Burgers Zoo

* de Gelderlander WOENSDAG 17 APRIL 2013

Burgers’ Zoo 100 jaar

Alles over de jarige dierentuin: metonder meer de historie, een feestaard-varken en de Van Hooff-dynastie.

de Enige Echte!Vier het met

De Remia Fritessaus Classic is als lekkerste getest. Hoogste tijd dus voor een feestje met de Enige Echte!Voor meer informatie over Remia Fritessaus, kijk op remia.nl of facebook.com/remiafans

DE GELDERLANDER WOENSDAG 17 APRIL 2013 EXTRA 3

door Miriam Szalata

Grote, in brokstuk-ken uiteengeval-len en met mosbegroeide voer-bakken liggen ineen omheindstukje bos nabij

de Peeskesweg in ’s-Heerenberg.Alsof ze zijn achtergelaten als be-wijs dat daar eens een dierenparkwas gevestigd.Op deze plek, aan de rand vanMontferland, begon honderd jaargeleden de voorloper van Bur-gers’ Zoo in Arnhem. Op 30maart 1913 zette Johan Burgersvoor het eerst voor publiek dedeuren open van wat toen nogFaisanterie Buitenlust heette.Het verhaal over het dierenparkin ’s-Heerenberg begint jaren eer-der, aan het einde van de negen-tiende eeuw. Johan Burgers is sla-ger van beroep en woont metzijn vrouw Marie Erwig boven deslagerij aan de Oudste Poort-straat. Johan, een groot natuur-en dierenliefhebber, begint inzijn achtertuin met het fokkenvan fazanten en Duitse doggen.Rond de eeuwwisseling kan hijzijn verzameling uitbreiden alshij een stuk grond koopt aan dePeeskesweg, waar hij een huisbouwt.„In 1908 gebeurde er iets bijzon-ders”, vertelt zijn achterklein-zoon Alex van Hooff, de huidigedirecteur van Burgers’ Zoo. „Mijnovergrootvader bezocht Hagen-becks Tierpark nabij Hamburg.

Dat was een heel nieuw soort die-rentuin. Het was niet een soortpostzegelverzameling, maar dedieren hadden er de vrijheid. Zewaren met terrassen en grachtenvan elkaar gescheiden. Die dieren-tuin was een enorme inspiratie-bron voor hem.”Na dat bezoek begint Johan na tedenken over een eigen dieren-park. Zijn latere collega’s vanDuitse dierentuinen raden hemdat af. „Hij zou te weinig geldhebben en te weinig kennis”,zegt Van Hooff.Johan is echter een rasonderne-mer en een optimist. Hij laat zichdan ook niet uit het veld slaandoor de negatieve adviezen. Jo-han schaft een grote dierenency-

clopedie aan en laat zich verderinformeren. Na een paar jaar zelf-studie en het maken van plan-nen, is hij zo ver dat hij de stapkan zetten. Hij koopt er een stukgrond bij en legt volières en die-renverblijven aan met eenvoudi-ge rotspartijen. Er komen wol-ven, lama’s, kamelen, herten enAmerikaanse bizons.Het park gaat open. Johan, Marieen hun drie dochters zijn de trot-

se eigenaren van het eerste parti-culiere dierenpark van Neder-land. Later breidt Johan het parkopnieuw uit om er roofdieren tehuisvesten.Alex van Hooff roemt zijn over-grootvader om zijn daadkracht.„Hij heeft altijd doorgezet, hijwas ondernemend. Samen metzijn vrouw, zij had een belangrij-ke rol.”Tien jaar lang gaat het goed, maardan blijkt ’s-Heerenberg niet lan-ger meer de geschikte plek voorhet dierenpark. Van Hooff: „Wehebben uit documentatie ge-haald dat de gemeente de toe-gangsweg naar het park niet wil-de verharden.”Dat schijnt de aanleiding te zijn

voor het vertrek. Maar ook ziet deondernemer in Johan dat ’s-Hee-renberg te afgelegen ligt om hetdierenpark echt groot te latenworden.In 1923 valt het besluit om te ver-huizen naar Arnhem. Alles watuit ’s-Heerenberg is mee te ne-men, gaat ook mee. Van Hooff:„Elk stukje hout, elke krommespijker. Die werd gewoon weerrecht geslagen.” De verhuizingnaar Arnhem blijkt een goedezet. Van Hooff: „In het laatste jaarin ’s-Heerenberg had Burgers’Dierenpark 3.000 bezoekers. Inhet eerste jaar in Arnhem warenhet er 30.000. Als je naar die aan-tallen kijkt, dan was het dus eenverstandige keus.”

Burgers’ Dierenpark is honderd jaar oud. Dat is eenfelicitatie waard, alsook een speciale bijlage. Niet al-leen omdat het bijzonder is als je honderd jaar oudwordt, maar ook omdat die mijlpaal op een bijzon-dere manier is gehaald.Van grondlegger Johan Burgers tot huidig direc-teur Alex van Hooff: wie er ook de scepter zwaaidein het dierenpark aan de Schelmseweg in Arnhem,voortdurend zijn er grenzen verlegd. In de manierwaarop dieren worden gehouden en getoond, in demanier waarop de bezoeker wordt aangetrokken,geïnformeerd en onderhouden, in de manier waar-op het park wordt geëxploiteerd.Van de Hagenbeckrots naar de ecodisplays vanBush, Desert of Ocean: met het aan dierentuinen

gelieerde adagium aapjes kijken doe je Burgers’ Zootekort na de revolutie die zich in het park voltrok.Een omwenteling waarvoor passie en ondernemer-schap de brandstof zijn. Ingebracht door verschil-lende generaties van het familiebedrijf, opgemerktdoor verschillende generaties bezoekers. Wie in1936 als kind al in Burgers’ kwam, ging in 1968weer met z’n eigen kinderen, en in 1996 nog eensmet de kleinkinderen. Burgers’ Dierenpark zit inhet collectieve geheugen van de Nederlanders. Alseen niet kapot te krijgen herinnering aan een dag-je uit met eeuwigheidswaarde.

Hij heeft altijd doorgezet,hij was ondernemend.Samen met zijn vrouw.Alex van Hooff

[email protected]

dg.nl/bijlagen

Op deze site kunt u deze special vinden als pdf. Alle vorige specials treft u ook aan op onze site.

COLOFON Deze Extra is een redactionele bijlage van:

Wilt u adverteren in een van onze specials neem dan contact op:in de regio Nijmegen: [email protected], 024-3650646, in de regio Arnhem/Doetinchem: [email protected] , 0314-372123

*+

� Een historische ansichtkaart uit de tijd van het dierenpark in ’s-Heerenberg. foto Burgers’ Zoo

� Klassieker onder de uitjes: met het gezin naar Burgers’ Zoo. foto HansBroekhuizen/De Gelderlander

Johan Burgers opende in1913 Faisanterie Buiten-lust in ’s-Heerenberg, devoorloper van Burgers’Zoo.

