Brochure Ebatech

36
Ingenieursbureau Ebatech

description

Inzicht in uw energieverbruik, advies, direct besparen door slimme oplossingen

Transcript of Brochure Ebatech

Page 1: Brochure Ebatech

Ingenieursbureau Ebatech

Page 2: Brochure Ebatech

Blanco

Page 3: Brochure Ebatech

Welkom bij Ebatech

Ebatech is uw allround energiepartner. Wij geven energie- en installatie-advies en verwezenlijken innovatieve, effectieve en duurzame energie- en installatieoplossingen, gericht op een bewust en betaalbaar energieverbruik.

Onze integrale aanpak van inzicht, advies, ontwerp, realisatie en beheer maakt het mogelijk om zowel bij nieuwbouw als bij bestaande bouw het energiegebruik inzichtelijk te maken, te beheersen en bewustwording te stimuleren. Wij vinden het belangrijk om gezamenlijk met u op een pragmatische manier de mogelijkheden te bekijken en resultaten te behalen. Ebatech biedt altijd maatwerkoplossingen aan. In de bestaande bouw ligt de focus op het meten, reduceren en beheren van het energiegebruik en bij renovatie en nieuwbouw op het (energiezuinig) ontwerpen van installaties.

Ook voor vragen over power quality, smart grids en mogelijkheden voor duurzame opwek bent u bij Ebatech op het juiste adres. Wilt u aan de slag om de MJA of uw CO2 reductie doelstellingen te halen? Onze experts zijn u graag van dienst.

Page 4: Brochure Ebatech
Page 5: Brochure Ebatech

Inzicht in uw energiehuishouding

Voor het uitlezen van energiemeters (elektriciteit, gas en warmte) sluiten organisaties contracten af met meetbedrijven. Meestal loopt dit automatisch via uw netbeheerder. Voorheen was hierin geen keuze, maar sinds 2002 kunt u zelf een partij kiezen.

Ebatech,onderdeelvanNuon,iseendoorTennetgecertificeerdmeetbedrijf. Het levert meetdiensten tegen een concurrerend tarief. Hierdoor is er vaak eensignificantebesparingmogelijkopuwhuidigekosten.

Bij Ebatech krijgt u inzicht in uw energieverbruik en toegang tot een energie-managementwebsite. Dit kunnen wij voordeliger aanbieden dan uw netbeheerder.

Inzicht in en analyse van uw meetdata is de eerste stap in energie- en kostenbesparing.

De (slimme) digitale energiemeters van Ebatech zijn op afstand uitleesbaar. U hoeft dus ook niet meer elke maand handmatig meterstanden op te nemen.

Ook voor tussenmetingen om een nog gedetailleerder inzicht te krijgen in uw energiestromen kunt u bij Ebatech terecht.

Page 6: Brochure Ebatech

8 nb. | Nº 3 • september 2011

Als aanbieder van duurzame energie is Horizon Energy constant op zoek naar innovatieve oplossingen om zonne-energieprojecten mogelijk te maken. Leo de Vos: ‘Je kunt daarbij denken aan lokaal opgewekte zonne-energie, zoals het plaatsen van zonnepanelen op daken van grote gebouwen. Een van onze laatste projecten is het benutten van dakruimte van boerenstallen in Burgerbrug.’ Horizon Energy plaatste en installeerde daar maar liefst 700 m² aan zonnepanelen, Ebatech zorgde voor de bemetering.

Opgewekte energieL ‘De aansluiting op het net en de plaat-

sing van de meters heeft Ebatech geregeld’, vertelt Yoerie Bosman. ‘Het gaat daarbij om verschillende meters: de brutoproductiemeter registreert de opgewekte zonne-energie en is bij gro-tere energieopwekinstallaties verplicht om in aanmerking te komen voor sub-sidie. Daarnaast is er een hoofdmeter geplaatst die zowel het verbruik van de boer als de teruglevering van energie meet.’ Ook verzorgt Ebatech de rappor-tages over de opbrengst van de zonne-panelen, uitgesplitst naar opgewekte en teruggeleverde energie.

MijlpaalL Horizon Energy is eigenaar van en

exploiteert de zonnepanelen, de boer verpacht zijn dakoppervlakte en krijgt daar periodiek een vergoeding voor. Leo de Vos: ‘De 700 m² levert een piek-capaciteit van bijna 100 kW. Op jaarbasis verwachten we dat de panelen, bij 900-1000 zonuren, ongeveer 80.000 kWh opleveren. Dat is voldoende om jaarlijks dertig huishoudens van stroom te voor-zien. Ten opzichte van niet-duurzame energieopwekking besparen we zo’n 45 ton CO²-uitstoot. Voor ons is dit project in meerdere opzichten een mijlpaal.’TO

n Z

On

nEV

ELD

Yoerie BosmanEbatech

Leo de Vosmanager business development bij Horizon Energy

nb.BesparingsTip nuon.nl/energiemanagement

Als ontwikkelaar van duurzame zonne-energieprojecten plaatste Horizon Energy onlangs zonnepanelen op het dak van een agrarisch bedrijf in Noord-Holland. Leo de Vos, manager business development bij Horizon Energy, en Yoerie Bosman, projectleider Gas en Warmte en meetspecialist van Ebatech over het toepassen van zonne-energieoplossingen op daken.

Oppervlakte zonnepanelen: 700 m²Opbrengst: ± 80.000 kWhBesparing CO²-uitstoot: 45.000 kg

Jarno SchoenEbatech

Marcel BestevaarPersgroep Printing

vijf

de

jaar

gan

g n

º 3

sep

tem

ber

2011

6 x geld verdienen met duurzaam energiemanagement

Minder storing, meer productie

‘Pacemaker’ regelt stroomtoevoer

Voor inkopers van energieInformatie, inspiratie en concrete tips

nb. | Nº 3 • september 2010 18 nb. | Nº 4 • december 2009

Ton

Zon

nev

eld

Mark Massier, ebatech

Kees Schoen, Wasserij Schoen

BesparingsTip www.nuon.nl/energiemanagement

Ingenieursbureau en Nuon-dochter Ebatech plaatste bij Wasserij Schoen in Alkmaar onlangs een nieuwe gas- en elektriciteits-meter. Kees Schoen, directeur en eigenaar van de wasserij, en Mark Massier van Ebatech over de voordelen van de nieuwe meter.

Gasverbruik in 2000: ca. 100.000 m³Geschat gasverbruik 2010: ca. 60.000 m³

De wasserij van Kees Schoen, gericht op bedrijfskleding en horeca, staat vol appa-ratuur die de nodige energie verbruikt. Met innovatieve maatregelen en investerin-gen in zuiniger apparaten wist Schoen al behoorlijk op zijn kosten te besparen. Maar hij wil meer: meer energie besparen en piekbelasting voorkomen. ‘Met de nieuwe gas- en elektriciteitsmeter hebben we nu direct inzicht in ons energieverbruik.’

InzichtL Schoen is erg te spreken over de nieuwe

meter. ‘energiebesparing heeft onze volle aandacht. We hebben frequentierege-laars geplaatst, hergebruiken de warmte uit het afvalwater en laten ventilatoren op een lager toerental draaien. Maar het effect van zo’n maatregel konden we nooit goed zien. Met de nieuwe meter wel. nu hebben we inzicht in wat we per dag verbruiken, maar kunnen we ook zien wat een andere afstelling van bij-voorbeeld een gasdroger oplevert. Inzicht is de basis voor energiebesparing.’

Meer controleL ‘de nieuwe meter wordt maandelijks

uitgelezen’, vertelt Mark Massier van eba-tech. ‘op basis van die gegevens wordt de klant afgerekend op zijn verbruik van gas en elektriciteit. deze nieuwe meter is veel nauwkeuriger en praktischer dan de voorschotnota’s.’ op de website van eba-tech kan de klant zien wat hij per kwar-tier aan energie verbruikt. Schoen: ‘Met de nieuwe meter kunnen we piekmo-menten goed controleren en een betere spreiding van ons energieverbruik over de hele dag realiseren.’

‘de basis van energie besparen’

Voor inkopers van energieInformatie, inspiratie en concrete tips

nb.

Aschwin Lankwarden directeur Sportbedrijf Deventer

Egenius Lodewijks Nuon

vier

de

jaar

gan

g n

º 3

sep

tem

ber

2010

Gasinkoop onder de loep.Slim inkopen, lagere kosten

‘Samen ambities verwezenlijken’

Sportbedrijf deventer en nuon kijken samen vooruit

Page 7: Brochure Ebatech

8 nb. | Nº 3 • september 2011

Als aanbieder van duurzame energie is Horizon Energy constant op zoek naar innovatieve oplossingen om zonne-energieprojecten mogelijk te maken. Leo de Vos: ‘Je kunt daarbij denken aan lokaal opgewekte zonne-energie, zoals het plaatsen van zonnepanelen op daken van grote gebouwen. Een van onze laatste projecten is het benutten van dakruimte van boerenstallen in Burgerbrug.’ Horizon Energy plaatste en installeerde daar maar liefst 700 m² aan zonnepanelen, Ebatech zorgde voor de bemetering.

Opgewekte energieL ‘De aansluiting op het net en de plaat-

sing van de meters heeft Ebatech geregeld’, vertelt Yoerie Bosman. ‘Het gaat daarbij om verschillende meters: de brutoproductiemeter registreert de opgewekte zonne-energie en is bij gro-tere energieopwekinstallaties verplicht om in aanmerking te komen voor sub-sidie. Daarnaast is er een hoofdmeter geplaatst die zowel het verbruik van de boer als de teruglevering van energie meet.’ Ook verzorgt Ebatech de rappor-tages over de opbrengst van de zonne-panelen, uitgesplitst naar opgewekte en teruggeleverde energie.

