiddels weten ze elkaar goed te vinden.”

Wat zijn, naast kennisuitwisseling, andere voordelen van dergelijke netwerken?“Vanaf het begin hebben wij nauw samengewerkt met Deltalinqs in de regio Rijnmond. Bedrijven hebben veel voordeel gehad van het managementsysteem dat de onder-nemersorganisatie heeft ontwik-keld om veiligheid in de bedrijfsvoe-ring te verankeren. Ook organiseerden wij ruim veertig praktijkgerichte workshops. Daarbij behandelden verschillende spre-kers relevante onderwerpen, zoals het werken in besloten ruimtes en het opzetten van een goed vergun-ningensysteem. Ik heb mij altijd ingezet om de werkvloer hier zo veel mogelijk bij te betrekken. Dus geen hoogdravende programma’s over cultuur en leiderschap, maar praktijkgerichte kennisoverdracht


CM1503_30-32_Bert.indd 30 12-03-15 16:22

e

Veiligheid

Fo

to: I

ma

ge

4LIF

e/m

ar

Ija

na

Pa

jov

Ic

CV Bert ZandVoortBert Zandvoort startte zijn loopbaan in 1965 in het productielaboratorium van akzo in Delfzijl, toen nog de Koninklijke nederlandse Zout en Soda fabriek. na zijn officiersopleiding ver-volgde hij in 1972 zijn carrière bij Upjohn Poly-mer, onder meer als productieleider. In 1985 werd hij manager productie bij Dow in Delfzijl, waar hij ook hr- en eH&S-specialist was. In 1995 vertrok hij naar Dow chemical in terneuzen. Daar werkte hij tot zijn pensioen in 2009 onder meer als maintenance EH&S leader, global perso-nal safety expertise specialist en global EH&S lead auditor. Daarnaast was hij voorzitter van het centraal college van Deskundigen vca (1995 tot 2009), zat hij in de redactie van het Chemiekaar-tenboek (1995 tot 2002) en was hij van 1998 tot 2009 bestuurslid van de Stichting Samenwerken voor veiligheid (SSvv). van 2007 tot afgelopen februari was hij coördinator van de BZW mas-terclass veiligheid Zuidwest nederland.

Bert Zandvoort is tegenwoordig vrijwilliger in het Industrieel Museum in Sas van Gent.


CM1503_30-32_Bert.indd 31 12-03-15 16:22

waar medewerkers op alle niveaus hun voordeel mee kunnen doen, evenals de contractors.”

Wat is er mis met dergelijke pro-gramma’s? Ze spelen toch een belangrijke rol in het Veiligheid Voorop-initiatief naar aanleiding van verschillende incidenten, zoals bij Chemie-Pack en Odfjell?“De afgelopen vijftig jaar heb ik zo veel programma’s voorbij zien komen over cultuur, gedrag, leider-schap, oorzaak en gevolg en ga zo maar door. Het is dikwijls een reac-tie op vragen vanuit de politiek, de pers of de omgeving. Vaak gaat het om oude wijn in nieuwe zakken. Bovendien mis ik de continuïteit in dergelijke programma’s. Maak nu eens een programma waar je dertig jaar mee aan de slag gaat, denk ik weleens. Dat geldt ook voor de stroom rapporten van de overheid over veiligheid in de chemische industrie. Daarvan heb ik er zo veel gezien die 100.000 euro of meer kosten. Hadden we dat geld niet beter kunnen besteden aan het opzetten van een goed rapportage-systeem of aan opleiding of trai-ning? Bedrijven zijn in mijn ogen nog steeds te voorzichtig om infor-matie over incidenten op het gebied van arbeids- of procesveiligheid met elkaar te delen. Daarom is het nooit gelukt om hiervoor een goede standaardmethode te ontwikkelen. Een gemiste kans.”

Waarom zijn bedrijven huiverig om deze informatie te delen? Transpa-rantie staat zeker bij de grote, beursgenoteerde ondernemingen toch hoog in het vaandel?“Vaak schermen ze met juridische argumenten. Sommige bedrijven zijn bang voor een rechtszaak, want het OM (Openbaar Ministerie, red.) leest immers mee. Daar zou ik niet bang voor zijn. Er is geen bedrijf dat

‘BedrijVen trekken altijd geld uit Voor Veiligheid’“Het bedrijfsleven is er om geld te verdienen, laat ik dat vooropstellen. natuurlijk zijn er de afgelopen jaren, mede door de crisis, bezuinigingen geweest. maar als er écht geld nodig is voor veiligheid, trek-ken de bedrijven daar altijd geld voor uit, is mijn ervaring”, zegt Zandvoort als reactie op discussies in vakbladen over het teveel aan boekhouders in de chemietop en gebrek aan aandacht voor de stand-punten van ingenieurs, met gevolgen voor de vei-ligheid. “Het merendeel van de incidenten komt nog steeds voor doordat mensen fouten maken. Daarom is het ook zo belangrijk om de verantwoor-delijkheid voor veiligheid niet alleen bij het management, maar ook bij de werkvloer te leggen. en blijf vooral investeren in opleiding en training. Daarnaast is een goed ontwerp van chemische installaties essentieel.”ook met de stelling dat de veiligheid in het gedrang komt door installaties die soms wel vijftig jaar of ouder zijn, is hij het ‘niet eens’. “Zolang de kern van een bedrijf, bijvoorbeeld de reactoren, geen scheurtjes vertonen, kunnen ze vaak nog jaren mee. De problemen ontstaan vaak bij de infra-structuur die er omheen hangt. Wanneer de bewe-gende delen, zoals pompen en afsluiters versleten zijn, kunnen er bijvoorbeeld lekkages ontstaan. mijn ervaring is dat deze belangrijke elementen van een fabriek iedere zes tot acht jaar bij grote shutdowns zo nodig worden vervangen. Het is natuurlijk belangrijk dat de besturingssystemen met hun tijd meegaan. maar net als een oude motor, kun je ook een chemische fabriek prima reviseren, zonder nadelige gevolgen voor de veilig-heid.”

moedwillig zijn mensen en instal-laties in gevaar brengt. Mocht er onverhoopt toch een incident plaats-vinden, laten we er dan van leren en verbeteren.”

Wat is dan het verschil met de andere netwerken?“De basis is anders. Vaak komen deze netwerken niet voort uit de industrie, maar uit andere samen-werkingsverbanden die niet speci-fiek zijn gericht op veiligheid en milieu. Daardoor zie je ook andere belangen spelen. Daarnaast richt het ene netwerk zich veel meer op het management, terwijl bij Zuid-west Nederland de focus veel meer op de werkvloer en het middenka-der is gericht. Er is dus geen uni-forme aanpak. Tegelijkertijd is de chemische industrie, in het kader van Veiligheid Voorop, er wel in geslaagd om een landelijk netwerk op te zetten. Dat is een goed resul-taat.”

Is de veiligheid binnen de chemi-sche industrie vergroot door de ver-schillende initiatieven afgelopen jaren? “De chemische industrie in ons land is veilig, durf ik gerust te stellen. Maar als er een brand of een explo-sie plaatsvindt, valt dat natuurlijk veel meer op. Wanneer je naar de aandacht voor de brand bij Chemie-Pack kijkt en je zet dat af tegen de honderden branden die er sinds-dien, soms met dodelijke afloop, hebben plaatsgevonden, vind ik dat niet in verhouding staan. Bovendien kan ik mij geen incidenten bij BRZO-bedrijven herinneren met grote gevolgen buiten de poorten van het terrein. Maar of de industrie nu echt veiliger is geworden? Laten we zeg-gen dat het veilig is gebleven.”

Wat zullen ontwikkelingen als de opkomst van microreactoren en de

overgang naar een biobased eco-nomy betekenen voor de veiligheid in de chemie?“Kleinschaligheid is altijd beter voor de veiligheid, benadrukte de twee jaar geleden overleden Britse dr. Trevor Kletz, expert in chemische procesveiligheid, in veel van zijn presentaties. Gevaarlijke tussen-producten, zoals chloor, worden al lange tijd in kleine hoeveelheden opgeslagen. Tegelijkertijd zie je dat grote installaties nodig blijven om op een concurrerende basis produc-ten te maken. Bovendien vraag ik mij af of de overgang naar een op groene grondstoffen gebaseerde economie wel zo realistisch is gezien de groeiende wereldbevol-king. Daardoor zouden een aantal basisvoorzieningen in gevaar kun-nen komen. Bovendien wil de bevol-king nu eenmaal goedkope kilo’s. Maar dat de chemie zal veranderen, is zeker. En dat is ook goed voor de innovatie in ons land.” p

‘ De chemische industrie in ons land is veilig, durf ik gerust te stellen’


CM1503_30-32_Bert.indd 32 12-03-15 16:22

Bekijk onze vernieuwde Nederlandse website:

www.ApplusRTD.nl

Helder inzicht in uw installaties

Asset Integrity

Inspectie

Niet-destructief onderzoek

Certificatie

Training & ontwikkeling

Stralingsbescherming

Applus RTD levert innovatieve, betrouwbare en kwalitatief hoogwaardige

technologieën en diensten voor Niet-destructief Onderzoek, inspecties en

certificatie in de (petro-)chemische en energie industrie.

Door de ontwikkeling van onze marktleidende technieken en diensten, blijven wij

niet-destructieve onderzoeksmethodes naar een hoger niveau te tillen.

