Verzekerings-maatschappijen Checklist Jaarrekening Titel 9 BW2 2016/2017

Inhoudsopgave

1 Introductie 4 Nederlandse verslaggeving 4 Wijzigingen in deze editie 4 Aandachtspunten bij het gebruik van de checklist. 4 Gebruikmaking van IFRS en Combinatie 3 4 Meer informatie 5 Disclaimer 5

2 Toepassingsgebied van de checklist 6

3 Afkortingen en naamgeving 8 Afkortingen 8 Verzekeringsverplichtingen of technische voorzieningen 8

4 Jaarrekening algemeen 9

5 Balans algemeen 10

6 Beleggingen algemeen 11 Beleggingen in terreinen en gebouwen 13 Beleggingen in groepsmaatschappijen en deelnemingen 14 Overige financile beleggingen 15 Aandelen, certificaten van aandelen, deelnemingsbewijzen en andere niet-vastrentende waardepapieren

16 Waardepapieren met een vaste of van de rentestand afhankelijke rente 16 Andere financile beleggingen 17 Depots bij verzekeringsmaatschappijen 17 Beleggingen voor risico van uitkeringsgerechtigden en spaarkasbeleggingen 17

7 Vorderingen 19

8 Overige activa 20

9 Fusies en overnames 21

10 Eigen vermogen 21

11 Technische voorzieningen algemeen 26 Mutatieoverzichten 29 Rentestandkortingen 29 Acquisitiekosten 29 Voorziening voor de eigen pensioenverplichtingen 30

Pagina iii

Voorziening voor niet-verdiende premies en lopende risicos 31 Voorziening voor levensverzekering 32 Voorziening voor te betalen schaden en uitkeringen 33 Voorziening voor winstdeling en kortingen 35 Overige technische voorzieningen 38 Toereikendheidstoets 39

12 Voorzieningen (niet-technisch) 41

13 Schulden 41

14 Winst- en verliesrekening algemeen 42

15 Technische rekeningen algemeen 43 Verdiende premies 44 Opbrengsten uit beleggingen 45 Niet-gerealiseerde opbrengsten van beleggingen 46 Overige technische baten eigen rekening 47 Schaden en uitkeringen 47 Winstdeling en kortingen 49 Bedrijfskosten 50 Niet-gerealiseerd verlies van beleggingen 53 Overige technische lasten eigen rekening 53

16 Niet-technische rekening algemeen 54 Opbrengsten uit beleggingen 54 Niet-gerealiseerde opbrengsten van beleggingen 55 Andere baten en lasten 55

17 Toelichting op de resultaten 55

18 Risicoparagraaf 58

19 Kasstroomoverzicht 59

20 Consolidatie 60

Contact 62

Totaal aantal paginas: 62

Pagina 4

Checklist Nederlandse jaarverslaggeving Verzekeringsmaatschappijen 2016/2017

1 Introductie

Nederlandse verslaggeving Deze checklist is van toepassing voor verslaggeving op basis van de bepalingen in de Nederlandse wet en

de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving. Dit kan ook van betekenis zijn voor

verzekeringsmaatschappijen die rapporteren onder IFRS, zie hierna.

Deze versie van de checklist is opgesteld naar de stand van de regelgeving eind 2016.

De checklist is een hulpmiddel om te beoordelen of een jaarrekening voldoet aan de wet- en regelgeving.

De checklist is niet bedoeld als vervanging van de volledige wettekst resp. tekst van de Richtlijnen. Het

zal soms nodig zijn om voor een goed begrip de wet of de Richtlijnen zelf te raadplegen. Daartoe zijn

gedetailleerde verwijzingen opgenomen.

Wijzigingen in deze editie De wijzigingen van de editie 2016/2017 vloeien met name voort uit wijzigingen in Titel 9 BW2 en de

introductie van Solvabiliteit II voor het toezicht, beide per 1 januari 2016. Het toepassingsgebied van de

verslaggevingsregels is hierdoor gewijzigd: het is van belang welk toezichtregime op de

verzekeringsmaatschappij van toepassing is en of het een Organisatie van Openbaar Belang (OOB)

betreft. Een gedetailleerd schema is hierna opgenomen. De verankering, in BW2, van de Governance

Principes (Code) Verzekeraars is weggenomen. Met ingang van 2016 moeten alle verzekeraars die

vallen onder het toezichtregime Verzekeraars met Beperkte Risico-omvang de in 2:441,10 BW

bedoelde toelichtingen in de jaarrekening opnemen; dit geldt dus ook voor verzekeraars die rapporteren

onder IFRS.

Aandachtspunten bij het gebruik van de checklist. Deze checklist bevat slechts een deel van de regels voor de jaarverslaggeving die van toepassing zijn op

verzekeringsmaatschappijen. Ook alle andere bepalingen van Titel 9 BW2 en de Raad voor de

Jaarverslaggeving (RJ) zijn van toepassing, voor zover artikel 2:428 en RJ 605 geen meer specifieke

bepalingen bevatten.

Gebruikmaking van IFRS en Combinatie 3 Verzekeringsmaatschappijen die rapporteren onder IFRS kunnen gebruik maken van deze checklist,

indien en voor zover Nederlandse regels voor de verslaggeving als previous GAAP onder IFRS 4

toegepast worden.

