CBP Richtsnoeren ANPR - Autoriteit Persoonsgegevens · PDF filePostbus 93374 2509 AJ Den Haag...
-
Upload
truongkhue -
Category
Documents
-
view
239 -
download
1
Transcript of CBP Richtsnoeren ANPR - Autoriteit Persoonsgegevens · PDF filePostbus 93374 2509 AJ Den Haag...
Postbus 93374 2509 AJ Den Haag e-mail [email protected]
www.cbpweb.nlwww.mijnprivacy.nl
CBP Richtsnoeren
ANPRDe toepassing van automatische kentekenherkenning
door de politie
juli 2009
Samenvatting 2
Inleiding 6
I ANPR door de ogen van het CBP 8 1 Inleiding9 2 Efficiëntieeninformatievoorziening:aanleidingvoor
toepassingvanANPR9 3 Kernvragen9 4 ANPRendetoepassingdaarvan10 5 Directeactie10
II Wettelijk kader 13 1 Inleiding13 2 Politietaak13 3 Wetpolitiegegevens14 4 Verstrekkingvanpolitiegegevens17 5 Wetbeschermingpersoonsgegevens18
III Basistoepassing van ANPR 21 1 Uitvoeringvandedagelijksepolitietaak21 2 OmvangvanANPR-verwerkingeninverbandmet
deuitvoeringvandedagelijksepolitietaak21 3 Geendirecteactie21 4 Selectievangegevens22 5 Conclusie23
IV Resultaten van de vergelijking 27 1 Resultaatvandevergelijking:hit27 2 Verdereverwerkingvangegevens27 3 Resultaatvandevergelijking:geenhit28 4 Verdereverwerkingtenbehoevevannogniet
bestaandeonderzoeken28 5 Patroonherkenning28 6 Conclusie29
V Uitgangspunten voor samenwerking van politie met andere overheidsorganisaties 31
1 Consequentiesvandesamenwerking31 2 ScheidingvanWpg-enWbp-verwerkingen31 3 Informatieplicht32 4 Actienaaraanleidingvanhetresultaatvandeverge-
lijking32 5 Conclusie32
VI Handhaving en de rol van het CBP 34 1 Inleiding35 2 Maatregelendoorbetrokkenen35 3 BemiddelingofonderzoekdoorhetCBP35 4 HandhavingdoorhetCBP36
Summary 38
Het College bescherming persoonsgegevens houdt onder de Wet bescherm-
ing persoonsgegevens toezicht op de naleving van wetten die het gebruik van
persoonsgegevens regelen. Onduidelijkheid over wet- en regelgeving kan ten
koste gaan van de bescherming van de gegevens van burgers. Daarom geeft
het College in zijn Richtsnoeren ten behoeve van toepassing in de praktijk
nadere invulling aan de geldende wettelijke normen.
Automatische nummerplaatherkenning, ANPR, maakt het voor de politie
mogelijk bij het scannen van kentekens persoonsgegevens te vergelijken met
bestaande politiebestanden. ANPR wordt door de politiekorpsen ontwikkeld
en toegepast zonder dat de juridische aspecten ervan zijn uitgekristalliseerd.
In deze Richtsnoeren geeft het CBP zijn standpunt over de toepassing van
ANPR in de praktijk.
Deze Richtsnoeren zijn gepubliceerd in de Staatscourant van 14 juli 2009.
colofon
ANPRDe toepassing van automatische kenteken-herkenning door de politieCollegebeschermingpersoonsgegevens,DenHaag,juli2009.
©Nietsuitdezeuitgavemagwordenverveel-voudigden/ofopenbaargemaaktdoormiddelvandruk,fotokopie,microfilmofopwelkewijzedanook,zondervoorafgaandeschriftelijketoestemmingvanhetCollegebeschermingpersoonsgegevens.
INHOUD
�
COLLEGE BESCHERMING PERSOONSGEGEVENS
CBP Richtsnoeren
ANPRDe toepassing van automatische kentekenherkenning
door de politie
Juli 2009
� CBP Richtsnoeren
SAMENVATTING
�ANPR - De toepassing van automatische kentekenherkenning door de politie
Door middel van automatische nummerplaatherkenning, ANPR, kan de politie gescande kentekens op automatische wijze vergelijken met de kentekens die in bestanden zijn opgeslagen waarover zij reeds beschikt. Als sprake is van een ‘hit’ kan de politie vervolgens direct effectief optreden: een auto in beslag nemen of een boete innen. In de uitvoering van de dagelijkse politietaak past de politie ANPR in de praktijk al enige tijd toe, terwijl de juridische aspecten van het middel nog niet zijn uitgekristalliseerd. Tussen korpsen onderling kunnen verschillen in toepassing optreden. Onduidelijkheid over wet- en regelgeving kan ten koste gaan van de bescherming van de gegevens van burgers die door ANPR worden verkregen. Deze publicatie van het College bescherming persoons-gegevens (CBP) geeft invulling aan de wettelijke normen voor correcte en zorgvuldige omgang met persoonsgegevens die bij de toepassing van ANPR moeten worden nageleefd.
Uitgangspunten ANPR-toepassing• ANPRiseenmethodeomgescandekentekensopautomatischewijzeteherkennenenteverge
lijkeninhetkadervandeuitvoeringvandedagelijksepolitietaak.• Eenhitiseensignaaldateengescandkentekenvoorkomtinhetvergelijkingsbestand.• Hetvergelijkingsbestandbestaatuiteenverzamelinggeselecteerdekentekens,dieactueelenjuist
moetenzijn.• Vooropnameinhetvergelijkingsbestandmoeteenaanwijsbareredenzijn.• Eenhitheefteendirecteactietotgevolgwaardoordeeffectiviteitvandeuitvoeringvandedage
lijksepolitietaaktoeneemt.• Eenhitvoegtinformatietoeaanhetkentekendatinhetvergelijkingsbestandisopgenomen.Als
eenkentekendatwelisopgenomeninhetvergelijkingsbestandnietwordtgescand,komthieruitookinformatievoort.
• Nohitszijngescandekentekensdieniethebbengeleidtoteenpositiefresultaatnavergelijkingmethetvergelijkingsbestand.
De selectie van gegevens• Hetverwerkenvanongelimiteerdbinnengehaaldegegevenstenbehoevevandeuitvoeringvan
dedagelijksepolitietaakisnietinovereenstemmingmetdewet.• Uitgangspuntisdatereendirecteactieplaatsvindtnaaraanleidingvaneenhit.• Ditvergt,naastvoldoendecapaciteitomdezeactiesuittevoeren,eenafgewogenselectievanken
tekensdieinhetvergelijkingsbestandtenbehoevevandeuitvoeringvandedagelijksepolitietaakkunnenwordenopgenomen:deinvullingdieaandepolitietaakwordtgegevenvooreenactiebepaaltdeselectievangegevensperANPRtoepassing.
• Kentekenskunnenwordengeselecteerdalsdezeeenrelatiehebbenmetvoertuigenofpersonendiegesignaleerdstaan.
• DeinzetvanANPRtenbehoevevanhetopsporenvankentekensbehorendebijbekendenvandepolitiekanalleenalsdebekendeisgesignaleerdinverbandmeteenconcreteenactueleverdenkingofindieneensituatiezodanigisdathetinhetbelangvandeopenbareordeisdateenbekendeofeengroepvanbekendenwordtgetraceerd.
• Dekwaliteitvandeteselecterengegevensisvancruciaalbelang.Dezorgvuldigeverwerkingvangegevensvereistdatgebruikwordtgemaaktvaneenvergelijkingsbestandmetdemeestrecentegegevens.
De verwerking van de gescande kentekens• HitsdiehetresultaatzijnvandeANPRtoepassingkunnenwordenverwerktzolangzijnood
zakelijkzijnvoorhetdoelwaarvoorzijzijnverwerkt,namelijkombestaandegegevensteverrijken.• Alsdenoodzaakvoordeverwerkingvandezegegevenskomttevervallen,moetendegegevens
wordenvernietigd.• Verdereverwerkingvandehitsvooranderedoelenisalleenmogelijkindiendatisvoorzienin
deWetpolitiegegevens(Wpg).• Gescandekentekensdienietleidentoteenpositiefresultaatnavergelijking,dezogenoemdeno
hits,moetendirectwordenvernietigd.Ditbetekentookdatzijnietbewaardkunnenwordentenbehoevevannognietbestaandeonderzoeken.
• Degegevensdienadekentekenvergelijkingtotverrijkingvaninformatiehebbengeleid,zoweldeomstandigheiddateenhitheeftplaatsgevondenalsdeomstandigheiddathetgezochtekenteken
� CBP Richtsnoeren
nietisgepasseerd,kunnenwordenaangewendvoorverdereverwerkingmitsvoldaanisaandedaarvoorgeldendevoorwaarden.
• Hetbewarenvandegegevensdienakentekenvergelijkingtotverrijkingvaninformatiehebbengeleid,isonrechtmatigalsditalleentenbehoevevannognietbestaandeonderzoekenplaatsvindt.
• Alleenopbasisvangeaggregeerdegegevenskunnennahetscannenvankentekenspatronenwordenopgesteld.Eenrisicoanalysekanvervolgensaanleidingzijneengerichteactieoptezetten.
Samenwerking tussen politie en andere overheidsorganisaties • DegegevensdiedoordepolitiebijeenANPRactiewordenverwerktzijnpolitiegegevens,waarop
deWpgvantoepassingis.• DeWetbeschermingpersoonsgegevens(Wbp)isvantoepassingalsandereoverheidsorganisaties
vooreengoedevervullingvanhunpubliekrechtelijketaakgegevenswillencontrolerenmetpasserendevoertuigen.
• WpgenWbpgegevensdienenstriktgescheidentewordenverwerkt.• Indiendeandereoverheidsorganisatiezelfeengrondslagheeftvoorhetscannenvankentekens,
iservanafhetscannentothetresultaatsprakevaneenaparteWbproutewaarvoordezeoverheidsorganisatieverantwoordelijkis.
• Indiendegescandekentekensdoordepolitieaaneenandereoverheidsorganisatiewordenverstrekt,zijndevoorwaardendiehiervoorgeldenopgrondvandeWpgvantoepassing:ermoetindeWpgeengrondslagaanwezigzijnvoordeverstrekking,waarbijhetzwaarwegendalgemeenbelangafgewogenmoetworden.
• UitzoweldeWpgalsdeWbpvolgtdatgescandekentekensdienietleidentoteenhitdirectmoetenwordenvernietigd.
• Voorbeidegescheidenvergelijkingsbestandengeldtdatdekwaliteitvandegegevensgoedmoetzijn:actueel,juistennietbovenmatig.
Sancties • VerantwoordelijkendieinstrijdhandelenmethetbepaaldeindeWpgendeWbpkunneninrechte
wordenaangesproken.• Betrokkenenhebbeneenaantalmogelijkhedenomzelfhunrechttehalen,zowelopgrondvande
WpgendeWbpalsopgrondvandeAlgemenewetbestuursrecht.• DaarnaastheefthetCBPalstoezichthouderbestuursrechtelijkemogelijkhedenomtehandhaven
ophetbepaaldeindeWpgendeWbp.Hiertoebehorenhetopleggenvanboetes,hettoepassenvanbestuursdwangenhetopleggenvaneenlastonderdwangsom.
�ANPR - De toepassing van automatische kentekenherkenning door de politie
� CBP Richtsnoeren
INLEIDING
�ANPR - De toepassing van automatische kentekenherkenning door de politie
De overheid is, vaak met de beste bedoelingen, geneigd om steeds meer gegevens over burgers te verzamelen, te gebruiken en uit te wisselen. Het risico bestaat dat deze gegevensstromen leiden tot disproportionele monitoring van burgers, zeker omdat de informatie- en communicatietechnologie (ICT) steeds verdergaande mogelijkheden biedt om gegevens te analyseren, te combineren en te ver-rijken. Dit kan leiden tot oordelen over burgers die niet noodzakelijkerwijs in overeenstemming zijn met de werkelijkheid.
ICTontwikkelingenhebbenintoenemendemateeveneensgevolgenvoordewerkwijzevandepolitie.�EenvandeICTtoepassingendiedepolitiesteedsvakerinzetisautomatischekentekenofnummerplaatherkenning,naardeEngelsebenamingAutomaticNumberPlateRecognitionkortwegaangeduidalsANPR.DeontwikkelingentoepassingvanANPRindepraktijkdoordediversepolitiekorpsen,waarbijonderlingverschillenkunnenoptreden,vindtplaatsterwijldejuridischeaspectenervannognietzijnuitgekristalliseerd.Onduidelijkheidoverdetoepasselijkheidvanwetenregelgevingkantenkostegaanvandebeschermingvangegevensvanburgersendaarmeevanhetvertrouwenvandeburgerinpolitieenjustitie.DezeonduidelijkheidisdeaanleidinggeweestvoorhetCollegebeschermingpersoonsgegevens(CBP)invullingtegevenaandewettelijkenormendiebijdetoepassingvanANPRmoetenwordennageleefd.HetwettelijkkadervoordetoepassingvanANPRwordtgevormddoordeWetpolitiegegevens(Wpg),dieper1januari2008deverouderdeWetpolitieregisters(Wpolr)heeftvervangen.
HetCBPistoezichthouderopdenalevingvandeWetbeschermingpersoonsgegevens(Wbp)enaanverwantewetten,waaronderdeWpg.IndiehoedanigheidgeefthetCBPindezerichtsnoerenhelderheidoverzijnstandpuntenmetbetrekkingtotdetoepassingvanANPRdoordepolitie.Desamenwerkingtussendepolitieenandereoverheidsorganisatieskomteveneensaandeorde.Aandehandvanhettoepasselijkwettelijkkader2wordtuiteengezetopwelkewijzeeninwelkematenaarhetoordeelvanhetCBPANPRkanwordeningezet,gezienvanuitdeverwerkingvanpersoonsgegevens.Derichtsnoerenbevattengeenuitputtendebeschrijvingvanallebestaandewettelijkebepalingenenjurisprudentie.
