Bouwen met een architect

B N A

Steeds meer mensen doen het. Zelf een huis latenbouwen. Of een winkel, een kantoor, een verenigings-gebouw of een ander object. Zelf bouwen zet dedeur open naar het verwezenlijken van een droom.De vraag is: hoe pak je dat aan? Eén mogelijkheid isom, zonder inschakeling van een architect, een minof meer kant-en-klaar bouwpakket neer te zetten.Op zich prima. Maar maatwerk is het niet.Specifieke wensen kunnen niet of slechts ten delegerealiseerd worden.Terwijl de realisatie van per-soonlijke wensen juist het grote pluspunt van zelfbouwen behoort te zijn.

Wie met een architect aan de slag gaat, krijgt zijndroom wél in beeld.Want een architect beschiktover de expertise om wensen en voorstellingengestalte te geven. Hij zal, samen met de opdracht-gever tot dat specifieke ontwerp komen op basiswaarvan gebouwd kan worden. Omdat het maat-werk is, voldoet het eindresultaat helemaal aan alleesthetische, functionele en technische wensen.

Maar een architect kan meer. Hij adviseert in hetvoortraject, regelt bouwvergunningen, beoordeeltoffertes van aannemers en houdt toezicht tijdensde bouw. Daarmee bespaart de architect zijnopdrachtgever veel zorg en geld.

De architect zal in het beginstadium toetsen in hoe-verre wensen en budget van de opdrachtgever metelkaar in overeenstemming zijn. En bij het verstrek-ken van de opdracht legt hij in een contract vast

Als ik van woning zou moeten veranderen,zou ik best in mijn praktijk willen gaan wonen.Het is mooi en het is van mij.De opdrachtgever Christel Gooris

Wij hebben niet alleen het gebouw, maar ook het interieur ontworpen. Daarmee is een logisch object ontstaan dat helemaal klopt. Het is als een maatpak dat optimaal is in het gebruik.De architect Ben Baudoin en Ilona van Alphen

wat er precies gebouwd gaat worden, wanneer datgebeurt en wat het totaal gaat kosten. Deopdrachtgever weet dus vooraf exact waar hij aantoe is.

Bouwen met een architect. Ideaal voor wie eenhuis, winkel of ander object helemaal naar eigenwens wil bouwen, uitbreiden of verbouwen.Watkan een architect precies voor u betekenen? Hoewerkt het? Wat kost het? Op deze en vele anderevragen geeft deze brochure van de Bond vanNederlandse Architecten antwoord.Wilt u meerweten? Surf naar www.bna.nl.

Een goed begin: de oriëntatiefase

Het allereerste dat een opdrachtgever moet doen,is bepalen wat hij wil. Daarbij gaat het om verschil-lende aspecten: wat vindt hij mooi, waar wil hij bouwen, welke functies moet het object herbergen,hoe zit het met planning en budget? De architectkan u hierbij van dienst zijn. Omdat hij wel houvastnodig heeft, is het goed om eerst zelf enkele vragente beantwoorden en bepaalde knopen door te hakken.

Om te beginnen: wat vindt u mooi? Het handigeaan gebouwen is dat u ze overal ziet. Door goed te kijken en te bepalen wat wel en juist niet aan-spreekt, kunt u een voorkeur ontwikkelen. Leg eenmap aan van foto’s die u op straat maakt en uitarchitectuur- en woonbladen knipt. Selecteer in het

‘Mijn studeerkamer vind ik het mooist. Door de glazen buitenwanden geniet ik optimaal van het uitzicht op weilanden en bomen’.

De BNA-architectAls u als opdrachtgever kiest voor een lidvan de BNA kunt u rekenen op een aantalwaarborgen. BNA-leden ondertekenen degedragsregels van de vereniging. Dezehebben betrekking op de onafhankelijk-heid van de architect en zijn verantwoor-delijkheid ten opzichte van de opdracht-gever. Een BNA-architect is verplicht eenberoepsaansprakelijkheidsverzekering af tesluiten. U kunt ervan uitgaan dat een lidvan de BNA op een verantwoorde wijzewerkt en naar tevredenheid van opdracht-gevers. Bij problemen kunnen zowel deopdrachtgever als een architect zichkosteloos wenden tot de deken. Dit iseen door de BNA ingestelde regionalevertrouwenspersoon die geraadpleegdkan worden voor advies en bemiddeling.De BNA kent ook een College vanToezicht dat klachten in behandelingneemt.

