Breinpower najaar 2012
-
Upload
ggz-friesland -
Category
Documents
-
view
239 -
download
4
description
Transcript of Breinpower najaar 2012
Het verhaal van Linda:‘ Mijn leven was een achtbaan’
Henk:‘ De natuur geeft mij rust’
Heb jij een manische depressie? Doe de test!
jaargang 4 >> numm
er 2 >> najaar/winter 2012
Ontdek je eigen kracht!
Colofon Breinpower, jaargang 4, nummer 2, najaar/winter 2012
Redactieadres Afdeling Marketing en Communicatie GGZ Friesland, Postbus 932,
8901 BS Leeuwarden, telefoon 058-284 87 15, e-mail: [email protected]
Redactie Marco Boonstra, Jeanine Develing en Ester Mijnheer Hoofdredactie
Louwra Weisfelt Vormgeving Groot Haar + Orth, Leeuwarden Fotografie
Afdeling Marketing en Communicatie en Team Horsthuis Drukwerk Grafisch
Bedrijf Hellinga, Leeuwarden Oplage 3000 exemplaren
Het winkeltje van MindUp
Waar krijgt Henk Slump kracht en energie van?
Wat is een borderline persoonlijkheidsstoornis?
Zelftest: Heeft u een manische depressie?
Nieuws
En verderNieuws 3 Hoe komt een belevingsfilm tot stand? 18 Vraag het ons panel 20 Familieraad 22 Kinderpagina's 26
Inhoud
18
6‘Dat is nog maar het topje van de ijsberg’ hoor je journalisten vaak zeggen als problemen van een bedrijf aan het licht komen. Daarbij zijn ze vaak nieuwsgierig naar het grote brok ijs dat nog onder water verscholen ligt.
Voor veel Nederlanders blijven psychische problemen ongrijpbaar, net zoals het ijs onder water. Dit heeft ook te maken met het feit dat slechts een deel van de mensen met psychische problemen open durft te spreken over hun klachten. Dit is best vreemd. Zeker als je je bedenkt dat miljoenen mensen in ons land kampen met een depressie, een angst- of eetstoornis of met de gevolgen van schizo-frenie of een psychose.
Om op het topje van de ijsberg terecht te komen, is kracht nodig. Er is moed nodig om voor je
problemen uit te komen. En je moet stevig in je schoenen staan om anderen daarover in te lichten. Maar als je eenmaal op de top beland bent, zul je merken dat het je wat op kan leveren. Dit nummer van Breinpower heeft daarom als thema ‘ontdek je eigen kracht’. Soms kunnen krachtige verhalen van andere mensen je ontzettend inspireren en energie geven.
Je staat nooit alleenEen aantal bekende Nederlanders heeft de klimijzers al onder gebonden en de tocht naar de top van de ijsberg gemaakt. Mike Boddé, cabaretier, heeft zijn depressies geopenbaard en Leontien van Moorsel is heel eerlijk over de strijd die ze voerde met een eetstoornis. En wist je dat Ruud de Wild een trauma heeft opgelopen nadat hij getuige was van de moord op Pim Fortuin?
De citroen is een erg gezond stuk fruit, die kan helpen bij het reinigen van uw lichaam en een enorme enegieboost kan geven! Het regelmatig eten van citroenen brengt een hoop gezond-heidseffecten met zich mee. Het citroenzuur in de citroen zorgt ervoor dat de stofwisseling sterk verbeterd. Dit geeft het lichaam meer energie waardoor het afvalstoffen beter kan afvoeren. Echt krachtvoer dus! Dit komt omdat het zuurstofgehalte wordt verhoogd, waardoor de stofwisseling verbetert. Dit zorgt voor schonere darmen waarmee slechte bacteriën een kleinere kans hebben te overleven. Het verhogen van de stofwisseling heeft als
voordeel dat dit een positief effect heeft op het afvallen. Regelmatig een citroentje past dus prima in een dieet.
Het citroenzuur in de citroen kan een gunstig effect hebben wanneer u ziek bent. Pers het citroenzuur in een glas met warm water met honing en drink dit een paar keer per dag, tot de griepsymptomen verminderen. Citroensap heeft ook een gunstig effect wanneer u zich goed moet concentreren. Het drinken van citroensap zorgt ervoor dat de suikerspiegel gereguleerd wordt. Hierdoor kunnen we ons beter focussen op de werkzaamheden.
In deze Breinpower zijn minder bekende Nederlanders, namelijk patiënten van GGZ Friesland, heel open. Linda deelt bijvoorbeeld hoe zij door haar borderline persoonlijk-heidsstoornis in aan raking kwam met drugs, alcohol en foute mannen, maar uiteindelijk zich zelf terugvond. Henk vertelt over een bijzondere plek waar hij tot rust komt en de patiënten van MindUp test ten een zogenaamde surface tafel waarmee zij op eigen kracht hun werk en dagbesteding kunnen invullen.
Hopelijk inspireren deze verhalen u om ook uw pikhouweel en klimijzers te pakken en de top van de ijsberg te bereiken. De weg daarnaartoe is niet gemak-kelijk, maar uiteindelijk worden de meeste mensen sterker door zichzelf te leren kennen en open te kunnen zijn.
Louwra Weisfelt, hoofdredacteur
Waarom voelen veel mensen zich beter als ze chocolade eten? Een deel van dat geheim is de stof: “fenylethylamine”, die van nature in chocolade zit. Deze stimuleert de hersenen op een positieve wijze. Chocolade maakt dus gelukkig! Toch treedt er na afloop van het eten van chocola soms een schuldgevoel op bij mensen. Neem dan pure chocolade, het liefst 72% cacao. We worden er nóg gelukkiger van (zit het meeste fenylethylamine in) en bevat relatief weinig suiker (vergeleken met 52% of melkchocolade).
ColuMn
Wat een kracht!
maakt gelukkig
3
Haal kracht uit citroenen
158
4 55
ADriAAn JAnsen NiEUWE bEStUUrSvOOrZittEr
Op 1 oktober is Adriaan Jansen gestart als voorzitter van de Raad van Bestuur. Hij heeft het stokje overgenomen van Reinout van Schilfgaarde en Douwe Schuhmacher, die sinds het vertrek van Hans Kedzierski het interim bestuur vormden.
De 56-jarige Adriaan Jansen heeft zijn hele loopbaan gewerkt binnen de psychiatrie. Hij startte in de jaren zeventig als verpleeg kundige en is opgeleid tot klinisch psycholoog. In de jaren tachtig werd hij in Lunteren bij Herstellingsoord Mens en Samenleving
directeur-hoofd behandeling. Begin jaren negentig werkte hij als divisiedirecteur binnen TBS kliniek Veldzicht. Sinds 1997 is hij in verschillende managementfuncties werkzaam bij GGZ-NHN. De laatste acht jaar als bestuursvoorzitter. In 2011 heeft hij de mastertitel general management aan de Rijksuniversiteit Groningen verworven.
Adriaan Jansen wil de ingezette koers van GGZ Friesland verder uitbouwen, waarin een belangrijke rol is weggelegd voor het werken vanuit zorgprogramma's, het terugdringen van kliniek-opnames en het inzetten op vroegsignalering en e-health. Hij heeft er zin in: ‘De vraagstukken waar de organisatie voor staat, zijn uitdagend. Het is daarom belangrijk om in samen-werking met partners voort-durend gericht te zijn op hoe de organisatie de patiënt kwaliteit kan blijven bieden door een helder zorgaanbod te bieden.'
