Braaf Meisje _ Pillen Slikkend Braaf Meisje _ Junk - Vrij Nederland

6/4/2016 Braaf meisje > pillen slikkend braaf meisje > junk Vrij Nederland

https://www.vn.nl/esmalinnemanndrugs/ 1/35

DRANK & DRUGS (HTTPS://WWW.VN.NL/THEMA/DRANK-DRUGS/)

DOOR ESMA LINNEMANN (HTTPS://WWW.VN.NL/REDACTEUR/ESMA-

LINNEMANN/)

Braaf meisje > pillen slikkend braafmeisje > junk

https://www.vn.nl/thema/drank-drugs/

https://www.vn.nl/redacteur/esma-linnemann/



'Dagboek, je gelooft het of niet, maar het is zo’n tof gevoel. Je vindt niets meer eng, je kletst gezellig met iedereen, je vindt het heerlijk

om te dansen, heerlijk om stil te staan. Kortom... heerlijk!’ Bewerking foto: Paul Faassen

Esma Linnemann begon al met drugs op de middelbare

school. Nu allang niet meer, en het gaat prima – zegt ze.

Sommige vrienden van toen er slecht aan toe, beschadigd

door de drugscultuur uit die ‘doldwaze tijd’. Hoe gevaarlijk is

het nou? En voor wie?



I edereen heeft zijn redenen om aan drugs te beginnen,

maar weinig redenen zijn zo triviaal als die van mij. Het

was 1994, de avond van de herfstsoiree, een ander woord voor

schoolfeest, van mijn bekakte middelbare school. Ik was

zestien jaar en zat in de feestcommissie, die was belast met de

taak om na aᩁ㺰oop van het feest de kapotgetrapte plastic

bekers en sigarettenpeuken op te vegen van de aula-vloer. En

daar had ik geen zin in. Mijn beste vriendin Laura, een jaar

jonger dan ik en minstens een kop kleiner, wilde wel

meehelpen vegen, maar was door een vriend op een idee

gebracht. ‘Ik heb gehoord dat als je een pil neemt, je veel

sneller schoonmaakt en de tijd zo voorbijvliegt.’ Zoiets had ik

ook wel eens gehoord. En gezien, in de ❹➵lm Sid and Nancy, die

ik een paar weken ervoor had gehuurd, over het dramatische

leven van Sid Vicious en zijn schizofrene junkvriendin Nancy

Spungen. Ik herinnerde me een scène waarin het liefdespaar

onder invloed van speed stofzuigt, en dat ging inderdaad een

stuk vlotter. Na enig delibereren op ᩁ㺰uistertoon in de

schooltoiletten besloten we dat we het zouden doen, dat we

xtc zouden nemen om het corvee zo dragelijk mogelijk te

maken. Dat was het begin.



Ik kan me niet meer heugen van wie ik de pil heb gekregen.

Usual suspects te over: in die tijd hingen er jongens rond op

schoolfeesten van mijn middelbare school, nauwelijks ouder

dan wij. Ze stonden met een zakelijke blik op het bordes van

onze school en hadden in de binnenzak van hun leren

parkajassen of Australian trainingsvesten een zakje met

verhandelbare pillen. De dealer is aan mijn geheugen ontsnapt,

maar de pil zelf staat nog wel op mijn netvlies gebrand: een

klein maar dik tabletje met het logo van een Playboy-bunny op

de bovenkant gedrukt. Laura en ik deelden de pil door tweeën,

een gehalveerd konijn verdween in onze meisjeskelen.

Het werd een groot succes. Begeesterd door de stof 3,4

methyleendioxymethamfetamine, beter bekend als MDMA of

xtc, zweefden we een half uur later als getrainde

kunstschaatsers door de aula. Geen hoekje dat onze bezem

niet bereikte, we leken wel bezeten door de taak die ons was

toebedeeld. Ik kan me nog de verbaasde blik van de conrector

herinneren. ‘Fantastisch werk, jongens,’ bleef hij maar zeggen,

waarbij een stralenkrans van helder licht zijn zongebruinde

gezicht omgaf. Dat aureool droeg ook de lerares Frans, die

vuilniszakken stond dicht te knopen. Wat was iedereen in de

aula lief!



‘Iedereen die wel eens xtc heeft gebruikt, zalhet beamen: zo mooi als de eerste keer

wordt het nooit meer.’

Kroketten en patat

Iedereen die wel eens xtc heeft gebruikt, zal het beamen: zo

mooi als de eerste keer wordt het nooit meer. Dat maakt de

ervaring met de serotonine-vrijmakende stof direct een

nederige les in verlies. À la recherche du temps perdu, een

ervaring die je nooit meer terug kunt vinden, hoe hard je ook

zoekt. Nadat de corvee erop zat, zweefde de schoonmaakploeg

naar een nachtcafé aan de Rotterdamse ’s Gravendijkwal, naar

huis gaan was geen optie met ogen als schotels en een

pathologische aandrang tot knu伜elen. Ik was al eens eerder in

deze bar annex co伜eeshop geweest na het uitgaan, maar had

toen nooit de vinger kunnen leggen op de samenzweerderige

indruk die de jonge mensen op mij maakten. Ze stonden met

holle ogen te tafelvoetballen, legden hun hoofd op de bar,

togen om de haverklap naar de wc. En dat alles met een air

alsof het een stilzwijgende afspraak betrof. Maar nu viel het

kwartje, nu begreep ik: iedereen hier was ook aan de drugs!