“

Redactionele leiding: Babette PulVormgeving: Rudi GerritsAan dit nummer werkten mee: John Bruinsma, Henk van Gelder,Rob van der Heiden, Marthe Damman, Bart Friso, Peter Kemperman,Jennifer Faassen, Miriam Szalata, Frank Verkuylen, Berrie van Helden

Hoe het allemaal begon...

Dagje uit met eeuwigheidswaarde

4 EXTRA

Jan van Hooff (1936)Etholoog, evolutiekenner, professor. Promoveerde op het bestuderen van het natuurlijke gedrag van chimpansees. Zijn onderzoek leidde tot de inrichting van het chimpansee-centrum. Adviseur op de achtergrond.

Johanna van Hooff (1940)In de jaren zestig vijf jaar lang werkzaam geweest in het dierenpark. Deed onder meer de boekhouding. De laatste jaren heeft ze samen met echtgenoot Geert van Nieuwstadt het archief op orde gebracht en het immens dikke jubileumboek samengesteld.

Johan Burgers (1870-1943)Oprichter. Avontuurlijke man, harde werker vol levensdrift. Gek op leeuwen, geliefd binnen zijn gezin. Reislustige handelaar, zette alles opzij om dieren-park uit te bouwen. Verbeet tien jaarlang stekende hoofdpijn.

Maria Erwig (1873-1964)Stille kracht. Runde op de achter-grond alles. Gelijkmatig van karakter, in tegenstelling tot haar ontvlambare echtgenoot, van wie ze helemaal weg was.

Lucie Burgers (1898-1974)Stond ooit oog in oog met losgebroken panter. Bleef koelbloedig door achter-stevoren naar huis te lopen. Had het temperament van haar vader. Stond heel vroeg op, pakte alles aan en hield de zaak draaiend.

Reinier van Hooff (1893-1966)Advocaat, lenig van lijf en geest. De eerste witte boord die zijn intrede deed. Pakte meteen de pr en boekhouding op. Sociaal vaardig, handige prater. Voorkwam in de oorlog verhuizing van dierenpark naar Hamburg. Stond in de rij om gefusil-leerd te worden. Ontsprong op wonderlijke wijze de dans.

Burgers' Zoo is een familiebedrijf pur sang. Op dit moment staat, met Alex en Bertine van Hooff, de vierde generatie aan het roer.

Johan Burgers (& Maria Erwig (18Burgers' Zoo-dynastie

En nu andersom. Geen dierenver-zorger aan het woord, maar hetdier zelf. Giraffe Mariska praatover verzorger Ruben Wiltink(27).

„Het is een schat. Ik kan niet an-ders zeggen. Hij zorgt zó goedvoor ons. Als het kouder is dan 10graden hoeven we bijvoorbeeldniet naar buiten. Hij is bang datwe een enkel verzwikken op deharde grond. Als we wél naar devlakte gaan, is de stal altijd keurigopgeruimd als we terugkomen.Dan heeft hij de mest verwijderden het hooi dat we in het rondhebben gestrooid, is ook opge-

ruimd. Met dat hooi knoeien wezo doordat het heel hoog hangt.Ruben denkt dat Burgers’ Zooeen beetje op Afrika lijkt als heteten voor de giraffes hoog hangt.De lieverd.In de stallen heeft Ruben een bed-je van vlas voor ons gemaakt enals we terugkomen van de vlakte,is dat keurig aangeharkt. Fijnspul, dat vlas. Je kunt erop liggenen het is niet zo hard aan je hoe-ven. Daar denkt Ruben allemaalaan. Dat liggen kan trouwens eenbeetje gevaarlijk zijn. Er is eenkeer een of andere lomperd opmijn staart gaan staan en sinds-dien loop ik rond zonder pluimaan mijn staart. Het voordeel isdat ik daardoor wel lekker makke-lijk te herkennen ben als we met

zijn allen op de vlakte lopen.De laatste tijd merk ik dat ik extrain de gaten gehouden word doorRuben. Ik ben drachtig en hijzorgt nog beter voor me dan an-ders omdat ik al twee keer eenmiskraam heb gehad. Eén keermoest ik daarna onder narcose.Ruben had alles uit de stal ge-haald waar ik me aan kon beze-ren, maar ik ben bang dat ik tochniet erg gracieus naar de grondging. Ruben zegt dat hij dat nooitmeer wil meemaken. Dat komtdan goed uit; ik ook niet.Toch is hij niet sentimenteel overons, hoor. Hij vindt zijn werk ergleuk, maar het is wel werk. Als ereen giraffe doodgaat, doet hemdat heus wel wat, maar hij staat erecht niet bij te janken. Tenminstedat zegt hij. Maar ik moet het nogzien.”� Ruben Wiltink bij de giraffes. foto Theo Kruse

Extra zorg voor drachtige Mariska


Marga van Hooff (1968)Marga bestiert met haar echtgenoot een horecacentrum in Twente.

Annelies van Hooff (1969)Was vijf jaar lang mede-directeur. Gaf de horeca een beter gezicht, automatiseerde het kassasysteem. Ook betrokken bij nieuwbouw restaurant en update speeltuin. Runt nu schoenenzaak Smits in de Arnhemse binnenstad.

Alex van Hooff (1971)Dacht na zijn studie economie iets anders te gaan doen dan het runnen van Burgers’ Zoo. Doet dat laatste desondanks al jaren met vaardige hand. Houdt veel ballen in de lucht. Vriendelijk, sociaal, goed benaderbaar. Heeft de goede kwaliteiten van beide ouders.

Bertine Nusselder (1971)Was studiegenote van Annelies van Hooff. Zo leerde ze Alex kennen. Dochter van een Betuwse melkveehou-der. Studeerde aan de hotelschool en daarna rechten. Is mede-directeur en stuurt het personeel aan. Goed analyti-cus, voelt zich als een vis in het water.

Familieportret Van Hooff Alex, Bertine, Greet, Margot,Ilse en Reinier van Hooff.

Antoon van Hooff (1937-2004)Gek van gorilla’s, vooral van hun explosieve kracht. Workaholic, maar ook familieman. Vasthoudend als een terriër, visionair, vernieuwer en techneut. Bush, Desert en Ocean; allemaal van zijn hand. Groot talent om kennis over te dragen, uitstekend verteller.

