WWW.RASA.NL

DE SAUDADE VOORBIJ Rijk palet aan Portugeestalige muziek

VEELZIJDIG ACCORDEONSPEL Maria Kalaniemi

INDRINGENDE STEM UIT MALI Bako Dagnon

CLUB RASA Oy Division & Socalled

JOAqUíN GRILO + ThEODOSII SPASSOV & FRIENDS

VR02

DEC

“Grootmeesters van kaval en flamencodanskrijgen vrij spel”

NOV/DEC 2011

Fo

to: A

na

Pal

ma

MAULID MTENDENIEen feestje voor de Allerhoogstelees verder op p. 8

WO16

NOV

3RASA 2

INhOUD

CLUB RASA presenteert i.s.m. Le Guess Who? Oy Division + Socalled p. 28

RASA ON TOUR…Met Conjunto Angola 70 p. 26

UITGELIChT: DE SAUDADE

VOORBIJ p. 20-25

Gastprogramma: Beyond Bellydance IV p. 14-15

en SLAU ontvangt Connie Palmen

Expositie: Korte omzwervingen tussen p. 15

dromen en routine door Lila Zotou

Algemene informatie en contact p. 41

Colofon p. 43

Kalender november & december p. 44

EN VERDER...

FLAMENCO p. 6

Inspiratie, improvisatie en duende

MODES & MAqAMS p. 10

Verfijnde melodiesystemen uit het Midden-Oosten en Zuid-Azië

URBAN AFRICA p. 30

Nieuw Afrikaans elan

USA p. 36 Klanken uit de melting pot

SERIES

LEO VERVELDE p. 39van CODARTS Rotterdam tipt!

ONLANGS p. 33 VERSChENEN ALBUMS

OUDADEN p. 18 Hypnotiserende Berber-trance

NOV/DEC 2011 5

INhOUD

RASA 4

De flamenco van danser

Joaquín Grilo neemt vele

gedaanten aan. “Ik kan een

engel of een duivel zijn, het

ligt eraan wat de muziek in me oproept”,

zo vertelde hij tijdens de derde editie van

de Flamenco Biënnale in 2011, waar hij

het publiek betoverde met zijn ritmiek

en expressie. Hij ontmoette er Theodosii

Spassov, meesterimprovisator op de ka-

val, een Bulgaarse houten herdersfluit. De

muzikale vonk sprong onmiddellijk over.

Samen met hun gastartiesten zullen ze

de muzikale einders verkennen vanuit de

Balkan naar de Andalusische flamencok-

weekvijvers en terug. Bij dit intermezzo

krijgen beide grootmeesters vrij spel in

een ‘open flamenco space’ en laten ho-

ren dat de herdersfluit zich moeiteloos

met de flamencoritmes laat combine-

ren. Een flamencoavontuur van formaat.

I.s.m. Flamenco Biënnale Nederland

Theodosii Spassov is a master of improvi-

sation on the Bulgarian flute kaval. He first

met sensational flamenco dancer Joaquín

Grilo for their performance together dur-

ing the Dutch Flamenco Biennial of 2011.

Their collaboration resulted in Flamenco

Grounds, an open flamenco space where

these masters effortlessly combine the

shepherd’s flute with Anda lusian rhythms.

€ 22 / € 13,25

JOAqUíN GRILO & ThEODOSII SPASSOV & FRIENDSFlamenco GroundsFlamenco / Jazz / Spanje & Bulgarije

VR02

DEC

20:30

Door de rauwe emoties, soms onverstaanbare teksten

en lange melismes is flamencozang niet voor ieder-

een weggelegd. Tegelijkertijd vormt het de basis voor

de disciplines binnen de flamenco die het publiek

gemakkelijker kunnen bekoren: de gitaar en de dans.

Het samenspel tussen zangers, dansers en muzikan-

ten creëert een positieve spanning die de flamenco

zijn grootste aantrekkingskracht verleent. Dit is ook

belangrijk geweest in het ontstaan van de diverse palos (flamencostijlen). Afge-

zien van vrije gitaarstukken als de rondeña en tarantas hebben de meeste palos

zich gevormd naar de structuur van de letras (coupletten) of, in het geval van de

zapateado en de farruca, de dans. Een gitarist wiens talent ligt in het begeleiden

van zang of dans geniet groot respect in de flamenco. Dansers baseren hun cho-

reografieën op de letras of falsetas (gitaarmelodieën) en schikken zich naar de

grillen van de zangers op het podium, die nogal eens de neiging hebben het af-

gesproken repertoire achter zich te laten en zich te laten inspireren door het mo-

ment. Het is een mooi voorbeeld van hoe improvisatie kan leiden tot de meest in-

drukwekkende momenten op het podium. Het is juist op dat punt dat artiesten de

controle achter zich laten, in opperste concentratie zijn en dat samenspel tussen

zang, muziek en dans op zijn puurst is: de ideale voedingsbodem voor de duende.

Met freestyle flamencojazz, een ar-

tistieke ontmoeting tussen meester-

improvisators uit Hongarije en Anda-

lusië, een dubbelconcert van twee

traditionele Jerezaanse zangers en

een moderne combinatie tussen

Spaanse klassieke dans en flamenco

biedt RASA een zeer rijk geschakeerde

blik op de flamenco van vandaag.

FLAMENCO Inspiratie,

improvisatie en duende

ZA01OKT Ultra High Flamenco

VR02DEC Joaquín Grilo &

Theodosii Spassov & Friends p. 7

VR27JAN María Mezcle + David Carpio

ZO01APR Olga Pericet

VOORSTELLINGEN IN DIT GENRE

Fo

to: J

avie

r F

erg

o

NOV/DEC 2011 7RASA 6 FLAMENCO

Griots zijn troubadours en

verhalenvertellers. Bijna alle

Malinese griots zijn man-

nen, maar Bako Dagnon

vormt de uitzondering. Ze houdt een tra-

ditie in stand die teruggaat tot de mid-

deleeuwen. Helaas zien veel hedendaag-

se jongeren het niet meer zitten om uren

te studeren op liederen die van generatie

op generatie werden doorgegeven. Bako

Dagnon schrijft zelf ook nieuwe songs

waarin ze net als griots van toen de sa-

menleving becommentarieert. Grootste

attractie is haar indringende, krachtige

stem waarin niet alleen een bewogen

leven doorklinkt, maar ook jarenlange

oefening. Zangeres Tipougoumba Lako-

ande komt uit Burkina Faso en zingt het

repertoire van de Gourmantche. Tijdens

haar shows wordt ze begeleid door twee

dansers en een band met muzikanten op

ngoni, viool, fluit en kalebas.

Bako Dagnon is one of few female Ma-

lian griots. For centuries, the griots have

been passing along songs and stories

from generation to generation. Dagnon

has a powerful, profound voice which

conveys a turbulent life but also years of

practice. Singer Tipougoumba Lakoande

is from Burkina Faso and performs the

repertoire of the Gourmantche.

MAULID MTENDENIEen feestje voor de AllerhoogsteTraditioneel / Sufi / Zanzibar

WO16

NOV

21:00

Elegant synchroon deinen-

de handen en armen, soe-

pel zwiepende bovenlicha-

men, wiegende hoofden en

hartstochtelijke zang, met als motor

uitbundig trommelspel: de soefi’s uit

Mtendeni op Zanzibar eren de profeet

Mohammed met oogstrelende choreo-

grafieën-op-de-plaats. Geloofsbroeders

uit Pakistan brachten al eind vorige

eeuw met veel succes vergelijkbare re-

ligieuze loftuitingen naar de westerse

concertpodia: zanger Nusrat Fateh Ali

Khan werd er wereldberoemd mee. Met

het stevige drummen, de afwisseling

van solo- en koorzang en de wiegen-

de torso’s lijken qawwali (Pakistan) en

maulidi (Zanzibar) wel op elkaar. Maar

Pakistan is Azië, Zanzibar is Afrika.

Gekleed in hun witte gewaden met kleu-

rige vestjes en rode fez bouwt Mtendeni

Maulid een Arabisch-geïnspireerd Afri-

kaans swingend feestje. Het lijkt een

godsdienstoefening maar is een optre-

den, wat naar soefi-overtuiging door de

Allerhoogste toch ook hogelijk wordt

gewaardeerd.

Dressed in white robes, colorful vests and

red fez, the Sufis from Mtendeni (Zanzi-

bar) honour their prophet Mohammed in

passionate song, exuberant drumming

and elegant choreographies. According

to their beliefs, the Sufi deity highly ap-

preciates this Arab-inspired celebration

filled with African rhythms.

