Beleid Bestuur management & pedagogiek in de kinderopvang | 27

columned buitenhek

‘Kinderopvang: zonde van het geld’ en ‘Kinderopvang wordt ten onrechte beschouwd als wondermiddel om de arbeids-participatie van vrouwen te ver-hogen’ dat was de kern van een artikel in weekblad Elsevier van september 2005. Zelfs al zou de overheid met miljarden smijten, dan nog zou het aantal werken-de vrouwen maar mondjesmaat toenemen, beweerde de schrijf-ster die zich baseerde op een analyse van het Centraal Plan-bureau. Nu – tweeënhalf jaar later – is het een mooi moment om de balans op te maken en vast te stellen of de verbeterde betaal-baarheid van kinderopvang effect heeft gehad op de ar-beidsparticipatie van vrouwen.

Dat er recent iets gebeurd is met de betaalbaarheid van kinderop-vang in Nederland is niemand ontgaan. In 2006 werd de kin-deropvangtoeslag fors verhoogd voor met name de midden- en hogere inkomens. In 2007 werd deze maatregel gevolgd door een extra verhoging van de kin-deropvangtoeslag voor het eer-ste kind. Aanvullend werd in 2007 – door de automatische werkgeversbijdrage – de eigen bijdrage van ouders met enkele honderden miljoenen euro’s verlaagd.De gemiddelde eigen bijdrage

van ouders voor kinderopvang halveerde in slechts twee jaar tijd van 37 procent in 2005 naar 19 procent in 2007. In diezelfde periode groeide de vraag naar kinderopvang en werd de capaciteit spectaculair uitgebreid:

De terugkerende vraag is of hier sprake is van groei door het ver-vangen van opa’s en oma’s door professionele opvang, of dat de opvang is ingezet voor het ondersteunen van werkende vrouwen naar de arbeidsmarkt.De effecten van de sterk verbe-terde betaalbaarheid van kin-deropvang liegen er niet om en zijn in dit geval tamelijk specta-culair.

Uitgerekend in 2006 en 2007 is de netto-arbeidsparticipatie van vrouwen sterker gestegen dan ooit sinds het begin van deze eeuw. Tot 2005 schommelde dat nog tussen de 53 en 54 procent, in de afgelopen twee jaar was er een sterke stijging van bijna 2 procentpunten per jaar. Critici kunnen nog beweren dat die stijging uitsluitend te maken

heeft met de sterke economie van de laatste jaren. Maar on-danks een forse economische groei in 2004 was dat toen – zo-als blijkt uit bovenstaande gra-fiek – nog geen reden voor vrou-wen om massaal aan de slag te gaan. Blijkbaar heeft toch de

betere betaalbaarheid van kin-deropvang de laatste drempels weggenomen.

Het gevolg daarvan is dat Ne-derland onmiskenbaar het grootste deel van de economi-sche groei dankt aan de hard-werkende vrouw die haar gezin combineert met werk. Zij kan de economie van Nederland inmid-dels maken of breken en voor mannen is er dus reden genoeg om eens wat vaker een bloeme-tje mee naar huis te nemen.

Een aanpassing van het (MIMIC) model dat het CPB toen in 2005 maar ook nu nog steeds ge-bruikt voor haar voorspellingen lijkt met deze uitkomsten ook geen overbodige luxe. Met deze cijfers lijkt er namelijk wel dege-lijk een sterk verband tussen betaalbare kinderopvang en de

arbeidsparticipatie van vrouwen. En dat wisten de meeste mensen uit de branche ook zonder die cijfers allang.

Leestip: Nederland Deeltijdland van het SCP waarin onder ande-re staat: 'Een meerderheid (...) staat huiverig tegenover formele

kinderopvang' en 'Er zijn weinig aanwijzingen dat de ideeën over de zorg voor kinderen wezenlijk aan het veranderen zijn.' Als het SCP gelijk heeft (wat ik betwij-fel) groeit de groep ouders die met lood in de schoenen en een bezwaard gemoed kinderen toe-vertrouwen aan de kinderop-vang en zien we binnenkort een advertentie met 'BOinK, nu ook voor ouders in de kinderopvang met gewetensbezwaren'. Gelooft u het?

Ed Buitenhek is directeur van Buitenhek Management & Consult. Reageren? ed@buitenhek.nl.

Ed Buitenhek is directeur van Buitenhek management & Consult

Werkende vrouw maakt of breekt de Nederlandse economie

2005 2006 2007

403530252015

Aandeel ouders in kosten kinderopvang in procenten

2005 2006 2007

230

210

190

170

Capaciteit buitenschoolse opvang en dagopvang (x 1000)

2002 2003 2004 2005 2006 2007

585756555453

Netto arbeidsparticipatie vrouwen in procenten