Onze mensen en betrouwbare innovatieve technieken zullen u helpen om uw

belangrijkste doelstellingen op het gebied van operationele efficientie en risico

reductie te behalen.

Ons helder inzicht zorgt voor veilig handelen, continue verbetering,

minimale downtime en volledige traceerbaarheid van resultaten.

T +31 10 716 60 00 E [email protected]

502296_ADV.indd 33 13-03-15 10:26

34 Chemie Magazine februari 2015

fo

to: m

ar

k p

rin

s

Esther Groeneveld: ‘Mijn vriendinnen, veelal alfa’s, vinden chemie vaak eng.’

CM1503_34-37_O_werken in chemie.indd 34 12-03-15 15:49


‘ Ik dacht nog: hIer ga Ik echt nooIt Iets van snappen’Esther Groeneveld werkt bij BASF continu aan verbetering van katalysatoren, en daarmee van chemische processen. Haar drijfveer: de zoektocht naar nieuwe materialen. “Op die manier wil ik de wereld mooier, schoner en beter maken.”

Tekst: Inge Janse

Arbeidsmarkt

Esther GroeneveldRESEARCH CHEMIST bij Basf De meern

1 Wie ben je, waar werk je en wat is je functienaam?Ik ben Esther Groeneveld, werk bij BASF Nederland BV

locatie De Meern en ben projectlei-der op de R&D-afdeling voor kataly-satoren. Deze versnellen chemische processen waardoor ze bijvoorbeeld bij een lagere temperatuur mogelijk zijn. Bij vrijwel alle reacties in de chemische industrie worden kataly-satoren gebruikt.Als projectleider werk ik aan nikkel-katalysatoren voor het hydrogene-ren van aromaten. Op die manier haal je schadelijke benzeenringen uit je product. Ik houd me vooral bezig met de organisatie en de inhoud van een project, zoals de interpretatie van de resultaten, de rapportage en onderzoeksrichting. Ik werk daarbij gelukkig samen met mijn zeer ervaren assistent. Hij heeft gouden handjes en doet het meeste experimentele werk, maar we overleggen ook regelmatig over de voortgang.

2 Wat vertel je je kleine nichtje als zij vraagt wat voor werk je doet?Ik verzin en maak slimme

materialen die er als hulpmiddel voor zorgen dat we de bouwstenen van alle spullen om ons heen met minder energie en voor minder geld kunnen maken.

3 Hoe ben je in deze baan terechtgekomen?Op de lagere school in Alm-kerk had ik nog niets met

scheikunde, maar op het vwo in Sleeuwijk was ik goed in exacte vak-ken en vond ik het leuk om puzzels op te lossen. Daarom koos ik voor de richting natuur en techniek, waar ik van de twaalf leerlingen de enige vrouw was. Tijdens een open dag voor scheikunde op de Universiteit Utrecht hoorde ik over organische chemie met orbitalen en andere moeilijke zaken. Ik dacht toen nog:

Wat is er zo boeiend aan chemie en wat maakt werken in de chemiesector zo leuk? Chemie Magazine vraagt het aan mensen die chemie hebben gestudeerd en nu in de chemie werken.

e



6 Wat drijft je in je werk?Ik hoef niet per se de vol-gende CEO van BASF te wor-den. Op dit moment is het

vooral de research die mij drijft, de zoektocht naar nieuwe materialen. Op die manier wil ik de wereld mooier, schoner en beter maken. Ik houd daarom nog steeds weten-schappelijke artikelen in de gaten om te weten wat er speelt.Twijfel? Nee, die heb ik niet over waar ik nu ben en wat ik doe. Ik voel me ontzettend prettig waar ik zit, kan de dingen doen die ik leuk vind, heb genoeg om handen en kan mijn creativiteit kwijt.

7 Wat levert je werk je op?(lachend) Ik weet niet pre-cies hoeveel ik verdien, maar ik weet wel dat het genoeg

is. Het interesseert me ook niet zo veel. Mijn werk levert me vooral energie op. Dat krijg ik als ik met collega’s over onderzoek praat of wanneer ik samenwerk met univer-siteiten en zo nieuwe ideeën krijg. Bovendien is de sfeer hier heel pret-tig. Er is geen ellebogenwerk. Men-sen worden gewaardeerd voor wat ze doen en wie ze zijn. What you see is what you get.

8 Aan welke ‘normale’ pro-ducten lever jij een bij-drage?Mijn katalysator wordt onder

meer gebruikt om aromaten uit brandstoffen te halen zodat deze niet in het milieu komen. Collega’s van mij werken ook aan nikkelkata-lysatoren, maar die worden voor heel andere toepassingen gebruikt, zoals om margarine uit olie te maken.

9 Wat zou je nóg liever doen dan wat je nu doet?Waar ik nu zit is het echt prima. Maar als ik echt iets

anders moet doen, dan vind ik vorm-

‘Mijn liefde voor research wordt alleen maar groter’erachter dat ik graag naar de in-dustrie wilde om te ontdekken wat daar te leren valt. In april 2013 ben ik daarom bij BASF begonnen. Ik kende het bedrijf via een vriend die daar al werkte. Het onderzoek in De Meern sprak me erg aan en ik vond de sfeer erg leuk.

4 Wat vind je zo leuk aan wat je doet?Ik ontwikkel nieuwe materia-len die worden verkocht als

product. Aan het einde van mijn project heb ik dus echt iets in han-den wat ik zelf ontwikkeld heb. En ik vind het maakproces heel leuk, dus de route van concept tot product. Soms is dat ook frustrerend, want het gaat lang niet altijd goed. Wat op papier makkelijk en fantastisch lijkt, kan in de praktijk tegenvallen. Ik moet dus vaak creatieve oplossin-gen bedenken.Daarnaast praat en presenteer ik graag. Zo vertel ik regelmatig bin-nen de onderzoeksgroep waar ik aan werk en hoe het gaat. Boven-dien heb ik extra taken, zoals voor de Topsector Chemiebeurs. Ik ben binnen BASF contactpersoon voor onze vier studenten en de universi-teiten. (lachend) Dat vind ik erg leuk, maar ik doe het ook gewoon omdat mijn baas het me gevraagd heeft, hoor.

5 Op welke eigen prestatie ben je het meest trots?Bij BASF werk ik pas net, dus voor nu ben ik nog het meest

trots op mijn promotie. In die peri-ode ben ik echt gegroeid. Ik ben zelfverzekerder en bewuster van wat ik goed kan. Ik heb het onder-zoek uitgevoerd, studenten bege-leid, onderwijs gegeven en resulta-ten gepresenteerd. In al die dingen ben ik heel erg gegroeid. Wat ik nu doe, projectmanagement, ligt in de lijn van een promotie.

waar hebben ze het over? Hier ga ik echt nooit iets van snappen! Na meerdere open dagen was mijn angst gezakt en mijn enthousiasme verhoogd. Ik besloot daarom tóch om scheikunde te studeren op de Universiteit Utrecht.In mijn bachelor merkte ik snel dat ik onderzoek en de fysische kant heel leuk vond, dus richting natuur-kunde. Ik koos daarom voor de researchmaster Chemistry and physics. Hierna ben ik in Utrecht gepromoveerd op het maken van nanokristallen en het meten van hun eigenschappen. Dat klinkt natuurkundig, maar ik ben echt op scheikunde gepromoveerd. Tijdens mijn promotie kwam ik

CuRRICuluM vITAE

naam Esther GroeneveldLeeftijD30WoonpLaatsUtrechtHuWeLijkse staatSamenwonend (“We zijn al elf jaar samen, dan voegt een huwelijk weinig toe, maar het feest lijkt me erg leuk.”)kinDerenGeenopLeiDingenVwo, natuur en techniek (Altena College in Sleeuwijk), Chemistry and physics (Universiteit Utrecht), promotie (Universiteit Utrecht)nevenactiviteitenContactpersoon bij BASF voor de Topsector Che-miebeurs. In het verleden scheidsrechter voor de Nederlandse Basketball Bond, coach van jeugd- en damesbasketbalteams en wedstrijdsecretaris bij basketbalvereniging Utrecht Bulls.WerkgeversUniversiteit Utrecht (2012), BASF (2013-nu)



geving heel leuk. Ik houd vooral van figuren maken en concepten verzin-nen. Communicatie is heel belang-rijk, want de bètawereld is vaak onbegrepen. Mijn vriendinnen zijn veelal alfa’s. Zij vinden chemie vaak eng of snappen er niets van. Met de combinatie van beeld en tekst kun je zo veel meer uitleggen. Dat is belangrijk, want als mensen het snappen, dan is chemie opeens min-der eng en toegankelijker. Daar is binnen Nederland veel te winnen.

10 Hoe zie je jezelf over tien jaar?Sowieso zit ik dan nog in research, want mijn

liefde daarvoor wordt alleen maar groter. Bovendien is in research tien jaar een kort tijdbestek dat snel voorbijvliegt. Binnen BASF kan ik stappen binnen onderzoek maken, bijvoorbeeld door meer verantwoor-delijkheden te krijgen en door meerdere projecten te leiden. Ik vind het daarnaast leuk om te orga-niseren, dus wie weet word ik ooit nog researchmanager. Sommige mensen werken al 25 jaar bij BASF, dus er is genoeg tijd voor mij om daar te komen. (lachend) Nou ja, tenzij ik over tien jaar al uitgegroeid ben en ik mijn baas zou moeten laten wieberen om de volgende stap te zetten. Dan moet ik misschien wat anders verzinnen. p

Arbeidsmarkt

fo

to: m

ar

k p

rin

s

WIE IS EsthEr GroEnEvEld NAAST HAAR WERk?esther is geen goede taartenbakker, maar wel een goede taarteneter. ook gaat ze graag met vrienden naar de kroeg. Ze speelt basketbal, waarvoor ze per week twee keer traint en eenmaal wedstrijd speelt. verder slaat ze de jaarlijkse skivakantie vrijwel nooit over. esthers guilty pleasure: slechte tv, zoals Boer Zoekt Vrouw, Holland’s Next Top Model en Heel Holland Bakt (“ik vraag me af waarom ik het kijk, maar ik doe het toch”).