TIPOUGOUMBA + BAKO DAGNON + CLUB RASA Indringende stemmen uit West-AfrikaRoots & blues / Griotte / Mali

VR18

NOV

21:00

€ 22 / € 13,25 € 19 / € 11,50

22:30 Club RASA ft. DJ Bertu

NOV/DEC 2011 9RASA 8

De Arabische, Perzische, Turkse

en Indiase musicus maakt geen

gebruik van zoetgevooisde of

dramatische akkoorden om

zijn muziek kracht bij te zetten.

Hij maakt ook geen gebruik

van ingenieuze meerstemmig-

heid. In plaats daarvan ontwik-

kelden de musici van het Midden-Oosten en Zuid-Azië

een zeer verfijnd systeem van melodieën die, gedreven

door de puls van begeleidende percussie-instrumenten,

alle gewenste gemoedstoestanden feilloos kunnen ver-

klanken. Dit systeem kreeg, afhankelijk van de plek, ver-

schillende benamingen: raga in India, maqam in de Arabi-

sche wereld en dastgah in Iran. Het is een perfect medium

voor de virtuoze improvisaties op de rudra vina van Ustad

Bahauddin Dagar of zanger Pushkar

Lele uit India en het overtuigend ver-

tolken van oosterse poëzie door Farida

Muhammad Ali uit Baghdad of Parissa

uit Teheran. Een maqam leent zich ook

uitstekend voor een flirt met de jazz,

zoals die wordt geïnterpreteerd door de

Australische Egyptenaren Joseph Ta-

wadros en zijn broer James.

PUShKAR LELEVerleidelijke liedkunst uit IndiaKlassiek / Khayal / India

DO01

DEC

20:30

Zanger Pushkar Lele (33) uit

Pune, India, mag in één op-

zicht een waardig opvolger

worden genoemd van de gro-

te meester Bhimsen Joshi (bijna 89 toen

hij dit jaar overleed). Lele zingt graag

licht-klassieke thumri’s. Of tappa’s, ver-

edelde volksmelodieën. Of bhajans, de

devotionele liederen van de Hindoes.

Daarin was Joshi onovertroffen: con-

certen vol diep doorwrochte klassieke

raga’s verluchtigde hij graag met een

sprankelende bhajan. Lele steekt met

zijn semi-klassieke tappa’s en bhajans

Joshi naar de kroon. Zijn stem is hoog,

licht en beweeglijk. Daarom, en door het

speelse gemak van riante melodiever-

sieringen, klinken Lele’s liederen verlei-

delijk, inventief en geraffineerd. Lele is

een natuurtalent en dankzij twintig jaar

studeren onder leiding van de beste le-

raren bereikte hij de top van de Indiase

liedkunst.

Indian singer Pushkar Lele performs

light-classical and devotional songs and

adapted folk melodies. His voice is high,

light and lively and in combination with

his lavish melodies, the songs sound

tempting, inventive and refined. He is a

natural singer, and twenty years of study

brought him to the top of Indian singing.

MODES & MAqAMS

VERFIJNDEMELODIE-SYSTEMEN UIT HET

MIDDEN-OOSTEN EN ZUID-AZIË

VOORSTELLINGEN IN DIT GENRE

ZO06NOV Joseph & James Tawadros p. 12

DO01DEC Pushkar Lele p. 11

ZO26FEB Ustad Bahauddin Dagar

VR23MRT Iraqi Maqam Ensemble ft. Farida

Muhammad Ali & Hussain al-Azami € 22 / € 13,25

NOV/DEC 2011 11MODES & MAqAMSRASA 10

Duo-concerten van ud-speler

Joseph en slagwerker Ja-

mes Tawadros zijn zeldzaam.

Al wonen ze sinds de jaren

tachtig in Australië, hun wortels liggen

in Egypte. Daar ligt ook de basis van hun

muziek. De broers zijn actief in jazz en

hedendaags klassiek. Ze hebben gespeeld

met het Australian Chamber Orchestra

en namen vorig jaar een cd op met jazz-

grootheden John Abercrombie, John

Patitucci en Jack DeJohnette. Joseph

heeft met inventieve speeltechnieken

ongebruikelijke en verrassende klanken

toegevoegd aan het spectrum van de ud.

James bespeelt de req, een kleine Egypti-

sche tamboerijn met vijf gepaarde schel-

len. In zijn handen wordt dit eenvoudige

instrument een bron van virtuoos en vu-

rig dansende ritmes. In hun concerten

als duo geven de broers de muziek van

hun oorsprong een eigentijds karakter.

Australia-based brothers Joseph and

James Tawadros are active in jazz and

contemporary music, but in this rare duo

concert they return to their Egyptian

roots. Ud-player Joseph is renowned for

his inventive techniques and unusual

and surprising sounds. Percussionist

James is specialized in playing the req,

an Egyptian tambourine.

JOSEPh & JAMES TAWADROSGebroeders Tawadros terug naar hun oorsprongWorld jazz / Arabisch / Egypte & Australië

ZO06

NOV

15:00

€ 19 / € 11,50

RASA MODES & MAqAMS12

NOV/DEC 2011RASA 1514

GASTPROGRAMMA

SLAU ONTVANGT CONNIE PALMENIn november 2011 verschijnt ‘Log-

boek van een onbarmhartig jaar’,

Connie Palmens verslag van het

jaar waarin zij haar partner Hans

van Mierlo verloor. Het boek ver-

schijnt exact twee jaar nadat zij el-

kaar het jawoord gaven. Op 11 maart

2010 overleed Hans van Mierlo na

een ziekbed van zes weken. Pal-

men: “Ik noem het een logboek om

die meisjesachtige term ‘dagboek’

te omzeilen. Een logboek is een veel

fermere term. Een log meet iets. Als

ik ergens mee bezig ben, dan is het

een plaatsbepaling: waar ben ik nog

zonder Hans? Ik vind het niet leuk

om ergens te komen zonder hem,

het huis binnen te gaan als hij er

niet is, ik vind er niets aan zonder

hem. Het is heel ongenadig om zo-

veel te houden van iemand die dood

is.” Het logboek is het aangrijpende

verslag van de hunkering naar een

verdwenen lichaam, van zelfverlies,

woede, en van de liefdevolle herin-

neringen aan een prachtige man.

Zo 13 november 2011 / 20:00 /

€ 10 / € 8 / € 5

EXPOSITIE NOV-DEC

KORTE OMZWERVINGEN TUSSEN DROMEN EN ROUTINE door Lila Zotou

Van september tot december 2010

bezocht Lila Zotou China en bracht

zij 100 dagen door in Beijing en

andere Chinese provincies. Van

het Noorden tot het Zuiden reisde

zij door het eeuwenoude midden-

gebied van het land en haar lens

ving de dagelijkse bezigheden van

een land dat constant in beweging

is. China bevindt zich vooral om

haar economische voorspoed in

het middelpunt van de belang-

stelling. Dit project gaat over het

land achter dat publieke beeld en

zoomt in op individuele personen

en hun dagelijkse bezigheden; het

vermijdt het imago van enorme

wereldmacht en de technologische

hoogstanden die overheersen

in de media. Het project bevat

snapshots van het dagelijkse

straatbeeld, waar de realiteit tus-

sen routineuze gewoontes en

de ingrediënten van een droom

vervaagt.

Te bezichtigen van wo t/m vr

15:00-18:00 en tijdens concerten

met een geldig toegangsbewijs

GASTPROGRAMMA

BEYOND BELLY-DANCE IVSpeciale gasten: DJ Amar

en Calamity Sam

Stoer buikdansen zonder oosters

sfeertje, dat is Beyond Bellydance

IV. Wie bij ‘buikdansen’ denkt aan

oosters aandoende zwoelheid komt

op 20 november voor grote verras-

singen te staan. De internationaal

vermaarde dansgroep The Uzumé

organiseert in RASA een show in

de dansstijl waarvoor ze bekend

staat: tribal fusion bellydance. Dat

is stoer, technisch buikdansen, met

invloeden die uiteenlopen van mo-

derne dans tot hula. Een weekend

van workshops en een besloten

show in Amsterdam gaat eraan

laten aanbrengen en smullen van

heerlijke hapjes of avondeten voor

een kleine prijs.

17:30 uur: Aanvang van de ‘Beyond

Bellydance IV’-show met optre-

dens van danseressen uit heel

Europa, feat. Cera Byer (USA),

Olivia Kissel (USA) en special

guests DJ Amar & Calamity Sam.