beeldmateriaal, zodat u na verloop van tijd eengoed beeld heeft van wat u voor ogen staat.Ook belangrijk: waar gaat u bouwen? In een dicht-bevolkt land als Nederland is het vinden van eenkavel nog niet zo eenvoudig. Gelukkig heeft deoverheid maatregelen genomen om zelf bouwen testimuleren. Eén daarvan is dat gemeenten een flinkdeel van de uit te geven bouwgrond beschikbaarzullen stellen aan particuliere opdrachtgevers. Degemeente van uw keuze is dan ook de eerst aan-gewezen instantie om de zoektocht naar een kavelte beginnen. Maar u kunt ook terecht bij makelaars,op internet en eventueel bij andere partijen zoalsprojectontwikkelaars en bouwbedrijven.Op het moment dat u een kavel op het oog heeft,is het verstandig om de locatie te toetsen op eenaantal criteria, zoals ligging (druk/rustig), kwaliteit(liggen er voorzieningen als riolering en stroom?),formaliteiten (zoals een bestemmingsplan) en degrootte (biedt het ruimte aan het object dat u wiltgaan bouwen?).

Een volgend punt is de vraag wat u met en binnenhet te bouwen object van plan bent. Met anderewoorden: hoe moet de indeling eruit gaan zien? Alshet om een huis gaat, is bijvoorbeeld het aantalkamers van belang. Misschien wilt u daarbij rekeninghouden met eventuele toekomstige ontwikkelingenbinnen uw huishouden, zoals gezinsuitbreiding ofhet kunnen inrichten van een werkplek aan huis. Alshet om een kantoor gaat, zult u voorbereid willenzijn op groei of krimp van het aantal medewerkers.

Orthodontiepraktijk, BredaDe opdrachtgever: Christel Gooris

Zelf nog meegedacht over het ontwerp?Het ontwerp is ontstaan vanuit een dialoog. Ik had zelfnagedacht over de inrichting en de indeling. Qua uit-straling wilde ik een strak, fabriekachtig iets waarinbeton en glas de boventoon zouden voeren.Tijdensonze eerste gesprekken zag ik al snel iets moois verrijzen.Toen werd mij duidelijk dat je niet zonderarchitect kunt als je specifieke wensen hebt. Ik ben ookbij een leverancier van catalogusgebouwen geweest,maar dat sprak mij niet aan. Ik houd niet van standaard.

Hoe verliep de samenwerking met de architect?Prima.Tijdens grote delen van het proces was hij mijn steun en toeverlaat.Aan zijn expertise op het gebied van bijvoorbeeld materialen en nieuwe

mogelijkheden heb ik erg veel gehad.Tijdens de bouwwaren er wel wat probleempjes met de aannemer, maardat is een ander verhaal.

Blij met het eindresultaat?Ja. Ik heb echt iets moois gekregen.Als mensen binnen-komen, staan ze er van te kijken.

Wat vindt u het zelf het mooiste onderdeel?Mijn studeerkamer. De buitenwanden zijn helemaal vanglas. Ik geniet dus optimaal van het uitzicht op eenoude boerderij, weilanden en bomen. Dat geeft veelrust. En dat is in zeer welkom contrast met de druktevan het werk.

Woning/kantoor Greven, Sneek

Wellicht is het handig om het gebouw zo in te richten dat een deel ervan met enkele simpeleingrepen omgebouwd kan worden tot een zelf-standig te verhuren unit.Het bouwen van een huis of een ander object is,net als het kopen ervan, een forse investering. Devier grootste posten zijn de aanschaf van de grond,de bouw van de woning, de inrichting en buiten-voorzieningen zoals een tuin of een parkeerfaciliteit.Alle wensen op deze gebieden moeten binnen uwbudget passen. Een andere randvoorwaarde kan deplanning zijn. Misschien heeft u uw nieuwe onder-komen absoluut op een bepaalde datum nodig,misschien is er nauwelijks of geen sprake van tijds-druk. Het is in alle gevallen verstandig om op zijnminst een globale planning vast te stellen. Dat komtde voortgang van een omvangrijk project als hetzelf bouwen altijd ten goede.

Het opdrachtgeverschap: alleen of met anderen?

Na de oriëntatiefase dient zich een nieuwe keuzeaan. Zelf bouwen kun je namelijk alleen doen, maarook met anderen.