BijdebeoordelingvaneentoepassingvanANPRindepraktijkkunnenookanderedandebesprokenwettelijkebepalingeneenrolspelen.Mendienteropbedachttezijndatdedefinitievebeoordelingalleengemaaktkanwordenmetinachtnemingvanalleomstandighedenvanhetindividuelegevalendatdebeoordelingdaarompergevalanderskanuitpakken.
Rechterlijkeuitsprakenkunnennaastwetswijzigingen,technischeontwikkelingenenpraktijkervaringenaanleidingvormentotaanvullingofherzieningvandezerichtsnoeren.
Dezerichtsnoerentredeninwerkingmetingangvan14juli2009,zijndededatumvanpublicatieindeStaatscourant.
� Kamerstukken II20052006,30327,nr.3,p.1e.v.2HetwettelijkkaderbestaatuitdeWpg,deWbpenEuropeseregelgevingdieaandezewettentengrondslagligt.
� CBP Richtsnoeren
� Inleiding 9
2 Efficiëntie en informatievoorziening: aanleiding voor toepassing van ANPR 9
3 Kernvragen 9
4 ANPR en de toepassing daarvan 10
5 Directe actie 10
ANPR DOOR DE OGEN VAN HET CBP
I
�ANPR - De toepassing van automatische kentekenherkenning door de politie
Inleiding
Kentekenherkenningisgeennieuwfenomeen:hetregisterenvankentekensendeautomatischeherkenningdaarvanvooreenbepaalddoelwordtalgeruimetijdtoegepastbijtrajectcontroles3,maarookomvasttekunnenleggenwiebijbenzinestationszondertebetalennahettankenisdoorgereden.Kentekenherkenningiswelvoortdurendinontwikkelingenwordtintoenemendemateingezetdooroverheidsinstellingen,waaronderdepolitieinhetkadervandeuitvoeringvandepolitietaak.
Efficiëntie en informatievoorziening: aanleiding voor toepassing van ANPR
ANPRstaatvoorautomatischekentekenherkenning:AutomaticNumberplateRecognition.Doordetechnologiediehetmogelijkmaaktopautomatischewijzekentekensteherkennenentevergelijken,kanefficiënterwordengewerkt.Depolitieambtenaarkannuindeverkeersstroommeerkentekensherkennendoortoepassingvandetechnologiedanvoorheenzonderdietoepassing.Daarnaastkomtdeinzetvankentekenvergelijkingvoortuiteenontwikkelingbinnendepolitieorganisatiewaarbijdepolitietaakwordtuitgevoerdopbasisvaninformatie,dezogehetenInformatieGestuurdePolitie.
Sinds2005isvanuitdeRaadvanHoofdcommissarisseneenbewegingingezetvanlokaleoriëntatieinderichtingvannodaleoriëntatie.4Nodaleoriëntatie,ookwel‘infrastructuurpolitie’genoemd,houdtkortgezegdindatdepolitiezichinhetkadervanhaartaakrichtopcontrolevandeinfrastructuurwaarlangsmensenzichbewegenenwaarlangsookgoederen,geldeninformatiewordenverplaatst.Uitgangspuntenbijdecontroleopdeinfrastructuurzijnontgrenzing,mobiliteitenanonimiteit:doordetoegenomenmobiliteitvanmensenloonthetminderomdewijkenintegaanommisdaadtebestrijden.Bovendienisdoordezemobiliteitdeanonimiteittoegenomen.Oplokaalniveaumoestvooralwordengewerktviahetzogenaamde‘kennenengekendworden’.Dezemethodewordtnuinbelangrijkemateaangevulddoorde“(…)inzetgerichtophetontanonimiseren,oponderscheppenvan‘kwaad’enopTegenhoudenvancriminaliteit(…)”.5Decontroledoordepolitiezalhierdoormeergerichtzijnopmensendanopdelicten.Informatieisdaarbijdebasisvoordeuitvoeringvandepolitietaak.
Kernvragen
HetCBPgeeftinzijnrolalstoezichthouderindezerichtsnoereninvullingaandewettelijkenormenvoorcorrecteenzorgvuldigeomgangmetpersoonsgegevensdiebijdetoepassingvanANPRmoetenwordennageleefd.DevolgendevragenzullenindehoofdstukkenIIItotenmetVvanderichtsnoerenaanbodkomen.IndeeersteplaatszalderelatietussendepolitietaakendekeuzevoordetoepassingvanANPRwordenbesproken.Welkegevolgenheeftditvoordeselectievanpolitiegegevens?Vervolgensdoetzichdevraagvoorhoemoetwordenomgegaanmetdegescandekentekensnavergelijking.Ditbetreftdepositieveresultatenvandevergelijking,maarookdesituatiedateengescandkentekennietvoorkomtindepolitiebestanden.Eenanderevraagisofdestapkanwordengemaaktnaarpatroonherkenning.TotslotkomtaandeordehoedepolitieANPRkantoepasseninsamenwerkingmetandereoverheidsorganisaties.DeWpgheefttenopzichtevandeWpolrvooreenruimerverstrekkingenregimegezorgd,maarhoeblijfteenzorgvuldigegegevensverwerkinggewaarborgd?VoordebasistoepassingvanANPRgaathetCBPuitvandenavolgendebeschrijvingenuitgangspunten.
3 Eentrajectcontrolehoudtindataanhetbeginenaanheteindevaneentrajectdevoorbijkomendekentekenswordengeregistreerdmetbijbehorendesnelheid.Degemiddeldesnelheidmaghetmaximumophetbepaaldetrajectnietoverschrijdenomeenboetetevoorkomen.Zieook:Registratiekamer,9december1996,960140,http://www.cbpweb.nl/documenten/uit_96V0140.stm?refer=true&theme=greenenwww.om.nl/onderwerpen/verkeer/thema’s/trajectcontrole/.
4 VisienotaPolitieinOntwikkeling,21juni2005,www.politie.nl/ImagesLandelijk/politieinontwikkeling_tcm31143611.pdf. ZieookdereactievanhetCBP,10augustus2005(z200500789),www.cbpweb.nl/documenten/uit_z20050789.shtml.
5 VisienotaPolitieinOntwikkeling,21juni2005,p.90.
�
�
�
�0 CBP Richtsnoeren
ANPR en de toepassing daarvan
EenvoudigvoorgesteldisANPReenmethodeomgescandekentekensopautomatischewijzeteherkennenentevergelijkenmeteenverzamelbestandwaarineenselectievankentekensisopgenomen.Dezevergelijkingkaneenhitopleveren:eensignaaldateenkentekenovereenkomtmeteenkentekendatinhetvergelijkingsbestandvoorkomt.Naaraanleidingvaneenhitkandirecteenactieplaatsvinden.VoorhetCBPzijndezegerichtheidenhetdirectgevolggevenaaneensignaaldebelangrijkstedoelenvoordetoepassingvanANPR:deeffectiviteitvanhetdagelijksepolitieoptredenneemttoe.
Hetverzamelbestandwaarindeselectievankentekenswaarmeevergelekenwordtisopgeslagen,noemthetCBPhetvergelijkingsbestand.Dekentekensdiesamenhetvergelijkingsbestandvormen,wordenvoorafgaandaandetoepassingvanANPRgeselecteerdbijdeDienstWegverkeer(RDW)enuitverwerkingenvanpolitiegegevensdieeenpolitiekorpsinzijnbestandenheeftverzameld.Kentekenskunnenookafkomstigzijnvanlandelijkeverwerkingen.Vooropstaatdatdegegevensdieinhetvergelijkingsbestandopgenomenwordenactueelenjuistmoetenzijn.
Kentekenskomeninaanmerkingomopgenomentewordeninhetvergelijkingsbestandalsdaarvooreenaanwijsbareredenis:hetkanzijndatdeautowaarbijhetkentekenhoortgezochtwordt,dathetkentekenzelfgezochtwordtofdatdekentekenhouder/eigenaargezochtwordt.HetdoelvandeANPRactie,dieherleidbaarmoetzijntoteenbepaaldonderdeelvandepolitietaak,vormthetuitgangspuntvoordesamenstellingvanhetvergelijkingsbestand.Depolitieheeftdetaakomgevolgtegevenaandezesignaleringenalsdezeindeverkeersstroomvoorkomen.Gedachtkanwordenaanhetbetekenenvaneengerechtelijkschrijven(eenvonnis,eendagvaarding),hetinbeslagnemenvaneengestolenautoofhetuitvoeringgevenaaneenarrestatiebevel.
HetcameragedeeltevandeANPRapparatuurmaakteenfotovandevoorofachterkantvanallevoorbijkomendeauto’s.Hetkentekenismethetoogopdevergelijkinghetbelangrijksteelementvandeauto,maardefotozaleengroterdeelvandeautoomvatten.Zokanhetmerkendekleurookvastgelegdworden.Ditkanvanbelangzijnomtekunnencontrolerenofhetgaatomdegezochteauto.�HetkentekenisvoordetoepassingvanANPRessentieel.Ditwordtdoordeapparatuurherkendalseenkentekenendoorgeleidnaardevergelijkingmethetvergelijkingsbestand.
Hetgescandekentekenwordtopbasisvanhit/nohitautomatischvergelekenmetdekentekensuithetvergelijkingsbestand.Eenkoppelingtussenhetvergelijkingsbestandendestroomaangescandekentekensmaaktdatmogelijk.Eennohitwilzeggendathetkentekendatgescandisnietvoorkomtinhetvergelijkingsbestand.Eenhitwilzeggendathetkentekenwelvoorkomtinhetvergelijkingsbestand.Dehitopzichzelfiseenpolitiegegeven,dathetoorspronkelijkekentekendatisopgenomeninhetvergelijkingsbestandverrijkt:hetgeeftaandathetgezochtekentekenopeenbepaaldelocatieenopeenbepaaldetijdisgesignaleerd.Ookhetuitblijvenvaneenhitbijeenkentekendatisopgenomeninhetvergelijkingsbestandgenereertinformatie,namelijkdathetkentekengedurendedieANPRactienietisgepasseerd.
Directe actie
HetCBPneemttotuitgangspuntdateffectiefpolitieoptredenmeebrengtdateenhitdoorgaansdirecteenactietotgevolgheeft,indiezindathetbetreffendevoertuigtotstilstandwordtgebrachtterafhandelingvandesignalering.Eengestolenautokandirectinbeslaggenomenworden,eenboetekandirectwordengeïnd.Deinzetvanhetmiddelvoordergelijkedoelenisimmersnietzinvolennietgerechtvaardigdalseendirecteactienietisvoorzien.Datgeldtvoorzoweldesituatiedateencameraineenpolitievoertuigwordtgebruikt,alsvoordesituatiedateenvastecamerabovendewegwordtgebruikt.
� Passagierszullenwellichtweltezienzijn,maaropbasisvandehuidigestandvandetechnieknaarverwachtingnietherkenbaar.DemogelijkeverwerkingvanbiometrischegegevensinhetkadervangezichtsherkenningdoormiddelvandetoepassingvanANPRkomtdaaromindezerichtsnoerennietaandeorde.Ditgeldtookvoordeanderekenmerkenvandegefotografeerdevoertuigen.
i anPr door de ogen van het CBP
�
�
��ANPR - De toepassing van automatische kentekenherkenning door de politie
ANPRtoepassenvooranderedoelenwaarbijeendirecteactienietvoordehandligt,ismogelijkondervoorwaardendieinhoofdstukIVvandezerichtsnoerenzijnopgenomen.
�� CBP Richtsnoeren
� Inleiding 13
2 Politietaak 132.� Invulling van de politietaak: daadwerkelijke handhaving van de rechtsorde 13 2.�.� Handhaving van de openbare orde 13 2.�.2 Strafrechtelijke handhaving van de rechtsorde 132.2 Toetsing van de politietaak door het CBP 14
3 Wet politiegegevens 143.� Politiegegevens 143.2 Zorgvuldige verwerking van politiegegevens 15 3.2.� Noodzakelijk voor het doeleinde van de verwerking 15 3.2.2 Kwaliteit en integriteit van de gegevens 15 3.2.3 Transparantie 153.3 Doel van de verwerking van politiegegevens 16 3.3.� Uitvoering van de dagelijkse politietaak 16 3.3.2 Verdere verwerking 16
4 Verstrekking van politiegegevens 17
5 Wet bescherming persoonsgegevens 18
wETTELIjk kADER
II
��ANPR - De toepassing van automatische kentekenherkenning door de politie
Inleiding
DepolitiemaaktgebruikvanANPRinhetkadervandeuitoefeningvandepolitietaak.Vanbelangisdaaromindeeersteplaatswatdepolitietaakomvat.VervolgenssteltdeWpgregelshoedeuitdeuitoefeningvandepolitietaakvoortkomendegegevensmoetenenkunnenwordenverwerkt.VoorzoverANPRniettoegepastwordtinhetkadervandepolitietaak,isdeWbpvantoepassing.
Politietaak
Onderpolitietaakwordtinartikel1,onderb,Wpgverstaan:detaken,bedoeldindeartikelen2en6,eerstelid,Politiewet1993(Polw.’93).Depolitieheeftingevolgedezeartikelendeopdrachtgekregenominondergeschiktheidaanhetbevoegdegezagtezorgenvoordedaadwerkelijkehandhavingvanderechtsordeenhetverlenenvanhulpaanhendiedezebehoeven.Ditdienttegebeureninovereenstemmingmetdegeldenderechtsregels.AandeKoninklijkeMarechausseeiseenaantalpolitietakenopgedragen,zoalsvoorzoverinhetkadervanANPRrelevantdesamenwerkingmetdepolitiewaaronderbegrependeassistentieverleningaandepolitiebijdebestrijdingvangrensoverschrijdendecriminaliteitendeuitvoeringvandetakenzoalsopgedragenindeVreemdelingenwet2000.�
Invulling van de politietaak: daadwerkelijke handhaving van de rechtsordeDedaadwerkelijkehandhavingvanderechtsorde,zoalsgenoemdinartikel2Polw.‘93,bestaatuithethandhavenvandeopenbareordeendestrafrechtelijkehandhavingvanderechtsorde.
