Centrum - 18 februari 2016

Aanpak historische binnenstad in 1012

vergroot de leefbaarheid in dat gebied Project 1012 aangepastBewoners doen mee De positieve ontwikkelingen in het

gebied 1012 van de laatste jaren zorgen ervoor dat we eenvolgende stap zetten met de aanpak. Die aanpak richt zichop het versterken van de grotere leefbaarheid in de buurt.Ondernemers en bewoners uit de buurt worden daarbij betrokken.

In 2007 is het coalitieproject 1012 gestart. De gemeentewerkt aan het terugdringen van de criminaliteit en gevari-eerd economisch aanbod in de historische binnenstad. On-langs heeft de gemeenteraad besloten dat het project verdergaat tot 2018, in aangepaste vorm. De verschillende belan-gen zijn afgewogen. Besloten is, zoals eerder in het college-akkoord, dat er minder geld gaat naar het sluiten vanramen. Van de 83 ramen die nog gesloten zouden worden,blijven er 46 open.

Meer weten? Ga naar www.amsterdam.nl/1012

Jaargang 3

nummer 2

18|02|16editie Centrum

AmsterdamUitgave van de gemeente Amsterdam

De Zeedijk is in korte tijd enormveranderd, van drugsdealersbuurttot gezellige straat. Hoe kregenwe dat samen voor elkaar?

5

De roerige jaren zestig. Agenten grijpen in bij manifestatie van provo's bij het Lieverdje op het Spui, op 19 januari 1966 | Foto Stadsarchief Amsterdam

Dagelijkse geschiedenis

Wat vindt u van de stad? Doe mee aan de enquête

11

Jaren zestig Elke periode in de geschiedenis heeft zijn eigenkenmerken. Op foto’s staat de tijd stil, alles en iedereen blijfteruit zien zoals op het moment dat het beeld wordt gemaakt.In de jaren zestig lieten jongens hun haar groeien en droegenze spijkerpakken of ribfluwelen kleding. Vrouwen konden voorhet eerst een maillot of panty dragen, onder hun steeds korterwordende rokjes. De vrije zaterdag werd ingevoerd en de tele-visie en auto deden langzaam maar zeker hun intrede. Op deDam sliepen hippies.

In de jaren zestig bestonden er twee op-vattingen over Amsterdam. Is de stadvooral een economische eenheid ofstaat de woonfunctie voorop? De stadgroeide en ontwikkelde zich als plekom geld te verdienen. Maar natuurlijkbleef Amsterdam ook een stad om in tewonen. In dat decennium ontstond ookhet ideaalbeeld van Amsterdam als

woonplaats, ontmoetingscentrum enbroedplaats van ideeën. In de stad annonu blijft het balanceren tussen dezetwee visies.

Levend houdenIn 1960 werd het Anne Frankhuis ge-opend, waar bezoekers anno 2016 nogvoor in de rij moeten staan. Het is een

icoon in de dagelijkse herinnering aande Tweede Wereldoorlog. Dagelijks,maar ook op meer specifieke momen-ten in het jaar houden we de geschiede-nis levend. Door te vieren, of door teherdenken. Soms in kleine kring, alshet gaat om bijvoorbeeld een overledenfamilielid.

Lees verder op pagina 2

De Februaristaking was eendaad van hartverwarmende solidariteit

3

2 Amsterdam | 18 februari 2016

Prinsengracht

IJhaven

Het IJ

Oosterdok

CentraalStation

PassengersTerminal

MuziekgebouwAan het IJ

Stadhuis/Nat. Opera

en Ballet

Carré

Waag

Oude Kerk

NieuweKerk

Scheepvaart-museum

HortusBotanicus

Tropenmuseum

Leidse-plein

Rembrandt-plein

Konings-plein

Munt-plein

Spui

Dam

Rijks-museum

Stads-Schouw-

burg

Paleis

Begijn-hof

Wester-kerk

Dijksgracht

Dijksgracht

Nieuwevaart

Nieuwevaart

Singelgracht

Singelgracht

Singelgracht

Sing

elgr

acht

Binnenamstel

Binnenamstel

Oude-Schans

Waals-

eilandsgracht

Wes

terd

ok

Zoutkeetsgracht

Wes

terk

anaa

l

Brouwersgracht

Prin

seng

rach

t

Her

engr

acht

Keiz

ersg

rach

t

Sing

el

Sing

el

Herengracht

KeizersgrachtPrinsengracht

Heren

grach

t

Nieuwe

Nieuwe

Nieuwe-Achtergracht

Nieuwe

Keizersgracht

Entrepotdok

PlantageMuidergracht

Lijnbaans- gracht

LijnbaansgrachtG

elde

rsek

ade

Uilenburgergracht

Rokin

Klov

enie

rsbu

rgw

al

Voor

burg

wal

Oud

ezijd

s

Kostver

loren

va

art

Kattensloot

Reg

uliersgracht

Oud

ezijd

sAch

terb

urgw

al

Lijn

baan

sgra

cht

Egelantiersgracht

Bloemgracht

Sing

elgr

acht

Noordhollandsch

Kan

aal

Oosterpark

Artis

Westerpark

Vondelpark

Volkstuinen

Oeverpark

Wertheim-park

Afvalpunt Papaverweg 33

Afvalpunt Henk Sneevlietweg 22

Afvalpunt Seineweg 1

Afvalpunt Meerkerkdreef 31

Afvalpunt Cruquiuskade 90

Afvalpunt Rozenburglaan 1

Aanbiedenvanaf 06.00

dag

Aanbiedenvanaf 17.00

avond

maandagdonderdag

dinsdagvrijdag

woensdagzaterdag

maandagdonderdag

dinsdagvrijdag

Bewoners huisvuil aanbieden in hetoranje, gele, rode of blauwe gebied

Inzamelplaats chemisch afval (roulerend op zaterdagen)

Vestiging Reiniging stadsdeel Centrum

Afvalpunt (6 dagen per week open)

Jordaan

Plantage

Oost

OostelijkeEilanden

Centrum

Noord

6

Scheidt u al uw afval?

Mooie ideeën voor begane grond stadhuis

Afvalwijzer 2016 De Afvalwijzer van 2016geeft antwoord op al uw vragen over uw afval.Hoe wordt het ingezameld en hoe kunt u hetgescheiden aanleveren? En waar? Ga voor deAfvalwijzer 2016 naar amsterdam.nl/afval.

Benutten van ruimtes Na de succesvolle oproep aan mensen uit destad om met ideeën te komen voor de begane grond van het stadhuis,gaan we nu verder. Het bestuur van de gemeente gaat drie variantenonderzoeken.

Op de overzichtskaart hiernaast ziet u opwelke twee dagen per week bij u in destraat het huisvuil wordt opgehaald.

Alle ingrediënten voor een goede invul-ling zijn aanwezig. Er zijn drie variantenvoor de invulling van een aantrekkelijkeruimte voor het publiek, er is uitwisse-ling tussen de markt en het stadhuis mo-gelijk en er staan mensen klaar om deideeën een stap verder te brengen.

BijeenkomstOp woensdag 17 februari was voorlopigde laatste bijeenkomst voor het bespre-ken van ideeën en initiatieven om deleegstaande ruimtes te benutten.

Tijdelijke invulling Het bestuur van de gemeente gaat de ver-schillende varianten beoordelen. Datkost enige tijd. De verwachting is datrond de zomervakantie een besluit valt.Intussen onderzoekt de gemeente moge-lijkheden om enkele initiatieven tijdelijkuit te voeren, in de ruimtes waar het omgaat. Zoals een programma voor de film-zaal of binnentuin.

Meer weten? Kijk op amsterdam.nl/hetstadhuisverbouwt.

Nieuws uit stadsdeel Centrum

Wist u dat...■ drankkartons in de containers voor

plastic afval kunnen? ■ bruin- en witgoed zoals wasmachi-

nes, magnetrons en koelkasten bij uthuis worden opgehaald? Afspraakmaken via amsterdam.nl/afval oftel. 020 256 3555.

■ grofvuil bij u thuis wordt opge-haald? Zie voor afspraak hierboven.

■ u gratis al uw afval kwijt kunt bijeen van de zes afvalpunten? Ganaar Seineweg 1, Rozenburglaan 1,Henk Sneevlietweg 22, Papaver-weg 33, Cruquiusweg 90 of Meer-kerkdreef 31.

■ u uw oude fiets als grofvuil kuntaanbieden?

■ voor bouwen sloopafval moet wor-den betaald? De kosten inclusiefophalen zijn 150 euro per Big Bag.

■ glazen potjes mét deksel, doppenen restjes in de glascontainermogen?

De Waterloopleinmarkt wordt bij de ideeën betrokken voor de begane grond van het stadhuis

Amsterdam is een stad met twee zielen in de borst

Vervolg van pagina 1

Andere keren herdenken we gebeurte-nissen die ons allemaal nog bij staan,die een grote impact op de stad hebbengehad.

De Februaristaking van 1941 is zo’n ge-beurtenis die niet alleen toentertijd be-langrijk voor de stad was, maar die nogsteeds een onvergetelijke mijlpaal inonze geschiedenis is. Daarom is de jaarlijkse herdenking, waarover u meerleest op pagina 3, nog steeds springle-vend.

Twee zielenDe staking was een blijk van medemen-selijkheid, zegt burgemeester Van der

Laan in de speciale herdenkingskrantdie het Comité Herdenking Februari-staking 1941 uitgeeft. Maar we moetenook oog houden voor het onbegrip ende desinteresse waarmee de JoodseAmsterdammers die de Tweede Wereldoorlog overleefden te makenkregen.Ook van de gemeente, blijkt uithet rapport ‘Openstaande rekeningen’van het NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies. De studie toont aan dat de gemeente

zich onnodig kil en formeel heeft opge-steld tegenover Joodse erfpachters dietijdens de oorlog van hun bezit warenberoofd. Dat maakt, zo zegt de burge-meester, Amsterdam een stad met tweezielen in de borst: de Februaristaking ende massale deportaties. Het verzet mágtrots stemmen, als het leed van joden inen na de oorlog maar niet in vergetel-heid raakt.


Staakt! Staakt! Staakt!Jubileum Op donderdag 25 februari wordt bij de Dokwerker de Februaristakingherdacht. Een bijzondere bijeenkomst, want het is 75 jaar geleden dat de stakinguitbrak en vele tienduizenden burgers het werk neerlegden en opkwamen voor devervolgde Joodse bevolking. De staking in Amsterdam kreeg direct gevolg in andereplaatsen. Ook in de Zaanstreek, Kennemerland, Utrecht, Hilversum en Weesp werdgestaakt. Voor heel veel Nederlanders was de Februaristaking een inspiratiebron.

Solidariteit Op dinsdag 25 februari 1941 - ruim negen maanden na het begin vande bezetting - brak in Amsterdam een algemene werkstaking uit. Het tramverkeerkwam tot stilstand, vele fabrieken en winkels liepen leeg. De Februaristaking waseen daad van hartverwarmende solidariteit.

Februaristaking

De Februaristaking van 1941 heeft nationaal én internationaal grote indrukgemaakt. Het was de enige algemene

politieke staking in Europa tegen deanti-Joodse maatregelen van de nazi’sin bezet gebied. Als blijk van erkenningen waardering verleende Koningin Wil-helmina de gemeente Amsterdam in1946 het devies ‘Heldhaftig, vastbera-den, barmhartig’. Dit is sindsdien toe-gevoegd aan het stadswapen. De Februaristaking is nog steeds be-langrijk. U wordt dan ook van harte op-geroepen om op donderdag 25 februari2016 naar het Jonas Daniël Meijerpleinte komen en deel te nemen aan het de-filé langs de Dokwerker. De herdenkingwordt live uitgezonden op de televisie.Dat gebeurt in een uitzending op NPO1,van 16.00 tot 17.50 uur.