Wat verandert er voor u in 2013?
De overheid heeft in 2012 verschillende afspraken gemaakt met de brancheorganisaties voor geestelijke gezondheidszorginstellingen. Deze afspraken zorgen ervoor dat in 2013 een aantal dingen voor u als patiënt van GGZ Friesland verandert. De afspraken zijn vastgelegd in het Lenteakkoord, Bestuurlijk akkoord en het plan Welzijn Nieuwe Stijl. Dit zijn drie uitgebreide documenten.
BrochureOm u duidelijkheid te geven, hebben we in een brochure de hoofdlijnen voor u samengevat. Deze brochure ligt op de meeste locaties in de wachtkamers. Met de komst van het nieuwe kabinet kan er nog wat veranderen. Tijdens het drukken van deze brochure is bijvoorbeeld al duidelijk geworden dat de eigen bijdrage voor de GGZ wordt afgeschaft, in plaats van verlaagd. Deze maatregelen zijn dus onder voor behoud. Een pdf van de brochure is te vinden op de website van GGZ Friesland: www.ggzfriesland.nl.
nieuwsbriefWilt u op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen? Meld u dan aan voor een digitale nieuwsbrief, waarin u het laatste nieuws vindt. Ook het aanmelden voor de nieuwsbrief kan via een link op de website.
Vragen? Heeft u vragen over de wijzigingen in 2013? U kunt ze stellen door een mail te sturen naar [email protected]
De meeste mensen liepen eerst wat onwennig op de computer af, maar al snel ontdekten ze de mogelijkheden. Het tafelblad van deze "computer-tafel" is een beeldscherm met touchscreen, waar een persoonlijk begeleider samen met een patiënt nieuwe mogelijkheden en doelen in het proces van rehabilitatie kan bespreken. Op de computer worden alle mogelijkheden op het gebied van wonen, werk en dagbesteding met foto's, video's en graphics in beeld gebracht.
Zelf aan het roerEén van de bezoekers vertelt enthousiast: ‘Moet je kijken, ik heb een agenda gemaakt! Helemaal zelf gemaakt. Die neem ik volgende week mee naar mijn trajectbegeleider. Dan zal ik haar vertellen wat ik wil doen bij MindUp. Ik wil namelijk veel meer doen dan dat ik nu doe. En ook verschillende dingen, want daar leer ik van. Op maandag ga ik
tijdens de Landelijke Dag Psychische Gezondheid op
woensdag 10 oktober was het zo ver: MindUp lanceerde
de zogenoemde Surface-tafel. in restaurant De tille
op het terrein Groot Lankum in Franeker kwamen 's
middags patiënten en medewerkers van MindUp langs
om deze bijzondere computer uit te proberen.
Nieuws
naar de productieafdeling. Op dinsdag naar de fietsenwerkplaats. En op donderdag wil ik voortaan heel graag in de tuin werken. Vrijdags ga ik dan weer naar de productieafdeling, want dat vind ik gewoon heel leuk. Nu kan ik zelf aangeven wat ik wil en dat vind ik geweldig. Ik bepaal het zelf. En wat ook heel leuk is: op die tafel kun je aan je moeder met foto's laten zien waar je werkt.'
Ook de medewerkers van MindUp zijn enthousiast. Dankzij de Surface-tafel kunnen ze samen met patiënten bekijken welke mogelijkheden voor dagbesteding aansluiten bij de doelstellingen uit het begeleidingsplan. Teammanager Michel Dijkman: ‘Ik kan nu op een heel andere manier met patiënten kijken naar de mogelijkheden. Ik hoef geen
uitleg meer te geven, maar we kijken samen naar het aanbod en wat er in de agenda ingepland kan worden. Het maakt patiënten zelfstandiger en zorgt ervoor dat ze bewust keuzes kunnen maken.' Middels een mooie agenda kan de patiënt een weekprogramma invullen. Hiermee wordt het zowel voor de patiënt als de persoonlijk begeleider inzichtelijk aan welke doelen wordt gewerkt en wat de vorderingen zijn. In de toekomst zullen meer programma's worden ontwikkeld, zodat de patiënt ook zonder begeleider zelfstandig interactief aan de slag kan.
nieuwe naamWe zijn nog op zoek naar een nieuwe, aansprekende naam voor de Surface-tafel. Ideeën zijn welkom via [email protected]
Lancering Surface-tafel:
‘Nu kan ik zelf aangeven wat
ik wil en dat is geweldig!'
6 7Second Chance is onderdeel van MindUp dagbesteding. Het is een tweedehands kleding winkel aan de Burgemeester J. Dijkstra- weg in Franeker. Michelle werkt ander half ja ar bij Second Chance en dat vijf dagdelen per week. De winkel is van maandag middag tot en met vrijdagochtend geopend. Ze heeft het ontzettend naar haar zin. Michelle: ‘Het wordt steeds drukker in de winkel en daardoor stijgt langzamerhand de omzet. Dat is mooi om te zien.’ Michelle verkoopt producten voor schappelijke prijzen: van €0,50 voor nette slippers tot €3,50 voor een warme winterjas. ‘Een moeder en dochter uit Franeker komen iedere donderdag samen kijken of er nieuwe kleding is binnengekomen. De ene keer kopen ze iets en de andere keer niet. Dat maakt mij niets uit, ik vind mijn werk het leukst als er
mensen in de winkel zijn die ik mag helpen en zich welkom voelen’, zegt Michelle.
Iedereen is welkom om schone en nette kleding in te leveren bij de kledingwinkel. 'We zijn kritisch en de kleding wordt zorg vuldig bekeken en eventueel hersteld of alsnog gereinigd. Wanneer het niet geschikt is, wordt het naar een project in Roemenië verstuurd. Op deze manier wordt er hoe dan ook iets goeds met de kleding gedaan.’
Het beste uit een werkdag halen Michelle ziet Second Chance voor een deel als haar eigen winkeltje. Ze is onder andere verantwoordelijk voor de kassa, het schoonmaken, inrichten, spiegelen van de winkel en is gastvrouw én verkoopster. Haar werk in de winkel is een goed
TWEEDEHANDS KLEDINGWINKEL SECOND CHANCE IN FRANEKER
Direct bij de eerste stap in de tweedehands kledingwinkel Second Chance
in Franeker word je al vrolijk begroet door medewerker Michelle, een
patiënt van MindUp. Ze biedt een heerlijk kopje koffie aan en je kunt in alle
rust rond kijken tussen alle mooie kleding, tassen, schoenen en accessoires
die Michelle pas geordend heeft.
voorbeeld van rehabilitatie: een vorm van begeleiding die gericht is op herstel en re-integratie. Dat geldt ook andersom, de maatschappij uitnodigen op het terrein van GGZ Friesland. Op het terrein van Groot Lankum in Franeker wonen tijdelijk ongeveer 225 patiënten. Doordat gasten en bezoekers van de winkel op het terrein komen, worden patiënten niet van de buitenwereld afgesloten. Iedereen is welkom.
WerkplezierDe tweedehands kledingwinkel is niet het enige wat MindUp biedt op het gebied van dagbesteding in het kader van rehabilitatie. In Franeker is net als op andere locaties in de provincie een productieafdeling die onder andere
oordopjes en garen in doosjes inpakt en de verpakkingen labelt voor Albert Heijn, Hema en Kruidvat. Er staan kassen op het terrein waar patiënten met begeleiding bloemen, planten en groenten kweken. Veel van bovenstaande producten worden verkocht in het winkeltje De Túnskuorre. Daarnaast wordt een deel van de planten geleverd aan verschillende tuincentra in de omgeving, bloemist en de gemeente Franekeradeel.