MijlpaalL Horizon Energy is eigenaar van en

exploiteert de zonnepanelen, de boer verpacht zijn dakoppervlakte en krijgt daar periodiek een vergoeding voor. Leo de Vos: ‘De 700 m² levert een piek-capaciteit van bijna 100 kW. Op jaarbasis verwachten we dat de panelen, bij 900-1000 zonuren, ongeveer 80.000 kWh opleveren. Dat is voldoende om jaarlijks dertig huishoudens van stroom te voor-zien. Ten opzichte van niet-duurzame energieopwekking besparen we zo’n 45 ton CO²-uitstoot. Voor ons is dit project in meerdere opzichten een mijlpaal.’TO

n Z

On

nEV

ELD

Yoerie BosmanEbatech

Leo de Vosmanager business development bij Horizon Energy

nb.BesparingsTip nuon.nl/energiemanagement

Als ontwikkelaar van duurzame zonne-energieprojecten plaatste Horizon Energy onlangs zonnepanelen op het dak van een agrarisch bedrijf in Noord-Holland. Leo de Vos, manager business development bij Horizon Energy, en Yoerie Bosman, projectleider Gas en Warmte en meetspecialist van Ebatech over het toepassen van zonne-energieoplossingen op daken.

Oppervlakte zonnepanelen: 700 m²Opbrengst: ± 80.000 kWhBesparing CO²-uitstoot: 45.000 kg

Jarno SchoenEbatech

Marcel BestevaarPersgroep Printing

vijf

de

jaar

gan

g n

º 3

sep

tem

ber

2011

6 x geld verdienen met duurzaam energiemanagement

Minder storing, meer productie

‘Pacemaker’ regelt stroomtoevoer

Voor inkopers van energieInformatie, inspiratie en concrete tips

Page 8: Brochure Ebatech

BesparingstipIn elke editie van nb. treft ueen besparingstip waar eenNederlands bedrijf baat bijheeft gehad. Wellicht kunt uhier uw voordeel mee doen.

Jan-Willem Warmenhovenefficiency manager

FrieslandCampina in Ede.Meten is wetenFrieslandCampina voorziet miljoenen mensen overde hele wereld van zuivelproducten als melk, yoghurt, kaas, boter, maar ook van vruchten dran-ken. In de vestiging in Ede worden onder meerAppelsientje, Coolbest en Dubbel frisss gepro du-ceerd. Ingenieursbureau en Nuon-dochter Ebatech heeft deze ‘klant van het eersteuur’ geholpen met het realiseren van een uitgebreid energiemonitoringsysteem. Jan-WillemWarmenhoven van FrieslandCampina Benelux enCarel van Lange van Ebatech leggen uit waaromgoed energiemanagement begint met om de achtuur meten.

Niet zien, wel metenJan-Willem Warmenhoven, efficiency managerFrieslandCampina in Ede: ‘Ik begin en eindig dedag met een blik op ons energiemanagement sy-steem. Verschillende data kopieer ik naar een

Excel-bestand en dan zie ik in één oogopslag of erafwijkingen zijn. Als een klep in een machine stukis, kan het zomaar zijn dat er bijvoorbeeld 600liter water wordt verbruikt in plaats van degebruikelijke 300 liter. Dit soort defecten kan ikniet altijd zien, maar wel meten. Vandaar mijncredo: meten is weten! Dankzij ons netwerk vanmeters door de hele fabriek heb ik al heel watdefecte kleppen, maar ook andere afwijkingenzoals lekke warmtewisselaars en persluchtlekkenkunnen aanwijzen.’

ThermografiescanCarel van Lange: ‘Voor Ebatech is de actieve hou-ding van Jan-Willem heel prettig in de samenwer-king. We kunnen het beschikbare budget daardooroptimaal inzetten voor het verbeteren en verfijnenvan het systeem. Zo hebben we laatst besloten omeen thermo grafiescan in de koelhuizen te maken.

Door met een warmte camera foto’s te nemen zieje waar de “zwakke” plekken zitten en waar duswarmteverlies optreedt. Vooral bij wanden, veilig-heidsluiken en deuren was er sprake van verlies.’

Daadwerkelijke besparingJan-Willem: ‘Sinds we aan de hand van de scansmaatregelen hebben genomen, zie ik het gebruikvan koelenergie significant dalen in het systeem.Dat is het voordeel van goed energiemanagement:behalve dat monitoring inzicht geeft in hetbestaande energiegebruik, krijg je ook helder ofondernomen acties daadwerkelijk een besparingopleveren.’

Wilt u ook diepgaand inzicht in uw energie ver-bruik en besparingsmogelijkheden? Dan is ener-giemanagement wat voor u. Meer informatievindt u op www.nuon.nl/energiemanagement.TO

N Z

ON

NEV

ELD

Page 9: Brochure Ebatech

De leiding van het politiekorpsAmsterdam Amstelland gaat meerletten op het energieverbruik in haargebouwen. Ebatech nam onlangs hetenergiemanagement in de onderko-mens van het korps onder de loep.Dirk Vis, werktuigbouwkundig spe-cialist bij de Amsterdamse politie,benadrukt dat energiebesparing hoogop de agenda staat. ‘ Wij streven naareen besparing van minimaal 3 pro-cent. Een van de manieren om dat tebereiken, is door goed te kijken naarde instellingen van de installaties inonze gebouwen. Door kloktijden,schakeltijden en regelkleppen goedaf te stellen, kunnen we de installa-ties efficiënter en energiezuinigerlaten lopen. ’Ebatech was voor het politiekorps inAmsterdam geen onbekende partij.Vis: ‘ We werken al jaren naar volletevredenheid samen met dit inge-nieursbureau. Toen we een van onzegebouwen wilden doorlichten, wasde keuze dan ook snel gemaakt.Samen met adviseur Jakob Hukuboenheb ik metingen verricht in onsgebouw De Eenhoorn aan de JamesWattstraat. ’Jakob Hukuboen: ‘ Na het monitorenvan de energiestromen was onsadvies om onder andere de verwar-ming en het luchtbehandelingssys-teem te optimaliseren. Uit onzemonitoring bleek namelijk dat erregelmatig tegelijk werd verwarmd éngekoeld. Dat is uiteraard niet gunstigvoor een laag energiegebruik. Wehebben dit aangepast en ook meteende gebruikerstijden gelijk getrokken.Het komt nu bijna niet meer voor datruimtes worden verwarmd op tijdendat er niemand is. Tegelijkertijd heb-ben de gebruikers niet aan comforthoeven inleveren. ’Vis: ‘ We kunnen nu al zien dat we

door de voorgestelde maatregelen denorm van 3 procent besparinggemakkelijk gaan halen. Misschienlijkt dat percentage niet zo hoog,maar bij een jaarlijks verbruik van268. 000 kubieke meter gas en 4,5miljoen kilowatt elektriciteit tikt zo’ nbesparing flink aan. Ondertussen zijnwe met Ebatech bezig de energiestro-men van het politiebureau aan deLinnaeusstraat in kaart te brengen. ’

Zorgvuldigmonitoren

Het politiekorps Amsterdam-Amstelland heeft �ink bespaard op de energiekosten door de werking van de verwarmings- en koelinstallaties zorgvuldig te monitoren. Dirk Vis van de Amsterdamse politie en Jakob Hukuboen van Ebatech vertellen over de gerealiseerde besparingen.

Page 10: Brochure Ebatech

BesparingsTipwww.nuon.nl/energiemanagement

Nuon-dochter Ingenieursbureau Ebatechheeft bij GGZ Noord-Holland meters enslimme apparatuur geplaatst. Ruud Laas,teamleider Techniek bij GGZ, en MarcelSteenvoorde van Ebatech over inzicht datleidt tot extra besparing en meerinvesteringsruimte voor vernieuwing.

Gasverbruik 2006:circa 1,1 miljoen m³Gasverbruik 2008:850.000 m³

Raymond Nienhuis Sandton Hotels

Christiaan van Dijk Nuon

8 nb. | Nº 4 • december 2009

Kosten besparen énmilieubewust ondernemen?Het kan met NuonEnergieConsultancy

40% minder gasverbruikvoor GGZ Noord-Holland

'Veertigaansluitingen,

één contract’d

erd

eja

arga

ng

4d

ecem

ber

2009

GGZ Noord-Holland biedt geestelijke gezondheids- enverslavingszorg. De instelling beschikt over 25 gebouwen die vooreen deel aan derden worden verhuurd. Tot voor kort was hetonmogelijk het energieverbruik per gebouw te berekenen. Bij hetdoorberekenen van energiekosten aan de gebruikers hanteerdeRuud Laas voorheen algemene normgetallen. ‘Dat klopte niet altijdmet de werkelijkheid.’

Inzicht in verbruik� In samenwerking met Laas stelde Ebatech een meetplan op en

plaatste in een groot aantal van de gebouwen meters. MarcelSteenvoorde van Ebatech: ‘Met zo’n datalogger weet je per dagnauwkeurig hoeveel energie er is gebruikt. Los van de mogelijk-heid om dus exact de kosten door te berekenen, verschaft dat ookinzicht in het onnodige energieverbruik van installaties.’

nb.

Terugverdienen� Het resultaat is verbluffend, vindt Laas. ‘We bezitten twee verge-

lijkbare gebouwen. In één pand zijn de installaties vervangen. Hetoude pand gebruikt circa 100.000 m³ gas per jaar, het pand met denieuwe installaties slechts 60.000 m³. Feiten die indruk maken ophet bestuur: ‘ik kan aantonen dat we zo’n investering in vijf totacht jaar kunnen terugverdienen.’GGZ Noord-Holland gebruikte jaarlijks circa 1,1 miljoen m³ gas. Datis inmiddels gedaald tot 850.000 m³. En het einde is nog niet inzicht. Laas: ‘We zijn nu met het gasgebruik bezig. We pakken depanden een voor een aan. Ons doel is om ook het elektriciteitsge-bruik terug te dringen. Zo kunnen we nog meer kosten besparen.’

Voor inkopers van energieInformatie, inspiratie en concrete tips

'Inzicht inonnodigenergieverbruik'

TON

ZON

NEV

ELD

Marcel Steenvoorde

Ruud Laas

Page 11: Brochure Ebatech

Carel van Lange: ‘Xella International is toonaan-gevend binnen de Europese bouwmate-rialen- en grondstofmarkt. De fabrikantheeft samen met Ebatech een systeem opgezet om meer grip te krijgen op hun energieverbruik.De ervaringen met dit systeem zijn zeer posi-tief. Doordat Xella nu goed kan zien waar,wanneer en waarom pieken in energiever-bruik optreden, kunnen allerlei ‘onnodige’vormen van verbruik worden voorkomen. Ditscheelt enorm in de kosten.’

