Brochure ARCADIS Stations 2012

Stations

Imagine the result

ColofonARCADIS Nederland BVPiet Mondriaanlaan 263812 GV AmersfoortPostbus 2203800 AE AmersfoortT 033 477 1000F 033 477 2000

E [email protected] www.arcadis.nl/stations

3ARCADIS | Mobiliteit | Stations

4 Stations 7 Van visie naar ontwerp 9 Bouwen met behoud van transfer 11 Veilig en Comfortabel 13 Station Hilversum 16 Station Amsterdam Bijlmer ArenA 18 Station Holendrecht 21 Station Alphen aan den Rijn 25 Halte Krommenie-Assendelft 29 Station Driebergen-Zeist 33 Vervoersknooppunt Bleizo 35 Station Deventer 36 Station Eindhoven 38 Station Zwolle 40 Station Maastricht-Noord 42 Station Almere Poort 45 Amsterdam IJSEI 48 Noord/Zuidlijn Amsterdam 50 NSP Rotterdam 53 NSP Arnhem 54 Busstation Breukelen 57 Halte Schagen 58 Halte Leidschendam-Voorburg 60 Station Abcoude 63 Restauratie Station Delft 64 Restauratie Koninklijke wachtkamer Den Haag HS 69 Wat kunt u van ARCADIS verwachten? 70 Duurzaamheid

Inhoud

Station Amsterdam Bijlmer ArenA

ARCADIS is een internationale onderneming die advies, ontwerp-, ingenieurs- en managementdiensten levert op de gebieden infrastructuur, water, milieu en gebouwen. We verbeteren mobiliteit, duurzaamheid en de kwaliteit van leven, door balans aan te brengen in de gebouwde en natuurlijke leefomgeving. ARCADIS ontwikkelt, ontwerpt, implementeert, onderhoudt en exploiteert projecten voor bedrijven en overheden. Met 21.000 medewerkers en € 2,4 miljard omzet, heeft de onderneming een uitgebreid internationaal netwerk dat steunt op sterke lokale marktposities. ARCADIS ondersteunt UN-HABITAT met kennis en expertise om de leefomstandigheden in snel groeiende steden over de hele wereld te verbeteren. Bezoek ons op www.arcadis.com

2 ARCADIS | Mobiliteit | Stations

4 5ARCADIS | Mobiliteit | Stations ARCADIS | Mobiliteit | Stations

Stations

Het moderne station is een knooppunt van verkeers-modaliteiten met een flow van bewegingen in verschillende snelheden. Deze vervoersknopen zijn niet alleen begin- en eindpunt maar ook de in- en uitgang van de stad. Het zijn gebieden waar retail en leisure zijn vervlochten met openbaar en particulier vervoer.

De beperkte capaciteit en de verwachte groei in reizigersaantallen zijn de belangrijkste aanleidingen tot vernieuwing of uitbreiding van stations. Actueel is ook de opheffing van de barrières die spoorbundels opwerpen vanwege hun toenemende omvang. Vooral in de stedelijke omgeving is stationsontwikkeling en ontwikkeling van spoor-zones een complexe en multidisciplinaire taak. In veel gevallen is er sprake van een bestaande situatie of moet zelfs een monumentale inpassing plaatsvinden. De kunde hierin is de stations te allen tijde in dienst te houden terwijl de bouwwerkzaamheden plaatsvinden. Vraagstukken op het gebied van ontwerp, techniek, verkeerskunde en uitvoering vormen daarom een integrale opgave.

De architecten en ingenieurs van ARCADIS werken in multidisciplinaire teams aan de stationsopgaven. Soms voor een deel van de taak, maar vaak zijn de verschillende specialismen van ARCADIS over de hele breedte actief. Bij het architectonische vraagstuk krijgt het station als entree van de stad of dorp volop de aandacht waarbij onze ontwerpers op zoek gaan naar een functionele en overzichtelijke situatie. Samen met de opdrachtgever creëert ARCADIS een functionele stationsomgeving waarin de architectonische opgave, de toegankelijkheid, de veiligheid en duurzaam-heid centraal staan.

Station Hilversum

6 7

Van visie naar ontwerp Onze ontwerpkracht is gebaseerd op ontwerpen vanuit de bestaande context en beantwoording van de vragen van morgen. ARCADIS neemt in haar ontwerpen verantwoordelijkheid voor een duurzame leefomgeving en ruimtelijke kwaliteit. Voor nu maar, nog belangrijker, ook voor de toekomst. Ieder vraagstuk, van visie tot beheer, zien wij dan ook als een bijzondere opdracht die vraagt om maatwerk van zowel het ontwerpproces als de ontwerpopgave. Dit maatwerk vertaalt zich in een ontwerp dat toegesneden is op de context en de wensen van de klant. In ons proces brengen we continuïteit aan doordat visiefase en voorbereidingsfase naadloos op elkaar aansluiten. Op deze manier kunnen we uitvoering van de visie garanderen. Integraal ontwerp ontstaat doordat specialisten met verschillende achtergronden samen aan opgaven werken. Ontwerpteams worden op brede basis gevormd om zo het maximale uit een vraagstuk te kunnen halen. Ontwerp en constructie gaan samen in oplossingen die het resultaat zijn van analyse en gesprek met onze opdrachtgevers en met projectteamleden onderling. Alleen een goed idee blijft overeind in een ontwerp-sessie waarin iedere vakdiscipline zijn beperkingen en randvoorwaarden scherp stelt. Uiteindelijk gaat het om het gebouwde ontwerp waarbij de ontwerpers van ARCADIS altijd op zoek zijn naar innovatieve en duurzame oplossingen voor de wereld van morgen.

ARCADIS | Mobiliteit | Stations ARCADIS | Mobiliteit | Stations

8 9ARCADIS | Mobiliteit | Stations

Bouwen met behoud van transfer Het bouwen binnen een stationgebied is een grote uitdaging, met name omdat het station altijd in bedrijf moet blijven. ARCADIS heeft hierin jarenlange ervaring met onder andere grote stationsprojecten als Amsterdam Centraal Station, Station Amsterdam Bijlmer ArenA, Rotterdam CS en Station Hilversum. ARCADIS gaat hierin methogisch te werk. Omdat het bij stationsprojecten veelal gaat om complexe gebieden, zorgen wij onder andere voor inzicht in welke stakeholders betrokken zijn en inventariseren we de eisen. Deze eisen worden meegenomen in het ontwerp van de bouwfasering met het uitgangspunt dat ‘de winkel tijdens de verbouwing open moet blijven’. Concreet:1 De treinen moeten altijd blijven rijden. 2 De reizigers moeten de treinen kunnen bereiken. 3 De commercie moet door blijven draaien. 4 De stationsomgeving moet goed ingericht zijn.

Het concept ‘bouwen met behoud van transfer’ is onderdeel van onze integrale benadering. De door ons aangereikte oplossingen zijn multidimensionaal. We kijken naar de bestaande situatie, de eisen van de stakeholders, naar technische en financiële haalbaarheid, stakeholderbelangen, randvoorwaarden door wet- en regelgeving, ruimtelijke inpassing, en robuustheid van de oplossing. Zo zijn onze opdrachtgevers verzekerd van een gedegen oplossing die ook haalbaar en realiseerbaar is in een complexe omgeving.