Doordat er bij MindUp in Franeker veel verschillende mogelijkheden zijn voor dag besteding, kunnen patiënten switchen van project als zij dat willen. Dankzij de surface-tafel (zie het bericht op de nieuws-pagina’s) krijgen zij een goed beeld van de mogelijkheden die passen bij hun doelen.
De Túnskuorre: ' Wij verkopen aardappelen, veel verse groenten en home accessoires'
De kassen: ' Je gooit iets in de grond en er groeit iets prachtigs uit'
Productieafdeling heeft in 2011 3000 kerst pakketten ingepakt voor GGZ Friesland. Ook dit jaar verzorgen patiënten de kerstpakketten
Houtafdeling: ' Wij maken houten tuinsets, plantenbakken, vogelhuisjes, etc. Ook hebben we haardhout.'
'Wilt u een kopje koffie mevrouw?'
Van harte welkom!Benieuwd naar de mooie tweedehands kleding en accessoires bij Second Chance? Of interesse in verse groenten of houten tuinproducten zoals vogelhuisjes bij De Túnskuorre? Genoeg redenen om eens een kijkje te nemen bij de activiteiten van MindUp in Franeker. U bent van harte welkom op locatie Burgemeester J. Dijkstraweg 6 in Franeker.
Zijn gekrulde baard wappert in de
wind, terwijl hij op zijn klompen met
daarin grijze sokken door het grasland
nabij Lytsewierrum ploetert. Zijn Friese
stabij Minne rent enthousiast om
hem heen. Het heeft fiks geregend,
maar dat houdt de stoere Friese Henk
Slump (44) niet tegen: ‘De natuur geeft
me veel rust. ik voel me goed in de
buitenlucht!’
8
Onontdekte natuur bij Lytsewierrum
8 9
Henk en zijn hond zijn regelmatig te vinden in een natuurgebied even ten noorden van Scharnegoutum. De belangrijkste reden daarvoor is dat zijn paard, een Tinker, in het gebied staat. Daarnaast werkt Henk maandag, dinsdag en donderdag op Zorgboerderij ‘Zo gek nog niet’. Deze boerderij staat in Lytsewierrum, een kleine kilometer boven Scharnegoutum. De eigenaren van de zorgboerderij hebben afspraken gemaakt om het maaien van het natuurgebied op zich te nemen. Hierin speelt Henk een rol.
Henk Slump: ‘Graag zou ik hier met een karper tentje zitten’
1110
Karpers en paardenMet zijn oude Mercedes rijdt hij voor zichtig tot het hek dat het natuur-gebied afsluit. Zijn hond Minne staat achter hem op de achterbank en kijkt tussen de voorstoelen door. Hij stapt uit en doet het hek open. Een paar honderd meter verder parkeert hij aan het eind van de geasfalteerde weg. De twee kompanen stappen uit en betreden het modderige pad richting de paarden en het natuurgebied. Aan de linkerkant van het pad rijdt regelmatig de trein richting Sneek langs, aan de rechter kant loopt een slootje. ‘Het riet is net met een boot uitgeschept. Vroeger moesten we dat met de hand doen. Dan waren we een stuk langer bezig dan nu’, legt Henk uit.
Plots valt zijn oog op beweging in het riet. Hij aarzelt geen moment en beent eropaf. Twee grote karpers zijn mee geschept en happen naar adem. Henk gooit ze terug het water in.
Vlak daarna kruipt Henk met zijn hond onder schrikdraad door. ‘Er staat even geen stroom meer op hoor, de generator is leeg’, meldt hij. Met trots aait hij daarna
over de neus van zijn Tinker. ‘Je ziet dat hier ook nog twee andere paarden staan. Die ene is een Haflinger. Dat is het favoriete paard van de boer. Het derde paard is onze jongste aanwinst. Hij is nog maar twee jaar oud.’
Verder de natuur inDoor het drassige grasland gaan Henk en Minne na de korte stop bij de paarden verder. Ondertussen vertelt hij: ‘Ik houd niet alleen van de natuur, maar ook van varen. Mijn vader was schipper, dus dat zit me in het bloed. In mijn leven ben ik dan ook veel op en bij het water te vinden geweest. Ik heb als maat op de Dwaelster gewerkt. Dat is de boot van de vrienden van de ggz. Ook vaar ik vaak mee tijdens de visserijdagen in Workum.’
Maar ook op het droge is Henk een vissenman. Hij heeft zich de techniek van vis roken eigen gemaakt. Hij kan palingroken, maar geeft aan dat deze vis nu beschermd is en dat hij daarom is overgestapt op andere vissoorten: ‘Ik gebruik tijdens het roken niet alleen eikensnippers. Deze houtsoorten geven de vis een rokerige smaak.
Door perenhout toe te voegen gaat het scherpe ervan af.’
Kort na deze opmerking passeren Henk en zijn hond Minne een binnenwatertje vol met meeuwen. ‘Hier is het mooi vissen’, merkt Henk op. ‘Hier zou ik wel met een karpertentje willen zitten. Ook wel ’s nachts als het mooi weer is. De wandel- tred gaat daarna omhoog. Langs grote hagen riet komt het beginpunt van de route bijna weer in zicht. ‘Hier moet ik Minne altijd wat beter in de gaten houden. Anders zit hij zo achter een haas aan.’
De auto staat er nog. Met modderige poten springt Minne op zijn plek op de achterbank. Ook Henk neemt plaats: ‘We hebben het vandaag wel getroffen met het weer’, vat hij de wandeling samen. ‘Binnenkort kom ik hier misschien ineens een stuk minder. De zorgboerderij gaat namelijk verhuizen en de paarden verhuizen mee. Het is een mooie, ruimere locatie, dus ik snap het wel. En ik ga mee. De eigenaren van de boerderij zijn voor mij als maatjes. Ik vind het belangrijk dat we zo op één lijn kunnen praten.’
Roerig verledenHenk heeft in zijn leven een aantal tegenslagen gekend. In de jaren negentig bezat hij een boerderij en had hij een relatie. ‘Dat ben ik kwijtgeraakt’, legt hij uit. ‘Het begon met wetgeving over de opslag van mest. Ik moest daarvoor een tank aanleggen van 30.000 euro, maar dat geld bezat ik niet. Omdat ik daardoor niet aan de wet kon voldoen, moest ik mijn boerderij verkopen.’ Zijn relatie eindigde even daarna. Een moeilijke fase.
In 2002 belandde hij, toen naar eigen zeggen niks hem meer interesseerde, bij GGZ Friesland. Hij had in de periode daarvoor geen dak meer boven zijn hoofd. De diagnose luidde ADHD. Na een korte periode in de kliniek, kwam hij terecht in een woonvorm in Sneek. Sinds kort woont hij zelfstandig met begeleiding op afstand.
' De eigenaren van de boerderij zijn voor mij als maatjes. Ik vind het belangrijk dat we zo op één lijn kunnen praten.’
Naam:Henk Slump
Leeftijd: 44 jaar
Voelt zich goed bij: Het natuur- en boerderijlevenHet schippersbestaanZijn hond MinneEerlijke mensen die recht door de raap zijn.