Tussen de optredens kan er vrij

gedanst worden op de muziek van

DJ Amar (USA).

Meer informatie over de work-

shops en show: www.tjarda.nu

Zo 20 november 2011 / workshops

11:00 en 13:30

€ 18 / € 10

vooraf. The Uzumé Dance Com-

pany is internationaal de meest

bekende cross-over buikdansgroep

uit Nederland. Sinds 2005 verzorgt

zij shows en workshops door heel

Europa en de USA en organiseert

zij twee maal per jaar het eve-

nement Beyond Bellydance met

gastdocenten en artiesten uit de

hele wereld. Daarmee biedt zij een

platform aan de Europese Tribal

Fusion Belly Dance Community.

Programma:

11:00 en 13:30 uur: Workshops

(aanmelding en betaling via

www.tjarda.nu)

15:00 uur: Bazaar. Hier kun je naar

hartenlust shoppen voor sieraden,

(dans-)kleding en accessoires,

professionele hennaversieringen

Fo

to: T

ho

mas

Wei

den

hau

pt

CLUBRASA

CLUB RASA

CLUB RASA LATIN FORRÓ21:00

VR25

NOV

CLUB RASA KLEZMER FUSION Socalled 21:00

ZA26

NOV

CLUB RASA BRASIL ChicoCorrea 21:00

VR28

OKT

CLUB RASA BRASIL DJ-collectief Criolina 21:00

DO08

DEC

CLUB RASA SALSA COLOMBIA21:00

ZA17

DEC

RASA 16 NOV/DEC 2011 17

Lekker losgekomen door een

funky groep uit Benin? Heerlijk

staan dansen tijdens het con-

cert van een frisse Cubaanse

groep? Tijdens Club RASA avonden is dat

slechts de warming-up!

Energieke klanken uit de clubs van Bue-

nos Aires, beats gemixt met vintage pla-

ten uit het hart van Afrika of gesampelde

grooves uit underground Iran vinden

hun weg naar de dansvloer en laten je

niet meer los.

Blijf dus na de live concerten hangen om

lekker door te gaan, of kom gewoon al-

leen voor de dj’s.

Club RASA: afrobeat, nueva cumbia,

ethiojazz, balkanbeats, electro swing,

cowboy klezmer en veel meer…

ZA05NOV CLUB RASA AFRO VINTAGE

Samy Ben Redjeb (Analog Africa)

VR11NOV CLUB RASA MINTY MOROCCO

VR18NOV CLUB RASA WEST AFRIKA

DJ Bertu

Kijk voor actuele concertinformatie op www.rasa.nl

VOORSTELLINGEN IN DIT GENRE

De oeroude polyfone zang is

bijna overal ter wereld ver-

dwenen. Behalve dan in on-

doordringbare oerwouden

van Afrika, het Braziliaanse Amazonië

en op afgelegen eilanden en ontoegan-

kelijke berggebieden. Tsjetsjenië in het

Kaukasusgebergte is zo’n gebied: ruig,

ongenaakbaar, onafhankelijk en vooral

écht. Ook al deed de voormalige Sovjet-

Unie zijn uiterste best om dit gedeelte

van zijn grondgebied in het commu-

nistische gareel te dwingen, Tsjetsjenië

bleef vooral zichzelf. De zangeressen

van het Ensemble Aznach sturen hun

schurende vocalen, ondersteund door

hypnotiserende drones of een eenvou-

dige accordeon, lokale luit of raam-

trommel, langs de rotskliffen van hun

eeuwenoude bergland. Eigenlijk is dit

geen muziek voor de concertzaal, maar

voor de liefhebber voor wie een retour-

tje Tsjetsjenië net té riskant is, gewoon

een must.

The ancient art of polyphonic singing

has been lost practically everywhere,

except for some impenetrable jungles,

distant islands or inaccessible mountain

areas. The singers of Ensemble Aznach

from Chechnya perform this genre ac-

companied by hypnotic drones or an ac-

cordion, lute or drum: it sounds like fresh

mountain air crystallized into sound.

‘Oudaden’ is het Berberse

woord voor de moeflon.

Niet voor niets noem-

de deze Marokkaanse

groep zich naar dit wilde schaap uit het

Atlasgebergte: de bandleden zijn net zo

eigenwijs en volhardend als het dier. De

groep was bij haar oprichting in 1978

omstreden. Hun ouders waardeerden

het muzikantschap van hun zonen niet

en de Berber-troubadours vonden het

niets dat de jonge groep zelfgebouwde

elektrische gitaren en banjo’s toevoegde

aan hun eeuwenoude liederen. Toch

bleef het oude Berber-repertoire de

bandleden van Oudaden inspireren. En

met succes, de groep uit Agadir bracht

al veertien albums uit en speelde over de

hele wereld, waaronder in de beroemde

concertzaal Zénith in Parijs. Omstreden

of niet, met haar kale, uitgesponnen

composities en hypnotiserende ritmes

staat Oudaden juist in de lange traditie

van Berbermuziek. Daarmee groeide de

groep de afgelopen dertig jaar alsnog

uit tot de officieuze woordvoerders van

hun volk.

Thirty years ago the members of Ou-

daden were considered rebellious.

Nowadays they have become one of

the most important bands of Morocco.

In their compositions filled with hyp-

notizing rhythms they look back to the

age-old tradition of Berber troubadours.

Oudaden has released 14 albums and

toured the entire world, including the fa-

mous venue Zénith in Paris.

OUDADEN + CLUB RASAHypnotiserende Berber-tranceTraditioneel / Berber / Marokko

VR11

NOV

21:00

ENSEMBLE AZNAChReligieuze zang en melancholische poëzie uit de KaukasusTraditioneel / Volksmuziek / Tsjetsjenië

ZA03

DEC

20:30

€ 19 / € 11,50

€ 19 / € 11,50

NOV/DEC 2011 19RASA 18

DE SAUDADE

VOORBIJ

E én zoete vrucht heeft de kolonisatie van landen als Kaapverdië, Guinee-Bissau, Angola, Mozambique en

Brazilië in elk geval afgeworpen: een geweldig rijk en veelzijdig muzikaal palet, dat als geheel herkenbaar is. De klank van de muziek uit deze Lusofone – Portugeestalige - landen wordt losjes verbonden door drie elementen: de Portugese taal en muziek, de Afrikaanse ritmes die de slaven meebrachten en de weemoed of ‘saudade’ die komt kijken bij een dagelijkse werkelijkheid van afscheid en verlies door scheepvaart en gedwongen migratie. Tekst door Elda Dorren F

oto

: Xir

um

ba

NOV/DEC 2011 21UITGELIChTRASA UITGELIChT20

MACIEL SALú + SILVéRIO PESSOA & BILIU DE CAMPINA + CLUB RASABroeierig carnaval uit Pernambuco met forró en frevo Latin / Forró / Brazilië

VR25

NOV

21:00

De forró is de hartslag van Pernam-

buco, een provincie in het tropische

noordoosten van Brazilië. Het ritme

van deze opzwepende dansmuziek

is herkenbaar vanwege de harde klop op de za-

bumba trom en het verhitte spel op de triangel.

De accordeon vertolkt de doorgaans opbeurende

melodielijnen. Diverse kanten van de forró ko-

men deze avond in RASA aan bod. Ooit begon-

nen in de familiegroep ‘Os Quentes dos Forró’ is

Maciel Salú uitgegroeid tot een virtuoos op de

rabeca viool. In 13 jaar heeft hij met vele groot-

heden samengewerkt en zich de ritmes uit Per-

nambuco, zoals frevo, maracatu en coco, eigen

gemaakt. Silvério Pessoa en Biliu de Campina,

twee forró-ambassadeurs van een andere gene-

ratie, demonstreren in een uniek concert de ka-

rakteristieke syncopische zang in navolging van

Jackson do Pandeiro en de forró ligeiro-school

(‘heldere’ forró). ‘Pupil’ Pessoa houdt de techniek

van het verleggen van het ritme in de melodie

levend in zijn coco en forró. ‘Meester’ Cam-

pina is de ultieme vertolker van de traditionele

Braziliaanse cultuur door zijn geheel eigen

zangstijl. Verwikkeld in een dialoog van indi-

vidueel en gezamenlijk werk creëren zij samen

een warme, feestelijke dansavond.