ARCADIS | Mobiliteit | Stations

10 11

Veilig en ComfortabelIn een stationsomgeving spelen veiligheid en comfort een belangrijke rol. Reizigers moeten overdag en ’s avonds veilig en gemakkelijk gebruik kunnen maken van het openbaar vervoer. Overzicht en toezicht zijn hierbij belangrijk. Toezicht in de vorm van sociale controle. De stationsbezoekers onderling zorgt en voor een veilige situatie waarin vandalisme en criminaliteit weinig ruimte krijgen. ‘Zien en gezien worden’ is een belangrijk uitgangspunt van ARCADIS bij het vormgeven en uitwerken van stations en haltes. Elke stationsopgave wordt in een team van architecten, risicoanalisten, civiel-, rail- en installatietechnici, adviseurs en projectmanagers opgepakt. Bij deze integrale benadering letten wij er op dat het station veilig en comfortabel is en dat de domeinen binnen het station duidelijk zijn gedefinieerd. De specialisten bij ARCADIS letten daarom bij de dimensionering van een veilig en comfortabel station op de volgende aandachtsgebieden:

− Inrichting stationsdomeinen. De arriverende reiziger wordt als vanzelf begeleid naar het aankomstdomein om vervolgens via het hoofdontvangstdomein, naar het reisdomein of naar de nevenontvangstdomein te gaan.

− Overzicht op het station en de sporen. Dit helpt reizigers hun weg naar de juiste trein te vinden.

− Transparantie in het ontwerp door middel van de toepassing van glas en vides. Dit helpt bij het creëren van daglichttoetreding op perrons en in de passages.

− Zonering. Het concentreren of scheiden van reizigerstromen (arriverende en vertrekkende reizigers) om de dynamiek op het station te regisseren tot een gewenste veilige gebruikssituatie. Deze zonering zorgt er voor dat perrons en hallen overzichtelijk en rustig blijven.

− Gebruiksgemak in de vorm van ruim vormgeven van passages en stijgpunten. Dit creëert rust in de dynamiek van reizigersstromen die zich dagelijks in de stationsomgeving bewegen.

− Toegankelijkheid door minder validen. Liften die op je juiste plek ontworpen, blindengeleidingslijnen, hellingbanen: een greep van de maatregelen die de reis van minder validen mogelijk maken.

− Verlichting gedurende de avond en nacht. − Actuele reizigersinformatie die reizigers snel naar de juiste perron wijst. − Verstaanbaarheid van omroepberichten. − Ontruiming in geval van calamiteiten. ARCADIS gaat zoveel mogelijk uit om

bestaande systemen in te zetten. Voorbeeld hiervan is de inzet van verlichting voor een veilig comfortabel gevoel, maar ook in geval van ontruiming.

ARCADIS | Mobiliteit | StationsARCADIS | Mobiliteit | Stations


Station Hilversum

Uitdaging Het emplacement met zeven sporen bij Station Hilversum vormde een steeds grotere barrière tussen het oostelijk en het westelijk deel van de stad. De ‘grote spoor-bomen’ van de overweg naast het station waren gemiddeld 48 minuten per uur gesloten. Een ergernis voor de weggebruikers. Bovendien was deze onoverzichtelijke oversteekplaats gevaarlijk voor overstekende fietsers en voetgangers. ProRail besloot daarom, samen met haar projectpartners de gemeente Hilversum en NS Poort, het station grondig aan te pakken:– de gelijkvloerse kruising werd vervangen door een

onderdoorgang voor langzaam verkeer onder het op staal gefundeerde stationsgebouw;

– de perroncapaciteit werd vergroot door de aanleg van een tweede eilandperron waardoor station Hilversum haar intercitystatus terugkreeg;

– de bereikbaarheid en toegankelijkheid van de perrons is vergroot door de aanleg van roltrappen en liften;

– de voorpleinen zijn opnieuw ingericht en zijn opgenomen in de looproute naar het centrum toe.

Aanpak Samen met ProRail vatten de ingenieurs van ARCADIS het verbeteren van het station en de omgeving op als een integrale stationsopgave. Bijzonder aan het ontwerp was de samenwerking tussen de architect en de constructeur wat betreft de doorbraak onder het stationsgebouw en het creëren van een veilige en overzichtelijke transferruimte. De realisatie verliep binnen een zeer krappe planning en de uitvoering was complex. De bouwfasering en het garanderen van de transfer tijdens de realisatie waren belangrijke uitgangspunten voor het ontwerpteam.

Facts Ontwerp: 2005

Oplevering: 2009

Architect: Beate Vlaanderen (ARCADIS), opwaardering station,

tunnel, perrons, pleinen.

Jan van Belkum (ARCADIS), stationsgebouw.

Prijzen: Hilversumse Architectuurprijs 2009/2010 en

Brunel Award 2011.

Resultaat Station Hilversum is weer een belangrijk intercityknooppunt geworden. Het nieuwe eilandperron heeft een overkapping in de stijl van de bestaande monumentale overkapping gekregen. De toegang tot de perrons is verbeterd doordat ze via een tunnelpassage bereikbaar zijn vanuit de nieuwe voetgangers-/fietstunnel. Deze verbindt ook de stadsdelen aan weerszijden van het spoor. Een nieuw beveiligingssysteem verhoogt de spoorwegveiligheid waarmee de kans op ontregeling van de treindienst kleiner is dan voorheen. Het ontwerp waarborgt de kwaliteit van de openbare ruimte en de sociale veiligheid van de voorpleinen. De vele ‘zichtlijnen’ en de integratie van de fietsstalling in de passage verhogen het gevoel van veiligheid.


Achterzijde Station Hilversum


Station Amsterdam Bijlmer ArenA

Uitdaging Door ontwikkelingen in de omgeving rond Station Amsterdam Bijlmer ArenA nam het aantal reizigers en passanten sterk toe. Zo sterk, dat het oorspronkelijke station uit de jaren `70 de grote aantalen mensen niet meer aan kon. Gemeente Amsterdam besloot daarom tot de aanleg van een geheel nieuw en groter station. De grote uitdaging was een goede verbinding te leggen tussen de stadsdelen waarbij het station als een stedelijk herkenningspunt moest functioneren én te bouwen zonder het treinverkeer te hinderen.

Aanpak Comfort en sociale veiligheid zijn de speerpunten van dit station. Voor het creëren van een veilig en aantrekkelijk stationsgebied, koos de architect voor maximale daglicht-toetreding. De ruimte tussen de betonnen spoorviaducten en de hierop gelegen perrons liet hij open. Hierdoor beleven de voetgangers het daglicht op de boulevard optimaal. Door de

stalen dakelementen aan de binnenzijde te bekleden met onbeschilderd hout krijgen deze een ‘warme’, gedistingeerde uitstraling. De met glas gewelfde kap, die ’s avonds fraai afsteekt tegen de donkere hemel, steunt op grote stalen kolommen. Van onderaf bekeken lijkt het station te zweven.

Gebouw van het jaar 2008 De Bond van Nederlandse Architecten (BNA) riep Station Amsterdam Bijlmer ArenA in 2008 uit tot Gebouw van het jaar 2008. Ook won het station in hetzelfde jaar de Riba Award (Britse architectuurprijs) en de Brunel Award (categorie 1 - Architectuur).

Facts Ontwerp: 1998

Oplevering: 2008

Architect: Jan van Belkum / Luc Veeger’ (ARCADIS) en

Niven Sidor (GRIMSHAW)

Resultaat Opvallend in het nieuwe station is de heldere structuur met de overzichtelijke, ruime hal met winkels en horecavoorzieningen, doorzicht naar boven en lichtinval naar beneden door de vides in de perrons. De stalen kap die op zijn lange poten als een reusachtige libelle over de perrons buigt, heeft overstekende dakvlakken van glas en hout. De beschermende, maar ook dynamische open vorm van de stationskap geeft een plezierig, welkom en veilig gevoel.


