Carine Bosmans V33G09 - wondzorg.net · 27/02/2018 5 3 factoren die aanleiding geven tot een...

27/02/2018

1

RICHTLIJNEN BIJ EEN DIABETISCHE VOET

Wondcongres Torhout

Bosmans Carine

RICHTLIJNEN BIJ EEN DIABETISCHE VOET� Bosmans Carine

� Verpleegkundige heelkundige afdeling

� Algemeen ziekenhuis Sint-Maria te Halle

� Opleiding postgraduaat wondzorg

WIST JE DAT:

“Alles samengenomen, zijn er ruim 1 miljoen ruim 1 miljoen ruim 1 miljoen ruim 1 miljoen Belgen met hoge Belgen met hoge Belgen met hoge Belgen met hoge bloedsuikerwaarden, type bloedsuikerwaarden, type bloedsuikerwaarden, type bloedsuikerwaarden, type 2,2,2,2,die in aanmerking komen voor de preventie preventie preventie preventie

en behandelingen behandelingen behandelingen behandeling van diabetes of verwikkelingen.” (diabetes liga 2018, z.p.)

27/02/2018

2

INHOUD

� Definitie

� Waarom richtlijnen?

� 3 factoren die aanleiding geven tot een diabetische voet

� Symptomen en classificatie van een diabetische voet

� Drukontlasting

� Voorzorgsmaatregelen

� Charcot voet

� Onderzoeken

� Infectie diabetische voet

� Behandeling

DEFINITIE

� Groot risico op ontwikkelen van voetproblemen en voetulcera

� Gevolg: � een vermindering van de pijnzin en bloeddoorstroming in de voeten

� standsafwijkingen van de kleine gewrichten

� Infecties � uitbreiding bot/bloedbaan

� Conclusie:

Een voetaandoening: perifere neuropathie, perifeer vaatlijden en verminderde gewrichtsmobiliteit

WAAROM RICHTLIJNEN?

Doel:

� Leidraad voor de volgende 2 jaar

� Diabetische voetulcus

� Charcot voet

� Amputaties en verlies van mobiliteit

� Nieuw wetenschappelijk bewijs

� Verschillende studies

Kwaliteit

27/02/2018

3

WAAROM RICHTLIJNEN?Hoe:

� Initiatief v/d Nederlandse internisten vereniging ( NIV)

Inhoud:

� Onderzoek ter preventie & organisatie zorg

� Diagnostiek en behandeling van diabetische wonden

� Corrigeren van de metabole-regulatie � comorbiditeiten�

voedingstoestand perfectioneren

� Behandeling PAV en voetinfectie

� Wondgenezing

� Diagnostiek en behandeling van ACN

DE SIMMS CLASSIFICATIE

•( laag risico): geen verlies PS of PAV en geen

tekenen van PAV Simm’s 0

•( licht verhoogd risico): Verlies PS of tekenen

van PAV zonder aanwijzingen van lokaal

verhoogde druk

Simm’s 1

•( hoog risico): Verlies van PS gecombineerd met

en/of PAV en met of zonder tekenen van lokaal

verhoogde druk

Simm’s 2

•(sterk verhoogd risico): Ulceraties of amputatie

in de voorgeschiedenis, inactieve Charcot voet

met gevaar tot nierfalen of nierfunctie met als

het toepassen van dialyse

Simm’s 3

INHOUD

� Definitie




� Drukontlasting


� Charcot voet

� Onderzoeken


� Behandeling

27/02/2018

4

3 FACTOREN DIE AANLEIDING GEVEN TOT EEN DIABETISCHE VOET

1. Neuropathie van perifere zenuwen (

zenuwaantasting)

2. Limited joint mobility (LJM)

3. Vasculaire problemen


1. Neuropathie van perifere zenuwen ( zenuwaantasting)

A) Sensorische neuropathie

Foto 1:


1. Neuropathie van perifere zenuwen = zenuwaantasting

A) Sensorische neuropathie

� Beschadiging v/d gevoelszenuwen

� Typsiche symptomen

�Verlies van de fijne tastzin

�Gevoel van tintelingen

�Jeuk

�Nachtelijke kuitkrampen

� Gevolg: geen gevoel van wrijving- en drukpunten

27/02/2018

5


B) Motorische neuropathie

Foto 2

Foto 3:


B) Motorische neuropathie

� Aantasting van de motorische zenuwen thv ruggenmerg

� Typische symptomen:�Verlies van kracht

�Atrofie v/d kleine voetspieren

�Beschadiging van de motoriek van de voet

� Gevolg: hamertenen, loopstoornissen, verhoogde druk v/d metatarsaalkoppen , callus en eelt

� later stadium: kleine bloedingen en zweertjes (middenvoetsbeentjes)


C) Autonome neuropathie

Foto 4: Foto 5:

27/02/2018

6


C) Autonome neuropathie

� Complex systeem in lichaam �Regelen bloedregulatie

� Regelen zweetproductie, bloeddruk en darmen

� Typische symptomen:

�Droge schilferachtige huid, verminderde zweetsecretie

�Fissuren & Kloven

� Bloedstroom regulatie veranderen � warme voet

�Infectie

�Osteoporose



= Mindere gewrichtsbeweeglijkheid

� Slechte doorbloeding weefsels

� Pijnlijk

� Verstijving voetgewrichten

� Glycolisatie v/d collageenvezels

� Ligamenten: � stugger & stijver

Prayer’sSign

Foto 6:



� Druk op de metatarsaalkop en dikke teen

Foto 7:

Foto 8:

27/02/2018

7


3. Vasculairrrre

problemen

Micro-

angiopathie

Macro-

angiopathie

Schade haarvaten en arteriolen.Glucosegehalte verhoogdZuurstofgebrekNefropathie & retinopathie

Beschadiging vaatwandenIschemie tot gangreenKoude voeten (verminderde pulsaties)Atheriosclerose

DiabetesDiabetesDiabetesDiabetes

Neuropathie

Sensorisch

Overdruk

Motorisch Autonoom

Trauma

Ulcus

Infecti

e

AmputatieAmputatieAmputatieAmputatie

LJM Angiopathie

Macro Micro

Ischemie

Ulcus

CTheunissen, M. (z.d.). Een diabetisch voetprobleem opsporen: taak voor de verpleegkundige? Mimi Theunissen Diabetesverpleegkundige. Geraadpleeg op 3 februari 2018, via http://docplayer.nl/64906274-Een-diabetisch-voetprobleem-opsporen-taak-voor-de-verpleegkundige-mimi-theunissen-diabetesverpleegkundige.html

INHOUD

� Definitie




� Drukontlasting


� Charcot voet

� Onderzoeken


� Behandeling

27/02/2018

8

SYMPTOMEN EN CLASSIFICATIE VAN EEN DIABETISCHE VOET

1. Symptomen

� Droge voeten & kloven

� Weinig gevoel/tintelingen in de onderbeen

� Geen pijn

� Koude voeten

� Kleine wondjes/ulcera

� Weinig tot geen pulsaties

� Verkleuringen

� Klauwtenen/ voetafwijkingFoto 9:

SYMPTOMEN EN CLASSIFICATIE VAN EEN DIABETISCHE VOET2. Classificatie

�Van wagner•Intacte huid, geen ulcus, botafwijkingen:

klauwtenen, ingezakte middenoetsbeentjes,

Charcot voet & hyperkeratose

Graad 0

•Oppervlakkige ulcus, oppervlakkig en enkel

de dermis is aangetast(thv metatarsaalkop)Graad 1

•Ulcus breidt uit naar het bot, de ligamenten,

de pezen, gewrichtskapsel of de fascia.

Geen abces of osteomyelitis

Graad 2

•Beschadiging van de diepere weefsels met

osteomyelitisGraad 3

•Gangreen van 1 of meerdere tenen of hiel of

tot zelfs afsterven van de voorvoetGraad 4

•Gangreen van het grootste gedeelte van de

voet ( droog of vochtig)Graad 5


2. Classificatie

� Armstrong (voetulcera)

•Genezen ulcusGraad 0

•Oppervlakkige ulcera

•Geen aantasting bot/gewrichtGraad 1

•Ulcus

•Kapsel en pezenGraad 2

•Doordringen ulcus � gewricht/botGraad 3

27/02/2018

9


2. Classificatie

Bij elke graad wordt ook een letter aangekoppeld, namelijk

•Geen infectie of ischemieStadium A

•Infectie

•Geen ischemieStadium B

•Ischemische ulceraStadium C

•Aanwezigheid infectie en ischemieStadium D

INHOUD

� Definitie




� Drukontlasting


� Charcot voet

� Onderzoeken


� Behandeling

DRUKONTLASTING

Dragen van degelijke schoenenDragen van degelijke schoenenDragen van degelijke schoenenDragen van degelijke schoenen

A) Richtlijnen naar aangepast schoeisel

� Overmatige drukzones ontzien

� zijdelingse druk

� Stabiliseren van misvormde voeten

� Bewegen van gewrichten beperken

27/02/2018

10

DRUKONTLASTING

B) Hoe kies je een degelijke schoen?