Forró is exciting dance music from the tropi-

cal Northeastern region of Brazil. Maciel Salú

will perform forró inspired by Pernambu-

co rhythms as frevo, coco and maracatu on

his rabeca violin. Silvério Pessoa and Bil-

iu de Campina will keep the characteristic

syncopated singing technique of Jackson do

Pandeiro alive.

€ 19 / € 11,50

Al deze elementen drukten hun stempel op de muzikale

cross-overs die geleidelijk ontstonden, zoals de samba,

choro, morna, coladeira, semba, marrabenta en in gerin-

gere mate de gumbe. Instrumenten als de cavaquinho

(een soort ukelele) zijn zowel in Brazilië als in Kaapverdië

terechtgekomen en artiesten die bekendheid genieten in

een van de Lusofone landen hebben ook vaak succes in

de andere, hoe ver ze ook uit elkaar liggen.

Ook na de kolonisatie verspreidden kooplui, migranten en gelukszoekers hun muzikale bagage om die te vermengen met de lokale culturen. De ha-vensteden van deze landen kennen daarom vaak de meest levendige mu-ziekscenes. Neem Lissabon: haar roerige verleden en de latere remigratie uit de verschillende overzeese gebieden maken de Portugese hoofdstad nu tot een culturele smeltkroes. Daar wordt iemand uit Guinee-Bissau de gitarist van een Angolese popster, zingen Portugezen broederlijk met Kaapverdische morna-artiesten, en ontpopt een Mozambiquaanse zich

tot de populairste fadozangeres ter wereld.

Ook Luanda, de hoofdstad van Angola, is zo’n stad waar een grote cocktail van stijlen ontstond. Ritmes als de rebita, kazukuta en semba beleef-den hun hoogtijdagen in de jaren zestig en ze-ventig van de vorige eeuw. Traditionele ritmes, psychedelische gitaren uit het naburige Congo, Caribische invloeden – merengue – en carna-valsmuziek versmolten tot een eigen Angolese sound.

Maar het grootste en waarschijnlijk muzikaal meest diverse land van de Portugese diaspora is Brazilië. Het biedt een ongelooflijke waaier aan stijlen: van de internationaal meest geconsu-meerde, zoals samba, bossa nova, lambada en Música Popular Brasileira, tot de avantgardistische uitingen van Tropicália, de gevoelige choro, stuiterende frevo, zwoele brasilectro en Afro-Braziliaanse maracatú.

Instrumenten als de cavaquinho

zijn zowel in Brazilië als in

Kaapverdië terechtgekomen

20:00 Forró dansworkshop

door Ubiracy Santana. Aan-

melden via tickets@rasa.nl.

RASA UITGELIChT22 NOV/DEC 2011 23UITGELIChT

De chula wordt met uitsterven

bedreigd. Deze muziek, af-

komstig uit de Braziliaanse

deelstaat Bahia, is zwarte plat-

telandsmuziek uit het begin van de twin-

tigste eeuw. Chula is de bron van latere,

meer populaire stijlen zoals de samba.

Helaas leidt chula tegenwoordig een slui-

merend bestaan, maar de bejaarde broers

João en Alumínio wekken het genre vast-

beraden en met liefde tot leven. Dat doen

ze samen met Samba Chula de São Braz,

hun jonge en energieke begeleidings-

band. De chula wordt gekleurd door inge-

nieus spel op de akoestische gitaar en ca-

vaquinho en complexe ritmes op diverse

percussie-instrumenten. Het gezelschap

stond vorig jaar op het Womex-festival

waar het een overtuigende, energieke

show gaf. Een bewijs dat hun reanimatie

van de chula zijn vruchten afwerpt.

De dj’s van Criolina komen uit een heel

ander deel van het immense land: uit de

hoofdstad Brasília. Met hun licht ont-

vlambare feestgeluid, een bonte mix van

Braziliaanse stijlen, weerleggen ze over-

tuigend Brasília’s reputatie als saaie amb-

tenarenstad.

João and Alumínio, two senior Brazil-

ian musicians, are on a mission to save

the chula from falling into oblivion. Ch-

ula is rural music from the state of Ba-

hia that originated in the beginning of

the twentieth century. It inspired other,

more popular styles such as the samba.

The Chula is characterized by ingenious

acoustic guitars and cavaquinho, and

complex rhythms on various percussion

instruments.

€ 19 / € 11,50

SAMBA ChULA DE SãO BRAZ + CLUB RASA MET DJ-COLLECTIEF CRIOLINAOvertuigende reanimatie van vergeten Braziliaanse muziekLatin / Samba de roda / Brazilië

DO08

DEC

21:00

De klank van de muziek uit deze Lusofone landen wordt losjes verbonden door drie elementen: de Portugese taal en muziek, de Afrikaanse ritmes die de slaven meebrachten en de weemoed of ‘saudade’

VR28OKT Tom Zé + ChicoCorrea Y PocketBand

+ Club RASA p. 16

VR25NOV Maciel Salú + Silvério Pessoa

& Biliu de Campina + Club RASA p. 23

ZA05NOV Conjunto Angola 70 p.31

DO08DEC Samba Chula de São Braz + Club RASA met

dj-collectief Criolina p. 24

VR13APR António Zambujo

ZA21APR Tidziwani Bandi

Kijk voor actuele concertinformatie op www.rasa.nl

VOORSTELLINGEN IN DIT GENRE

Mac

iel S

alú

e o

Ter

no

do

Ter

reir

o

Fo

to: C

aro

lin

e B

itte

nco

urt

NOV/DEC 2011 25UITGELIChTRASA UITGELIChT24

…MET CONJUNTO ANGOLA 70

RASA RASA 26 NOV/DEC 2011 27

Voor meer informatie over

deze tournee of andere

RASA tournees, kijk op

www.rasa.nl > tournees

WO26OKT Club Global Copenhagen,

Kopenhagen (DN)

MA31OKT De Oosterpoort, Groningen (NL)

WO02NOV Club ¡mm… ! in Doornroosje,

Nijmegen (NL)

VR04NOV Zuiderpershuis. Antwerpen (BE)

ZA05NOV RASA, Utrecht (NL) p. 31

ZO06NOV Tropentheater, Amsterdam (NL)

BEVESTIGDE CONCERTEN NAJAAR 2011

C o n j u n t o A n g o l a 7 0 i s e e n a l l - s t a r g r o e p d i e w e r d s a m e n g e s t e l d d o o r S a m y B e n R e d j e b (A n a l o g A f r i c a) e n M a n u O t i n i e l (M a n o M a n o P r o d u c t i o n) , m e t a l s d o e l h e t m u z i k a l e L u a n d a v a n d e j a r e n z e v e n t i g t e d o e n h e r l e v e n . D e e e r s t e s t a p w e r d g e z e t m e t d e c d “ A n g o l a S o u n d t r a c k - T h e U n i q u e S o u n d o f L u a n d a ( 1 9 6 8 -1 9 7 6 ( ” d i e w e r d u i t g e b r a c h t o p h e t p l a -t e n l a b e l v a n A n a l o g A f r i c a . N a d e r e l e a s e w e r d h e t d e h e r e n p i j n l i j k d u i d e l i j k d a t d e z e u n i e k e s o u n d w a s v e r d w e n e n u i t h e t m u z i k a l e l a n d s c h a p . I n g e s p r e k m e t d e m u z i k a n t e n d i e z i j i n A n g o l a o n t m o e t t e n o n t d e k t e n z i j d a t e r n a d e o n a f h a n k e -l i j k h e i d v a n 1 9 7 5 t e v e e l ( c o m m e r c i e l e ( i n v l o e d e n v a n b u i t e n a f k w a m e n , e n d a t h e t o o r s p r o n k e l i j k e A n g o l e s e g e l u i d i n r a p t e m p o a a n h e t v e r d w i j n e n w a s .

R A S A e n A n a l o g A f r i c a s l o e g e n d e h a n d e n i n e e n o m t e p r o b e r e n d e z e l e g e n -d a r i s c h e m u z i k a n t e n t e r u g t e b r e n g e n o p h e t p o d i u m . Z i j b r a c h t e n d e t w e e b e s t e m u z i k a n t e n v a n h e t l a n d b i j e l k a a r ( B o t o T r i n i d a d e ( v a n d e b a n d O s B o n g o s) e n T e d d y N ’ S i n g u i . Z i j w a r e n z o e n t h o u s i a s t o v e r h e t p r o j e c t d a t z i j d e a n d e r e m u z i -k a l e l e g e n d e s e r b i j z o c h t e n . B i n n e n e e n m a a n d v o r m d e n z i j d e z e e r i n d r u k k w e k -k e n d e b a n d C o n j u n t o A n g o l a 7 0 .

