‘s-Hertogenbosch - De Groote Wielen - Broekland - beeldkwaliteitplan 31

kleur gevels

GevelwandenDe gevels langs de Groote Wielenlaan behoeven een zekere onderverdeling door maatverdeling en ritme, om daarmee aan te sluiten op de architectuur van de overzijde en de achterliggend fijnkorrelige verkaveling. Ook aan waterzijde bieden de grote herenhuizen aanleiding tot een verticale geleding van de gevelwand, om daarmee de parcellering van de woningenbloken uit te drukken en een goed contrast te vormen met de horizontale waterspiegel zoeken naar maat en ritme van woningen. Er moet een reeks van maten ontstaan van de totale noordrand, horend bij de lengte van de plas, via de grote bouwblokken met bijbehorende accenten, naar de schaal van de appartementen gebouwen tot uit eindelijk de onderverdeling met individuele woningen. Zo kan er ook een boeiend verschil ontstaan in karakter tussen de plas- en de laanzijde. De appartementengebouwen kunnen op twee wijzen worden opgebouwd: of horizontaal, of verticaal. Per blok moet worden bepaald welke geleding het beste in de context past.Reagerend op de onderbouw met ruimte voor voorzieningen betekent dit voor het gebouw met de zorgvoorzieningen en de appartementen voor ouderen een vooruitspringende 2e en 3e laag. Deze zone van de gevel behoeft, om te kunnen reageren op de verkaveling aan de overzijde van de Groote Wielenlaan, erkervormen of iets dergelijks die een verticale ritmering aan de gevel geven.

referentiebeeld: wonen boven voorzieningen

referentiebeeld: parcellering en verticaliteit aan de waterzijde

LODEWIJK BALJON landschapsarchitecten32

Gevelwanden

- gesloten wand

- half gesloten wand

- open

‘s-Hertogenbosch - De Groote Wielen - Broekland - beeldkwaliteitplan 33

gevelwanden

referentiebeeld: woningen onder kaplaag

referentiebeeld: woningen onder kaplaag

LODEWIJK BALJON landschapsarchitecten34

woningen/voorzieningen in een transparante plint

twee woonlagen met erkers

één woonlaag in de kapverdieping

‘s-Hertogenbosch - De Groote Wielen - Broekland - beeldkwaliteitplan 35

beeldkwaliteitplan supplement noordrand

‘s-Hertogenbosch De Groote Wielen

welstandscriteria

4.0 InleidingIn de welstandnota is het kader voor het welstandsbeleid van de gemeente ’s Her-togenbosch neergelegd. Doel van de welstandsnota is het vertalen, waarborgen en versterken van de ruimtelijke kwaliteit van de gebouwde omgeving en het openbaar gebied in stedenbouwkundig, cultuurhistorisch, architectonisch en landschappelijk opzicht. Dit door middel van transparante, objectieve en daarmee voor een ieder begrijpelijke criteria.Met de welstandsnota wordt beoogd de burgers te informeren over de criteria en uit-gangspunten, die de welstandscommissie bij de beoordeling van een haar om advies voorgelegd bouwplan zal hanteren. Bovendien wordt inzicht gegeven in de hoofd-lijnen en procedures waarbinnen de welstandscommissie handelt en waarbinnen de welstandsadviezen worden gevormd.

Broekland valt in zijn geheel onder het welstandsgebied De Groote Wielen. Dit gebied wordt, net zoals andere grote ontwikkelingsgebieden in de gemeente ’s Hertogenbosch, niet in de welstandsnota geïnventariseerd of beschreven. In de welstandsnota zijn dan ook nog geen welstandscriteria voor dit gebied te vinden. Er wordt in de welstandsnota verwezen naar de beeldkwaliteitregels voor het plan De Groote Wielen. Voor de woongebieden en het bedrijventerrein worden afzonderlijke beeldkwaliteitplannen opgesteld. Ter toetsing zijn echter wel de algemene welstands-criteria die voor ieder bouwwerk gelden uit de welstandsnota van toepassing. Deze algemene criteria worden door de welstandscommissie als argumentatie gebruikt voor ieder welstandsadvies. De algemene welstandscriteria dienen tevens als inspira-tiebron voor ontwerpers en opdrachtgevers.