In het laatste geval heet dat collectief opdracht-geverschap. In feite nemen meerdere partijen metelkaar het initiatief tot een bouwproject. Eenbelangrijk voordeel van deze aanpak is financieelvan aard. Zo kan inkoopvoordeel behaald wordenbij het bestellen van materialen, maar ook bij het

Anders bouwen Deze brochure beschrijft een proceswaarin een architect een exclusief ont-werp maakt, dat geheel aansluit bij uwwensen. Het is een intensief proces dat uecht maatwerk biedt. Architecten hebbenook andere mogelijkheden bedacht ombeter aan uw individuele wensen tege-moet te komen dan wanneer u een kant-en-klaar huis koopt. Bij systeembouw-woningen profiteert u van de voordelenvan standaardisatie. De architect maaktdan bijvoorbeeld gebruik van een ‘blok-kendoos’ of van op de markt verkrijgbarebouwelementen waarmee uw woningwordt samengesteld. Dat geeft minderkeuzevrijheid dan wanneer de architecteen ontwerp speciaal voor u maakt, maaru hebt vooraf wat meer inzicht in tijd enbudget. Doordat er een architect bij hetproces is betrokken kunt u rekenen opeen goed ontwerp dat aan alle functio-nele, technische en esthetische eisen voldoet.

inschakelen van een architect en een aannemer.Bovendien hoeft er geen geld uitgegeven te wordenaan eventuele projectontwikkelaars. De collectieveopdrachtgevers ontwikkelen per slot van rekeningzelf. Een ander pluspunt is de invloed op de directeomgeving van de eigen woning, winkel of kantoor.Als groep drukt u een stempel op een compleetproject van meerdere bouwobjecten in plaats vanop een enkel gebouw.

Zelf bouwen met meerdere mensen brengt welenkele specifieke aspecten met zich mee waar uniet aan voorbij kunt gaan. Essentieel is dat allebetrokkenen hetzelfde voor ogen staat. Daar zalbehoorlijk wat overleg voor nodig zijn. Ook deorganisatie dient in orde te zijn.Vaak wordt daar-voor een vereniging of een stichting opgericht. Hetbestuur van de vereniging of stichting zal gespreks-partner zijn van alle partijen, zoals de aannemer ende architect. Het is daarbij zeer onpraktisch omover elke beslissing ruggespraak te houden. Bij hetopstellen van de statuten moet daarom een even-wicht gevonden worden tussen inspraak van debetrokkenen en slagvaardigheid.

Individueel opdrachtgeverschap zal doorgaans hogere kosten met zich meebrengen dan collectiefopdrachtgeverschap. Groot voordeel is natuurlijkdat u, binnen de grenzen die de overheid aan hetzelf bouwen stelt, alleen maar met uw eigen me-ningen en ideeën te maken heeft.Of u nu alleen of met anderen gaat bouwen, een

Als je een huis bouwt, moet je het goed doen. Per slot van rekening ga je er in leven.De opdrachtgever Henk Jan en Anja Greven

Deze opdrachtgever wilde niet alleen eenhuis, maar had ook architectonische ambitie.Dat heeft het mogelijk gemaakt om een uitge-sproken gebouw te ontwerpen; met schuineen gekromde lijnen en door traditionele enmoderne materialen te combineren.De architect Bauke Tuinstra i.s.m. Hans Heijdeman

WelstandBij de aanvraag van een bouwvergunningkan uw bouwplan besproken worden inde gemeentelijke welstandscommissie.Er vindt dan een toetsing plaats op ‘rede-lijke eisen van welstand’, met anderewoorden of het uiterlijk en de plaatsingvan het bouwwerk zowel op zichzelf als in de omgeving passend is. De criteriawaaraan getoetst wordt zijn vastgelegd in de welstandsnota. De commissie iswisselend samengesteld, maar vaak zijnarchitecten, stedenbouwkundigen en landschapsarchitecten vertegenwoordigd.

architect kan in beide gevallen veel voor u be-tekenen. Het volgende deel geeft een beeld van het volledige proces waaruit de samenwerking met een architect bestaat. Het doel is om voorafduidelijk te maken wat u kunt verwachten, waar uaan moet denken en waar de meerwaarde van een architect uit kan bestaan.Houd daarbij in het achterhoofd dat de omschrij-vingen voornamelijk richtlijnen zijn. Er is geen sprakevan een plichtmatig karakter. Iedere opdrachtgeverheeft de vrijheid om met zijn architect specifiekeafspraken maken.

Samenwerken met een architect: het proces

Zelf bouwen bestaat vrijwel altijd uit een lang encomplex proces. Dat klinkt misschien afschrikwek-kend, maar dat hoeft het niet te zijn. Zeker niet alsu zich laat bijstaan door een architect. Hij is immersin staat om uw wensen zo optimaal mogelijk te ver-wezenlijken. Daarnaast neemt hij u veel zorgen uithanden.