2.�.� Handhaving van de openbare ordeHandhavingvandeopenbareordebetrefthetvoorkomenofbeëindigenvanstrafbarefeitendieinvloedhebbenopdeordeenrustindeopenbareofpubliekeruimte,netalsdealgemene,bestuurlijkevoorkomingdaarvan.�Hethandhavenvandeopenbareordekanookgezienwordenalseenspecifiekevormvancontroleopdenalevingvanwetgeving:hetverzekerendatbepaaldewetgevingwordtnageleefd.Voordeuitoefeningvandecontrolebevoegdheidisgeenverdenkingvereist.Tijdensdecontrolekanvervolgensblijkendatwetgevingisovertreden.Destapnaaropsporingisdansnelgemaakt;opsporinggaatimmersuitvandevooronderstellingdatsprakeisofzalzijnvaneenstrafbaarfeit.
Depolitieheeftexclusiefdanwelprimaireenaantaltoezichthoudendetakentoebedeeldgekregen,waaronderhettoezichtopdenalevingvanbepalingenuitdeVreemdelingenwet,deWetwapensenmunitieendeWetadministratiefrechtelijkehandhavingverkeersvoorschriften(deWetMulder).Dezetakenvertoneneenrelevantesamenhangmetandereonderdelenvandepolitietaak.HieropisdeWpgvantoepassing.9
2.�.2 Strafrechtelijke handhaving van de rechtsordeHetdaadwerkelijkevoorkomen,deopsporing,debeëindiging,devervolgingendeberechtingvanstrafbarefeitenvaltonderdenoemerstrafrechtelijkehandhavingvanderechtsorde.OnderstrafrechtelijkehandhavingvaltookdeuitvoeringvanbeslissingenvanderechterofvanhetOpenbaarMinisterieinstrafzaken.�0
Depolitietaakterstrafrechtelijkehandhavingvanderechtsordewordtindejurisprudentieookgebruiktalsgrondslagvoorstrafvorderlijkeonderzoeksmethoden.DeHogeRaadheeftgeoordeelddatartikel2Polw.’93nietvoldoetalswettelijkegrondslagindiendoordepolitiemetonderzoeksmethodeninbreukwordtgemaaktopgrondofmensenrechten,zoalshetrechtopdepersoonlijkelevenssfeer.��
Omzulkeinbreukentekunnenrechtvaardigeniseenmeerpreciezewettelijkegrondslagnodig.
� Inhetvervolgdientwaargesprokenwordtover’politie’danookgelezenteworden’politieenKoninklijkeMarechaussee’.
� Politiewet1993,Boek/VandenHaspel,artikel2Politiewet1993,opmerking3,in:T&CStrafvordering,zevendedruk.
9 Kamerstukken II20052006,30327,nr.3,p.29.Depolitieheeftechterinbijzonderewettenookniet primairdetoezichthoudendetaaktoebedeeldgekregen.DanisnietdeWpgvantoepassingopdeverwerkingvangegevens,maardeWbp;dezeverwerkingvindtnietplaatsinhetkadervandeuitoefeningvandepolitietaak.
�0 Kamerstukken II19851986,19535,nr.3,p.6.�� Zieondermeer:HR19december1995,NJ1996,249.
�
�
2.�
�� CBP Richtsnoeren
HetWetboekvanStrafvordering(Sv)reguleertdebevoegdhedenwaarmeeindezesituatiesgegevensmogenwordenverzameld.Ditgeldtnietvoorbeperkteinbreuken.Indiegevallenkanartikel2Polw.‘93weldegelijkeengrondslagvoordeonderzoeksmethodezijn.�2
Toetsing van de politietaak door het CBP Uitdepolitiëledoeleindenvanordehandhavingenstrafrechtelijkehandhavingvolgtwatverstaanmoetwordenonderpolitietaak.“Devraagofeninhoeverrebepaaldeactiviteitenenwerkzaamhedenbehorentoteengoedeuitvoeringvandepolitietaak(…)staatinbeginselterbeoordelingvandepolitie,enhetbevoegdgezag”.�3Inditkaderzijntweeaspectenvanbelang.IndeeersteplaatsisindeWpgdenormopgenomendatalleenrechtmatigverkregengegevensverwerktmogenworden.VoorderechtmatigeverkrijgingvangegevensinhetkadervandestrafrechtelijkehandhavingvanderechtsordemoetaansluitingwordengezochtbijondermeerhetSvendeopbasisdaarvanontwikkeldejurisprudentie.�4HetCBPkanzichoverdeinzetvanstrafvorderlijkebevoegdhedennietuitlaten.Dezezijntertoetsingvandestrafrechter.IndetweedeplaatsvormendewettenwaarophetCBPtoezichthoudthetkadervoorwatermetgegevensgedaanmagwordenalszeeenmaalonderdezeregimesvallen.HieruitvolgtdathetCBPweldenoodzaakvandegegevensverwerkinginhetkadervandeuitoefeningvandepolitietaaktenvollekantoetsen,meerspecifiekdeproportionaliteitensubsidiariteit,maarniethetinzettenvanbevoegdhedenterinvullingvandepolitietaakzelf.DeomvangvandepolitietaakendebevoegdheidgegevensteverzamelenzalhetCBPdanookmarginaaltoetsen.�5
Wet politiegegevens
Politiegegevens DeterminologieensystematiekvandeWpgsluitennauwaanbijdeWbpendaarmeebijhetEuropeesDatabeschermingsverdrag.��IndeWpgwordteenpolitiegegevengedefinieerdalselkgegevenbetreffendeeengeïdentificeerdeofidentificeerbarenatuurlijkepersoondatinhetkadervandeuitoefeningvandepolitietaakwordtverwerkt.��
Gegevenskunnendirectofindirectidentificerendzijn.Bijhetvaststellenofeengegeveneenindirectidentificerendgegevenis,isvanbelangofdeidentiteitvandepersoonerredelijkerwijsenzonderonevenredigeinspanningmeekanwordenvastgesteld.Hetisnietdoorslaggevendofhetidentificerendaadwerkelijkplaatsvindt.Eenkentekeniseenvoorbeeldvaneenindirectidentificerendgegeven.��Depolitiemaaktgebruikvankentekensinhetkadervandeuitoefeningvandepolitietaak.Eenkentekenkanindatgevaltevensalspolitiegegevenwordenaangeduid.
Dekentekensdiedepolitieinhetvergelijkingsbestandheeftgezet,werdenalverwerktmethetoogopdeuitoefeningvandepolitietaak.Dekentekensdievervolgensgescandworden,wordenverwerktomzetekunnenvergelijkenmetdekentekensdieinhetvergelijkingsbestandzijnopgenomen.Devergelijkingvindtplaatsinhetkadervandeuitoefeningvandepolitietaak,zodatdegescandekentekenspolitiegegevenszijn.Deomstandigheiddateenkentekenindievergelijkingherkendwordt,iseengegevendataanhetkentekenuithetvergelijkingsbestandwordttoegevoegd.De‘hit’bestaatuithetsignaaldattweekentekensmatchenenmetdieinformatiewordthetkentekenuithetvergelijkings
�2 HR19december1995,NJ1996,249.�3 Politiegegevensbeschermd,mr.drs.A.G.P.vanRuthenmr.E.Schreuders,Registratiekamer,mei2000,p.58.�4 ToelichtingbijWetpolitieregisters,Groenhart&VandePol,p.885,in:Tekst&CommentaarOpenbareOrdeen
Veiligheid,E.R.MullerenTh.A.deRoos(red.),Kluwer,Deventer2006.DeovergangvanWpolrnaarWpgheefthieringeenwijziginggebracht.
�5 Zieook:BriefvanhetCBPaandeVastecommissievoorJustitievandeEersteKamerderStatenGeneraalinzakehetWetvoorsteltotverruimingvandemogelijkhedenteropsporingenvervolgingvanterroristischemisdrijven(30164),2november2006(z200601337),www.cbpweb.nl/documenten/adv_z200601337.shtml.
�� Verdragtotbeschermingvanpersonenmetbetrekkingtotdegeautomatiseerdeverwerkingvanpersoonsgegevens,Straatsburg,28januari1981,Trb.1988,7.
�� Artikel1,onderaWpg.�� Registratiekamer,9december1996,960140(trajectcontroledoormiddelvankentekenregistratie)
(zienoot3voorvindplaats)enRegistratiekamer,oktober1993,92008F(ProstituantenregistratieGroningen), http://www.cbpweb.nl/documenten/rap_1993_Prostituanten_registratie_Groningen.stm?refer=true.
ii wettelijk kader
2.2
�
3.�
��ANPR - De toepassing van automatische kentekenherkenning door de politie
bestandverrijkt.Dezehitszijnpolitiegegevensdiebestemdzijnomopgenomentewordenineenbestand.Uitdeomstandigheiddateengescandkentekennietwordtherkendtijdensdevergelijkingmetdekentekensuithetvergelijkingsbestand(omdathetdaarinnietvoorkomt),vloeitgeennieuwpolitiegegevenvoort.Erkanimmersnietswordentoegevoegdaandebestaandeinformatie.Omdatdezekentekensgeenhitgenereren,noemthetCBPhetresultaatvandevergelijkingmetdezekentekens‘nohits’.Ditteronderscheidingvandehits.
Zorgvuldige verwerking van politiegegevens
3.2.� Noodzakelijk voor het doeleinde van de verwerking Vereistisdatdeverwerkingvanpolitiegegevensnoodzakelijkismethetoogophetdoelwaarvoordezewordenverwerkt.DitvolgtuitdeWpg:deverwerkingvanpolitiegegevensmethetoogopdeuitvoeringvandedagelijksepolitietaak(artikel8Wpg)ofdegerichteverwerkingvangegevens(artikel9Wpg:onderzoekinverbandmetdehandhavingvanderechtsordeineenbepaaldgeval,ofartikel10Wpg:inzichtindebetrokkenheidvanpersonenbijbepaaldeernstigebedreigingenvanderechtsorde).�9Dezedoelenzijnlimitatiefvanaard.20Dewetmoetuitdrukkelijkvoorzieninhetgebruikvandeverzameldepolitiegegevensvooreenanderdoel.Ditbetreftbijvoorbeeldookdeverwerkingvanpolitiegegevensterondersteuningvandepolitietaak(artikel13Wpg).
Hetprincipedatgegevensalleenverwerktkunnenwordenindiendatnoodzakelijkisvooreenbepaalddoel,vloeitvoortuitheteerdergenoemdeDatabeschermingsverdragenhetEuropeesVerdragtotbeschermingvanderechtenvandemensendefundamentelevrijheden(EVRM).2�Onderdeelvanhetnoodzakelijkheidsvereisteisindeeersteplaatsdeafwegingofeenverwerkingvangegevensproportioneelisinrelatietothetdoel.Indetweedeplaatsmoetdesubsidiariteitafgewogenworden.Hiertoemoetdevraagwordengesteldofmeteenanderemethodedieminderingrijpendisvoordepersoonlijkelevenssfeerhetzelfdedoelkanwordenbereikt.Indiengegevensnietlangernoodzakelijkzijnvoorhetdoelwaarvoorzewordenverwerktofalsditdooreenwettelijkebepalingwordtvereist,moetenzewordenverwijderddanwelvernietigd,afhankelijkvanhetdoelwaarvoorzeverwerktzijn.Deverantwoordelijkemoetdaarvoorzorgdragen.Verwijderdegegevenszijnnogvijfjaarbeschikbaar,zijhetnietvooroperationeledoeleinden.
3.2.2 Kwaliteit en integriteit van de gegevensDevaststellingvanhetdoelwaarvoordepolitiegegevenswordenverwerktisookvanbelangvoordevraagofdebetreffendegegevenstoereikend,terzakedienendennietbovenmatigzijn.Daarmeewordtbedoelddatgeenoverbodigegegevensmogenwordenverwerkt,maarookdatdegegevensdienoodzakelijkzijnvoordeverwerkingeenjuistbeeldvandebetrokkenemoetengeven.DeverantwoordelijkeheeftzowelonderdeWpgalsonderdeWbpeeninspanningsverplichtingdieinhoudtdathijmaatregelenmoetnemendieertoeleidendatdedoorhemverwerktegegevensjuistennauwkeurigzijninverbandmethetdoelvandeverwerkingvandiegegevens.Datbetekentookdatdeverantwoordelijkebijgeblekenonjuistheidofonvolledigheiddegegevensmoetverbeteren,vernietigenofaanvullen.Omdatonderverwerkenookbewarenwordtverstaan,geldtditookvoordeopslagvangegevens.Deopslagdientbeperktteblijventotgegevensdienoodzakelijkzijnvoordeuitoefeningvandepolitietaak.22
�9 Kamerstukken II20052006,30327,nr.3,p.9e.v.20 Kamerstukken II20052006,30327,nr.3,p.31:“Hetwetsvoorstelbeoogtlimitatiefindedoeleindentevoorzien
tenbehoevewaarvanpolitiegegevenskunnenwordenverwerkt.Zoalsreedsuiteenisgezetinparagraaf6vandezememorievantoelichting,hebbendezedoeleindenbetrekkingopdeuitvoeringvandepolitietaak”.
2� Kamerstukken II20052006,30327,nr.3,p.7e.v.22 RecommendationR(87)15oftheCommitteeofMinisterstomemberstatesregulatingtheuseofpersonaldata
inthepolicesector,CouncilofEurope,principle3Storageofdata.
3.2
�� CBP Richtsnoeren
3.2.3 TransparantieDeinformatieplichtiseenuitwerkingvanhettransparantiebeginsel:degeneoverwiepolitiegegevenswordenverwerktmoetinstaatwordengestelddezegegevenstecontroleren.DeWpgkentgeenverplichtingvoordepolitieomdebetrokkeneteinformerendatdeverwerkingvandiensgegevensplaatsvindt.DitiseenevidentverschilmetdeWbp,diedezeverplichtingwelkent.Hetverschilhoudtverbandmetdebijzonderepositievandepolitietenopzichtevandeburgerinhetkadervandeuitoefeningvanhaartaken.23Hetneemtnietwegdatdebetrokkene,deburger,onderdeWpgwelhetrechtheeftkennistenemenvandeomstandigheidof,enzojawelke,hembetreffendepolitiegegevenswordenverwerkt.Slechtsalssprakeisvaneenvandeinartikel27,eerstelidWpggenoemdeuitzonderingenkaninzagewordengeweigerd.Naaraanleidingvandekennisnemingkandebetrokkenedepolitieverzoekendegegevensteverbeteren,aantevullen,teverwijderenofafteschermenalsdezefeitelijkonjuist,voorhetdoelvandeverwerkingonvolledigofnietterzakedienendzijndanwelinstrijdmeteenwettelijkvoorschriftwordenverwerkt.