C o n j u n t o A n g o l a 7 0

T e d d y N ’ S i n g u i - L e a d G u i t a r , B a c k i n g V o c a l sD u l c e T r i n d a d e - R h y t h m G u i t a r B o t t o T r i n d a d e - S e c o n d L e a d g u i t a r R a ú l T o l l i n g a s - D i k a n z a , B a c k i n g V o c a l sG r e g ó r i o M u l a t o - M u k i n d o , V o c a l sC h i c o M o n t e N e g r o - T i m b a l e s , V o c a l sC a r l i t o s T i m o t e o - B a s s G u i t a r , B a c k i n g V o c a l sJ o ã o z i n h o M o r g a d o - C o n g a s

“ T h i s l o v i n g l y c o m p i l e d 1 8 t r a c k o f f e r i n g i s g u a r a n t e e d t o s t a y o n m y p l a y e r f o r t h e d u r a t i o n o f t h i s w i n t e r . . . W e o w e S a m y B e n R e d j e b t h a n k s f o r p u r s u i n g t h i s a d ú v e n t u r e a n d o n e c a n o n l y h o p e t h a t i t b r i n g s r e w a r d t o L u a n d a ’ s m u s i c a l c o m m u n i t y a n d h e l p s h e a l t h e i s o l a t i o n o f a n a t i o n w h o s e d e e p w o u n d s a n d s c a r s d o n ’ t c o r r e s -p o n d t o t h e e n e r g y , p a s s i o n a n d c r e a t i v i t y t h a t u n d e r p i n s t h i s e v o c a t i v e s o u n d t r a c k . ” M o n d o m i x * * * * * 5 s t a r s

“A rousing and intriguing compilation well worth checking out.” **** The Guardian

Oy Division en Socalled ver-

tegenwoordigen twee uiter-

sten in de klezmer. De leden

van Oy Division komen uit

prominente Israëlische muziekgroepen

als Balkan Beat Box en punk-folk band

Ha’biluyim en accordeonist Assaf Tal-

mudi is een veelgevraagd producer. Ze

willen de klezmer doen herleven zoals

die voor de Tweede Wereldoorlog werd

gespeeld. De Canadees Socalled is toet-

senist, rapper, sample-jockey, gooche-

laar en cartoonist. Hij laat de klezmer via

een quantumsprong in de 21e eeuw lan-

den, met alle versnipperde gekkigheid

die deze tijd eigen is. Onder dikke lagen

pop, hiphop en kitsch blijft de klezmer

hoorbaar, hoe vaag ook. In dit dubbel-

concert brengt hij de gekkigheid, met

dertig gastmusici op cd gezet, met een

vijfkoppige band. De twee bands kijken

verschillende kanten op, maar ze spelen

met dezelfde opruiende energie.

This double bill offers two very differ-

ent interpretations of klezmer: Israe-

lian group Oy Division plays the genre

as it used to sound before World War I,

whereas Canadian keyboard player, rap-

per, sample jockey and magician So-

called and his band create a mad kind of

cyberpunkklezmer. The two bands are

faced in different directions, but share a

similar fiery energy.

€ 19 / € 11,50

OY DIVISION + SOCALLED + CLUB RASAVan traditionele- tot funky hip-hopklezmerKlezmer / Fusion / Israël & Canada

ZA26

NOV

21:00

Mannen met baarden, lange baarden. Akron/Family maakt sinds 2002 de meest diverse uitingen van folk-rock. De bizarre psych-folk-indie-jams van de voor-gaande jaren zijn op het nieuwe album Akron/Family II: The Cosmic Birth and Journey of Shinju TNT deels ingeruild voor harmonie en kalmte. Relatieve kalm-te that is daar de plaat nog steeds enorm divers en vernieuwend is. Kleine folk-liedjes worden vrolijk afgewisseld met diepe rock en opzwepende elektronica.

AKRON/FAMILY

Muziek als politiek wapen, waar zijn we dat eerder tegen gekomen? Libische re-bellen gebruikten in de jaren ‘80 en ‘90 nieuwerwetse Afrikaanse gitaarmuziek om van zich te laten horen. Het leidde tot een kleine muzikale revolutie die ons anno 2011 Group Inerane brengt. Onder leiding van de geheimzinnige gitaar-held Bibi Ahmed maakt Group Inerane al enkele jaren scherpe en originele blue-sy roots rock die nog wel eens uit wil bouwen tot bizarre psychedelica. De groep bracht de afgelopen jaren drie ijzersterke albums uit onder de noemer Guitars From Agadez.

GROUP INERANE

De titel van de debuut EP ‘Space Art Music’ geeft al een idee van de muziek van dit viertal uit Nieuw Zeeland. Afrikaanse ritmes, virtuoos mathematisch gitaar-spel, vervreemdende elektronica, theremin en schreeuwkoortjes.

ORChESTRA OF SPhERES

Kaartverkoop voor zondag

via www.leguesswho.com

(passepartout- en dagtickets)

ZO27

NOV

16:00

NOV/DEC 2011 29LE GUESS WhO?RASA LE GUESS WhO?28

De huidige positie van Afrikaanse muziek in het

geheel van de internationale popmuziek kun je

niet anders dan ambivalent noemen. Onder jonge

popliefhebbers is het imago veelal beroerd want

ouderwets. Tegelijkertijd laat de avantgarde van

zowel pop als dance zich steeds meer en steeds

diepgaander beïnvloeden door Afrikaanse mu-

ziek, zowel traditionele als ultramoderne vormen.

‘Alternative rock’-groepen zoals Deerhoof en Fool’s Gold, maar ook toonaan-

gevende danceproducers zoals Quantic: overal hoor je helder Afrikaanse in-

spiraties. Terwijl andersom een puur Afrikaanse groep zoals Staff Benda Bilili

(Nederlands podiumdebuut in RASA, 2009) inmiddels Lowlands én het pop-

zalencircuit heeft veroverd. Een verrassende indicatie voor een geheel Nieuw

Afrikaans Elan? Onder de geuzennaam Urban Africa rammelt RASA aan iedere

stereotype beeldvorming. Onderga de stedelijke grooves ‘n’ moods van con-

temporain Afrika!

URBAN AFRICANIEUW AFRIKAANS ELAN

ZA05NOV Conjunto Angola 70 p. 31

ZA28JAN Eténèsh Wassié & Mathieu Sourisseau

+ uKanDanZ

VR06APR JuJu + Mdungu

ZA21APR Tidziwani Bandi

VOORSTELLINGEN IN DIT GENRE

CONJUNTO ANGOLA 70 + CLUB RASA FT. SAMY BEN REDJEB Subtiele psychedelische afro-groovesWorld beat & pop / Vintage / Angola

ZA05

NOV

21:00

Vorig jaar bracht het label

Analog Africa een verza-

melalbum uit met vergeten

muziek uit het Angola van

de jaren zestig en zeventig. Deze Angola

Soundtrack was een welkome introduc-

tie van muziek die door een jarenlange

burgeroorlog bijna was weggevaagd.

Soms doet het denken aan de bekendere

muziek uit Angola’s buurland Congo:

psychedelische gitaarlijntjes die kron-

kelen op subtiele afro-latin ritmes. Soms

lijkt het ook op de Braziliaanse samba,

al is het eigenlijk andersom: slaven uit

Angola brachten hun semba-muziek

mee naar de Nieuwe Wereld. Voor deze

avond is een supergroep samengesteld

rond twee veteranen uit de Angolese

muziekscene: Boto Trindade, de gitarist

van Os Bongos, en Imperial Baiao, de

gitarist van Jovens do Prenda. Onder de

naam Angola Ritmo spelen zij met nog

zes ervaren krachten de beste nummers

uit Angola’s gouden muziekdecennium.

Last year, the record label of Analog Afri-

ca released a collection of forgotten mu-

sic as it was played in Angola in the ‘60s

and ‘70s. These psychedelic guitar riffs

played over subtle Afro-Latin rhythms

were almost lost during the civil war. For

this occasion, famous artists from the

‘70s have formed an all-star band to per-

form the best songs of that era.

€ 19 / € 11,50

Elvis Costello over Ethiopische muziek:

“[Ethiopiques] is a unique record

release series, much of it from the

glorious explosion of soulful, sorrow-

ful and joyful music cut between the

repression of absolute monarchy and

the cultural insanity of the Derg regi-

me. The spoilt complaints of Western

pop musicians pale into insignifican-

ce compared to the defiant human

spirit contained in these recordings.