FototententoonstellingOp zondag 21 februari opent voormaligburgemeester Job Cohen om 17.00 uurop het Jonas Daniël Meijerplein een fo-totentoonstelling over de razzia’s die dedirecte aanleiding vormden voor de sta-king.

Alle GVB-vervoer een minuut stilBij deze bijzondere herdenking horenook bijzondere activiteiten. Zo zet hetGVB op 25 februari om 11.00 uur trams,bussen, metro en ponten in heel Am-sterdam een minuut stil om aandacht te

Dokwerker op Jonas Daniël Meijerplein

Twee dagen van strijd en hoop

Stakende trambestuurders in de Sarphatistraat in Amsterdam. Voor zover bekend deenige foto van de Februaristaking | Foto: Verzetsmuseum Amsterdam, P. Krüger

Op deze typemachine is het beroemdepamflet STAAKT!!! STAAKT!!! STAAKT!!!getikt | Foto: Verzetsmuseum Amsterdam

Al in 1940 begonnen de Duitse bezettersde Joodse burgers te discrimineren. Daar-door gesterkt trokken NSB'ers door deJoodse buurten in Amsterdam; ze mishan-delden bewoners en richtten vernielingenaan. Joodse jongens stelden zich ertegen teweer en één van de schermutselingen

leidde tot het overlijden van een NSB'er. Ineen reactie hierop pakten de bezetters op22 en 23 februari 1941 willekeurig 427jonge Joodse mannen op en deporteerdenhen naar concentratiekamp Mauthausen.Geen van hen overleefde het. Deze razziavormde dé aanzet voor de Februaristaking.

OoggetuigenIn de vroege ochtend van 25 februari ver-spreidde Mien ten Dam de ‘Staakt’-ma-nifesten rondom het Nassauplein. Zijspoedde zich daarna naar het naaiatelierin de Sint Willibrordusstraat en slaagdeerin de ongeveer tachtig meisjes en jongevrouwen tot staken te bewegen. "Ieder-een legde het werk neer. Zelfs de cheffin,van wie ik niet wist aan welke kant zestond. We liepen gezamenlijk richtingJordaan. Het leek of de hele stad op padwas. Overal zag je grote groepen Amster-dammers. Het was geweldig."

Harry Verheij, die in 1941 via de Ge-meentelijke Arbeidsreserve gedetacheerdwerd bij de tram, reageert: “Die razzia inde Jodenbuurt maakte diepe indruk. Ditkonden we niet over onze kant latengaan! Met de staking hebben we de Duit-sers een rake klap gegeven. Als je zo'nstaking meemaakt, krijg je het vertrou-wen weer terug in de mensen.”

RemisesBij de ingangen van de tramremises vande Havenstraat en de Lekstraat werd drukgedebatteerd toen het stakingsparool deronde deed. Sommige trams reden noguit, maar keerden vrij snel weer terug.Arbeiders van Publieke Werken, Stads-reiniging en het Gemeentelijk Energiebe-drijf sloten zich aan. Groepjes ervan

namen de pont naar Noord om mee tehelpen de stakingsgolf uit te breiden. Opde scheepswerven en bij bedrijven alsKromhout, Fokker en Verschure ging hetwerk plat.

Ben Sijes: “We pakten de fietsen en gin-gen als de donder de fabrieken uit, wantwe wisten: straks komt de Grüne Polizeien die mept je er weer uit. Eruit, eruit,naar de ponten, terug naar de stad. Daarop die pont, dat was iets schoons, dat iseen van de mooiste taferelen die ik inmijn leven heb meegemaakt. Die pontenstonden hartstikke vol en de Internatio-nale werd gezongen. Het was werkelijkeen grote belevenis.”

Dit artikel is een bewerking van een stukdat Jan de Boo schreef voor de specialeHerdenkingskrant die wordt uitgegevendoor het Comité Herdenking Februari-staking 1941.

De enige algemene politieke staking in Europa tegen de anti-Joodse maatregelen van de nazi’s in bezet gebied

Het programma van 25 FEBRUARI:

■ 11.00 uur: alle voeren vaartuigen van GVB staaneen minuut stil

■ 12.00 uur: Dirk van Nimwegencentrum, Borger-straat 52, herdenking Februaristaking door stads-deel West.

■ 12.00-16.00 uur: Mozes en Aäronkerk aan hetWaterlooplein, tentoonstelling van zo’n veertigaffiches die door de jaren heen gemaakt zijn voorde herdenking van de Februaristaking.

■ 15.00 uur, hoek Amstel/Zwanenburgwal, herden-king van het Joodse verzet bij het daarvoor op-gerichte monument.

■ 15.00 uur, Stopera, herdenkingsbijeenkomst voorde Februaristaking, georganiseerd door kaderle-den van de FNV, met sprekers en compilatie vantheatervoorstelling STAAKT.

■ 16.30 uur, Jonas Daniël Meijerplein, start van her-denking van de Februaristaking bij de Dokwer-ker. Toespraak van burgemeester Van der Laan;voordrachten van Joost Prinsen en Thomas Spij-kerman, in aanwezigheid van de koning.

■ 17.00 uur, Jonas Daniël Meijerplein, start defilélangs de Dokwerker, gelegenheid tot het leggenvan bloemen en kransen.

vragen voor de staking en de betekeniservan.

De herdenkingKransen en bloemstukken kunnen tus-sen 12.00 en 15.00 uur worden afgege-ven in de Mozes en Aäronkerk aan hetWaterlooplein. Ophalen is mogelijk tot16.30 uur. De herdenking bij de Dok-werker begint om 16.30 uur. Om 17.00uur start het defilé.

Koninklijke aanwezigheidOok bijzonder is de aanwezigheid vanKoning Willem-Alexander. Zijne Ko-

ninklijke Hoogheid neemt dit jaar deelaan de jubileumherdenking en het de-filé bij de Dokwerker. Met zijn deel-name staat de koning in een 70-jarigetraditie. In 1946 was koningin Wilhel-mina aanwezig bij de eerste officiëleherdenking. In 1952 was koningin Juli-ana bij de onthulling van de Dokwerkeren in 1991 was koningin Beatrix bij deherdenking aanwezig.

Kijk voor meer informatie over de Fe-bruaristaking in 1941, de herdenking enhet volledige programma op www.amsterdam.nl/februaristaking.


NLdoet op 11 en 12 maart

Het Oranje Fonds organiseert op 11 en 12maart samen met duizenden organisatiesvoor de twaalfde keer NLdoet, de groot-ste vrijwilligersactie van Nederland.NLdoet zet de inzet vrijwilligers in despotlights en stimuleert mensen om eendagdeel de handen uit de mouwen te ste-ken. De afgelopen tien jaar zijn er 40.000klussen geklaard door maar liefst 1,5 mil-joen vrijwilligers.

Kloppend hartVrijwilligers zijn het kloppend hart vanhet sociale netwerk in Amsterdam. Actieve bewoners zijn daarom heel be-langrijk voor de stad. Bovendien is vrij-willigerswerk leuk en fijn om te doen enje leert ook nog eens nieuwe mensenkennen.

Naar de bioscoop Er zijn ook speciale klussen voor jonge-ren. Zoals samen met kinderen met eenverstandelijke beperking naar de bios-coop gaan, en daarna samen een hambur-ger eten. Zij hebben wat extra hulpnodig.

Klussen Vindt u het leuk de handen een mid-dag uit de mouwen te steken? Doe dan meeaan NLdoet, de grootste vrijwilligersactie vanNederland. Ook in Centrum is van alles tedoen. Het is zinvol en nuttig werk.

Grootste vrijwilligersactie komt er weer aan

Alleen of samen In Centrum werden in 2015 vijftig klus-sen en activiteiten aangeboden. Wieweet worden dat er dit jaar meer. U kuntalleen meedoen, maar ook met een

groep. Zoals met familieleden, collega’s,vrienden, leden van uw sportclub ofklasgenoten. Zoek dan samen een leukeklus uit. Het is een prachtige manier omalleen of met elkaar wat goeds te doen.

Meer weten? Kijk op www.nldoet.nl naarhet complete aanbod van klussen en acti-viteiten op 11 en 12 maart.

Deze enthousiaste vrijwilliger van NLdoet geeft handmassages aan ouderen

... en verder in Amsterdam

Bezoekerscentrum De DageraadZuid Bezoek de dependance van Museum Het Schip,toegewijd aan de Amsterdamse School. De golvendegevel van dit gebouw vormt een hoogtepunt in dezebouwstijl. Het bezoekerscentrum is open op vrijdag, za-terdag en zondag. Ieder uur (tussen 12.00 en 16.00 uur)vertrekt er een rondleiding. Bezoek ook de gratis exposi-tie over Plan Zuid en de Museumwinkel. BurgemeesterTellegenstraat 128. www.hetschip.nl

Meer Bijlmer in Bijlmer Meer Zuidoost De permanente, gratis tentoonstelling BijlmerMeer, Vitrine van Zuidoost neemt u mee door de rijkehistorie van de Bijlmer. Van het droogleggen van het Bijl-mermeer in de 17e eeuw en de toestroom van Surinaamseimmigranten tot de florerende tijden van AFC Ajax. Deobjecten zijn afkomstig van bewoners en van bestaandearchieven zoals het Ajax Museum en het Stadsarchief. Bi-bliotheek Bijlmer, Frankemaheerd 2. www.imagineic.nl

Buurtmuseum Indische BuurtOost Er was al een boekje met historische wandelin-gen; nu hangen er ook 23 historische informatieve bor-den verspreid door de Indische Buurt. Die vertellen hetrijke verhaal van de gebouwen (zoals Herberg Zeeburg,het oudste gebouw, uit 1675), straten en pleinen en hoedeze tot stand zijn gekomen, maar ook over de bewo-ners van de Indische Buurt.www.facebook.com/m.indischebuurt

Van EesterenmuseumNieuw-West Grijp uw kans en bezoek de museumwo-ning in de Freek Oxstraat 27-huis in Slotermeer. Elkevrijdag, zaterdag en eerste zondag van de maand. Ervaarde jaren vijftig in een moderne vijftigerjaren gezinswo-ning. Met kolenkachel, bakelieten telefoon, en Bruyn-zeelkeuken. Geheel ingericht volgens de principes enidealen van stichting Goed Wonen. www.vaneesterenmuseum.nl/museumwoning

Museum Het SchipWest Museum Het Schip heeft haar museale ruimtesverspreid over verschillende plekken in en rond hetprachtige 'Amsterdamse School' gebouw Het Schip. Zovindt u hier het voormalig Postkantoor. De andere bij-zondere binnenruimtes van het museum kunt u bezoe-ken met de rondleiding. Spaarndammerplantsoen 140.www.hetschip.nl

Museum Amsterdam-NoordNoord Het inzicht dat reinheid infectieziekten helptvoorkomen, bracht het gemeentebestuur ertoe om 21badhuizen te bouwen. Het badhuis in Vogeldorp, het eer-ste Tuindorp, kreeg de vorm van een stolpboerderij omhet landelijk karakter van Noord te benadrukken. In 2009werd het badhuis het Museum Amsterdam-Noord, overheden, verleden en toekomst van het stadsdeel. Zamen-hofstraat 28. www.museumamsterdamnoord.nl

Foto Stadsarchief Amsterdam


Van drugsbuurt tot gezellige straat Geschiedenis De Zeedijk is in een paar decen-nia gigantisch veranderd, van gevaarlijkedrugsdealersbuurt tot een gezellige horeca- enwinkelstraat. Hoe gemoedelijk het nu is, zowas het dus bepaald niet. Hoe is dat gelukt?Wat leert ons de geschiedenis van deze straat?