Greet Wierenga (1939)Maakt nog altijd deel uit van de directie, nu als adviseur. Voelt zich prima bij rol op de achtergrond. Echte Groningse: rustig, coulant en verstandig. Pragmatisch, hield man Antoon met beide benen op de grond. Zorgde voor een goede personele organisatie.

infographic AvR/FV | foto’s: Jubileumboek Burgers' Zoo/ANP

(1870-1943)

873-1964)

Johanna Burgers (1895-1988)

Olga Burgers (1897-1988)

Lucie Burgers (1898-1974) & Reinier van Hooff (1893-1966)

Jan van Hooff (1936)

Antoon van Hooff (1937-2004)& Greet Wierenga (1939)Johanna van Hooff (1940)

Marga van Hooff (1968)

Annelies van Hooff (1969)

Alex van Hooff (1971) & Bertine Nusselder (1971)

Margot van Hooff (2002)

Ilse van Hooff (2003)

Reinier van Hooff (2005)

De neushoornvogels van Burgers’Zoo praten over verzorger Boude-wijn Steenbreker (48).

„Geribbelde neushoornvogels, datzijn wij. Die kakkers van hier-naast noemen ze dubbele neus-hoornvogels. Die hebben eenextra ding op hun snavel – zwaaroverdreven. Volgens mij maakthet Boudewijn niks uit. Die zorgtvoor ons allemaal even goed. Endat valt niet mee, want we zijneen beetje pietluttig. We houdenbijvoorbeeld wel van fruit, maaralleen als het rood is, aardbeien,tomaten, druiven. De rest smijtenwe uit het bakje op de grond. En

dan moet Boudewijn het oprui-men. Net als de poep.We krijgen nu veel voer met dier-lijke eiwitten. Meelwormen,sprinkhanen, dat werk. We zijnons namelijk aan het voorberei-den op het broedseizoen. Dat be-tekent dat mijn vrouw zich inmet-selt in een soort vogelhuisje. Wemetselen net zo lang tot ze er nietmeer uit kan. Dan gaat ze eierenleggen. Boudewijn zorgt dat ervoldoende specie is. Nou ja, spe-cie – het is olifantenmest metklei. Dat gebruiken we in de na-tuur ook. Alleen zit mijn vrouwin de natuur niet in een vogelhuis-je, maar in een holle boom. Bijdie kakkers van hiernaast hebbenze zoiets nagebouwd: een nep-boom met een wijnvat erin. Het

stinkt daar als een kroeg, bah.Toen we net in Arnhem waren,is geprobeerd ons in de natuur-lijke omgeving van de Bush tezetten. Dat was heerlijk, wanter was heel veel te eten. Maarde leiding vond het minder ge-slaagd. Ze waren aan die hage-dissen en kleine vogeltjes ge-hecht, denk ik. Jammer, ze wa-ren heerlijk.Als mijn vrouw straks is inge-metseld, moet ik haar voeren.Daar ben ik hartstikke drukmee. Voor het probleem van deontlasting heeft ze zelf een op-lossing gevonden. Ze houdthaar gat voor het gat van het vo-gelhuisje en spuit zo een paarmeter ver. Sinds het waarschu-wingsbord gestolen is, heeft zeal een paar bezoekers geraakt.Flats, zó op de broek.”� Boudewijn Steenbreker bij de neushoornvogels. foto Rolf Hensel/DG

‘Flats, zó op de broek’

6 EXTRA 7DE GELDERLANDER WOENSDAG 17 APRIL 2013

De brillangoeren van Burgers’ Zoopraten over verzorger AnnemarieJanssen (38).

„Vanaf haar zevende jaar wil An-nemarie maar één ding: in de die-rentuin werken. Dus toen ze ophaar zeventiende de kans kreeg inBurgers’ stage te lopen, hoefde zeniet na te denken. En ze is er nogsteeds.Bij haar werk hanteert ze een mot-to wat ons, de dieren, wel aan-staat. Ze zegt altijd: ik sta hier inhet belang van de dieren en ikkijk steeds hoe ik de dieren tevre-den kan stellen. Dat klinkt heel lo-gisch, maar in veel dierentuinen

is dat niet zo. Daar komt het pu-bliek op de eerste plaats en moe-ten de dieren zich maar aanpas-sen. Vroeger moesten er wel eensdieren naar buiten voor het pu-bliek, ondanks de kou. Dat is nuniet meer. Annemarie vindt datwe zelf moeten kunnen kiezen.Volgens mij heeft Annemarie eendubbel gevoel bij de dierentuin.Aan de ene kant vindt ze dat die-ren helemaal niet opgesloten moe-ten zitten. Maar ze vindt het ookgoed dat er dierentuinen zijn, zo-dat de mensen kunnen zien waarze zuinig op moeten zijn.Wij merken vooral dat Annema-rie met hart en ziel voor onszorgt. Maar zonder valse senti-menten. Dieren uit de hand voe-ren is voor het publiek misschien

wel leuk, maar de dierenmaakt het echt geen moer uit.Dat weet ze. Ze vindt dat hetdier vooral dier moet zijn. Datvind ik ook, geloof ik.Annemarie doet er alles aanom te voorkomen dat wij bril-langoeren in een sleur terecht-komen. Dus probeert ze ons teverrassen. Soms heeft ze in-eens het verblijf anders inge-richt. Of moeten we ons etenop een rare plaats gaan zoeken.Je wordt er gek van. Maar het iswel spannend – geen dag issaai.Nog een voorbeeld: ons zoon-tje Lukay ontwikkelde zichniet goed. Toen zag Annemariedat de takken gewoon te dikwaren voor zijn kleine handjes.Er kwamen andere takken enmet Lukay ging het veel beter.”

De adelaarsroggen van Burgers’Zoo praten over verzorger FrankWennekers (47).