Doel voor de verwerking van politiegegevens
3.3.� Uitvoering van de dagelijkse politietaakPolitiegegevensdiewordenverwerkttenbehoevevandeuitvoeringvandedagelijksepolitietaak,ookwelhetbasispolitiewerkgenoemd,kunnengedurendedeperiodevaneenjaarbreedbinnendepolitiewordenverwerkt(artikel8,eerstelidWpg).Hetgaatomgegevensdiewordenverwerktinhetkadervansurveillance,eenvoudigrecherchewerkenhethandhavenvanwettenenregels.Bovendien:“(…)biedt[het]ookdebasisvoorhetverwerkenvangegevensterzakevaninomvangenduurbeperkteincidentenalseenvoudige,kortdurendeopsporingsonderzoeken,zolangindatkadergeenbijzondereopsporingsmiddelenwordeningezetengeenopsporingsteamwordtsamengesteld”.24Naeenjaarkunnendezegegevens,zolangzijnognoodzakelijkzijnvoordeuitvoeringvandedagelijksepolitietaak,geautomatiseerdwordenvergelekenmetanderegegevensdiewordenverwerktmethetoogopdeuitvoeringvandedagelijksepolitietaak(artikel8,tweedelidWpg).
Wanneerdepolitiegegevensnietlangernoodzakelijkzijnvoordeuitvoeringvandedagelijksepolitietaakwordenzijvernietigd.Blijvendegegevensnoodzakelijkvoorhetdoel,danwordenzijnauiterlijkvijfjaarverwijderd.
3.3.2 Verdere verwerkingHetverwerkenvangegevensvooreenanderdoeldanwaarvoorzewerdenverwerkt,moetvoorzienzijnindeWpg.Politiegegevensdiemethetoogophetbasispolitiewerkwordenverwerktkunnenverderverwerktwordentenbehoevevaneengerichtonderzoek(inhetkadervandeartikelen9en10Wpg)oftenbehoevevanhetbeheervaninformantengegevens(artikel12Wpg).25Vaneengerichtonderzoekissprakealsheteengerichteenomvangrijkeverwerkingvanpersoonsgegevensbetreft.Hetdoelvanditonderzoekzalzijnhetherstellenvanderechtsordeofhetvoorkomenvaneenaantastingdaarvan.Iniedergevalissprakevaneendergelijkeverwerkingindieneenrechercheonderzoekisaangemeld,eenverkennendonderzoekwordtgestartenzodrabijzondereopsporingsmethodenwordeningezet.Ditzalsamengaanmethetmomentwaaropomtactischeofopsporingstechnischeredenenaanleidingbestaatdegegevensbinnendepolitieafteschermen.2�Hetgaatdusmetnameomdossiervormingineenbepaaldgeval,omveelinformatiesamentebrengengerichtopdatenegevalmitsinhetbelangvanhetonderzoek. 2�
Anderzijdskunnenpolitiegegevensuitgerichteonderzoekenterbeschikkingwordengesteldvoordeuitvoeringvandedagelijksepolitietaak,zijhetmetinstemmingvandebevoegdfunctionaris.
23 Kamerstukken II20052006,30327,nr.3,p.2e.v..24 Kamerstukken II20052006,30327,nr.3,p.38.25 Artikel8,vierdelidWpg.2� Kamerstukken II20052006,30327,nr.3,p.39.2� Kamerstukken II20052006,30327,nr.3,p.43e.v..
3.3
ii wettelijk kader
��ANPR - De toepassing van automatische kentekenherkenning door de politie
Verdereverwerkingvangegevensdiewordenverwerktmethetoogopdeuitvoeringvandedagelijksepolitietaakkanookplaatsvindeninhetkadervandeondersteuningvandepolitietaak.Ditzietmetnameopdelandelijkeontsluitingvanpolitiegegevens:eensignaleringdooreenregionaalpolitiekorpswordtviadezeverwerkingbekendbijalleanderepolitiekorpsen.Dezeverwerkingkanrelevantzijnvoor:a. hetvaststellenvaneerdereverwerkingentenaanzienvaneenzelfdepersoonofzaak,ondermeer
terbepalingvaneerderebetrokkenheidbijstrafbarefeiten;b. hetophelderenvanstrafbarefeitendienognietherleidkondenwordentoteenverdachte;c. identificatievanpersonenofzaken;d. hetonderdeaandachtbrengenvanpersonenofzakenmethetoogophetuitvoerenvaneenge
vraagdehandelingdanwelmethetoogopeenjuistebejegeningvanpersonen;e. hetuitvoerenvantakentendienstevandejustitie.2�
Hetsignalerenvaneensubjectuiteengerichtonderzoekviadezeverwerkingbehoorttotdemogelijkheden.Indiensprakeisvaneenhitkanhetkentekenuithetvergelijkingsbestandverrijktwordenmetdezegegevensenverderwordenverwerktvoorhetdoelwaarvoorhetgesignaleerdstond.
DaarnaastbiedtdeWpgmogelijkhedenomopbasisvanpolitiegegevensdiewordenverwerktinhetkadervaneengerichtonderzoekeenspecifiekezoekvraagteplaatsenineenandereverwerkingomtezoekennaarovereenkomsten(artikel11Wpg).Ditbetreftondermeerhetzogenaamdeautomatischvergelijken.Hieropzijnaanvullendewaarborgenvantoepassing,namelijkdeomstandigheiddatsprakemoetzijnvaneenduidelijkeaanleidingvoordezoekvraag,datdezenoodzakelijkmoetzijnvoorhetonderzoekwaarvoordevraagwordtgesteld,datdevraagterverificatiedientvangegevensdiealbijdepolitiebekendzijn.Bovendienmoetendeautorisatiesvanhetvereisteniveauzijnenisdeverdereverwerkingvanovereenkomendegegevensafhankelijkvandeinstemmingvaneendaartoebevoegdfunctionaris.29
Verstrekking van politiegegevens
VerstrekkingvanpolitiegegevensaanderdenisalleenmogelijkindiendeWpgofhetBesluitpolitiegegevens(Bpg)daarvooreengrondslagbiedt.InhetBpgwordenhiertoeverschillendeinstellingenmetnamegenoemd,aldannietmettoevoegingvaneenbepaalddoel.Deartikelen19en20Wpgbiedeneenruimerkadervoorverstrekking,ookaananderedandeinhetBpggenoemdeinstellingen.Dezeverstrekkingenzienwelopeenparallelbelangtussenpolitieendeinstellingwaaraanverstrektwordt:deverstrekkingisverenigbaarmethetdoelwaarvoordepolitiezelfdegegevensverwerkt.
Voorartikel19Wpg,deincidenteleverstrekking,geldtdatsprakemoetzijnvaneenbijzondergeval.Bijartikel20Wpggaathetomeenstructureleverstrekkinginhetkadervaneensamenwerkingsverband.Voorbeidebepalingengeldtdatdeverstrekkingnoodzakelijkmoetzijnmethetoogopeenzwaarwegendalgemeenbelang.Dithoudtindat“deverstrekkingvoordesamenlevingvanmeerdangewonebetekenisis.Ingevolgedebeginselenvanproportionaliteitensubsidiariteitdientditbelangdermatezwaarwegendtezijndathetbelangvanverstrekkingaanderdenzwaarderdienttewegendanhetbelangvandebeschermingvandepersoonlijkelevenssfeervandegeneopwiedepolitiegegevensbetrekkinghebben”.30Deverstrekkingmoetvoortsinovereenstemmingzijnmethetbevoegdgezag.Totslotisvanbelangdatdegegevensmeteenbepaalddoelwordenverstrekt.Hierondervaltnietalleenhetvoorkomenenopsporenvanstrafbarefeiten,hethandhavenvandeopenbareordeenhetverlenenvanhulpaanhendiedezebehoeven(zijndedepolitietaken)maarookhetuitoefenenvantoezichtophetnalevenvanregelgeving.Voordetoepassingvanartikel20Wpggeldtbovendiendatdebeslissingvandeverantwoordelijkeschriftelijkengemotiveerdwordtvastgelegd.3�
2� Artikel13,eerstelidWpg.Zieookartikel6:2Bpg.29 Kamerstukken II,20052006,30327,nr.3,p.53.30 Kamerstukken II,20052006,30327,nr.3,p.76.3� Artikel20,tweedelidWpg.
�
�� CBP Richtsnoeren
Wet bescherming persoonsgegevens
DeWbpisvantoepassingopgegevensverwerkingendoordepolitiealszijdezegegevensnietverwerktinhetkadervandeuitoefeningvandepolitietaak.DaarnaastisdeWbpdeaangewezenwetvoorverwerkingendoorandereoverheidsorganisatiesdienietonderdeWpgofWetjustitiëleenstrafvorderlijkegegevens(Wjsg)vallen.
Persoonsgegevensmoetenzorgvuldigeninovereenstemmingmetdewetwordenverwerkt.Datbetekentondermeerdatpersoonsgegevensopgrondvanwelbepaalde,uitdrukkelijkomschrevenengerechtvaardigdedoeleindendienentewordenverzameld.Degegevenskunnenalleenverwerktwordenalsdezegeletopdedoeleindenwaarvoorzewordenverwerkt,toereikend,terzakedienendennietbovenmatigzijn.Deverantwoordelijkemoetmaatregelentreffeninhetbelangvandejuistheidennauwkeurigheidvandegegevens.Daarnaastbehoeftiedereverwerkingeengrondslagingevolgeartikel8Wbp.Deverstrekkingvandezegegevensaanderdenmoetverenigbaarzijnmethetoorspronkelijkedoelvandegegevensverwerking.Slechtsinuitzonderingsgevallenkanhiervanwordenafgeweken.32Gegevenskunnenbewaardwordenzolangdatnoodzakelijkisvoordeverwerkelijkingvandedoeleindenwaarvoordezezijnverzameldofvervolgensverwerkt.Deverantwoordelijkedientinhetkadervandebeveiligingvangegevensmaatregelentetreffen.
DeinformatieplichtisindeWbpexplicietgeregeld.Hetiseenuitwerkingvanhettransparantiebeginsel:debetrokkenemoetinstaatwordengestelddehembetreffendeverwerktegegevenstecontroleren.Deinformatieverplichtinghoudtindatdebetrokkenedoordeverantwoordelijkeopdehoogtewordtgesteldvanhetfeitdatvanhemgegevenszijnverwerktophetmomentdatdiegegevensbijdebetrokkenewordenverkregen.Wordendegegevensopanderewijzeverkregen,dansteltdeverantwoordelijkedebetrokkenealsnogopdehoogtetenzijkortweergegevendezereedsopdehoogteis,ditonmogelijkblijktofeenonevenredigeinspanningkostofdeverwerkingplaatsvindtbijofkrachtenswet.Vandeinformatieplichtkanbovendieninuitzonderingsgevallenwordenafgezien.33
DeverantwoordelijkemoetdegegevensverwerkingdieonderzijnverantwoordelijkheidvaltmeldenbijhetCBP.Ditdraagtbijaandetransparantievandeverwerkingvoordebetrokkene.Dezeverplichtingopgrondvanartikel27WbpvervaltalsdeverwerkingonderdebepalingeninhetVrijstellingsbesluitvalt.IndesituatiedatdeverantwoordelijkeeenrisicovolleverwerkingvoorogenheeftdoethetCBPeenVoorafgaandOnderzoek(VO)naaraanleidingvandemeldingvandieverwerking.34Dewetgeverheeftondermeerdeverwerkingvangegevensopbasisvanheimelijkewaarnemingaangemerktalseenrisicovolleverwerkingomdatineendergelijkesituatiedemogelijkheidbestaatdatdeverwerkingvoordebetrokkeneonopgemerktblijft.AlscompensatievoorhetnietinformerendienthetCBPindegelegenheidtewordengesteldeenonderzoekintestellennaardeheimelijkewaarnemingomzicheenoordeeltekunnenvormenoverderechtmatigheiddaarvan.35
32 Artikel9Wbpjunctoartikel43Wbp.33 Artikel43Wbp.34 Artikel31Wbp.35 InditkaderisaanhetCBPdeANPRverwerkingdoorhetregionaalpolitiekorpsBrabantZuidOostvoor
gelegdmethetoogopdeverwerkinginANPRvanWbpgegevens:z200700791;BekendmakingbesluitvoorafgaandonderzoekindeStaatscourantop16juli2008,nr.135,p.28.
ii wettelijk kader
�
��ANPR - De toepassing van automatische kentekenherkenning door de politie
�0 CBP Richtsnoeren
� Uitvoering van de dagelijkse politietaak 21
2 Omvang van ANPR-verwerkingen in verband met de uitvoering van de dagelijkse politietaak 21
3 Geen directe actie 21
4 Selectie van gegevens 224.� Kenteken/voertuig of persoon 224.2 Directe aanleiding voor selectie 22
5 Conclusie 23
BASISTOEPASSING VAN ANPR
III
��ANPR - De toepassing van automatische kentekenherkenning door de politie
Uitvoering van de dagelijkse politietaak
ANPRwordtprimairingezettenbehoevevandeuitvoeringvandedagelijksepolitietaak(artikel8Wpg).Dooropautomatischewijzekentekenstevergelijkenmetkentekensdiedepolitiereedsinhaarbezitheeft,kanefficiëntergebruikwordengemaaktvancapaciteitbijdepolitie.Geautomatiseerdegegevensvergelijkingisimmersvelemalensnellerdandevergelijkingdieeenpolitieagentkanmakentussendekentekensindeverkeersstroomendekentekensinzijnnotitieboekje.Dezoekvraagisgeenanderedanvoorheenwerdgesteldaandeindividueleagent.HetuitgangspuntisdatvooraldegegevensdiedepolitieverwerktinhetkadervandeuitvoeringvandedagelijksepolitietaakinaanmerkingkomenvoortoepassingvanANPR.DitomvatgegevensafkomstigvandeRDWenlandelijkbeschikbaargesteldegegevensopgrondvanartikel13Wpg.