Wat weet u van... de Zeedijk?

Als je de geschiedenis kent van je buurtof straat, gaat de buurt leven, ademen. Jeziet de buurt veranderen, of je weet hetvan verhalen. In het geval van de Zeedijkzijn de veranderingen enorm.

Een echte dijk De Zeedijk was een echte dijk om Am-sterdam tegen het IJ te beschermen. Ditwater stond tot 1872 in open verbindingmet de Zuiderzee. In de bocht van deZeedijk merk je nog steeds goed dat destraat de oude dijk volgt.

Kooplieden en zeelieden De buurt is een van de oudste van destad. In 1544 werd hier de eerste straat-verlichting, een kaarslantaarn, geplaatst.Tot de 17e eeuw was het hier best een res-pectabele plek om te wonen. Na de aan-leg van de grachten verhuisden de rijkekooplieden naar de grachtengordel enwerd het gebied een uitgaansgebied voorzeelieden. De vele cafés en winkels voorschepen laten dat nu nog steeds zien.

Handel in harddrugs Vanaf de 19e eeuw ontwikkelden de wal-len die ernaast liggen zich tot hoeren-buurt en nam de horeca toe. De Zeedijkraakte verwaarloosd en verpauperde. Inde jaren zeventig werd de straat beruchtals centrum van de handel in drugs enwas deze buurt een lange tijd voor velen

een no-go area. Er hingen honderdenzwaar verslaafden rond, veel Surinamers,en de gevolgen waren heel ernstig. Nie-mand wist precies hoe het verder moest.

Ingrijpen politie Maar er móest iets gebeuren. Op aan-dringen van de buurt kwamen de ge-meente en de politie in actie. In 1985werd de NV Economisch Herstel Zeedijkopgericht. Met succes. Deze NV, gefinan-cierd door private partijen én de ge-meente, kocht panden op, knapte ze open verhuurde ze aan goede ondernemers.Zo werd de negatieve spiraal doorbroken.

Zorg, hulp en toezicht Maar er gebeurde nog veel meer. Tal van

andere acties werden op touw gezet. Derode draad was: de ernstige overlastge-vers krijgen zorg en dagbesteding, zoniet, dan volgen sancties en in het gebiedkomt toezicht en controle. De straten ende panden werden opgeknapt, en bewo-ners en ondernemers deden en doen intensief mee met het bewaken en controleren, ook ’s nachts, van hunbuurt.

Bovenop gekrabbeld Langzaam krabbelde de straat er weer bovenop. De drugshandel verdween grotendeels, de verslaafden kregen goede opvang en de straat werd steedsgezelliger, schoner en veiliger. De straatwerd door alle Chinezen in deze buurtook het hart van het Amsterdamse Chi-natown.

Druk met toeristenMaar het is niet klaar, en misschien is hetwel nooit klaar. Er zijn nog steeds zorgen,over malafide onroerendgoedhandela-ren, over prostitutie, over het eenzijdigewinkel- en horeca-aanbod. Ook wordthet steeds drukker met toeristen. Eennieuwe zorg! De gemeente blijft alert enactief, en werkt veel samen met alle an-dere betrokkenen en instanties, een grotepijler van de goede ontwikkelingen.

Ook toeristen weten de Zeedijk te vinden, zij waarderen de straat

De beroemde Zeedijk...■ loopt van de Prins Hendrikkade

naar de Nieuwmarkt■ vormt het hart van Chinatown, de

Chinese buurt■ heeft straatnaambordjes in het

Nederlands en in het Chinees■ heeft de Hartjesdagen in augustus

- niet in 2013 en 2014- met alshoogtepunt een bonte optochtvan verklede deelnemers

■ wordt ook wel het Nautisch Kwartier genoemd, vanwege hetverleden als zeemansbuurt

Waar moet je zijn? ■ Zeedijk 1, café In ‘t Aepjen, een van de oudste cafés van Amsterdam, in één

van de twee nog houten huizen in Amsterdam; het andere staat op het Be-gijnhof. Het café zou zijn naam danken aan uit de Oost meegebrachte apendie hier vroeger werden gehouden.

■ Zeedijk 63, café ‘t Mandje was een vroeg voorbeeld van een café waar naasthoeren, pooiers en zeelui, ook homo’s en lesbiennes welkom waren. In dejaren negentig werd de Zeedijk een belangrijk homo-uitgaansgebied.

■ Zeedijk 108-116, He Hua tempel aan de Zeedijk 108-116 is de grootste boeddhistische tempel in Europa in de Chinese paleisstijl. Neem een kijkje enbewonder de bijzondere versieringen en wierrookpotten.

Chinatown Chinatown (1911) is de oudste Chi-nese wijk van het Europese vaste-land. De eerste halve eeuw leefdede Chinese gemeenschap rond tienrestaurants in de Binnen Bantam-merstraat. Later breidde het zich uit.Jaarlijks wordt het Chinees nieuwjaarhier luid gevierd met de drakendans,de leeuwendans en veel knalvuur-werk. Op de Nieuwmarkt wordt inmei de geboortedag van Boeddhagevierd. Op de Rechtboomssloot 5zit het verenigingshuis van Fa YinChinese Vereniging in Nederland.

De buurt ademt nog steeds het rijke verleden uit

6 Amsterdam | 18 februari 20166 Amsterdam | 18 februari 2016

Amsterdammer van het jaar

Asielopvang

‘Ik wil graag iets terugdoen voor Nederland’Gifgas Nasir Higazi groeide op in Iran. Hij

werd kolonel in het leger en raakte gewond

door gifgas tijdens de oorlog met Irak (1980-

1988) In 1987 vluchtte hij naar Nederland.

Nu helpt hij dag en nacht vluchtelingen en

daklozen. In januari werd Nasir uitgeroepen

tot Amsterdammer van het jaar 2015.

Vier locaties Noodopvang Amsterdam vangt sinds september 2015

tijdelijk vluchtelingen en asielzoekers op. Zij zijn hier in afwachting van

hun asielprocedure, die door de grote toestroom uit met name Syrië

vertraging heeft opgelopen. In totaal vangt de gemeente ongeveer

1.300 asielzoekers op, in vier locaties verdeeld over Amsterdam.

Nasir (69) werkt als vrijwilliger voorstichting De Regenboog Groep. De stich-ting helpt mensen die het sociaal moei-lijk hebben, zoals daklozen envluchtelingen. Het hoofdkantoor is aande Droogbak vlakbij het Centraal Station.Daar vindt het interview plaats, om10.00 uur ’s morgens. Nasir is buitenge-woon vriendelijk en bescheiden. Uit zijnhouding, zijn blik en zijn woordenspreekt één ding: hij leeft om anderemensen te helpen.

Het is nu tien uur in de ochtend. U werktook 's nachts. Heeft u vannacht gewerkt?“Ja, ik ben gisterenavond om acht uur be-gonnen. Ik heb vannacht een jongevluchteling opgevangen. Een Afghaansejongen van ongeveer dertien jaar, hij washelemaal alleen. Hij zou uit Afghanistanvertrekken met zijn invalide moeder,maar die ging uiteindelijk niet mee. Mis-schien had ze niet genoeg geld om demensensmokkelaars voor twee mensente betalen. Ik beschouw die mensen-smokkelaars als maffia. Hij werd afgezetbij het Centraal Station. Hij reisde meteen vrachtauto en vertelde dat de reisdertig dagen duurde. Hij spreekt alleenPasjtoe, Afghaans, en kan niet lezen enschrijven. Ik spreek die taal ook endaarom kon ik hem helpen. Hij was bangen huilde. Ik zei hem dat hij in Nederlandniet bang hoeft te zijn. Hij gaat morgenmet de politie naar een opvangcentrum

in Groningen. Hij kan me dag en nachtbellen en ik zal voor hem tolken. Vrijdagga ik naar Groningen om hem te helpen.”

U had een drukke nacht. Bent u moe?“Ik ben niet moe. Ik heb veel energie enwil doen wat ik kan. Ik slaap vier uur perdag: ik wil en kan niet slapen. Ik moetwerken; zonder werk weet ik niet wat ikmoet doen. Ik werk vijf dagen per weekveertien uur per dag voor de Regenboog.Sinds september help ik er vooral vluch-telingen. Er komen rond de twintigvluchtelingen per nacht aan in Amster-dam.”

U bent zelf gevlucht uit Iran. “Ik kom uit Isfahan, uit een grote familie.Ik werd kolonel in het leger en gaf leidingaan tweeduizend soldaten. We vochtenin de oorlog tegen Irak, die begon in1980. Er was een aanval met chemischewapens. Ik deed mijn gasmasker te laatop en raakte vergiftigd. Het gifgas rooknaar komkommer, dat vergeet ik nooit. Ikliep daardoor ernstige schade aan mijnnieren op.

Ik kon niet leven onder het fundamenta-listische regime en vluchtte in 1987 metmijn vrouw naar Nederland. We kwa-men aan in Arnhem. Ik ben nooit terug-gegaan naar Iran. Als ik terugga krijg ikde doodstraf, omdat ik deserteerde uithet leger. Ik kan pas terug als Iran een de-mocratie is. Naar de buitenwereld toe isIran nu een vriendelijk land, maar tegende bewoners is het hard en streng. Dedoodstraf wordt veel toegepast.”

Hoe was het om in Nederland aan tekomen? “Ik vind Nederland een gastvrij land metaardige mensen. Het is een mooi land: dekoeien, de weilanden, de straten. Ik benhier blij. Ook met mijn gezin gaat hethier goed.”

Van oudsher gastvrij

De opvang van vluchtelingen is nietsnieuws voor de stad. Amsterdam is altijdeen gastvrije stad geweest voor mensendie op de vlucht zijn voor oorlog, ofomdat ze in hun thuisland niet zichzelfkunnen zijn. Rond 1700 had bijvoor-beeld ruim tien procent van de inwonersvan Amsterdam de Franse nationaliteit.Meer dan 50.000 Franse protestantenvluchtten naar Nederland omdat ze inFrankrijk gedwongen werden om katho-liek te worden. In de jaren zeventig entachtig van de vorige eeuw moest ervooral noodopvang komen voor mensenuit landen als Chili en Vietnam. In de ne-gentiger jaren waren het Afrikanen, Ira-kezen, Afghanen en mensen uit

voormalig Joegoslavië die naar Amster-dam kwamen. Inmiddels zijn we eenstad waarin we met 180 nationaliteitensamenleven. Divers en gastvrij.

Kijk voor alle informatie over denoodopvang van vluchtelingen enasielzoekers op www.amsterdam.nl/vluchtelingen. Hier vindt u ook con-tactgegevens van de diverse hulpor-ganisaties waar u terecht kunt als uzelf ook iets wilt doen voor de men-sen die onze stad opvangt.