Beginfase:

� Passende schoen (schok & absorberende zool)

� Juiste vorm en maat

� Correcte breedte en lengte schoen ( cm voorzien )

� Veters

� Diepere schoenen (steunzool of orthese)

� Totaal contact orthese

Foto 13:

Foto 14:

DRUKONTLASTING

Foto 10:

Foto 11:

Foto 12:

DRUKONTLASTING

B) Hoe kies je een degelijke schoen?

Na de operatie:

� speciale schoen (open/gesloten teenbox)

Ischemische voetulcera:

� Wondgenezing

� Drukontlasting

� Op maat d.m.v. gipsafdruk (Totale Contact Cast)

27/02/2018

11

DRUKONTLASTINGVoorbeeld: TCC

Foto 15:Foto 16:

DRUKONTLASTINGFoto 28:

INHOUD

� Definitie




� Drukontlasting


� Charcot voet

� Onderzoeken


� Behandeling

27/02/2018

12

VOORZORGSMAATREGELEN

� Controle voeten

� Controle op blaren en wondjes � contacteer arts

� Nagels recht afknippen/pedicure of podoloog

� Voeten dagelijks wassen(deppen) met lauw water

� Voetcreme/olie geen vette zalf �Vb.: Ureum 5,0 gr, melkzuur 1,0 gr

� nooit blootvoets lopen (kousen zonder naden)

� Eelt en likdoorns verwijderen (podoloog)

� Opvolging van de bloedsuikerspiegel

� Geen schoen kopen op einde v/d dag � gezwollen voet

CHARCOT VOET

Charcot voet:Charcot voet:Charcot voet:Charcot voet:

� Franse neuroloog Jean Martin Charcot ( 1825-1893 )

� Zenuwbeschadiging

� Verandering bloedstroom

� Osteoporose

� Vervorming voetwortel

Beginfase:

� Verstuiking, cellulitis, acute jicht, veneuze trombose

CHARCOT VOET

Charcot voet:Charcot voet:Charcot voet:Charcot voet:

Foto 18:

Foto 17:

27/02/2018

13

CHARCOT VOET

Acute Charcot neuroAcute Charcot neuroAcute Charcot neuroAcute Charcot neuro----osteoosteoosteoosteo----arthropathiearthropathiearthropathiearthropathie (ACN)(ACN)(ACN)(ACN)

� Diabetische polyneuropathie = destructie voetskelet

Kenmerken:

� Lokale, steriele inflammatie met botresorptie

� Meerdere fracturen

� Dislocatie

� Recidiverende voetulceraties

� Beperkte mobiliteit

CHARCOT VOET

Charcot voet Charcot voet Charcot voet Charcot voet stadiumstadiumstadiumstadium: (Eichenholtz-classificatie)

•Warmte & zwelling.

•Rx: geen afwijkingen

• MRI: beenmergoedeem

Stadium 0

•Warmte , zwelling, erytheem en hypermobiliteit

•Rx: osteopenie/fragmentatie (sub) luxatie v/d

gewrichten

Stadium 1

• van zwelling, roodheid en warmte

•Rx: clerosering van fragmenten & aansluiting (fusie)

van fracturen

Stadium 2

•Verstijven voet met gestabiliseerde misvorming

•Geen teken: warmte, roodheid en zwelling

•Rx: handhaving van fracturen (consolidatie)

Stadium 3

CHARCOT VOET

Foto 19:Foto 20:

27/02/2018

14

CHARCOT VOET

Richtlijnen charcot voet: (National Institute for Health and Care Excellence ( NICE)

� Doorverwijzen: ziekenhuis/consult multidisciplinair voetenteam

� Lichamelijk onderzoek

� Bloedonderzoek inflammatieparameters

� Radiografie van beide voeten�MRI-scan

�SPECT-scan

� Immobiliseer de aangedane voet

� Aanleggen van een TCC door een professionele gipsverbandmeester.

