Burgeroorlog in Frankrijk 1871 Karl Marx
43
Karl Marx – 1870- Karl Marx – 1870- 1871 1871 Adressen van de Algemene Raad Der Internationale Arbeidersassociatie te Londen
-
Upload
frans-de-maegd-medewerker-van-het-instituut-voor-marxistische-studies-imast -
Category
Education
-
view
543 -
download
0
description
Het boek van Marx over de eerste Frans - Duitse (Pruisisch-Beierse) oorlog van 1870-1871 en de Commune van Parijs van 1871.De Commune was de eerste socialistische staat in de wereldgeschiedenis. Ze overleefde gedurende 72 dagen en inspireerde de Sovjet Revolutie van 1917 van Lenin.Deze presentatie werd gebruikt bij de cursus over de Commune van Parijs van 1871 op de Marxistische Winteruniversiteit van IMAST. www.marx.be
Transcript of Burgeroorlog in Frankrijk 1871 Karl Marx
Karl Marx – 1870-1871Karl Marx – 1870-1871Adressen van de Algemene Raad
Der Internationale Arbeidersassociatie te Londen
Eerste adres van de Internationale – 19-23 juli 1870
Louis Bonaparte – Napoleon III• Was de vijand van de Internationale, want:
– De internationale verzette zich tegen zijn oorlogen, interventies, onderdrukkingen (ondermeer in de kolonies)
– De internationale verzette zich tegen het plebisciet (volksraadpleging) omdat deze het despotisme in Frankrijk en ede oorlog buiten Frankrijk goedkeurde
– De Internationale steunde de tegen-stemmen van de arbeidersklasse en de grote en betreurde de voor-stemmen van de boeren op het platteland
Eerste adres van de Internationale – 19-23 juli 1870
Louis Bonaparte – Napoleon III• Wilde oorlog voeren met Duitsland (12 juli 1870)– De oorlog tegen Duitsland was een provocatie van
Bismarck– De bevolking in Frankrijk wilde van geen nieuwe oorlog
weten
Eerste adres van de Internationale – 19-23 juli 1870
De Internationale benadrukt • In het verleden werkten Napoleon III en Bismarck samen om
Europa te controleren . Zo traden beide op tegen Oostenrijk• Deze oorlog wordt het einde van Napoleon III• De oorlog kan in het voordeel van Rusland spelen
Eerste adres van de Internationale – 19-23 juli 1870
De Internationale roept de Franse en Duitse arbeiders op te verbroederen
• De Franse afdeling van de Internationale reageertCitaatTegenover de oorlogszuchtige oproepen van hen, die zich van de bloedschatting loskopen en in het openbare ongeluk slechts een bron van nieuwe speculaties zien, protesteren wij luide, dat wij vrede en arbeid nodig hebben! ... Broeders in Duitsland! Onze tweespalt zou slechts de volledige triomf van het despotisme aan beide zijden van de Rijn ten gevolge hebben... Arbeiders van alle landen! Wat op dit ogenblik ook het resultaat van onze gemeenschappelijke pogingen moge zijn, — wij, de leden van de Internationale Arbeidersassociatie, voor wie er geen grenzen bestaan, wij zenden u, als pand van onverbrekelijke solidariteit, de goede wensen en de groeten van Frankrijks arbeiders”.
Eerste adres van de Internationale – 19-23 juli 1870
De Internationale verheugt zich over• De grote vredesbetogingen in Duitsland• De oproep tot solidariteit van de Duitsers
Citaat “In naam van de Duitse democratie en met name van de arbeiders van de sociaaldemocratische partij verklaren wij de tegenwoordige oorlog als van uitsluitend dynastieke aard... Met vreugde grijpen wij de ons door de Franse arbeiders aangeboden broederhand... Gedachtig aan de leuze van de Internationale Arbeidersassociatie “Proletariërs van alle landen, verenigt u”, zullen wij nooit vergeten dat de arbeiders van alle landen onze vrienden en de despoten van alle landen onze vijanden zijn”.