Waarom doet u dit werk?“Nederland heeft mijn familie en mij ge-holpen. Ik wil graag iets terugdoen.Graag wil ik het volgende zeggen: be-

dankt, Nederland. Bedankt Amsterdam.En de Regenboog Groep extra bedankt!Dat is de waarheid.”

‘Het gifgas rook naar komkommer’

Foto De Regenboog Groep


Voor elkaar

Met de tram gaan ze van de Jordaan,waar mevrouw De Jong woont, naar dePijp om eerst koffie te drinken. Daarnawandelen ze samen door het Sarphati-park. Ze bekijken tot slot de panden vande Amsterdamse School.

Jong en oud is goud Mevrouw De Jong doet mee met hetproject Jong en oud is goud van stich-ting SeniorenStudent. Anouk is stu-dente en vrijwilliger en gaat elke tweeweken bij haar langs. Anouk: “Ikhoorde over dit project en dacht met-een: dit moet ik doen.” Ondertussenroert ze de melk door de koffie van me-vrouw De Jong. Voorheen had Anoukniet veel contact met ouderen, maar datis nu dus veranderd. Lachend vertelt ze:“Ik heb van tevoren wel mijn opa toe-stemming gevraagd om zo vaak bij me-vrouw De Jong langs te gaan. Hij vondhet goed!”

Samen boodschappen doenTien jaar geleden gingen de ogen van

mevrouw De Jong achteruit waardoorzij nu slecht ziet. De supermarkt waarze altijd haar boodschappen doet, heeftde schappen opnieuw ingedeeld waar-door ze niets meer kon vinden. Anouk:“Wij doen nu samen boodschappen. Ikhelp haar om opnieuw de weg in de su-permarkt te vinden zodat ze straks weeralleen boodschappen kan doen.”

Lezing van Twan Huys Anouk vindt het bijzonder dat me-vrouw De Jong geestelijk nog zo scherpis op haar leeftijd. De Jong vertelt: “Ikwil nog zoveel. Jammer is dat er voorouderen niet veel te doen is. Ik heb mijn

hele leven nog nooit gehaakt of bingogespeeld, dus dat wil ik nu ook niet.”Gelukkig kan mevrouw De Jong metAnouk dingen doen die wel bij haarpassen. De vorige keer zijn ze naar eenlezing van Twan Huys geweest.

Studie geneeskunde Zelf heeft mevrouw De Jong genees-kunde gestudeerd in Amsterdam. Haar

man is twee jaar geleden overleden.“Mijn dagen zijn wel erg hetzelfde nu ikalleen ben.” Als Anouk bij mevrouw DeJong langsgaat, blijft ze lang. De Jong:“Ik moet mijn verhaal kwijt, want ver-der spreek en zie ik niet zoveel mensen.Ik ben best langdradig”, zegt ze met eenlach. Anouk moet ook lachen en zegtdat mevrouw De Jong inderdaad veelpraat. Maar dat vindt ze juist gezellig.

‘Gelukkig heb ik nu Anouk die me helpt’

Anouk en mevrouw De Jong drinken graag samen een kopje koffie

Samen eropuit Op een zonnige donderdag-

middag gaan Anouk (21), derdejaarsstudent

psychologie, en mevrouw De Jong (87) er

samen opuit. “Omdat ik slechtziend ben is

met de tram reizen lastig. Gelukkig heb ik nu

Anouk die me helpt”, vertelt mevrouw De

Jong. “Ik wil nog zoveel doen en zien!”

Bent u of kent u een senior (65+) die extra ondersteuning kan gebruiken? De stich-ting SeniorenStudent koppelt studenten aan senioren voor hulp en gezelschap. Destudent bezoekt de senior minimaal twee keer per maand. Eigen bijdrage is vijfeuro per maand. Tel. 020 308 0916 of ga naar stichtingseniorenstudent.nl.

Amsterdammers in het nieuws

Het Amsterdammertje van het jaar is… Toby Pérez Vrijwilliger Hij doet niet alleen goed werk, hij

is ook nog eens heel erg aardig: Toby Pérez, dit

jaar gekozen tot Amsterdammertje van het

jaar. We ontmoeten hem samen met zijn vader

Joaquin op het Centraal Station, net voordat

ze samen met een team van vrijwilligers op

pad gaan om vluchtelingen op te vangen.

“Ik zag op televisie hoe de mensen vanuitSyrië in bootjes naar Europa vluchtten.Er waren ook kinderen bij. Kinderen diehuilden omdat ze het koud hadden enomdat ze gewoon in een ellendige situa-tie terecht waren gekomen. Ik vond hetheel zielig voor ze en ik wilde heel graaggaan helpen.”

Zo kwam de veertienjarige Toby terechtbij een groep vrijwilligers die zich inzetvoor de vluchtelingen. Toby: “Als vluch-telingen in Amsterdam aankomen heb-ben ze geen flauw idee waar ze naar toemoeten. Ze hebben een lange en gevaar-lijke reis achter de rug. Ze zijn moe en zehebben honger. Amsterdam zien ze vaakals eindpunt, maar ze kunnen hier hunasielprocedure niet starten. Daarvoormoeten ze naar Ter Apel, een dorp in deprovincie Groningen.”

WelkomZodra er internationale treinen op hetCentraal Station aankomen, gaan Toby

en de andere vrijwilligers er op af. Ophun fel oranje gekleurde T-shirts staat inverschillende talen ‘Vluchtelingen wel-kom’ en ‘Wij zijn hier om jullie te hel-pen’ Toby: “Wij geven de mensen etenen drinken en als het nodig is, geven weze extra kleren. Daarna brengen we zenaar inloophuis Blaka Watra aan deDroogbak 1. Daar krijgen ze een warmemaaltijd. Ze kunnen er douchen en sla-pen. De volgende dag worden ze op detrein gezet naar Groningen.”Toby geeft ons een rondleiding op hetstation. Hij laat ons zien waar de treinenaankomen en waar de vluchtelingen wor-den opgevangen. We zijn allemaal onder

de indruk van wat hij zegt. Hij verteltover de dankbaarheid van de vluchtelin-gen en over de mooie reacties die hij van-uit de omgeving krijgt. Ook vertelt hijhoe sommige mensen hem uitscheldenomdat ze tegen de komst van vluchtelin-gen zijn.

ZwaarToby is tenminste twee avonden in deweek op het Centraal Station te vinden.“In het begin hielpen we soms wel dertigof veertig mensen op een avond. Nu isdat iets minder, maar het aantal vluchte-lingen kan ook zo weer toenemen.” Hoe lang hij dit werk blijft doen? “Zo

lang het nodig is”, antwoordt Toby. “Hetis soms wel zwaar, omdat ik overdag ooknaar school ga. Maar ik moet er niet aandenken dat de vluchtelingen in mijn stadaankomen en dat niemand ze helpt. Hetminste wat ik dan kan doen is ze eenmaaltijd en een bed aan te bieden. Datwil ik nog heel lang blijven doen.”

Dit artikel is gemaakt door kinderenuit Amsterdam Zuidoost. Zij volgende brede schoolactiviteit ‘Buurt-krant’, onder begeleiding van EllenJansen.

Toby (links) met de kinderredactie op het Centraal Station


Langs de tijdlijn

Amsterdam na de TweeOnze stad ontstond in de dertiende eeuw als een klein vissersdorpje, toen vissers langs de oevers van de rivier de Amstel begon-nen met de aanleg van palissades, een omheining van in de grond geslagen palen. Inmiddels is Amsterdam een wereldstad. Eenstad met een rijke historie, ook in het jongste deel van onze geschiedenis. Na de Tweede Wereldoorlog veranderde de samenstel-ling van de Amsterdamse bevolking snel. Veel oorspronkelijke Amsterdammers vertrokken, daartegenover stond de toestroomvan Surinamers, Turken en Marokkanen. Inmiddels telt Amsterdam ruim 800.000 inwoners uit 180 verschillende landen, die alle-maal Amsterdammer zijn en wonen in een stad vol gebeurtenissen en ontwikkelingen die in ons geheugen staan gegrift.

1958 In dit jaar werd de eerste steen ge-legd van tuinstad Buitenveldert. In 1959werden hier de eerste woningen in gebruikgenomen. Nu wonen er ongeveer 20.000mensen, waaronder veel ouderen, en ookeen grote Joodse gemeenschap. Deze zui-delijke uitbreiding van Amsterdam was,naast de westelijke tuinsteden, onderdeelvan het Algemeen Uitbreidingsplan uit1935. Door WO II werd dit plan pas in de

jaren '50 uitgevoerd. De westelijke woonwij-ken zijn ook aangelegd als tuinsteden: stro-ken met langgerekte flatgebouwen,afgewisseld met groen en sportvelden. Zoverrezen de wijken Slotermeer (1951-1954),Geuzenveld (1953-1958), Slotervaart, (1954-1960), Overtoomse Veld (1958-1963) en Os-dorp (1956-1962). Te midden van dezewestelijke tuinsteden kwam de Sloterplas teliggen.

1965 Op het Spui was het bronzenbeeld Het Lieverdje, een stoer Amster-dams jongetje met een hart van goud,elke zaterdagnacht het middelpunt vaneen happening met Robert JasperGrootveld. Hij protesteerde tegen de si-garettenindustrie. Tegelijk werd de anar-chistische jeugdbeweging Provo

opgericht. Zij provoceerde het gezag,gekleed in spijkerpakken en met langeharen. Die explosie van jeugdcultuurmaakte Amsterdam wereldberoemd.Hippies en rugzaktoeristen kwamen vanheinde en verre naar Amsterdam en slie-pen in het Vondelpark en zelfs op deDam, tot dit in 1970 werd verboden.

1975 De Twintigjarige Stadsoorlogwoedde van 1965 tot 1985. Het waseen opstand van vrijgevochten jongerentegen het gezag. Het begon met Provoen eindigde met ingrijpen door de over-heid in de Staatsliedenbuurt. De rellenrond de Nieuwmarkt vormden eenhoogtepunt. Voor het aanleggen van demetro naar de Bijlmer zou een grootdeel van de Nieuwmarktbuurt geslooptworden. De Weesperstraat zou eensnelweg worden naar de Prins Hendrik-kade. De gemeente had een 'groot-

schalige' visie op de stad, terwijl debuurtbewoners hun oude kleinschaligebuurt wilden behouden. In april 1975waren er grote rellen tussen bewonersen actievoerders en de politie. De pan-den werden ontruimd en de metro ge-bouwd. Maar op de lange duur wonnende 'kleinschaligen'. De snelweg kwamer niet en de brede weg loopt nu doodbij café Tisfris. De visie van het stadsbe-stuur veranderde; er kwamen geennieuwe grote flatwijken, maar de oudebuurten werden opgeknapt.

Ajax Europees kampioen

Foto: Ajax

1950 1960 1970 198

Stadsuitbreiding1970 De gouden tijd van Ajax duurde van1965 tot 1973. 'Voetbal is oorlog' was hetmotto van trainer Rinus Michels, die danook bekend stond als de generaal. Hetteam speelde het revolutionaire 'totaalvoet-bal'. Dankzij de stugge Rinus Michels en hetenorme talent van de spelers bereikte Ajaxde wereldtop. Het seizoen 1970-1971 waseen topjaar voor Ajax. De club had een

bijna onoverwinnelijk team met legendari-sche spelers als Johan Cruijff, Arie Haan enPiet Keizer. Ajax eindigde in de Eredivisiecompetitie op een tweede plaats, maar wonwel de Europacup I en de KNVB beker.In 1995 floreerde Ajax opnieuw in Europadoor onder leiding van Louis van Gaal deChampions League en de Super-Cup te winnen.