Do yourself a favour and discover the

Ethiopian R&B counterparts to James

Brown and Elvis Presley.”

RASA 30 NOV/DEC 2011 31URBAN AFRICA

Als jong meisje kreeg Ma-

ite Hontelé bij de fanfare een

trompet in handen gedrukt:

het was het begin van een

carrière als latin-trompettiste. De reac-

ties van het Colombiaanse publiek wa-

ren heftig toen ze haar voor het eerst

hoorden spelen. Wie luistert naar Ma-

ite’s trompetspel stelt zich een Zuid-

Amerikaanse man voor, geen Hollandse

blondine. Ze woont en werkt in Colom-

bia, waar ze inmiddels zo’n naam heeft

opgebouwd dat ze niet meer rustig over

straat kan. Afgelopen jaar speelde Maite

op grote festivals in Colombia, op North

Sea Jazz en in Zuid-Korea, Amerika en Is-

raël. Met haar band speelt ze een mix van

Colombiaanse folkore, salsa en latin-jazz.

Maite’s nieuwe album ‘Mujer Sonora’

is een hommage aan oude stijlen als de

danzón, chachachá, charanga en son,

maar dan met moderne invloeden: in

haar woorden ‘the new sound of old

school salsa’.

Dutch trumpet player Maite Hontelé is

a celebrity in Columbia with her mix of

folklore, salsa and latin-jazz. On her al-

bum ‘Mujer Sonora’ she pays tribute to

old styles like danzón, chachachá, cha-

ranga and son, but adds some modern

influences. Maite

herself calls it ‘the

new sound of old

school salsa’.

€ 22 / € 13,25

Voor sierlijke Aziatische dansen en bijzondere muziek kun je bij RASA terecht. Maar je kunt natuurlijk ook naar de cultuurrijke landen in het werelddeel Azië reizen. Ze krijgen sinds jaar en dag volop aandacht in het gerenommeerde Reismagazine AZIË.

Ga naar website: www.aziemagazine.nl

ONTDEK AZIË, LEES AZIË

HET BOEIENDSTE REISTIJDSCHRIFT

ONTDEK AZIË, LEES AZIË

Neem een voordelig abonnement en profiteer

nu!

HET BOEIENDSTE REISTIJDSCHRIFT

dansers lezen dans magazine

www.dansmagazine.nl

Hét dans-tijdschrift van Nederland

Hét dans-tijdschrift

VIRTU_11080_ADV_DANS_85x.indd 1 18-08-2011 16:49:34

Rasa is regematig op zoek naar vrijwilligers voor versschillende functies. Nieuwsgierig?Check dan de website

MAITE hONTELé + CLUB RASA DOOR UNIÓN SALSANederlandse latintrompettiste wereldberoemd in ColombiaLatin / Salsa / Colombia & Nederland

ZA17

DEC

21:00

20:00 workshop

door Unión Salsa

Aanmelden via

tickets@rasa.nl

RASA 32

Taoufiq Izzediou is een van

Marokko’s toonaangevende

choreografen en de directeur

van On Marche, een eigen-

tijds dansfestival in Marrakech. Izzediou

ontdekte recentelijk zijn Gnawa-origine

en in de solovoorstelling Aleef onder-

zoekt hij zijn verschillende culturele

wortels, ook symbolisch voor het eigen-

tijdse Marokko dat zich beweegt tussen

traditionele cultuur en moderniteit. Hij

wordt begeleid door de bekende Gnawa-

muzikant Adil Amimi. Het arrangement

is van de Nederlands-Marokkaanse mu-

zikant Najib Cherradi. De voorstelling

Mud van Yaser Khaseb was de winnaar

van de publieksprijs tijdens het 28e Fajr

International Theater Festival in Tehe-

ran in 2010. Het is gebaseerd op het tijd-

loze verhaal van een man die een levend

wezen creëert dat zich tegen zijn maker

keert. Het stuk bevat de satirische sym-

boliek en het overtuigende spel waar

Khaseb inmiddels bekend om staat.

Festival Dancing on the Edge presents

Aleef by Taoufiq Izzediou, in which he

journeys through his own cultural roots,

symbolizing his home country Morocco

which also moves between tradition and

modern culture. Yaser Khaseb will per-

form Mud, about a man who creates a

living entity that turns against him.

€ 22 / € 13,25

Van 6 t/m 17 december biedt festival

Dancing on the Edge een actueel en

indrukwekkend beeld van theater en dans

uit het Midden-Oosten en Noord-Afrika.

De Arabische lente is een rode leidraad

door de gevarieerde programmering van

het festival.

Aleef DOOR TAOUFIq IZZEDIOU EN Mud DOOR YASER KhASEB Eigentijdse dans met satirische symboliek Dans / Gnawa / Marokko & Iran

ZA10

DEC

DANCING ON ThE EDGE

Socalled - Sleepovermei 2011 / Dare to Care Records

Socalled: “Mixing, rocking, jamming, sharing,

learning, partying, whatever, it’s all here, another

album of hits, collaborations, poetry, and grooves.

Folktronica, electro-funk, Canadiana, neo-soul, rap,

dancehall, it’s all mushed up and squeezed out as

something new, a Socalled sound for the 21st century.

So put on those PJ’s, slip into your nightgown, grab a

bag of gummi bears, press play and let’s get this party

started!”

Maria Kalaniemi - Vilda Rosor 2010 / Aito Records

‘Wild Rose’ is Maria’s intimate excursion to her Fin-

nish-Swedish roots featuring her deeply emotional

voice and accordion plus many special guests. Vilda

Rosor was in the World Music Chart Top 20 for five

months(Dec 2010 – April 2011).

Joseph Tawadros - The Hour of Separationjuni 2011 / Enja / Codaex

4-sterren recensie door Ton Maas, verschenen in de

Volkskrant 1 juni 2011:

“Het ensemblespel van gitarist John Abercrombie,

slagwerker Jack DeJohnette en contrabassist John

Pattitucci klinkt heel wat vrijer dan dat van aanver-

wante (control-freak) Abou-Khalil, met als meest

uitgesproken element de getokkelde dialogen tussen

ud en elektrische gitaar.”

Silvério Pessoa - No Grau2011 / eigen beheer

Op zijn nieuwe album breidt Silverio het traditionele

repertoire uit en brengt een meer eigentijdse sfeer

door het verkennen van de grenzen van pop, rock en

MPB . Voor ‘No Grau’ werkt hij samen met een aantal

autoriteiten als Maciel Melo, Fernando Aniteli (Teatro

Mágico), Crônica (rapper SP), Paulo Rafael, Sergio

Campelo (Sa Grass) en Junior Areia.

RASA 34 ONLANGS VERSChENEN ALBUMS

Fo

to: G

adi

Dag

on

NOV/DEC 2011 35

SACRED STEELGierende gospelblues op de steelguitarRoots & Blues / Gospel / VS

DO03

NOV

20:30

De steelguitar hangt niet aan

de schouder van zijn be-

speler, maar wordt plat op

de schoot gelegd waarbij de

gitarist met een stalen buis over de fret-

ten glijdt. Het instrument is afkomstig

uit Hawaii en werd vanaf de jaren vijftig

ook populair in de rest van de Verenigde

Staten, vooral onder de zwarte bevol-

king. De steelguitar dook op in Afro-

Amerikaanse kerken waar het zingende

geluid de diensten opfleurde. De muziek

van de swingende ‘sacred steel’-bands

klinkt minstens zo rauw als rhythm &

blues, maar in de teksten looft men gods

werk. Een all-star band met de beste spe-

lers uit verschillende kerken brengt deze

onbekende maar levendige traditie nu

naar Nederland. Darick Campbell en Au-

brey Ghent behoren tot de huidige top

binnen de sacred steel. Het woord van

de heer ging er nog nooit zo swingend

in. Ja, zelfs ongelovigen moeten er deze

avond aan geloven.

The steel guitar is positioned horizon-

tally while the player slides a steel bar

over the frets. This instrument sounds

like a mixture between rhythm & blues

and gospel and it plays an important role

in some Afro-American churches. Some

of the best players are now bringing this

lively tradition, the ‘sacred steel’, to the

Netherlands.

