Een kleinere voedselvoetafdruk & Meer duurzame en lokale producten in de sociale catering 21 Februari 2014Ingrid Cremer, projectleider Proef de Smaak van Flevoland

Centrum Biologische Landbouw: wie zijn we

-1988: Stichting Biologische Landbouw Flevoland, uitvoering: Centrum Biologische Landbouw- 6 medewerkers; vrijwilligers; vrienden - Praktijkcentrum, not for profit-Landelijke en regionale projecten•(stedelijke) regio’s en organisaties adviseren en begeleiden in het verduurzamen en regionaliseren van de eigen voedselstrategie. Focus op: •Biologische consumptie•Biologisch ondernemen

• Versterken regionale afzetketens Flevolandse biologische/ lokale producenten en horeca

• Stimuleren Flevolandse streekbeleving & recreatie > regionale producten• Vergroten bewustwording & verbondenheid met de streek

Van Flevolandse Bodem

Proef de Smaak van Flevoland

Regioproducten in ‘t dagelijkse leven van

inwoners en bezoekers van Flevoland

Milieuwinst op het Menu• Verkleinen van de voedselvoetafdrukbij 6 instellingen in Flevoland: Zorgcentrum Kiekendief, Fietsenfabriek GiantGemeenten Almere, Lelystad, Noordoostpolder, ROC Friese Poort Voorbeelden: - duurzame menucyclus- broodje van de streek

Krachtige middelen: 1. Succesvolle distributie van verse (bio) AGF: Gert

Koekoek 2. Meet- en sturingsmethodiek voedselvoetafdruk3. Ondersteunende activiteiten: doen ipv praten!– Week van de Smaak Flevoland

1. Mooie Maaltijd2. Broodje van de Streek 3. Samenwerking met Bioverijssel op de kaart

Succesvolle distributie AGFGert Koekoek/(Bio)logisch uit Flevoland• Afnemers: 60 horecaondernemers, zorginstellingen,

maaltijdfabrieken, productiebedrijven, cateraars• 13 personeelsleden, eigen snijderij• Levering 6 dagen/week: route noord & zuid• Grote klanten op beide routes, terugweg ophalen• Bestelling via F/M/T, voor 18.00 uur• Omzet € 1,2 mio, waarvan € 850.000 levering derden• Omzetgroei 47% (winkel 8%, levering 69%)• HACCP, SKAL, Persoonlijk, flexibel

Ontwikkeld door De Kleine Aarde, 2010

1. Kiezen voor

seizoens-gebonden producten

2. Vervangen van

dierlijk voor plantaardige eiwitbronnen

3. Kiezen voor de

biologische variant van producten

4. Kiezen voor onbewerkte producten

5. Kiezen voor verse

producten

6. Kiezen voor

producten van dichtbij

7. Letten op het

type en de hoeveelheid verpakking

8. Voorkomen

van derving en verspilling

+/- factor 4 +/- factor 7 +/- factor 1,2 +/- factor 1,3 +/- factor 1,3 +/- factor 5

+/- factor 1,1 +/- factor 2

Producten uit de verwarmde kas

Dierlijk: rundvlees en vis

(gemiddeld)

Gangbare producten Kant- en klare en/of sterk

samengestelde verwerkte producten

Diepvries producten Mondiale en EU producten

aangevoerd per vliegtuig

Individuele wegwerp-

verpakkingen, wegwerpglas en

blik en/of secundaire en

tertiaire verpakkingen

Derving en verspilling

Dierlijk: varkensvlees (gemiddeld)

Producten vanuit buiten de EU vervoerd per

zeeschip of vanuit binnen de EU per

vrachtwagen Producten uit

intensieve teelten: monocultuur en substraat teelt, onverwarmde

kassen

Dierlijk: pluimveevlees

en kaas (gemiddeld)

Producten uit geïntegreerde teelt of precisielandbouw

(Milieukeur).

Licht bewerkte en/of eenvoudig samengestelde

producten

Geconserveerde producten en/of

lang houdbaar buiten koeling

Producten vanuit binnen de EU per binnenvaartschip

Retourkratten, kartonnen

verpakkingen en/of recyclebare

verpakkingen

Langdurig te bewaren en her

te gebruiken

Vollegronds seizoens producten of bewaargroenten en -fruit

Vleesvervanger, dierlijke: eieren en zuivel

Biologisch (EKO-keurmerk) *Let op andere positieve effecten: dierenwelzijn, bodem, biodiversiteit

Primaire onbewerkte producten * Let op energie gebruik bij bereiding

Verse producten Producten uit Nederland vervoerd per vrachtwagen

Herbruikbare, bulkverpakkingen en/of biologisch afbreekbare verpakkingen

Direct gebruik en consumptie

100% plantaardig: vleesvervangers, peulvruchten en noten

Producten uit de regio (provincie) vervoerd per vrachtwagen

Voedsel-voetafdruk model met weegfactorenVoedsel-voetafdruk model met weegfactoren

Blijvende verbeteringen catering (1)

- Gemeente Almere: duurzaamheid verankerd in aanbestedingstraject > nieuwe cateraar Vitam mogelijkheden voor lokaal/ regionaal inkopen + winkel met duurzame producten voor de medewerkers;

- Gemeente Lelystad: moeilijk verandering te brengen in landelijke inkoopafspraken en landelijk vastgestelde menu-cycli IIS; gemeente wil aandacht houden op duurzaamheid, maar moet van buiten komen (actieve rol CBL) wacht ontwikkelingen af van DeliXL mbt 24/7;

1. Broodje van

Blijvende verbeteringen catering (2)

- Gemeente NOP: stapt over op cateraar met personeel met een beperking, niet duidelijk hoe deze zal scoren op voedsel/ milieu; actief afvalbeheer; landelijke inkoop en menu-cycli moeilijk aan te passen aan locatie;

- ROC Friese Poort: aandacht voor gezonde/ duurzame voeding in lesprogramma; cateraars eerste focus op gezondheid, daarna milieu, maar wel extra aandacht voor tegengaan verspilling; wil regionaal inkopen maar loopt tegen hygiëne-eisen en extra facturen op;

Blijvende verbeteringen catering (3)

Giant fietsenfabriek: eerste doel voeding is energie voor fabrieksmedewerkers = koolhydraten; overgestapt op regionale distributeur (groente en fruit uit Flevoland van Gert Koekoek), meer biologisch;

Zorgcentrum De Kiekendief: Behaalt grootste stap met overstap op meer regionaal voedsel, heeft ook direct invloed op bewoners. Zorggroep Almere start op Kiekendief en andere locatie met pilot regionale (biologische) producten van Gert Koekoek. Er komt ook een kas bij de Kiekendief.

Sociale catering?Peter Derix, PDX Services, Almere

• Zo klein mogelijke belasting van de aarde• Samenwerking met zorgkweker: groenten, meubels,

kooklessen • Oud brood? Croutons etc.• Tegengaan monoverpakkingen• Composteermachine organisch afval• Haalt zelf producten op bij telers • Enthousiaste klanten! Geen dwang, De keuze wordt aangeboden.

www.biologischelandbouw.org