Activiteiten:Zorgboerderij ‘zo gek nog niet’ in LytsewierrumManege in AkkrumManege in MarumFrankrijk
12 13
Wat is een borderline persoonlijkheidsstoornis?We hebben allemaal bepaalde karaktereigenschappen die ons
onderscheiden van anderen. Iemand met persoonlijkheids-
problematiek heeft eigenschappen waar de persoon zelf en zijn
omgeving last van hebben. Een borderline persoonlijkheidsstoornis
valt onder deze problematiek. Er bestaan volgens psychotherapeut
Marleen Wildschut nogal wat misverstanden over deze stoornis.
‘Mensen met een borderline persoonlijkheidsstoornis kunnen
niet goed met hun emoties omgaan. Dat zorgt vaak voor forse
problematiek en hun gedrag heeft niks met aandacht trekken te
maken, zoals sommige mensen denken.’
Mensen met een borderline persoon-lijkheidsstoornis hebben vaak niet geleerd om op een goede manier met hun emoties om te gaan. Daardoor worden ze soms door emoties overspoeld. ‘Ze vallen als het ware samen met hun emoties’, zegt psycho-therapeut en programmaspecialist Marleen Wildschut. ‘Ze zijn bijvoor-beeld niet alleen boos op iemand, maar alles aan die persoon is dan slecht. Ze reageren vaak heel heftig op emoties.’ Dat zorgt voor een interne spanning en onrust, die allesoverheersend kan zijn. Om hun gedachten af te leiden
van deze gevoelens, storten mensen met deze stoornis zich vaak op drugs, alcohol of ander zelfbeschadigend gedrag. Marleen: ‘Dat is hun manier om met de gevoelens om te gaan. Het leidt de gedachten af van wat er van binnen gebeurt.’
VastlopenDe stoornis wordt meestal gediagnos-ticeerd als mensen in de twintig zijn, maar patiënten hebben vaak al een verleden in de jeugdpsychiatrie. ‘Ze lopen een groot deel van hun leven al tegen dingen aan. Het is dan ook
een stoornis die op alle leefgebieden zichtbaar is. Relaties zijn vaak explosief en kortdurend, mensen kunnen werkdruk of stress op school niet aan en door teleurstellingen in vriend-schappen vanwege onbegrip gaan deze relaties vaak stuk. Dat zorgt voor eenzaamheid en depressies. Het is daardoor een stoornis die het leven flink kan verstoren.’ Soms is een trauma in de jeugd oorzaak van het niet goed om kunnen gaan met emoties, maar ook
Linda: ‘ Mijn leven was een achtbaan’
14 15
Heeft u een MAnisCHe Depressie
Doe de test! >>
Het leven van de 27-jarige Linda* liep al jaren niet zoals ze het graag wilde. Foute mannen, drugs en alcohol zorgden ervoor
dat ze keer op keer vastliep. Ze ontwikkelde een sociale angststoornis en tijdens de behandeling werd duidelijk dat er
meer speelde. Linda bleek een borderline persoonlijkheidsstoornis te hebben. Na een periode van ambulante behandeling,
werd duidelijk dat een intensievere behandeling nodig was. Bijna een jaar geleden meldde ze zich bij de Kliniek
Persoonlijkheidsproblematiek in het Jelgerhuis.
‘Mijn leven was een achtbaan.’ Zo omschrijft Linda haar leven van voor de opname in de kliniek. ‘Het zat vol pieken en dalen.
Nu weet ik dat ik door de borderline op zoek was naar spanning die de aandacht afleidde van de spanning die ik in mijn
lichaam voelde. Ik kon de focus niet op mezelf en mijn eigen emoties richten, dus stortte ik me op zaken die afleidden. Ik wist
wel dat drank en drugs me niet hielpen, maar ik wist niet hoe ik het anders kon doen. Een ex-vriendje vond dat ik aan mezelf
moest gaan werken. En uiteindelijk was dat het zetje dat ik nodig had.
Toen ik hier binnenkwam, wilde ik me het liefst weer omdraaien. Ik vond het zo confronterend, dat ik in de dagen na
aankomst het liefst in bed wilde blijven liggen. De eerste weken in de groep keek ik de kat uit de boom. Maar na ongeveer
zes weken begon ik me in de groep beter te voelen en bracht ik meer inbreng. Langzaamaan leerde ik veel over mezelf en
ontdekte ik hoe het kwam dat ik steeds vastliep in mijn leven. Ik kwam erachter dat ik veel spanning had, doordat ik niet op
een gezonde manier met emoties omging. Ik leerde mijn grenzen aangeven en dingen uitspreken, zodat ze niet langer voor
een oplopende spanning zorgen.
Natuurlijk, het blijft een lastig punt. Helaas kan ik mijn verleden niet wegpoetsen en de traumatische ervaringen in mijn
leven niet vergeten. Het blijft een gevecht, maar ik leer mezelf steeds beter kennen en met de valkuilen omgaan. Het
begint echt rustiger te worden in mijn hoofd. De verwachting is dat ik eind oktober, begin november kan stoppen met de
behandeling op de kliniek. Ik ben het team heel dankbaar. De medewerkers hebben me er doorheen geholpen en me laten
inzien dat ik zaken écht kon veranderen. Ik ben er straks wel klaar voor om mijn leven buiten de kliniek weer op te pakken.’
*Deze naam is om privacyredenen verzonnen
Het verhaal van Linda
‘Ik heb mezelf leren kennen’
het verkeerd aanleren om met emoties om te gaan kan hier de oorzaak van zijn. Bovendien hebben ouders meer moeite om kinderen met een hevig temperament aan te leren hoe ze met emoties om moeten gaan. Mensen met een borderline persoonlijkheidsstoornis hebben geleerd dat emoties hebben of tonen niet goed is. Marleen noemt twee voorbeelden hiervan. Een kind heeft zijn knie geschaafd tijdens het spelen en komt huilend thuis. Moeder reageert huilend op het kind en is helemaal overstuur, omdat het kind overstuur is. Het kind krijgt het gevoel dat het niet meer goed komt met hem. Het
tweede voorbeeld: het kind komt met de geschaafde knie thuis en moeder reageert dat hij zich niet zo moet aanstellen en niet huilend thuis mag komen. In beide gevallen leert de reactie van moeder het kind dat emoties iets slechts zijn en je ze beter niet kan laten zien of zelfs voelen. Dit gebeurt natuurlijk niet naar aanleiding van één situatie, maar als een kind consequent een lastige reactie op zijn of haar emoties krijgt, dan ontstaan emotieregulatieproblemen.
De juiste hulpWat de oorzaak ook is: een borderline persoonlijkheidsstoornis komt in vele
vormen voor. Sommige mensen leren dankzij af en toe een gesprek met een psycholoog hoe ze met hun emoties kunnen omgaan. Voor andere mensen geldt dat de problematiek zo ernstig is en hun leven zo ontregeld is, dat opname in een kliniek of dagbehandeling (meerdere dagen per week behandeling) nodig is. Marleen: ‘Dankzij de behandelingen leren mensen stil te staan bij hun innerlijke onrust en ze leren zich beter te verplaatsen in zichzelf en in anderen. Ook leren ze op een gezonde manier met hun emoties omgaan.’
Marleen Wildschut
16 17Bij een manische depressie hebben beide fasen invloed op het dagelijks leven. Tijdens de sombere fase voelt iemand zich neerslachtig en tot weinig in staat. Het onderhouden van sociale contacten en werk of het huishuiden kosten moeite. Bij een manie is iemand juist heel erg uitgelaten. Hij of zij slaapt daardoor minder, praat meer dan normaal en onderneemt van alles. Vaak is de concentratie een stuk verminderd en wordt iemand erg impulsief.