De samenwerking met een architect kent veel ver-schillende fasen. Om het totale proces inzichtelijk temaken, worden hierna stuk voor stuk omschreven:de keuze voor een architectprojectdefinitiehet verstrekken van een opdrachtafstemming wensen en randvoorwaardenhet voorontwerp

‘Het pand is echt heel bijzonder. De buitenkant heeft een industriële uitstraling.Het is precies geworden zoals ik het me had voorgesteld’.

.

.

.

.

.

het definitief ontwerpde bouwvoorbereidinghet technisch ontwerpde keuze van de aannemerde uitvoeringde oplevering

De keuze voor een architectBij de keuze voor een architect draait het om tweevragen: spreekt zijn werk u aan en zit u met hemop het zakelijke en persoonlijke vlak op één lijn?

Het werk van de architect kent u waarschijnlijk vande straat. Meer objecten of nadere informatieerover is vaak beschikbaar via zijn website. Ookkunt u documentatie bij hem opvragen. Bedenkdaarbij wel dat eerder werk gebouwd is voor eenandere opdrachtgever. Het is tot stand gekomen opbasis van de wensen en omstandigheden van datspecifieke project.

Net zo belangrijk als het werk is de persoon van dearchitect. Maak vrijblijvend kennis en kijk of het klikt.U heeft vaak een lange weg met elkaar te gaan. Eendergelijke relatie moet op vertrouwen gebaseerdzijn. Bereid u goed op het eerste gesprek voor.Vraag de architect wat hij voor u kan doen en hoehij uw wensen binnen planning en budget en con-form de te maken afspraken denkt te realiseren.Vraag ook referenties op.Voor wie heeft hij eerdergewerkt en hoe is dat gegaan? Aarzel niet om de

Woning/kantoor Greven, SneekDe opdrachtgever: Henk Jan en Anja Greven

Is dat nou lastig, zelf bouwen?Je hoort altijd dat het zoveel gedoe is. Maar ik vondhet leuk en spannend.Al die creativiteit en al datnadenken... ik putte er echt energie uit. Ik zou het zoweer doen.

Hoe is het ontwerp tot stand gekomen?In Leeuwarden staat een prachtige brandweerkazerne.Ik dacht: als ik ooit eens een huis wil bouwen, moethet daar op lijken. Dat is één van de redenen waaromik Bauke Tuinstra heb benaderd, want hij heeft ook diekazerne ontworpen. Maar verder heb ik hem veel vrijheid gegeven.We hebben geen lange inhoudelijkediscussies gevoerd, want ik had vertrouwen in zijnkwaliteiten. Natuurlijk heeft hij wel presentaties vanzijn ontwerpen gehouden. Eén keer deed hij dat meteen gekleid model. Dat maakte het zeer inzichtelijk.Uiteindelijk is het pand precies geworden zoals ik hetmij had voorgesteld.

Heeft het bouwen met een architect meerwaarde?Zeker. Op internet heb ik nog wel naar catalogus-woningen bekeken. Die hebben ook zo hun charme,omdat je zekerheid koopt. Zo’n woning is al honderdkeer gebouwd, dus die honderd-en-eerste keer dathet voor jou gebeurt zal het zeker goed gaan. Maardan heb je dus niets bijzonders. En ik wilde in mijnhuis echt iets van mijzelf kunnen leggen.

Is dit nou uw droomhuis?Ja! Het is echt heel bijzonder, met vier vides en eengrote hal waar ik mijn verzameling van vijftig penduleskwijt kan. Ook de buitenkant mag er zijn, met eenindustriële uitstraling en apart materiaalgebruik.

Hoe was de nazorg?Na de oplevering had ik last van lekkages. De archi-tect is er achter aan gegaan en heeft ervoor gezorgddat de aannemer het verholpen heeft. Echt primageregeld, allemaal.

.

.

.

.

.

.

Woonhuis Van de Water, Groningen

referenties daadwerkelijk te bellen.Vraag ook naarprofessionaliteitskenmerken: beschikt de architectbijvoorbeeld over een beroepsaansprakelijkheids-verzekering?

Beperk uw keuzemogelijkheden niet. Ga bij meer-dere architecten langs en kijk wat qua aanpak, sfeeren kwaliteit het beste bij u past. Leer een architectkennen voordat u met hem in zee gaat.