Hoe werkt deze monitoringsdienst nu? ‘Bij Xellaworden de belangrijkste energieverbruikencontinu gemeten. Dit zijn de totaalmetingenvoor gas en elektriciteit, maar ook subverde-lers en zo’n twintig processen en machines,’vertelt Carel van Lange. ‘Deze meetgegevensgaan vervolgens naar een datalogger, eenklein computertje da t met tellertjes bijhoudthoeveel energie er wordt verbruikt. Elke vijfminuten stuurt de datalogger de gegevensvan Xella naar de database van Ebatech. Derapportages die hiervan worden gemaakt,kan Xella via internet opvragen. Zo heeft Xellaeen zeer actueel beeld van haar energiever-bruik, wat bovendien direct wordt vertaald ineen duidelijk overzicht.’ Xella kan met deze monitoringsdienstgemakkelijk achterhalen wat er gebeurt methaar energieverbruik, maar ook hoe dit zichverhoudt tot het verbruik van gisteren of vanvorig jaar. Carel van Lange: ‘Dit geeft eengoed beeld van wat er gebeurt in de produc-tie, of daar energiepieken ontstaan, of dat erzelfs vermindering van verbruik optreedt.’

Nieuwe module Het monitoringsyst eem van Xella isonlangs uitgebreid met een module voorpeakshaving. Dit heeft te maken met decapaciteit voor gas die Xella contractueelheeft afgesproken met het energiebedrijf.Carel van Lange legt uit: ‘Van de hoeveelheidgas die wordt getrokken, wordt het uur-gemiddelde genomen. Als Xella boven deafgesproken contractwaarde uitgaat, kan zijhiervoor een boete krijgen. Met de monito-ringsdienst van Ebatech hoeft dit dus nietlanger het geval te zijn. In de praktijk houdtdit in dat een apparaatje het uurverbruikbijhoudt. Op het moment dat de trend vanhet verbruik richting piekwaarde loopt, geeftdit apparaatje een signaal, zodat op tijd actiekan worden ondernomen.’Naast Xella maken nog ruim driehonderdklanten gebruik van een voor hen op maatgemaakt monitoringssysteem.

Meergrip opverbruik

Xella International is een toonaangevende fabrikant in bouwmaterialen en dankzij een monitoringdienst hebben zij veel geld kunnen besparen. Carel van Lange van Ebatech vertelt over de gerealiseerde besparingen

Page 12: Brochure Ebatech
Page 13: Brochure Ebatech

Aan de slag met energie- en kostenbesparing

Ebatech adviseert organisaties over energiebesparing en CO2 reductie. Met onze expertise en jarenlange ervaring helpen wij u bij de optimalisatie van uw energieverbruik.

De adviseurs van Ebatech werken samen met u aan gerichte energiebesparing

en de realisatie van uw duurzaamheidsdoelstellingen door onderzoek te doen bijuworganisatieenbesparingsmaatregelentedefiniërenenteconcretiseren.U kunt vervolgens gelijk gaan besparen op uw energieverbruik, en dus op uw energierekening. Denkt u hierbij onder andere aan direct toepasbare maat-regelenalsdeoptimalisatievanregelstrategieënofweersafhankelijkregelen.

Onze adviezen zijn altijd maatwerk en kunnen bijvoorbeeld betrekking hebben op besparingsmogelijkheden, verduurzaming, het voldoen aan wet- en regelgeving, CO2 footprint en de CO2 prestatieladder, power quality, of een combinatie van bovenstaande.

Heeft u behoefte aan de uitwerking van een model om beslissingen te kunnen nemen over een energieproject in uw organisatie, een EPA-U maatwerkadvies? Of wilt u in het kader van de Wet milieubeheer een integraal energie onderzoek laten uitvoeren? Neem ook dan contact met ons op.

Page 14: Brochure Ebatech

In elke editie van nb. treft ueen BESPARINGSTIP aan waar eenNederlandse organisatie baatbij heeft gehad. Wellicht kunt uhier uw voordeel mee doen.

Theo Duinstra en Ytje Hiemstra van degemeente Tytsjerksteradiel vertellen hoe degemeente samen met energieadviseurJarno Schoen van ingenieursbureau enNuon-dochter Ebatech inzicht krijgt inhet energiegebruik. Want inzicht is eeneerste voorwaarde om energie te kunnenbesparen.

EnergiescanTheo Duinstra, teamcoördinator beheeropenbare ruimte: ‘Met onze Nota Duur-zaamheid loopt de gemeenteTytsjerksteradiel voorop. Hierin is een grootaantal projecten genoemd, waaronder eenenergiescan voor infrastructurele voor-zieningen. Wij hebben Ebatech gevraagdom het energiegebruik van een beweeg-bare brug en een aantal rioolgemalen temonitoren. Daarnaast is ook gekeken naarhet energiegebruik van een school en naarde gemeentewerf waar onze buitendienstis gevestigd.’

Verrassende conclusieYtje Hiemstra, beleidsmedewerker duur-zaamheid: ‘Zeker als het gaat om degemeentewerf, was de conclusie vanEbatech verrassend voor ons. Wij wassen inde gemeentewerf al jaren de wagens metschoon drinkwater. Het voorstel vanEbatech om water uit het Prinses Margriet-kanaal dat ernaast ligt te gebruiken, iseenvoudig te realiseren en in de bedrijfs-voering natuurlijk veel duurzamer.’Jarno Schoen: ‘Wij vonden de doel-stellingen die de gemeente had goed,soms moesten we het enthousiasme zelfseen klein beetje temperen. Want voor jeenergie kunt besparen, moet je eerstweten hoeveel energie wordt verbruikt.Onze adviezen sluiten aan op de TriasEnergetica. Deze geeft in drie stappen –energie besparen, verduurzamen encompenseren – weer hoe energieverbruikverduurzaamd kan worden.’

Eenvoudige maatregelenYtje Hiemstra: ‘Veel maatregelen die wemoeten nemen zijn eenvoudig uit tevoeren en leveren een grote besparing op.Zoals het repareren van een kapottethermostaat in een “heater” en hetvervangen van energiezuinige licht-armaturen in de school. Daarnaast vondik het advies om de brug op windenergiete laten werken heel innovatief.’

Soepele samenwerkingTheo Duinstra: ‘Ik ben zelf erg tevredenover de praktische insteek van de adviezen.Zoals het plaatsen van ledverlichting bij debrug. Ook de samenwerking verliep soepel.Toen duidelijk werd dat het monitoren vande rioolgemalen minder tijd zou kostendan geoffreerd, kwam Ebatech zelf metvoorstellen voor extra projecten. Dezeproactieve houding ervaren wij als zeerprettig.’

Besparenis inzicht

Nuon over energie &de zakelijke markt:

Informatie, inspiratie,concrete tips

Achmea en Nuon samen naareen optimale energie-inkoop

Een mooi resultaat in hetklanttevredenheidsonderzoek

Nieuwe EU-regelingduurzame energie

Wat verandert er voor u?

Derde jaargang • nº 1 • april 2009

nb.

Ytje Hiemstra: ‘Veel maatregelendie we moeten nemen zijneenvoudig uit te voeren en

leveren een grote besparing op.

TON

ZON

NEV

ELD

Page 15: Brochure Ebatech

Corio heeft in Nederland 45 winkelcentra in portefeuille waarvan het management en dus ook de inkoop van energie in eigen beheer wordt uitgevoerd. ‘In onze ogen konden we daar nog wel een ener-giebesparing behalen. Met het verzoek om zonder grenzen op zoek te gaan naar alles dat kon bijdragen aan die bespa-ring, zijn we naar Nuon gestapt’, vertelt Klaas Voet.

NulmetingL Allereerst heeft Ebatech van alle 45

winkelcentra het elektriciteitsverbruik in 2007, 2008 en 2009 geanalyseerd. Dorien Olieman: ‘We hebben 2007 als ijkjaar gekozen om het effect van de energiebesparende maatregelen te kunnen bepalen. Een zogenaamde nulmeting. Nu gaan we kijken welke mogelijkheden er zijn aan besparings-maatregelen en duurzame opwek van energie op locatie. Een zogenaamde energieanalyse.’

GebruiksinstellingenL De eerste energieanalyse heeft Ebatech

uitgevoerd in winkelcentrum Alexan-drium in Rotterdam. Deze resulteerde in een energielabel en concrete

besparingsadviezen op maat. De grootste besparingen in het Rotter-damse winkelcentrum zijn te behalen in klimaatbeheersing, transport-techniek en verlichting. Klaas Voet: ‘Je kunt daarbij denken aan instellingen van klimaat-beheerssystemen, het langzamer opstarten van een rol-trap en het aanpassen van type en hoeveelheid verlichting tot aan de koffieautomaat in het kantoor. We betrekken daarbij nadrukkelijk ook de gebruiksinstellingen: hoe gebruiken we een installatie optimaal? En daar valt een heleboel te bezuinigen, in de toekomst tot ruim 30 procent.

‘Structurele besparing start met energieanalyse’

Voor inkopers van energieInformatie, inspiratie en concrete tips

TON

ZON

NEV

ElD

Dorien OliemanEbatech

Klaas VoetCorio

nb.BesparingsTip www.nuon.nl/energiemanagement

Ingenieursbureau Ebatech en vastgoed-beleggingsfonds Corio zijn een intensieve samenwerking aangegaan, met als doel structurele energiebesparing. Klaas Voet, hoofd Techniek bij Corio, en Dorien Olieman van Ebatech over de verduurzaming van de organisatie.

Doelstelling Corio: besparing van 30 procent op het energieverbruik van winkelcentrum Alexandrium in Rotterdam.