Eerste adres van de Internationale – 19-23 juli 1870
De Internationale geeft de Duitse arbeidersklasse het recht om zich te verdedigen tegen een agressieoorlog
De Internationale roept de Franse arbeidersklasse op hun wapens te keren tegen Napoleon III en zijn regering indien Frankrijk Duitsland binnenruk.
De Internationale vreest dat, indien Frankrijk de oorlog verliest, Duitsland Frankrijk zal binnenvallen. – De Duitse verdedigingsoorlog verandert dan
in een agressieoorlog– De Franse agressieoorlog verandert dan
in een verdedigingsoorlog
Eerste adres van de Internationale – 19-23 juli 1870
De Internationale ijvert voorEen nieuwe maatschappij Waar vrede en arbeid voor alle volkeren heersen
Tweede adres van de Internationale – 6-9 sept. 1870
De Internationale • verwijst naar haar voorspellingen van het eerste adres• veroordeelt de agressie van Duitsland en haar drogredenen
– “Geschiedenis gaf Duitsland het recht om Elzas-Lotharingen terug te bezetten, omdat het ooit deel uitmaakte van Duitsland” Antwoord: Ooit was Pruisen een vazalstaat van Polen.….Met de geschiedenis in de hand kan men alles beweren
Tweede adres van de Internationale – 6-9 sept. 1870
De Internationale • verwijst naar haar voorspellingen van het eerste adres• Veroordeelt de agressie van Duitsland en haar drogredenen
– “Straatsburg in handen van de Fransen brengt Duitland in gevaar”Antwoord: Niet waar, de huidige oorlog bewijst het tegendeel.Duitsland heeft al haar verdedigingslinies Over natuurlijke grenzen en verdedigingslinies kan men eindeloos doorgaan en oorlog voeren
Tweede adres van de Internationale – 6-9 sept. 1870
De Internationale • verwijst naar haar voorspellingen van het eerste adres• veroordeelt de agressie van Duitsland en haar drogredenen
– “Duitsland is een vredelievend land”Niet waarWant in 1792 viel Duitsland het revolutionaire Frankrijk aanWant Duitsland vielen Polen en Hongarije aan
Tweede adres van de Internationale – 6-9 sept. 1870
De Internationale waarschuwt• Nieuwe militaire macht van Duitsland vormt een gevaar voor
de andere volkeren van Europa en voor het Duitse volk zélf• Rusland rekent op een wederzijdse uitputtingsslagen om haar
macht te versterken• Rusland vreest de versterking van Duitsland• Het nieuwe onevenwicht in Europa kan op nieuwe oorlog
uitdraaien, een alles vernietigende “rassenoorlog”
Tweede adres van de Internationale – 6-9 sept. 1870
De Duitse arbeidersbeweging • Veroordeelt de Duitse annexaties• Wil de uitlevering van de misdadiger Napoleon III aan
Frankrijk
Tweede adres van de Internationale – 6-9 sept. 1870
De Internationale • Juicht de Republiek toe• Maar vreest dat de republiek enkel maar de lege troon bezet
De Internationale roept de Franse arbeiders op• Geen (sociale) revolutie te voeren• Zich te organiseren om het vaderland te verdedigen• Van die organisatie gebruik maken om in de toekomst de
sociale revolutie te voeren.