ProjectdefinitieNa het maken van uw keuze dient u te bepalenwaarvoor u de architect precies wil inschakelen.Misschien heeft u uw oriëntatiefase zo grondig aan-gepakt, dat u de architect al voor het verstrekkenvan de opdracht een compleet programma vaneisen en wensen kunt overhandigen. Misschien heeftu diverse keuzes nog niet gemaakt en wilt u dearchitect daarbij als adviseur inschakelen.Vanuit zijnexpertise kan hij een bijdrage leveren aan uw oriën-tatie op bijvoorbeeld de indeling, de gebruiksfunc-ties, het budget en de planning.Wellicht draagt hijalternatieven aan waardoor hij u op andere, betereideeën brengt. Het eerste idee hoeft immers nietde beste oplossing te zijn.Dit adviestraject kunt u vooraf als aparte opdrachtverstrekken en daarna kijken of u met de architectverder wil. U kunt het ook opnemen als onderdeelvan de reguliere opdracht.

De andere werkzaamheden in het proces, vanaf de opdrachtverstrekking, zijn grofweg onder te ver-delen in drie fasen: de ontwerpfase, het technischontwerp en de bouw zelf. Bedenk vooraf goed bijwelke fase u de architect nodig denkt te hebben.Wellicht komt u tot de conclusie dat u de architectvoor het gehele traject wil inschakelen. Hij staat udan bij vanaf het eerste advies, via het ontwerp toten met de oplevering van het object. Deze vormvan totale samenwerking heeft vaak een positieveuitwerking op de kwaliteit van het eindresultaat.

Het verstrekken van de opdrachtDe gulden regel is: leg zoveel mogelijk vast. Datvormt de beste garantie om nare verrassingenachteraf te voorkomen. Zodra bijvoorbeeld hetbouwbudget vastligt, is de architect er verantwoor-delijk voor dat het (bij een gelijkblijvende opdracht)niet overschreden wordt. Neem in de opdracht inelk geval op:budget (voor álle kosten)planningeen globaal programma van eisen (wat gaat er zoongeveer gebouwd worden)kwaliteitde werkzaamheden van de architect

Overweeg ook om momenten in te bouwen omeen opdracht te beëindigen. De afronding van hetvoorontwerp leent zich daar voor. U krijgt dan voorhet eerst te zien wat het gaat worden. Misschienvalt het tegen. Dan is het handig om de samen-

.

.

.

.

.

Ik houd van mooie dingen en ik houd van unieke dingen. Die vind je niet in een catalogus. Daarom ben ik zelf gaan bouwen.De opdrachtgever Henny van de Water

Elk geslaagd ontwerp vormt een originele versmelting van het karakter van de opdracht-gever en het handschrift van de architect. Indit geval is door een goede wisselwerking eenweerbarstig huis met karakter ontstaan waar-mee beiden tevreden zijn.De architect Wicher van der Wal

De Nieuwe Regeling 2005Bij de opdracht aan de architect moetenduidelijke afspraken worden gemaakt, dieschriftelijk worden vastgelegd. De BNAheeft hiervoor algemene voorwaardenopgesteld, De Nieuwe Regeling 2005,(DNR 2005).In dit document zijn afspraken met dearchitect vastgelegd. U vindt informatieterug over het totstandkomen van eenopdracht, de wederzijdse verplichtingendie worden aangegaan en de aansprake-lijkheid van de architect. In de bijbe-horende Standaardtaakbeschrijving zijnomschrijvingen te vinden van de standaard- en mogelijke werkzaamhedenvan een architect. Het specifieke karaktervan elke opdracht betekent wel dat aan-vullende afspraken noodzakelijk zijn.Onderwerpen als de werkzaamheden van de architect, opdrachten aan andereadviseurs, planning, budget en advies-kosten van de architect moeten altijd per opdracht worden vastgelegd.

werking te kunnen beëindigen voordat u het vervolgtraject ingaat waarbij grote bedragen gespendeerd gaan worden.

Een punt van aandacht kan ook het auteursrechtzijn. De architect blijft eigenaar van het ontwerp,ook als daarna de opdracht beëindigd wordt.Wilt u in dat laatste geval zelf met het ontwerp doorkunnen gaan, dan dient u dat bij de opdrachtver-strekking vast te leggen.

Afstemming wensen en randvoorwaardenIn de meeste gevallen zijn de opdrachtgever en dearchitect al voor de opdrachtverstrekking in gesprekover de wensen en de randvoorwaarden. Een vande eerste dingen die de architect doet, is ervoorzorgen dat deze twee zaken op elkaar aansluiten.De architect kent de markt en de kosten en kanbeoordelen of de wensen realistisch zijn in relatietot het budget. De architect beschikt ook overmaterialenkennis. Zo zal hij bijvoorbeeld kunnenconstateren dat gebruik van door de opdrachtgevergewenste materialen botst met de verwachtingenten aanzien van de duurzaamheid van het te bou-wen object.