Hetresultaatvandeautomatischevergelijkingomvatmeerdanvaneennietautomatischevergelijking:meerkentekenswordenherkend,meervoertuigenkunnenwordenstilgezet.DeinformatiediegegenereerdwordtdoorANPRleidtooktotgerichteropgetredendanvoorheen.Vanallepasserendevoertuigenwordenalleendievoertuigennaderonderdeloepgenomendiedaartoeaanleidinggeven.Datbetekentookdatdekentekenswaarmeenietsaandehandis,nietinaanmerkingkomenvoorverwerkingalspolitiegegevenineenpolitiebestand.Datisimmersnietnoodzakelijkvoordeuitvoeringvandedagelijksepolitietaak.
Omvang van ANPR-verwerkingen in verband met de uitvoering van de dagelijkse politietaak
Datdeautomatischekentekenvergelijkingvoordelenoplevertvoordewerkwijzevandepolitieenmeerresultaattotgevolgheeft,betekentnietdathetmiddeloveralenaltijdingezetkanenmoetworden.Uitgangspuntisdatereendirecteactieplaatsvindtnaaraanleidingvaneenhitmeteenkentekenuithetvergelijkingsbestand.Ditvergt,naastvoldoendecapaciteitomdezeactiestedoen,eenafgewogenselectievankentekensdieinhetvergelijkingsbestandtenbehoevevandeuitvoeringvandedagelijksepolitietaakkunnenwordenopgenomen:deinvullingdieaandepolitietaakwordtgegevenvooreenactiebepaaltdeselectievangegevensperANPRtoepassing.DitbetekentdatiedereverwerkingvanpolitiegegevensdoormiddelvanANPR,metbehulpvaneen–vaste–camerabovendewegofmetbehulpvaneencameraineenpolitievoertuig,indeeersteplaatszijngrondslagmoetvindenindeuitvoeringvandedagelijksepolitietaak.Dezeafwegingmoetdusperkeergemaaktworden.Ditisvanbelangvoorderechtmatigeverkrijgingvangegevens:hetverwerkenvanongelimiteerdbinnengehaaldegegevenstenbehoevevandeuitvoeringvandedagelijksepolitietaakisnietinovereenstemmingmetdewet.3�
Uitvoeringvandedagelijksepolitietaakkaninhetconcretegevalbetekenendatgecontroleerdwordtopgestolenauto’sofkentekenplaten,ofopachterstalligebetalingenvanboetes.Doelisdanomdirectnaherkenningvaneenkentekeneenvoertuigstiltedoenhoudenterafwikkelingvandeopenstaandekwestie.Deinzetvanhetmiddelisvoorditdoelnietzinvolennietgerechtvaardigdalseendirecteactienietisvoorzien.Deafwegingvanhoedepolitietaakwordtingevuldisdusookinherentaandekeuzevoordepolitiegegevenswaarmeewordtvergeleken.Deaardvandetoepassingheeftgevolgenvoordeselectievandepolitiegegevens.Dezepolitiegegevensmoetenactueelenaccuraatzijn.
Geen directe actie
Hettoevoegenvanpolitiegegevensaanhetvergelijkingsbestanddieniethoevenofzelfsnietmoetenleidentoteendirecteactiewaarvoorhetbetreffendevoertuigwordtstilgehouden,dientookinlijntezijnmetdepolitietaak.Hierbijmoetgedachtwordenaanhetvergarenvaninformatieinhetkadervan
3� Kamerstukken II20052006,30327,nr.3,p.10:“Erzijnechtergrenzenaanhetmogenverzamelenenmetelkaarinverbandbrengenvandezegegevenvoordeverschillendeonderdelenvandepolitietaak.Eenzorgvuldigeomgangmetpersoonsgegevensbrengtimmersmeedatdeverwerkingvangegevensevenredigisaanhetdoelwaarvoorzezijnverkregen.”Enp.39:“Zowelhetvergarenalsverwerken(waarondervergelijken)vangegevensopgrondvanditartikel[8Wpg]isevenwelgebondenaandealgemenebeperkingendiedaarvoorgeldenopgrondvanartikel3,zoalsdatdeverwerkingnoodzakelijkmoetzijnmethetoogopeengoedeuitvoeringvandepolitietaaken,geletopdedoeleindenwaarvoordegegevenswordenverwerkt,terzakedienendennietbovenmatigis.”
�
�
�
�� CBP Richtsnoeren
eengericht(opsporings)onderzoekoftenbehoevevaneenoperationeleanalyse.3�Bijdeafwegingvanhetplaatsenvandezegegevensinhetvergelijkingsbestandmoetrekeningwordengehoudenmethetautorisatieniveauvandeuitvoerendepolitieambtenaar.
Selectie van gegevens
Kenteken/voertuig of persoonBijdeselectievanpolitiegegevenstenbehoevevanhetvergelijkingsbestandgaathetCBPuitvantweecategorieën:– hetkenteken/voertuigwordtgezocht;– dekentekenhouder/eenpersoondiegekoppeldkanwordenaanhetkentekenwordtgezocht.
Voordeeerstecategoriegeldtdathetkangaanomvoertuigendiezijngestolenofwordenvermist,ofbetrokkenzijngeweestbijeenmisdrijf.Ookkanhetgestolenofvalsekentekenplatenbetreffen.Degegevenszijnafkomstiguitregionaleoflandelijkepolitiebestanden,maarookuithetkentekenregisterdatdeRDWvoert.DeRDWverstrektgegevensuithetkentekenregistervoorzoverdepolitiedezegegevensnodigheeftvoordegoedeuitoefeningvanhaartaak.3�Datbetreftondermeerdecontroleopderegistratievankentekens.Dezecontrolevaltonderhettoezichtopnalevingzoalsbedoeldinart158WVW‘94.Depolitieishiervoorprimairaangewezenzodatdecontroleplaatsvindtinhetkadervandeuitvoeringvandepolitietaak.39
Inverbandmetdeuitvoeringenhandhavingvananderewettenontvangtdepolitieookgegevensuithetkentekenregister,bijvoorbeeldmetbetrekkingtotdetweedecategorie.Dezecategoriebetrefteenselectievanpersonendieaaneenkentekengekoppeldkunnenworden.Hetgaatompersonendiegesignaleerdstaanofanderszinsgezochtworden,bijvoorbeeldwegensopenstaandeboetes.Hetzalvoornamelijkgaanomdekentekenhouder.Hetisechterdenkbaardatbijdepolitiebekendisdatdegezochtepersoonvoornamelijkgebruikmaaktvaneenautodiegeregistreerdstaatopeenanderenaam.Ditdientwelalszodanigaangetekendtezijnenduskenbaarvoordebetreffendepolitieambtenaar.BinnenhettoepassingsbereikvandeWpgvaltdeverwerkingvangegevensvoorzoverhetgaatomdeuitoefeningvantakentendienstevanJustitie.EenvoorbeeldisdecontrolevanopenstaandeboetesdiegeregistreerdstaanbijhetCentraalJustitieelIncassobureau(CJIB).HiertoeverstrekthetCJIBgegevensaandepolitieomdezeindegelegenheidtestellendebetrokkeneoptesporen.40
Directe aanleiding voor selectie Personenkunnen,gekoppeldaaneenkenteken,wordenopgenomeninhetvergelijkingsbestandalszijopbasisvaneenverdenkingofanderszinswordengezocht.Dooropnameinhetvergelijkingsbestandwordtgehoorgegevenaandesignaleringinhetkadervandeuitvoeringvandedagelijksepolitietaak.
3� Zieverder:hoofdstukIV2.3� DeRDWbepaaltopwelkewijzedegegevenswordenverstrekt,ingevolgeartikel43,vijfdelidWVW‘94.Een
online/realtimetoepassing,waarbijdegegevensnietverstrektwordentenbehoevevaneenvergelijkingsbestandmaargescandekentekensdirectwordenvergelekenmethetkentekenregister,behoorttotdemogelijkhedenmaarwordtvooralsnogniet(grootschalig)toegepast.
39 HetverwerkenvangegevensmetbetrekkingtotkentekensiseentaakdieisopgedragenaandeRDW,opgrondvanartikel4b,eerstelid,subh,WVW‘94.DeRDWhoudtdaartoeeenkentekenregisterbijdatgeldtalsbasisregister.DeRDWverstrektuitdatregistergegevensaanoverheidsorganen,voorzoverzijaangevendezegegevensnodigtehebbenvooreengoedeuitoefeningvanhunpublieketaak(artikel43,eerstelidWVW‘94).Hetonderdezevoorwaardenoverheidsorganenvoorzienvangegevensuithetkentekenregister,isopgenomenalseenvandedoeleindenvanhetverzamelenvangegevensdoordeRDW(artikel42,vierdelidondercWVW‘94).
MethettoezichtopdenalevingvanhetbepaaldebijofkrachtensdeWVW‘94,metuitzonderingvandehoofdstukkenIA,IBenIC,zijnopsporingsambtenarenbelast.Datzijnvolgensartikel159WVW‘94indeeersteplaatsambtenarenindezinvandeartikelen141en142WetboekvanStrafvordering(waaronderpolitieambtenaren)enindetweedeplaatsdebijAMvBaangewezenambtenarenvanondermeerdeRDW.
40 Kamerstukken II20052006,30327,nr.3,p.60:“Voorzoveropgrondvanartikel13gegevenswordenverwerktnaaraanleidingvanverzoekenvanandereinstanties(bijvoorbeeldsignaleringenopverzoekvanhetCJIBofvanbijzondereopsporingsdiensten)wordthetverzoekdaartoeeerstgeregistreerdopgrondvan8,9of10,waarnaverdereverwerkingopgrondvanartikel13kanplaatsvinden”.
iii BasistoePassing van anPr
�
4.�
4.2
��ANPR - De toepassing van automatische kentekenherkenning door de politie
Eenverdergaandetoepassingisdatdesignaleringnietvoortkomtuiteennieuwesignalering,maardathetkentekenbehorendebijeenbekendevandepolitietervergelijkingwordtaangeboden.4�Hetdoelhiervanzoukunnenzijnhetconstaterenvanrecidive,bijvoorbeeldwaarhetgaatomrijdenonderinvloedofomveelplegersophetgebiedvanvermogensdelicten.Hetdoelkanookzijnzichttehoudenopeenbekende,zoalseenpersoondiebijhetbetreffendepolitiekorpsbekendisvanuitdegroepwaarinhijzichbeweegt.Hierbijkangedachtwordenaanhetsignalerenvanhooligansofvanauto’sdieafkomstigzijnvanbijdepolitieomverschillenderedenenbekendeautoverhuurbedrijven.Dezebekendenwordenopdezemanieruitdeanonimiteitvandeverkeersstromengehaald.
Relevantonderdeelvandepolitietaakishetopsporenvandadersvanstrafbarefeitenenhetvoorkomenvanstrafbarefeiten.Hetuitdeanonimiteithalenvanveelplegersmaaktechternietlogischerwijsonderdeeluitvandepolitietaakzoalsomschreveninartikel2Polw.‘93.42HetNederlandsestrafrechtelijkesysteemisgerichtopresocialisatie.HetNederlandsestrafrechtkentgeenbijkomendestrafdiebepaaltdateenveroordeeldegedurendeeenbepaaldetijdzonderverderedirecteaanleidinggevolgdkanwordenopbasisvanzijnbestaanderegistraties.Hetgerichtvolgenvanpersonendietentijdevandatvolgennietverdachtzijnindezinvanartikel27Sv,ofanderszinsonderwerpzijnvaneengerichtonderzoek,isdanooknietinovereenstemmingmetdegeldendewetenregelgeving.Debetreffendegegevenswordenindatgevalaangewendvoorhetnagaanvandegangenvaneenpersoon.Ditmondtuitineenoneigenlijkecontrole.43
Hieruitvolgtdatgegevensbetreffendeeenbekendeslechtskunnenwordenopgenomeninhetvergelijkingsbestandindevolgendetweesituaties:– debekendeisgesignaleerdinverbandmeteenactueleenconcreteverdenking;– hetisinhetbelangvandehandhavingvandeopenbareordedateenbekendeofeengroepvan
bekendenwordtgetraceerd.Deverwerkingvangegevensvindtindezegevallenplaatsinhetkadervandeuitoefeningvandepolitietaakmethetoogopeenspecifiekdoel.Gedachtkanwordenaaneenrisicowedstrijdwaarbijaannemelijkisdathooligansvandeverschillendeclubsvanzichzullenlatenhorenopeenwijzediedeopenbareordebedreigtofzelfsaantast.Ditvoorbeeldillustreertdatpergevaldienttewordenbezienofdeactuelesituatieopnameinhetvergelijkingsbestandlegitimeert.Inverbandhiermeeisookvangrootbelangdatophetmomentdatdevergelijkingplaatsvindtdekwaliteitvandegegevensgoedis,namelijkactueelenjuist.Dekwaliteitvandegegevensiseenvoorwaardevooreenzorgvuldigetoepassingvandetechniek.DathoudtindatvooriederenieuweANPRactietelkenseenactueelenaccuraatvergelijkingsbestandmoetwordenaangelegd.GegevensdieineenANPRactieniettoteenhithebbengeleid,kunnennieteenweeklateropnieuwgebruiktwordenzonderdatvoorafwordtbeoordeeldofzijnogsteedsactueelzijn.
Conclusie
MetdebasistoepassingvanANPRwordteentoenamevandeeffectiviteitenefficiëntievanhetpolitieoptredenbeoogd.Hetgaatomeengerichtezoekactienaarkentekensdieeenrelatiehebbenmetvoertuigenofpersonendiegesignaleerdstaan.Debetreffendevoertuigenkunnendirectwordenstilgehoudenomderedenvansignaleringkenbaartemakenenhieraangevolgtegeven.Zodoendewordtuitvoeringgegevenaandedagelijksepolitietaak.Uitgangspuntisdanookdatdirectnaeenhitopgetredenwordt.DeinvullingdieaandepolitietaakwordtgegevenvoordebetreffendeactiebepaaltdeselectievangegevensperANPRtoepassing.Voordeteselecterengegevensgeldtdateenconcreteenactueleaanleidingdeselectievandekentekenskanrechtvaardigen.Ditbehoeftperkeereenindividueleaf
4� Determ’veelpleger’ligthiervoordehand,maarheeftinverschillendegremiaverschillendedefinities.Daaromisinditstukgekozenvoordemeerneutraleterm’bekende’.Determzietopdepersoondiemeerderemalenmetpolitieinaanrakingisgeweest,maarthansnietperseonderhetbegrip’verdachte’alsbedoeldinartikel27Svvalt.