4.1 WelstandsniveauIn De Groote Wielen wordt bij de uitwerking van de verschillende deelgebieden een hoog ambitieniveau nagestreefd. Dit ambitieniveau wordt beschreven in zowel het globale stedenbouwkundige plan als in de afzonderlijke stedenbouwkundige plannen voor de deelgebieden. Tevens komt het tot uiting in het aanstellen van supervisoren die per deelgebied de architectonische uitwerking van de bouwplannen begelei-den en die verantwoordelijk zijn voor het opstellen van een beeldkwaliteitplan. De verwachting is dat De Groote Wielen onder het reguliere welstandsbeleid van de welstandsnota gaat vallen.

4.2 StadsbeeldHet gebied van Broekland valt niet binnen de invloedszone van een van de, in wel-standsnota opgenomen, cultuurhistorisch elementen, verbin- dingsassen, hoofdver-keersroutes, recreatieve routes, morfologische hoofdstructuur of waterelementen.

4.3 Beschrijvingwelstandsgebied

Bebouwing en omgevingBroekland is in het totale beeld van de Groote Wielen te typeren als een klassieke tuinstedelijke woonbuurt in een hedendaagse setting. De bebouwing van de Buurt heeft een planmatig opgezette karakteristiek welke als volgt te typeren is:

Zuidelijke woonbuurten; Langs hoofdassen formeel met duidelijk aanwezige en stevig woningtype. Hori-zontale lijnen en samenhang worden nadrukt. De binnengebieden en woonstraten zijn meer informeel, kennen vaak een losse bebouwingsstructuur die ook de groene Broeken omzoomt.

De NoordrandTussen het door eengezinswoningen gekenmerkte gedeelte van Broekland en de Centrale Plas van de Groote Wielen ligt een strook van een bouwblok diepte. Deze strook reageert tweezijdig: enerzijds op het royale profiel van de Groote Wielenlaan met de Hoge Ring en anderzijds op de ruimte van het water met het toekomstige centrum aan de overzijde. De bebouwing is bijzonder, zowel door de ligging als door het programma. Het gaat hier om rijzige stadswoningen van 3½ tot 4 lagen, apparte-menten (ten dele in de sfeer van service of zorg) doorgaans in 4 lagen, schoolvoor-zieningen en een wijkcentrum. Het blok met de school- en wijkvoorziening heeft een dusdanige diepte dat het binnenterrein openbaar is. Deze ruimte wordt daarom deels omzoomd met patiowoningen van 1 tot 2 lagen.

Langs de gehele Noordrand is de oever openbaar en beloopbaar. Door de knikken in de oever en de daarop reagerende doorsteken, is er contact met de verschillende delen waaruit Broekland is opgebouwd. Bebouwing op zichDe Groote Wielenlaan, die als centrale buurtontsluiting door alle bewoners dage-lijks wordt gebruikt, vormt als hoogst gelegen lijn de interne ruggengraat van de buurt. Ten noorden ervan ontstaat over grote lengte een oevermilieu: een ondiepe bebouwingszone, doorsneden door smalle straten. Deze dwarsverbindingen, in het verlengde van Koppelbeken en parkeerstraat, leggen visuele koppelingen tussen Groote Wielenlaan en Centrale Plas. Het maaiveld loopt in alle gevallen af naar de plasoever: dit versterkt het zicht op de ruimte en het licht van het grote watervlak en dramatiseert de beleving van het hoogteverschil tussen Hoge Ring en plas. De strook

leent zich vooreen gesloten en hogere bebouwingslijn. Het gaat daarbij niet alleen om hogere bebouwing aan de plaszijde, maar ook om een goede begeleiding van de Grote Wielenlaan. Samen vormen ze een stevige ‘hoge rug’, waar de overige woon-buurten van Broekland tegen aan zijn gevlijd.De bebouwing van 3½ en 4 lagen met stadshuizen, beneden/bovenwoningen en ap-partementen, versterkt het stedelijke en openbare karakter van de oevers. De vlekken zijn gescheiden door de busroute naar de brug over de Centrale Plas. De brug heeft de vorm van een vork, omdat twee belangrijke lijnen bij een komen: een bundeling van Vlietdijk (fiets en voetganger) en Broekland (idem plus bus). De Groote Wielen-laan maakt hier ter inleiding een knik.Deze hoeken en die bij het plein bij het voorzieningencluster zijn aanleiding extra uit te pakken. Het zijn juist de hoeken die het straatbeeld bepalen, veel meer dan de rest van de gevelwanden. De meeste hoeken geven aanleiding voor een hoogteaccent. Uit praktische overwegingen is de hoogte beperkt tot 4 lagen, maar in de architectuur kan een verticale opbouw van de gevel het gewenste effect ondersteunen: erkers, uitbouwen, geprononceerde trappenhuizen en dergelijke. Om een zekere stedelijk-heid en voornaamheid langs de hoofdlijnen te bereiken zijn alle hoeken gesloten: compact efficiënt en verzorgd. Het bouwblok ten westen van de doorsteek voor bus en fiets naar het toekomstige winkelcentrum vraagt om een verbijzondering als een soort bruggenhoofd. De uit-zonderlijke positie is te benadrukken met extra massa en plasticiteit Materiaal detailering en kleur