Provo

Nieuwmarktrellen

Foto Stadsarchief Amsterdam

Foto ANP

Foto ANP


ede Wereldoorlog

1980 Op 30 april 1980 werd prinsesBeatrix in Amsterdam beëdigd en inge-huldigd tot Koningin der Nederlanden.De grote ceremonie was in de NieuweKerk op de Dam. Dit vormde voor dekraakbeweging en anarchistische groe-pen aanleiding om protesten en rellen teorganiseren. 'Geen woning geen kro-ning' was het motto. Bij de Blauwbrugover de Amstel was een grote confronta-tie tussen actievoerders en de politie. Deactievoerders gooiden stenen en de po-litie achtervolgde hen te paard op hetWaterlooplein. Aan het eind van de dagveranderde het Rokin in een ongekendslachtveld. Er vielen vele gewonden,maar tot ieders grote opluchting geendoden. Ongeveer twee maanden eerder,op 3 maart, hadden tanks de barricadenbij een kraakpand in de Vondelstraatomver gereden. 1980 was het hoogte-en dieptepunt van de rellen in Amster-dam.

2001 Op 1 april 2001 waren de ogenvan de wereld gericht op Amsterdam. Opdie dag werd in onze stad het eerste ho-mohuwelijk ter wereld gesloten. Vier stel-len stapten die dag in het huwelijksbootje.Zij werden in het stadhuis in de echt ver-bonden door toenmalig burgemeester JobCohen. Het homohuwelijk was een vol-gende bevestiging van Amsterdam als GayCapital, na de eerste Amsterdam Gay

Pride in 1996 en de Gay Games, waarvande stad in 1998 gastheer was. De ge-meente wil nog steeds dat Amsterdameen veilige, open en internationaal aan-trekkelijke roze stad is. Een stad waarin ie-dereen zichzelf mag zijn, een stad waariniedereen in vrijheid kan leven: een zoge-naamde gay destination. Daarom is in april2015 de roze agenda gepresenteerd. www.amsterdam.nl/rozeagenda

1992 Zondagavond, 4 oktober 1992. Hetbord lag bij velen nog op schoot toen deuitzending van Studio Sport werd onder-broken door het bericht dat er in de Bijl-mermeer een vliegtuig was neergestort.Een Boeing van de Israëlische luchtvaart-maatschappij EL AL boorde zich om 18.36uur in de flats Groeneveen en Kruitberg. 43mensen overleefden de ramp niet.

In de dagen, maanden en jaren na de rampbleven er vragen over de lading van hetvliegtuig, de mannen in witte pakken enhet aantal slachtoffers. De Bijlmerrampwordt elk jaar herdacht bij ‘De boom diealles zag’. Tijdens deze herdenking vliegener geen vliegtuigen over de Bijlmer, nor-maal gesproken een drukke aanvliegroutevoor Schiphol.

Geen woning geen kroning

Homohuwelijk

80 1990 2000 20102013 Op 30 april 2013 zijn wederom alle

ogen op Amsterdam gericht, want erwordt een koning ingehuldigd. Na 33 jaardoet Koningin Beatrix afstand van detroon in het paleis op de Dam. Enkele urenlater wordt de nieuwe Koning ingehuldigdin de Nieuwe Kerk. De sfeer in de stad iscompleet anders dan in 1980: nu is

Amsterdam trots en viert de stad uitbun-dig feest. Overal zijn festiviteiten, zoals ophet Museumplein. De dag eindigt met deKoningsvaart op het IJ. De stad ontvangtdie dag zo’n 700.000 bezoekers. In totaalmaken 1.500 journalisten gebruik van hetperscentrum, waarvan 70 tot 80 procentinternationale pers is.

Koning ingehuldigd

Bijlmerramp

Foto ANP


Straatnamen vertellen de geschiedenis

Van Spooksteeg tot Annie M.G. Schmidtstraat

Veel straatnamen in het centrum zijn ge-noemd naar de vroegere functie, de vormvan de straat of iets van de omgeving.Zoals waterwerken, denk aan Dam, Zee-dijk, Wetering (water), Kolk, Burgwal.De Elleboogsteeg heeft de vorm van eenelleboog. Allerlei markten zijn natuurlijkvernoemd, zoals Kalverstraat (de vee-markt), Haringpakkerssteeg, Turfmarkt.

GooisewegOok kregen straten de naam van de nabijgelegen plaats waarnaar de weg leidt:Haarlemmerstraat, Utrechtsestraat,Weesperstraat. Dat gebeurt nog steeds,denk aan de Gooiseweg. Die gaat naar ‘t Gooi.

Huiden en leerlooiers Al in de zestiende eeuw al ging Amster-dam over tot systematische straatnaam-geving. In de Jordaan hebben we de leukestraatnamen te danken aan de leerlooiersen huidenhandelaars die daar werkten,zoals Wolvenstraat, Berenstraat, Elands-gracht en Looiersgracht. En aan de prach-tige tuinen en kwekerijen, die hier ooitwaren. De herinneringen aan de tóen po-pulaire sierplanten blijven levend, zoalsde lelie, anjelier, madelief en egelantier.

Wie gaan over de straatnamen? Hoe gaat het vandaag de dag? Een com-missie adviseert het college van B en Wover namen van straten en pleinen in destad. Hierin zitten naast ambtenaren ookcultuurkenners en medewerkers van hetMeertensinstituut en PostNL. De com-missie raadpleegt het stadsdeel waarindie nieuwe straat ligt en maakt daarna eenvoordracht voor het college van B en W,die een besluit neemt. Ook worden ver-dienstelijk personen op een lijst gezet.Later kan deze naam dan gebruikt wordenvoor een nieuwe plek in Amsterdam.

Wie bedenken de namen? Floris Thoolen, coördinator van de com-missie voor de straatnamen, kent Am-sterdam goed, hij is geboren en getogenin Amsterdam. Hans Tomson is lid vande commissie als jurist. Hij houdt van de

historie van Amsterdam. Wie bedenkende namen in de stad? Thoolen vertelt:”Corporaties, stedenbouwers, ontwikke-laars en bestuurders komen met namen.En de stadsdelen natuurlijk, als beheer-ders van de openbare ruimte en kennersvan de cultuur van dat gebied. We advi-seren om namen te kiezen die passen bijde historie van een buurt of gebied.”

Nelson Mandelapark Maar ook Amsterdammers mogen ideeënindienen. Tomson: “Mensen houden vanhistorische verhalen en van mensen dieeen uitzonderlijke prestatie voor de stadhebben neergezet. Als het om mensengaat, moeten ze van onbesproken gedragzijn en minstens vijf jaar overleden. Inheel bijzondere gevallen kan het eerder,zoals bij Nelson Mandela.” Het Nelson

Mandelapark was tot 23 oktober 2014 hetBijlmerpark en is een stadspark in deBijlmer in Zuidoost.

Meer vrouwennamen Je ziet steeds meer namen van vrouwenin het stratenplan van de stad. Thoolen:“Vrouwen zijn ondervertegenwoordigdin de straatnamen. We geven daaromvoorrang aan vrouwen. Uit de vroege ge-schiedenis zijn weinig namen van vrou-wen verzameld. Daar is flink archiefwerkvoor nodig. Recent is een brug vernoemdnaar Johanna Jacoba Borski-van de Velde(1764-1846), een bankier en een van demeeste vermogende inwoners van destad. De brug ligt over de Keizersgracht,bij de Vijzelstraat, vlakbij het gebouwvan de voormalige Nederlandse Handels-maatschappij die zij redde van een faillis-sement.”

Voor de eeuwigheid Tomson: “Een straatnaam is in principevoor de eeuwigheid. Soms komen erpijnlijke feiten naar boven en veranderthet beeld van die persoon. Dan neemt degemeente het besluit om een naam te

Wegwijzers Amsterdam heeft ruim 5.100straat- en pleinnamen. Elk jaar komen er gemiddeld zo’n 50 nieuwe namen bij. In deloop van eeuwen is een fijnmazig netwerk vannamen ontstaan, meestal op thema. Zo kun-nen bewoners en bezoekers zich goed oriënte-ren. Hoe komen de straten aan hun naam?

Dubbeleworststeeg Soms zijn namen hilarisch. Zoals de Dubbeleworststeeg tussen de Singel en deHerengracht. Vroeger woonde hier een voorname Amsterdammer, LaurensDubbelworst. De herkomst van de Spooksteeg is niet bekend. Thoolen: “Mijnfavoriet is de Bob Haarmslaan op het Zeeburgereiland in Oost. Hij is geborenaan de Middenweg tegenover stadion De Meer. Een iconische speler en assis-tent-trainer van Ajax. Tomson: “Mijn favoriet is de Onkelboerensteeg. Dezesteeg is in 1605 vernoemd naar de rijke handelsman, de ‘bevrachter’ DirkHonckelboer. Bij de Kloveniersburgwal. Dat is toch leuk, een steeg in dedrukke binnenstad met ‘boer’ in de naam?”

Zwarte Riek, Drs. P en David BowieDe Jordaanprinses Rika Jansen(1924-2016), Zwarte Riek, krijgt be-slist een straat. Zij stond al op degroslijst van kleinkunstenaars dieeen vernoeming krijgen. En eenDavid Bowiestraat? Die komt er mis-schien ook, de gemeente heeft hier-voor al verzoeken gekregen. OokHeinz Polz of Drs. P krijgt waar-schijnlijk een vernoeming. Misschienbij het Oudekerksplein? Hij heefthierover gezongen in het lied Quar-tier Putain: ‘In de hitsige buurt rondhet Oudekerksplein zijn de ramenverlicht met een zachtrode schijn’.

'Leuk toch, een steeg in de binnenstad met het woord 'boer' in de naam?', aldus Hans Tomson | Foto Lenette van der Plas

In de Nieuwmarktbuurt zijn de straatnamen ook in het Chinees te lezen

veranderen. Zo werd de Amstellaan nade Tweede Wereldoorlog de Stalinlaangenoemd, en na de Russische inval inHongarije in 1956 werd de naam ijlingsveranderd in de Vrijheidsplaan. Naam-swijziging heeft wel grote gevolgen.Denk aan postbezorging en bebordingvan tramhaltes, en de basisregistraties.Dat is ongelooflijk kostbaar.”


Gezond In de nabije toekomst krijgen Am-sterdammers alleen nog een parkeervergun-ning als hun auto de lucht in de stad nietontoelaatbaar vervuilt. Het is één van demaatregelen die de stad neemt om de luchtschoon te maken. Ook worden de milieuzonesuitgebreid. De Amsterdamse lucht moet zoschoon en gezond mogelijk worden, met zomin mogelijk stikstofdioxide, fijnstof en roet.

Schone lucht

In een Amsterdam met schone luchtkunt u prettig wonen, wandelen en fiet-sen. Kinderen spelen lekker buiten, zon-der dat u zich zorgen hoeft te maken overuw gezondheid. Te veel luchtverontrei-niging heeft impact op de kwaliteit vanleven en belemmert daarnaast. Op som-mige plekken mogen nu geen scholen ofwoningen gebouwd worden omdat deluchtkwaliteit daar te slecht is. Dat moetanders.