� Chirurgische ingrepen: arthrodese

INHOUD

� Definitie




� Drukontlasting


� Charcot voet

� Onderzoeken


� Behandeling

ONDERZOEKEN, METEN IS WETEN� Mono filament 10 g ( protectieve sensibiliteit vast te leggen)

Foto: 21Foto 22:

27/02/2018

15

ONDERZOEKEN� Testen van perifeer arterieel vaatlijden ( PAV) � hand Doppler aanhoren van de vaattonen

Ultra geluidsgolven

Foto 23:

ONDERZOEKENMeten van de enkel/armindex (EAI)

� Lager 0,8 = vernauwing

� Hoger 1,1 = geen vernauwing

Foto 24:

ONDERZOEKEN

Meten van de huidtemperatuur bij een diabetische voet

Foto 25: Foto 26:

27/02/2018

16

INHOUD

� Definitie




� Drukontlasting


� Charcot voet

� Onderzoeken


� Behandeling

INFECTIE DIABETISCHE VOET

� Infectie = kolonisatie van een pathogene micro-organismen

Kenmerken:

�Lokaal : Lokaal : Lokaal : Lokaal : Erytheem, warmte, zwelling, geur

� Oedeem en Pijn (weinig tot geen)

� Hyperglycemie( Ontregeld: infectie)

� Pus/ etter/ exsudaat

� Algemeen: Algemeen: Algemeen: Algemeen: WBC , Stijging CRP, Temperatuur stijging, sepsis

� Brokkelig en verkleurd granulatieweefsel

� polymicrobieel (dieper gelegen wonde) botcontact, cellulitis, lymfangitis


•Geen aanwezigheid van symptomen en infectieGraad 0

•Oppervlakkige infectie � geen aantasting

omliggende weefsels en geen systemische

tekenen

Graad 1

•Erytheem kleiner dan 2cm

•Vb: oedeem, warmte, enz…Graad 2

•Optreden van systemische inflammatie

•SIRS: inflammatory response syndrome)Graad 3

27/02/2018

17


Foto 27:


Behandeling:

�Systemische inflammatie controleren

� Debridement

� Radiografie (diepere ulcus)

� MRI of bot scan (abces/osteomyelitis)

� Diepe wondkweek thv wondbodem

� Systemische antibiotica: Augmentin, Tazocin enz.

� Glucosespiegel

INHOUD

� Definitie




� Drukontlasting


� Charcot voet

� Onderzoeken


� Behandeling

27/02/2018

18

BEHANDELING

Vertraagde wondgenezing:

� Verlies mobiliteit

� Verhoogde morbiditeit Groot gamma wondproducten

� Verlies kwaliteit

BEHANDELING

A) A) A) A) DebriderenDebriderenDebriderenDebrideren::::

� Autolytisch debridement:

� Biologische debridement

� Chirurgisch debridement

� Enzymatisch debridement

� Mechanisch debridement

� Osmotisch debridement

BEHANDELING

B) Negatieve druktherapie (B) Negatieve druktherapie (B) Negatieve druktherapie (B) Negatieve druktherapie (NegativeNegativeNegativeNegative pressurepressurepressurepressure WoundWoundWoundWound TherapyTherapyTherapyTherapy System)System)System)System)

� Hanteren sub-atmosferische druk in de wonde

C) C) C) C) Hyperbare Hyperbare Hyperbare Hyperbare zuurstoftherapiezuurstoftherapiezuurstoftherapiezuurstoftherapie

� 100% zuurstof toedienen

27/02/2018

19

BEHANDELING

Protocol

Geïnfect. wond

Necrose bestrijden

Fibrinereinigen

Granulatiebeschermen

BEHANDELING

Wondverzorging:Wondverzorging:Wondverzorging:Wondverzorging:

� Bloedtoevoer controleren

�Mechanisch reinigen

� Verwijderen eelt/hyperkeratose

� Elimineren necrotisch weefsel, bacteriën, afbraakproducten

� Debrideren

� lokaal antiseptica (Povidone joodalcool)

� Vochtig wondmilieu & goed contact wondbodem

� Huidbescherming

� Geen occlusief verband (infectie)

BEHANDELING

Eigenschappen wondverband:Eigenschappen wondverband:Eigenschappen wondverband:Eigenschappen wondverband:

� Absorberen wond exsudaat/geen lekkage

� Bescherming trauma en infectie

� Vochtig wondmilieu

� wondheling stimuleren

� Antimicrobieel (Ag)