€ 19 / € 11,50

USAMELTING

POT

ZO09OKT Ben Goldberg Trio

DO03NOV Sacred Steel p. 37

ZA26NOV Socalled p. 28

VR02MRT Klezmatics

VR03FEB Pura Fe Trio

VOORSTELLINGEN IN DIT GENRE

RASA 36

hoewel de eerste Amerikaanse

grondwet in 1787 werd ge-

schreven, werden de Ver-

enigde Staten pas écht de

Verenigde Staten in 1865, na

een bloedige burgeroorlog

van vier jaar. De autochtone

amerindische cultuur en de

roots van de uit slavernij bevrijde Afro-Amerikanen ver-

mengden zich met de oude Franse en Engelse migranten-

tradities.

In recentere tijden werden deze aangevuld met de Spaanse

gebruiken uit Mexico en kwamen scheepsladingen mi-

granten uit de oude wereld aan op Ellis Island, New York.

Alle verschillende nationaliteiten en achtergronden werden

samengevoegd tot één: de Amerikaanse. En zo vonden Ierse

tunes, Scandinavische polkas, Oost-Europese stetl-klezmer

en trekzakmuziek van Hollandse klei een nieuw gebied om

in te wortelen en de dialoog aan te gaan met Franse cajun,

hilbillie reels en zwarte gospel: de Melting Pot.

Documentaire

‘Sacred Steel –

The Steel Guitar

Tradition of

the House of God

Churches’

door de Arhoolie

Foundation, 55”

DO03

NOV

19:30

NOV/DEC 2011 37USA

Vilda Rosor is de naam van

het trio dat naast de Finse

accordeoniste en zangeres

Maria Kalaniemi bestaat uit

gitarist Olli Varis en Eero Grundström op

harmonium en mondorgel. Kalaniemi is

de spil om wie alles draait, met haar even

gevarieerde als effectieve spel en een

gevoelvolle, heldere stem. Ze brengt een

muzikaal eerbetoon aan haar gemengde

Fins-Zweedse afkomst, waarin Varis en

Grundström accenten leggen. Soms met

een jazzy inslag, dan weer onverbloemd

folky. Ook de Finse tango komt om de

hoek kijken. De muziek schildert pas-

teltinten, die nevelige herfstlandschap-

pen suggereren. Het zijn nostalgische

bespiegelingen over voorbije zomerse

dagen, alsof de muzikanten probe-

ren de kleuren van de laatste bloemen

en boombladeren vast te leggen voor

sneeuw en vorst een sluier van grijs en

wit over het land trekken.

The Vilda Rosor trio is centered around

accordion-player and singer Maria Ka-

laniemi, whose Finnish-Swedish origins

play an important role in their music.

Together with Olli Varis on guitar and

Eero Grundström on harmonium and

harmonica, she creates a nostalgic mu-

sical image of summer heat, while frost

and snow are drawing a veil of white and

grey over the landscape.

€ 22 / € 13,25

LEO VERVELDE TIPT

Leo Vervelde is

bandoneonist,

ensembleleider en

coördinator van de afde-

ling Wereldmuziek van

Codarts te Rotterdam.

Leo, de accordeon heeft

sinds zijn uitvinding een

vaste plaats verworven in

de Europese muziektradi-

ties, maar hoe ben jij bij de

bandoneon uitgekomen?

Ik werd geboren in 1960

in Papendrecht. Hoewel

mijn vader graag accor-

deon had willen leren was

dat voor hem als

boerenzoon uit een ge-

degen protestants milieu

niet weggelegd; accor-

deonmuziek was immers

het Sodom en Gomorrah

van de polderklei. Toen

ik belangstelling toonde

voor muziek riep mijn

vader meteen: “En híj gáát

accordeon leren!” Zo ben

ik op achtjarige leeftijd

begonnen met accorde-

onlessen in de keuken

achter de muziekwinkel

van de familie Hommer-

son in Sliedrecht. Moeder

Hommerson bracht

me, tussen het spruitjes

schoonmaken door, de

beginselen van het edele

accordeonspel bij. Later

kwam ik aan het conser-

vatorium in Rotterdam in

contact met de ‘serieuze’

accordeonmuziek, om

3 jaar later hopeloos

gefrustreerd te raken

door een mensonterende

overdosis piepknor. Deze

frustratie zette me aan om

de enorme wereld van de

accordeon in al zijn vari-

anten te gaan ontdekken.

Op mijn 17e kreeg ik een

lp van Astor Piazzolla en

daardoor was ik helemaal

van de kaart. Dit was het!

Na een vergeefse poging

een bandoneon te kopen

via een vriend die naar

Buenos Aires zou reizen

maar die door de liefde

bevangen in Mexico City

crashte, kwam ik in 1985

in contact met het Centro

José Martí, een klein

winkeltje op de Amster-

damse Herengracht. Via

via kwam ik in het bezit

van een heuse bando-

neon. Dat is eigenlijk in

een notendop het begin

van mijn fascinatie en

liefde voor dit prachtige

instrument.

Ben je alleen geïnteres-

seerd in de bandoneon?

Ik heb me ook een tijd

verdiept in de accordeon

binnen het zigeuner-

milieu van Budapest.

Vanuit Europa is de

accordeon over de hele

wereld verspreid. Werke-

lijk overal wordt het in-

strument in een of andere

vorm bespeeld. Het is fas-

cinerend om te zien hoe

elke musicus de techniek

en mogelijkheden van

het instrument weet aan

te passen aan de expres-

sieve eisen van de eigen

muziek: een Scandinavi-

sche diatonische trekzak

of het instrument van de

Colombiaanse maestro

Anibal Velasquez, een

franse musette of een

accordeon van Madagas-

car. Het is eigenlijk een

universum op zich.

Welk accordeonconcert

wil je iedereen aanraden?

Als ik hier serieus op

in ga, doe ik meteen al

die andere concerten

tekort. Het is een duivelse

vraag. De accordeon is

zo verscheiden in vorm,

klankkleur, expressie en

techniek dat je niet kunt

kiezen. Wat de muzikale

context ook is, waar ook

ter wereld, de accordeon

blijkt in staat de essentie

ervan te verklanken en

de luisteraar te beroeren.

Er is dus maar één oplos-

sing: iedereen moet maar

naar elk accordeoncon-

cert toe!

ZA22OKT Puerto Candelaria presents

Cumbia Society

ZA19NOV Maria Kalaniemi Vilda Rosor Trio p. 38

VR25NOV Maciel Salú + Silverio Pessoa

& Biliu de Campina p. 23

ZA26NOV Socalled p. 17 + p. 28

ZA03DEC Ensemble Aznach p. 19

VR10FEB Rascasuelos

VR02MRT Klezmatics

TIPS

MARIA KALANIEMI VILDA ROSOR TRIOScandinavische najaarstintenJazz / Folk / Finland

ZA19

NOV

20:30

Fo

to: E

lin

a B

roth

eru

s

NOV/DEC 2011 39RASA 38

ALGEMENE INFORMATIE

KAARTVERKOOPU kunt het hele jaar door kaarten kopen via onder-

staande kanalen:

Voorverkoop is voordeliger

Kaarten zijn voordeliger in de voorverkoop. Aan

de dagkassa betaalt u geen extra kosten. Koopt u

kaarten online op de website, dan betaalt u slechts

€ 0,50 administratiekosten per kaartje. Dit zijn de

kosten voor betaling via iDEAL of creditcard. Voor

reserveren en tickets bij de avondkassa rekenen wij

€ 2,- extra.

Website

Kaarten kopen kan via www.rasa.nl. Via de ticket-

button komt u in het kaartverkoopsysteem van Ac-

tive Tickets. Voordat u online kunt kopen dient u

eenmalig een account aan te maken. Betalen kan

met iDEAL, creditcard en de podiumcadeaukaart.

De transactiekosten bedragen € 0,50 per kaartje. Na

betaling ontvangt u uw e-ticket via de mail.

Dagkassa

De kassa is geopend van woensdag t/m vrijdag van

15:00-18:00 uur. Tevens op concertavonden een uur

voor aanvang van het concert. In de voorverkoop

aan de dagkassa zijn kaarten voordeliger (zie boven)

Reserveren

Reserveren kan telefonisch en per e-mail vanaf twee

weken voorafgaand aan de voorstelling. Reserve-

ringskosten bedragen € 2,- per ticket. Gereserveerde

kaarten dienen uiterlijk een half uur voor aanvang

te worden opgehaald, daarna worden ze vrijgegeven

voor verkoop.

Bestelformulier

Wilt u liever kaarten schriftelijk bestellen, dan kan

dat met een bestelformulier. U kunt het formulier

downloaden op de website onder kaartverkoop. U

kunt het formulier ook bij de kassa aanvragen.