In Nederland lijdt naar schatting twee procent van de bevolking aan een manisch-depressieve stoornis. Vertaald naar de provincie Fryslân zou het dan gaan om 12.000 patiënten. Helaas krijgt mogelijk slechts een minderheid van deze groep een adequate behandeling doordat de stoornis onvoldoende wordt herkend. Dit komt onder andere doordat mensen in een manie
zich vaak heerlijk voelen en in die fase dus niet terugvallen op hulp. Alleen tijdens de sombere periode komen ze bij hulpverleners terecht en krijgen daar dan, onterecht, de diagnose depressie. Dat brengt risico’s met zich mee, omdat medicijnen tegen een depressie de manieën kunnen verergeren.
GGZ Friesland vindt het belangrijk dat de herkenning van de manische depressie verbeterd. Ze is daarom een campagne gestart om huisartsen en psychologen te wijzen op het bestaan van de manische depressie. Ook heeft ze een app, ManieCheck, waarmee alle Nederlanders kunnen nagaan of bij hen sprake is van deze stoornis. De vragenlijst van deze app vindt u hieronder. Test nu uzelf, zodat u weet of bij u sprake kan zijn van een manische depressie.
Is er in uw leven ooit een periode geweest waarin u niet uzelf was, en... ja nee
... u uzelf zo goed, of zo hyperactief voelde dat andere mensen vonden dat u
niet uzelf was waardoor u in de problemen kwam?
... u zo prikkelbaar was dat u tegen andere mensen schreeuwde of een gevecht
of een ruzie begon?
... u veel meer zelfvertrouwen had dan normaal?
... u veel minder sliep dan gebruikelijk, zonder dat u daar last van had?
... u veel spraakzamer was of veel sneller sprak dan gebruikelijk?
... gedachten door uw hoofd jaagden of u uw gedachten niet kon remmen?
... u zo makkelijk afgeleid werd door uw omgeving dat u moeite had om u goed
te concentreren of uw gedachten er bij te houden?
... u veel meer energie had dan normaal?
... u veel actiever was en veel meer dingen deed dan normaal?
... u veel meer sociale contacten had of vaker de deur uitging dan normaal,
en bijvoorbeeld midden in de nacht vrienden opbelde?
... u veel meer interesse had in seks dan normaal?
... u dingen deed die ongebruikelijk waren voor u, of waarvan andere mensen
zouden kunnen denken dat het overdreven, onverstandig of riskant was?
... u veel geld uitgaf waardoor u of uw familie in de problemen kwam?
Als u op meerdere vragen JA hebt geantwoord, wilt u dan deze vraag beantwoorden:
Vonden een aantal van de bovengenoemde gedragingen ooit in dezelfde periode plaats?
Hoeveel problemen leverden deze gedragingen u op, zoals niet meer kunnen werken,
problemen met uw familie, geld of justitie, betrokken raken bij ruzies of vechtpartijen?
Svp, slechts één antwoord uitkiezen.
geen problemen enige problemen aanzienlijke problemen ernstige problemen
Meer informatie?GGZ Friesland is gespecialiseerd in de diagnostiek en behandeling van de manisch-depressieve stoornis. Mocht u hierover meer willen weten, kijk dan op www.ggzfriesland.nl/manischdepressief. Daar vindt u een filmpje, een zelftest en informatie. Download ook de gratis ‘ManieCheck’ app voor iPhone en Android.
EEN MANiSCHE DEPrESSiE iS vAAk MOEiLijk tE
HErkENNEN. Dit kOMt vOOrAL DOOrDAt DE StOOrNiS
ZiCH kENMErkt DOOr vErSCHiLLENDE FASEN. DE
StEMMiNG WiSSELt StErk tUSSEN tWEE ExtrEMEN. DE
SOMbErE PEriODE WOrDt EEN DEPrESSiE GENOEMD,
DE PEriODE DAt EEN PErSOON HEEL UitGELAtEN OF
PrikkELbAAr iS, HEEt EEN MANiE OF EEN HyPOMANiE.
A
B
C
UitsLAgDe vragenlijst biedt een indicatie, maar nog niet direct een diagnose. Als u minimaal zeven keer ‘ja’ hebt geantwoord bij onderdeel A, met ‘ja’ hebt geantwoord bij onderdeel B en heeft aangegeven dat minstens sprake was van aanzienlijke problemen bij onderdeel C, dan kan het zijn dat u manisch-depressief bent. Het kan in dat geval geen kwaad om dit verder te onderzoeken. Door uw huisarts kunt u doorverwezen worden naar GGZ Friesland.
Na eerste gesprekken wordt al snel duidelijk dat de belevings film van de FPA een andere wordt dan de bestaande films. Het gaat hier niet om een specifieke stoornis, maar om een verplichte behandeling die is opgelegd door de rechter. Douwina Zwart en Domy van der Werf, directie Forensische
Psychiatrie, geven aan dat vooral belangrijk is dat de film een goed beeld geeft van de behandeling die de FPA biedt en van de locatie. De patiënten komen uit het hele land en de film moet duidelijk maken waar ze straks na detentie terecht komen voor verdere behandeling.
De juiste acteursIn mei starten de voorgesprekken tussen Ineke Postma, programmaspecialist van de FPA, en medewerkers van de afdeling Communicatie. Op basis van deze gesprekken wordt het script gemaakt. Communicatiemedewerker Sjoerd van Dekken heeft een studie gedaan op het gebied van multimedia en is gespecialiseerd in video. Hij is betrokken bij het script en zal zowel het filmen als de montage op zich nemen. Grote vraag is: wie kan de hoofdrol spelen in de belevingsfilm? En wie kan namens de FPA de rol van behandelaar spelen? Ineke Postma geeft aan dat ze de rol van behandelaar op zich wil nemen. Maar het invullen van de hoofdpersoon is
lastiger. Sjoerd: ‘Belangrijk is dat we een karakter vinden dat enigszins aansluit bij de patiënten op de FPA, zonder in stereotypen te vervallen. Uiteindelijk vinden we dit karakter in de persoon Richard Schaap.’
De draaidagOp 5 juli is het zover. Medewerkers en patiënten zijn ingelicht dat een filmploeg langskomt om te filmen en sociotherapeut Lina Haisma zal de filmcrew begeleiden. Elke scène wordt meerdere keren gefilmd vanuit verschillende hoeken. Dat zorgt ervoor dat voor een film van ongeveer twee minuten een hele dag filmen nodig is. De scènes die in de gemeenschappelijke
ruimte spelen, worden door enkele patiënten vanaf de zijlijn gadegeslagen. Ze vinden het wel leuk, die roering op de afdeling. Ook hebben ze wel wat tips voor de hoofdrolspeler. Zo moet er volgens hen absoluut een scène inkomen dat de hoofdpersoon met een sigaret buiten zit. Want, zo zeggen ze, ‘hier rookt iedereen’. Sjoerd kan zich daar wel in vinden en dus is de rookscène een feit.
Eind van de middag zijn de laatste shots. Deze worden gefilmd op trainingshuis De Griend. Intussen begint het zo hard te regenen, dat de geplande buitenscènes niet meer door kunnen gaan. En dan is het snel terug naar de Hege Wier in Leeuwarden om de voice over in te spreken.