� Bacteriën/kiemen -> niet doordringen

� Kosteneffectief

TIME TIME TIME TIME principeprincipeprincipeprincipe

27/02/2018

20

BEHANDELING

Eigenschappen wondverband:Eigenschappen wondverband:Eigenschappen wondverband:Eigenschappen wondverband:

� Anti allergisch/huidvriendelijk (vrij van toxische stoffen)

� Semi permeabel membraan

� Thermische isolatie ( 30g, geen groei meer)

� Debriderend (autolytisch, osmotisch, enzymatisch of mechanisch)

� Niet inkleven/geen pijn bij verwijderen/comfortabel

� PH laag (tss 3 en 5)

� Reduceren van MMP’S

� Anti oxidans

BESLUIT

� Bestrijding infectie en systemisch antibiotica geven

� Wanneer er een infectie aanwezig is dan zeker geen occlusief verband aanleggen

� Wondomgeving beschermen met een polyurethaanfilm

� Debridement (necrose verwijderen)

� Oxygenatie

� Drukontlasting

� Wondbehandeling

� Glycemieregeling

� Totale en internistisch behandeling

� Preventie om recidief te voorkomen

BESLUIT

Bedankt voor uw aandacht

Zijn er nog dingen die ik voor u kan verduidelijken?

27/02/2018

21

BIBLIOGRAFIEFoto 1: 8 Types and Causes of Polyneuropathy. (2017). Geraadpleegd op 3 februari 2018, via http://interestingmedical.com/types-and-causes-of-polyneuropathy/2/

Foto 2: Dr. Hardik, P. (2013). Diabetic foot. Geraadpleegd op 3 februari 2018, via

https://www.slideshare.net/drhardikpawar/diabetic-foot-16752724Foto 3: Theunissen, M. (z.d.). Een diabetisch voetprobleem opsporen: taak voor de verpleegkundige? Geraadpleegd op 3 februari

2018, via http://docplayer.nl/64906274-Een-diabetisch-voetprobleem-opsporen-taak-voor-de-verpleegkundige-mimi-theunissen-diabetesverpleegkundige.html

Foto 4: 8 Types and Causes of Polyneuropathy. (2017). Geraadpleegdop 3 februari 2018, via

http://interestingmedical.com/types-and-causes-of-polyneuropathy/2/Foto 5: OMICS International. (2018). Autonomic Neuropathy. Geraadpleegd op 3 februari 2018, via

https://www.omicsonline.org/sweden/autonomic-neuropathy-peer-reviewed-pdf-ppt-articles/Foto 6: Van Mensvoort, M. (2002-2017). Limites joint mobility (LJM, a.k.a. ‘prayer sign’ / cheiroarthropathy. Geraadpleegd op 3

februari 2018, via http://www.handresearch.com/hand-sign-tutor/motorics/limited-joint-mobility.htm

Foto 7: Raja Sabapathy, S. (2016). Healing ulcers and preventing their recurrences in the diabetic foot. Geraadpleegd op 3 februari 2018, http://www.ijps.org/article.asp?issn=0970-

0358;year=2016;volume=49;issue=3;spage=302;epage=313;aulast=SabapathyFoto 8: Dr. Rumbaut, J., & Backaert, D. (z.d.). Diabetes voet problemathiek en wondzorg. Geraadpleegd op 2 februari 2018 via

http://www.zorgtrajectenaalst.be/dpa/pdf/Diabetische%20voet%20apothekers.pdf

Foto 9: Stichting transmurale zorg. (2012). Transmurale richtlijnen diabetische voet. Geraadpleegd op 2 februari 2018 via https://transmuralezorg.nl/images/Wondzorg/Transmurale%20Richtlijn%20Diabetische%20Voet%20december%202012%20e.v..pd

fFoto 10-11-12: Nederlandse Internisten Vereniging. (2017). Richtlijnen diabetische voet. [Onderzoeksrapport]. Utrecht:

Nederlandse Internisten Vereniging.