42 BriefvanhetCBPvan19januari2004aandebeheerdervanhetregionaalpolitiekorpsUtrecht(O20040004), http://www.cbpweb.nl/downloads_uit/O20040004.pdf.
43 HR19december1995,NJ1996,249;zieookOnderzoekinzet‘Catchken’,prof.mr.P.A.M.Mevis,Rotterdam27oktober2005.
�
�� CBP Richtsnoeren
weging.DeinzetvanANPRtenbehoevevanhetopsporenvankentekensbehorendebijbekendenvandepolitiekanalleenintweesituaties:indesituatiedateenbekendeisgesignaleerdinverbandmeteenactueleenconcreteverdenkingdanwelindieneensituatiezodanigisdathettracerenvaneenbekendeofeengroepvanbekendeninhetbelangisvandehandhavingvandeopenbareorde.Dezorgvuldigeverwerkingvandegegevensvereistdatgebruikgemaaktwordtvaneenvergelijkingsbestandmetdemeestrecentegegevens.
iii BasistoePassing van anPr
��ANPR - De toepassing van automatische kentekenherkenning door de politie
�� CBP Richtsnoeren
� Resultaat van de vergelijking: hit 27
2 Verdere verwerking van gegevens 27
3 Resultaat van de vergelijking: geen hit 28
4 Verdere verwerking ten behoeve van nog niet bestaande onderzoeken 28
5 Patroonherkenning 28
� Conclusie 29
RESuLTATEN VAN DE VERGELIjkING
IV
��ANPR - De toepassing van automatische kentekenherkenning door de politie
Resultaat van de vergelijking: hit
Hetbeoogderesultaatvandevergelijkingisdatereensignaalafgaatophetmomentdateenkentekenuithetvergelijkingsbestandovereenkomtmeteenpasserendkenteken.Hetsignaalgeeftdezogenoemdehitaan.Ingevalvaneenhitwordtkenbaargemaaktdateenkentekenovereenkomtmeteenkentekenuithetvergelijkingsbestandenwordtkenbaargemaaktwaarvoorhetgesignaleerdstond.Hieropkaneengerichteactievolgen.Dehitverrijktopdiemanieralsnieuwpolitiegegevenhetkentekendatvoorkomtinhetvergelijkingsbestand:datkentekenisoptijdxgezienoplocatiey.
Alvorenshetvoertuigstiltehoudenzaltenbehoevevandezorgvuldigeverwerkingvandepolitiegegevensgecontroleerdmoetenwordenofhetpasserendekentekendaadwerkelijkovereenkomtmethetkentekenuithetvergelijkingsbestand.
Hetresultaat,dehit,verrijkthetkentekendatinhetvergelijkingsbestandvoorkomt.Dezegegevenskunnensamenverderwordenverwerktzolangditnoodzakelijkisvoorhetdoelvandeverwerking,bijvoorbeelddeafhandelingvandebetreffendesignalering.Alsdegegevensnietmeernoodzakelijkzijnvoordeuitvoeringvandedagelijksepolitietaak,moetenzewordenvernietigd.Blijfthetverwerkenervanwelnoodzakelijkvoordatdoel,danzullendegegevensnauiterlijkvijfjaaruithetbestandmoetenwordenverwijderd.
Voordebewaartermijnvandegegevensisdussprakevaneenbinnengrenseneenbuitengrens.– Debinnengrenswordtbepaalddoordenoodzaakdegegevenstebewarenvoorhetdoelvan
deverwerkingwaarbijdegegevensterzakedienend,toereikendennietbovenmatigmogenzijn.– Debuitengrenswordtgevormddoordeuiterstewettelijkebewaartermijn.
Verdere verwerking van gegevens
Politiegegevensdiemethetoogopdeuitvoeringvandedagelijksepolitietaakwordenverwerkt,kunnenterbeschikkingwordengesteldvoorverdereverwerkinginverbandmeteengerichtonderzoekoftenbehoevevanhetbeheervaninformantgegevens.Datbetekentdatzebinnendepolitieverstrektkunnenwordenmethetoogopeenanderdoeldanwaarvoordegegevenswerdenverwerkt.Hierbijkanmendenkenaandevraag,tenbehoevevaneenspecifiek(opsporings)onderzoek,ofeenbepaaldkentekenaldannietgesignaleerdistijdensdeANPRactie.
Voornoemdevraagkanbetrekkinghebbenophetvergelijkingsbestand,meerspecifiekopdekentekensdiedaarinopgenomenzijntervergelijkingenophetresultaatvandevergelijking.Hetgaathierenerzijdsomdehitsenanderzijdsomdekentekensdiewelgesignaleerdstaanmaarnietzijngepasseerd.Devraagkanalleenwordengesteldalsdezedientterverificatievangegevensdiealbekendzijninhetkadervaneenonderzoekendevraagmoetnoodzakelijkzijntenbehoevevandatonderzoek.44DatbetekentookdatnietiedereANPRtoepassingzichleentvoordergelijkezoekacties.
Indesituatiedatdeaardvaneenpolitiegegevenzichnietleentvoorkenbareopnameinhetvergelijkingsbestand,maardatinformatieoverdesignaleringtenbehoevevanophelderingineenonderzoekoftenbehoevevaneenonderzoeknaardebetrouwbaarheidvaneeninformantnoodzakelijkis,zijnertweemogelijkhedenominformatieteverkrijgen.
Indeeersteplaatszoalshiervooralisaangegeven:opbasisvangegevensuiteenlopendonderzoekwordteenzoekvraaggeplaatstinhetbestanddatdegezochtekentekensenderesultatenvandevergelijkingbevat,waarbijvoldaanmoetwordenaandedaarvoorgesteldevoorwaarden.Mochtditeenresultaatopleveren,dankanhetgegevenverderwordenverwerkttenbehoevevanhetgerichteonderzoekoftenbehoevevandeoverdeinformantbeschikbareinformatie,mitsdaarvoortoestemmingisgegevendoordebevoegdfunctionaris.
44 Artikel11Wpg,Kamerstukken II20052006,30327,nr.3,p.11ev..Anderevereistenzijndatdebetreffendeambtenaargeautoriseerdisendatdeverdereverwerkingvanovereenkomendegegevensafhankelijkisvandebevoegdfunctionaris.
�
�
�� CBP Richtsnoeren
Detweedemogelijkheidbestaateruitdateenpolitiegegeven’blind’wordtmeegenomeninhetvergelijkingsbestand.Meerspecifiekbetekentdathetvolgende.Tenbehoevevangerichteonderzoekenwaartoeeenbeperktegroepisgeautoriseerd,kangekozenwordenvoorhetplaatsenvaneengezochtkentekenzonderdatditkenbaarisvooruitvoerdersvandeANPRactie.Opnameinhetvergelijkingsbestandzaldannietkunnenleidentoteendirecteactiemethetoogopdeuitvoeringvandepolitietaak.Welisdanvanbelang,juistgeletophetniveauvanautorisatie,dateenmogelijkehitnietzichtbaarzalzijn.Debeveiligingishierbijeveneenseencruciaalpunt.
Resultaat van de vergelijking: geen hit
Allepasserendekentekenswordengescand.Degescandekentekenswordenverwerkt,namelijkvergeleken,inhetkadervandeuitvoeringvandedagelijksepolitietaak.Eengrootaantalvergelijkingenzalnietleidentoteenpositiefresultaat.Hetsignaalblijftuit,devergelijkingheeftgeenhittotgevolgomdathetgescandekentekennietgezochtwordtindezeANPRactieenhetdaaromnietvoorkomtinhetvergelijkingsbestand.Datbetekentdatdezekentekensnietzorgenvooreenverrijkingvandereedsbestaandepolitiegegevensdieopgenomenwareninhetvergelijkingsbestand.Hetbetekentookdatdegescandekentekensvoordeuitvoeringvandedagelijksepolitietaaknietnoodzakelijkzijn,uitgaandevandeselectievandepolitiegegevensinhetvergelijkingsbestand.DeselectiekomtimmersvoortuitdeinvullingvandepolitietaakvoordebetreffendeANPRactie.Hieruitvolgtdatdegescandekentekensdiegeenhitopleverenmethetvergelijkingsbestanddirectvernietigddienenteworden.Hetlangerbewarenvandegescandekentekenszoubetekenendatsprakeisvaneenbovenmatigeverwerkingdiebovendien,geletophetdoelvandeverwerking,nietterzakedienendis.
Verdere verwerking ten behoeve van nog niet bestaande onderzoeken
MogenderesultatenvaneenANPRactiewordengebruiktvoordeopsporingvanmogelijkindetoekomstplaatsvindendestrafbarefeiten?Vooropgesteldmoetwordendatdeverwerkingvangegevensnoodzakelijkdienttezijnvoorhetdoelvandeverwerking,datdegegevensrechtmatigdienentezijnverkregen,endatdezebovendientoereikend,terzakedienendennietbovenmatigmoetenzijngeletopdedoeleindenwaarvoorzijwordenverwerkt.Daaruitvolgtdatdewensomallegescandekentekens,duszoweldehitsalsdenohits,tebewarenteneindedezeopeenlatermomentinhetkadervaneentoekomstigonderzoektekunnengebruiken,geensteunvindtindewet.Zoalsinhetvoorgaandeisuiteengezet,ishetimmerszodatdenohitsdirectvernietigdmoetenworden.
Degegevensdienadekentekenvergelijkingtotverrijkingvaninformatiehebbengeleid,zoweldeomstandigheiddateenhitheeftplaatsgevondenalsdeomstandigheiddathetgezochtekentekennietisgepasseerd,kunnenwordenaangewendvoorverdereverwerkingmitsvoldaanisaandedaarvoorgeldendevoorwaarden.Ditgeldtzolangdeverwerkingvandezegegevensnoodzakelijkisvoorhetdoelwaarvoorzewerdenverwerkt.IndieperiodekunnendezegegevensookbeschikbaarwordengesteldtenbehoevevanonderzoekendieophetmomentvandeANPRactienognietingangwarengezet.Hetbewarenvandegegevensdienakentekenvergelijkingtotverrijkingvaninformatiehebbengeleid,isechteronrechtmatigalsditalleentenbehoevevannognietbestaandeonderzoekenplaatsvindt.
Patroonherkenning
Dedriekerntakendievoortvloeienuitartikel2Polw.‘93zijndehandhavingvandeopenbareorde,destrafrechtelijkehandhavingvanderechtsordeenhetverlenenvanhulpaanhendiedatbehoeven.HieruitwordtdoordeRaadvanHoofdcommissarisseneenvierdetaakafgeleid:signaleringenadvisering.Dezeisonlosmakelijkmetdedriegenoemdekerntakenverbonden,aldusdeProjectgroepOpsporingvandeRaadvanHoofdcommissarisseninTegenhoudentroef.45
45 Tegenhouden troef. Een nadere verkenning van Tegenhouden als alternatieve strategie van misdaadbestrijding,ProjectgroepOpsporing2,RaadvanHoofdcommissarissen,november2003,p.23, http://www.politie.nl/ImagesLandelijk/tegenhoudentroef_tcm3166185.pdf.
iv resultaten van de vergelijking
�
�
�
��ANPR - De toepassing van automatische kentekenherkenning door de politie
Hoeweldezetweetakennietdirectzijnterugteleidentotartikel2Polw.‘93,ispreventieindezinvanhetvoorkomenvanschendingenvanderechtsorde,datwel.4�Ditzoukunnenplaatsvindendoorhetuitvoerenvanstrategischeanalyses.Uitdezeanalyseskunnenpatronenafgeleidworden,dieweerkunnenleidentotgerichteactiesdoordepolitie.AlsbijvoorbeelduiteenanalysenaarvorenkomtdatopeenbepaaldtijdstipindeweekveeldezelfdesoortnietNederlandseauto’sdegrenspasseert,zouditaanleidingkunnenzijnomopdattijdstipgerichttecontrolerenopeendelictdatinverbandkanwordengebrachtmetdebetreffendenationaliteit.4�Hetverwerkenvanongelimiteerdbinnengehaaldegegevenstenbehoevevandeuitvoeringvandedagelijksepolitietaakisinstrijdmetdewet.4�Hetgebruikvangescandekentekensisechtervoorhetgenererenvanstrategischeanalysesnietnoodzakelijk.Ookzonderdatdegegevensherleidbaarzijntotpersoneniseenrisicoanalyseuittevoerendoormiddelvaneentechnischetoepassingdiedegegevensaggregeert.Hieruitkanwordenafgeleidopwelkmomenteenbepaaldsoortkentekenpasseert.Vervolgenskandoormiddelvaneengerichteactienaartijdenplaatsselectieverwordengecontroleerd.DitbetekentdatvooreenrechtmatigetoepassingvanANPRtenbehoevevansignaleringenadviseringmethetoogopdeuitvoeringvandedagelijksepolitietaakeentechnischemogelijkheidmoetwordengezochtomdezeanalysesuittevoerenopgeaggregeerdniveau.
Conclusie
Ophetmomentdateenkentekenuithetvergelijkingsbestandovereenkomtmeteenpasserendkentekenissprakevaneenhit.Ingevalvaneenhitwordtkenbaargemaaktdateengescandkentekenvoorkomtinhetvergelijkingsbestandenwordtkenbaargemaaktwaarvoorhetgesignaleerdstond.Hieropkaneengerichteactievolgen.Dehitverrijktopdiemanieralsnieuwpolitiegegevenhetkentekenuithetvergelijkingsbestand.Dezegegevenskunnenverderwordenverwerktzolangditnoodzakelijkisvoordeuitvoeringvandedagelijksepolitietaak.Alsdenoodzaakkomttevervallenvoordeverwerkingvandezegegevens,moetenzewordenvernietigd.Voordegescandekentekensdienietvoorkomeninhetvergelijkingsbestand,dezogenoemdenohits,geldtdatdezedirectvernietigdmoetenworden.
