Wat iedereen zou moeten weten overBrood & Gezondheid

Voorlichtingsbureau Brood maakt deel uit van het Nederlands Bakkerij Centrum

Brood is de basis

• Brood is een basisvoedingsmiddel. In de Schijf van Vijf van het Voedingscentrum, is één van de 5 basisregels voor een gezonde voeding ‘eet veel groente, fruit en brood’.

• Kinderen kunnen al vanaf 6 maanden lang- zaam beginnen met brood en vanaf 8 maanden met een broodmaaltijd. • Een volwassene eet gemiddeld 3-4 sneetjes brood per dag. Dat is te weinig, 5-7 wordt aan- bevolen door het Voedingscentrum.

• Brood kan op elk moment van de dag: bij het ontbijt, de lunch, de warme maaltijd en tussen- door.

Ontbijten is belangrijk:• geeft energie na nachtrust • helpt bij goede concentratie• zet darmen aan het werk• verkleint de kans op teveel snoepen en snacken

Brood kan altijd

Ontbijt broodnodig!

Voedingswaarde brood

Brood bevat veel voedingsstoffen

Het grootste deel van het Nederlandse brood is gemaakt van de graansoort tarwe. De graankorrel is in feite de basis van het brood. Een graankorrel bestaat uit een middengedeelte (meelkern) en een buitenlaag (zemelen en kiem). Het grootste deel van de voedingsvezels, vitamines en mineralen bevindt zich in de buitenste laag van de graankorrel. De voedingswaarde (dus ook vezelgehalte) van brood wordt hoofdzakelijk bepaald door:

Brood past in een gezonde voeding. Brood levert veel voedingsstoffen.

1. De basisgrondstof: bloem, meel of volkorenmeel.2. Overige ingrediënten: vruchten, zaden, pitten, noten, gebroken of geplette graankorrels.

Bloem is alleen het binnenste van de graankorrel. De kiem en zemelen zijn volledig uitgezeefd. Dit is de basis voor witbrood.Meel is de basis voor bruinbrood. De zemelen en kiem (buitenkant van de korrel) zijn gedeeltelijk uitgezeefd. Daardoor is het brood heel lichtbruin. Bruinbrood bevat meer voedingsvezel (en vitamines en mineralen) dan witbrood.Volkorenmeel is gemaakt van de gehele graankorrel. De gehele graankorrel is vermalen. Dit is de basisgrondstof voor volkorenbrood. Vaak bevat volkorenbrood ook nog halve en hele graankorrels. Het brood is lichtbruin van kleur.Meergranenbrood - de naam zegt het al - is gemaakt van meerdere soorten graan. Bijvoorbeeld tarwe en maïs, gerst en rogge. Meergranenbrood kan op basis van bloem óf (volkoren)meel worden gemaakt. In meergranenbrood kunnen ook zaden, vruchten, pitten, noten of korrels zijn verwerkt. Er zijn dus heel veel variaties mogelijk.

Brood levert energie• In de vorm van koolhydraten (zetmeel). Om te functioneren, presteren en sporten.

Brood bevat voedingsvezel• Belangrijk voor goede darmwerking, goede stoelgang. Vezels verminderen kans op hart- en vaatziekten en zorgen voor ‘vol gevoel’ in de maag. Belangrijk bij afvallen en op gewicht blijven.• Bij bepaling vezelgehalte is het belangrijk om te weten of het brood van bloem, meel of volkorenmeel is gemaakt. Het vezelgehalte loopt op: witbrood (1 snee=0,8 gram vezel), bruinbrood (1 snee=1,8 gram vezel), volkorenbrood (1 snee=2,3 gram vezel). Meergranenbrood op basis van bloem (1 snee=1,9 gram vezel) heeft gemiddeld een vezelgehalte vergelijkbaar met bruinbrood. Meergranenbrood op basis van (volkoren)meel heeft gemiddeld het hoogste vezelgehalte (1 snee=2,6 gram vezel). Brood bevat weinig vet• Brood bevat, met uitzondering van enkele luxe soorten, weinig vet.

Brood levert diverse B-vitamines• Brood levert een aantal belangrijke B-vitamines: vitamines B1, B2, B3, B6 en B11 (foliumzuur).

Brood bevat belangrijke mineralen• Brood bevat de volgende mineralen: ijzer, koper, magnesium, zink, selenium, jodium, calcium en fosfor. • Jodium: brood is zeer belangrijk voor de dagelijkse jodiumvoorziening (goed voor schildklierwerking, stofwisseling en groei). • Brood bevat jodium door het bakkerszout, dit is zout met toegevoegd jodium. Met 6 sneetjes brood per dag krijg je voldoende jodium binnen. • Zout: teveel zout in Nederlandse voeding. Brood bevat zout. Zout is nodig voor brood- bereiding en smaak. Per 1 januari 2009 is het zoutgehalte in brood verlaagd met 10%.