Op basis van deze gesprekken zal het globale pro-gramma van eisen uitmonden in een min of meerdefinitief programma van eisen. Daarmee gaat dearchitect aan de slag.

‘Ik ben elke dag weer blij met het resultaat. Het is een groot huis, maar ik voel mij er nooit verloren. Het is fantastisch om op maat te wonen.’

Het voorontwerp (VO)In deze fase krijgt uw huis, winkel, kantoor of andergebouw voor het eerst echt gestalte. Met tekeningenvan de gevel, doorsneden, contouren en wellichteen maquette en een 3D-presentatie wordt globaalduidelijk gemaakt hoe het object eruit zal gaan zien.Het is belangrijk dat u er als opdrachtgever op staatdat het ook echt inzichtelijk wordt.Want dit VO isin principe de kiem waaruit het uiteindelijke gebouwzal voortspruiten.Het VO vermeldt ook de te gebruiken materialenen geeft een globale kostenraming. Samen met dearchitect spreekt u het geheel door en overlegt u ofbepaalde wijzigingen doorgevoerd moeten worden.

Het definitief ontwerp (DO)Het DO is geen nieuw ontwerp, maar een uitwer-king van het VO waarin alle door u en de architectovereengekomen wijzigingen verwerkt zijn. Hiermeekrijgt u dus te zien hoe het object er daadwerkelijkuit zal komen te zien. Alles heeft nu een definitiefkarakter. Het DO bevat bijvoorbeeld exacte maat-voeringen en een uitgesplitste raming van dekosten. Dit is in principe het laatste moment waar-op u wijzigingen kunt aanbrengen zonder dat hetdirect extra kosten met zich meebrengt.

Het technisch ontwerpAan de hand van het DO voert de architect wette-lijk verplichte berekeningen uit over onder meerdaglichttoetreding, ventilatie en energieprestatie.Deze gegevens zijn nodig om een bouwvergunning

Woonhuis Van de Water, GroningenDe opdrachtgever: Henny van de Water

Waarom deze architect?Hij werd mij aanbevolen door een aannemer. Hetbleek te klikken. Niet alleen wat het huis betreft, maarook op het menselijke vlak.We hebben hetzelfdegevoel voor humor.

Hoe ontstond het ontwerp?Aan het begin van de rit overhandigde ik Van der Walacht A4’tjes met mijn ideeën. Hoofdlijn was dat ik eenwoning wilde die elke dag een ontdekkingsreis zouzijn. Ik wilde geen gemakkelijk huis.Vanuit die abstracteuitgangspunten is de architect gaan schetsen. Na velegesprekken ontstond uiteindelijk een plattegrond,waarbij de hele woning zich direct of indirect via dedubbelhoge woonhal opent naar de patio. De patio iseen herinterpretatie van het gedachtegoed van deMexicaanse architect Barragan. Op aangeven van Vander Wal heb ik werk van hem bestudeerd, om mijnideevorming te stimuleren. Dat heeft prima gewerkt.

Blij met het resultaat?Elke dag weer. Met 250 m2 is dit een groot huis, maarik voel mij er nooit verloren. Het is fantastisch om opmaat te wonen. Mijn woonkamer is op zijn hoogstepunt vijf meter. Het raam zit in de bovenste helft. Ikzie de wolken voorbij jagen en ’s nachts de sterren.Maar de cataloguswoningen van mijn buren blijvenonzichtbaar.Via de besloten patio heb ik zicht op mijndojo waar mijn dochter en ik aan jiu-jitsu doen.

Was deze architect zijn geld waard?Ja, want ik woon nu in een mooi huis. Bovendien heefthij de bouwkosten gedrukt door met de aannemer teonderhandelen. Ook heb ik geprofiteerd van zijnovertuigingskracht bij de Welstandcommissie.Andershad ik met bruine dakpannen gezeten in plaats van degrijszwarte die ik per se wilde hebben.

Zelf bouwen; een aanrader?Niet voor mensen die een gewoon huis willen. Maarals je een eigen smaak hebt wel. Ik ben erin geslaagdom met iemand anders iets te laten ontstaan wat ik ingedachten had.Wat is er nou mooier dan dat?