Eerste Europese stadAmsterdam is enorm ambitieus. In 2025moet het verkeer schoon zijn en is onzestad uitstootvrij. Amsterdam is de eerstestad in Europa waar deze ambitie is vast-

gelegd. Daarom worden er niet in de toe-komst, maar nu al maatregelen genomen.Het gemeentebestuur heeft een aantalbelangrijke besluiten genomen, waarmeeeen grote bijdrage wordt geleverd aan deleefbaarheid van onze stad. De gemeenteneemt haar verantwoordelijkheid en sti-muleert u om dat ook te doen. Schonelucht is voor iedereen belangrijk, en be-reiken we alleen door allemaal onze bij-drage te leveren.

Schoon parkerenBenzineauto’s die voor 1992 zijn ge-bouwd krijgen straks geen parkeerver-gunning meer. Voor auto’s die op dieselrijden ligt de grens op 2005. De bedoe-

ling is dat deze regel rond septemberwordt ingevoerd. Het geldt alleen voornieuwe aanvragen, of als u het kentekenop een bestaande vergunning wilt aan-passen.

Amsterdam ElektrischOnze stad is koploper op het gebied vanelektrisch rijden en wil dat ook blijven.Daarom wordt het aantal elektrische op-laadpunten uitgebreid van 1.000 naar4.000. Onlangs zijn ook de eerste tweesnellaadpunten geplaatst bij de taxi-standplaats op het Centraal Station. Opnog een aantal plekken in de stad verrij-zen dit jaar punten waar elektrische voer-tuigen razendsnel kunnen worden

opgeladen, wat vooral voor het beroeps-matige verkeer belangrijk is.

Uitbreiding milieuzonesVoor het vrachtvervoer geldt al sinds 2013een milieuzone. Dit betekent dat vracht-wagens die voor oktober 2005 zijn ge-bouwd, de stad niet meer in mogen. Zijmoeten hun vracht aan de rand van destad afleveren, waarna het met kleinere,schone voertuigen de stad in wordt ge-bracht. De komende jaren wordt de mi-lieuzone uitgebreid. Volgend jaar, in 2017,worden er ook voorwaarden gesteld aanhet bestelvervoer. Bestelauto’s die voor2000 zijn gebouwd wordt dan de toegangtot Amsterdam ontzegd. En in 2018 wordteen volgende stap gezet in het verschonenvan de lucht door vervuilende taxi’s. Metzowel de bestel- als de taxibranche zijn af-spraken gemaakt. Brom- en snorfietsenvan vóór 2011 dragen zo ernstig bij aan deluchtvervuiling dat de gemeente ook dezevoertuigen uit de stad wil weren.

Openbaar vervoerOm in 2025 alleen schoon verkeer in destad te hebben, wordt ook het openbaarvervoer uitstootvrij. Het GVB gaat er-voor zorgen dat de bussen uitstootvrijgaan rijden en er wordt ook gekeken hoebijvoorbeeld de veerponten schoon kun-nen worden gemaakt.

Luchtvervuiling Een belangrijke motiva-tie voor de grote schoonmaak van deAmsterdamse lucht is uw gezondheid.“Luchtverontreiniging scheelt in Neder-land gemiddeld twee jaar op de levens-verwachting”, zegt dr. Van der Zee,longarts in het OLVG. “Het is niet alleenslecht voor de longen, maar luchtveront-reiniging heeft vooral ook effect op hethart- en vaatstelsel. Wanneer ergens eenpiek in de luchtvervuiling wordt geme-

ten, dan merken ziekenhuizen dat er bin-nen 24 tot 48 uur meer mensen wordenopgenomen met hartinfarcten. Het be-treft dan vaak oudere mensen, die alklachten hebben.” De lucht is tegenwoordig al een stukschoner dan dertig jaar geleden. “We sto-ken niet meer op kolen bijvoorbeeld”,aldus dr. Van der Zee. “Auto’s zijn nu ookminder vervuilend dan vroeger. Maar eris nog steeds te veel verontreiniging,

waardoor kinderen een vergroot risicohebben op astma of allergieën. Ook hetverlies van de longfunctie gaat sneller enhet gevaar van longkanker is groter.” Hoewel een groot deel van de luchtver-ontreiniging in Nederland letterlijk komtoverwaaien uit het buitenland, hebbende maatregelen van Amsterdam wel de-gelijk zin, volgens dr. Van der Zee. “Juistlokaal merk je het effect van schone luchtdirect.”

Op weg naar een uitstootvrij 2025

Meer informatieDe weg naar een uitstootvrij 2025 maakt onder-deel uit van de Agenda Duurzaamheid van de ge-meente. De besluiten die zijn genomen gaan nuhet inspraaktraject in. Wilt u meer weten over watde gemeente aan duurzaamheid doet, én wat uzelf kunt bijdragen aan een schone en gezondestad? Kijk voor alle informatie opwww.amsterdam.nl/duurzaam

Twee jaar langer leven met schone lucht

Onderzoek: Wat volgens u beter kan, nemen we graag mee

De gemeente Amsterdam werkt aan een gast-vrije stad. Een stad die leefbaar en duurzaamis, niet alleen voor toeristen en bezoekers,maar vooral voor bewoners en ondernemers.

We willen dan ook graag van u weten hoe u de stad er-vaart. Uw mening willen wij gebruiken om maatregelente treffen om van de stad een plezierige woon-en werk-plek te maken. Uiteraard willen we de goede dingen be-houden. En wat volgens u beter kan, nemen we graagmee in onze maatregelen. U kunt tot eind februari meedoen aan de enquete. Kijkop www.amsterdam.nl/stadinbalans

Enquête

Wat vindt uvan de stad?

Openbaar vervoer, vracht- en bestelvervoer worden allemaal uitstootvrij


Stadspas

loop binnenmet de stadspasaanbiedingen maart

Van deze aanbiedingen kunt u alleen gebruik maken als op de achterzijde van uw Stadspas het woord “aanbiedingen” in de kleur paars gedrukt staat.

Bijlmer Parktheater

100 Highlights Cruise

In maart kunt u voor € 2 naar een voorstelling in het Bijlmer Parktheater. Met (bekroonde) jeugdvoorstellingen in devoorjaarsvakantie zoals AaiPet en Pokon. En ons paradepaardje: het In The PictureFestival waar jong talent uit Zuidoost laatzien wat het kan! Bekijk het hele aanbod vanmaart op bijlmerparktheater.nl en koop sneluw tickets!

Geldig: 1 t/m 31 maart Stadspasprijs: voor € 2 naar een voorstelling naar keuze (normaleprijzen variëren van € 7 tot € 18,50)

Carré

Koninklijk Theater Carré presenteert Broadway aan de Amstel met PIPPIN, eenduizelingwekkende musical vol buitenge-wone acrobatiek. De voorstelling vertelt hetverhaal van Pippin die op zoek is naar zich-zelf en de zin van het leven. Deze ‘eye-popping razzle dazzle’ is met originele Amerikaanse cast, slechts 5 wekente zien in Nederland. 9 maart tot en met 10april, exclusief in Koninklijk Theater Carré.

Geldig: 9 maart, 11 t/m 31 maart op dinsdag, woensdag en donderdagStadspasprijs: € 5, exclusief € 1 restaura-tietoeslag per kaart en boekingskosten(éénmalig € 4,50 per boeking). Alleen geldig op de tweede rang (normale prijs€ 59,50) Kaartverkoop: aan de kassa van Carré(dagelijks geopend van 16.00 tot 18.00uur en vanaf 1,5 uur voorafgaand aan eenvoorstelling). Niet geldig i.c.m. andereaanbiedingen of op reeds gekochte kaart-jes. Zolang de voorraad strekt

€ 5

De FilmHallen

De FilmHallen vertonen dagelijks debeste films in 9 mooie filmzalen. Van de beste Hollywood films tot kleine arthouse cinema, in de FilmHallen is altijd iets te zien voor jong en oud. In demaand maart mag je voor € 1 één filmnaar keuze bezoeken.

Geldig van: 1 t/m 31 maartStadspasprijs: € 1 (normale prijs € 11)Kaartverkoop: aan de kassaReserveren: kosteloos reserveren opwww.filmhallen.nl en uiterlijk een halfuur voor aanvang van de film uwStadspas tonen bij de kassa Adres: Hannie Dankbaarpassage 12 (inde Hallen-Amsterdam)Meer info: www.filmhallen.nl of 020 820 8122

Gratis

Heb je je eigen stad wel eens bekeken vanaf het water? Niet voor nietsmaken jaarlijks vele bezoekers een rondvaart door het UNESCO Werelderfgoed: de grachtengordel. Vanaf de boot kun je ontspannengenieten van het uitzicht op de grachtenpanden uit de Gouden Eeuw,de vele bruggen en andere highlights. Amsterdam is het mooist vanafhet water, kom varen met de Canal Company!

Geldig: van 1 maart t/m 24 maartStadspasprijs: gratis (normaal € 14,50)Kaartverkoop: pas laten scannen aan de kassa’s van Canal Company(zie website voor verkoopadressen)Meer info: www.canal.nl

Gratis

€ 2

Allard Pierson

€ 1

Adres: Koninklijk Theater Carré, Amstel 115-125 Meer info: www.carre.nl/pippin

Kom je met de Stadspas naar het DWDD Pop-Up Museum dan ont-vang je gratis het boek dat bij de tentoonstelling is uitgegeven. Vanaf 1 maart liggen er 200 boeken klaar voor iedereen die zich meldt met deStadspas. Maar wees er snel bij, want als ze op zijn, zijn ze op.

Geldig: vanaf 1 maart, dagelijks geopend van 10.00 tot 17.00 uurStadspasprijs: gratis (normale prijs € 10) Kaartverkoop: aan de kassaAdres: Oude Turfmarkt 127Meer info: www.allardpiersonmuseum.nl

Foto Terry Shapiro

Kaartverkoop: aan de kassaReserveren: 020 311 3933Adres: Anton de komplein 240Meer info: www.bijlmerparktheater.nl


Schone lucht

Apparaat te leenWitgoedregeling Kunt u zich een dag zonder koelkast voorstellen?Een week zonder wasmachine of gasfornuis? Als een van deze appara-ten stuk gaat, komt dat altijd ongelegen. We hebben ze elke dagnodig, kunnen niet zonder. Als u een laag inkomen hebt is het extravervelend, omdat u niet zomaar eventjes een nieuwe koelkast kuntkopen. Als u de vervanging niet kunt betalen, kan de witgoedregelingvan de gemeente uitkomst bieden.

De witgoedregeling is een noodvoorzie-ning. Een speciaal fonds (Fonds Bijzon-dere Noden Amsterdam) regelt voor u devervanging van een kapotte wasmachine,koelkast of gasfornuis. Amsterdammersdie geen andere mogelijkheden hebbenom aan het apparaat te komen, kunnenvan de regeling gebruik maken. U krijgthet apparaat in bruikleen.

Hoe werkt het?U kunt de witgoedregeling niet zelf aan-vragen. Dit doet een hulpverlener voor u.Gaat uw wasmachine, koelkast of gasfor-nuis stuk en kunt u de kosten echt nietzelf betalen? Ga dan bijvoorbeeld naareen hulpverlener van de Maatschappe-lijke Dienstverlening in uw stadsdeel ofnaar een financieel spreekuur.