Station Holendrecht Uitdaging Station Holendrecht in Amsterdam Zuid-Oost is de 1e zuidelijke halte van Amsterdam op het traject Amsterdam-Utrecht, één van de drukste spoorlijnen van het land. Tot 2010 was Holendrecht en daarmee het Amsterdam Medisch Centrum alleen via de Metro en de bus opgenomen in het OV-netwerk. In dat jaar werd door ProRail het basisstation Holendrecht gerealiseerd. De gemeente Amsterdam heeft de ambitie geformuleerd om de reiziger veilig en comfortabel naar en van dit stadsdeel te laten reizen met het openbaar vervoer. Zij gaf daarom opdracht om voor deze halte een stationskap met verwantschap met kappen van Station Amsterdam Bijlmer ArenA te ontwerpen.

Aanpak De architecten van station Bijlmer, ARCADIS en Grimshaw, werden uitgenodigd een ontwerp te maken.

Voor op het hooggelegen open perron tussen de zes sporen is een perronkap van 70 meter voorgesteld die tegelijkertijd luifel over de onderdoorgang ter plaatse van de trap en lift is. Zo kan de treinreiziger droog naar het perron lopen. Op het zijperron biedt de perronkap door een hoogte van 3 tot 4 meter en door de glazen zijgevels een prettige en goede bescherming met vrij uitzicht naar de omgeving. De houten plafonds, het heldere glas en de antraciet kleurige staalconstructie zorgen voor een natuurlijke en warme beleving in de infrastructurele steden-bouwkundige context.

Facts Ontwerp: 2006

Oplevering: 2012

Architect: Luc Veeger (ARCADIS), Niven Sidor (Grinshaw)

Resultaat Door de belijning van de licht gekantelde hoofddraagconstructie, de materialisatie van het houten plafond, de glazen borstwering met zitleuningen en de glazen liften zijn Station Holendrecht en Amsterdam Bijlmer ArenA familie van elkaar. In Amsterdam Zuid-Oost worden de treinreizigers nu op de beide stations in een verwante sfeer en op comfortabele wijze ontvangen. Station Holendrecht is nu een volwaardige openbaarvervoersknoop op de kruising van treinen metrolijnen met de stedelijke infrastructuur voor bus, auto, fiets en de voetganger.


Station Alphen aan den Rijn

Uitdaging De stationsomgeving in Alpen aan den Rijn is het visitekaartje van de stad, maar vroeg om een betere eenheid en een helder overzicht. De gelijkvloerse overweg over het spoor was een gevaarlijk knelpunt voor fietsers en voetgangers. Bovendien vormt de spoorlijn een barrière tussen Oost- en West-Alphen. In het kader van het nieuwe stedenbouwkundig plan om het stationsgebied te verbeteren is ARCADIS gevraagd een integraal ontwerp te maken voor het station en de voorpleinen.

Aanpak De gemeente Alphen aan den Rijn en ProRail kozen er voor het oude stationsgebouw (1879) te vervangen en de

wachtruimtes op de perrons te realiseren. Tevens wilde de gemeente een nieuwe doorgang onder het spoor om een veiligere verkeerssituatie te creëren. De ontwikkelingen rondom het station vroegen om een hoogwaardige uitstraling van de pleinen en de tunnel. Om de reiziger uit te nodigen de tunnel te gebruiken, ging de architect in haar ontwerp uit van goede oriëntatiepunten, duidelijk zichtlijnen en transparantie.

Facts Ontwerp: 2007

Oplevering: 2010

Architect: Beate Vlaanderen (ARCADIS).

Resultaat Bij het nieuwe station staat veiligheid centraal. Alle reizigerstromen concentreren zich zoveel mogelijk via één centrale in- en uitgang. De verlaagde pleinen aan weerzijden van de tunnel geven de passant ruim zicht in de tunnel. De vides in de perrons bij de trappen scheppen ruime lichtinval in de tunnel. Hierdoor is zichtcontact mogelijk tussen de passanten in de tunnel en de reizigers op de perrons. ‘Zien en gezien worden’ vormt de basis voor de sociale veiligheid en oriëntatie van de gebruiker.


Vooraanzicht Station Alphen aan den Rijn


Halte Krommenie-Assendelft

Uitdaging Halte Krommenie-Assendelft is een belangrijke voorziening in de nieuwe wijk Saendelft. De ingenieurs van ARCADIS hebben deze bijzondere halte voorzien van een stalen kap en een stalen traverse. De uitdaging zat in het bouwen in en boven het spoor met behoud van functionaliteit. Een goed toegankelijke en veilige halte is hierdoor gecreëerd. Een duidelijke toegangspoort voor de bewoners en bezoekers van Saendelft.

Aanpak De samenwerking tussen architect en staalconstruc-teurs heeft geleid tot een verrassend en licht ontwerp van kap en traverse in staal. De kap bestaat geheel uit platte vlakken.

Eenvoudig en in korte tijd te bouwen. De keuze voor de kleur wit versterkt de ruimtelijke werking van de kap. De traverse is uitgevoerd in geperforeerde staalplaten. De gesloten en open delen wisselen elkaar af en geven de eenvoudige basis een beweeglijk karakter. Waar de bezoeker ook staat, de overlappen in de geperforeerde staalplaten tonen een voortdurend veranderend silhouet.

Facts Ontwerp: 2004

Oplevering: 2008

Architect: Jeroen Eulderink (ARCADIS)

Resultaat Het ontwerp heeft veel aandacht voor toegankelijkheid. Dat is te zien aan het royale ontwerp van de trappen en hellingbanen naar de voorpleinen. De hoge kap aan de pleinzijde maakt een uitnodigend gebaar terwijl de lage kap aan de spoorkant de reiziger beschut. De constructie verdeelt het perron in verschillende zones. Het resultaat is een integraal vormgegeven halte met minimale obstakels op het perron. Daarmee ontstaat een overzichtelijke en sociaal veilige situatie. De traverse verbindt het Park and Ride-terrein met beide perrons en staat als een poort boven de sporen. De kortst mogelijke oversteek over het spoor bepaalt de S-vorm van de traverse. De uitkragende bordessen roepen het beeld op van een geheel dat zichzelf in evenwicht houdt.


Vooraanzicht Halte Krommenie-Assendelft


Station Driebergen-Zeist

Uitdaging De gelijkvloerse overweg bij het huidige Station Driebergen-Zeist vormt een obstakel voor het verkeer tussen de A12 en het centrum van Zeist. In opdracht van ProRail heeft ARCADIS een nieuw ontwerp voor de herinrichting van het station en de omgeving verzorgd. Een hoogwaardig openbaar vervoersknooppunt is een van de belangrijke uitgangspunten voor dit nieuw te ontwikkelen stationslandgoed Driebergen-Zeist. Bovendien moet het nieuwe stationslandgoed aansluiten bij de vier omringende monumentale landgoederen.

Aanpak Met het ontwerp wil ARCADIS een hoogwaardig en sociaal veilig openbaar vervoerknooppunt realiseren. Het centrale knooppunt komt in de hal onder de sporen, waar alle reizigers-stromen samenkomen en waar de bestemming van de reiziger in één oogopslag duidelijk is. De hal krijgt een open verbinding met het busstation aan de noordzijde, de kiss & ride, taxistandplaatsen en parkeerplaatsen voor minder validen aan de zuidzijde en de fietsenstallingen aan de oostzijde. Om meer daglicht toe te laten in de stationshal komen er grote vides in de perrons en de Hoofdstraat. Zo wordt het station behalve een compact open-baarvervoersknooppunt ook een aangename en sociaal veilige ruimte. Het busstation krijgt een nieuwe plaats. De huidige haltes langs de hoofdweg verhuizen naar de plek waar nu het stationsplein ligt. Daar kunnen meer bussen stoppen en is de overstap veiliger.