„Knuffelen is niet aan de orde,zegt Frank altijd. En dat snap ikwel. We zijn glibberige, platte vis-sen en de knuffelfactor valt tegen.Het is trouwens wederzijds. Tochweet ik zeker dat Frank van onsgeniet. Hij vindt het mooi om onsin onze eigen biotoop te zien.Daar kan geen goudvis in eenkom tegenop, zegt Frank.Hij is ’s morgens altijd in de tun-nel voordat de tuin opengaat. Danstaat hij wel met een bezem inzijn handen, maar het vegen is

volgens mij maar bijzaak. Hijkijkt vooral. Of we een wondjehebben, of we onregelmatig adem-halen. Dat soort dingen. Ik weetzeker dat hij ervan geniet als weover zijn hoofd heen zwemmen.Of beter: zweven.Frank is druk met onze verzor-ging. Hij leert ook alle roggen omhun eten te halen op een plaat inhet water. Dat vraagt veel geduld.Het voordeel is dat die rotvissendie hier in onze bak rondzwem-men niet aan ons eten kunnen ko-men.Wij voelen ons hier lekker, dank-zij Frank en zijn collega’s. Bur-gers’ is niet voor niks de grootsteroggenkweker van de wereld. Datlukt alleen als de roggen zich se-nang voelen. Ze hadden een tijdje

geleden een haai in het bassin ge-daan. Ik was doodsbenauwd. Ie-dereen snapt dat voortplantentoen niet mijn eerste zorg was.Gelukkig had Frank het door enheeft hij dat kreng weggehaald.Als wij ons fijn willen voelen,moet de waterkwaliteit perfectzijn. Als Frank daar niks aan doet,zwemmen we rond in onze eigenpoep en pies. Daar zit zo veel am-moniak in dat we onszelf vergifti-gen. Dus is Frank altijd druk in deweer met de filters en de pom-pen.Frank houdt alles bij in een boek-je. Zeker nu hij van ons allemaalvia de gifstekel wat DNA heeft.Zo weet hij ook precies wie hetmet wie doet. Pas ontdekte hij dateen vrouwtje een tweeling had ge-kregen van twee vaders. De sloe-rie.” � Annemarie Janssen bij de brillangoeren. foto Rolf Hensel/DG� Frank Wennekers voert in de Ocean een adelaarsrog. foto Rolf Hensel/DG

Iedere dag is anders met AnnemarieNiet voor niks de grootste kweker

19641964

19681968

19331933

19681968

197519751975

Olifant Ishja

Leeuwenpark

De leeuwenzevenling

Safaritrein

191019101910 192019201920 193019301930 194019401940 195019501950 196019601960 197019701970 198019801980 199019901990 200020002000 201020102010

30 maart 1913 Johan en Marie Burgers-Erwig stellen hun dierencol-lectie in ’s Heerenberg onder de naam‘Burgers’ Dierenpark’ open voor het publiek.

4 januari 1923 Johan Burgers gaat voor het eerst op de fiets van ’s Heerenberg naar Arnhem. Hij bekijkt het stuk grond aan de Schelmseweg dat de burgemeester van Arnhem hem heeft aangeboden.

23 juli 1924 Het park Burgers Zoo opent zonder festiviteiten. De opbrengst van de eerste dag is fl. 100,-. De entree-prijs bedraagt 30 cent. In het openingsjaar vertien-voudigt het bezoekersaan-tal tot ruim 42.000.

21 november 2012 Brillangoer geboren, de eerste in Nederland sinds dertig jaar.

30 maart 2012 Opening Kids Jungle, overdekte speeltuin.

1939 Johan Burgers draagt het park over aan zijn dochter en schoonzoon: Reinier van Hooff en Lucie Burgers.

Jaren ’30 Ondanks de crisis gaat het goed met het dierenpark. Het aantal leeuwen in het park groeit tussen 1935 en 1940 naar dertig, het aantal tijgers naar vijftien.

12 juni 1943 Johan Burgers overlijdt

September 1944Het dierenpark wordt zwaar getroffen door bommen en granaten tijdens de Slag om Arnhem. Vele dieren en zelfs enkele dierverzorgers komen om en het park wordt groten-deels verwoest.

Jaren ’50 Tot in de jaren vijftig bestaat de collectie vooral uit vogels en zoogdieren. In 1958 maken de eerste chimpan-sees hun entree.

1965-1967TV-optredens van de broers Antoon en Jan van Hooff bij AVRO-programma Zoo Zoo.

1964-1966 Antoon van Hooff, zoon van Reinier en Lucie van Hoof, en Greet van Hooff-Wierenga treden toe tot de directie.

1964Presentatie van de leeuwenzevenling haalt het polygoonjournaal.

13 mei 1968 Het leeuwenpark wordt geopend. Een maand later wordt een onvoorzichtige Fin aangevallen, die uit zijn raampje hangt voor het maken van een foto. Parkwachters redden de man uit de klauwen van de leeuw.

Juli 1969 Bezoekers kunnen met hun eigen auto op safari. Naast het leeuwenpark is er ook een Oost-Afrikaanse savanne met giraffen, zebra’s, elandantilopen, struis-, kraan- en secretaris-vogels en parelhoenders.

1 juni 1988 Innovatie op dierentuinge-bied: opening Burgers’ Bush tijdens viering 75ste verjaardag. Bush is de eerste nabootsing van een ecosysteem, een (overdekt) tropisch regenwoud in dit geval. Opening door prinses Margriet en mr. Pieter van Vollenhoven.

1975Het safaripark en het dierenpark worden één geheel. De bezoekers kunnen niet meer met hun eigen auto maar met ‘safaritreinen’ de savanne bezoeken.

1994 Opening Desert door prins Bernard op 18 februari 1994, ’s werelds grootste overdekte woestijn, het tweede ecosysteem van Burgers.

2001 Een jonge leeuw verwondt een bouwvakker. De man overleeft de aanval, maar loopt fikse verwondingen op.

1995 De safaritrein maakt plaats voor een safariwandelbrug.

2000: Opening Ocean, een enorm zeeaquarium, door prinses Margriet.

1976 tot 1989In het succesvolle programma Ja, natuurlijk van de NCRV groeit Antoon van Hooff uit tot een televisie-ster.

2004 Antoon van Hooff overlijdt. Het adres van Burgers' Zoo wordt officieel omgedoopt in het Antoon van Hooffplein. Zoon Alex van Hooff vormt met zijn vrouw Bertine van Hooff de vierde generatie in het familiebedrijf. Samen met zijn moeder Greet van Hooff zijn zij de huidige directie van Burgers' Zoo.

2007 Chimpansee Mama wordt 50 en is daarmee de oudste chimpansee van Europa.

14 mei 2008Burgers’ Zoo bestaat 95 jaar. Opening Rimba, buitengebied voor Zuidoost-Aziatische dieren, door prinses Margriet op 14 mei 2008.

2012 Publiek is overdag getuige van de geboorte van de 135e giraf.

2013Jubileumjaar, ter gelegen-heid van het jubileum geeft PostNL een speciale serie van tien postzegels uit.

Burgers' in dataDe vijf meest bijzondere dieren

Wist je

dat?

Rothschildgiraffe

Aardvarken

Witgevlekte Adelaarsrog

Hyacinthara

Sri Lankapanter

Burgers’ Zoo is succesvol met de fok en tevens Europees stamboekhouder voor deze soort.

Dankzij veel tijd en zorg van de dierverzorgers en biologen fokt de dierentuin succesvol met deze bijzondere papegaaiensoort.