Z-CARD® Ltd. PTN information to go here

Kijk voor meer informatie op www.brood.net

Voorlichtingsbureau BroodAgro Business Park 75-836708 PV WageningenPostbus 3606700 AJ Wageningen

Telefoon 0317 47 12 22Fax 0317 42 41 11www.brood.net

Brood is een belangrijke bron van vezels. Vroeger werd een ezelsbruggetje gebruikt: hoe donkerder het brood, des te meer vezels het bevat. Dat gaat vandaag de dag niet meer op door het gebruik van smaakmakende ingrediënten als moutmeel en gekaramelliseerde suiker óf door toevoeging van kleurloze (oftewel transparante) vezels aan witbrood. Deze ‘nieuwe’ ontwikkelingen geven dus

een andere kijk op de oude stelregel. De kleur van een brood zegt daarom niet per definitie iets over het gehalte aan voedingsvezel, vitamines en mineralen. De basisgrondstoffen (bloem en/of meel) en ingrediënten (vruchten, zaden, pitten, noten, hele of halve graankorrels) doen dit wel!

Hoe donkerder het brood, des te meer vezel?

Meergranenbrood bevat gemiddeld meer vezels dan bruinbrood of volkorenbrood. Maar het hoeft niet altijd. De belangrijkste indicatie voor het vezelgehalte is de basisgrondstof: is het meergranenbrood gemaakt op basis van bloem of (volkoren)meel? Je kunt deze informatie bij voorverpakte broodsoorten vinden op het etiket of je kunt het aan de bakker of de winkelmedewerkers vragen.

Waarom verschilt het vezelgehalte van meergranenbroden nogal?Het vezelgehalte in meergranenbrood is afhankelijk van welk deel van de graankorrels is gebruikt. Meergranenbrood kan namelijk op basis van bloem óf (volkoren)meel worden gemaakt. Daarnaast heeft elke graansoort z’n eigen vezelgehalte. En ook zijn veel meergranensoorten gedecoreerd met zaden of pitten of bevatten ze gebroken of hele graankorrels. Ook die hebben invloed op het vezelgehalte van het brood.

Hoe kun je brood het beste invriezen?Je kunt brood het beste invriezen in een plastic zak. Het is handig om gesneden brood te nemen. Zo kun je steeds van het ingevroren brood het gewenste aantal sneetjes lostrekken of -breken. Deze sneden kun je op een bord of in een brood-mandje laten ontdooien. Je kunt brood ca. 2 weken in de vriezer bewaren. Als je het langer bewaart, droogt het uit.

Brood

WitbroodBruinbroodVolkorenbroodMeergranenbasis bloemMeergranenbasis meel

Eenheid 1 snee1 snee 1 snee1 snee

1 snee

Energiekcal74838293

89

Eiwitgram2,73,43,84,4

4,3

Vetgram0,50,60,71,8

1,6

Vezelgram0,81,82,31,9

2,6

IJzermg0,20,50,70,6

0,7

Foliumzuur ug791312,5

14

Koolhydr.gram14151414

13

Veelvoorkomende vragen

Is witbrood ongezond?Nee, witbrood bevat dezelfde voedingsstoffen als bruin- of volkorenbrood. Dus witbrood bevat koolhydraten, vezels, B-vitamines en mineralen als ijzer, jodium en zink. Maar in bruin- en volkorenbrood zitten méér van deze belangrijke

voedingsstoffen. Alleen witbrood kan in een gezonde voeding. Belangrijk hierbij is wél om extra te letten op voldoende vezelrijke producten zoals groente en fruit, volkoren pasta, peulvruchten en zilvervliesrijst.

In de meeste diëten past brood zeer goed, al moet het soms aangepast brood zijn. Bijvoor-beeld glutenvrij of eiwitarm brood. Er is zelfs een dieet waarbij brood een hoofdrol speelt: het Broodwisseldieet. Dit dieet is bij uitstek geschikt om snel een paar kilo kwijt te raken. Wie meer wil afvallen, raadpleegt een diëtist.

• Afvallen: brood heeft de perfecte eigenschap- pen om overgewicht helpen te voorkomen en tegen te gaan. Brood, met name volkoren- en meergranenbrood (op basis van meel), is rijk aan vezels en voedingsstoffen, terwijl het maar weinig vet bevat. De vezels zorgen voor een gevuld gevoel, waardoor de verleiding minder groot is om teveel te snoepen of te snacken.

= Broodpluspunt

Brood past in bijna alle dieten

Hoe kun je brood het beste bewaren?• In een plastic of papieren zak in een afgesloten broodtrommel. Hierdoor blijft het brood het langst mals. • Een papieren broodzak houdt de korst langer krokant.• Bewaar brood niet in de koelkast, daarin droogt het sneller uit.

Bevat meergranenbrood per definitie meer vezels?

" Brood is voor mij belangrijk, omdat het gezond en lekker is"

Sven Kramer