?CM1503_34-37_O_werken in chemie.indd 37 12-03-15 15:49

‘Een bedrijf legt zijn muntjes daar waar men denkt er het meeste voor terug te krijgen”, zegt Jeroen Nij-land, commissaris bij de

Netherlands Foreign Investment Agency (NFIA). Deze uitvoeringsor-ganisatie van het ministerie van Economische Zaken zorgt ervoor dat zo veel mogelijk van die muntjes in Nederland terechtkomen. Als een bedrijf plannen heeft om te investeren, maar nog niet weet in welk land, is het de taak van de NFIA ervoor te zorgen dat de keuze op Nederland valt. En dat levert ieder jaar meer op. Ook wat betreft de chemische industrie. Met 17 afgeronde projecten was 2014 zonder meer een succesvol jaar voor buitenlandse investeringen in de Nederlandse chemie (in de jaren daarvoor, vanaf 2011, waren dat er tussen de 10 en de 15). De 17 projec-ten waren goed voor 275 miljoen euro (de laatste drie jaar gemiddeld 250). “Maar het succes is vooral groot in termen van werkgelegen-heid,” aldus Nijland, “die 17 projec-ten leveren 876 banen op.” In 2013

waren dat er nog 400 en in 2012 slechts 237. De stijgende lijn is vol-gens Nijland mede te danken aan het economisch herstel, waardoor investeringsplannen, die soms al langer bestaan, nu worden doorgezet. Tweederde van de 876 banen komt voor rekening van 3 projecten: de nieuwe ureumgranulatiefabriek van kunstmestconcern Yara in Sluiskil (200 banen), het hoofdkantoor en shared service centre van het Israëlische chemieconcern ICL in Amsterdam (290 banen) en het hoofdkantoor van Celanese in Amsterdam (100 banen). Andere grote projecten waren de bouw van een duurzame kunststoffabriek van QCP op Chemelot en de uitbreiding van de silica-productiecapaciteit van het Amerikaanse PPG in Delfzijl.

Fact finding tripsDe NFIA is in een zo vroeg mogelijk stadium betrokken bij een eventuele investering, bijvoorbeeld als een bedrijf toegang wil krijgen tot de Europese markt, en probeert het bedrijf ervan te overtuigen dat men

de investering het beste in Neder-land kan doen. Als het project wat vastomlijnder wordt, zorgt de NFIA dat het bedrijf de nodige informatie krijgt over zaken zoals de aan-wezigheid van arbeid, beschikbare terreinen, milieuvergunningen en belastingen. Een stadium verder vinden er fact finding trips plaats. Nijland: “We rijden dan met een investeerder door het land om alles te laten zien en hem in contact te brengen met relevante partijen. Daarbij werken we veel samen met regionale partners, zoals Liof (de ontwikkelingsmaatschappij in Lim-burg), NOM (Noordelijke Ontwikke-lings Maatschappij) en Invest Zee-land, en via hen met de lokale over-heden.” Daarnaast verstrekt de NFIA bedrijven benchmarkge-gevens. “Zodat ze Nederland goed kunnen vergelijken met andere landen.”Een van de factoren die bedrijven vaak over de streep trekken is de ver doorgevoerde open innovatie in Nederland. Nijland: “Die sterke samenwerking tussen bedrijfsleven, universiteiten en onderzoeksinstel-

876 NFIA zorgt voor groei buitenlandse investeringen in nederlandse chemie

ondanks stevige concurrentie van andere europese landen en andere continenten, nemen de buitenlandse investeringen in de nederlandse chemie toe. vorig jaar werden 17 projecten afgerond, door onder meer Yara, celanese en icl, goed voor 275 miljoen euro en 876 banen. met dank aan de netherlands Foreign investment agency (nFia), die nog 54 projecten in de chemie-portefeuille heeft zitten.Tekst: Igor Znidarsic

illu

str

ati

e: H

ajo

de

re

ijg

er

banEn Erbij


CM1503_38-40_V_NFIA.indd 38 12-03-15 15:48

Investeringsklimaat

e

lingen is redelijk uniek.” Een ander belangrijk unique selling point is de sterke integratie binnen de che-mieclusters. “Dat tref je niet snel ergens anders aan.” Volgens Nijland zijn het ook deze twee pluspunten die ervoor zorgen dat 19 van de che-miebedrijven in de top-25 in Neder-land gevestigd zijn. Een derde belangrijk pluspunt is de positie van Nederland in de Europese markt. “We hebben de infrastructuur van havens, luchthavens en pijpleidin-gen die het mogelijk maakt om van hieruit goed de Europese markt te bedienen.” Met al deze zaken opgeteld heeft de NFIA bij buiten-landse investeerders volgens Nij-land “een sterk verhaal”.

Sterke R&DMaar de concurrentie is groot. Bin-nen Europa zijn puur voor de pro-ductie Duitsland, België en Frankrijk, en ook Zwitserland, de grote concurrenten, en wat hoofd-kantoren betreft het Verenigd Koninkrijk. Nijland: “Hoofdkantoren kun je wat makkelijker verplaatsen, en daardoor zijn ze wat meer tax e

nFiaDe Netherlands Foreign Investment Agency (NFIA) helpt en adviseert bedrijven uit het buitenland bij het opzetten, uitrollen en/of uitbreiden van hun interna-tionale activiteiten in Nederland. Daarnaast promoot de NFIA Nederland in het buitenland als een land met een aantrekkelijk investerings- en vestigingskli-maat en speelt de organisatie een actieve rol bij het in stand houden daarvan. In haar ruim 35-jarige bestaan heeft de NFIA meer dan 3400 ondernemin-gen uit bijna 60 landen ondersteund bij het opzetten dan wel uitbreiden van hun internationale activiteiten in Nederland. Jeroen Nijland is er sinds een jaar commissaris. Hij is econoom en politicoloog en werkte hiervoor bij de OESO en de Taskforce Griekenland. Daarvoor was hij voor de ministeries van EZ en Financiën werkzaam in verschillende functies op het raakvlak van overheid en bedrijfsleven.

illu

str

ati

e: r

oY

Wo

lF

s


Investeringsklimaat

e

De Netherlands Foreign Investment Agency (NFIA) helpt en adviseert bedrijven uit het buitenland bij het opzetten, uitrollen en/of uitbreiden van hun interna-tionale activiteiten in Nederland. Daarnaast promoot de NFIA Nederland in het buitenland als een land met een aantrekkelijk investerings- en vestigingskli-maat en speelt de organisatie een actieve rol bij het in stand houden daarvan. In haar ruim 35-jarige bestaan heeft de NFIA meer dan 3400 ondernemin-gen uit bijna 60 landen ondersteund bij het opzetten dan wel uitbreiden van hun internationale activiteiten

Jeroen Nijland is er sinds een jaar commissaris. Hij is econoom en politicoloog en werkte hiervoor bij de OESO en de Taskforce Griekenland. Daarvoor was hij voor de ministeries van EZ en Financiën werkzaam in verschillende functies op het raakvlak van overheid

illu

str

ati

e: r

oY

Wo

lF

s


InvesteringsklimaatInvesteringen

CM1503_38-40_V_NFIA.indd 39 12-03-15 15:48

ICT

Life Sciences & Health

Chemie

Elektronica

Creative industrie

Energie

Industriële technologie

Dienstensector

Agrifood

Overig

0

4532

23

11

1214

1313

1213

17

4341

124

1213

11

17

22

10 20

2013

2014

30 40 50

driven. Het Verenigd Koninkrijk con-curreert met een heel gunstig belastingstelsel.” In de chemie doet Nederland het binnen Europa goed. “We zitten met Duitsland en Frankrijk in de top-3.” Waar Neder-land, en Europa, last van heeft, is dat de groei in de chemie zich meer en meer in juist andere delen van de wereld manifesteert. Nijland: “Investeringen, met name in de che-mie, richten zich op die gebieden waar de markt het hardst groeit, en dat is niet Europa. Dat zijn nu het Midden-Oosten, de Verenigde Staten, vanwege goedkope grond-stoffen en lage energieprijzen, en Azië, vanwege de groeiende afzet-markt. Dat is een factor die zeker meespeelt bij acquisities. Europa heeft het moeilijk. Maar gelukkig is de R&D in Europa nog wel heel sterk. En dat is iets wat we kunnen uitnutten. De open innovatie, de grote chemiebedrijven die hier gevestigd zijn en de belangrijke onderzoeksinstellingen geven ons een sterke positie tussen onze Europese concurrenten.”