Burgers’ Zoo krijgt jaarlijks ongeveer vijf jonge giraffen en is hofleverancier aan het Europese fokprogramma.

Deze ondersoort van de panter wordt ernstig bedreigd in het wild en Burgers’ Zoo is succesvol met de fok.

Burgers’ Zoo is de grootste kweker ter wereld van deze bijzondere en zeer gevoelige vissensoort.

Aantal consumties per jaar

200.000ijsjes

32.000cola

55.000kilo friet

ar

000jsjes

2.000cola

55.000kilo friet

8.000.000 literZeewater

Ocean

Water

infographic BF/MK/FV | foto’s: Jubileumboek Burgers' Zoo

De dieren soorten: 583

zoogdieren: 750 soorten: 62 reptielen: 200 soorten: 27 amfibieën: 65 soorten: 4 insecten: 120 soorten: 5 vogels: 1.350 soorten: 129

Ocean dieren: 3.470 soorten: 195 vissen: 1.630 soorten: 161

MestPer jaar wordt ongeveer

1.000m3 mest afgevoerd. Dit gebeurt twee keer per jaar. Uiteindelijk wordt de mest door boeren op het land verwerkt.

Grootste eterEen leeuw eet per jaar ongeveer

1.400 kg vlees

Duurste kostgangers

De zeekoeien De dierentuin heeft drie Caraïbische zeekoeien, elk dier eet 30 kilo andijvie per dag. Er is dus een kleine

33.000 kilo andijvie per jaar nodig.

Meer cijfers...•1.500.000 bezoekers per jaar

•Gerekend tot de 10 beste van de 80 grootste parken van Europa

•3e best bezochte dagattractie in Nederland en eerste in Gelderland

•Oppervlakte terrein: 45 ha.

•Parkeerplaatsen: circa 2.000

•5 themarestaurants: het Bush Restaurant , het Desert Restaurant, het Park Restaurant het Safari Restaurant, de Pinguïn Corner

•140 fulltime en 200 parttime medewerkers

•Congreszaal met 450 stoelen

Entreeprijzen

1913 2013 kind 10 cent € 17,- (€ 0,045)

volwassene 20 cent € 19,- (€ 0,09)

7.723 vrienden www.facebook.com/burgerszoo

3.625 volgers twitter.com/burgerszoo

8 EXTRA

door Jennifer Faasen

Laat één ding duidelijk zijn: wehebben het hier niet over eenaardvarken en ook niet overeen feestvarken. „Het is eenfeestaardvarken”, benadruktbeeldend kunstenaar Floren-tijn Hofman.

De 36-jarige Rotterdammer maakt eigen-lijk nooit ‘zomaar’ een dier levensgroot na.„Er moet betekenis, abstractie in zitten.Het is niet alleen maar een dier, maar eentotaalbeeld.” Vandaar de goudkleurigefeesthoed op het koppie van het varken.„De feesthoed overstijgt het dier.”Hofman en zijn medewerkers construerenhet feestaardvarken in opdracht van Bur-gers’ Zoo. Het cadeau voor de stad wordtenorm van omvang: 30 meter lang, 13 me-ter breed, 9 meter hoog. Het monumenta-le karakter en de daardoor maximale im-pact zijn kenmerkend voor het werk vanHofman. Zo is zijn Rubber Duck een gigan-tische gele badeend van 26 meter hoog. Enwie een meetlint langs zijn Fat Monkeylegt, komt uit op 15 meter.Werk van Hofman is te zien in wereldste-den als São Paulo, Sydney en Osaka. Enstraks dus in Arnhem, waar het feestaard-varken in juli een plek krijgt op een metheide getooid braakliggend bouwterreinin de binnenstad, het Bartokpark. Hofmanheeft de plek zelf uitgekozen. „Ik heb aller-lei locaties bekeken. Toen mijn oog op de-ze plek viel, riep ik: die wil ik hebben! Ikben zó gecharmeerd van dat gebied in tran-sitie. Het beeld kan als katalysator werken.Het is daar straks heel lekker zitten, metzo’n megadier dat klem zit in de stad. Eenmooi, intiem plekje.” En wat als er in detoekomst gebouwd gaat worden? „Dankan het naar een andere plek verhuizen.Het beeld is semi-permanent, demonta-bel. Een enorm, tijdelijk beeld van spuitbe-ton maken is al heel bijzonder.”De keuze voor beton is geen toevallige:„Burgers’ bestaat voor 80 procent uit be-ton. Het toeval wil dat mijn hoofduitvoer-der, Job Saltzher, destijds in Burgers’ aan

de rotsblokken heeft gewerkt.”Uit zijn tas haalt Hofman een werkmodelvan siliconenrubber. Om de verhoudingtussen het originele object en het modelte illustreren, zet hij er een minuscuulpoppetje bij. „Dat poppetje, dat ben jij.”Het bordeauxrode dier ligt op de rug, po-ten gespreid, snuit omhoog. Is het eenmannetje of een vrouwtje? „Het is geenhij of zij. Ik wil het ook geen naam geven.”Hofman kreeg bij zijn opdracht als voor-waarde mee dat zijn inspiratie uit de die-ren van Burgers’ Zoo moest komen. „Dan

door Berrie van Helden

Wanhopig probeerden de tweeoude dametjes in het Safariparkte voorkomen dat een volwassenleeuw door het dak van hun Daf-je zou zakken. „Dat beeld vanvier handen die tegen de binnen-kant van het dak drukten en deangstige gezichten zal ik nooitvergeten. De vrouwen dachtendat ze zo de leeuw, die zekertweehonderd kilo woog, kondentegenhouden”, zegt Remie Elzin-ga lachend.Elzinga is 44 jaar leeuwenverzor-ger in Burgers’ Zoo in Arnhem.Daarmee is hij een van de men-sen die het langst in de dieren-tuin werken. Elzinga voerde ja-renlang de leeuwen die vrij rond-liepen in het toenmalige Safari-park. Ook reed hij toeristen rondin een bus tussen eerst de 25 leeu-wen en later ook jachtluipaarden,giraffes en zebra’s. „De wildsteverhalen doen de ronde. Ik hebechter hooguit een enkele keermeegemaakt dat een leeuw op demotorkap van een auto sprong”,zegt Elzinga. Hij kreeg weleenshet verzoek vlees op het dak vaneen personenauto te gooien.„Mensen vonden het stoer eenleeuw op het dak te hebben. Dankonden ze thuis de krassen latenzien. Hen raadde ik altijd aanmet de auto onder het prikkel-draad door te rijden. Dan krijg je