Kleur gevelsBaksteen is het dominante gevelmateriaal. In het binnenwerk van het voorzienin-gencluster en langs de doorsteken kan hout of stuc bijdragen aan een meer informele sfeer van de architectuur.

Hoeken zullen over het algemeen gesloten uitgevoerd dienen te worden. In de tradi-tionele stedenbouw is het veelal gebruikelijk om hoeken te accentueren, naar voren te plaatsen of van een erker te voorzien. Ook zal het steeds zo moeten zijn dat het “gezicht” van de woning altijd gericht is op de belangrijkste openbare ruimte. Dus over het algemeen een twee- zijdige oriëntatie bij hoeksituaties. De meest belang-rijke hoeken, welke aan de randsituatie te vinden zijn, zullen als volledig gesloten uitgevoerd dienen te worden. De andere hoeken kunnen een gesloten karakteristiek krijgen door toevoegingen zoals een aanbouw, een erker, tuinmuur of een pergola.

4.4 Welstandscriteriabebouwingsthema’sIn Broekland-Noord zijn de volgende bebouwingsthema’s uit de gemeentelijke wel-standsnota van toepassing:

W8 thematische (woon)bebouwing, uitbreidingsgebied

Welstandscriteria :

Bebouwing en omgeving• De architectuur en de directe openbare ruimte zijn in samenhang ontworpen. Deze dient te worden behouden

Bebouwing op zich• De complexwaarde is bepalend voor de vormgeving van aanpassingen, toe- voegingen of (ver)nieuwbouw. Veranderingen moeten passen binnen de (stijl)kenmerken, het imago en de expressiviteit van het complex; • De gevelopbouw en –indeling en de repetitie van de samenstel- lende ele- menten zijn uitgangspunt bij veranderingen, aanpassingen en toevoegingen.

Materiaal, detaillering en kleur• Bestaand kleur- materiaal gebruik is bepalend voor de complex waarde. Zij dragen wezenlijk bij aan de expressiviteit ervan en zijn uitgangspunt voor aanpassingen.

T1Gestapelde(woon)bebouwing

Welstandscriteria:

Bebouwing en omgeving• De hoofdentree dient op de openbare ruimte gericht te zijn.• De maat van het gebouw en de directe omgeving dienen op elkaar te worden afgestemd.• De openbare ruimte of de onbebouwde privéruimte en de bebouwing op zich dienen als geheel te worden gezien en als zodanig te worden ingericht.

Bebouwing op zich• De huidige massavorm is maatgevend voor de architectonische eenheid.• De huidige indeling van de gevel, de ritmiek, is maatgevend.

• Aanpassingen aan de woningen dienen voor alle woningen op eenzelfde manier te gebeuren.• Opbouw op het platte dak is toegestaan, mits overal op gelijke wijze ge- beurd.• Extra ramen in de zijgevel zijn toegestaan, mits in overeenstemming met de karakteristiek van het bouwwerk.• Reclame-uitingen dienen zoveel mogelijk in de architectuur te worden geïn- tegreerd.• Het verschil in karakter tussen de begane grond en de lagen er boven dient te worden gerespecteerd. Een andere uitstraling van de begane grond is mo- gelijk, mits passend bij de lagen erboven.

Materiaal, detaillering en kleurHet kleur– en materiaalgebruik binnen het complex dient op elkaar te worden afge-stemd.

Aanvullende welstandscriteria

deeltype 2• De gebouwen dienen in vorm, schaal en opzet een samenhang te vormen met de omringende bebouwing.