UitbreidingsinvesteringContact houden met bedrijven die hier al gevestigd zijn is voor de NFIA cruciaal. Nijland: “Zij weten hoe het vestigingsklimaat is, hebben zicht op wat het doen van investeringen hier helpt of juist hindert. Daarnaast willen we op de hoogte blijven van eventuele uitbreidingsplannen. En van een mogelijke relocatie: het kan zijn dat een bedrijf op een aantal plekken in Europa zit en dat handi-ger wil gaan organiseren. We pro-

beren er vroegtijdig achter te komen of dergelijke plannen leven, zodat we ervoor kunnen zorgen dat er wordt gerelokeerd naar Nederland.”De relatie met de bestaande investeerders is ook belangrijk omdat steeds meer investeringen een uitbreiding betreffen. “Ver-houdingsgewijs gaat mondiaal een steeds groter stuk van de Foreign Direct Investment, de investeringen in de productie in een ander land, niet naar Europa maar naar andere delen van de wereld, en dat geldt niet alleen voor de chemie. Daarom moet je het steeds vaker hebben van de uitbreidingsinvesteringen van de investeerders die je al hebt zitten in je gebied. Dat geldt voor de NFIA’s in andere landen net zo goed.”Ondanks alles is Nijland optimis-tisch over de (nabije) toekomst. “In onze chemie-portefeuille zitten 54 projecten, met ongeveer 900 miljoen aan investeringen en 1600 banen. Alleen kun je nooit voorspellen wan-neer die projecten daadwerkelijk gaan landen. Het kan een jaar duren, vijf jaar, of iets ertussenin. Verder gaan wij ons dit jaar specifi ek richten op biobased, katalyse en 3D-printing, terreinen waar wij veel van verwachten. We gaan daarvoor samen met enkele regio’s die daar-voor het meest relevant zijn, plus de kennisinstellingen die in die ter-reinen actief zijn, proposities ontwikkelen, om Nederland op die terreinen nog beter op de kaart te kunnen zetten.” p

Bekijk hier de Resultaten 2014 van de NFIA: http://bit.ly/1B8gsNr

‘ We richten ons dit jaar specifiek op biobased, katalyse en 3D-printing, terreinen waar wij veel van verwachten’

Aantal projecten naar sectoren. Chemie staat op de derde plaats.

COnVEnanTJuli vorig jaar hebben de Topsector Chemie, de NFIA en de VNCI een convenant ondertekend om de stra-tegische positie van de Nederlandse chemie te ver-sterken. Daarin is de samenwerking geformaliseerd en zijn de intenties van de betrokken partijen duidelijk vastgelegd. De basis van de samenwerking bestaat uit regelmatig overleg tussen de partijen, bijvoorbeeld over op welke landen, subsectoren en bedrijven de acquisitie gericht zal zijn. Ook wordt informatie uitgewisseld over inkomende en uit-gaande missies van bedrijven en zo mogelijk worden deze gezamenlijk georganiseerd. “Zo’n convenant hebben we nog lang niet met alle sectoren. In die zin kun je het als een voorloper zien”, aldus Nijland.

Gerard van Harten (Topsector Chemie), Jeroen Nijland (NFIA) en Colette Alma (VNCI) onderteken het convenant.

Fo

to: j

er

oe

N P

oo

rt

Vl

iet


50

beren er vroegtijdig achter te komen of dergelijke plannen leven, zodat we ervoor kunnen zorgen dat er wordt gerelokeerd naar Nederland.”De relatie met de bestaande investeerders is ook belangrijk omdat steeds meer investeringen

CM1503_38-40_V_NFIA.indd 40 12-03-15 15:48

Transportservice van huis uit

Internationaal Transportbedrijf

L. van der Lee en Zonen B.V.

T (015) 213 59 11

E [email protected]

I www.vanderlee.nl

phone (31) 10.7541 600 | [email protected] | www.leschaco.com

Leschaco Nederland B.V.Hoogvlietsekerkweg 164NL 3194 AM Rotterdam-Hoogvliet

Forwarding is our passion.Since 1879.

Leschaco –

your specialist

for supply chain

solutions.

We offer

integrated,

intercontinental

logistics with

responsible care

for the chemical

industry.

02-2014 Chemie Magazine AZO N3 nl. Pfade 100x297 korr 07.03.14.indd 1 07.03.14 09:40

502296_ADV.indd 41 13-03-15 10:26

Minister Asscher (midden) bezoekt BioMCN op het Chemie Park Delfzijl voor de presentatie van het sectorplan ‘Groningen op voorsprong’. Links BioMCN-directeur Jeroen Koot.


CM1503_42-43_Uitgelicht.indd 42 12-03-15 15:56

Uitgelicht

Fo

to: K

ee

s va

n d

e v

ee

n /

Ho

ll

an

ds

e H

oo

gte

Op 16 februari is bij BioMCN in Farmsum in aanwezigheid van minister Lodewijk Asscher van SZW en gedeputeerde Yvonne van Mastrigt het sectorplan ‘Groningen op voorsprong’ gelanceerd. Dit sectorplan moet zorgen voor extra scholing, arbeidsinstroom en begeleiding van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Voor het plan is 45 miljoen euro beschikbaar.

In het plan hebben sociale partners en de provincie onder meer afgesproken dat er een nieuw mobiliteitscentrum in de stad

Groningen komt, waar ruim 7000 trajec-ten worden aangeboden. In ieder geval zullen ruim 1000 mensen worden begeleid naar ander werk. Ruim 4500 werknemers worden om- of bijge-schoold, onder andere voor de bouw-, chemie- en energiesector. Verder komen er 475 extra bbl-banen (beroepsbe-geleidende leerweg) voor jongeren. Het is de bedoeling dat er 195 kwetsbare werknemers instromen. Dat zijn mensen die onvoldoende gekwalificeerd zijn of een grote afstand tot de arbeidsmarkt hebben.

Voor de totstandkoming van het sector-plan hebben het ministerie van SZW, werknemers- en werkgeversorganisa-ties, de provincie, gemeenten en be-drijven en instellingen in Groningen samengewerkt. De werkgevers en vak-bonden in de regio investeren 27 miljoen euro, minister Asscher stelt 18 miljoen euro beschikbaar.

Meer informatie: www.snn.eu/opvoorsprong


CM1503_42-43_Uitgelicht.indd 43 12-03-15 15:56

innoVAtie-ASSiStent VooR MKB’eRS

MKB STEUNPUNT TOPSECTOR CHEMIE EN ENERGIE BINNENKORT VAN START

ILLU

STR

ATI

E: H

AJO

DE

RE

IJG

ER


CM1503_44-46_MKB.indd 44 12-03-15 15:56

Innovatie

‘We hebben vijftien-honderd à tweedui-zend mkb-bedrijven in de Topsector Chemie”, zegt

Latexfalt-directeur Bert Jan Lom-merts, die het mkb vertegenwoor-digt binnen het Topteam Chemie. “Van de vierhonderd organisaties die bij de Topsector Energie zijn aangesloten is driekwart een mkb-bedrijf”, weet Manon Janssen, boeg-beeld van die Topsector. “En die mkb-bedrijven spelen een belang-rijke rol in het bereiken van de eco-nomische impuls door innovatie die de twee Topsectoren nastreven”, benadrukt Chris Bruijnes, directeur van het MKB Steunpunt Topsector Chemie en Energie, dat momenteel in oprichting is. Het Steunpunt moet mkb’ers met innovatie-ambities straks helpen bij vragen en knel-punten op hun weg van vinding naar markt (zie kader). Dat dat gezamenlijke Steunpunt er nu echt komt, is volgens Janssen “geweldig”. “Het is zo belangrijk om synergie tussen de Topsectoren te creëren. De zwaartepunten voor de chemie zijn ook zwaartepunten voor

ons. Kijk naar de biobased economy, maar ook naar het belang van ener-giezuinigere procestechnologie.” Ze blikt terug: “Toen ik anderhalf jaar terug als boegbeeld begon, lag er al het idee binnen onze Topsector om een mkb-loket te beginnen. We zagen dat de Topsector Chemie met het DPI Value Centre al zoiets had op het gebied van polymeren wat goed werkte. We hebben ons er toen met de chemie hard voor gemaakt om een gezamenlijk steunpunt door EZ gefinancierd te krijgen.”

Regionale focusDe bedoeling is volgens directeur Bruijnes dat het MKB Steunpunt augustus of september “full swing” in bedrijf gaat, maar over enkele maanden kunnen mkb’ers er ook “tijdens de bouw” al terecht. “Ons kantoor moet ergens in het midden van het land komen, als centraal knooppunt. Er komen tien à vijftien man bij het Steunpunt in dienst, waaronder experts op het gebied van Nederlandse en Europese regelgeving voor mkb’ers en een aantal regiomanagers, die zicht hebben op de bedrijven en mogelijk-

heden in die regio’s en daar ter plekke met de mkb’ers aan de slag gaan. We gaan ook samenwerken met de vijf regionale Ondernemers-pleinen van de Kamers van Koop-handel. Misschien door daar een flexplek te creëren voor onze regio-managers en door gezamenlijke bijeenkomsten te organiseren.” Het MKB Steunpunt moet een net-werkorganisatie worden die de juiste verbindingen weet te leggen, zoals met investeerders, kennis-partners en andere bedrijven. De focus ligt op regionaal niveau, want vooral daar liggen nog plenty kan-sen. Janssen: “Er zit heel veel inno-vatiegeld in de regio. Bovendien is het handiger dat als je in het noor-den van het land zit, je gelinkt wordt met Energy Valley en in het zuiden juist met Brainport Eindhoven.” Lommerts beaamt dit: “Het mkb heeft vaak een meer regionaal karakter dan grote bedrijven. Maar op dat niveau weten partijen elkaar onvoldoende te vinden. Niet voor niets dat het Steunpunt van harte wordt verwelkomd door regionale ontwikkelingsmaatschappijen en provincies. Zij willen graag weten waar de innovatieve mkb’ers in hun regio zitten.” Er zal ook nauw contact zijn met de Ilabs aan universiteiten, waar onderzoekers innovatieve ideeën kunnen uittesten, en de Centres for Open Chemical Innovation (Coci’s) op bedrijvenparken, waar startende ondernemers processen kunnen opschalen. Bruijnes: “Als je het hebt over nieuwe materialen en toepas-singen, zitten daar de groeibriljan-tjes van de economie. We zullen mkb’ers stimuleren de mogelijkhe-den van Ilabs en Coci’s te benutten