Daan SlooterKLM Open

Gerrit HoflandNuon

vier

de

jaar

gan

g n

º 4

dec

ember

2010

Direct aan de slag:10 concrete tips om energie te besparen

KlM Open volledig klimaatneutraal

‘Op alle fronten duurzaamheid waarborgen’

Page 16: Brochure Ebatech

Nuon Business overenergie & de zakelijke

markt: Informatie,inspiratie, concrete tips

Ma

Carel van Lange: ‘Wout Versluis: ‘Hetinhuren van deskundigen van Ebatechis op mijn initiatief gebeurd. In maan-delijkse gesprekken pakken we iederekeer een bepaald onderwerp bij de kopom de efficiency te verbeteren. Dat isvoor ons de manier om structureel methet energieverbruik bezig te zijn. Andersis de kans groot dat een aanpak oplange termijn door de dagelijkse druktein het gedrang komt. ’Carel van Lange: ‘Binnen AkzoNobelbestond behoefte aan een partner diekon helpen om op structurele basis deenergiekosten te reduceren en te behe-ren. Daarnaast wilde Wout zien wat erin de fabriek precies gebeurde met hetenergieverbruik. In Sassenheim staat nueen energiemonitoringssysteem met 70meetpunten die elke vijf minuten gege-vens verzamelen. Onlangs hebben weook een energiemodel ontwikkeld datexterne factoren zoals de wisselingenvan het weer kan filteren. Dit is nu in deenergiemanagementsoftware gepro-grammeerd waardoor het zuivere ener-gieverbruik wordt gemeten en kleinebesparingen beter zichtbaar worden.Inmiddels zijn er onder meer aanpas-singen doorgevoerd aan de compresso-ren die perslucht produceren. Deze

waren slecht ingeregeld. Deze compres-soren verbruiken 5 procent van de totaleenergievraag, dus het scheelt heel veelenergie als je daar wat aan doet. Ook bijnieuwe investeringen denken wij mee.Een fabrikant van een apparaat omtanks te reinigen stelde voor dit elek-trisch te verwarmen. Na onze vragenbleek de warmte ook via het warmwa-ternet van de fabriek te kunnen komen.Energetisch veel voordeliger natuurlijk! ’Wout Versluis: ‘De samenwerking metEbatech maakt het voor ons ook gemak-kelijker om te schakelen met de markt.Als een nieuwe technologie wordt geïn-troduceerd, weet Carel altijd wel te ver-tellen in hoeverre deze waar wordtgebruikt en of het ook interessant voorons kan zijn. Het is fijn om met iemandte klankborden die deskundig is op ditgebied. ’Carel van Lange: ‘Ja, we willen graag datonze relaties “ out of the box” gaandenken. Waar mensen samenwerkenbestaat het risico op bedrijfsblindheid.Alleen al doordat we voortdurend vra-gen naar de consequenties voor hetenergieverbruik van beslissingen kun-nen we hier snel de vinger op leggen. ’

Deskundig klankbord

BESPARINGSTIPWout Versluis, facilitymanager bij AkzoNobelSassenheim, en Carel vanLange, energieadviseur vaningenieursbureau Ebatechvertellen hoe er flink isbespaard op de energie-kosten. Voor meerbesparingstips kijkt u opwww. ebatech. nl.

Page 17: Brochure Ebatech

BesparingsTip www.nuon.nl/energiemanagement

Ingenieursbureau en Nuon-dochter Ebatech heeft bij Rijkswaterstaat de werking van twee warmtepompen in beeld gebracht. Geert Brandse, adviseur Regionale Huisvestingsprojecten bij de Corporate Dienst van Rijkswaterstaat en Marcel Steenvoorde van Ebatech vertellen hoe zij door inzicht in het energiegebruik en het stellen van de juiste vragen tot energiebesparing zijn gekomen.

Totaal elektriciteitsverbruik gebouw Rijkswaterstaat Utrecht in 2009: circa 5 miljoen kWh Elektriciteitsverbruik warmtepompen: circa 1,5 miljoen kWh per jaarDoelstelling: jaarlijks 2 procent minder energie gebruiken

Carel van Lange Nuon

Ted van de Akker Centocor

8 nb. | Nº 4 • december 2009

‘Meer productie met minder energie’vi

erde

jaar

gan

g n

º 1

maa

rt 2

010

Het kantoor van Rijkswaterstaat in Utrecht biedt met 50.000 m² ruimte aan 2000 werkplekken en is twee jaar geleden volledig gerenoveerd. Ebatech heeft eerder het energieverbruik van zeventien locaties van Rijkswaterstaat gemonitord. Geert Brandse van Rijkswaterstaat: ‘Daarvan heb ik geleerd dat energie besparen eigenlijk altijd mogelijk is. De samenwerking met Ebatech past goed in het streven van RWS om jaarlijks 2 procent minder energie te gebruiken.’

Optimaal afstellenL ‘Een warmtepomp is vergelijkbaar met een koelmachine. Maar

waar bij de koelmachine het doel is om te koelen, is bij de warmtepomp verwarmen het hoofddoel’, legt Marcel Steenvoorde van Ingenieursbureau Ebatech uit. Bij Rijkswaterstaat heeft Ebatech de werking van twee warmtepompen gemonitord. Tijdens het onderzoeks traject bleek dat de pompen in rendement van elkaar verschilden. Steenvoorde: ‘Door de warmtepompen goed af te stellen is 10 procent energiebesparing waarschijnlijk haalbaar.’

Doordringen tot de kern van de zaakL Geert Brandse: ‘We zijn nu zover dat we opdracht geven aan de

onderneming die verantwoordelijk is voor de warmtepompen, om deze optimaal in te regelen. Dankzij de kennis van Ebatech kan ik deze mensen de juiste vragen stellen en tot de kern van praktische problemen doordringen.’ De beslissing van Marcel Steenvoorde om eerst inzicht te willen krijgen in het energiegebruik van de warmtepompen vindt Brandse verstandig. ‘Deze pompen staan garant voor een derde van ons elektriciteitsverbruik. Door die kritisch te volgen, maken we direct een flinke slag.’

nb.Voor inkopers van energieInformatie, inspiratie en concrete tips

‘Energie besparen is altijd mogelijk’

Ton

Zon

nEv

ElD

Marcel Steenvoorde Geert Brandse

14 tips voor energiebesparing en CO²-reductie

Page 18: Brochure Ebatech

8 nb. | Nº 4 •december 2011

Struik Foods heeft zelf al veel energieonderzoe-ken uitgevoerd en besparingsmogelijkheden in kaart gebracht. ‘Waar Struik tegenaan liep,’ ver-telt Carel van Lange, ‘was dat ze te weinig con-crete meetgegevens hadden van het werkelijke energieverbruik van de verschillende processen.’

Geen grote investeringen� Met een energiemanagementsysteem is het

energieverbruik gedetailleerd in kaart te brengen, waarmee duidelijk wordt welke industriële apparatuur zorgt voor een groot gedeelte van het verbruik. Van Lange: ‘We zijn het daadwerkelijke verbruik gaan meten in de fabriek, op die plekken waar we het meeste verbruik verwachtten. Op basis van derge-lijke harde meetgegevens kun je vaak beter beoordelen in hoeverre je besparingsmoge-lijkheden kunt uitvoeren.’ Uit de metingen kwam duidelijk naar voren welke apparaten de meeste energie verbruiken en hoeveel dan precies. Ten Wolde: ‘Zo kwam bijvoorbeeld aan het licht dat in het persluchtsysteem veel energie verloren ging door lekkage of ineffi-ciënt gebruik. Op momenten dat er nauwelijks behoefte was aan perslucht, zagen we dat er toch nog grote vermogens naar de compressor gingen. Het bleek om een lekkage te gaan, die we zonder grote investeringen hebben kunnen verhelpen. Dit leverde een fikse besparing op.’

Potentieel� Een ander voorbeeld van een proces waar

veel energie wordt verbruikt, is het drogen van knakworsten. ‘Dat vergt veel elektriciteit, omdat er grote ventilatoren voor nodig zijn’, legt Van Lange uit. ‘Als je kijkt naar de hoe-veelheid energie die nodig is om het vocht te verdampen, zit daar veel besparingspoten-tieel in.’ Het past binnen de doelstellingen van Struik Foods om daar energiebesparende maatregelen te treffen. Ten Wolde: ‘Hier gaan we het proces goed bekijken en willen we aan de hand van de juiste alternatieven – vanuit energie- én procesoogpunt – concrete bespa-ringsmaatregelen doorvoeren. Door te blijven meten en innoveren hopen we in de toekomst nog meer besparingen te kunnen bereiken.'TO

N Z

ON

NEV

ELD

Carel van LangeEbatech

Marijn ten Woldeenergieconsultant, Struik Foods

nBesparingsTip nuon.nl/energiemanagement

Als internationaal voedingsmiddelenconcern, dat sauzen, soepen en maaltijden produceert, wilde Struik Foods het energieverbruik beter monitoren en meer grip krijgen op de energie-kosten. Marijn ten Wolde, energieconsultant bij Struik Foods Voorthuizen, en Carel van Lange van Ebatech vertellen over het gedetailleerd in kaart brengen van de energiestromen via een ener-giemanagementsysteem.

Elektriciteitsverbruik in 2010: ± 9,3 miljoen kWhGasverbruik in 2010: ± 3,2 miljoen m³ Beoogde besparing in 2012: 20 procent

Page 19: Brochure Ebatech

8 nb. | Nº 2 • juni 2011

Duurzaam ondernemen staat bij Hans van Driel B.V. hoog op de agenda. Dat blijkt onder andere uit de in 2010 door Ebatech uitgevoerde energiescan. Van Hattem: ‘In onze ogen sluit de footprint daar goed bij aan, want energie besparen begint met inzicht. In je verbruik én CO²-uitstoot.’

GebruiksgedragL Bij een CO²-footprint wordt de uitstoot

van een bedrijf in kaart gebracht. ‘Zaken die meewegen zijn het gas- en elektriciteitsverbruik, maar ook zake-lijke mobiliteit zoals vliegreizen en het brandstofverbruik van bedrijfsauto’s’, zegt Van Kouwen. De footprint biedt diepgaand inzicht in het gebruiksge-drag en de hoeveelheid CO²-uitstoot. ‘In combinatie met de maatregelen die uit de energiescan naar voren kwa-men, kan dat leiden tot een aanzien-lijke besparing.’

TotaalplanL Naast het eigen belang bedient Hans

van Driel B.V. met de footprint ook de klant. Van Hattem: ‘We merken dat steeds meer klanten erom vragen, om zo te kunnen voldoen aan de eisen van de CO²-prestatieladder* van de Stichting Klimaatvriendelijk Aanbe-steden en Ondernemen (SKAO).’ De concrete uitkomsten uit het rapport waren voor het bedrijf aanleiding om verdere stappen te ondernemen. ‘We willen ook nog een footprint bij onze zusterbedrijven uitvoeren. Vervolgens kunnen we dan een concrete doelstel-ling formuleren om onze CO²-uitstoot te beperken.’