BouwvergunningIn de Woningwet staat omschreven welke gegevens moeten worden verstrektbij de aanvraag van een bouwvergunning.Het bouwplan wordt getoetst op de volgende aspecten:Voorschriften van stedenbouwkundige aardBestemmingsplanWelstandscriteriaGebruiksbepalingenBouwtechnische eisen op het gebied vanveiligheid, gezondheid, bruikbaarheid enenergiezuinigheid.Het is raadzaam om de architect tebetrekken bij het aanvragen van eenbouwvergunning. Met zijn expertise enervaring kunnen ingewikkelde discussiesover wet- en regelgeving efficiënt wordengevoerd.

.

.

.

.

.

Woning/fotostudio Prinseneiland, Amsterdam

te kunnen aanvragen. De aanvraag kan een ingewik-kelde procedure zijn, waarbij de architect zijn meer-waarde kan bewijzen. Regelgeving op het gebiedvan bouwen is behoorlijk ingewikkeld en met eenafdeling Bouwtoezicht kunnen langdurige discussiesontstaan. Een architect beschikt over de instrumen-ten om dit proces efficiënt af te handelen.Bovendien heeft een aanvraag al snel een streepjevoor bij de beoordelaars van Bouwtoezicht enWelstand als een architect het indient. Ook voorhen is het prettig om met iemand te communicerendie weet waar hij het over heeft.

Bij het technisch ontwerp hoort ook het schrijvenvan het bestek en het maken van de bestek-tekeningen van het gebouw waarop álles tot indetail staat ingetekend, tot de stroomvoorzieningenaan toe. Op basis van deze stukken maakt de architect zijn begroting, meestal met behulp van een gespecialiseerd bureau. Bovendien brengt eenaannemer zijn offerte uit op basis van het bestek.Behalve dat u weet wat het prijskaartje wordt, stelthet bestek u ook in staat om de offertes van deaannemers te beoordelen.

De keuze van de aannemerWie gaat de bouw uitvoeren? Het project kan aan-besteed worden. Dit betekent dat meerdere aan-nemers uitgenodigd worden om een offerte in tedienen. De architect kan, vanuit zijn expertise enervaring, bepalen welke aannemers geschikt zijn omhiervoor te benaderen.

Een andere manier is om één aannemer te be-naderen. Bijvoorbeeld op aanbeveling van anderen,of omdat de architect goede ervaringen met hemheeft opgedaan. De offerte wordt beoordeeld opbasis van het bestek dat door de architect isgemaakt. De architect zal de offerte ook inhoudelijkbeoordelen om te zien of dat wat de aannemeraanbiedt precies aansluit op het bestek.

De uitvoeringZodra de bouw van start gaat, kan de architect alsdirectievoerder zijn waarde bewijzen.Want hoewelalles vastligt, zal iemand toch in de gaten moetenhouden of de vele betrokken partijen zich wel aande afspraken houden.Worden inderdaad de juistematerialen gebruikt? Loopt alles nog steeds volgensplanning? Is er niets vergeten? Worden er geenbouwfouten gemaakt? Dit lijkt een overzichtelijketaak. U kunt er uiteraard voor kiezen om het zelf tedoen. Maar bouwen is een omvangrijk en complexproces. Er zijn al snel honderden aspecten die nadere inspectie behoeven. Bovendien zijn bepaaldezaken, zoals de aanleg van technische voorzieningen,achteraf nauwelijks meer met het blote oog te con-troleren. Als expert en ervaringsdeskundige zal dearchitect niets ontgaan. Ook beoordeelt hij de eind-afrekening van de aannemer en begeleidt hij deoplevering.

De opleveringEn dan is het grote moment daar : de oplevering. Naeen intensieve voorbereiding en hard werken staat

Kosten van een architectDe architect vraagt advieskosten voor zijnwerkzaamheden. Deze bestaan uit hethonorarium, toezichtskosten en bij-komende kosten. De advieskosten wordenbepaald door onder andere de aard,omvang en complexiteit van de opdracht.Naar keuze kan het honorarium geba-seerd worden op een van tevoren over-eengekomen vast bedrag, op grond van detijd die wordt besteed of op basis van eenpercentage van de bouwsom. Een eerstegesprek kost u niets en brengt geen ver-plichtingen met zich mee; u bent geheelvrij andere architecten te raadplegen. Pasals u de juiste gesprekspartner heeftgevonden, overeenstemming heeft bereiktover de taken van de architect en het bij-behorende honorarium, gaat u over tothet geven van een opdracht.