Resultaat Duurzaamheid is leidend in het stationslandgoed Driebergen-Zeist. Dit komt tot uiting in de materiaalkeuze maar ook in de relatie met de omliggende landgoederen Reehorst, Beerschoten Willinkshof en Bornia. Omdat de weg onder het spoor door leidt en het landgoed de Reehorst passeert, krijgt het land-goed een prominente entree op de hoek van de Hoofdstraat en de Stationsstraat. Voetgangers en fietsers kunnen de Hoofdstraat oversteken via een voetgangers-/fietsbrug die het station boven-dien verbindt met het landgoed Beerschoten Willinkshof. De grenzen van de rijksmonumentale landgoederen Reehorst, Beerschoten Willinkshof en Bornia worden minimaal aangetast door de zo klein mogelijke coupure van de Hoofdstraat. De huidige halte Driebergen-Zeist is dan met recht een nieuw stationslandgoed te noemen.

Facts Ontwerp: in ontwikkeling

Oplevering: 2017

Architect: Luc Veeger (ARCADIS)


Vooraanzicht Station Driebergen-Zeist


Vervoersknooppunt Bleizo

Uitdaging ARCADIS heeft in samenwerking met Meyer en Van Schooten Architecten de aanbesteding gewonnen voor het vervoersknooppunt Bleizo, het traject tussen Bleiswijk en Zoetermeer. De gemeente Zoetermeer is opdrachtgever en wil het gehele traject van architectonisch ontwerp tot en met de uitvoeringsbegeleiding samen met ARCADIS en Meyer en Van Schooten Architecten (MVSA) gaan doorlopen.

Aanpak De architectuur van het ontwerp woog zwaar in de uitvraag en is verzorgd door de architecten van ARCADIS en MVSA. Het project behelst het ontwerp van een nieuw vervoers-knooppunt ten oosten van Zoetermeer met een NS station en een halte voor de Oosterheemlijn boven de A12 en het spoor. Karakteristiek is de zogenaamde “laan op BleiZo”: een

voetgangers- en fietsbrug over de A12 en het spoor. Deze brug is tevens de traverse van het nieuwe station en vormt de toe-gang van een nieuwe halte van de Oosterheemlijn. Verder komen er P+R-voorziening aan de beide zijden van het station, bus-haltes voor regionale-, interliner en de Zoetermeer-Rotterdam (ZoRo) buslijnen en fietsparkeren. Tot slot komen er nog transferhallen voor het overstappen tussen de verschillende vervoersmodaliteiten.

Facts Ontwerp: 2011

Oplevering: 2016

Architect: Beate Vlaanderen (ARCADIS) en

Jeroen van Schooten (MVSA)

Resultaat Het knooppunt kenmerkt zich verder door de groene, duurzame uitstraling en heeft een prettig verblijf, zowel in de stationshal als in de groene ruimte langs de Oosterheemlijn boven de snelweg. In deze “laan op BleiZo“ komen twee bijzondere landschappen van de Zuid-vleugel van de Randstad samen: het landschap van de intensieve en innovatieve glastuinbouw en het vrijetijdslandschap met grootschalige recreatieve functies. Bleizo is zodanig vormgegeven dat het vanaf het begin goed functioneert. Het sluit naadloos aan op de omgeving, los van wat daar exact aan ontwikkelingen komt. In het plan is veel aandacht voor de ecologische waarde van het gebied en in het ontwerp zijn de duurzame elementen terug te vinden in de verschillende onder-delen van de vervoersknoop. Er is zoveel als mogelijk gewerkt met duurzame materialen die eenvoudig verkrijgbaar zijn.


Station DeventerUitdaging Het stationscomplex ligt aan de rand van de binnenstad van Deventer, op een belangrijke historisch en stedenbouwkundige plek. Het station is met bijgebouwen in 1914 gebouwd naar ontwerp van H. Menalda van Schouwen-burg in de zogenaamde rationalistische stijl. Het station heeft echter voor de huidige en toekomstige aantallen reizigers een te lage capaciteit. Om deze capaciteit te verhogen wordt een extra zijperron gerealiseerd. ProRail heeft ARCADIS gevraagd een nieuw ontwerp te maken voor dit perron en de aansluiting met het monumentale stationsgebouw. Een grote uitdaging want het ontwerp van het nieuwe perron moet de monumen-tale waarden respecteren terwijl het ook voldoende ruimte moet bieden voor eisen van nu en de toekomst.

Aanpak De trapopgang naar het perron wordt opgenomen in een uitbouw. Hierin wordt ook winkelruimte gehuisvest.

De vorm van het gebouw dat deze perronopgang huisvest is een verbeelding van de functie waarbij het bouwvolume is gemini-maliseerd om het talud zoveel mogelijk te sparen. De opgang met geïntegreerde winkelvoorziening is maximaal transparant vorm gegeven. Het talud loopt door onder de opgang van het nieuwe bouwdeel. Het hoge glasdak houdt het gebouw visueel los van de gesloten perronkap. Het perron is voorzien van een strak vorm-gegeven kap, opgebouwd uit stalen jukken en voorzien van een plat metalen dak. Vanaf het perronniveau wordt een breed groen talud aangelegd, waarmee de koppeling wordt gezocht met het Rijstherborgherpark. De oorspronkelijke parkachtige omgeving van het stationsgebied wordt met het begroeide talud benadrukt.

Facts Ontwerp: 2008

Oplevering: 2013

Architect: Jeroen Eulderink

Resultaat De nieuwbouw sluit aan op het bestaande monument maar is tegelijkertijd herkenbaar als een eigentijdse toevoeging. Dit is vormgegeven door te kiezen voor een architectuur die gelezen kan worden als een abstracte vorm van het rationalisme. Het monument wordt daarbij zo veel mogelijk gespaard. Waar wel ingrepen aan het bestaande monument moeten worden gepleegd, zijn deze zoveel mogelijk omkeerbaar uitgewerkt.


Station Eindhoven

Uitdaging In Eindhoven begint het groeiende aantal reizigers een probleem te worden voor de bereikbaarheid van de perrons. De capaciteit van de huidige passage zal in de toekomst niet meer voldoen en moet daarom worden vergroot. Uitdaging is om de uitbreiding van capaciteit en commercie zorgvuldig te integreren met het bestaande rijksmonument.

Aanpak Uitgangspunt van de integrale visie op het nieuwe Station Eindhoven is een OV-knoop waar trein, fiets, bus, taxi,

kiss & ride en voetganger een plek krijgen. Daarom wordt de onderdoorgang verbreed en zal er meer ruimte komen voor commerciële functies.

Facts Ontwerp: 2008

Oplevering: 2015

Architect: Luc Veeger (ARCADIS)

Resultaat De architecten van ARCADIS hebben naar een oplossing gezocht waarin de nieuwe passage een integraal onderdeel uitmaakt van het stedelijk netwerk. Naast de toegang tot de perrons is de passage voor voetgangers en fietsers ook een interwijkverbinding tussen noord en zuid. De stationshal krijgt bovendien een directe commerciële samenhang met het stadscentrum waardoor het stadshart doorloopt in het station. Het bestaande station is een rijksmonument en wordt daarom duurzaam gerestaureerd zonder dat het bestaande gezicht van het station veranderd.