* Deze prestatieladder stimuleert leveran-ciers om duurzame producten te leveren, een duurzame bedrijfsvoering te voeren en zo een groter gunningvoordeel bij overheidsaan-bestedingen te krijgen.

Voor inkopers van energieInformatie, inspiratie en concrete tips

TON

ZON

NEV

ElD

Bas van KouwenEbatech

Diederik van Hattemmarketingmanager bij Hans van Driel B.V.

nb.BesparingsTip www.nuon.nl/energiemanagement

Voor Hans van Driel B.V., leverancier van grondverzetmachines in Tiel, stelde ingenieursbureau en Nuon-dochter Ebatech onlangs een CO²-footprint op. Diederik van Hattem, marketing-manager bij Hans van Driel B.V., en Bas van Kouwen van Ebatech over het nut van analyse.

CO²-uitstoot 2010: 520.000 kg Doelstelling 2011: herhalen CO²-footprint in 2011, mogelijk ook start hiervan bij zusterbedrijven

Jan BruggingSuiker Unie

Theo PetNuon

vijf

de

jaar

gan

g n

º 2

jun

i 2011

6 dingen die u moet weten over gasSuiker Unie

produceert biogas

Duurzaam en winstgevend

Page 20: Brochure Ebatech

8 nb. | Nº 2 • 2009

dd

tb

BesparingsTipwww.nuon.nl/energiemanagement

Piekbelasting kost geld: wie meer gas gebruikt dan in het leve -rings contract is vastgelegd, betaalt een overschrijding svergoeding.Maar wie het gebruik evenwichtig verdeelt, voorkomt onnodigekosten. VDS Stalen Meubelen, ontwerper en fabrikant van stalendesignstoelen en tafels, bespaart veel geld dankzij eenpeakshaving-installatie.

Simpel maar doeltreffend� Volgens Jacco van Wakeren van VDS, was de plaatsing een gouden

zet: 'Het is een kwestie van monitoren en bewaken. De meter sig-naleert een mogelijke piek en schakelt dan bijvoorbeeld korte tijdde verwarming uit. Of we starten de productie-installaties eerderop. Dan gebruiken we misschien iets meer gas, maar voor mindergeld omdat we geen pieken meer hebben. Het zijn simpele oplos-singen die 12 tot 15 procent besparing brengen.'

Ingenieursbureau en Nuon-dochterEbatech heeft bij VDS Stalen Meubelen inCulemborg een peakshaving-installatie

geplaatst. Jacco van Wakeren, hoofdtechnische dienst bij VDS, en Jarno

Schoen van Ebatech over degerealiseerde kostenbesparing.

Gasverbruik VDS in 2008:ca. 300.000 m3

Geschat gasverbruik 2009: 12-15% minder

n

Kleinere gasmeter� Verwarming uit? Dan kan het knap koud worden als de contract -

capaciteit - de hoeveelheid gas die per uur mag worden afgeno-men - regelmatig wordt overschreden. Jarno Schoen van Ebatechzegt dat dit meevalt: 'Als je af en toe tien minuten de verwarminguitzet, merk je daar amper iets van. Je moet het zo zien: elk uurloopt de emmer langzaam vol, en als die dreigt over te lopendraaien we de kraan even dicht.'Door dit beter gereguleerde gasverbruik, kan VDS ook een kleinere(= goedkopere) gasmeter installeren. Want voor een gasmeterbetaalt een afnemer een periodieke aansluitvergoeding. De kostenzijn gerelateerd aan de grootte van de meter, dus een kleineremeter betekent minder kosten. Van Wakeren; ’En met een kleinemeter voorkomen we bovendien dat we tóch de contractcapaciteitoverschrijden. We kúnnen er nu simpelweg niet overheen.'

Minder pieken,minder kosten

TON

ZON

NEV

ELD

NB_0309.qxd:n.b. 10-09-2009 08:01 Pagina 8

8 nb. | Nº 1 • maart 2012

ToN

ZoN

Nev

eLD

Bas van kouwenebatech

rob oberfacility Project Management C&A Nederland

BesparingsTip nuon.nl/energiemanagement

Door het energieverbruik van alle C&A-filialen nauwgezet in kaart te brengen, kunnen er continu slimme besparingen worden doorgevoerd. rob ober, facility Project Management C&A Nederland, en energieadviseur Bas van kouwen van ebatech vertellen wat meer inzicht in het energieverbruik betekent.

Beoogde besparing in 2012: 3 procent

ebatech monitort al een aantal jaren voor C&A het energieverbruik van zowel gas als elektriciteit. van kouwen: ‘Aan de hand daarvan hebben we meer inzicht en kunnen er ook besparings-maatregelen worden doorgevoerd. De meetgegevens stellen we online aan C&A beschikbaar via een monitoringswebsite zodat ze zien waar bijvoorbeeld pieken zitten.’

van meten naar maatregelenL elk C&A-filiaal heeft een vrij regel-

matig dagelijks verbruikspatroon, tijdens openingstijden, maar ook na sluitingstijd. via monitoring kunnen afwijkingen daarin worden gesig-naleerd. van kouwen: ‘inzicht in het verbruik is de sleutel tot succesvolle besparingsmaatregelen.’ C&A zelf

is door het inzicht in verbruiks- gegevens continu op zoek naar slimme oplossingen om energie te besparen.

efficiëntieslagL ‘via een benchmark kunnen we bij-

voorbeeld zien hoe het ene filiaal het doet ten opzichte van het andere’, vertelt ober. ‘eens in de zoveel tijd nemen we een “laag scorend” filiaal onder de loep. via een uitgebreid energieonderzoek kijken we naar het totaalplaatje van verbruikende installaties en wat er aan besparin-gen en maatregelen mogelijk is. Je kunt daarbij denken aan het nog beter inregelen van het klimaatbe-heerssysteem, het toepassen van efficiëntere lichtbronnen of het in een lager toerental laten draaien van roltrappen als ze niet gebruikt wor-den. Belangrijk daarbij is: wat zijn de kosten en wat is de terugverdientijd?’ Meten is weten, is dus de boodschap. ober: ‘Dat blijkt wel uit het feit dat de energiekosten constant blijven en niet evenredig stijgen, ondanks dat er steeds meer filialen bij komen.’

Page 21: Brochure Ebatech

8 nb. | Nº 2 • 2009

dd

tb

BesparingsTipwww.nuon.nl/energiemanagement

Piekbelasting kost geld: wie meer gas gebruikt dan in het leve -rings contract is vastgelegd, betaalt een overschrijding svergoeding.Maar wie het gebruik evenwichtig verdeelt, voorkomt onnodigekosten. VDS Stalen Meubelen, ontwerper en fabrikant van stalendesignstoelen en tafels, bespaart veel geld dankzij eenpeakshaving-installatie.

Simpel maar doeltreffend� Volgens Jacco van Wakeren van VDS, was de plaatsing een gouden

zet: 'Het is een kwestie van monitoren en bewaken. De meter sig-naleert een mogelijke piek en schakelt dan bijvoorbeeld korte tijdde verwarming uit. Of we starten de productie-installaties eerderop. Dan gebruiken we misschien iets meer gas, maar voor mindergeld omdat we geen pieken meer hebben. Het zijn simpele oplos-singen die 12 tot 15 procent besparing brengen.'

Ingenieursbureau en Nuon-dochterEbatech heeft bij VDS Stalen Meubelen inCulemborg een peakshaving-installatie

geplaatst. Jacco van Wakeren, hoofdtechnische dienst bij VDS, en Jarno

Schoen van Ebatech over degerealiseerde kostenbesparing.

Gasverbruik VDS in 2008:ca. 300.000 m3

Geschat gasverbruik 2009: 12-15% minder

n

Kleinere gasmeter� Verwarming uit? Dan kan het knap koud worden als de contract -

capaciteit - de hoeveelheid gas die per uur mag worden afgeno-men - regelmatig wordt overschreden. Jarno Schoen van Ebatechzegt dat dit meevalt: 'Als je af en toe tien minuten de verwarminguitzet, merk je daar amper iets van. Je moet het zo zien: elk uurloopt de emmer langzaam vol, en als die dreigt over te lopendraaien we de kraan even dicht.'Door dit beter gereguleerde gasverbruik, kan VDS ook een kleinere(= goedkopere) gasmeter installeren. Want voor een gasmeterbetaalt een afnemer een periodieke aansluitvergoeding. De kostenzijn gerelateerd aan de grootte van de meter, dus een kleineremeter betekent minder kosten. Van Wakeren; ’En met een kleinemeter voorkomen we bovendien dat we tóch de contractcapaciteitoverschrijden. We kúnnen er nu simpelweg niet overheen.'

Minder pieken,minder kostenTO

N Z

ON

NEV

ELD

NB_0309.qxd:n.b. 10-09-2009 08:01 Pagina 8

8 nb. | Nº 1 • maart 2012

ToN

ZoN

Nev

eLD

Bas van kouwenebatech

rob oberfacility Project Management C&A Nederland

BesparingsTip nuon.nl/energiemanagement

Door het energieverbruik van alle C&A-filialen nauwgezet in kaart te brengen, kunnen er continu slimme besparingen worden doorgevoerd. rob ober, facility Project Management C&A Nederland, en energieadviseur Bas van kouwen van ebatech vertellen wat meer inzicht in het energieverbruik betekent.