Tweede adres van de Internationale – 6-9 sept. 1870
De Internationale • Roept de Engelse arbeidersklasse op de Britse regering aan te
sporen om:– de Franse Republiek te erkennen– tegen de annexaties te ageren
Tweede adres van de Internationale – 6-9 sept. 1870
De Internationale arbeidersbeweging moet haar plicht vervullen, anders gaat Europa nog vreselijke oorlogen kennen
De internationale arbeidersklasse moet ijveren voor vrede en arbeid
Leve de Republiek
Derde adres van de Internationale – april-mei 1871
Bij de machtsovername op 28 maart verklaarde de Commune dat ze de macht had gegrepen om
• de Republiek te verdedigen tegen het verraad • het eigen lot in handen te nemen
(een regering van, door en voor het volk) De Commune was door dus door de omstandigheden verplicht
de macht te grijpen
Derde adres van de Internationale – april-mei 1871
De Commune moet de oude staatsmachine kapotbrekenDeze burgerlijke (parlementaire) staatmachine• onstond onder het absolutisme• kreeg vorm door de Franse revolutie• werd de twistappel van de verschillende fracties van de
burgerij– Legitimisten (1815) grootgrondbezitters (vroegere adel)– Orleanisten (1830) financierkapitaal (handelaars)– Republikeinen (1848) industrieel kapitaal (middenklasse)
Derde adres van de Internationale – april-mei 1871
De staatsmachine richt zich tegen de arbeidersklasse naarmate• het proletariaat toeneemt • de scheiding tussen de klassen groter wordt• het proletariaat een dreiging vormt
Om de klassentegenstelling te controleren wordt een militaire dictatuur ingesteld (Napoleon III)
Het imperialisme wordt een openlijke oorlogsmachine tegen de werkers
De oorlog betekent de ineenstorting van het Bonapartisme
Derde adres van de Internationale – april-mei 1871
De Republiek van Thiers verenigt alle fracties van de burgerij tegen het proletariaat
De Republiek verklaart de oorlog aan de werkers, daarom• moet ze eerst het monopolie hebben van het geweld, van de
gewapende macht• moet Parijs ontwapend worden• het geregeld leger hersteld worden (akkoord met Bismarck)De Commune moet haar eigen gewapende macht hebben• geen geregeld leger (geen beroepsleger) meer• het volk bewapenen: de Nationale Garde
Derde adres van de Internationale – april-mei 1871
Het belang van de gewapende machtBlanqui: Qui a du fer, a du painMao Tsedong: De macht komt uit de loop van het geweer
Dit is waar voor alle klassen die de macht willen veroveren en/of willen behouden
Derde adres van de Internationale – april-mei 1871
Een nieuw soort staat creëren
• De verkozen gemeenteraadsleden moeten worden gecontroleerd en moeten kunnen worden afgezet
• De gemeenteraad is een werkend orgaan (wetgevend en uitvoerend). De verkozenen moeten de aangenomen wetten uitvoeren
• De politie en de ambtenaren hebben geen politieke opdrachten. Ze staan onder de controle van het volk
Derde adres van de Internationale – april-mei 1871
Een nieuw soort staat creëren (vervolg)• De verkozen leden en de ambtenaren van de Commune
werken aan een arbeidersloon• De macht van de kerk wordt gebroken
– Scheiding tussen kerk en staat– Onteigening van de gebouwen van de kerk– Priester moeten leven van de aalmoezen van de gelovigen…
• Onderwijs– Kosteloos– Openbaar (uit de greep van de kerk)– Democratisch en wetenschappelijk– Aandacht voor onderwijs van de meisjes en de vakscholen
Derde adres van de Internationale – april-mei 1871
Het gerecht• Rechters worden verkozen, gecontroleerd en zijn afzetbaar
Commune is de zelfregering van de producenten
Derde adres van de Internationale – april-mei 1871
Het voorbeeld van de Commune van Parijs moet in geheel Frankrijk worden doorgevoerd
Overal, in elke gemeente, een Commune stichten met verkozenen die strikt het mandaat van hun kiezers moeten volgen en die afzetbaar zijn
Democratisch – centralistisch systeem • De verkozenen van de gemeenten kiezen een districtraad• De verkozenen van de districtraad kiezen de nationale raad
Derde adres van de Internationale – april-mei 1871
Een goedkope regering • Parasitair systeem wordt afgebroken• Geen staand leger en bureaucratie• Beperkt aantal nationale ambtenaren
Geen terugkeer naar de autonomie van de steden zoals in de in de middeleeuwen, geen versnippering
De steden leiden het plattelandDe arbeiders leiden de boeren
Derde adres van de Internationale – april-mei 1871
De politieke macht is de voorwaarde voor de economische macht
De politieke bevrijding is slechts mogelijk door de economische bevrijding
Communisme ?• Onteigening van de onteigenaars , de Commune wil het
klasseneigendom afschaffen• De coöperaties hadden een dubbel karakter
– Coöperaties die de politieke macht van de burgerij niet bedreigen– Coöperaties die de nieuwe economische macht vormen van de
Commune
Derde adres van de Internationale – april-mei 1871
De arbeidersklasse neemt de leidingZe sleurt de middenklasse mee• Traditioneel is deze de arbeidersklasse vijandig gezind• Nu beschermt de Commune de middenklasse tegen de
schuldeisers• Middenklasse werd onder het keizerrijk steeds meer en meer
bedreigd (verpletterd door groot-kapitaal, hoge belastingen om het keizerrijk te onderhouden)
Maar zal de steun standhouden nu de Commune wordt aangevallen en zich radicaliseert?