38 39ARCADIS | Duurzame bedrijventerreinen | Parkmanagement

Station Zwolle

Uitdaging Vanwege de groeiende reizigersaantallen op station Zwolle moet de capaciteit van de stationstunnel worden vergroot. Daarnaast zal de tunnel gaan dienen als interwijkverbinding tussen het noordelijke en zuidelijke stationsgebied. Tijdens de bouw van de nieuwe stationstunnel moeten de reizigers gebruik van het station kunnen blijven maken. Om de reizigers comfort te bieden tijdens de werkzaamheden is er een tijdelijke traverse voorgesteld. Deze traverse is voorzien van roltrappen, liften en een overkapping. De realisatie kent een zeer krappe planning. Kostenbewust, bouwbaar en kwalitatief zijn sleutelwoorden bij deze ontwerpopgave.

Aanpak De breedte van de tunnel gaat van vijf naar zeventien meter. De tunnel wordt een transferruimte zonder commerciële voorzieningen. Alles dient erop gericht te zijn de reiziger op een veilige, efficiënte en prettige manier zijn of haar weg te laten vinden.

De traverse wordt naast de tunnel gebouwd. Aan de noordkant sluit de traverse aan op de paviljoenskap. Hier geeft een grote luifel boven de stijgpunten de ingang aan. Er wordt een haakse bocht gemaakt om de sporen over te steken waarna ieder perron een dubbel stijgpunt krijgt. Aan de zuidkant bevindt zich weer een hoofdtoegang die net na de sporen aanlandt op een tijdelijk voorplein. Alle stijgpunten zijn voorzien van trap, roltrap en lift. De hoogte van de traverse is zodanig gekozen dat alle roltrappen en liften in de stationstunnel herplaatst worden.

Facts Ontwerp: 2010

Oplevering: 2013

Architect: Jeroen Eulderink (ARCADIS)

ARCADIS | Mobiliteit | Stations

Resultaat In de tunnel is veel aandacht voor de toepassing van dag- en kunstlicht. Het kunstlicht kan in kleur en intensiteit veranderen en is zo aangebracht dat het altijd van boven komt. Dit levert een natuurlijke beleving op. Om een overzichtelijke situatie te creëren, zijn de vormen van de wanden afgerond en worden de liften in transparant uitgevoerd. Bijzonder is de integratie van de reisinformatie in wanden en liften. De plaatsing van de bebording gaat volgens ProRail richtlijnen. Dit zorgt ervoor dat borden op een vaste hoogte hangen, wat een horizontale indeling op de wanden oplevert. In de architectuur van de traverse staat de beweging van de reiziger centraal. In de vorm is de route die gevolgd gaat worden expressief verbeeld. Haakse hoeken in de plattegrond zijn gestroomlijnd om de reiziger soepel zijn weg te laten vinden. De traverse wordt een duidelijk herkenbaar element in de stationsomgeving van Zwolle.

40 41ARCADIS | Duurzame bedrijventerreinen | Parkmanagement

Station Maastricht-Noord

Uitdaging In de Maastrichtse krachtwijk Noordoost is veel aandacht voor sociale en economische groei. De gemeente nam daarom het initiatief de ruimtelijke kwaliteit en bereik-baarheid in dit stadsdeel te verbeteren. ARCADIS is vervolgens gevraagd een ontwerp te maken voor het nieuwe Station Maastricht-Noord, gelegen in de wijk Beatrixhaven net ten noorden van de wijken Limmel en Nazareth. De realisatie van dit station en onderdoorgang onder het spoor zijn voor de buurt van groot belang. Het station komt te liggen aan de lijn Maastricht – Kerkrade.

Aanpak Samen met ProRail, de gemeente en de provincie is een integraal inrichtingsplan voor het station en de directe

omgeving opgesteld. Een onderdeel van het plan is een onder-doorgang onder het spoor met een trap en een lift naar het midden perron. Het tweede perron krijgt een trap en helling-baan. De onderdoorgang onder het spoor zorgt tevens voor een betere ontsluiting van het bedrijventerrein Beatrixhaven en de woonwijken aan de overkant het spoor.

Facts Ontwerp: 2010

Oplevering: 2013

Architect: Marianne van Lochem (ARCADIS)

ARCADIS | Mobiliteit | Stations ARCADIS | Mobiliteit | Stations

Resultaat De aanleg van het station met de onderdoorgang is een onderdeel van het plan De Groene Loper en maakt een verbinding voor voetgangers en fietsers tussen de landgoederen-zone en het stadscentrum. Bij het nieuwe station is ook een P&R-voorziening gepland, waarmee bezoekers die met de auto naar Maastricht komen een alternatief wordt geboden om het centrum van de stad te bereiken. De komst van het station biedt reizigers en bewoners van Maastricht-Noord een snelle verbinding dichter bij huis.


Station Almere Poort

Uitdaging Almere Poort is een nieuw stadsdeel van Almere en ligt op de rand van polder en water en tegelijkertijd middenin de Randstad, vlakbij Amsterdam en ’t Gooi. In Almere Poort wordt hard gebouwd aan het nieuwe stadsdeel. Hierin is het Olympiakwartier het toekomstige centrumgebied van Almere Poort, waar wonen en werken centraal staan. Hier komt ook het hoofdwinkelcentrum. Een onderdeel van deze ontwikke-lingen is de bouw van een nieuw station in het hart van het Olympiakwartier. Naast een halte voor treinen wordt ook een busstation gerealiseerd. In het kader van de ontwikkelingen in het nieuwe stadsdeel is ARCADIS gevraagd een ontwerp te maken voor het station Almere Poort.

Aanpak In samenwerking met ProRail en de Gemeente Almere is een integraal plan gemaakt voor het station en de

inrichting van de openbare ruimte. Er is een ontwerp tot stand gekomen dat het bestaande station verder volmaakt tot een volwaardig station met liften, trappen, voorzieningen voor reisinformatie en een wachtgelegenheid. Langs het perron staan geluidsschermen die tevens als windscherm fungeren voor de wachtenden op de perrons. Deze geluidsschermen zijn een integraal onderdeel van het stationsontwerp. De schermen vormen een lamellengevel langs de perrons. Hierin zijn ook de wachtvoorzieningen opgenomen in de vorm van abri’s en leunobjecten.

Facts Ontwerp: 2011

Oplevering: 2012

Architecten: Jaap van der Steeg (ARCADIS),

Marianne van Lochem (ARCADIS)

Resultaat De komst van Station Almere is een belangrijke stap in de ontwikkeling van het Stadsdeel. Reizigers kunnen op een prettige en veilige manier vertrekken, aankomen of overstappen. Almere Poort is vanaf medio 2012 bereikbaar met de trein.


Amsterdam IJSEIUitdaging Amsterdam Centraal Station staat op een eind 19e eeuw aangelegd eiland in het IJ, het Stationseiland genoemd. Het is één van de grootste overstapstations van Nederland en zal in de nabije toekomst uitgroeien naar 300.000 reizigers per dag. Om aan deze toenemende capaciteitsvraag te kunnen blijven voldoen, is uitbreiding noodzakelijk. Eén van de maatregelen om de overstap effectiever te maken, is het gedeeltelijk herinrichten van het Stationseiland. Hiervoor is gekozen om de bushaltes van de stadszijde van het stations-gebouw naar de IJ-zijde te verplaatsen.

Aanpak VOF Stationseiland, waar ARCADIS onderdeel vanuit maakt, heeft opdracht gekregen van gemeente Amsterdam en

ProRail om de herinrichting te realiseren. De belangrijkste werkzaamheden bestaan uit:

− Aanwinning van een landstrook van 40 meter in het IJ. − Realisatie van een autotunnel (niveau -1). − Uitbreiden van de stationshal (niveau 0). − Het realiseren van het nieuwe busstation (niveau +1).