Beoogde besparing in 2012: 3 procent

ebatech monitort al een aantal jaren voor C&A het energieverbruik van zowel gas als elektriciteit. van kouwen: ‘Aan de hand daarvan hebben we meer inzicht en kunnen er ook besparings-maatregelen worden doorgevoerd. De meetgegevens stellen we online aan C&A beschikbaar via een monitoringswebsite zodat ze zien waar bijvoorbeeld pieken zitten.’

van meten naar maatregelenL elk C&A-filiaal heeft een vrij regel-

matig dagelijks verbruikspatroon, tijdens openingstijden, maar ook na sluitingstijd. via monitoring kunnen afwijkingen daarin worden gesig-naleerd. van kouwen: ‘inzicht in het verbruik is de sleutel tot succesvolle besparingsmaatregelen.’ C&A zelf

is door het inzicht in verbruiks- gegevens continu op zoek naar slimme oplossingen om energie te besparen.

efficiëntieslagL ‘via een benchmark kunnen we bij-

voorbeeld zien hoe het ene filiaal het doet ten opzichte van het andere’, vertelt ober. ‘eens in de zoveel tijd nemen we een “laag scorend” filiaal onder de loep. via een uitgebreid energieonderzoek kijken we naar het totaalplaatje van verbruikende installaties en wat er aan besparin-gen en maatregelen mogelijk is. Je kunt daarbij denken aan het nog beter inregelen van het klimaatbe-heerssysteem, het toepassen van efficiëntere lichtbronnen of het in een lager toerental laten draaien van roltrappen als ze niet gebruikt wor-den. Belangrijk daarbij is: wat zijn de kosten en wat is de terugverdientijd?’ Meten is weten, is dus de boodschap. ober: ‘Dat blijkt wel uit het feit dat de energiekosten constant blijven en niet evenredig stijgen, ondanks dat er steeds meer filialen bij komen.’

Page 22: Brochure Ebatech
Page 23: Brochure Ebatech

Slimme en innovatieve energie- en installatietechnische oplossingen

Ebatech ondersteunt uw organisatie bij de ontwikkeling en realisatie van uw technische installaties en verzorgt het projectmanagement met betrekking tot de voorbereiding en uitvoering van installatietechnische projecten, zowel voor nieuwbouwprojecten als voor bestaande situaties en renovatie.

Onze werktuigbouwkundige en elektrotechnische specialisten helpen u bij uw vragen op het gebied van alle gebouwgebonden installaties, zoals:

- Klimaatinstallaties (verwarming, koeling, WKO, ventilatie, regeltechniek) - Elektrotechnische installaties (kracht- en noodstroom, voedingen, verlichting) - Data- en beveiligingsinstallaties (datanetwerken, brand, inbraak, toegangs-

beveiliging) - Transportinstallaties (liften) - Sanitaire installaties (afvoersystemen, tapwaterinstallaties)

Heeft uw organisatie te maken met klimaatklachten, gebrekkige beveiligings-installaties, slecht functionerende of verouderde installaties of is uw tekenwerk niet op orde? Of gaat uw organisatie binnenkort verhuizen, verbouwen of uitbreiden? Ook dan zijn wij u graag van dienst.

Page 24: Brochure Ebatech

Plantion is recent ontstaan uit de fusie tussen Veiling Vleuten en Bloemen-veiling Oost-Nederland. Het nieuwe complex in Ede, met een oppervlakte van 70.000 m2, kenmerkt zich door enorme veilinghallen en vele koelcel-len. Peter Bakker: ‘Het verwarmen van de gebouwen zorgde voor een hoge gasrekening. Omdat de gasprijs een belangrijk onderdeel van de kostprijs van onze producten vormt, wilden we daar niet meer van afhankelijk zijn.’

Warmte en koude� Al in een vroeg stadium werd Ebatech betrokken bij de nieuwe huisves-

ting van Plantion. Hans Schelvis: ‘Allereerst hebben we haalbaarheids-berekeningen uitgevoerd om goed te kunnen adviseren over duurzame warmtekoudeopslag (WKO). Zowel de warmtevraag als de koudevraag bleek aanzienlijk. Daarnaast hebben we in de ontwerpfase, samen met de architect, de nodige bouwtechnische maatregelen kunnen doorvoe-ren en zo duurzaamheid kunnen integreren in het bouwplan.’

CO2-reductie� Binnen het complex worden geproduceerde koude en warmte zo veel

mogelijk met elkaar uitgewisseld, de resterende behoefte wordt vanuit de centrale WKO-installatie van het bedrijventerrein geregeld. Schelvis: ‘De basisverwarming wordt door warmtepompen geleverd, alleen in geval van een piekvraag wordt er gasgestookte warmte geproduceerd.’ De realisatie van een duurzame huisvesting is rekenkundig gezien bereikt, vindt Bakker. ‘Na een paar maanden op de nieuwe locatie moet de praktijk het nu gaan uitwijzen. WKO sluit aan bij onze groene ambitie en het milieu, want het zorgt voor aanzienlijk minder CO2-uitstoot.’

‘Slim gebruikmaken van restwarmte

én -koude’

TON

ZON

NEV

ELD

Hans SchelvisNuonPeter Bakker

Plantion

nBesparingsTip www.nuon.nl/energiemanagement

Ingenieursbureau en Nuon-dochter Ebatech heeft voor het nieuwe complex van Plantion, marktplaats voor sierteeltproducten, de energiesystemen ontwikkeld. Peter Bakker, directeur operations bij Plantion, en Hans Schelvis van Ebatech over de verduurzaming van de energiehuishouding.

CO2-uitstoot in oude situatie: ca. 5463 ton per jaarCO2-uitstoot Plantion: ca. 1943 ton per jaar CO2-reductie: 3520 ton per jaar (64 procent)

nb.2-2010-def.indd 8 17-05-10 12:16

Page 25: Brochure Ebatech

Bij Sporthallen Zuid in Amsterdam zijn �inke besparingen gerealiseerd op de energiekosten. Door de werking van de installaties zorgvuldig te monitoren en installatieaanpassingen door te voeren. Jan de Boer van Sporthallen Zuid en Jarno Schoen en Hans Schelvis van Ebatech vertellen over de gerealiseerde besparingen.

Jarno Schoen: ‘De Sporthallen Zuidbestaan uit drie hallen: twee kleinereen een grote. Jan de Boer, technischcoördinator bij de Sporthallen Zuid,heeft ons gevraagd het energie-verbruik te monitoren. Uit onzegegevens bleek dat de mogelijkhedenvan de installatiesystemen in hetgebouw niet toereikend waren. Zobleek de ventilatie voortdurendberekend op een groot aantal mensenterwijl er vaak maar enkele mensen inde grote hal sporten. Wij hebben deinstallaties zo aangepast dat er alleennog maar bij grote evenementenmaximaal wordt geventileerd. ’Jan de Boer: ‘ Ik heb gemerkt datdoor de frequentieregelaars die zijngeplaatst, motoren die eerst 63ampère nodig hadden, het nu afkunnen met 5. Een idioot

verschil natuurlijk, in positieve zindan! Naast de aanpassing van deregeling van de klimaatinstallaties,heeft Hans Schelvis van Ebatech ooknaar de ventilatiesystemen zelfgekeken. ’Hans Schelvis: ‘Vanuit mijn expertisezag ik dat de inblaasgaten van deventilatielucht in de grote sporthalenergetisch ongunstig warenaangelegd: de verwarmde verse luchtwerd grotendeels weer afgezogen. Debedoeling is natuurlijk dat de warmteeerst op de verblijfsgebieden terechtkomt en dan pas verdwijnt. Ook Janhad dit opgemerkt en hier al overgesproken met zijn eigen installateur. ’Jan de Boer: ‘Het verbaasde mij hoealles hier in elkaar stak. Daarom hebik mij omringd met mensen die ermeer verstand van hebben.

Ik heb wel meegedacht, maar detechnisch inhoudelijke beoordelinglag bij Ebatech in samenspraak met deinstallateur. Die samenwerking isgoed verlopen, we zitten nu in delaatste fase van de uitvoering. ’Jarno Schoen: ‘ Ik vond het interessantte merken hoe je met een paar manzo veel kan bereiken. In onzebedrijfsvoering merken wij steedsvaker dat mensen niet alleen onsadvies willen, maar ook deuitwerking en de begeleiding vande uitvoering hiervan. Samen metde mensen van Sporthallen Zuidhebben wij dat kunnen bewerk-stelligen in ongeveer een half jaartijd. Het is nu nog lastig te zeggenhoeveel de Sporthallen gaanbesparen, maar het zal zeker tussende 10 en 30 procent liggen. ’

Besparing is maatwerk

Page 26: Brochure Ebatech
Page 27: Brochure Ebatech

management

a meetingof minds

special in samenwerking met nuon september 2010

energie 2020perspectief voor een duurzame bedrijfsvoering

Page 28: Brochure Ebatech

38 . management scope

Het riviercruiseschip De Zon-nebloem, een 115 meter lang wit schip met glas over de hele

lengte, ligt afgemeerd aan een kade in arnhem. over de brede loopplank gaan mensen met grote rolkoffers, rollators en in rolstoelen aan boord. over een paar uur vaart het schip stroomopwaarts richting duitsland. aan boord zijn dan 68 gasten, evenveel vrijwilligers en elf bemanningsleden. vanavond meert het schip af in duisburg. passage van de lo-reley, de hoge rots in een scherpe bocht in de rijn voorbij koblenz, vormt het hoogtepunt.

twintiGduizend liter diesel

in een elektrische rolstoel, aan één van de tafels in de salon, zit Hilda Gerard (80) te stralen. ‘ik kan niet vergeten hoe leuk ik het had op de vorige reis,’ zegt ze glimlachend. ‘mijn moeder heeft veel hulp nodig,’ zegt haar dochter. ‘op een andere manier zou ze niet op vakantie kunnen.’ Het schip, eigendom van de vereniging de Zonnebloem, vaart jaar-lijks 42 keer uit om mensen die hulp no-dig hebben een vakantie te geven.

in de machinekamer is goed te zien hoe eenvoudig een grote energiebespa-ring kan zijn. Tussen dieselmotoren, generatoren, pompen, leidingen, han-dels, kranen en buizen klinkt een sner-pend gezoem van een pomp. de voor-stuwingsdiesels, twee manshoge gele Caterpillars van 2,5 meter lang met acht cilinders, draaien nog niet. Toch is het er al flink warm. ‘Wanneer we varen is het hier een graad of veertig,’ zegt Ernst bal-kema (64), hoofd technische dienst. op de schouders van zijn witte overhemd zitten blauwe epauletten met vier goud-kleurige strepen en een scheepsschroef.