• Bestelkosten bedragen € 2,50 per formulier. Hou-

ders van een RASA-pas betalen geen bestelkosten.

• Na ontvangst van uw betaling worden uw kaar-

ten thuisgestuurd. Is uw bestelling later dan

twee weken voor het concert binnen, dan liggen

uw kaarten klaar bij de kassa.

Xangó World Music Records en Plato Utrecht

U kunt ook kaarten voor alle voorstellingen kopen

bij Xangó World Music Records en Plato Utrecht

(ook de kortingstarieven).

Xangó: Zadelstraat 14 – Utrecht, open dinsdag t/m

zaterdag. Plato: Voorstraat 35 – Utrecht, open maan-

dag t/m zaterdag.

KORTINGENU-pas / CJP / 65+ / groepskorting

Met een geldige U-pas heeft u recht op 40% korting.

Voor houders van een CJP of 65+ identiteitskaart

bedraagt de korting 15%. Vergeet uw kortingspas of

65+ identiteitsbewijs niet mee te nemen, er kan bij

de kassa naar gevraagd worden. Voor groepen van

meer dan 10 personen geldt een korting van 20 %.

Studenten

Op vertoon van een reguliere studenten- of college-

kaart ontvangt een student 15% korting. Studenten

krijgen ook korting op de RASA-pas.

RASA-pas – voordeelkaart voor vaste bezoekers

• 40% korting op bijna alle voorstellingen

• De RASA brochure gratis in de bus

• In de voorverkoop via het bestelformulier

betaalt u geen extra kosten

• 15% introducékorting op bijna alle

voorstellingen

• De jaarlijkse exclusieve Members Only Avond

Prijs in 2011/12: € 32,50 / studenten € 20,-

U kunt de RASA-pas bestellen met het bestelformu-

lier (zie boven). U blijft RASA-pashouder tot schrif-

telijke opzegging (voor 1 mei 2012)

NOV/DEC 2011 41

ZO19

FEBTYVA KYZYAvontuurlijke boventoonzang uit de Tuvaanse hooglanden

BESTELALVAST UW

KAARTEN OPRASA.NL

SAVINA YANNATOU & PRIMAVERA EN SALONICO Stemkunstenares in traditionele Griekse zang en vrije improvisatie

ZO05

FEB

Fo

to: M

aari

t K

yto

har

juRASA 40 VERWAChT

COLOFON

Samenstelling programma

Maarten Rovers

Danka van Dodewaard

Wieland Eggermont

Teksten

Peter de Koning

René van Peer

Peter van Amstel

Elda Dorren

Jaïr Tchong

Annemarie van Drecht

Wieland Eggermont

Miriam Brenner

Ernestina van de Noort

Anne-Marie Winkelman

Engelse vertalingen

Annemarie van Drecht

Redactie

Miriam Brenner

Annemarie van Drecht

Advertentie acquisitie

Marike Petten

Grafisch ontwerp

Autobahn

Drukwerk

Drukkerij Damen

De voorstellingen in RASA zijn

mede mogelijk gemaakt door

de Gemeente Utrecht en de

Provincie Utrecht. Aan de tek-

sten in deze brochure kunnen

geen rechten worden ontleend

© RASA Utrecht 2011

Overname van artikelen is

toegestaan met bronvermel-

ding en toestemming van de

redactie.

Het moderne en sfeervolle gebouw van RASA is geschikt voor o.a. theater-, dans- en muziekvoorstellingen. Het

is ook mogelijk om in RASA te vergaderen, te repeteren, een (bedrijfs)receptie te houden of een cursus te geven. Er zijn verschillende ruimtes die u gecombineerd of los van elkaar kunt huren. Meer informatie over onze zalen

kunt u vinden op onze website (www.rasa.nl).

Gezien de centrale ligging in het hart van het land, op loopafstand van station Utrecht Centraal en met diverse

parkeergarages in de directe omgeving, is RASA een uitstekend bereikbare locatie.

RASATE hUUR

RASA 42

Stel uw eigen keuzeserie samen

Kies uw favoriete concerten uit ons gehele sei-

zoensaanbod, met een minimum van 3 concerten.

De voordelige totaalprijs komt overeen met 20% kor-

ting per concert. U kunt uw RASA-keuze serie be-

stellen met het bestelformulier (zie boven), of aan de

dagkassa.

OP DE hOOGTE BLIJVEN?RASA verstuurt om de week een digitale nieuws-

brief. Aanmelden kan op www.rasa.nl . Wilt u lie-

ver de gedrukte brochure thuis ontvangen? Stuurt

u dan een mail naar public@rasa.nl o.v.v. aanvraag

brochure’. De meest actuele informatie vindt u op

www.rasa.nl. U kunt ook op de hoogte blijven via de

Facebook pagina van RASA (RASA-Utrecht) of door

ons te volgen op Twitter (RASAUtrecht).

Bezoekadres

Pauwstraat 13a

3512 TG Utrecht

Kaartverkoop en informatie

T: 030 231 6040 (wo t/m vrij van

15:00-18:00 uur)

E-mail: tickets@rasa.nl

Website: www.rasa.nl

Kantoor

T: 030 233 0123 (di t/m vrij van 10:00-

13:00 uur en van 14:00-17:00 uur)

E-mail: info@rasa.nl

CONTACTGEGEVENS

Heeft u aan de hand

van deze informatie

vragen of wensen t.a.v.

een mogelijke boeking,

neemt u dan contact

op met Ton van der

Kleij voor een bezoek

of offerte: verhuur@

rasa.nl, 030-2330124

(di t/m do).

CONJUNTO ANGOLA 70 p. 31Subtiele psychedelische afro-groovesWorld beat & pop / Vintage / Angola

ZA05

21:00

PUShKAR LELE p. 11 Verleidelijke liedkunst uit IndiaKlassiek / Khayal / India

DO01

20:30

JOAqUíN GRILO & p. 7ThEODOSII SPASSOV & FRIENDS Flamenco GroundsFlamenco / Jazz / Spanje & Bulgarije

VR02

20:30

ENSEMBLE AZNACh p. 19Religieuze zang en melancholische poëzie uit de Kaukasus Traditioneel / Volksmuziek / Tsjetsjenië

ZA03

20:30

SAMBA ChULA DE SãO BRAZ p. 24 + CLUB RASA MET DJ-COLLECTIEF CRIOLINA Overtuigende reanimatie van vergeten Braziliaanse muziekLatin / Samba de roda / Brazilië

DO08

21:00

DANCING ON ThE EDGE: p. 35 Aleef – TAOUFIq IZZEDIOU EN Mud DOOR YASER KhASEB Hedendaagse dans uit Marokko en IranDans / Marokko & Iran

ZA10

N.A.T.K.

MAITE hONTELé + CLUB RASA p. 32Nederlandse latin-trompettiste wereldberoemd in ColombiaLatin / Salsa / Colombia & Nederland

ZA17

21:00

JOSEPh & JAMES TAWADROS p. 12 Gebroeders Tawadros terug naar hun oorsprongWorld jazz / Arabisch / Egypte & Australië

ZO06

15:00

OUDADEN + CLUB RASA p. 18 Hypnotiserende Berber-tranceTraditioneel / Berber / Marokko

VR11

21:00

MAULID MTENDENI p. 8 Een feestje voor de AllerhoogsteTraditioneel / Sufi / Zanzibar

WO16

21:00

TIPOUGOUMBA + BAKO p. 9 DAGNON + CLUB RASA Indringende stemmen uit West-AfrikaRoots & blues / Griotte / Mali

VR18

21:00

MARIA KALANIEMI VILDA p. 38 ROSOR TRIO Scandinavische najaarstintenJazz / Folk / Finland

ZA19

20:30

MACIEL SALú + SILVéRIO p. 23PESSOA & BILIU DE CAMPINA + CLUB RASABroeierig carnaval uit Pernambuco met forró en frevoLatin / Forró / Brazilië

VR25

21:00

OY DIVISION + SOCALLED p. 28 + CLUB RASA Van traditionele- tot funky hip-hopklezmerKlezmer / Fusion / Israël & Canada

ZA26

21:00

SACRED STEEL p. 37 Gierende gospelblues op de steelguitarRoots & Blues / Gospel / VS

DO03

20:30

NOVEMBER 2011 DECEMBER 2011

RASA

Pauwstraat 13a

Utrecht

www.rasa.nl