MKB Steunpunt in een notendop• nog in oprichting, maar meer informatie volgt spoedig• één loket voor álle mkb’ers met innovatie-ambities voor de Topsectoren Chemie en Energie • ondersteuning bij vragen en knelpunten op de weg van vinding naar markt• op de hoogte van landelijke en Europese regelgeving voor het mkb• legt (regionaal) verbindingen met investeerders, kennispartners, andere bedrijven en

potentiële launching customers• kent de subsidiekanalen en kan helpen bij subsidie-aanvragen• dicht bij de klant door inzet van regiomanagers en samenwerking met Ondernemersplei-

nen van Kamers van Koophandel• staat in verbinding met Ilabs en Coci’s

De Topsectoren Chemie en Energie zijn het erover eens dat het mkb een belangrijke rol speelt bij innovatie. Maar ook dat het voor mkb’ers niet eenvoudig is om een goed idee daadwerkelijk naar euro’s om te zetten. Het gezamenlijke MKB Steunpunt gaat de ondernemers daarbij onderweg assisteren. Tekst: Marloes Hooimeijer

e


CM1503_44-46_MKB.indd 45 12-03-15 15:56

en we zijn er om bedrijven na de Coci te helpen met opschaling naar marktniveau.”

Toegepaste kennisHet MKB Steunpunt gaat volgens Lommerts bijdragen aan “nieuwe verdienmodellen voor innovatieve concepten” (valorisatie) over de grenzen van de verschillende Top-sectoren heen. Het is niet voor niets, zegt hij, dat de Topsector Che-mie vier aandachtsgebieden voor onderzoek en innovatie heeft vast-gesteld: advanced materials, chemi-cal nanotechnology & devices, chemi-cal conversion, process technology & synthesis en chemistry of life. Gebie-den die uitnodigen om nauw met andere Topsectoren, zoals Energie, samen te werken aan onderzoek en innovatie. “Het is een feit dat mkb en kennisin-stellingen elkaar nauwelijks weten te vinden”, zegt Janssen. “Het is voor grote bedrijven al moeilijk een goede koppeling te maken.” Lom-merts voegt toe: “Grote bedrijven kunnen hun horizon ook iets verder weg leggen. Onderzoek hoeft niet gelijk euro’s op te leveren; zij willen wel investeren in precompetitief publiek-privaat onderzoek. Bij het mkb moet een innovatief idee veel sneller euro’s opleveren.” Bruijnes: “Daarom is het ook zo belangrijk dat we als Steunpunt vooral de verbin-ding weten te leggen met partijen voor toegepaste kennis, zoals ECN, TNO en technische hogescholen. Zij

geven aan dat contact met het mkb moeilijk is te mobiliseren. Wij willen die drempel verlagen.”Maar het ene mkb-bedrijf is het andere niet, benadrukt Lommerts. “Neem start-ups vanuit universitei-ten en Ilabs, die weten zelf wel waar ze de kennis moeten vinden, maar kunnen hulp gebruiken bij het vin-den van partners downstream of eindverwerkers. Terwijl bestaande bedrijven, zoals Latexfalt, wel al een markt hebben maar vooral zoeken naar de juiste kennis voor technolo-gische productvernieuwing.” Bruij-nes: “Ze hebben één ding gemeen: ze willen allemaal weten waar potentiële partners zitten, maar door de waan van de dag hebben ze vaak nauwelijks tijd om een ant-woord op die vraag te vinden.”

Valley of deathDes te belangrijker is het volgens Janssen dat het Steunpunt “met de bril van de ondernemer” en niet met die “van een ambtenaar” kijkt naar de vragen en knelpunten van mkb’ers. “Mkb’ers zeggen vaak: ‘Als wij een goed idee hebben, dan lijkt vanuit de overheid alles erop gericht het ons onmogelijk te maken dat ooit naar de markt te brengen.’ Zeker de afgelopen jaren was het lastig; door de fi nanciële crisis gin-gen veel geldkranen dicht.” Bruijnes vult aan: “Het is voor mkb’ers al lastig zat de juiste subsidiekanalen te vinden en áls ze die eenmaal gevonden hebben, schrikt alle rompslomp die bij een aanvraag komt kijken af. Het kost zo een aan-

tal dagen werk om een aanvraag op te stellen en dan weet je nog niet of je die subsidie ook krijgt. Hulp bij subsidieaanvragen wordt ook een service van het Steunpunt. Of we kijken of er andere voorinvesteer-ders bereid zijn een deel van het fi nanciële risico op zich te nemen, zoals een bank, gemeente of pensi-oenfonds.” En dan een punt dat ze alle drie benadrukken: als er eenmaal een prototype is, is de innovatieroute nog niet afgerond! “We kunnen van een mkb’er niet verwachten dat die de opschaling naar marktniveau zelf risicodekkend kan doen”, meent Bruijnes. “Die fase gaat vaak gepaard met allerlei kostbare schaalproblemen.” Janssen: “Ja, het is een belangrijk obstakel dat veel mkb’ers in een valley of death terechtkomen zodra ze een proto-type naar de markt willen brengen. Ze hebben dan net niet de centen om een launching customer te zoeken.” Een oplossing kan zijn dat het Steunpunt al in een eerder stadium mee zoekt naar een potentiële launching customer. Lommerts: “De overheid bijvoorbeeld is in woord een ‘innovatief inkoper’, maar in daad valt dat nog tegen. Het Steun-punt geeft mkb’ers de mogelijkheid zich kenbaar te maken, zodat de overheid ook echt in beweging kan komen.” Bruijnes besluit: “Een val-kuil bij innovatie is dat een idee volop wordt omarmd maar er onvol-doende wordt gekeken of er ook vruchtbare grond is waarop het kan landen.” p

‘ Bij het mkb moet een innovatief idee veel sneller euro’s opleveren’

KLeine BiJdRAGeDe eerste drie jaar krijgt het MKB Steun-punt een basisfi nanciering van het minis-terie van EZ, maar, zo zegt Latexfalt-direc-teur Lommerts: “Eind 2017 moet het Steunpunt self fi nancing zijn en zich dusda-nig hebben bewezen dat regionale partijen er vanzelfsprekend middelen voor beschikbaar willen stellen.” Steunpuntdi-recteur Bruijnes: “Ook van de mkb-bedrij-ven zelf vragen we een bijdrage voor onze diensten. Al zullen we die tarieven zo laag mogelijk houden, zodat ze ook voor klei-nere bedrijven zijn op te brengen.” Uitein-delijk is er volgens hem “één graadmeter voor succes” van het Steunpunt: “Dat is de klant. Als die zegt dat onze bijdrage nuttig is, dan is het goed.”


CM1503_44-46_MKB.indd 46 12-03-15 15:56

Main Sponsor

Media Partners

Partner

Meer informatie op www.bcfcareerevent.nl

VNCI-leden:€ 500 korting*VNCI-leden:€ 500 korting*

THE CAREER EVENT FOR BIO, CHEMISTRY, FOOD & PHARMA

» Gecombineerd met de conferentie ‘Talent for Growth’

21 MEI 2015AMSTERDAM RAI

Sponsor

Ontmoet Chemie Talent!BCF Career Event is dé manier om in direct contact te komen met talent in de chemie en life sciences, uw netwerk uit te breiden en uw imago als werkgever te versterken. Voor meer informatie en het aanmeldformulier, neem contact op via: [email protected] of 035-3030013.

VNCI Leden: € 500 korting*(*Deze eenmalige korting geldt alleen bij een eerste deelname op geselecteerde pakketten.)

Organisatie

502296_ADV.indd 47 13-03-15 10:26


Chemelot Campus in Geleen, het eerste Centre for Open Chemical Innovaton (Coci), bestaat tien jaar. Er zijn inmiddels diverse baanbrekende bedrijven en producten uit voortgekomen. Tekst: Henk Engelenburg

TIEN JAAR INNOVATIE OP CHEMELOT CAMPUS

‘ JE STAPT HIER IN EEN OPGEMAAKT BED’

‘De beste beslissing is geweest om Chemelot neer te zetten als een echte business”, zegt Chemelot-directeur

Frank Schaap. “Dan moet je eerst het bestaansrecht vaststellen op basis van unieke, geconcentreerde kennis van wereldniveau. Een onaf-hankelijke chemie-expert kwam destijds tot de conclusie dat de campus in oprichting die unieke positie had in materialen afgeleid van polymeren, biomedische mate-rialen, procestechnologische kennis uit polymeren en biokatalyse en analytische chemie.” Tien jaar later is Chemelot een van de grootste innovatieve gemeenschappen in Europa voor performance materials. Die sterke internationale kennispo-sitie was reden zich onder het Coci-vaandel te scharen. Overigens meent Schaap dat de Coci-status “te scheutig is toegekend”. “Er zou-den oorspronkelijk drie Coci’s komen in Nederland, elk op basis van specifi eke unieke kracht. Bovendien zie je ongewenste con-

currentie tussen Ilabs (Innovation labs – red.) gelieerd aan universitei-ten en Coci’s. De opzet was dat star-ters in de Ilabs bij het verkrijgen van de eerste orders de academische omgeving zouden verlaten om over te stappen naar een Coci. Maar de Ilabs willen hun pareltjes liever in de buurt houden. Doordat wij inten-sief samenwerken met bijvoorbeeld de TU Eindhoven is het Ilab Eindho-ven nu zover dat ze hun bedrijfjes er vroegtijdig op wijzen wanneer het tijd wordt om contact met Chemelot te leggen.”