U moet kunnen aantonen dat u recht heeftop de witgoedregeling. Neem uw bankaf-schriften, bewijzen van schulden en/ofeen afwijzing van de gemeentelijke Kre-dietbank mee. Hiermee kun u laten ziendat u een laag inkomen en weinig vermo-gen heeft. Vervolgens krijgt u een huisbe-zoek. Daarna hoort u of uw hulpverlenereen aanvraag kan doen. Het fonds laat uw

hulpverlener weten of uw aanvraag wordtgoedgekeurd. Het hele traject kan een paarweken in beslag nemen.

Meer weten?Kijk voor meer informatie en voor allevoorwaarden op www.amsterdam.nl/pakjekans. Op deze site zijn alle regelin-gen verzameld. U vindt daar niet alleen

de hulp die wordt aangeboden in hetkader van armoedebestrijding, maar ookregelingen die daarbuiten vallen. Bij-voorbeeld de kwijtschelding van de ge-meentebelasting, het jeugdsportfonds enwoonlastentoeslag.

U kunt ook contact opnemen via tele-foonnummer 020 252 6000.

Het financieel spreekuurOp veel plekken in Amsterdam zijn financiëlespreekuren. U kunt hier terecht met al uw vragenover geldzaken. De medewerkers helpen u ookmet het aanvragen van extra’s. Zoals geld voorschoolkosten en gratis openbaar vervoer voor ou-deren. De locaties bij u in de buurt vindt u op www.amsterdam.nl/pakjekans

Stadspas

loop binnen met de stadspas

Joods Historisch Museum

Bounz

Amy Winehouse, een van de meest suc-cesvolle artiesten van de afgelopen tijd,staat centraal in Amy Winehouse: A Family Portrait. Deze persoonlijke tentoonstelling, samengesteld doorAmy’s broer Alex Winehouse en The Jewish Museum Londen, belicht Amy’spassie voor muziek en mode, haar joodsefamiliegeschiedenis en schooltijd. Ook iser aandacht voor Camden Town waarAmy lange tijd woonde.

Gratis

Wilt u weten waar u nog meer korting krijgt met uw Stadspas, kijk dan in deStadspas Kortingsgids 2015/2016.Stadspas, Antwoordnummer 47197, 1070 WB AmsterdamTelefoon: 020 252 6000 (8.30-17.00 uur).Aan deze informatie kunnen geen rechten ontleend worden.Wijzigingen voorbehouden.

Gratis

Geldig: t/m 4 septemberStadspasprijs: gratis, (normale prijs€ 15). Op vertoon van de Stadspas bijde Museumshop ontvangt u een postervan de tentoonstelling (1 per Stadspasen zolang de voorraad strekt)Kaartverkoop: aan de kassaAdres: Nieuwe Amstelstraat 1Meer info: www.jck.nl/amy-winehouse

Springen bij Bounz. Bij Bounz gaat trampoline-springen een stapje verder. Lekker een uur langspringen op een veld dat bestaat uit 32 aaneenge-schakelde trampolines en een meterslange tum-blingbaan. In de maand maart mag u 2 keer (!)een uur komen springen. In verband met piektij-den staan hieronder de beschikbare periodes.Reserveren is verplicht. Op maandagen is Bounz gesloten.

Geldig: van 1 maart t/m 31 maart (van dinsdag t/m vrijdag)Stadspasprijs: gratis (normaal € 7)Kaartverkoop: aan de kassaReserveren: 020 611 4481 of per e-mail [email protected]: Willinklaan 5Meer info: www.bounz.nl

Foto Mark Okoh Camera Press London


Europese Unie

Vernieuwing

Grondlegger De eerste helft van 2016 is Nederland voor de twaalfde keervoorzitter van de Europese Unie. Vrijwel alle vergaderingen vinden plaats inAmsterdam, op het Marineterrein. Ook wordt er dertien keer een ministeri-ële vergadering met vakministers georganiseerd in het Scheepvaartmuseum.

Erfpacht 2016 is een belangrijk jaar voor de Amsterdamse erfpacht. De ge-

meente wil eeuwigdurende erfpacht invoeren, als eerste voor nieuwbouw.

Voor mensen die nu al erfpachter zijn, wordt de waarde van de grond nog

maar één keer bepaald na vaststelling van de Overstapregeling. Grote prijs-

stijgingen horen dan tot het verleden. De erfpachtvernieuwing moet zorgen

voor meer zekerheid en duidelijkheid voor de erfpachter. Maar waar komt

erfpacht vandaan en waar gaat het precies naartoe?

Het verdrag van Amsterdam

Ter ere van het voorzitterschap is de stad aangekleed met onder andere deze vlaggen

Nederland is een van de grondleggers vanhet huidige Europa. Na de Tweede We-reldoorlog werd in 1951 het Verdrag vanParijs getekend. Nederland ondertekendemet Frankrijk, West-Duitsland, Italië,België en Luxemburg dit verdrag, dat alsdoel had de vrede in Europa te verzeke-ren. Voor dat doel werd de productie vankolen en staal, die toen golden als de be-langrijkste middelen voor de productievan oorlogswapens, onder het gezag ge-plaatst van een gemeenschappelijkeHoge Autoriteit. De EGKS (EuropeseGemeenschap voor Kolen en Staal) geldtals de eerste aanzet tot de Europese Unie.

Het verdrag van AmsterdamIn de eerste helft van 1997 was Nederlandook voorzitter van de Europese Unie. Op2 oktober van dat jaar, tijdens het voor-zitterschap van Luxemburg, onderteken-den de ministers van Buitenlandse Zakenvan de vijftien lidstaten het Verdrag vanAmsterdam. In dit verdrag zijn afsprakengemaakt over het openen van de grenzenvoor personen, en een Europees beleidvoor asiel en immigratie. De afsprakenvan het Akkoord van Schengen zijn methet Verdrag van Amsterdam binnen de

Europese Unie ondergebracht. Onder-werpen die ook tijdens het huidige voor-zitterschap actueel zijn.

Anno nuEuropa is al eeuwenlang enorm belang-rijk voor Amsterdam. En omgekeerdspeelt de stad ook al heel lang een belang-rijke rol op het continent. Amsterdam istenslotte een internationale, open enbruisende stad en kent een lange geschie-denis wat betreft handel en ondernemen.De ambitie van de stad is om haar positieals Europese vestigingsregio en economi-sche motor te versterken. Qua handels-positie valt Amsterdam in de categorieBrussel, Frankfurt en Chicago. En alsvestigingslocatie van internationalehoofdkantoren staat Amsterdam op devierde plaats binnen de EU. Van oudsheris de welvaart van Amsterdam en deregio verbonden aan de positie als inter-nationaal zaken- en handelscentrum. Ditmaakt de stad in Europa en de rest van dewereld interessant als toegangspoort enverbindende schakel tussen internatio-naal werkende bedrijven, organisaties ensteden. Dat is goed voor de stad én goedvoor Europa.

Het verleden en de eeuwigheid

Meer weten? De Europastrategie van Amsterdamvindt u op www.eu2016.amsterdam. Opdeze pagina is ook alle informatie overhet huidige voorzitterschap te vinden,

zoals de kalender en het culturele pro-gramma. Ook als u meer wilt weten overde eeuwenlange relatie tussen Amster-dam en Europa kunt u op deze site te-recht.

Al in het oude Egypte en in het Ro-meinse rijk werd staatsgrond in erfpachtuitgegeven. In Amsterdam dateren deeerste uitgiften in erfpacht uit de 15e en16e eeuw. De grond binnen de vesting-werken was volledig benut. Het stadsbe-stuur onteigende landbouwgronden

rond de stad om verder te kunnen uit-breiden. Het bestuur slaagde er echterniet in alle grond ook weer te verkopen.Een deel werd daarom in erfpacht uitge-geven voor tuinbouwdoeleinden. Zoontstond in de zeventiende eeuw dePlantagebuurt.

Erfpacht voor de gemeenschapTussen 1850 en 1896 werden terreinenvoornamelijk aan ondernemers in erf-pacht uitgegeven. Zij wilden vaak lieverhun kapitaal in hun bedrijf investeren,dan in grond. Het raadslid mr. M.W.F.Treub - later wethouder en uiteindelijkminister - diende in 1890 een motie inom enkele percelen bouwgrond niet teverkopen. Hij wilde ze ‘in opstal uitge-ven‘. Eind 1896 leidde dit tot de invoe-ring van erfpacht. Het ging om eenerfpachtstelsel met erfpacht op langeretermijn (75 jaar), met een vaste canon(vergoeding voor gebruik). De uitvoe-ring ging langzaam. Bezwaren leidden in1915 tot herziening. Voortaan werdgrond uitgegeven in voortdurende erf-pacht, met de mogelijkheid om de canonen de bepalingen na 75 jaar te verande-

ren, en daarna telkens na 50 jaar. Wehebben vandaag de dag nog voortdu-rende erfpacht. Door de jaren heen zijnde Algemene Bepalingen (de spelregelsvan het stelsel) gewijzigd om aan deeisen van de tijd te voldoen.

Eeuwigdurende erfpacht: meer weten? De gemeente wil voortdurende erfpachtveranderen in eeuwigdurende erfpacht.Binnenkort kunt u inspreken op de Alge-mene Bepalingen van dit nieuwe stelsel.Daarna kan bij nieuwbouw eeuwigdu-rende erfpacht ingaan. Vervolgens komter een overstapregeling. Daarin staat opwelke manier mensen die nu al erfpach-ter zijn, kunnen overstappen naar hetnieuwe stelsel. Ook hierop kunt u reage-ren. Meer weten? Kijk dan op www.am-sterdam.nl/erfpacht.

In de zeventiende eeuw ontstond de Plantagebuurt dankzij erfpacht


Welke straten krijgen een nieuwe inrich-ting? In volgorde van het werk: ■ Eerste Anjeliersdwarsstraat ■ Eerste Tuindwarsstraat ■ Eerste Egelantiersdwarsstraat ■ Tweede Leliedwarsstraat■ Derde Egelantiersdwarsstraat ■ Derde Leliedwarsstraat ■ Eerste Leliedwarsstraat

Liander vervangt eerst de gasleidingen.Daarna wordt de straat van gevel tot

gevel opnieuw ingericht. De straat wordtzo deel voor deel aangepakt. Als het werkaan de straat niet meteen na het werk vanLiander kan beginnen, wordt de straat tij-delijk dichtgemaakt. De planning kanwijzigen, bijvoorbeeld door slecht weer.Bewoners kunnen helaas wat overlasthebben door het werk. De omwonendenontvangen een brief met daarin alle in-formatie. Meer weten? Kijk op amsterdam.nl bijbuurten, centrum, west, Jordaanstraatjes.

Bij ons, in de JordaanWerk in de openbare ruimte

Wegopbrekingen In de Jordaan worden deze maanden veeldwarsstraten opgeknapt. Deze straten worden opnieuw ingericht met rode, gebakken klinkers en een hoge stoep. De paaltjes verdwijnen.