De montageNa de draaidag is het tijd voor de montage. Ook dit vergt veel tijd, omdat in maximaal twee minuten het hele verhaal moet worden geteld. De voice over en de muziek worden bij de beelden geplaatst. Timing is daarbij erg belangrijk en om film optimaal af te ronden, komt het uiteindelijk aan op de details.
Nieuwsgierig geworden? Kijk op www.ggzfriesland.nl voor deze en andere
belevingsfilms.
Sjoerd van Dekken met de camera
Script belevingSfilm fpA
Arnold heeft een moeilijke
jeugd had. vanaf de puber
teit
verviel hij steeds weer in
licht delict gedrag. naarm
ate
hij ouder werd, ging dit s
teeds vaker fout. na een
gevangenisstraf die Arnold
uitzat voor een zwaarder
delict is hij via een besc
hikking door de rechter in
de
fpA geplaatst. Dit om volg
end delict gedrag te voork
omen
en om Arnold te helpen met
zijn psychische stoornis.
Wachtkamer FPA
in de wachtkamer van de fp
A zit een man op de bank.
De man leunt met zijn elle
bogen op de knieën en
staart voor zich uit. De m
an is rond de 40, ziet er
onverschillig uit. Hij he
eft een ietwat stoer uiter
lijk
en heeft zich niet geschor
en.
Voiceover Anton
De forensisch psychiatrisc
he Afdeling.
Wat moest ik daar? Dat dac
ht ik toen. ik wou
mijn eigen gang weer gaan
en begreep niet waarom ik
daarheen moest. Wat konden
zij nou voor me doen? ik
was
toch niet gek? Wat had pra
ten met een psycholoog voo
r zin?
na de vO komt ineke binnen
en schudt Arnold de hand.
..
Om patiënten te laten ervaren wat een stoornis inhoudt of hoe een behandeling eruit ziet, staan op de website van GGZ Friesland belevingsfilms. Een kort filmpje zegt immers meer dan duizend woorden. De afgelopen maanden zijn verschillende films gemaakt als onderdeel van de collectie belevingsfilms. Onder andere een film over ADHD, manische depressie en hypochondrie. Daarnaast is er gefilmd op de Forensisch Psychiatrische Afdeling. We nemen een kijkje op de set van de FPA.
THE MAKING OFFBelevingsfil
m op de FPA18 19
20Dag Harold,
Ik word gek van mijn
gepieker. Dag en nacht ben
ik aan het malen. Kunt u mij
vertellen hoe ik daarmee kan
stoppen?
Groet, Chantal
Hoi Gea,
Ik ben 23 jaar heb een nogal vervelend probleem. Als ik gemasturbeerd heb, krijg ik vaak een tijdje erna een soort kramp in mijn ballen. Dit kan nog best lang aanhouden. Soms heb ik er de hele dag nog wel last van. Het is geen heftige steek/pijn, maar meer een soort vage kramp, wel vervelend. Wat zou het kunnen zijn? Moet ik ermee naar de huisarts? Dan moet ik hem ook vertellen dat ik het krijg als ik gemasturbeerd heb.
Durk
Beste durk,
Pijn in de ballen na
masturbatie is een veel
voorkomend probleem onder
mannen en kan verschillende
oorzaken hebben. Meestal is
er sprake van verkramping
van de spieren. tijdens
seksuele opwinding spannen
de spieren in de ballen
zelf aan, maar ook in de
bekkenbodem. dat is een
natuurlijk verschijnsel.
deze spieren kunnen net
als iedere andere spier
overbelast raken en/of
verkrampen en komt bij
mannen meestal tot uiting
door pijn in de ballen.
Het is bekend dat mannen
die – bijvoorbeeld door hun
beroep – noodzakelijkerwijs
langere tijd niet naar
het toilet kunnen gaan,
over het algemeen een meer
gespannen bekkenbodem
hebben en hierdoor een
groter risico lopen op
verkramping en pijnklachten
na masturbatie. ook mannen
die veelvuldig masturberen
en/of een negatieve
seksuele ervaring hebben
gehad lopen een groter
risico op pijnklachten
door overbelasting of
onbewuste verkramping van
de bekkenbodemspieren door
een gespannen gevoel bij
seksuele activiteit.
Je zou eens kunnen kijken wat
het effect is als je een paar
dagen niet masturbeert. in
sommige gevallen kan rust de
oplossing zijn om de spieren
en weefsels weer te doen
herstellen. Misschien heb je
dit ook al geprobeerd. als
je je zorgen blijft maken
en/of bang bent dat er
mogelijk sprake is van iets
afwijkends, dan is de enige
oplossing een lichamelijk
onderzoek door een arts.
dat kan een GGZ-arts zijn
van de poli seksuologie,
maar ook de huisarts.
Beiden kunnen je eventueel
doorverwijzen naar een
bekkenbodemfysiotherapeut
die je kan helpen de
spierspanning te verminderen.
Laat je gezondheid voorgaan
op eventuele schaamte voor
de huisarts. Je bent echt
geen uitzondering.
Gea Bijzitter
Hallo Chantal,
Goed dat je mailt want piekeren
kan behoorlijk vervelend zijn.
Zeker als je niet kan stoppen.
Piekeren wordt vaak als negatief
ervaren, maar het heeft ook een
functie. Problemen worden van
meerdere kanten belicht waardoor
een oplossing tevoorschijn
kan komen of verwerking tot
stand komt. er is dus niet
onmiddellijk een reden tot zorg.
Blijf je echter voortdurend
vastzitten in herhalende
gedachten en leidt dit tot
problemen in het dagelijks
functioneren zoals slecht
slapen, concentratieproblemen
of vergeetachtigheid, dan is
het goed om met piekeroefeningen
aan de slag te gaan. dit zijn
eenvoudige maar effectieve
oefeningen die je gemakkelijk
zelf thuis kunt doen. doel
van een piekeropdracht is om
je gedachten uit de cirkel te
krijgen zodat je creatieve
oplossingen kunt bedenken.
Bij de piekersessie is het
belangrijk om op een vast
tijdstip dertig minuten
actief en bewust te piekeren.
Gedurende de dag kun je proberen
je piekergedachten uit te
stellen tot de piekersessie. de
piekersessie doe je op een vaste
plek waar je rustig kunt zitten.
Zorg dat je pen en papier in de
aanslag hebt. verdeel het papier
in drie kolommen. tijdens de
piekersessie schrijf je alle
piekergedachten op in de eerste
kolom. ook als de gedachten zich
herhalen: opschrijven!
Geef in de tweede kolom aan in
welke mate de gedachte of het
probleem op te lossen is: niet
oplosbaar of oplosbaar maar met
planmatige aanpak.
de derde kolom laat je leeg als
het probleem niet oplosbaar is
of je maakt een opzet voor een
planmatige aanpak. dat hoef
je natuurlijk niet alleen te
doen maar kunt daarbij hulp van
anderen vragen.
na de piekersessie is het
belangrijk om iets te doen wat
jou ontspanning geeft, want
dat heb je dan wel verdiend.
Je zult merken dat je na een
aantal piekersessies minder gaat
piekeren en dat je creativiteit
weer terugkomt.
Beste Chantal, stoppen met
tobben!
Harold Wenning
In deze rubriek geven sociaal psychiatrisch verpleegkundige (SPV) Harold Wenning en seksuoloog/ SPV Gea Bijzitter antwoord op vragen die lezers anoniem kunnen stellen. Heeft u een vraag voor ons panel? En wilt u graag tips van een professional? U kunt uw vraag per mail sturen naar [email protected]. De redactie zal uw vraag vertrouwelijk behandelen en doorsturen naar ons panel.