Facts Ontwerp: 2001

Oplevering: 2013

Archictect: Benthem Crouwel Architects

Resultaat Met het nieuwe busstation is een comfortabele en veilige overstapplaats gecreëerd met 24 dynamische halteplaatsen. Door het busstation op dezelfde hoogte als de treinen te plaatsen wordt ook een evenwichtiger en hechter OV-knooppunt tot stand gebracht. Het comfort voor de busreiziger wordt met name gewaarborgd door de aanleg van een, gebogen en transparante overkapping. Deze is qua grootte vergelijkbaar met de huidige stationskappen. Van afstand ontstaat hierdoor een evenwichtig beeld. De afmetingen van de kap zijn zodanig dat ook fietsers en voetgangers op het maaiveld hiervan profiteren. Verplaatsen van de pieren en pontfuiken en aanpassen van bruggen in de toeleidende wegen completeren het project.


Amsterdam Centraal Station – IJ-zijde


Noord/Zuidlijn Amsterdam Uitdaging De Noord/Zuidlijn is een nieuw onderdeel van het Amsterdamse metronetwerk. De lijn kruist het Centraal Station. Om de overstap van alle reizigers soepel te laten verlopen koos de gemeente Amsterdam voor een metrostation onder het station. De realisatie van de passage van de Noord/Zuidlijn met het monumentale Centraal Station is een grote uitdaging. Belangrijke randvoorwaarde is dat de aanleg geen schade aan het stationsgebouw, een rijksmonument, mag veroorzaken. Ook moeten het treinverkeer en de reizigersstroom ongehinderd kunnen doorgaan. Dit vraagt om een inventieve oplossing.

Aanpak Vanwege de ligging aan het IJ is gekozen voor het baggeren van een sleuf onder het station, waarin de Noord-Zuidlijn in de vorm van een afgezonken tunnel wordt gerealiseerd.

Voor zover bekend, wordt deze oplossing voor het eerst ter wereld onder een gebouw toegepast. Om de stabiliteit van het station te waarborgen krijgt de sleuf een dak waarop het stationsgebouw en de sporen rusten. Voor het maken van de bouwputwanden en het dak is echter een uiterst geringe werkhoogte van circa 3 meter beschikbaar. Bijzonder is dat onder het stationsgebouw is gekozen voor een ‘sandwichwand’, bestaande uit een samenwerking tussen stalen buizen en jetgrout.

Facts Ontwerp: 2000

Oplevering: 2013

Resultaat Het resultaat is een zinksleuf waarin de zinktunnel voor de Noord/Zuidlijn afgezonken kan worden, zonder dat er schade ontstaat aan het monumentale station. In zowel technisch als logistiek opzicht is dit een van de meest complexe delen van de lijn.


NSP RotterdamUitdaging Station Rotterdam Centraal heeft met ruim 100.000 reizigers per dag de grenzen van zijn capaciteit bereikt. Naar verwachting groeit het reizigersaantal naar 320.000 in 2025. Er komt dan ook een nieuw station, een project waarin ARCADIS een belangrijke rol speelt. ProRail is samen met de Gemeente Rotterdam opdrachtgever van dit Nieuw Sleutel Project Rotterdam Centraal.

Aanpak De bouw van het nieuwe station is voorafgegaan door een aantal conditionerende werkzaamheden, zoals het ombouwen van de westelijke tunnel tot een tijdelijke reizigers-

tunnel. Ook is een nieuw tijdelijk station met vervangende stationshallen en een nieuwe reizigersbrug over de sporen gebouwd. Hierna is gestart met het sloopwerk van de bestaan-de stationshallen aan de zuid- en noordzijde. Deze werkwijze heeft gegarandeerd dat tijdens de bouw de “winkel“ open kan blijven, terwijl de aannemer ruimte heeft gekregen om te bouwen.

Facts Ontwerp: 2005

Oplevering: 2013

Architect: Team CS

Resultaat In Rotterdam Centraal komt de Europese treinreiziger Nederland binnen. Hierbij past een station dat zich in alle opzichten, maar vooral in efficiëntie, capaciteit, comfort en allure, kan meten met andere Europese stations. Het nieuwe station is dan ook groots van opzet. De nieuwe reizigers-passage, inclusief winkels aan weerszijden, krijgt een breedte van 50 meter en een ruime inwendige hoogte. De stationshal is ontworpen als een hoge en lichte hal waarin alle functies komen die bij een modern station horen. Alle sporen en perrons krijgen één integrale perronoverkapping met een oppervlak van ongeveer 150 bij 250 meter. De reiziger krijgt bij aankomst het gevoel een gebouw met internationale allure binnen te rijden.


NSP ArnhemUitdaging Het oude station Arnhem Centraal kende een te beperkte capaciteit: de perrontunnel onder de sporen was te smal en de stationshal te klein. Ook was er een tekort aan fietsenstallingen. Deze krapte en de verwachte reizigersgroei, mede door de komst van de Hoge Snelheidstrein naar Duitsland, maakt het noodzakelijk dat het station van Arnhem moet worden aangepast. ProRail verleende ARCADIS opdracht om als hoofdadviseur zorg te dragen voor de voorbereiding en uitvoering van dit project.

Aanpak Op het moment dat ARCADIS door ProRail werd ingeschakeld (augustus 2004), was een ontwerp beschikbaar van

een vernieuwde perrontunnel. De ontwerpen van de stationshal en de perrontunnel waren echter min of meer los van elkaar ontwikkeld en sloten niet goed op elkaar aan. ARCADIS ontving opdracht voor het afstemmen en integreren van de ontwerpen inclusief een integrale kostenraming en projectplanning. Belangrijke doelstelling was om de geraamde investeringskosten in evenwicht te brengen met de beschikbare middelen.

Facts Ontwerp: 2005

Oplevering: 2012

Architect: UN Studio

Resultaat Door intensieve samenwerking met ProRail, de gemeente Arnhem, Architectenbureau UN Studio en ARCADIS is het gelukt om een aantal belangrijke besparingen te realiseren. Zodanig dat het binnen het taakstellend budget uitvoerbaar was. Dit zonder dat het programma van eisen of de architectonische vormgeving zijn gewijzigd.


Busstation BreukelenUitdaging Door de realisatie van Randstadspoor stopt het trein-verkeer bij Station Breukelen vier keer per uur. Deze verbeterde treindienst was aanleiding om de functie van Station Breukelen als openbaar vervoersknooppunt te versterken. De Provincie Utrecht wenste daarom bij het station een overstap-gebied te creëren voor de bus, auto, taxi en fiets en verleende aan ARCADIS opdracht voor het ontwerp van een nieuw busstation.Uitgangspunten voor het ontwerp waren:– een logische routing en functionaliteit;– herkenning en identiteit.

Aanpak Deze uitgangspunten hebben geleid tot een karakteris-tiek gebouw met een dominerende en kenmerkende kap. Deze grote luifel markeert de looproute tussen de bus en de trein en biedt de reiziger herkenning en bescherming. Het nieuwe busstation is zo dicht mogelijk tegen het bestaande station aangebouwd. De looproute is daardoor voor de reiziger in één keer overzichtelijk en duidelijk. Ook is in het nieuwe busstation een wachtruimte en een dienstruimte voor buschauffeurs gerealiseerd. Verder is er zoveel mogelijk samenhang gezocht met de reisinformatie en de parkeer- en stallingsmogelijkheden voor auto’s, motoren, scooters en (brom)fietsen.