Verdereverwerkingvandegescandekentekensisalleenmogelijkalshetgaatomkentekensdieeenhithebbenopgeleverd.Daarnaastisverdereverwerkingmogelijkvoordegesignaleerdekentekensdiezichinhetvergelijkingsbestandbevindenmaarnietgepasseerdzijn.Vooreventueleverdereverwerkingkanvanuiteengerichtonderzoekeenzoekvraagwordengesteld.Ditmoetmetdedaarvooraangewezenwaarborgenomkleedzijn:hetantwoordopdevraagmoetterverificatiedienenvangegevensdiealbekendzijninhetkadervaneenonderzoekenmoetnoodzakelijkzijntenbehoevevandatonderzoek.Gegevensdiezichvanwegehunaardnietlenenvooropnameinhetvergelijkingsbestandzoudenbijdevergelijking’blind’meekunnendraaien,zodatdedienstdoendepolitieambtenaar,methetoogophetautorisatieniveau,daarvangeenkennisneemt.
Hetbewarenvanallegescandekentekenstenbehoevevaneennognietbestaandonderzoekisinstrijdmetdewet.Ditbetreftiniedergevaldegescandekentekensdienavergelijkingmethetvergelijkingsbestandniethebbengeleidtoteenhit:dekentekenszijnvoorhetdoelwaarvoorzeverwerktwordennietlangernoodzakelijk.Hetbewarenvandegegevensdienakentekenvergelijkingtotverrijkingvaninformatiehebbengeleid,isonrechtmatigalsditalleentenbehoevevannognietbestaandeonderzoekenplaatsvindt.Nadatkentekensgescandzijnkunnenzijalleeningeaggregeerdevormtenbehoevevanpatroonherkenningwordengeanalyseerd.Eenrisicoanalysekanvervolgensaanleidingzijnomeengerichteactieoptezetten.
4� ZieookdeconclusievanAGVellingavoorafgaandaanHR23januari2007,LJN:AZ3880.4� Voorbeeld:Kmar@migo:ANPRbijdegrensovergangbijHazeldonk.4� ZieookhoofdstukIII2.
�
�0 CBP Richtsnoeren
� Consequenties van de samenwerking 31
2 Scheiding van Wpg- en Wbp-verwerkingen 31
3 Informatieplicht 32
4 Actie naar aanleiding van het resultaat van de vergelijking 32
5 Conclusie 32
uITGANGSPuNTEN VOOR SAMENwERkING VAN POLITIE MET ANDERE OVERHEIDSINSTANTIES
V
��ANPR - De toepassing van automatische kentekenherkenning door de politie
Consequenties van de samenwerking
Samenwerkingdooroverheidsorganisaties(bijvoorbeelddeBelastingdienst,gemeentenensocialediensten)bijhetuitoefenenvantoezichtbiedtmogelijkhedenomcontrolesefficiënterinterichtenenzodoendepersaldomeereffecttebereiken.Detakenmoetenzichwellenenvooreendergelijkesamenwerking.Depolitieheeftvanuithaareigentaakeenbijzonderepositiedieperdefinitieandersisdandievanandereoverheidsorganisaties.Uitdetaakdiedepolitieisopgedrageninartikel2Polw.‘93vloeienbevoegdhedenvoortdieaanhaarzijnvoorbehouden.Ditheeftookgevolgenvoordetehanterenjuridischekaders.Opdiverseterreinenheeftnietdepolitiedetaakomtoezichttehouden,maariseenandereoverheidsorganisatiehiermeebelast.DeverwerkingvanpolitiegegevensdoordepolitievaltbinnenhetkadervandeWpg,terwijldeverwerkingvanpersoonsgegevensdooranderetoezichthoudersonderworpenisaandeWbp.Depolitiekandezegegevensnietgemakshalvesamenvoegenmetdepolitiegegevensenonderhaarverantwoordelijkheidverwerken;datstrooktnietmethetbijzondereregimevandeWpgdatvoordeverwerkingvanpolitiegegevensisgecreëerd.Bovendienhorendezegegevenseenvoudigwegnietthuisinpolitiebestanden.MethetoogopdezorgvuldigeverwerkingvangegevenszullendaarommaatregelenmoetenwordengetroffenomeenscheidingvanverwerkingentebewerkstelligenindesituatiedatbijeenANPRactiewordtsamengewerkttussendepolitieeneenandereoverheidsorganisatie.
Scheiding van Wpg- en Wbp-verwerkingen
VoordebetrokkenheidvandepolitiebijeenANPRactiemetbehulpvanpolitievoertuigenenapparatuurzaliniedergevalsprakemoetenzijnvandeuitoefeningvandepolitietaak.Deteverwerkengegevenszijnpolitiegegevens,waaropdeWpgvantoepassingis.Dedoordeandereoverheidsorganisatiegeïnitieerdecontroledientnoodzakelijktezijnvoordegoedevervullingvanhaarpubliekrechtelijketaak.Deindatkaderteverwerkengegevenszijnpersoonsgegevens,waaropdeWbpvantoepassingis.
DepolitiezalvoordebetreffendetoepassingvanANPReenselectiemakenvangegevensdiegecontroleerdgaanwordenendezeinhetvergelijkingsbestandzetten.Degegevensdieeenandereoverheidsorganisatietercontrolewilvergelijkenmetdegegevensvanpasserendevoertuigenmoetenseparaatwordengehoudenvandepolitiegegevens.Feitelijkisdansprakevanminimaaltweegescheidenvergelijkingsbestanden,waarmeedegescandekentekenswordenvergeleken.Voorbeideverwerkingengeldtdatdekwaliteitvandegegevensgoedmoetzijn:actueel,juistennietbovenmatig.
Tenaanzienvanhetscannenenvergelijkendoenzichtweescenario’svoor.Heteersteisdatdeandereoverheidsorganisatiezelfeengrondslagheeftvoorhetscannenvankentekens.VanafhetscannentotaanhetresultaatisdansprakevaneenaparteWbproutewaarvoordezeorganisatieverantwoordelijkis.HettweedescenariohoudtindatdekentekensgescandwordenmethetoogopdeuitvoeringvandedagelijksepolitietaakmaardatdezeverstrektwordenaandeandereoverheidsorganisatieindiendaareengrondslagvoorisopbasisvandeWpg.Indewetisvoorzieninstriktecriteriadieeendergelijkeverstrekkingmetwaarborgenomkleden.Deverstrekkingvangescandekentekenszaliniedergevalnoodzakelijkmoetenzijnmethetoogopeenzwaarwegendalgemeenbelangalsdegrondslagvoorverstrekkingwordtgevondeninartikel19Wpgofartikel20Wpg.Ditscenariohoudtookindatafsprakengemaaktmoetenwordenmetdeandereoverheidsorganisatie.UitzoweldeWpgalsdeWbpvolgtdatgescandekentekensdieniettoteenhitleidendirectvernietigdmoetenwordenwegenshetontbrekenvandenoodzaakdezelangerteverwerken.
Hetpositieveresultaatvaneenvergelijking,ofdateenhitismeteenpolitiegegevenofeenhitmeteenpersoonsgegevenindedaarvangescheidenverwerking,zaltoegevoegdwordenaanhetoorspronkelijkekenteken.Datbetekentdathetkentekendatisopgenomeninhetdesbetreffendevergelijkingsbestandinbeidegevallenaangevuldwordtmetinformatietenaanzienvantijdenplaats.
NaafloopvandeANPRtoepassingzullendetweeonderscheidenverwerkingenookfysiekvanelkaargescheidenwordentenbehoevevanverdereverwerkingbinnendebetreffendeorganisatie.
�
�
�� CBP Richtsnoeren
Informatieplicht
HetinformerenvandebetrokkenespeelteenbelangrijkerolindeWbp.VanwegedetoepasselijkheidvandeWbpopdeverwerkingvangegevensafkomstigvanandereoverheidsorganisatiesisdekenbaarheidvandeANPRactievoorafgaandaandieactiedanwelhetachterafverstrekkenvaninformatieaandebetrokkenenvanbelang.HetplaatsenvanANPRapparatuurineenvoertuigwaaraanisteziendatdaarmeecontroleswordenuitgevoerd,heefthierbijaltijddevoorkeur.Indiencameraapparatuurwordtgebruiktineennietalszodanigherkenbaarvoertuig,issprakevanzogenaamdeheimelijkewaarneming.DatisvoordeverwerkingvanpolitiegegevensgeenprobleemomdatdeinformatieplichtinditstadiumvandeverwerkingnietvolgtuitdeWpg.DeverwerkingvanpersoonsgegevensinhetkadervanheimelijkewaarnemingdoorandereoverheidsorganisatieszaldoorhetCBPwelwordenonderworpenaaneenVoorafgaandOnderzoek(VO).DeverwerkingmoetdaarvooreerstdoordeverantwoordelijkegemeldwordenbijhetCBP.IneenvoorafgaandonderzoektoetsthetCBPderechtmatigheidvandeverwerkinginverbandmetdebijzondererisico’sdieeenheimelijkewaarnemingmetzichbrengt.
Actie naar aanleiding van het resultaat van de vergelijking
Aanhetsignaaldateenkentekenisherkendzaldirectgevolgmoetenwordengegeven.Uitvoeringgevenaandecontrolerendetaakisimmershetdoelvandezevergelijkingvangegevens,zowelvoorwatbetreftdepolitiegegevensalsvoordetervergelijkingaangebodenanderepersoonsgegevens.Voordebetrokkenemoetinditstadiumduidelijkzijnopgrondwaarvanhijwordtstilgehouden.Depolitiekanniethaarbevoegdhedenaanwendentenbehoevevaneenhitopeenpersoonsgegevenafkomstigvandeandereoverheidsorganisatie.Debevoegdheidvoordepolitieomopbasisvanartikel160WVW‘94motorvoertuigenstiltehoudenisnietbedoeldvoordesituatiewaarindevergelijkingmeteenWbpgegeveneenhitoplevert.49Ditisaandeoverheidsorganisatiedieinhetaangegevengevaldetaakheeftdecontroleuitteoefenenenhandhavendoptetreden.DitvereistbijdeANPRactiedeaanwezigheidvanvertegenwoordigersvandieorganisatie.
Conclusie
Hetkanmaatschappelijkgezienwenselijkzijndatoverheidsorganisatiessamenwerkeninhuntoezichthoudendetaken.Deverschillendegegevensstromenmoetenechteropgrondvanhetzorgvuldigheidsvereistegescheidengehoudenwordentervoorkomingvanvermengingvangewonepersoonsgegevensmetpolitiegegevens.Tweescenario’sdoenzichhierbijvoor.Deeersteisdatdepersoonsgegevensvanafhetmomentvanscannenvandekentekensapartwordenverwerktvandepolitiegegevens.DeandereoverheidsorganisatiedientdanopgrondvandeWbpeengrondslagvoordegeheleverwerkingtehebben,duszowelvoorhetscannenvankentekensalsvoorhetverwerkendaarvantenbehoevevanhaartaak.Hettweedescenariohoudtindatkentekens,dieinhetkadervandeuitvoeringvandepolitietaakzijngescand,verstrektwordenaandeandereoverheidsorganisatie.DezeverstrekkingdienttevoldoenaandevoorwaardendiedaarvoorindeWpgzijngesteld.ErdientondermeereengrondslagindeWpgaanwezigtezijn.UitzoweldeWpgalsdeWbpvolgtdatgescandekentekensdieniettoteenhitleidendirectvernietigdmoetenwordenwegenshetontbrekenvandenoodzaakdezelangerteverwerken.Deandereoverheidsorganisatiemoetinbeidegevallenbeschikkenovereeneigenbevoegdheidtotcontrole.Ookbijdezeverwerkingmoeternadrukkelijkaandachtzijnvoordekwaliteitvandegegevens,maarookvoordeinformatieverplichtingjegensbetrokkenen.
49 Onderzoekinzet‘Catchken’,prof.mr.P.A.M.Mevis,Rotterdam27oktober2005;Mevisgaatinditonderzoekuitvandesituatiedatveelplegersonderwerpzijnvanhetgebruikvancatchken.Hijconcludeertdatergeenbevoegdheidbestaatdiedebestuurderertoedwingthetvoertuigstiltezettenoftedoenhoudennaaraanleidingvaneenhit.“DebevoegdheiddaartoeuitdeWVW‘94isnietbedoeldvoorinzetinhetkadervande‘Catchken’.Hetdoenstopzettenenstilhoudenvanhetvoertuigzalopbasisvanvrijwilligheid(moeten)geschieden”.
v uitgangsPunten voor samenwerking van Politie met andere overheidsorganisaties
�
�
�
��ANPR - De toepassing van automatische kentekenherkenning door de politie
�� CBP Richtsnoeren
� Inleiding 35
2 Maatregelen door betrokkenen 35
3 Bemiddeling of onderzoek door het CBP 35
4 Handhaving door het CBP 36
HANDHAVING EN DE ROL VAN HET CBP
VI
��ANPR - De toepassing van automatische kentekenherkenning door de politie
Inleiding
VerantwoordelijkendieinstrijdhandelenmethetbepaaldeindeWpgenWbpkunneninrechtewordenaangesproken.Betrokkenenhebbeneenaantalmogelijkhedenomzelfhunrechttehalen,zowelopgrondvandeWpgendeWbp,alsopgrondvandeAlgemenewetbestuursrecht(Awb).DaarnaastheefthetCBPalstoezichthoudereenaantalbestuursrechtelijkemogelijkhedenomtehandhavenophetbepaaldeindeWpgenWbp:eenboetebevoegdheid,maarookhettoepassenvanbestuursdwangenhetopleggenvaneenlastonderdwangsom.
Maatregelen door betrokkenen
AandeWpgendeWbpkaneenbetrokkenerechtenontlenenindienhijmeentdatzijnpersoonsgegevensonrechtmatigwordenverwerkt.50Indeeersteplaatskanhijzijnrechtopinzagevanhembetreffendegegevensuitoefenen.Vervolgenskanhieropeenverzoektothetverbeteren,aanvullen,verwijderenofafschermenvandiegegevensvolgenindiendezegegevensfeitelijkonjuist,voorhetdoelvandeverwerkingonvolledigofnietterzakedienendzijndanwelinstrijdmeteenwettelijkvoorschriftwordenverwerkt.Mochtnietaandergelijkeverzoekenkunnenwordenvoldaan,dansteltdeverantwoordelijkedebetrokkeneschriftelijkengemotiveerdinkennisvandeweigering.