Foto 13-14-15-16: Orthopedisch Centrum Kortrijk AZ Groeninge. (2015). Schoenen en orthesen voor diabetici. Geraadpleegd op 5 februari 2018 via http://www.ortho-kortrijk.be/nieuw/algemeen/behandelingen/schoenen-en-orthesen-voor-diabetici/

BIBLIOGRAFIE

Foto 17: Charcot Foot Reconstruction 1. (2014). Geraadpleegd op 5 februari 2018 via http://www.footdocsandiego.com/charcot-foot-reconstruction/

Foto 18: The Podiatry Practice. (2013). Neuropathic ulcer under the cuboid following Charcot midfoot collapse. Geraadpleegd op

5 februari 2018 via http://www.podiatrypractice.com.au/diabetic-foot-problems-the-forgotten-complication/diabetes-image-1-charcot-cuboid-ulcer/

Foto 19-20: Olea, R. (2011). Charcot Foot. Geraadpleegd op 5 februari 2018 via https://www.orthopaedicsone.com/pages/viewpage.action?pageId=70811960

Foto 21: Approach to diabetic neuropathy. (2017). Geraadpleegd op 7 februari 2018 via

http://www.cmijournal.org/article.asp?issn=0973-4651;year=2017;volume=15;issue=3;spage=189;epage=199;aulast=KapoorFoto 22: Mistry medical surprise. (z.d.). Geraadpleegd op 7 februari 2018 via http://www.mistrymedical.com/item/496/bailey-

retractable-monofilament-10g--ch533-Foto 23: DAVIS MEDICAL ELECTRONICS. (2018). Summit Doppler LifeDop 250AC ABI Package. Geraadpleegd op 7 februari 2018

via https://www.davismedical.com/Products/Summit-Doppler-LifeDop-250AC-ABI-Package__SDN-ABI-L250AC.aspx

Foto 24: Medische Vakhandel. (z.d.). Huntleigh Ability - automatic ankle-brachial index meter. Geraadpleegd op 7 februari 2018 via https://www.medischevakhandel.nl/en/medische-vakhandel-huntleigh-ability-automatic-ank.html

Foto 25-26: Wijlens A.M., (z.d.). Temperatuurmeting van diabetische voet. Geraadpleegd op 7 februari 2018 via https://www.google.be/search?q=Meten+van+de+huidtemperatuur+bij+een+diabetische+voet&source=lnms&sa=X&ved=0ah

UKEwjXw4WKsZTZAhVHJVAKHVBSC7kQ_AUICSgA&biw=1600&bih=769&dpr=1

Foto 27: Diabetische voeten. (2018). Wondbehandeling. Geraadpleegd op 7 februari 2018 via https://www.diabetische-voeten.nl/wondbehandeling/

Foto 28: Rumbout, j., & Backaert, D. (z.d.). Diabetes voet problematiek en wondzorg. Geraadpleegd op 8 februari 2017, via http://www.zorgtrajectenaalst.be/dpa/pdf/Diabetische%20voet%20apothekers.pdf

27/02/2018

22

BIBLIOGRAFIETijdschrift:

Burssens, P., Verdonk, R., & Goessens, E. (2000). Het malum perforans van de diabetische voet. Tijdschrift voor geneeskunde, 56(11), pp. 813-814.

PDF:Koeck, P., et al. (2015). Diabetes mellitus type 2. [Onderzoeksrapport]. Cebam

Van Waeyenberghe, P. (2004). Het diabetisch voetulcus , preventie en behandeling. [Onderzoeksrapport]. BelgiëAmphi. (z.d.). Limited Joint Mobility (LJM). [Onderzoeksrapport]. Breda: Amphi ziekenhuis

Nederlandse Internisten Vereniging. (2017). Richtlijnen diabetische voet. [Onderzoeksrapport]. Utrecht: Nederlandse InternistenVan Acker, K., & Backaert, D. (2010). Diabetes ulcus: de pedis schaal. [Onderzoeksbrochure]. Gent: de diabetessymposium.

Luyens, V. (z.d.). Diabetische voetwonden. [Onderzoeksrapport]. Gent: arteveldehogeschoolDe Transmurale Richtlijn Algemene Wondzorg regio Haaglanden. (2012). Transmurale richtlijn algemene wondzorg. [onderzoeksrapport]. Den Haag:

Stichting Transmurale ZorgFlour, M. (2016). Diabetes en voetwonden: Typologie, medische en chirurgische behandeling. [Onderzoeksrapport]. Oostende: Vesalius inst.