Facts Ontwerp: 2008

Oplevering: 2009

Architect: Jaap van der Steeg (ARCADIS)

Resultaat In het gehele plan is sociale veiligheid een belangrijk speerpunt. De kap is daarom ontworpen van glas en staal voor maximale daglichttoetreding. ’s Avonds en ’s nachts is de kap verlicht en biedt het door de heldere uitstraling de reiziger comfort en veiligheid.


Halte Schagen

Uitdaging Vanwege de eisen met betrekking tot de bereikbaar-heid en functionaliteit moesten bij de Halte Schagen liften worden gerealiseerd. Bovendien wilde de gemeente Schagen de halte een duidelijker gezicht geven in de stad, omdat het gebied rond de halte ook functioneert als interwijkverbinding. Er was behoefte aan een grotere herkenbaarheid. ARCADIS maakte het integrale ontwerp en begeleidde de volledige bouw.

Aanpak Op de perrons zijn liften geplaatst en de halte is voor-zien van een glazen kap. Daardoor ontstaat veel daglicht bij de entrees van de tunnel. De trappen vanuit de onderdoorgang naar het perron zijn verbreed en de kap is accentverlichting aange-bracht om de sociale veiligheid te vergroten. De entreekappen en de liften werden beeldbepalend: hoog, transparant en een lichte constructie met scherpe belijningen.

Facts Ontwerp: 2007

Oplevering: 2009


Resultaat Het ontwerp kenmerkt zich door optimale functionaliteit, overzicht en uitzicht voor de treinreiziger en de passant in de onder-doorgang. Er is maximale openheid en transpa-rantie, zowel overdag als ’s avonds. Het toevoe-gen van de perronkappen en liften geeft de halte allure en identiteit. Door geringe ingrepen in bijvoorbeeld de kleurstelling past dit gebouw veel beter in de omgeving. De halte krijgt hier-mee een hoogwaardige en kenmerkende uitstra-ling als vooraanstaande plek in de stad.


Halte Leidschendam-VoorburgUitdaging Het tunnelproject van plan Sijtwende in Leidschendam–Voorburg bevat in het Vliettunneldeel een aparte trambuis voor tramlijn 19. Eén van de grootste uitdagingen was een sociaal veilige halte te realiseren met hoogwaardige voorzieningen.

Aanpak In de trambuis ligt een ondergrondse halte. Het halte-ontwerp bestaat voor een belangrijk deel uit twee ondergrondse perrons van circa 75 meter. Boven de vier trappen naar het maaiveld, die twee aan twee tegenover elkaar liggen, sieren glazen entrees de ingangen van de ondergrondse halte. Het ontwerp van deze entreegebouwtjes benadrukt de beweging van de opgaande lijn van ondergronds naar bovengronds (en

omgekeerd). Twee hardhouten spanten, die tegelijkertijd de belijning van de vorm bepalen, vormen de constructie van de glaskappen. Het dak en de wanden zijn uitgevoerd in hard-glazen panelen met een groene tint, gevat in een eenvoudig roedesysteem. Automatische, transparante rolhekken sluiten de in- en uitgangen. In het midden van de perrons zijn de twee liften gesitueerd die op het maaiveld eveneens op een plein uitkomen. Ook de liftschachten en de lift zijn zoveel mogelijk in glas uitgevoerd.

Facts Ontwerp: 2006

Oplevering: 2008

Architect: Jaap van der Steeg (ARCADIS).

Resultaat ‘Zien en gezien worden’ was de leidraad voor de architect om een veilige omgeving te creëren. Door de glazen entrees ontstaat er rondom de trappen een zo groot mogelijke daglichttoetreding en een ruime mate van doorzicht. Hierdoor zijn ook vanaf de ondergrondse perrons de entrees te zien. Halte Leidschendam-Voorburg is daarmee een aantrekkelijke en sociaal veilige halte.


Station Abcoude

Uitdaging In de bestaande spoorlijn Amsterdam-Utrecht is het traject ter hoogte van Abcoude geheel vernieuwd. De sporen zijn verplaatst en verdubbeld van twee naar vier. Tevens is Abcoude uitgebreid met een nieuwbouwwijk. De uitbreidings-plannen vroegen om vervanging van het bestaande station door een geheel nieuw station in de wijk Fluitekruid. Het behoud van een landschappelijk fraai gebied speelde in dit project een essentiële rol. Het nieuwe Station Abcoude moest passen bij het landschap maar ook bij de bestaande bebouwing. Belangrijke voorwaarde was een sociaal veilig en overzichtelijk gebied te ontwikkelen. Het nieuwe station moest de reizigers overzicht en uitzicht bieden. Ook diende vanaf het plein maximaal zicht te zijn in de onderdoorgang.

Aanpak Doordat de gemeente een aquaduct wilde onder het riviertje het Gein, moest het station worden verplaatst. Het nieuwe station kreeg een ruime onderdoorgang als toegang naar het station en werd voorzien van een bijzondere kap. Deze is opgetrokken uit staal en glas. Verder is een nieuw middenperron gebouwd tussen de spoortracés. Vanaf het voorplein aan de westzijde gaat de reiziger onder de sporen door om dit perron te bereiken.

Facts Ontwerp: 2005

Oplevering: 2008


Resultaat Station Abcoude is een overzichtelijk en veilig station. Drie onderdelen met elk een specifieke functie kenmerken dit station. Het meest noordelijke deel is een ‘fietsplein’, waar reizigers dicht bij de ingang van het station hun fietsen kunnen stallen. Het meest zuidelijke deel is voornamelijk een ‘parkeerplein’ dat vanaf de toegangsweg naar het station gemakkelijk bereikbaar is. Het centrale plein, met de kenmerkende trappartij als onderdeel van de stations-ingang vormt de schakel tussen het ‘fietsplein’, het ‘parkeerplein’ en het station.


Restauratie Station DelftUitdaging De bouw van het stationsgebouw en rijksmonument in Delft wordt in 1885 voltooid naar een ontwerp in Neorenaissance stijl van C.B. Posthumus Meyjes (1859-1922), architect in dienst van de Hollandse IJzeren Spoorweg Maatschappij (H.S.M.). De architectonische uitstraling kenmerkt zich door de Hollandse Renaissance stijl. Deze komt duidelijk naar voren in het asymmetrische gevelbeeld, de monumentale entree met een torentje als ook in de afwissel-lende partijen baksteen met zandstenen speklijsten.

In opdracht van NS Poort heeft ARCADIS onderzoek verricht naar de bouwtechnische conditie van het gebouw. Daaruit bleek veel achterstallig onderhoud en schade aan het rijks-monument door in het verleden uitgevoerde onderhoudsbeurten. Het gevelbeeld van het stationsgebouw was somber, grauw en miste de oorspronkelijke architectonische uitstraling. De later uitgevoerde platvolle, brede en massief ogende cementvoeg is

in bouwtechnische en bouwfysische zin een bron van gevaar voor het rijksmonument.

Aanpak ARCADIS heeft het ontwerp, de volledige engineering en de directievoering verzorgd. De uitvoering betrof voorna-melijk het conserverende herstel van het gevelmetselwerk en de natuurstenen onderdelen, plaatselijk herstel van timmer-werk en houtrotschade en het vervangen van de zinken roeven daken. Terughoudend en duurzaam herstellen met behoud van zoveel mogelijk authentiek materiaal was de insteek van de exterieurrestauratie. Verder was het streven om het oorspron-kelijke frisse, zandstenen Neorenaissanceconcept zo goed mogelijk in de oude glorie terug te brengen.