EuregioVertrouwen is volgens Schaap de basis om samen te werken en ver-volgens steeds verder op te scha-len. Zo is de biogebaseerde chemie-agenda de basis voor samen-werking van Chemelot met Vlaan-deren en Nordrhein Westfalen. Chemelot Campus is met het oog op de internationale positie en expan-sie omgedoopt in het ‘merk’ Bright-lands en omvat behalve Chemelot Campus ook de Maastricht Health

Campus. “We mikken op aansluiting van andere hotspots in Limburg en in aangrenzende gebieden om deze euregio onder één vlag aan de wereld te presenteren. Er wordt hier de komende jaren 700 miljoen geïnvesteerd. Maar dat is eigenlijk al te weinig. We zijn al bezig met de volgende fi nancieringsronde.”Er zijn intussen drie succesvolle ‘exits’ gerealiseerd en de rest van de portfolio is bijna winstgevend of

‘ We mikken op aansluiting van andere hotspots in Limburg en in aangrenzende gebieden’

CM1503_48-50_N_Chemelot.indd 48 12-03-15 15:55

e


Innovatie

‘ JE STAPT HIER IN EEN OPGEMAAKT BED’

AVANTIUMPEF VOOR ‘GROENE’ FLES

Avantium heeft sinds 2011 een proeffabriek op Chemelot voor de productie van een drankfl es op basis van het 100 procent plantaar-dige PEF. Het bedrijf heeft in het laboratorium in Amsterdam zeven jaar gewerkt aan het ontwikkelen van de technologie en het opschalen richting een proeffabriek. Coca-Cola, Danone, ALPLA en Swire, giganten in respectievelijk drank, food, fl essen en bottelarijen, heb-ben een belang in Avantium, wat spoedig moet leiden tot afname-contracten. Intussen werkt Avantium op Che-melot aan het opschalen van de productie. “Voor die fabriek hebben we overal in Nederland rondgeke-ken, maar we konden nergens zo snel aan de slag als op Chemelot”, zegt CEO Tom van Aken. “Je stapt hier in een opgemaakt bed dankzij de vergunningen en de basale diensten zoals veiligheid, brand-weer, EHBO en bedrijven met speci-fi eke diensten zoals het verhelpen van storingen, het leveren van ana-lytische services, apparatuur en operators. We worden volkomen ontzorgd, zodat we ons kunnen con-centreren op de dingen die we moe-ten doen. Er zijn nu bijna 25 mensen op onze site, die we bijna allemaal hier konden aantrekken. We hebben een veel grotere pilot kunnen bou-wen dan we eerst dachten. We zul-len nog meer pilotplants toevoegen om de processen op te schalen van nieuwe technologieën waar we aan werken.”

PHARMACELLCELMATERIAAL VOOR CELTHERAPIE EN HERSTELLENDE GENEESKUNDE

PharmaCell, opgericht in 2005 en sinds 2014 op Chemelot gevestigd met 75 medewer-kers, produceert in opdracht van farma- en

biotechbedrijven celmateriaal voor celtherapieën en herstellende geneeskunde. Om bijvoorbeeld de prestatievermindering van het hart te verhelpen door in het hart het littekenweefsel te repareren dat is veroorzaakt door een hartinfarct. Of om in de nieren de prestatie van het biologische membraan te verbeteren, zodat bij nierdialyse een hogere mate van zuivering wordt bereikt. De voorbeelden illustreren dat celtherapie en biomedische materi-alen op termijn naar elkaar toegroeien tot perfor-mance materials, de specialisatie van Chemelot. Dat verklaart wat PharmaCell te zoeken heeft op Chemelot, zegt CEO Alexander Vos. “Wij kunnen geen grote diepte-investeringen plegen in de com-binaties van celtherapie en biomedische materia-len. Maar we vinden het wel fi jn als we met onze buren op Chemelot onze krachten kunnen bunde-len. We hebben hier dus veel contacten met bedrij-ven die zich richten op performance materials. Bovendien staat ons lab op de Health Campus van de Universiteit Maastricht op een steenworp afstand van onze fabriek hier op Chemelot.” Daar profi teert PharmaCell van de aanwezigheid van faciliteiten, de infrastructuur, de beschikbaarheid van investeringskapitaal en van het aantrekken en stimuleren van kennisontwikkeling. Vos: “Op Che-melot hebben we bovendien ruime mogelijkheden om onze productie op professionele industriële schaal te brengen.”

is vergevorderd met de ontwikkeling van producten en diensten. Opval-lende bedrijven die er de afgelopen jaren zijn gegroeid zijn Avantium, Kriya Materials, Isobionics, Phar-macell en Chemtrix (zie kaders). De Universiteit Maastricht en de TU/e hebben er een vestiging. Verder is het de thuishaven van de publiek-private samenwerking Biomedical Materials Program, van Chill (Che-melot Innovation and Learning Labs), dat laboratoriumfaciliteiten en testapparatuur beschikbaar stelt en mbo-, hbo-en wo-studenten in onderzoek laat participeren, en van AMIBM, een onderzoeksprogramma van de universiteiten van Maastricht en Aken gericht op biogebaseerde materialen. Het belang van “unieke, geconcen-treerde kennis van het hoogste niveau” is volgens Schaap groot. “De BV Nederland moet het verschil kunnen maken in de moordende internationale concurrentie, ook in de chemie.”

FO

TO: S

HU

TTE

RS

TOC

K

FO

TO: S

HU

TTE

RS

TOC

K



KRIYA MATERIALSFUNCTIONELE COATINGS EN NANOCOMPOSIETEN

Kriya Materials, sinds 2006 op Chemelot, is ontstaan uit Phi-lips- en DSM-technologie en is in feite een samenvoeging van nano- en coatingtechnologie. Het bedrijf, met een tiental medewerkers, is in luttele jaren uitgegroeid van starter tot ontwikkelaar en producent van klantspecifi eke, transpa-rante functionele coatings en nanocomposieten. De coatings, ontwikkeld in het lab van Che-melot en in de fabriek aldaar geproduceerd, verhogen de lichtopbrengst van lampen, vergroten het rendement van zonnepanelen, verlagen het energieverbruik van tuinbouw-kassen, dempen de zonnehitte op autoruiten en beschermen aanraakschermen van elektro-nica-apparatuur. Klanten zijn de grotere spelers in de elek-tronica-industrie in Azië en de VS en in enige mate ook in Europa. Het doel is de komende jaren uit te groeien tot een speler van wereldschaal, inclusief verdere opschaling van de fabriek op Chemelot. “We zitten hier goed, met voldoende ruimte”, zegt directeur Roel Huis in ’t Veld. “Een chemiebedrijfje starten is niet gemakkelijk. Daarom was de keuze voor Chemelot belangrijk. Je kunt hier tegen relatief lage kosten starten en mensen inhuren. We hebben profi jt van de mogelijkheden voor opslag, de milieuvergun-ningen, fi nanciële ondersteu-ning en ga maar door.”

ISOBIONICSPLANTAARDIGE GEUR- EN SMAAKSTOFFEN

Isobionics produceert isoprenoïden, ofwel plantaardige geur- en smaakstoffen, op basis van een fermentatie-proces met behulp van micro-organismen. Het gaat bijvoorbeeld om sinaasappelsmaak (valenceen) en grapefruitsmaak (nootkatone), onder meer gebruikt in frisdranken. Het bedrijf is opgericht in de driejarige convenantperiode van Chemelot waarin gezocht werd naar manieren om de campus te laten groeien. Cheme-lot-directeur Schaap over het ontstaan: “Ik zag in het campusrestaurant een van de toponderzoekers van DSM met een lang gezicht aan tafel zitten. DSM had zijn project gestopt, om allerlei redenen. Het was relatief klein, met een omzetprognose van 100 miljoen in zes jaar. Er was nog zeker twee jaar onderzoek nodig, en geur- en smaakstoffen waren niet langer een strate-gisch marktsegment van DSM. Ik kende die onderzoe-ker, zijn wereldteam en hun project. We hebben het onderzoek toen buiten DSM in de campus voortgezet onder leiding van een rasondernemer, met een licentie van DSM op de technologie en bijna 5 miljoen euro die we hadden opgehaald uit de markt. Nu, anno 2015, lig-gen de omzetprognoses een factor drie hoger, boven-dien met zeer goede marges. Intussen is de strategie van DSM zodanig bijgesteld dat geur- en smaakstoffen weer in het vizier komen. Er is dan ook interesse van DSM voor het bedrijfje.”