Sociaal psychiatrisch verpleegkundige
Vraag het ons panel Seksuoloog NVVS, Sociaal Psychiatrisch Verpleegkundige, Cognitief Gedragstherapeutisch Werker, Systeemtherapeut i.o.
Gea Bijzitter
Harold Wenning De namen Durk en Chantal zijn om privacyredenen verzonnen.
22
GGZ FriESLAND FAMILIERAAD
23
Dirkje Dijkstra-Talma: ‘Anne was het 9e kind uit een gezin van 11. Ik was één jaar ouder. Hij speelde nooit zo met andere kinderen. Hij leefde een teruggetrokken leven en hielp zijn moeder graag thuis met klusjes. Hij had een goed verstand, maar was autistisch en had een schizofrene aandoening. Hij bezocht de lagere technische school, waar hij behoorlijk gepest werd. Hij had een zachte aard maar wanneer hij zich niet begrepen voelde werd hij boos en angstig. Mijn ouders waren er erg mee aan. In de
jaren 70 ging het thuis niet langer meer en werd hij voor het eerst opgenomen in een ziekenhuis in Groningen. Mijn ouders hadden er alles voor over als hij maar de juiste therapie kreeg. Er volgde een opname elders in het land en tenslotte werd het de instelling Groot Lankum te Franeker.
Met Anne ging het eigenlijk alleen maar slechter in plaats van beter. Aanvankelijk reisde hij zelf nog naar huis, later onder begeleiding. Totdat hij op de gesloten
afdeling belandde. Hij hoorde stemmen, het waren demonen. Hij heeft heel wat dagen in de isoleercel doorgebracht. Dat beleefde hij als straf. Hij voelde feilloos aan of er echte aandacht voor hem was of niet. Als hij zich niet begrepen voelde door het personeel, dan ging het mis.
Om hem in de middag te kunnen bezoeken moesten we ’s morgens met de GGZ bellen voor een afspraak. We kregen vaak te horen dat we beter maar niet konden komen, de redenen waren soms vaag.’
Het verhaal van Dirkje Dijkstra-Talma:
‘Er is heel wat aan voorafgegaan’
Mijn dochter heeft mij de ogen doen openen‘Samen met mijn ouders en dochter Aafke hebben we Anne onaangekondigd bezocht op zijn verjaardag. Anne en mijn dochter zochten samen onder de deur door handcontact om elkaar zo wat te knuffelen. Zijn nagels waren in tijden niet geknipt, zagen wij. Onderweg naar huis zei ze: “Mem, moat Oane no altyd sa libje? Dit kin dochs sa net?!” Dat raakte me diep en dit heeft mij de ogen doen openen. We zijn toen als familie in actie gekomen en hebben met de hulpverlening om tafel gezeten. Er werd vanuit ons midden een mentor en een bewindvoerder benoemd en we maakten als familie een bezoekschema. Vanaf dat moment kon er veel meer dan voorheen.’
Dierbare herinneringen‘Toen bij Anne kanker werd geconstateerd, kwam de geestelijk verzorger Ds. Roger Wind extra in beeld. Hij heeft Anne voortreffelijk begeleid die laatste jaren. Hij was zijn “lichtpuntje”. Hij luisterde altijd eerst naar Anne en dan naar ons als familie. Dat was perfect. In de laatste maanden van zijn leven werd er door familie, vrienden en kennissen veel voor hem gebeden. En tot zijn en onze vreugde waren de stemmen/demonen
op een bepaald moment helemaal verdwenen. Hijzelf en wij als familie hebben dit ervaren als een wonder. Hij heeft voor zover mogelijk iedereen zijn spijt betuigd over wat hij hen in zijn onmacht en woede had aangedaan. Er ontstond in zijn laatste levensfase een voortreffelijke samenwerking tussen thuiszorg Het Friese Land, de GGZ en ons als familie. We hebben om beurten bij hem gewaakt. Hoe Ds. Wind de begrafenisdienst heeft verzorgd, de juiste woorden, de juiste toon: het heeft ons als familie enorm getroost. Aan die laatste vijf jaar houden wij dierbare herinneringen over. Een geestelijk verzorger is voor ons dan ook niet meer weg te denken in de hulpverlening.’
oog en oor, ook voor levens- en geloofsvragen‘Aan de GGZ wil ik vanuit mijn ervaringen meegeven: werk samen met de familie. Wees écht een luisterend oor voor patiënt en familie. Mijn indruk is dat geloofs- en levensvragen erg leven bij patiënten die levenslang moeten leren omgaan met hun aandoening. Het is belangrijk dat je als familie steeds weet wie jouw aanspreekpunt is, ook bij wisselingen en ziekte. Omgangskunde is een ware kunst, wat bij jong personeel niet vanzelfsprekend is. De juiste persoon op de juiste werkplek.’
Als familie niet afwachten‘Tegen families wil ik zeggen: niet afwachten, zoals wij zelf al te lang hebben gedaan. Zorg er voor dat er duidelijke afspraken gemaakt worden en kom terug op vragen die nog niet beantwoord zijn. Bel, schrijf of mail. Maar blijf vriendelijk. Ga er vanuit dat een ieder zijn uiterste best doet. Het motto van mijn moeder (93) is “Een zacht antwoord keert de grimmigheid af”. En zo is het!’
25
GGZ FriESLAND FAMILIERAAD
2524 Gedicht
Gevraagd:het gewoonste,
een schotel aandacht, een boog van genegenheid,
het gewoonste,wat schaduw, wat zon,een schouder, een hand.
Mensen, zeer dringend mensen gevraagd.
Hans Bouma
leestip: ‘bijzondere mantelzorg’Bij mantelzorg wordt meestal gedacht aan de zorg van familieleden en vrienden aan ouderen. Maar ook mensen met psychiatrische problemen of een verstandelijke beperking krijgen veel zorg van hun naasten. Over de ervaringen van de mantelzorgers van deze groepen is nog niet veel bekend. In dit rapport wordt aandacht gegeven aan deze bijzondere mantelzorg. Bijzonder, omdat het hier niet zelden gaat om een zorgrelatie die een leven lang duurt en dag en nacht in beslag neemt. De mantelzorgers om wie het gaat, is gevraagd naar hun positieve en negatieve ervaringen met de zorgverlening. Er was aandacht voor hun ervaringen met de professionele hulpverlening en behoefte aan ondersteuning.
Auteur(s): Y. Wittenberg, M.H. Kwekkeboom, A.H. de Boer Publicatiedatum: januari 2012ISBN: 978 90 377 0566 9
Bent u mantelzorger? Dan kunt u in aanmerking komen voor een Mantelzorg-compliment. Een bedrag van € 200,- waarmee de overheid haar waardering laat blijken voor het belangrijke werk van mantelzorgers.
Wie komt in aanmerking?Alle mantelzorgers die zorgen voor iemand met een langdurige, extramurale AWBZ-indicatie. Extramuraal betekent dat degene voor wie u zorgt thuis woont.
Is de zorgvrager opgenomen in een tehuis of staat hij of zij daarvoor op een wachtlijst? Dan is er sprake van een intramurale indicatie. De zorgvrager kan dan geen mantelzorgcompliment geven.
Ook meerdere aaneengesloten indicaties die optellen naar meer dan 371 dagen tellen mee. De tijdsduur tussen de verschillende indicaties mag niet meer dan 42 dagen zijn.