Pagina 5

Het is verder toegestaan (2:362 lid 8 BW) om IFRS toe te passen in de geconsolideerde jaarrekening

terwijl in de enkelvoudige jaarrekening Titel 9 BW wordt toegepast. Bij deze combinatie 3 (zie RJ

100.104) wordt in beide verantwoordingen IFRS grondslagen toegepast. Dit is niet specifiek voor

verzekeraars en daarom wordt op deze uitzondering in deze checklist niet ingegaan.

Omdat OOBs ingaande 2016 geen verkorte enkelvoudige winst- en verliesrekening meer mogen

opstellen is een verzekeraar/OOB1 bij combinatie 3 verplicht enkelvoudig Model O/P toe te passen. Om

vast te stellen of combinatie 3 op de juiste wijze wordt toegepast dient gebruik gemaakt te worden van

de EY Checklist enkelvoudige jaarrekening combinatie 3.

Meer informatie Voor een meer complete behandeling van de verslaggevingseisen voor onder meer

verzekeringsmaatschappijen, zowel onder BW/RJ als onder IFRS, wordt verwezen naar het Handboek

Jaarrekening van EY, dat jaarlijks verschijnt. Uw contactpersoon van EY kan u nader informeren over

deze publicatie.

Disclaimer Hoewel bij het redigeren van deze checklist de grootst mogelijke zorgvuldigheid is betracht, bestaat altijd

de mogelijkheid dat bepaalde informatie na verloop van tijd verouderd of niet meer juist is. EY is dan ook

niet aansprakelijk voor de gevolgen van activiteiten die worden ondernomen op basis van deze uitgave.

Zie in dit kader ook de slotpagina.

Den Haag, januari 2017

1 Niet alle verzekeraars zijn OOB, zie Toepassingsgebied hierna.

Pagina 6

2 Toepassingsgebied van de checklist Deze checklist is van toepassing op de verzekeraars en aan verzekeringsgroepen verbonden holdings die

de Nederlandse verslaggevingsgrondslagen toepassen. Dit betreft levensverzekeraars,

schadeverzekeraars, natura-uitvaartverzekeraars, herverzekeraars en bepaalde verzekeringsholdings,

alsmede instellingen die vrijwillig gebruik maken van de verslaggevingsvoorschriften voor verzekeraars.

Daarnaast kan de checklist behulpzaam zijn bij de beoordeling van onder IFRS opgestelde

jaarrekeningen omdat daarvoor Nederlandse grondslagen relevant kunnen zijn, totdat IFRS 17 van

kracht wordt (niet voor 1 januari 2021).

Het openingsartikel van Afdeling 15 (2:427 BW) luidt:

1. In deze afdeling wordt onder verzekeringsmaatschappij verstaan: een financile onderneming met

zetel in Nederland die in gevolge de Wet op het financieel toezicht het bedrijf van verzekeraar mag

uitoefenen en waarop artikel 3:72 van die wet van toepassing is

[Red: 3:72 Wft verplicht de meeste verzekeraars tot het indienen van staten bij De Nederlandsche

Bank, DNB]

1. Een rechtspersoon die het verzekeringsbedrijf uitoefent, doch die geen verzekeringsmaatschappij

is, mag de voor verzekeringsmaatschappij en geldende voorschriften toepassen, indien het in

artikel 362 lid 1bedoelde inzicht daardoor wordt gediend.

1. De uitoefening van het natura-uitvaartverzekeringsbedrijf2 wordt voor de toepassing van deze

afdeling aangemerkt als de uitoefening van het levensverzekeringsbedrijf. Een natura-

uitvaartverzekering wordt voor de toepassing van deze afdeling aangemerkt als een

levensverzekering.

Naast de specifieke regels van Afdeling 15 Titel 9 BW2 gelden de volgende algemene regels van Titel 9

BW2, opgesomd in lid 1 van artikel 2:428 BW:

Voor zover in deze afdeling niet anders is bepaald, gelden de afdeling en 1, 2, 5 tot en met 10 en 13

van deze titel voor verzekeringsmaatschappijen, alsmede de artikelen 365, 366 lid 2, 368 lid 1, 373,

374, 375, leden 2, 3 en 5 tot en met 7,376,377 lid 7, 402, 403 en 404.

Omdat Afdeling 11 dus niet van toepassing is op verzekeringsmaatschappijen, gelden voor de meeste

verzekeraars geen vrijstellingen op basis van omvang.

De Raad voor de Jaarverslaggeving heeft nadere voorschriften voor verzekeraars opgesteld. RJ

605.102 luidt:

Dit hoofdstuk is van toepassing op alle (her)verzekeringsmaatschappijen3 in de vorm van een

naamloze vennootschap of onderlinge waarborgmaatschappij.

Voorts is het hoofdstuk van toepassing op de geconsolideerde jaarrekening van het hoofd van een

groep of groepsdeel, [welk hoofd] geen of nagenoeg geen andere werkzaamheid heeft dan ..

beheren en financieren.

2 Voor natura-uitvaartverzekeraars gelden op enkele punten afwijkende voorschriften omdat ze zijn niet onderworpen aan de bepalingen voor

Richtlijnverzekeraars of OOBs.

3 Deze term refereert aan de definitie van 2:427 BW.

http://wetten.overheid.nl/BWBR0020368/geldigheidsdatum_04-11-2009http://wetten.overheid.nl/BWBR0020368/3/Hoofdstuk33/Afdeling339/3391/Artikel372/geldigheidsdatum_04-11-2009http://wetten.overheid.nl/BWBR0003045/Boek2/Titel9/Afdeling2/Artikel362/geldigheidsdatum_04-11-2009http://wetten.overheid.nl/BWBR00030