ONTSTAAN EN TOEKOMSTDe verkoop van de petrochemie van DSM aan SABIC in 2002 en de sanering van DSM in Geleen in 2004 vormden de aanleiding voor DSM, provincie Limburg, gemeente Sittard-Geleen, regi-onale ontwikkelingsmaatschap-pij Liof en vakorganisaties om een chemiecampus voor open innovatie onder de rook van DSM in te richten. Binnen drie jaar moesten 15 bedrijven wor-den aangetrokken en 250 banen gecreëerd zijn. In 2005 kreeg de campus de Coci-status, met voor tien jaar 40 miljoen inves-teringskapitaal van aandeel-houders DSM, Liof, provincie Limburg en Rabobank. In 2008 stond de teller op meer dan 300 banen. Inmiddels zijn er 54 ondernemingen gevestigd, drie kennisinstituten/universiteiten, er zijn ruim 1500 kenniswerkers actief en zo’n 300 studenten volgen er onderwijs. De samen-werking van bedrijven en insti-tuten heeft ook bijna 50 dienst-verlenende bedrijven aangetrokken, al dan niet met een eigen vestiging op de cam-pus. Volgend jaar komen er nog eens 1 tot 2 kennisinstituten/universiteiten bij. De doelstel-ling: in 2023 meer dan 100 ondernemingen, 2900 kennis-werkers en 1000 studenten.

FO

TO: S

HU

TTE

RS

TOC

K

FO

TO: H

OL

LA

ND

SE

HO

OG

TE /

CH

RIS

KE

UL

EN

‘Je kunt hier tegen relatief lage kosten star-ten en mensen inhuren’


VAKBEURS

Innovations in industrial motion control and drive technologies

Ook voor de chemische sector

Brabanthallen 22 & 23 april 2015

‘s -Hertogenbosch

Komt u ook?

2015

2015

vakbeurs MOCON

@MOCONNL / #mocon2015

www.easyfairs.com/mocon-nl

www.hiltra.com

PGS15 opslagsystemen voor gevaarlijke stoffen

RUIM 30 JAAR EXPERTISE

[email protected] - 0342-404160

Verkoop en Verhuur

De smartphone

barst van de chemie

Wetgeving belemmert

gebruik reststromen

Leerwerkprogramma

DuPont groot succes

BIOBASED

ECONOMY KOMT

DICHTERBIJ

Maandblad van de Vereniging van de Nederlandse Chemische Industrie • 01 • 22 januari 2014

Adviezen voor circulair ondernemenDuurzaamheid volgens

Jan Paul van SoestBritten aan de slag met schaliegas

“ENERGIEKOSTEN EUROPA TE HOOG”

CEO’S LUIDEN NOODKLOK

Maandblad van de Vereniging van de Nederlandse Chemische Industrie • 02 • 19 februari 2014

Digitaal veiligheids-paspoort ingevoerd

Lignine: de grondstof van de toekomstVisiedocument basis voor dialoog onderwijs en industrie

‘ OVERSTAP NAAR BIO GAAT TE TRAAG’

JOHAN SANDERS (WAGENINGEN UR)

Maandblad van de Vereniging van de Nederlandse Chemische Industrie • 03 • 19 maart 2014

NEEM EEN GRATISABONNEMENT OP CHEMIE MAGAZINE

Bent u geïnteresseerd in de laatste ontwikkelingen in de chemische industrie?

Digitaal veiligheids-paspoort ingevoerd

JA, IK WIL EEN ABONNEMENT OP CHEMIE MAGAZINE (GRATIS)

h Chemie magazine abonnementh Chemie nieuwsbrief (gratis wekelijkse, digitale nieuwsbrief)

Bedrijfsnaam/OrganisatieNaamFunctieAdresWoonplaatsE-mail

Vul deze bon in en ontvang Chemie Magazine gratis. Stuur de bon naar: VNCI, T.a.v. Anja Franchimon, Loire 150, 2491 AK Den Haag, Email: [email protected] Of vul je gegevens in op www.vnci.nl/nieuws/chemie-magazine/

Stopper Chemie 210x74.indd 1 17-04-14 16:32

502296_ADV.indd 51 13-03-15 10:48

LEDEN VAN DE VNCI ONTVANGEN 20% KORTINGOP DEELNAME AAN DE C2W CAREER EXPOMeer weten, neem dan contact op met Bas van den Engel via 033 453 9450 of [email protected]

LEDEN VAN DE VNCI ONTVANGEN

KORTING

VNCILEDEN

• UITGEBREIDE BEURSVLOER

• COMPLEET UITGERUSTE STAND

• 1.000 - 1.500 MBO/HBO/WO BEZOEKERS

• RELEVANT EN INTERESSANT BEURSPROGRAMMA

• INHOUDELIJKE LEZINGEN OVER CHEMIE, LIFE SCIENCES EN FOOD

• EEN GROOT AANTAL ACTIVITEITEN OP DE BEURSVLOER

Carrièrebeurs voor chemie, life sciences,farma, food, laboratorium- en procestechnologieCarrièrebeurs voor chemie, life sciences,

Woensdag 8 april 2015 Jaarbeurs Utrecht

OrganisatieSponsors Partners

CCE Adv 2015 C2W 210x297 Beursstand.indd 1 25-02-15 11:07502296_ADV.indd 52 13-03-15 10:26

VNCI

Op de Axelse Vlakte bij Westdorpe is de bouw begonnen van de nieuwe kunstmestfabriek Planta-cote en het bijbehorende open overslagbedrijf Vlaeynatie. De twee bedrijven leveren de regio samen circa vijftig banen op.

Dow in Terneuzen is op 5 maart begonnen met groot onderhoud aan kraker 3. De installatie ligt zes weken stil. De voorbereidingen zijn al in 2011 gestart. In totaal komen er zo’n duizend externe medewerkers helpen – van stel-lingbouwers en kraanmachinisten tot brandwachten en inspecteurs.

BP gaat de olieterminal in Amster-dam verkopen. Die terminal fun-geert als een internationale tra-ding hub voor de levering van brandstoffen en bevoorraadt lokale en regionale tankstations met diesel en benzine.

AkzoNobel Specialty Chemicals is in het Chinese Ningbo begonnen met de bouw van een nieuwe alkoxyleringsfabriek. Deze ver-sterkt niet alleen de positie van AkzoNobel als een van de belang-rijkste producenten van opper-vlakte-actieve stoffen in China, maar creëert ook een meer duur-zame voetafdruk in de regio.

BASF en Yara willen samen een ammoniakfabriek bouwen op de site van BASF in Freeport (Texas, VS). Naar verwachting kan de fabriek, met een productiecapaci-teit van 750.000 ton per jaar, eind 2017 in gebruik worden genomen. Als grondstof wordt waterstof gebruikt in plaats van aardgas.

Op de Green Chemistry Campus in Bergen op Zoom is het Kleuren Applicatie Centrum (KLAC) geopend. Binnen het KLAC wer-ken ruim twintig bedrijven en het Centre of Expertise Biobased Eco-nomy samen om duurzame kleur-stoffen te ontwikkelen.

JAAroVerzIChtDe VNCI ondernam ook in 2014 veel activiteiten om de belangen van de che-mische industrie te behartigen. Het duurzaamheidsrapport, de nieuwe organisatie van de Topsector Chemie, het rapport Staat van de Veiligheid en de versterking van de chemieclusters zijn enkele voorbeelden. Het onlangs ver-schenen Jaaroverzicht 2014 biedt een overzicht van de hoogtepunten.

rC-PrIJSOok dit jaar reikt de VNCI weer een Res-ponsible Care-prijs uit om zichtbaar te maken hoe chemiebedrijven werken aan het verbeteren van hun prestaties op de gebieden veiligheid, gezondheid, milieu, duurzaam ondernemen en/of ketenbeheer. Op 16 maart koos de jury uit de aanmeldingen de genomineer-den. (Meer hierover in het aprilnummer van Chemie Magazine.)

MKB SteuNPuNtChris Bruijnes is aangetreden als direc-teur van het MKB Steunpunt Topsector Chemie en Energie. Het Steunpunt, dat momenteel nog in oprichting is, moet mkb’ers met innovatie-ambities helpen bij vragen en knelpunten op hun weg van vinding naar markt. De bedoeling is dat het MKB Steunpunt augustus of september volledig van start gaat, maar over enkele maanden kunnen mkb’ers er al terecht.

VrAAgteKeNS BIJ Doel wetDe Inspectie SZW, die de naleving con-troleert van onder meer de Arbeidsom-standighedenwet, gaat haar bevindin-gen van inspectieonderzoeken openbaar maken. De minister heeft aan de Kamer toegezegd dat BRZO geen onderdeel van deze wetswijziging is. Voor deze bedrijven zal er dus niet veel veranderen. Voor chemiebedrijven die niet onder BRZO vallen en die regelma-tig worden geïnspecteerd, verandert wel het een en ander. De VNCI zet vraagtekens bij het doel van de wet om via openbaarmaking de naleving te bevorderen.

VNCI MIlIeuDAgTijdens de VNCI Milieudag op 25 maart komt onder meer nieuwe of gewijzigde weten regelgeving op milieugebied aan bod, zoals de Omgevingswet en het Activiteitenbesluit. Verder legt Gerard Mei (Shell) uit hoe complexe vergunnin-gen aangevraagd kunnen worden en neemt Frank Groenen (Sachem) de deelnemers mee in de wereld van de regionale uitvoeringsdiensten (RUD’s). Tijdens het middagprogramma zijn er interactieve workshops over onder meer de knelpunten BRZO+ en de Pro-grammatische Aanpak Stikstof.