ook krassen.”In die jaren had Elzinga het ideedat hij deel uitmaakte van een cir-cusvoorstelling. „De hele dagdoor gaven wij de leeuwen eenbeetje vlees om ze hongerig, alerten wakker te houden.” Met ande-re verzorgers heeft Elzinga nogeen keer het leven van een colle-ga gered. Het leverde hen de Me-daille van het Carnegie Helden-fonds op. „Je moet nooit uit de au-to stappen in het Safaripark. Hijdeed dat toch, om een gestrandeautomobilist te vertellen dat erhulp onderweg was. De manwerd door een leeuw gegrepen.Wij konden hem ontzetten metbehulp van een koolzuurblusap-paraat. Gelukkig vielen de ver-wondingen mee.”Eigenlijk is Elzinga al met pen-sioen. Maar hij mag twee dagenin de week blijven werken bijzijn leeuwen. Die hebben hemvan kinds af aangetrokken. „Ikging met mijn ouders naar Bur-gers’ Dierenpark. Ik liep altijd di-rect naar de roofdieren. Ik vondze imposant en gevaarlijk. Dat isaltijd zo gebleven.”

De Coloradopadden van Burgers’Zoo praten over verzorger MarkFleuren (32).

„Volgens mij heeft Mark een mak-kie met ons. In oktober verdwij-nen we onder de grond van de De-sert en hij ziet ons pas terug inmei. Hij zal best druk zijn met an-dere dingen, maar niet met ons.Als hij zorgt dat ergens een bakjewater staat, vinden wij het al oké.Er is hier een tweede groep Colo-radopadden. Die zitten onder hetzand als wij wakker zijn. En an-dersom. Misschien is hij met diefamilie bezig als wij slapen.Mark heeft wel door hoe hij onze

winterslaap – of droogteslaap –moet onderbreken. We wordennamelijk blij als het warmerwordt, actiever ook. En als hetdan ook nog gaat regenen, zijn wehelemaal niet te houden. Hetmooiste is een vijvertje met watervan meer dan 22 graden. Dat vin-den we namelijk lekker om in teparen.Mark wil graag dat we jongen krij-gen, dus hij zorgt goed voor ons.Dat moet wel, want anders gra-ven we ons subiet in. Maar het isniet zo moeilijk om ons tevredente stellen, hoor. We eten alles watons voor de bek komt: een sprink-haan, af en toe een muisje. En watwater natuurlijk.Mark is niet van het knuffelen. Enwij ook niet. Hij is vooral nieuws-

gierig. Hij vindt het leuk dat erweinig over ons bekend is – voor-al van het fokken. Daar wil hij al-les van weten, dus hij duikt er he-lemaal in. Dat vindt hij gaaf. Markis ervan overtuigd dat je het mees-te te weten komt als een dier inzijn natuurlijke omgeving is. Dushij doet er alles aan om het hierin de Desert zo veel als mogelijkte laten lijken op de natuur.Het team dat hier in de Desertwerkt, neemt geen genoegen methet tentoonstellen van een paardieren. Mark en zijn collega’s wil-len álles weten om vervolgens teproberen de ideale omstandighe-den na te bootsen. Hun ultiemebeloning komt natuurlijk op dedag dat we ons voortplanten. Watzal Mark dan blij zijn. En ik ooknatuurlijk. Als ze maar geen ooie-vaar voor de deur zetten...”

Geen aap, geen leeuw,geen olifant. Ik zocht naareen pareltje in de dierentuin

In het Safaripark maakteje deel uit van eencircusvoorstelling

Florentijn Hofman, kunstenaarRemie Elzinga, leeuwenverzorger

� Mark Fleuren met een Coloradopad. foto Rolf Hensel/DG

Burgers’ Zoo ontvangt niet al-leen verjaardagcadeaus, maargeeft ook wat weg. De stadArnhem krijgt van de dieren-tuin een monumentaal kunst-werk: het feestaardvarken.

““

� Ter begroeting brult een mannelijke leeuw naar Remie Elzinga. „Mijn stemherkennen ze inmiddels wel.” foto Rolf Hensel/DG

Jonge padden als ultieme beloning

‘Een leeuw op demotorkap was stoer’

Arnhem krijgt


Sri Lanka-panter Mira praat in Bur-gers’ Zoo over verzorger Theo Kru-se (52).

„We respecteren elkaar. Dat iswaarschijnlijk de beste manierom onze verhouding te omschrij-ven. We zijn individuen en er ko-men niet al te veel sentimentenaan te pas.Theo zegt altijd dat hij geen bandmet ons heeft. Hij zegt dat datniet goed zou zijn omdat we uit-eindelijk doodgaan. Of weggaan.Maar hij zit wel elke ochtend opzijn hurken voor het hok. Danpraat hij tegen ons, dan zoekt hijcontact. Soms zoek ik dat contact

ook. Als Theo dan zijn hand tegenhet hek houdt, wrijf ik er even te-gen met mijn neus. Maar dat is ei-genlijk alleen als ik krols ben. Datschrijft Theo dan op een bord aande muur.Wij panters zijn gewend aan eenvolstrekt solitair bestaan. Als jemij bij Jafna of Radha in het hokzet – dat zijn de andere meiden –dan maken we elkaar af. Met eenmannetje ligt dat heel anders. Ze-ker als ik krols ben.Gevaar is een thema dat hier al-tijd actueel is. Ik houd Theo de he-le dag in de gaten. Als hij een keereen deur vergeet of een verkeerdeschuif opentrekt, is hij voor mij.Dan pak ik hem. Daar loer ik per-manent op. Maar dat weet hij wel,dus hij is de hele dag scherp. Als

hij gebeld wordt terwijl hijmet de veiligheidsschuiven inde weer is, neemt hij heus nietop. Wel jammer eigenlijk.Theo geniet van onze krachten gratie en van ons karakter.Hij waardeert het wel dat wede hele dag op de loer liggen.Hij zegt dat het leuk is dat wezo vals zijn.Het is wel knap van Theo dathij nu onze verzorger is. Hij be-gon halverwege de jaren tach-tig als de machinist van hettreintje in het Safaripark. Opde eerste dag vroegen ze hemal of hij de dieren wilde verzor-gen. Hij was doodsbang. Nietzo gek, want het was de tijddat je nog gewoon tussen deleeuwen liep. Die leeuwen hiel-den hem lekker scherp. Nudoen wij dat.”