naast een groene pomp van ruim een meter hoog staat een kleine blauwe pomp ter grootte van een wasmachi-nemotor. ‘deze grote pomp draaide vroeger het hele jaar’, zegt balkema. in de schaduw van de pomp draait nu al-leen het kleine pompje. Zijn vermogen is veertig keer zo klein. de grote pomp draait nu nog alleen op warme zomer-dagen, wanneer er veel koeling nodig is. ‘alleen al door deze ingreep besparen we 3.500 euro per maand,’ zegt balkema. Het is één van de aanpassingen die hij

deed aan de installaties om het schip energiezuiniger te maken.

de Zonnebloem liep in 2006 van sta-pel op de werf van iHc merwede in Har-dinxveld-Giessendam. Wat balkema di-rect opviel, was het hoge dieselverbruik. Het schip moest wekelijks ruim twintig-duizend liter diesel tanken. Een taxi die honderdduizend kilometer per jaar rijdt, doet er jaren over om zoveel te versto-ken. de scheepvaartindustrie betaalt net als de vliegtuigindustrie weliswaar geen dieselaccijns, zodat een liter slechts 60 cent kost, maar toch levert dat een kos-tenpost van 12.000 euro per week op.

die twintigduizend liters diesel wer-den voornamelijk opgeslokt door twee reusachtige voortstuwingsmotoren, die twee schroeven aandrijven, drie even grote dieselgeneratoren, die elektriciteit genereren en twee ketels, die zowel ver-warmings- als kraanwater verwarmen. Uiteraard heeft een schip als de Zonne-bloem veel elektriciteit nodig. de hutten van gasten zijn bijvoorbeeld voorzien van bedden die elektrisch omhoog en omlaag kunnen. ‘Het is een klein zieken-huis’, zegt balkema. ‘We hebben bijvoor-

case02

Het schip de zonnebloem nam de afgelopen jaren energiebesparende maatregelen waarmee het een kwart bespaart op brandstof.

tekst mark van baalFotografie erik Franssen

een energiezuinig reisje langs de rijn

Page 29: Brochure Ebatech

Nuon Energie Special / 2010 . 39

beeld ook een installatie voor medisch zuurstof aan boord.’

monitoren

balkema begon het energiebespa-ringsprogramma eenvoudig. in de salon, waar een vleugel staat, kijkt hij naar het plafond, waarin tientallen lampen zitten. ‘We hebben zestienhonderd halogeen-lampen van vijftig watt vervangen door ledlampen van zeven watt. Het is een in-vestering van een paar duizend euro, die je binnen een paar jaar terugverdient.’

vervolgens meldde nuon Founda-tion, een afdeling van nuon die haar eigen medewerkers stimuleert vrijwilli-gerswerk te doen en dit financieel steunt, zich om te helpen bij energiebesparing. medewerkers van nuon-dochter Eba-tech installeerden meetkastjes in de elektriciteitskasten van het schip. met dit energiemonitoring-systeem konden ze via internet volgen hoeveel energie elke ruimte of machine gebruikte.

‘Het grote voordeel is dat je direct ziet waar het grootverbruik zit’, zegt bal-kema. Het schip bleek twee energievre-ters te bevatten: de klimaatinstallatie, die zorgt voor ventilatie en voor aircondi-tioning op warme dagen, en de verwar-mingsketels, die voor verwarmingswater en warm tapwater zorgen.

de rol van Ebatech was vooral om de technische dienst te assisteren en aan het denken te zetten. ‘merkwaardig dat de airco zo vaak aan en uit springt’, merk-ten zij op. ‘Waarom draait de airco niet alleen op warme zomerdagen, maar ook op koude winterdagen?’, vroegen de in-genieurs van Ebatech. Het antwoord was eenvoudig: de koelinstallatie koelde niet alleen de ruimten, maar ook de koelcel met proviand voor de reis en een kleine ruimte met computers, servers, geluids-installatie en televisieontvangers. ‘de hoofdinstallatie stond aan om die twee kleine ruimten te koelen’, zegt balkema. de oplossing was eenvoudig en tweele-

dig: in de computerruimte installeerde balkema een kleine airco – een model dat ook in kleine kantoorruimtes ge-bruikt wordt – en in de machinekamer plaatste hij de kleine pomp naast de grote pomp, zoals hij eerder liet zien. Het grootste deel van het jaar draait de kleine airco en de kleine pomp. alleen op warme dagen gaat de grote pomp aan het werk.

GedraGsveranderinG

Een andere grote besparingsslag is ook in de machinekamer te zien. voor de dieselgeneratoren staan zogenoemde warmtewisselaars waarin water wordt opgewarmd met koelwater uit de diesel-motor. door de benutting van het koel-water verbruiken de verwarmingsketels nauwelijks diesel meer en is elektrische verwarming van het tap- of verwar-mingswater niet meer nodig. ‘vroeger ging die warmte volledig verloren’, zegt balkema. vergelijk dit systeem met de

ernst balkema

‘HET is EEN iNVEsTEriNG VAN EEN PAAr duizENd EurO, diE jE BiNNEN EEN PAAr jAAr TEruGVErdiENT’

Page 30: Brochure Ebatech

40 . management scope

verwarming in een auto: wanneer je in je auto de verwarming aanzet, gaat er geen elektrische verwarming aan, maar ver-warmt de hete motor ventilatielucht, die in de auto wordt geblazen.

naast deze technische aanpassingen, maakte de bemanning een aantal orga-nisatorische aanpassingen en probeert gedragsverandering te stimuleren. lege ruimten worden nu niet meer gekoeld. ‘Een ruimte is binnen een half uur op temperatuur. bovendien, zodra je een airco hoort zoemen of blazen, voelt de temperatuur in de ruimte al een stuk koeler aan.’

ook de keuken moest er aan gelo-ven. Een kok laat het liefst de elektrische kookplaten de hele dag aan staan. dan kan hij altijd snel een pannetje opwar-men. de oplossing: een inductiekook-plaat voor snel opwarmen. Een ander voorbeeld: wasmachines draaien alleen met een volle trommel.

‘Het valt of staat met de motivatie van het personeel’, zegt balkema, ‘en dat is soms best moeilijk.’ Er bestaat immers veel onbegrip over energie. ‘mensen denken: wat maakt het uit of ik het licht

aan of uit doe, die generator draait toch.’ Hij legt regelmatig uit dat wanneer ie-mand een lamp of apparaat aanschakelt, de generator zwaarder wordt belast en het brandstofverbruik omhoog gaat. Een auto gaat tenslotte ook meer verbruiken wanneer een automobilist het gaspedaal indrukt.

waanzin

op de vraag wat er nodig is om een dergelijk project van de grond te krijgen, antwoordt balkema bescheiden. ‘Je moet je energieverbruik goed monitoren. Het is goed om een bedrijf als Ebatech in te huren, dat je wijst op de verliezen.’

Zijn enthousiaste en gedetailleerde manier van vertellen verraadt echter dat een project als dit alleen met een fanatie-ke kartrekker een succes wordt. Het heeft hem veel tijd gekost. ‘Het is veel rekenen en je denkt er veel over na. Het moet je persoonlijk aanspreken, maar ik vond het leuk om mijn studiekennis weer op te halen.’ Wat helpt is dat scheepsperso-neel niet om vijf uur naar huis gaat. Elke avond voor hij gaat slapen, neemt bal-kema een kijkje in de bloedhete machi-

‘AllEs sTAAT Of VAlT MET dE MOTiVATiE VAN PErsONEEl’

case

nekamer. ‘Je bent hier toch dag en nacht met je werk bezig.’

de investeringen, vaak enkele dui-zenden euro’s, verdienen zichzelf stuk voor stuk binnen een paar jaar terug door middel van een lagere brandstof-rekening. Het schip gebruikt nu een kwart minder brandstof dan het direct na de tewaterlating gebruikte, ongeveer 200 ton à 120.000 euro minder. volgens balkema is er veel energie te besparen als scheepsontwerpers bij nieuwbouw al zo optimaal mogelijke systemen ont-werpen. ‘Een uitgebalanceerde elektri-sche installatie kan al veel besparen. dat die ene computerkast op dezelfde koel-installatie was aangesloten als alle an-dere ruimten op het schip, is natuurlijk waanzin.’ scheepsbouwers en gebruikers zouden in zijn ogen vaker met elkaar moeten praten. ‘Het is triest hoe weinig terugkoppeling er is van gebruiker naar de werf.’

Gebruikers zouden ook veeleisen-der kunnen zijn en bij nieuwbouw het bestek kunnen doornemen op energie-verbruik. om te voorkomen dat werven voor de goedkoopste in plaats voor de zuinigste techniek kiezen, zou een op-drachtgever het brandstofverbruik in de offerte kunnen laten opnemen. ‘Je moet bij het ontwerp al rekening houden met stijgende brandstofkosten.’ om in de toekomst nog minder fossiele brand-stoffen te gebruiken, denkt balkema aan zonnepanelen. op het dek kan hij gemakkelijk honderd vierkante meter kwijt. ‘We wachten nog even tot zonne-panelen een hoger rendement hebben en goedkoper zijn.’