VeIlIgheIDSPreStAtIeS toele-VerANCIerSChemiebedrijven gaan verscherpt toe-zien op de veiligheidsprestaties van hun toeleveranciers. Ze gaan daarbij gebruikmaken van adviezen van het platform Veiligheid Voorop. De handrei-kingen voor de chemie staan vermeld in een plan van aanpak dat platformvoor-zitter Anton van Beek onlangs aanbood aan staatssecretaris Mansveld van IenM. De handreikingen betreffen de manier waarop bedrijven hun opdracht-nemers kunnen beoordelen op veilig-heidsprestaties, -cultuur en de mate waarin zij naleving van wettelijke nor-men ook borgen.


VNCI NIeuwS

BeDrIJVeN

CM1503_53_VNCI.indd 53 12-03-15 15:54

Service

MENSEN

Chemie Magazine is het maandbladvan de Vereniging van de Nederlandse Chemi-sche Industrie (VNCI) en verschijnt 11x per jaar

RedactieIgor Znidarsic (hoofdredacteur)Marloes Hooimeijer (eindredactie)

Contact redactieLoire 150, 2491 AK, Den HaagT 070 337 87 28, F 070 320 39 03E [email protected]

MedewerkersHenk Engelenburg, Adriaan van Hooijdonk, Inge Janse, Joost van Kasteren, Emma van Laar, Casper Rila, Erik te Roller, Marga van Zundert

VormgevingCurve Mags and More, Haarlem

Advertentie-exploitatieMooijman Marketing & Sales,Julius Röntgenstraat 17,2551 KS Den Haag,T 070 323 40 70, E [email protected] vallen buiten de verantwoordelijk-heid van de redactie

DrukMediaCenter Rotterdam

AbonnementenWie werkzaam is in de chemische industrie of op een andere wijze direct of indirect bij de chemische industrie betrokken is komt in aanmerking voor een kosteloos abonnement op Chemie Magazine. Meld u aan via [email protected] of www.vnci.nl/actualiteit/maandblad.aspx en u krijgt zo spoedig mogelijk bericht. Meer informatie: [email protected] of 070 337 87 28. OvernameOvername van artikelen uit Chemie Magazine is alleen toegestaan na voorafgaande schrifte-lijke toestemming van de redactie. In de meeste gevallen zal die graag worden gegeven

Beeld coverCasper Rila

ISSN 1572-2996

COLOFON

VNCI ONLINEWWW.VNCI.NL Website met onder meer dagelijks nieuws, het archief van Chemie magazine en alles over de chemische industrie in Nederland

WWW.VNCI.NL/NIEUWSBRIEF Gratis nieuwsbrief met daarin wekelijks het laatste nieuws over de chemische industrie en de VNCI

TWITTER.COM/VNCI De VNCI op Twitter met het laat-ste nieuws, vacatures en reac-

tiemogelijkheden op alle berichten

WW.VNCI.NL/LINKEDIN Discussieer mee met meer dan 2000 betrokkenen uit de chemi-

sche industrie en bezoek de vacatures in de LinkedIn-groep van de VNCI

UNIVERSITEIT UTRECHTBen Feringa, hoogleraar van de Jacobus van ’t Hoff-leerstoel in Molecular Sciences aan de Universiteit Utrecht, heeft de Netherlands Catalysis and Chemistry Award 2015 ontvangen. De jury noemt Feringa “een van ‘s werelds meest vooraanstaande wetenschappers op het gebied van scheikundig onderzoek”. De prijs, waaraan 10.000 euro is gekoppeld, wordt iedere vijf jaar uitgereikt aan een onderzoeker in Nederland of België die in de afgelopen tien jaar een belangrijke prestatie heeft geleverd op het gebied van katalyse.

KNCVArne Mast is onderscheiden met de ‘KNCV Van Marumpenning’, een prijs voor personen die een signifi cante bijdrage hebben geleverd aan de ontwikkeling en betekenis van de chemie voor maatschappij en samenleving. Mast heeft een grote bijdrage geleverd aan de verbetering van het imago van de chemie, met name bij jongeren. Ook heeft hij zich intensief beziggehouden met onderwijsvernieuwing en nascholingsactiviteiten.

AVANTIUMDe Katalyseprijs 2015 van de Dutch Catalysis Society (voorheen de sectie katalyse van de KNCV) is uitgereikt aan Klaas Jan Schouten. Schouten, werkzaam bij Avantium, kreeg de prijs voor zijn proefschrift Electrocatalytic carbon dioxide reduction – a mechanistic study, waarop hij promoveerde bij prof.dr. Marc Koper aan de Universiteit Leiden.

CHEMIE OP TVTAALVERSCHILLEN EN VEILIGHEIDGREEN PACKANDIDATEN RC-PRIJSRAIL SAFETY DAYSEN NOG VEEL MEER…

VOLGENDE MAAND (23 APRIL)


CM1503_54_service.indd 54 12-03-15 15:54

is a part of AD International

adinternationalbv.com

Custom Manufacturing, Blending and Toll servicesAD Productions is a service business that allows customers to benefi t from AD International’s state of the art manufacturing expertise.

Chemical companies, from global conglomerates through to regional and specialized suppliers, can benefi t from AD Productions extensive capabilities and expertise, built over a period of 40 years in the chemical industry.

AD Productions (located in the heart of Western Europe) offer full R&D, formulation and pilot line capabilities and can extend their toll services to encompass purchasing, quality control, traceability, documentation and certifi cation.

Custom Manufacturing, Blending and Toll servicesAD Productions is a service business that allows customers to benefi t from AD International’s state of the art manufacturing expertise.

Overview of production capabilities

Batch capacity varying from 300 liters up till 30000 liter Possibility to purge with and produce under nitrogen Temperatures controlled production (up till 80 degrees) Blending of powders (packaging from 250 grams to Big Bags)

Possibility to fi ll product from 0,5 liter up till road tankers or Iso ContainersPossibility to fi ll product from 0,5 liter up till road tankers or Iso Containers

Production capabilities

Heijningen | The Netherlands | +3 1 (0)167-52 69 00 | [email protected]

serv

ices

With our free app you have new jobs, training and workshops at your fi ngertips.

Dedicated to Excellence

matching the best in chemistry & life sciences

www.cls-services.nlrecruitment, selection and career coaching in chemistry | pharma | biotech | food

502296_ADV.indd 55 13-03-15 10:26

Lloyd’s Register and variants of it are trading names of Lloyd’s Register Group Limited, its subsidiaries and affiliates. Copyright © Lloyd’s Register Group Services Limited. [2013] A member of the Lloyd’s Register group. Genoemde prijzen zijn geldig in 2015 en excl. BTW

Naadloos over naar ISO 14001:2015

Improving performance,reducing risk

Voor alle ISO-normen gaat de structuur flink op de schop. Eén gemeenschappelijke structuur voor het eenvoudig integreren van verschillende managementsystemen, dat is het idee. Wat is nieuw en wat gaat dit voor uw organisatie betekenen?

Pak nu uw kans met onze praktische tips & trucs tijdens onze workshops en trainingen om de nieuwe elementen in te voeren in uw managementsysteem.

September 2015 lijkt nog ver weg, maar begin op tijd met de voorbereidingen om een naadloze overgang zeker te stellen: - het plannen van specifieke trainingen op het gebied van Annex SL/High Level Structure- gap analyse en workshops specifiek op de voor u van toepassing zijnde norm: transitietraining ISO 14001:2015, ISO/DIS 14001:2015, ISO/DIS 9001:2015, enz.

Voor een uitgebreider uiteenzetting van wat er staat te gebeuren bezoek: www.lrqa.nl/herziening_iso_normen

LRQA, uw partner voor

certificatie en trainingen.

• AnnexSL

• HighLevelStructure

• StructuurISO14001

• Watisnieuw?

• Watmoet,watmag?

• Naadlozetransitie

• GAPAnalyse

• CoachingvoorIntegratie

ManagementSystemen

Transitietraining ISO 14001:2015 (gebaseerd op ISO/DIS 14001:2014)

1-daags / € 495incl. locatiekosten, lunch, hand out & orginele versie van de ISO/DIS 9001:2014

Regio West 9 juni 2015Regio Midden 22 september 2015

Gap-analysenieuweISO-normen

Om een goed beeld te krijgen van de impact van de nieuwe ISO 14001/9001 norm op uw managementsysteem, kunnen wij een gap analyse uitvoeren.

Een Gap Analyse helpt u inzicht te krijgen in de status van uw managementsysteem: in hoeverre voldoet het systeem al aan de eisen van de betreffende norm? Aan het einde van de Gap analyse wordt er een rapportage en een eerste opzet voor een plan van aanpak opgeleverd. Elke Gap Analyse is maatwerk en uitvoerbaar vanaf € 1100,- (excl. BTW).

WorkshopISO/DIS14001:2015

1/2-daags / € 150incl. locatiekosten, inlooplunch, hand out & normblad ISO/DIS 14001:2014

Regio Midden 21 april 2015Regio West 16 juni 2015

WorkshopISO9001:2015

1/2-daags / € 150incl. locatiekosten, inlooplunch, hand out & normblad ISO/DIS 9001:2014

Regio West 25 maart 2015Regio Midden 21 april 2015Regio West 10 juni 2015

T +31 (0)10 201 [email protected] • www.lrqa.nl

LR_2015-004-VVM-2.indd 1 02-03-15 08:27502296_ADV.indd 56 13-03-15 10:26

Chemie Magazine maart 2015

Documents

Transcript of Chemie Magazine maart 2015