Het is echt mijn droomhuis geworden. Ik hebnog steeds het gevoel dat ik op bezoek ben bij mensen die een heel mooi huis hebben.De opdrachtgever Thesi Geesink en Ron Wunderink

Aan dit huis kun je afzien dat de droom vande opdrachtgever en architect overeind zijngebleven. Ondanks procedurele problemen,lijken de eerste schetsen en het eindresultaaterg op elkaar. Het ontwerp draagt duidelijkhet stempel van de opdrachtgever.De architect Joris Hoytema

uw droom overeind. Reden voor een feestje, maarniet voordat alles uitvoerig gecontroleerd is. Depraktijk leert dat er vrijwel altijd iets ontbreekt ofniet helemaal volgens de afspraken is opgeleverd.De architect voert een inspectie uit en is in staatom gebreken te constateren en met de aannemerte bespreken hoe het zo snel mogelijk wordt op-gelost.Na de oplevering kunt u uw huis, kantoor of winkelin gebruik nemen. Gedurende een onderhouds-periode van meestal zes maanden zullen gebreken,die bij de oplevering zijn geconstateerd, nog koste-loos worden verholpen.

Ook in die allerlaatste fase zal de architect u bij-staan. Per slot van rekening is hij de regisseur die inde loop van het gehele proces het overzichtbehoudt en ervoor zorgt dat gebeurt wat moetgebeuren. Of het nu gaat om het afstemmen vanuw eerste wensen op de randvoorwaarden, hetmaken van een goed, functioneel en mooi ontwerp,het anticiperen op ‘gedoe’ met bouwvergunningenof het aansturen van de aannemer; de architectzorgt ervoor dat uw gebouw aan het einde van derit staat als een huis.

‘Ik wilde iets moderns dat toch zou passen tussen de 17e eeuwse pandjes.Zonder de architect was het niet gelukt om dit gebouwd te krijgen’.

Woning/fotostudio Prinseneiland,AmsterdamDe opdrachtgever:Thesi Geesink en Ron Wunderink

Mooie locatie...Er stond hier een oude loods. Die heb ik laten slopenom helemaal opnieuw te kunnen bouwen. Ik wilde ietsmoderns dat toch zou passen tussen de 17e eeuwsepandjes en pakhuizen van Prinseneiland. Het verwezen-lijken van onze plannen had heel wat voeten in de aarde.De gemeente en enkele buurtbewoners lagen behoorlijkdwars. Er kwamen zelfs advocaten aan te pas. In decommunicatie richting gemeente en advocaten heeft dearchitect veel voor mij kunnen betekenen. Hij kent dewegen en de materie en heeft uiteindelijk bereikt watons voor ogen stond.

Wat zijn bijzondere elementen aan uw pand?Het licht is dankzij een ingenieus systeem van houtenlamellen volstrekt regelbaar. Dat is voor mij als beroeps-fotografe belangrijk. Binnen zijn verder geen kamers.

Colofon

TekstMarc Mijer

Redactie en samenstellingMarieke van den Oever

FotografieMaarten NoordijkThesi Geesink

VormgevingReynoud HomanKrista Kolkman

DrukAeroprint,Ouderkerk a/d Amstel

Met dank aanThijs Asselbergs en Paul Seuntjens

Aan de teksten in deze brochure kunnen geen rechten worden ontleend.

UitgaveKoninklijke Maatschappij totBevordering der BouwkunstBond van Nederlandse Architecten BNAKeizersgracht 321Postbus 196061000 GP AmsterdamT 020 - 555 36 66F 020 - 555 36 99E bna@bna.nlI www.bna.nl

Informatie architectenBen Baudoin en Ilona van Alphen www.baudoinvanalphen.nl

Bauke Tuinstra i.s.m. Hans Heijdemanwww.gda-bv.nl

Wicher van der Wal www.scheffervanderwalarchitecten.nl

Joris Hoytema www.bbvh.nl

Ik hou van open ruimtes en die heb ik gekregen. De buitenkant vind ik erg mooi. Daarin heb ik de architectde vrije hand gelaten.Al bij de eerste tekening was hetraak. Daaruit blijkt ook wel hoezeer wij op één lijnzaten. En zitten.Want na vijf jaar intensief met elkaar tezijn opgetrokken, is een blijvende vriendschap ontstaan.

Heeft de architect ook de bouw begeleid?Ja. En dat was maar goed ook. Elke twee weken haddenwij bouwvergadering in de bouwkeet op een dekschuithier voor de deur. De aannemer stelde regelmatig voorom zaken op een bepaalde manier aan te pakken.Alsleek kon ik daar helemaal niets tegen in brengen.Gelukkig was de architect steeds aanwezig om ervoorte zorgen dat alles precies zo werd zoals het van tevo-ren bedacht was.

Tevreden over de architect?Zonder hem was het simpelweg niet gelukt om ditgebouwd te krijgen.