Derde adres van de Internationale – april-mei 1871
De arbeidersklasse neemt de leidingZe moet de steun van de boeren winnen• De boeren hebben hun illusies in Napoleon verloren • De boeren gaan gebukt onder de schulden en de belastingen
de Commune kan hen daarvan bevrijden• De Commune zal de grootgrondbezitters aanpakken• De Commune zal de macht van de kerk op het platteland
brekenMaar de regering snijdt de Commune af van de rest van het landEn voert een agressieve anti-Commune propaganda
Derde adres van de Internationale – april-mei 1871
De Commune jaagt de burgerij angst aan in binnen- en buitenland
De Commune is internationalistisch• Een Duitser wordt minister van arbeid• Poolse generaals leiden de weerstand• De Commune vernietigt de Vendôme kolom, symbool van het
Franse chauvinisme en imperialisme
Derde adres van de Internationale – april-mei 1871
De sociale maatregelen van de Commune ( slechts een aanzet)• Verbod van nachtwerk bij de bakkers• Afschaffing van boetes op het werk (loonafbraak)• Oprichting van arbeiderscoöperatieven in de bedrijven en de
ateliers waarvan de eigenaars zijn gevluchtDe financiële maatregelen van de Commune zijn zwak• Aan de Nationale Bank wordt niet aangeslagen• Aan de (grote) fortuinen wordt niet geraakt• De secularisatie van de kerk brengt maar 8.000 francs op
(De burgerij wist zich wel te verrijken op kosten van de kerk)
Derde adres van de Internationale – april-mei 1871
Terwijl rechts in de Commune vrijheid van pers, betoging en verkeer geniet, organiseert Versailles de repressie
• Links gezinde pers wordt verboden en/of aangeslagen• Vergaderingen van de oppositie uit elkaar gejaagdVersailles stuurt spionnen en provocateurs
Slecht na enig tijd aarzelen verbiedt de Commune de regeringsgezinde pers en wordt de Partij van de Orde verboden
Derde adres van de Internationale – april-mei 1871
De Commune legt alle leugens, gesjoemel, corruptie en wangedrag van de regering bloot
De Commune tracht haar fouten te herstellenVoorbeeld• Versailles decoreert generaals die verraad hebben gepleegd
De Commune, daar en tegen, sanctioneert generaals die hun plicht niet doen
Golven brengen schuim…De Commune is soms nog het slachtoffer van arrivisten en
avonturiers . De Commune heeft tijd nodig om te leren, tijd, die haar niet wordt gegund
Derde adres van de Internationale – april-mei 1871
“In Parijs is het nooit zo veilig en rustig geweest…”Samen met de regering en de rijken, de dieven, de moordenaar
en de prostituees verdwenen. Ze zijn naar Versailles getrokken
Versailles is nu een vat vol decadentie geworden
Parijs is één en al waarheid, Versailles één en al leugenEen van de leugens van Thiers:
“Parijs wordt niet gebombardeerd”
Derde adres van de Internationale – april-mei 1871
De aanval van Versailles en de nederlaag van de Commune Versailles bereidt de tegenaanval voor en heeft daarom een leger
nodig• De liniesoldaten zijn onbetrouwbaar• Er komen alleen vrijwilligers uit Bretagne (Chouan-traditie)• Uitschot wordt bij elkaar geronseld• Bismarck moet krijgsgevangenen vrijlaten
De opstanden in Lyon en Marseille worden na enkele dagen neergeslagen
De Nationale vergadering stemt repressieve wetten
Derde adres van de Internationale – april-mei 1871
Zolang Thiers niet klaar is voor de tegenaanval moet hij zoet broodjes bakken met de provincie
“Ik zal geen leger naar Parijs sturen” 21 maartThiers moet zich wel haasten….De gemeenteraadsverkiezingen (afleidingsmanoeuvre ) wordt