Internet:

Diabetische voet. (2016). Geraadpleegd op 12 december 2017, via https://www.dokterdokter.nl/aandoening/diabetische-voet/?Dr.Fostier, K. (2011). Neuropathie. Geraadpleegd op 20 december 2017, via http://www.uzbrussel.be/u/view/nl/5256524-Neuropathie.html

Diabetische voet (diabetesvoet), oorzaken, symptomen en behandeling. (2013). Geraadpleegd op 13 december 2017, via http://www.zowerkthetlichaam.nl/3076/diabetische-voet-diabetesvoet-oorzaken-symptomen-en-behandeling/

Boeren Medical. (2013). Diabetes & vaatlijden. Geraadpleegd op 20 december 2017, via http://www.boerenmedical.nl/diabetes-vaatlijdenBohn Stafleu van Loghum. (2017). Wagner classificatie. Geraadpleegd op 20 december 2017, via https://www.nursing.nl/wondindex/wagner-classificatie/

OIM Othopedie. (z.d.). Charcot voet. Geraadpleegd op 26 december 2017, via https://www.oim.nl/lichaamsdelen/voet-enkel-en-hiel/charcot-voet

BIBLIOGRAFIEBohn Stafleu van Loghum. (2017). Nieuwe richtlijn ‘Diabetische voet’ beschikbaar. Geraadpleegd op 26 december 2017, via https://www.nursing.nl/nieuwe-richtlijn-diabetische-voet/Cohaesie. (z.d.). Voetzorg. Geraadpleegd op 13 januari 2017, via http://www.cohaesie.nl/patienten/diabetes-mellitus-type-2/voetzorg/Olvz. (). Het diabetesvoetonderzoek. Geraadpleegd op 13 januari 2017, via https://www.olvz.be/sites/default/files/Eskulaap_olv_ateljee/olv_ateljee_nov_2015_-_het_diabetesvoetonderzoek_info_voor_huisartsen.pdfHartstichting. (z.d.). Enkel-arm index. Geraadpleegd op 14 januari 2017, via https://www.hartstichting.nl/hart-en-vaatziekten/medische-onderzoeken/enkel-arm-indexPedi Sana Hoorn. (z.d.). Wat is een Simms-classificatie? Geraadpleegd op 14 januari 2017, via http://www.pedi-sana-hoorn.nl/simms-classificatie.htmlVan Putten, M. (2015). Diabetische voet en de Simm's classificatie. Geraadpleegd op 20 januari 2017, via https://books.google.be/books?id=i7ooBgAAQBAJ&pg=PA60&dq=diabetische+voet+en+de+simm%27s+classificatie&hl=nl&sa=X&ved=0ahUKEwjHp9yM27fZAhUBKlAKHSjUDQYQ6AEIJzAA#v=onepage&q=diabetische%20voet%20en%20de%20simm's%20classificatie&f=falseOrthopedisch Centrum Kortrijk AZ Groeninge. (2015).5Schoenen en orthesen voor diabetici. Geraadpleegd op 20 januari 2017, via http://www.ortho-kortrijk.be/nieuw/algemeen/behandelingen/schoenen-en-orthesen-voor-diabetici/Diabetischevoeten. (2018). Infectie. Geraadpleegd op 29 januari 2017, via http://www.diabetische-voeten.nl/infectie/Antibiotica beleid bij de diabetische voet en osteomyelitis. (2013). Geraadpleegd op 3 februari 2017, via https://www.huidziekten.nl/antibiotica/antibioticadiabetes.htmRichtlijnen en protocollen diabetische voet. (z.d.). Geraadpleegd op 3 februari 2017, via http://www.startwondverzorging.nl/CONTENT/index.php/gecompliceerde-wonden/diabetische-voet/42-richtlijnen-en-protocollen-diabetische-voetRumbout, j., & Backaert, D. (z.d.). Diabetes voet problematiek en wondzorg. Geraadpleegd op 8 februari 2017, via http://www.zorgtrajectenaalst.be/dpa/pdf/Diabetische%20voet%20apothekers.pdfInstituut voor hyperbare geneeskunde (ivgh). (2017). Hyperbare zuurstoftherapie. Geraadpleegd op 8 februari 2017, via http://www.ivhg.nl/zorgverleners/hyperbare-zuurstoftherapie/Instituut voor hyperbare geneeskunde (ivgh). (2017). De werking van hyperbare zuurstof. Geraadpleegd op 8 februari 2017, via http://www.ivhg.nl/zorgverleners/hyperbare-zuurstoftherapie/werking/

Carine Bosmans V33G09 - wondzorg.net · 27/02/2018 5 3 factoren die aanleiding geven tot een...

Documents

Transcript of Carine Bosmans V33G09 - wondzorg.net · 27/02/2018 5 3 factoren die aanleiding geven tot een...