ColofonJaargang 3, nummer 2, 18 februari 2016■ Amsterdam is een uitgave van de gemeente Amsterdam ■ Amstel 1 ■ Postbus 202, 1000 AEAmsterdam ■ E-mail: [email protected]■ Internet: www.amsterdam.nl ■ Telefoon: 14 020 (Ingesprektoon of geen toon? Bel 020 624 1111) ■ Hoofdredactie: Djoe Lan Tan ■ Eindredactie: JeroenNan ■ Beeldredactie: Edwin van Eis ■ Coördinatie:Thea Bielsma ■ Fotografie, tenzij anders aangegeven:Edwin van Eis, Marjolijn Pokorny en Alphons Nieuwenhuis

Aan dit nummer werkten mee:Thijs de Bruijn (Movement), Truke Fortuin (eindredactieCentrum), Magda Jobses, Denise Juthan, Kiki Kip, Eveline Papa, Shannon Peek, Lenette van der Plas,Hanny Thomas en Tessa de Wilde

■ Vormgeving: Floppy Design (Amsterdam)■ Productie: Movement (Amsterdam)■ Druk: De Groot Drukkerij BV Goudriaan / KoninklijkeDrukkerij Vorrselmans BV Zundert ■ Verspreiding: Post NL ■ In deze krant staat informatie van de gemeente Amsterdam ■ De volgende editie van Amsterdam verschijnt op 24 maart ■ De krant wordt huis aan huis verspreid, ookbij brievenbussen met een JA-NEE of NEE-NEE sticker omdat het om overheidsinformatie gaat ■ Klachten over de bezorging? Bel Post NL via tel. 0900 0990 (€ 0,45 per minuut)

Stadsdeel CentrumAmstel 1, 1011 PN AmsterdamPostbus 202, 1000 AE AmsterdamTelefoon 14 020www.amsterdam.nl/centrumTwitter: @020centrumFacebook: www.facebook.com/stadsdeelcentrum

Op de hoogte zijn van het nieuws van Centrum? Neem een abonnement opde wekelijkse digitale nieuwsbrief. Ganaar www.amsterdam.nl/nieuwsbrief

StadsloketVoor burgerzaken, vergunningen, parkeren en meer: Amstel 1, ma t/m vr van 8.00 tot 18.00 uur

Sociaal loket: ma, di, wo en vr van8.30 uur tot 15.00 uur, do van 13.00uur tot 18.00 uurTelefoon 14 020 www.amsterdam.nl/stadsloket

Afspraak maken: www.amsterdam.nl/afspraak, voor huwelijk, inzage docu-menten, voorbespreken vergunning.

Digitale dienstverlening: www.amsterdam.nl/veelgevraagd

Bekendmakingen: www.amsterdam.nl/bekendmakingen Nieuws: www.amsterdam.nl/actueel

Meldingen en hulpvragen■ Meldingen Openbare Ruimte:

bel 14 020 of ga naar www.amsterdam.nl/mor

■ Meldingen horecaoverlast: bel 14 020 (24 uur per dag)

■ Overlast op het water: bel 0900 9394 (24 uur per dag)

■ Veilig Thuis, voor advies en hulp: (bij huiselijk geweld en kinder-mishandeling) bel 0800 2000

■ Milieuklachten: bel 14 020■ Zorg en Woonoverlast:

bel 020 255 2914, van 8.00 tot 18.00 uur

Marktbureau Amstel 1Ma t/m vr van 8.00 tot 18.00 uur

Stadsdeel Centrum - contact en openingstijden

Beste zorg

Slachtoffers seksueel geweld0800 0188 Het Centrum Seksueel Geweld Amsterdam-Amstelland (CSG) biedtdag en nacht hulp aan iedereen die kort geleden een aanranding of verkrachtingheeft meegemaakt. Om goede zorg te bieden, wordt door verschillende hulpverle-ners samengewerkt. Het CSG heeft geen locatie die u kunt bezoeken, maar is eensamenwerkingsverband van organisaties met expertise op medisch, psychisch enforensisch gebied. Het Centrum Seksueel Geweld is 24 uur per dag, 7 dagen perweek bereikbaar via het gratis telefoonnummer 0800 0188.

Iedereen kan slachtoffer worden van sek-sueel geweld. U verdient na zo’n vrese-lijke gebeurtenis de best mogelijke zorg.Daarom werken artsen, verpleegkundi-gen, politie, psychologen, maatschappe-lijk werkers en seksuologen nauw samen.Alle professionals houden zich aan hunberoepsmatige geheimhoudingsplicht.Als u dat wilt, brengt het CSG u in contactmet de politie. U krijgt dan een gesprekwaarin wordt uitgelegd hoe de procedure

bij de politie werkt. Slachtofferhulp Ne-derland of gespecialiseerde advocatenkunnen u helpen bij het juridische traject.

Ook als u geen aangifte wil doenin Amsterdam werken de verschillendeorganisaties al langer samen om goedezorg te bieden aan slachtoffers van seksu-eel geweld die zich bij de politie melden.Met de komst van het Centrum SeksueelGeweld, per 1 januari 2016, is deze nood-

zakelijke zorg nu ook beschikbaar voorslachtoffers die zich niet bij de politiemelden. Dit is belangrijk, omdat lang nietiedereen na een verkrachting of aanran-ding contact wil met de politie. Naarschatting wordt in slechts 10% van deverkrachtingen of aanrandingen aangiftegedaan.

Cijfers in AmsterdamVanaf 2012 tot mei 2015 hebben 260

mensen aangifte gedaan van een ver-krachting of aanranding. Daarvan was97% vrouw. De daders waren in 54% vande aangiften een onbekende. Een onbe-kende dader betekent meestal dat deidentiteit van de dader wel bekend is,maar dat het slachtoffer en de dader el-kaar korter dan 24 uur kennen.

Wilt u meer informatie, kijk dan opwww.centrumseksueelgeweld.nl


Mijn Amsterdam Centrum

‘De historie van de Jordaan komt hier tot leven’

In haar buurt is zij bekend om haar groteinzet als voorzitter van het bewonersco-mité Willemsstraat, actief bij de herin-richtingsplannen. Ook zet zij zich aljaren in als vrijwilliger bij het Amster-dams Marionetten Theater. Hoe ervaartzij de stad?

Overzichtelijk en bereikbaar“Na jarenlange omzwervingen in hetbuitenland streek ik in 1979 neer in Am-sterdam-Zuid. Nu ik in centrum woon,geniet ik nóg meer van het uitgebreidcultureel aanbod. Ik zit overal bovenopen doe alles met de fiets. Dat is zo fijn aanAmsterdam; het is overzichtelijk en allesis gemakkelijk te bereiken.”

Mijn culturele stad “Ik ben dol op de balletvoorstellingen inde Stopera. En ik heb een Cineville-pas.Ook bezoek ik graag Foam en de Hermi-tage. Het Tassenmusem Hendrikje heefteen mooie, historische collectie van tas-

Wat is er te doen in Centrum?

sen met bijpassende schoenen. Maar hetAmsterdams Marionetten Theater, bij deNieuwmarkt, wil ik iedereen met klemaanraden. Het is opera en theater ineen,gespeeld door prachtige houten mario-netten met muziek erbij.”

Bijzonder in Amsterdam “Wat Amsterdam bijzonder maakt, zijnde historische gebouwen. Achter iederegevel schuilt een verhaal. Sinds ik deroman Publieke Werken van ThomasRoosenboom heb gelezen, valt mij opwaarom het Victoria Hotel tegenover hetCentraal Station zo’n wonderlijke gevelheeft: de monumentale pui is om tweekleine huisjes heen gebouwd.”

Mijn straat “De verhalen van de Jordaan komen totleven juist in mijn eigen straat, de Wil-lemsstraat. Kijk eens op het informatie-paneel van het gangenproject!”

Buurtwinkels“Het is belangrijk dat de buurtwinkelsblijven. Ze vormen een ontmoetings-plaats van buurtbewoners en houden debuurt veilig en levendig. Zo houdt devriendelijke eigenaar van de avondwinkelin de Willemsstraat de buurt in de gatenen zorgt hij ervoor dat zijn late klantengeen overlast voor de buurt veroorza-ken.”

Bloeiende planten “Wat ik toejuich zijn de mooie, vasteplanten in de stad. In de geveltuinen,maar ook in publieke groenstroken enkleine perken in de stad.”

Mijn ergernis “Jammer dat zelfs klimplanten op hogemuren niet altijd graffiti kunnen voorko-men. Een grote ergernis samen met hetzwerfafval en kauwgum op straat.”

Stelling van Amsterdam 18 februari Om 20.00 uur houdt Peter Saaleen lezing over de Stelling van Amsterdamtoen en nu, over het ontstaan van deze ver-dedigingslinie rond Amsterdam. Amster-dam cultuur-historische vereniging,Keizersgracht 218b. Reserveren niet nodig.Leden gratis, gasten vijf euro. amsterdamhv.nl

Schoon je buurt op 19 maart De bezem erdoor! Op de lande-lijke Opschoondag organiseren bewoners inhet hele land acties om samen hun buurt ofstraat schoon te houden. Ook in uw buurtkunt u meedoen met schoonmaken, of eenactie starten. Doet u ook mee? Fijn! Ga naarwww.amsterdam.nl/afval.

Beklim de torens 19 maart Historische torens bepalen deskyline van Amsterdam. Op de Open TorenDag openen 19 torens hun deuren tussen10.00 en 16.00 uur. Deze dag krijgt u de kansom het bijzondere uitzicht van de torens teervaren. Ook zijn er veel activiteiten. opentorendag.nl (vanaf 1 maart)

75 jaar Februaristaking 21 februari Elke eerste en derde zondagvan de maand worden gasten geïnterviewdover de Amsterdamse geschiedenis. Dezemiddag spreken Tinie IJisberg (dochter) enMarjan de Boo (kleindochter) over Februa-ristaker Joop IJisberg. Toegang gratis, start15.00 uur. Vijzelstraat 32. amsterdam.nl/stadsarchief

Bigband met dans 13 maart 16.00-18.00 uur. Big Dance com-bineert dans en jazz in een wervelende showop een unieke locatie. De Amstel Big Bandspeelt, gasten zijn onder meer de dansers vanMassive Movement. Zuiderkerk, Zuiderkerk-hof 72. Prijs € 15,-, kaarten via website [email protected]

Kinderspeurtocht Dagelijks Amsterdam niet geschikt voorkinderen? Niets van waar! Deze speurtochtis voor speurneuzen van 6 t/m 12 jaar. Detocht van twee uur behandelt oa de VOC enGouden Eeuw, Chinatown en De Dam. Eenleuke wandeling voor kinderen én ouders.Kosten: vijf euro per persoon. www.amsterdamoudestad.nl

Gratis budgetmarkt 5 maart 13.00-17.00 uur. Geld besparen opeen creatieve manier? Kom naar de budget-markt, met workshops, kledingruil, haken,repareren, koken en meer. Uw eigen budge-tideeën zijn ook welkom. Huis van de BuurtDe Witte Boei, Kleine Wittenburgerstraat201. Gratis. Aanmelden [email protected], tel 06 4277 6082.

Kijk voor meer evementen inAmsterdam op

www.amsterdam.nl/evenementen

Drukte in de stad“Omdat ik veel fiets, valt me de drukteop. Je ziet dat mensen vaak op straat mo-biel bellen, terwijl iedereen haast heeft.Op voet- en fietspad overheerst hethaantje-de-voorste-gedrag. De drukte inde binnenstad heeft denk ik ook temaken met een gevoel van gejaagdheid.Dat neemt niet weg dat het geweldigwonen is in Amsterdam, en zeker in deJordaan!”

Jordaan Ebbetien Boor (59) woont vanaf

1997 met trots in de Jordaan, waar de ge-

schiedenis bijna voelbaar in de straten aanwe-

zig is. Zij zet zich actief in voor haar buurt, de

Willemstraat en omgeving.

Ebbetien de Boor is dol op balletvoorstellingen in de Stopera

Centrum - 18 februari 2016

Documents

Transcript of Centrum - 18 februari 2016