ga je naar de dierentuin en heb je de keu-ze uit honderden dieren. Ik kreeg eenVIP-treatment. Je moet snappen waar hetbedrijf over gaat. Dat heb je nodig als jezo’n opdracht aangaat. Als je vergelijktmet andere dierentuinen, zie je hoe uniekBurgers’ Zoo is. Ze hebben een filosofieover hoe dieren moeten leven.” Uiteinde-lijk viel hij voor het aardvarken. „Geenaap, geen leeuw, geen olifant. Die kennenwe wel. Ik zocht naar een pareltje in dedierentuin. Het aardvarken is een fantas-tisch dier om te beeldhouwen, met die gro-te oren, lange snuit en staart, en klauwendie op mensenhanden lijken. Ik heb ze mo-gen aaien, ben in hun hok geweest.”De kunstenaar zwaait de familie VanHooff alle lof toe. „Het schenken van een

kunstwerk aan de stad is in deze tijd vanrecessie ontzettend moedig. Het getuigtook van een goede visie. Kunst in de open-bare ruimte is aan het indampen. Daaromis het zo stoer dat een opdrachtgever ditaandurft: kunst als cadeau.” De feesthoedis Hofmans toevoeging. „Het is een feestdat de Arnhemmers zo’n beeld krijgen engenieten van de openbare ruimte en vanelkaar. Een positieve vibe.”Het feestaardvarken is uitdrukkelijk be-doeld om te beklimmen. Interactie methet publiek vind Hofman belangrijk. „Eenklein beeldje dat op een sokkel staat, daarkomt niemand aan. Het moet groot zijnom te bewerkstelligen wat ik wil. Ik zeg al-tijd: je hebt geen museumticket gekocht.Je komt het kunstwerk gewoon tegen.”

door Jennifer Faasen

Er gaat geen week voorbij of hetOosterbeekse duo Nico Marée(84) en Wim van de Kamp (72)zet voet in Burgers’ Zoo. Koploperis Nico, met 25 ‘dienstjaren’ op deteller. De voormalig leraar Franskreeg in 1987, toen hij met deVUT ging, van zijn kinderen eenabonnement op de Arnhemse die-rentuin. „Sindsdien kom ik erminstens één keer per week”,meldt hij met gepaste trots.Vanaf 1994 volgt Wim in zijn kiel-zog. De gepensioneerd construc-tiebankwerker heeft zeker tweedingen gemeen met zijn kom-paan: het dierentuinabonnementen een grote liefde voor vogels.Van simpele duif tot sierlijke slan-genhalsvogel, de twee zijn ge-boeid door alles wat vliegt en flad-dert. Vandaar dat de Bush, het na-gebouwde stukje tropisch regen-woud, met stip op één staat. „Hieris onze vaste koffiestop”, zeggenze, terwijl ze neerstrijken op hetbuitenterras. „Als je stilzit, zie jeveel dieren. Wist u dat er meerdan tien duivensoorten zijn? Wijproberen meestal alle soorten opéén middag te zien.”Elke maandag stappen ze – weerof geen weer – op de fiets richtingBurgers’ Zoo. Wim: „Stipt om éénuur komt ’ie me halen. Het moetheel gek lopen, willen we nietgaan.”Nico: „Alle vogelverzorgers ken-

nen ons. Ze vertellen over de suc-cessen, de mislukkingen, eennieuwe aanschaf of een proefpa-ring. Maar ook de andere dierenhouden wij bij, hoor. Reptielen,aapjes, zeehonden. Alleen bij deolifanten staan we niet vaak stil.Wij houden meer van dynamiek.”Beiden putten uit een rijke verha-lenbron. Over de monniksgier uitBurgers’ die nu zijn rondjes vliegtboven Frankrijk. Of over de gerib-belde neushoornvogelvrouw diezich door het mannetje laat inmet-selen. „De geelpoot suikervogel isnieuw, die hebben we nog niet ge-zien. De kunst is nu om ook dievogel te spotten.”Nico heeft de Bush zien opbou-wen. „Het eerste grote project.Daarna kwamen de andereeco-displays: de Desert, de Ocean,de mangrove en de nieuwste, deRimba.” Hij noemt ijsberen, hye-na’s, bizons en przewalskipaar-den als voorbeelden van diersoor-ten die in de loop der jaren hetveld hebben geruimd. „Ach, ergaan dingen weg en er komen din-gen voor terug. Uiteindelijk zijnde voordelen van het grote geheelgroter dan de nadelen.”

De Bush is onze vastekoffiestop. Als je stilzit,zie je heel veel dierenNico Marée & Wim van de Kamp

� Theo Kruse bij de Sri Lanka-panters. foto Rolf Hensel/DG

“

‘Als ik de kans krijg, is hij voor mij’

Vaste prik: élke weeknaar de dierentuin

� Nico Maré (links) en Wim van de Kamp behoren tot de trouwe schare be-zoekers. Een van hun favoriete plekken is de bush. foto Hans Broekhuizen

� In een loods in Rotterdam wordt hard gewerkt aan de opbouw van het dertig meter lange‘Feestaardvarken’. Een model dient als voorbeeld en inspiratie. foto Kees Spruijt

kunst cadeau

Wij maken van elkbezoek een feest!

powered by


Aardvarken Snuffy van Burgers’Zoo praat over hoofdverzorgerChristiaan Luttenberg (40).

„Christiaan is wereldberoemd.Tenminste, in Nederland. Datkomt door dat televisieprogram-ma van SBS. Ik was ook nog inbeeld. Maar hij is er heel gewoononder gebleven. Ik ook, trouwens.Misschien verandert dat als hetbeeld klaar is dat gemaakt wordtvoor honderd jaar Burgers’ Zoo.Dan komt er een feestaardvarkenin Arnhem te liggen. Dertig me-ter lang.Christiaan is gek op ons. Om ver-schillende redenen. Omdat we

hartstikke primitief zijn, bijvoor-beeld. We bestaan al miljoenen ja-ren en we zijn eigenlijk levendefossielen.Hij vindt ons ook leuk omdat westronteigenwijs zijn. Dat vindt hijonze beste én onze slechtste ei-genschap. Christiaan zegt altijd:ik ben blij dat het geen huisdie-ren zijn. Ze doen nooit wat jewilt, en zo hoort het. Er is nogeen reden waarom Christiaan onsleuk vindt, maar dat is een tikkel-tje gênant. We zijn namelijk gekop zweetvoeten. Als hij op zijnklompen het hok inkomt, duwenwe zo snel mogelijk onze tong on-der zijn voeten. Héérlijk!Het klinkt allemaal heel gezellig,maar onderling zijn we mindervriendelijk. We leven normaal ge-

sproken solitair, maar hier zit-ten we met zijn vieren in eenhok. En eten delen, dat vindenwe lastig. Wat we makkelijkvinden? Slapen natuurlijk. Datkunnen we heel goed. Niet inhet minst omdat er lekkervloerverwarming in het hokligt. Christiaan vindt dat weaan het einde van de middagnog een keer moeten eten,maar dat kost veel moeite. Alswe daar lekker liggen te pitten,moet hij ons echt op onze po-ten zetten.Aan de andere kant is het nietzo erg om te gaan eten. Christi-aan maakt altijd een papje vanhondendiner, paard- of rund-vlees, fruit, meelwormen enwat vitaminen en mineralen.Héérlijk. Je snapt toch wel datwe dat niet afslaan.”