Zorgt u voor iemand die geen AWBZ-indicatie heeft, maar doet u wel taken (geen huis houdelijke hulp) waarvoor een indicatie mogelijk is? Dan kunt u in aanmerking komen voor een Mantelzorgcompliment wanneer degene voor wie u zorgt een zgn. nulurenindicatie aanvraagt.
De zorgvrager mag een keer per jaar aan één mantelzorger het Mantelcompliment geven.
Als ik bovenstaande letters intik op mijn computer en de eerste woorden en regels op mijn beeldscherm verschijnen voor deze bijdrage aan deze Breinpower, dan is het najaar al weer een eindje op weg. De zomer ligt weer ruim achter ons, een tijd waarin een groot scala aan activiteiten even nagenoeg stil staat. Scholen zijn leeg en verlaten, vergaderingen zijn er nauwelijks. Kortom, even tijd om alles los te laten. Letterlijk en figuurlijk. Mensen zoeken andere plekken op om er op uit te trekken in binnen- en buitenland. Het is goed voor een mens om zaken even los te kunnen laten. Ook voor de mensen van de Familieraad is het goed om even alles los te laten. En toch zijn we in de zomer bezig geweest om de Familiedag te organiseren, die dit jaar op 9 november plaatsvindt in de nieuwe accommodatie Trinitas in Heerenveen.
Het thema voor deze jaarlijkse Familie dag (voor familie/ naast-
betrokkenen en hulpverleners) is: “Loslaten”. Het loslaten van een familie lid of naaste met een psychische kwetsbaar heid is een belangrijk thema binnen de psychiatrie. Familieleden en naast betrokkenen worstelen vaak met schuldgevoelens daarover. Zij weten dat ze ook aan zichzelf moeten denken, maar in de praktijk blijkt dat moeilijk te zijn omdat ze om hun naaste geven. Het programma van deze Familiedag staat in het teken van dit dilemma. De Familieraad en de Geestelijke Verzorging maken zich binnen de organisatie sterk voor het betrekken van familie en naastbetrokkenen bij de behandeling. Vandaar dat wij deze dag jaarlijks organiseren.
Heeft u vragen over het onderwerp loslaten? Of over andere zaken die u als familie raken? U kunt uw vraag of reactie mailen naar: sjvantuinen@ gmail.com
Sybren van Tuinen , voorzitter Familieraad
Loslaten….
Mantelzorgcompliment
Zie voor meer informatie: www.mezzo.nl/mantelzorgcompliment
Partner van iemand met een
psychische aandoening?
Weet u van het bestaan van een
partnergroep? Neem gerust contact met
ons op als u daar behoefte aan hebt:
Mw. H. Westra, tel. 0511 – 474306
Mw. E. Boskeljon, tel. 06 – 19003882
Ypsilon: vereniging van familieleden en
naasten van mensen met een
verhoogde kwetsbaarheid
26
kiNDErPAGINA'SKleurplaat
Meester: ‘De meeste woorden die met on- beginnen zijn woorden die niet goed zijn, bijvoorbeeld: ongehoorzaam, onaangenaam, enzovoorts. Kan iemand mij nog zo’n woord geven?’ Jantje: ‘Ik meester: onderwijzer!’
Linda steekt haar vinger omhoog. De meester zegt: ‘Wat is er?’. ‘Ik moet naar de wc, meester’, zegt Linda. ‘Wacht maar even’, antwoordt de meester. ‘Jullie krijgen een vraag: waar ligt de grootste oceaan? Linda, weet jij het antwoord?’. ‘Ja,’ zegt Linda, ‘onder mijn stoel.’
Er staan twee Belgen te wachten voor een stoplicht. Zegt de een tegen de ander: ‘Hé Sjefke, ‘t is groen!’ Zegt Sjefke: ‘Een kikker?’
Juf: ‘Jantje, je moet je gezicht beter wassen. Ik kan zo zien wat je vanochtend gegeten hebt.’ Jantje: ‘Wat dan, juf?’ Juf: ‘Brood met chocoladepasta.’ Jantje: ‘Fout juf, dat was gisteren.’
Om de werkwijze van het FACT-team van Kinnik bij jongeren bekend te maken en hen te laten zien wat een psychose inhoudt, wordt op dit moment hard gewerkt aan een korte speelfilm: 't Complot van stemmen. In oktober werden de scènes gefilmd. Nu worden de beelden gemonteerd tot een speelfilm van ongeveer twintig minuten, die we als lesmateriaal op scholen gaan gebruiken.
een scène uit de film Een jongeman, Tim, zit op zijn bed met zijn rug tegen de muur. Hij ondersteunt zijn hoofd met zijn armen die op zijn knieën rusten. Hij kijkt naar de grond. Zijn handen zitten in het haar. Je hoort stemmen op de achtergrond, die Tim zeggen wat hij doen moet.
De stemmen worden steeds heviger totdat Tim opstaat en hardop uitroept.
‘Laat me met rust! Wat moeten jullie?!'
Het thema Psychiater Bas Sentveld, betrokken bij het FACT-team van Kinnik, heeft afgelopen zomer samen met de afdeling Marketing en Communicatie het script geschreven. In september zijn vervolgens acteurs en figuranten gezocht en zijn de audities en repetities geweest. Hoewel de film een pittig onderwerp laat zien, zitten er veel herkenbare en luchtige elementen in voor jongeren. Het is een aansprekend verhaal geworden, dat laat zien hoe de psychose zich bij de populaire jongen Tim ontwikkelt. Het gaat steeds slechter met Tim. Zijn vriendin Lisa en een leraar maken zich ernstig zorgen. Ook laat de film zien hoe deze situatie bekend wordt bij het FACT-team en uiteindelijk de juiste zorg wordt geboden.
De crew Van regisseur en producent tot chauffeur en van visagie tot catering: de afdeling Marketing
en Communicatie heeft de meeste taken rond het filmen op zich genomen. Daarnaast zijn twee leerlingen van de opleiding Televisie en Mediaproductie van ROC De Friese Poort ingeschakeld om het camerawerk en geluid op zich te nemen. De eerste twee filmdagen zijn scènes opgenomen in Leeuwarden: op verschillende stations, in de trein, bij een typische hangplek (inclusief graffiti) en in een klas en op het schoolplein van locatie Esdoorn van CSG Comenius.
Door de aanwezigheid van tientallen figuranten, crewleden, sponsoren en jonge acteurs met hun ouders was met name de logistiek een hele klus. Ook moesten de camera-accu's tussendoor opgeladen worden door een last-minute gehuurd fluisteraggregaat, die helaas niet zo fluisterstil bleek te zijn, aangezien de netstroom de crew in de steek liet. Maar uiteindelijk verliep het opnemen van de scènes volgens planning en stonden na drie lange dagen de geplande scènes op tape. In 2013 zal de film op scholen worden gebruikt als lesmateriaal.
Nieuwsgierig geworden? Bekijk de foto's op www.facebook.com/MijnKinnik of volg de berichten op Twitter via @MijnKinnik of #Kinnikdefilm
Ze kijken naar je. Ze houden je in de gaten. Let op! Kijk ze niet aan. Ze lokken je in de val. Je wordt er ingeluisd. Je moet er wat tegen doen. Dit kan zo niet langer. Doe iets! Je laat je toch niet zo gemakkelijk pakken lafbek...vecht dan.
' t Complot van stemmen… een speelfilm
van KinniK