gewonnen door de republikeinen tegen het verenigd front van royalisten en rechts republikeinen
(27.000/35.000 gemeenteraad leden )
Derde adres van de Internationale – april-mei 1871
Nadat Bismarck Versailles dwong tot een zeer nadelige en vernederend vredesakkoord op 10 mei (deze wordt aangenomen door de Nationale vergadering op 21 mei)
• worden krijgsgevangenen vrijgelaten • wordt het betalen van de oorlogsbelasting uitgesteld
Nu de tegenaanval kan beginnen verandert Thiers van toon“ik zal zonder barmachtigheid zijn”
Op 21 mei valt het leger Parijs binnen (verraad)
Derde adres van de Internationale – april-mei 1871
De weerstand is grootDe aanval en de repressie beestachtig
(vergelijking met de Romeinen)De burgerij komt terug en viert feest in Parijs
(citaat van Tacitus) “En toch, de morgen na die vreselijke strijd, en zelfs vóór hij
geheel was uitgevochten, begon Rome, verlaagd en verdorven, opnieuw zich te wentelen in die poel van wellust, die zijn lichaam vernielde en zijn ziel bevlekte”
Derde adres van de Internationale – april-mei 1871
De Commune wordt beschuldigd van• brandstichtingen• executies van gijzeleraarsMarx relativeert niet zozeer, maar gaat in de tegenaanval• Brandstichtingen zijn verantwoord
– Wie waren de brandstichters in het verleden?– Wie begon de brandstichtingen?– Brandstichting is een correcte oorlogstactiek
• Executies zijn verantwoord– Wie ging over tot executies, nam gijzelaars in het verleden?– Executies van gijzelaars waren een correct antwoord
Derde adres van de Internationale – april-mei 1871
De Commune zal verder levenDe nederlaag van de Commune maakt een wapenstilstand
tussen arbeid en kapitaal onmogelijk.Nieuwe gevechten kondigen zich aan
De Internationale wordt nu, meer dan ooit, vervolgd door alle bourgeois regeringen
Maar de Internationale kan niet vergaan• Ze is het product van het klassenstrijd• Ze is het product van het proletariaat (geschapen door de
burgerij)
Derde adres van de Internationale – april-mei 1871
Slotwoorden van dit derde adres:“Het Parijs van de arbeiders, met zijn Commune, zal eeuwig
worden gevierd als de roemrijke voorbode van een nieuwe maatschappij. Zijn martelaren tronen in het grote hart van de arbeidersklasse. Zijn verdelgers heeft de geschiedenis reeds thans aan de schandpaal genageld, en alle gebeden van hun papen zijn niet bij machte om hen daarvan te verlossen”.
Leve de Commune
Inleiding heruitgave – F. Engels maart 1891
• Nieuw macht(on)evenwicht in Europa bedreigt de vrede.Een nieuwe oorlog tussen grote naties is mogelijk
• Rusland is dominant in Europa, Frankrijk vormt een coalitie met Rusland tegen voorlopig “onderdanige” Duitsland
• Engels geeft een schets van de Duits-Franse oorlog en van de gebeurtenissen tijdens en na de Commune van Prijs
• Belangrijkste les van de Commune:– Het oude staatsapparaat kon niet worden overgenomen– De burgerlijke republiek verzekert het best de almacht van het kapitaal
(Voorbeeld de Verenigde Staten met haar twee partijen)– Een nieuwe staatsmachine opbouwen op de puinen van de oude
Inleiding heruitgave – F. Engels maart 1891
Belangrijk besluit van Engels:“De sociaaldemocratische filister (1) heeft onlangs weer een
heilzame schrik gekregen bij het woord: dictatuur van het proletariaat (2). Nu goed, mijne heren, wilt u weten, hoe deze dictatuur er uit ziet? Kijkt dan naar de Parijse Commune. Dat was de dictatuur van het proletariaat”.
(1) = bekrompen kleinburger(2) = de arbeidersklasse als heersende klasse