Eenbeslissingopeeninzageverzoekofeenverzoektothetverbeteren,aanvullen,verwijderenofafschermenvandiegegevensiseenbesluitindezinvandeAwb.Dithoudtindatdebetrokkenezichkanwendentotdebestuursrechterindiendeverantwoordelijkenietreageertofweigertaaneenverzoektevoldoen.
Bemiddeling of onderzoek door het CBP
HetCBPkaningevolgedeartikelen47Wbpen29,tweedelid,Wpgbemiddelenbijgeschillenoverondermeerhetverkrijgenvaninzageinpersoonsgegevensenhetverbeteren,aanvullen,verwijderenofafschermenvanpersoonsgegevens.BeroepbijderechterkannogwordeningesteldnadatdebetrokkenevanhetCBPberichtheeftontvangendatdebehandelingvandezaakisbeëindigd,totuiterlijkzeswekennadattijdstip.HetCBPkanineengeschileenrechterlijkeinstantievanadviesdienen.
OokkanhetCBPopgrondvaneenklachtvaneenbelanghebbendeofopeigeninitiatiefeenonderzoekinstellennaardenalevingvandeWbpenWpg.Ditvolgtuitdeartikelen60Wbpen35,tweedelid,Wpg.DaarbijkanhetCBPzijntoezichthoudendebevoegdhedeninzetten,waarbijeenverantwoordelijkeverplichtisallegevraagdemedewerkingteverlenen.HetCBPkaninlichtingenvorderen,inzagevordereningegevens,zakenenmiddelenonderzoeken(waarondercomputerapparatuur)enmagruimtesbetreden,waaronderookwoningen.
HetaantalbijhetCBPaangedragenzakenendecomplexiteitdaarvanneemtvoortdurendtoe,terwijldemiddelendiehetCBPterbeschikkingstaanbegrensdzijn.HetCBPkanderhalvenietallezakendiewordenaangebrachtinbehandelingnemenenmoetkeuzesmaken.Bijklachtengebeurtditaandehandvancriteriazoalsdeernstvandeovertreding,dematevanconcreetheidvandeaanwijzingen,eeninschattingvandejuridischehaalbaarheidendedoorhetCBPteinvesterencapaciteitenmenskracht,maarvooralookdeverwachtingoverdepotentiëlepreventievewerkingdievanhandhavingineenspecifiekgevalzaluitgaan.5�
50 Deartikelen25totenmet31Wpg,deartikelen35totenmet39Wbpenartikel45Wbp.5� VoormeerinformatieoverdedoorhetCBPgehanteerdeselectiecriteriabijdeuitoefeningvanzijnwerkzaam
hedenwordtverwezennaar‘UitgangspuntenenbeleidsregelswerkwijzeCBP’,Staatscourant,4oktober2004,nr.190,ookgepubliceerdopwww.cbpweb.nl.
�
�
�
�� CBP Richtsnoeren
Handhaving door het CBP
IndiendeWpgofWbpnietwordtnageleefd,kanhetCBPbestuursdwangtoepassen.52Onderbestuursdwangwordtverstaanhetdoorfeitelijkhandelenoptredendooreenbestuursorgaantegeneenillegalesituatie,doorgaansopkostenvandeovertreder.
OokkanhetCBPeenlastonderdwangsomopleggen.Ditvolgtuitartikel5:32,eerstelid,Awb.Eenlastonderdwangsomkanbijvoorbeeldinhoudendateenverantwoordelijkeeengegevensverwerkingmoetaanpassenofstakenopstraffevaneendwangsomvaneenbepaaldbedragperdag.Alsdeverantwoordelijkenietvoldoetaandelast,kanhettebetalengeldbedragforsoplopen,toteenvoorafvastgesteldmaximumbedrag.
Eenverantwoordelijkeriskeerttenslotteooknogeenbestuurlijkeboete,ondermeervoorovertredingvandemeldingsplicht(deartikelen27en28Wbp)danweldeprotocolplicht(artikel32Wpg).Opgrondvanartikel75Wbpkanhetovertredenvandemeldingsplichtookuitmondenineenstrafrechtelijkesanctie,indienhetCBPnoggeenbestuurlijkeboetevoorhetzelfdefeitheeftopgelegd.
52 Artikel35,tweedelid,Wpgendeartikelen61en65Wbp.
vi handhaving en de rol van het CBP
�
��ANPR - De toepassing van automatische kentekenherkenning door de politie
�� CBP Richtsnoeren
SuMMARY
��ANPR - De toepassing van automatische kentekenherkenning door de politie
Through the use of Automatic Number Plate Recognition (ANPR), the police can automatically compare scanned number plates with number plates that are stored in files. The stored number plates are there-fore already in the possession of the controller. If there is a ‘hit’, the police can immediately take effective action: seize a car or collect a fine. Within the context of its day-to-day police task, the police force has already been using ANPR in practice for some time, although the legal aspects of ANPR have not yet fully crystallised. There may also be dif-ferences in application between the various police forces.A lack of clarity with respect to legislation and regulations can adversely affect the protection of perso-nal data collected through the use of ANPR. This publication from the Dutch Data Protection Authority (Dutch DPA) [College bescherming persoonsgegevens (CBP)] provides concrete substance to the statu-tory requirements for the correct and careful processing of personal data that must be observed during the implementation of ANPR.
Starting points concerning the use of ANPR• ANPRisamethodforautomatedrecognitionandcomparisonofscannednumberplatesforthe
performanceofthedaytodaypolicetask.• Ahitisasignalthatascannednumberplateisstoredinacomparisonfile.• Thecomparisonfileisacollectionofselectednumberplateswhichhastobeuptodateandcorrect.• Entryinthecomparisonfilehastobejustified.• Ahitleadstodirectactionenhancingtheeffectivenessoftheperformanceofthedaytodaypolice
task.• Ahitaddsinformationtothenumberplatestoredinthecomparisonfile.Ifanumberplatewhichis
storedinthecomparisonfileisnotscanned,thisalsoprovidesinformation.• Nohitsarescannednumberplateswhichhavenotleadtoapositiveresultafterbeingchecked
againstthecomparisonfile.
Data selection• Theprocessingofunlimiteddatacollectedfortheperformanceofthedaytodaypolicetaskisnot
inaccordancewiththelaw.• Thestartingpointisthatimmediateactiontakesplaceonthebasisofahit.• Thisrequires,inadditiontosufficientcapacitytoperformtheseactions,aconsideredselectionof
numberplatesthatcanbeincludedinthecomparisonfileforthepurposeoftheperformanceofthedaytodaypolicetask:thesubstanceassignedtothepolicetaskwithrespecttoanactionwilldeterminetheselectionofdataperANPRimplementation.
• Numberplatescanbeselectediftheyhavearelationwithalertedvehiclesorpersons.• TheimplementationofANPRforthepurposeoftracingnumberplatesbelongingtopersonswho
areknowntothepoliceisonlyallowedifthepersonsknowntothepolicehavebeenalertedinconnectionwithaspecificandcurrentsuspicionorifitconcernssuchasituationthatitwouldbeintheinterestofpublicorderthatapersonorpersonsknowntothepolicearetraced.
• Thequalityofthedatatobeselectedisofcrucialimportance.Carefulprocessingofdatarequiresthatuseismadeofacomparisonfilewiththemostrecentdata.
Processing scanned number plates• HitsproducedbyANPRcanbeprocessedaslongastheyarenecessaryforthepurposeforwhich
theyhaveprocessed,namelytoenrichtheexistingdata.• Thedatamustbedestroyediftheneedfortheirprocessingends.• Furtherprocessingofhitsforotherpurposesisonlyallowedifthisisprovidedforbylaw(theWet
politiegegevens(Wpg)[PoliceDataAct]).• Scannednumberplatesthatdonotleadtoapositiveresultaftercomparison,thesocallednohits,
mustimmediatelybedestroyed.Thisalsomeansitisnotallowedtostorethemforinvestigationsthathavenotyetbeeninstituted.
• Scannednumberplatesthathaveledtoinformationenrichmentafterthenumberplatecomparison,bothinthecircumstancethatahitwasproducedandinthecircumstancethatthewantednumberplatedidnotpassby,canbeusedforfurtherprocessingiftheconditionssetinthatrespecthavebeencompliedwith.
�0 CBP Richtsnoeren
• Storingdatathathaveledtoenrichmentofinformationiswrongfulifthistakesplacesolelyforthepurposeofinvestigationsthathavenotyetbeeninstituted.
• Patternscanonlybeestablishedonthebasisofaggregateddataafterthescanningofnumberplateshastakenplace.Ariskassessmentcansubsequentlybereasontoundertaketargetedaction.
Cooperation between the police and other government bodies• DataprocessedbythepoliceduringanANPRactionarepolicedatatowhichtheWpgapplies.• TheWetbeschermingpersoonsgegevens(Wbp)[DutchDataProtectionAct]appliesifothergo
vernmentbodies,intheproperfulfilmentoftheirpubliclawduties,wishtocheckdataagainstpassingcars.
• WpgandWbpdatamustbeprocessedinstrictseparation.• Ifanothergovernmentbodyhasgroundsforscanningnumberplates,therewillbeaseparateWbp
process,fromthemomentofscanningtotheresult,forwhichtherelevantgovernmentbodywillbearresponsibility.
• Ifthepoliceforceprovidesscannednumberplatestoothergovernmentbodies,thisshouldbeinaccordancewiththeWpgandtheconditionsonthebasisofthislaw:theWpgmustprovidegroundsfortheprovision,wherebythesubstantialpublicinterestmustbetakenintoconsideration.
• BoththeWpgandtheWbpprovidethatscannednumberplatesthatdonotproduceahitmustbedestroyedimmediately.
• Itappliestobothseparatecomparisonfilesthatthedatamustbeofgoodquality:uptodate,correctandnotexcessive.
Sanctions• ResponsiblepartiesthatviolatetheprovisionsoftheWpgandtheWbpmayfacelegal
consequences.• Thereareanumberofoptionsopentointerestedpartiestoobtainjusticeforthemselves,onthe
groundsoftheWpgandtheWbpaswellasonthegroundsoftheAlgemenewetbestuursrecht(Awb)[GeneralAdministrativeLawAct].
• Inaddition,theDutchDPAhas,initssupervisorycapacity,severaloptionsunderadministrativelawtoenforcetheprovisionsoftheWpgandtheWbp.Theseincludemeasuressuchasimposingpenalties,imposinganadministrativeorderandimposingordersforperiodicpenaltypayments.
SUMMARY
Samenvatting 2
Inleiding 6
I ANPR door de ogen van het CBP 8 1 Inleiding9 2 Efficiëntieeninformatievoorziening:aanleidingvoor
toepassingvanANPR9 3 Kernvragen9 4 ANPRendetoepassingdaarvan10 5 Directeactie10
II Wettelijk kader 13 1 Inleiding13 2 Politietaak13 3 Wetpolitiegegevens14 4 Verstrekkingvanpolitiegegevens17 5 Wetbeschermingpersoonsgegevens18
III Basistoepassing van ANPR 21 1 Uitvoeringvandedagelijksepolitietaak21 2 OmvangvanANPR-verwerkingeninverbandmet
deuitvoeringvandedagelijksepolitietaak21 3 Geendirecteactie21 4 Selectievangegevens22 5 Conclusie23
IV Resultaten van de vergelijking 27 1 Resultaatvandevergelijking:hit27 2 Verdereverwerkingvangegevens27 3 Resultaatvandevergelijking:geenhit28 4 Verdereverwerkingtenbehoevevannogniet
bestaandeonderzoeken28 5 Patroonherkenning28 6 Conclusie29
V Uitgangspunten voor samenwerking van politie met andere overheidsorganisaties 31
1 Consequentiesvandesamenwerking31 2 ScheidingvanWpg-enWbp-verwerkingen31 3 Informatieplicht32 4 Actienaaraanleidingvanhetresultaatvandeverge-
lijking32 5 Conclusie32
VI Handhaving en de rol van het CBP 34 1 Inleiding35 2 Maatregelendoorbetrokkenen35 3 BemiddelingofonderzoekdoorhetCBP35 4 HandhavingdoorhetCBP36
Summary 38
Het College bescherming persoonsgegevens houdt onder de Wet bescherm-
ing persoonsgegevens toezicht op de naleving van wetten die het gebruik van
persoonsgegevens regelen. Onduidelijkheid over wet- en regelgeving kan ten
koste gaan van de bescherming van de gegevens van burgers. Daarom geeft
het College in zijn Richtsnoeren ten behoeve van toepassing in de praktijk
nadere invulling aan de geldende wettelijke normen.
Automatische nummerplaatherkenning, ANPR, maakt het voor de politie
mogelijk bij het scannen van kentekens persoonsgegevens te vergelijken met
bestaande politiebestanden. ANPR wordt door de politiekorpsen ontwikkeld
en toegepast zonder dat de juridische aspecten ervan zijn uitgekristalliseerd.
In deze Richtsnoeren geeft het CBP zijn standpunt over de toepassing van
ANPR in de praktijk.
Deze Richtsnoeren zijn gepubliceerd in de Staatscourant van 14 juli 2009.
colofon
ANPRDe toepassing van automatische kenteken-herkenning door de politieCollegebeschermingpersoonsgegevens,DenHaag,juli2009.
©Nietsuitdezeuitgavemagwordenverveel-voudigden/ofopenbaargemaaktdoormiddelvandruk,fotokopie,microfilmofopwelkewijzedanook,zondervoorafgaandeschriftelijketoestemmingvanhetCollegebeschermingpersoonsgegevens.
INHOUD
Postbus 93374 2509 AJ Den Haag e-mail [email protected]
www.cbpweb.nlwww.mijnprivacy.nl
CBP Richtsnoeren
ANPRDe toepassing van automatische kentekenherkenning
door de politie
juli 2009