Facts Ontwerp: 2004

Oplevering: 2009

Restauratiespecialist: Herman Maas, Jitse de Hoogh (ARCADIS)

Resultaat Na een intensieve restauratie van het exterieur is het stationsgebouw in april 2009 opnieuw opgeleverd. Het resultaat mag er zijn. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en de monumentenzorg van de Gemeente Delft spraken hun waardering uit over de kwaliteit van het geleverde restauratiewerk. Het stationsgebouw is gereed voor een bijzondere en duurzame herbestemming zodat dit spoorerfgoed voor de toekomst behouden kan blijven.


Restauratie Koninklijke wachtkamer Den Haag HSUitdaging Het interieur van de Haagse Koninklijke Wachtkamer is één van de best bewaarde voorbeelden van de 19e-eeuwse Neorenaissance architectuur in Nederland. In het ontwerp van dit Haagse Koninklijke Paviljoen combineert ontwerper D.A.N. Margadant de lange traditie van de iconografie rondom de vorstenhuizen met de 19e-eeuwse spoorwegiconografie. Het decoratieve ensemble van deze ‘vorstenspiegel’ is eveneens zeldzaam in Nederland. De slechte bouwkundige conditie en de monumentschade door de overschilderingen waren voor NS Poort en ProRail aanleiding om de Koninklijke Wachtkamer te restaureren.

Aanpak Met grote zorgvuldigheid zette ARCADIS vanaf 1999 dit restauratietraject voor de interieurs in. Dit begon met een voorbereidend onderzoek van het gehele Paviljoen. Als leidend principe voor de restauratie gold het behoud van historische materiële echtheid en het behoud van het artistieke niveau van dit decoratieve Neorenaissance ontwerp.

De bron van de opgetreden schade was het instabiele maar

vooral droge binnenklimaat. Met het oog op het toekomstige behoud van het monumentale interieur is er een klimaatinstal-latie gekomen en heeft ARCADIS de vereiste bijbehorende bouwfysische voorzieningen uitgevoerd. Het proces van restaureren en reconstrueren voltrok zich op basis van de uitkomsten van natuurwetenschappelijke analyse van de historische interieurafwerking.Uit de resultaten van het kleurhistorisch onderzoek en van het materiaal- en schildertechnisch onderzoek bleek dat de oorspronkelijke kleuruitmonstering opvallend levendiger, meer gedifferentieerd en frisser was dan de versomberde kleurstelling van de overschilderingen. Moderne alkydverf en imitatiebrons-verf konden de effecten van de oorspronkelijke olieverf en het bladgoud niet benaderen, laat staan evenaren. Het interieur is mede daarom teruggebracht in de oorspronkelijk staat met een streven het oude ambachtswerk en vakmanschap opnieuw na te leven.

Facts Ontwerp: 1999

Oplevering: 2010

Resultaat De invloed van de reconstructie en restauratie van de historische veelkleurigheid op de architectonische beleving van het Koninklijke Paviljoen is metamorfosisch. Het monumentale interieur heeft zijn oorspronkelijke eenheid, uniciteit en feestelijkheid terug. Zo blijft deze Koninklijke spoorerfenis levend en boeiend voor nu en voor de toekomst.

68 ARCADIS | Mobiliteit | Stations 69ARCADIS | Mobiliteit | Stations

Wat kunt u van ARCADIS verwachten?

Creatieve oplossingen die praktisch en uitvoerbaar zijn. Denken en doen. Door onze heldere visie op ontwikkelingen in de samenleving werken we samen met onze klanten aan de realiteit van vandaag om voorbereid te zijn op de toekomst. ARCADIS kijkt vooruit.

Integraal ontwerp De dienstverlening van ARCADIS omvat zowel advies als diensten in alle fasen en voor alle contractvormen. Of het nu gaat om een verkennende studie, een variantenstudie of het maken van een ontwerp op traditionele wijze (voorlopig ontwerp, definitief ontwerp, bestek) of als Design & Constructcontract (systems engineering / functioneel specificeren), u kunt ARCADIS inschakelen.

Projectmanagement De uitvoering van multidisciplinaire infrastructurele projecten vergt bijzondere aandacht en deskundigheid. Naast de veelzijdigheid van de betrokken (interne) disciplines is een goede overlegstructuur met diverse (externe) partijen gewenst. Bovendien spelen in een stationsgebied legio omgevingsfactoren een rol. Ook kunnen zich in nog te ontwikkelen gebieden veel raakvlakken met andere (bouw-) projecten voordoen. Met al deze zaken dient rekening te worden gehouden. Een goede afstemming met de betrokken partijen is essentieel voor een effectief en controleerbaar projectverloop. Een goed contact met alle stakeholders binnen het project is van cruciaal belang om op een zo economisch mogelijke manier tot afspraken te komen. Door de jarenlange ervaring op het gebied van projectmanagement kan ARCADIS meer dan alleen uw ontwerpvragen uit handen nemen.

Veilig Veiligheid staat van oorsprong hoog in het vaandel bij ARCADIS. Wij benaderen op een systematische manier de veiligheidsrisico’s. Onze medewerkers zijn gecertifi-ceerd en beschikken over de benodigde kennis en opleiding, zoals VOL VCA en veiligheid langs het spoor. Wij zorgen er voor dat veiligheid, gezondheid en milieu tot in alle onderdelen van de organisatie zijn gewaarborgd.Ook tijdens de bouw kan ARCADIS de bouwprocesleiding, directievoering, inspectie en toezicht (UAV) of toetsing en audits op basis van risicoanalyse (UAV-gc) verzorgen. Wij zien er tijdens de uitvoering op toe dat de bouwer zijn verplichtingen nakomt en dat het project en de realisatie hiervan voldoet aan de in het contract gestelde eisen en aan wet- en regelgeving.

70 ARCADIS | Mobiliteit | Stations

Duurzaamheid De naam ARCADIS is afgeleid van ‘Arcadia’, volgens de Griekse mythologie de prettigste plaats op aarde om te leven. De naam ARCADIS is gecombineerd met ons symbool: de salamander. De salamander, die zowel op het land als in het water leeft, symboliseert een schoon milieu; salamanders komen alleen daar voor waar het ecosysteem duurzaam in balans is. De Salamander vertegenwoordigt ons doel om systematisch met onze klanten samen te werken aan een beter milieu voor mensen om in te leven en te werken.

Samen met onze opdrachtgevers bepalen wij voor ieder stationsproject de ambitie en reikwijdte van de toepassing van duurzame technieken en maatregelen. Dit doen wij aan de hand van aspecten als energiezuinig en CO2-neutraal bouwen, duurzame materiaaltoepassingen, gezondheid en welzijn, mobiliteit, life cycle costs (LCC) en ambitieniveaus. Ambities

zijn niet rigide en kunnen door voortschrijdend inzicht tijdens het ontwerpproces aangepast worden.

Duurzaam in de praktijkStationslandgoed Driebergen-Zeist is een goed voorbeeld waar duurzaamheid leidend is in het ontwerp. Dit komt tot uiting in de materiaalkeuze maar ook in de relatie met de omliggende landgoederen. De stationskappen zijn bijvoorbeeld geïnspireerd op de historische stationskap. Het moderne dak is opgebouwd uit zonnepanelen, die het station voorzien van groene stroom. Daarnaast zijn we als ARCADIS ook betrokken bij een aantal restauratie- en/of renovatieopdrachten in de stationsomgeving. Voorbeelden hiervan zijn stationsgebouw Delft, station Den Haag Hollands Spoor en station Eindhoven. Hierdoor realiseren we een langere gebruiks- en levensduur voor deze gebouwen wat bijdraagt aan de duurzame leefomgeving.

Brochure ARCADIS Stations 2012

Documents

Transcript of Brochure ARCADIS Stations 2012