door Henk van Gelder

Van de dertig groot-ste Europese die-renparken – metéén miljoen bezoe-kers – doet eentjehet zonder ééncent subsidie. Die

kerngezonde dierentuin staat inArnhem. Burgers’ Zoo draait alhonderd jaar op eigen kracht.De Arnhemse dierentuin – om-zet 20 miljoen euro per jaar – isuitgegroeid tot het grootste re-creatiebedrijf van Gelderland, debest bezochte dierentuin van Ne-derland en prijkt in de top tienvan de drukst bezochte dierentui-nen van Europa. Gemiddeld pas-seren elk jaar anderhalf miljoenmensen de poort aan de Schelm-seweg.Dierentuindirecteur Alex vanHooff is daarom apetrots. Op hetwerk van de vorige generaties.Op zijn betrokken medewerkers.Verwar die trots overigens nietmet tevredenheid. Aan datwoord kleeft hem veel te weinigambitie. Tevredenheid impli-ceert achteroverleunen, zegt VanHooff. Laat dat nu net niet pas-sen in zijn passie en drang omhet aangename en leerzame dag-je uit in Burgers’ Zoo steeds ver-der te verfijnen. „Bezoekers moe-ten willen terugkomen.”Voortdurend zoekend naar ver-nieuwing vertelt Van Hooff sa-men met echtgenote Bertinevoort te bouwen op het werk vande vorige generaties. „Wij wer-ken nog steeds in de lijn van Jo-han Burgers.” Hij kwam tot dieconclusie toen hij in de aanloopvan het eeuwfeest de honderdja-rige geschiedenis van het kersver-se koninklijke dierenpark analy-seerde. „Johan Burgers is niet be-gonnen met een levende postze-gelverzameling: hoe meer dierenen soorten des te beter. Hij huis-vestte zijn dieren zo ruim moge-

lijk, zodat ze zo goed mogelijk na-tuurlijk gedrag konden tonen.”Vader Antoon creëerde met deBush, Ocean en de Desert ookgrote leefgebieden. Zoon Alexvervolgt die ingeslagen weg. Zelfopende hij in 2008 de Rimba metMaleisische diersoorten. „Bur-gers’ Zoo laat je eco-systemen be-leven en ondergaan. Bezoekersreizen door vijf werelddelen: dewoestijn, het tropisch regen-woud, het tropisch koraalrif, desavanne en de mangrove.” VanHooff verwacht daar in 2017 eenzesde aan toe te voegen. Welkeco-display, dat houdt hij nog ge-heim. „Een Noord- of Zuidpool?Veel mensen roepen dat. Op depolen leeft bitter weinig. Ach, demogelijkheden zijn legio. Denkaan toendra’s, bergen of de kust.”Burgers’ Zoo mag dan voortlevenin de geest van de grondlegger,

in het park zelf is veel veranderd.Maak nu een foto en vergelijk diemet de Zoo van dertig jaar gele-den. Op de vogelverblijven en dechimpansees na is weinig hetzelf-de gebleven. Van Hooff: „JohanBurgers bouwde in de jaren der-tig grote rotsverblijven. De Ve-luwse Alpen werden die ge-noemd. Had je toen gezegd: diebreken we over zestig jaar weeraf, had iedereen je voor gek ver-sleten. Nu zijn de Bush en De-sert top of the bill. Uniek in dewereld. Wie zegt dat we dat in2073 ook nog vinden? Kennis,

kunde en techniek blijven veran-deren. Staar je niet blind op diehele grote bouwprojecten. KidsJungle (indoorspeeltuin) is eensucces. Kinderen kunnen bijslecht weer hun energie kwijt.”Vernieuwing zit niet alleen instenen, zegt Van Hooff. „Wij zijnheel erg bezig met educatie. Men-sen in de Bush loslaten is al edu-catie, dachten we vroeger. Zij ont-dekten vanzelf dat een tropischregenwoud warm en vochtig is.Daar zijn we van teruggekomen.”Zonder dat ze als wandelende en-cyclopedieën de poort uitwande-len, wil Van Hooff zijn bezoekersmeer meegeven. Inmiddels zijnveertig extra gidsen opgeleid.Tachtig vrijwilligers betrekkende bezoekers bij de schoonheidvan de natuur.Hoewel op de sociale media, web-site en televisie beestachtig goe-

de PR wordt bedreven, kiest Bur-gers’ Zoo in het park voor eenmenselijke benadering. Eenmaalbinnen tref je geen touchscreensof digitale snufjes aan. „Hoe over-heersender internet wordt in onsdagelijks leven, des te belangrij-ker wordt ook offline. Mensenwillen een aangename dag uit sá-men beleven.” Dat het werkt,ziet Van Hooff bij zijn buren. „Be-zoekers van het Openluchtmu-seum weten dat ze op elk erf, inelk huisje iets kunnen beleven.”Hij wijst ook op de samenwer-king buiten de poort. Burgers’Zoo participeert op lokaal, regio-naal, Europees en wereldniveauin veertig samenwerkingsverban-den. „Dat is essentieel. De wereldis complexer geworden. Geen en-kel bedrijf of instelling kan tegen-woordig nog alleen functionerenof overleven.”

We zetten in op educatie.Tachtig gidsen tonen deschoonheid van de natuurAlex van Hooff

� Christiaan Luttenberg bij de aardvarkens. foto Rolf Hensel/DG

� Alex van Hooff (m) met moeder Greet (r) en echtgenote Bertine (l). „Blijft Burgers een familiebedrijf, dan is dat fantastisch. Burgers’ Zoo is niet opgerichtom de familie Van Hooff van de straat te houden. Wil de volgende generatie niet, het zij zo.” foto Jacques Kok

Familiebedrijf Burgers’Zoo draait al honderdjaar op eigen kracht. „Debehoefte aan educatiewordt steeds groter.”

“

Levend fossiel gek op zweetvoeten

Honderd jaar op eigen kracht

BOUWEN!WEER OP ONS100 JAAR

KAN OOK DE KOMENDEBURGERS’ ZOO

J.H. van Elferengroenvoorziening en grondverzet

Burgers Zoo

Documents

Transcript of Burgers Zoo