Page 31: Brochure Ebatech

48 . management scope

Het hagelnieuwe veilingcom-plex van plantion domineert het uitzicht vanaf de a12 en

de a30 tussen veenendaal en Ede. in de wereld van de bloemen- en plantenhan-del gebeurt alles op een reuzenschaal. Het veilinggebouw, dat op 1 maart in gebruik werd genomen, beslaat 70.000 vierkante meter, met een totale per-ceeloppervlakte van 146.000 vierkante meter. Het energieverbruik is navenant. vanwege de bloemen en planten moet het complex dag en nacht geconditio-neerd worden. dat gebeurt onder meer met 50.000 vierkante meter vloerver-warming en diverse koelzones.

als directeur operations peter bak-ker aan het begin van de middag een rondleiding geeft, oogt de veilinghal uitgestorven. ‘Je moet om zes uur ’s och-tends komen’, zegt bakker. ‘dan is het spitsuur.’ iedere ochtend voltrekt zich hier een indrukwekkende logistieke operatie. Honderdduizenden bloemen en planten, meestal de avond daarvoor aangevoerd, verschijnen dan ‘voor de klok’. Handelaren keuren de koopwaar en beslissen in een oogwenk of zij tot

koop overgaan. de aangekochte waar wordt in de naastgelegen hal klaargezet voor transport. Tegen lunchtijd ligt een deel van de producten al in de winkel.

schaalverGrotinG

plantion is ontstaan uit een fusie van de coöperaties veiling vleuten en bloe-menveiling oost nederland, begin 2008. ‘in de tuinbouwsector is schaalvergroting aan de orde van de dag’, legt bakker uit. ‘We merkten dat we te klein werden ten opzichte van onze ketenpartijen. Tegelij-kertijd werd duidelijk dat veiling vleu-ten moest vertrekken uit leidsche rijn, vanwege geplande woningbouw. Het lag voor de hand om samen verder te gaan op een nieuwe locatie. We konden kie-zen tussen Tiel en Ede. op basis van de geografische ligging hebben we voor Ede gekozen.’

plantion zoekt met deze locatie zijn klanten op: ‘Traditioneel stond een vei-ling in een productiegebied. door schaal-vergroting en een wereldwijde spreiding van productiegebieden is dat minder belangrijk geworden. We krijgen vanuit heel de wereld bloemen en planten aan-

geleverd en showen die voor de klok. al-les wordt hier geveild en gedistribueerd. onze afnemers bevinden zich voor het overgrote deel in een straal van honderd kilometer rondom deze veiling. dat kun-nen detaillisten zijn, tuincentra, com-missionairs of een groothandel die aan tweehonderd supermarkten levert. Een exportveiling bedient grotere spelers met grotere volumes. Wij krijgen collectieve, gebundelde stromen producten binnen die vanaf hier fijnmazig verder gaan naar de eindklant.’

Een aparte categorie vormen de pro-ducten waarvoor plantion alleen be-middelt. die gaan in de meeste gevallen rechtstreeks van kweker naar eindklant. plantion brengt in zo’n geval vraag en aanbod bij elkaar en zorgt voor de kwali-teitsbewaking, de logistieke verwerking, en de financiële afrekening. Het product blijft van de kweker totdat het wordt af-geleverd bij de handelaar, waarna plan-tion zijn provisie ontvangt.

fossiele Brandstoffen

de nieuwbouw van plantion is niet alleen efficiënter ingedeeld dan de ge-

case03

Een groene business was het veilen van bloemen en planten altijd al. dankzij een nieuw bedrijfspand is de tuinbouwveiling nu ook duurzaam.

tekst rob HartgersFotografie erik Franssen

groeien, bloeien en besparen

Page 32: Brochure Ebatech

Nuon Energie Special / 2010 . 49

combineerde oppervlakte van de oude gebouwen van de fusiepartners, het pand is ook stukken groener. met hulp van in-genieursbureau Ebatech – onderdeel van nuon – is een duurzame veilinghal ge-realiseerd. dankzij een warmte- en kou-deopslagsysteem en andere duurzame, bouwtechnische technieken, wordt zo’n 853 ton co2 per jaar bespaard, een be-sparing van 31 procent ten opzichte van conventionele systemen.

de keuze voor duurzaam bouwen lag voor de hand, vertelt bakker: ‘de tuin-bouwsector is sterk afhankelijk van fos-siele brandstoffen. dat is een risico, zeker gezien de grote prijsschommelingen van de laatste jaren. op de lange termijn is het zelfs een bedreiging voor ons voort-bestaan. We hebben daarom gekozen voor een gebouw met zo laag mogelijke exploitatiekosten. dat was vanaf dag één de ontwerpeis.’

de nederlandse tuinbouwsector moet duurzamer worden om te kunnen over-

leven, denkt bakker: ‘de marges zijn minimaal en worden in de gehele keten steeds dunner. dat heeft er in geresul-teerd dat delen van de productie naar het buitenland zijn verplaatst. de rozenpro-ductie vindt al voor 90 procent plaats in het buitenland. als je een roos goed wilt laten groeien, heb je voldoende warmte nodig. met de huidige gasprijzen is dat financieel niet rond te krijgen. als veiling zouden we het op de oude werkwijze nog makkelijk een jaar of vijf kunnen uithou-den, maar we zouden onszelf kwetsbaar maken voor schommelingen op de ener-giemarkt. iedere natuurramp en iedere gasruzie tussen rusland en de oekraïne voelen wij in de portemonnee.’

Geen loze Groene praatjes

de nieuwe huisvesting is een lange-termijninvestering. bakker verwacht dat plantion met dit gebouw zeker twintig tot dertig jaar vooruit kan. ‘dat zijn geen loze groene praatjes. We hebben in onze

bouwplannen de lat hoog gelegd. Zo heeft dit pand een isolatieschil met waar-de 4, terwijl 2,5 verplicht is volgens het ontwerpbesluit van bouw- en Woning-toezicht. Het dak is zo gebouwd dat er wel noorderlicht binnenkomt, maar geen zonlicht, wat de temperatuurbeheersing ten goede komt. de hellingshoek van de daken is voorbereid op zonnepanelen. Zonnepanelen zijn voor ons nu nog te duur, mede omdat we niet zijn toegelaten tot de subsidieregelingen. Het staat wel op ons verlanglijstje. We merken dat zon-nepanelen goedkoper worden en elektri-citeit steeds duurder. Het wachten is op het kantelpunt. verder vangen we regen-water op, dat we gebruiken ter irrigatie van onze verkooplocatie voor boomkwe-kerijproducten.’

de grootste besparing wordt behaald met de aansluiting van het complex op het collectieve warmte- en koudeop-slagsysteem van het omliggende bedrij-venterrein. voor de warmteopwekking

peter bakker

‘iEdErE NATuurrAMP Of GAsruziE TussEN ruslANd EN dE OEkrAïNE VOElEN Wij iN dE POrTEMONNEE.’

Page 33: Brochure Ebatech

50 . management scope

is gekozen voor een systeem bestaande uit warmtepompen voor de basislast en Hr-ketels om de piekbelasting op te kunnen vangen. omdat een constante temperatuur belangrijk is voor bloemen en planten, is door het hele pand vloer-verwarming aangelegd. de koelcellen en koelmachine in het complex blijven op temperatuur dankzij het koelwa-ter, dat afkomstig is van de andere be-drijven die zijn aangesloten op de col-lectieve warmte- en koudeopslag. dit water wordt eventueel nagekoeld door de koude bron van het bodemopslag-systeem van plantion.

bakker is tevreden over de werking van het systeem, maar het is wel even wennen: ‘We zijn nu drie maanden aan de gang. Er lopen hier nog veel advi-seurs rond die ons helpen met de afre-geling. We hebben voor de komende ja-ren een onderhoudscontract afgesloten met de leverancier. onze eigen techni-sche dienst loopt mee om zo ervaring op te doen met het systeem. Het is een leercurve. in het verleden draaide je aan een knop en dan ging de tempera-tuur omhoog of omlaag. dat is nu min-

der eenvoudig. de kunst is juist om zo min mogelijk aan knoppen te draaien. als het eenmaal goed loopt, regelt het zichzelf. We hebben al wel gemerkt dat de stabiele lucht van de vloerverwar-ming een onbedoeld positief bijeffect heeft; we creëren met een lagere tem-peratuur hetzelfde klimaatgevoel. daar waar we op de oude locaties een mini-mumtemperatuur van 13 of 14 graden aanhielden, werken we hier met een mi-nimumtemperatuur van 11 graden, met hetzelfde effect op onze medewerkers en klanten. in het begin bleek dat de bloemen en planten te warm stonden; ze begonnen ’s nachts zelfs te groeien.’

GewaaGd

Ebatech becijferde dat de duurzame investeringen binnen tien jaar zijn te-rugverdiend. Een subsidie uit het Euro-pese potje voor duurzame transities (de Unieke kansen regeling) trok plantion – en de leden van de coöperatie – over de streep. Het is een gewaagde investe-ring in tijden van crisis, maar bakker ziet de toekomst met vertrouwen tege-moet: ‘natuurlijk hangt de kredietcrisis

‘iN HET VErlEdEN drAAidE jE AAN EEN kNOP, Nu is HET MiNdEr EENVOudiG’

case

ook boven ons hoofd. de export naar rusland en Engeland is flink ingezakt. dat zijn markten waar wij als regiovei-ling niet direct mee te maken hebben, maar onze collega’s wel. de productie waar zij mee blijven zitten, gaat naar de bestaande markten. dat drukt de prijs. vooral in 2009 ondervonden we veel hinder van overproductie en afname van de vraag. de consument is nog steeds gecharmeerd van een bloemetje, maar in de zakelijke markt is de vraag afgenomen. Het bloemetje op het bu-reau van de secretaresse is afgeroomd.’

bakker is niet bang dat de prijsdruk de concurrentieverhoudingen tussen de nederlandse veilingen op scherp zet: ‘We hebben allemaal hetzelfde eind-doel, namelijk voor kwekers een opti-male prijs creëren. dat lukt ons redelijk. in de melk- en groente- en fruitsector ligt de verhouding in opbrengst tussen de primaire sector en de handel veel schever dan in onze sector.’

ondanks de weerbarstige econo-mische tijden, hoopt bakker op snelle groei. de nieuwe behuizing is er op ingericht. ‘We rekenen op twee tot drie keer zoveel volume. in ons fusieplan gaan we uit van 2 tot 3 procent volu-mestijging de komende jaren, maar ik merk dat een nieuwe locatie nieuwe klanten trekt, dus ik denk dat het sneller kan gaan. ik denk aan een periode van tien jaar.’

al dagdromend oppert bakker zelfs de mogelijkheid van een tweede veiling op een later moment van de dag. logis-tiek is dat prima te realiseren, maar in het conservatieve wereldje van de bloe-men en planten geldt het als een wild idee. ‘Wij zijn heel ambitieus. We wil-len dé regionale veiling van nederland zijn.’

Page 34: Brochure Ebatech

Blanco

Page 35: Brochure Ebatech

Blanco

Page 36: Brochure Ebatech

Ingenieursbureau Ebatech B.V.Postbus 41920PAC 1AP66101009 DC AmsterdamT: +31 (0)88 098 15 97F: +31 (0)88 098 35 68E: [email protected]

www.ebatech.nl

Productwijzigingen en zet- en drukfouten voorbehouden. Ebatech 2012