In de underground discoklassieker There but for the Grace of

God (1979) zingt de Amerikaanse groep Machine over een

losgeslagen tiener: ‘Baby turned to be a natural freak / gaining

weight and losing sleep.’ In de maanden die volgden op die

bewuste herfstnacht, werd ik die ‘baby’. Bijna elk weekend ging

ik op zoek naar dealers, naar pillen en naar feesten om die

pillen te kunnen nemen. Ik had diepe wallen, en kwam kilo’s

aan. Ik at meer kroketten en patat, misschien als troost voor de

vermoeidheid en het serotoninetekort dat telkens weer als een

moker insloeg in het midden van de week. Ik kon ’s nachts niet

slapen en overdag juist niet wakker blijven. Maar niets kon mij

ervan weerhouden om mij in weekend te wentelen in het

psychoactieve avontuur met mijn vrienden, die inmiddels ook

stevig aan de xtc zaten. Het was simpelweg te leuk, getuige de

dagboeken die mijn vriendin Laura en ik erop nahielden.

‘Dagboek, je gelooft het of niet,’ schrijft mijn vriendin. ‘Maar

het is zo’n tof gevoel. Je vindt niets meer eng, je kletst gezellig

met iedereen, je vindt het heerlijk om te dansen, heerlijk om

stil te staan. Kortom… heerlijk!’ Ook ik toonde me uitermate

enthousiast, alhoewel mijn schrijven over drugs soms gepaard

ging met vertwijfeling, ambivalentie: ‘Mijn leven is op dit

moment erg vaag en verwarrend,’ lees ik terug in een boekje

met Chinese illustraties aan de randen van de pagina’s. ‘Ik kan

niet kiezen tussen: a) braaf meisje, b) pillen slikkend, uitgaand



maar toch braaf meisje, c) junk. Ik zak steeds verder weg in een

identiteitscrisis. Daarom ga ik dit weekend maar weer eens

uit!’

Fotobewerking: Paul Faassen

Ik kan me slechts één moment uit die periode herinneren

waarop ik bewust ‘nee’ zei tegen drugs. Ik stond in de rij voor

een gabberrave in de Rotterdamse Energiehal, ik wilde naar

binnen, ik wilde mijzelf onderdompelen, en een worden met

deze massa pukkelige tieners. Ik wilde liefde voelen. Maar

daarentegen voelde ik koorts en pijn in mijn keel. Zonder drugs

zou het niets worden; ik hield helemaal niet van gabber- of



welke housemuziek dan ook, in mijn meisjeskamer luisterde ik

naar Otis Redding en The Neville Brothers. Ik had die pillen

nodig om te kunnen dansen op die baggermuziek. Zwaar

teleurgesteld droop ik af.

Die bewuste nacht was een keerpunt, niet alleen voor mij, ook

voor de vrienden met wie ik in de rij stond. Op het gabberfeest

waar ik zo naar had verlangd, waren zij elkaar voortdurend

kwijt. De paniek sloeg toe bij een van hen, hij belde in de

ochtend de moeder van mijn vriendin Laura en biechtte het

drugsgebruik van onze hele vriendengroep op. Ik deed

hetzelfde, een paar weken later. Mijn ouders toonden zich

uiterst bezorgd. Ze wilden alles weten over wat ik slikte, en

waarom ik in godsnaam koos voor synthetische drugs. ‘Je weet

toch niet wat er in zo’n pil zit,’ zei mijn moeder wanhopig. Ik

had daar tot dat moment geen seconde over nagedacht.

Bananenschil

Die zomer namen mijn ouders mij en Laura mee op een

vijfweekse vakantie naar de binnenlanden van Spanje. Laura en

ik zochten wanhopig naar kicks in de plattelandsstreek Castilla

y Leon. We droogden de dunne draden van de binnenkant van

een bananenschil in de zon – ik had begrepen dat je daar een



high van kon krijgen. En ’s avonds luisterden we in de oranje

volvo van mijn vader naar de houseklassiekers van die tijd:

Plastic Dreams van Jaydee, House of God van D.H.S., Born

Slippy van Underworld. We wilden dat gevoel oproepen. Maar

het gevoel, die extase, bleef uit, en na vijf weken vakantie was

mijn obsessie voor drugs en uitgaan opgedroogd. Slimme zet

dus: neem je kinderen mee naar het Europese platteland.

‘Het gevoel, die extase, bleef uit, en na vijfweken vakantie was mijn obsessie voor

drugs en uitgaan opgedroogd.’

Het jaar dat volgde, kleedde ik een stuk minder hedonistisch

aan; ik ging mijn best doen op school, kreeg nieuwe vrienden,

gebruikte minder, en op een gegeven moment helemaal geen

drugs meer. Ik viel af, en de aan drugs gerelateerde pukkels

verdwenen uit mijn jongvolwassen gezicht. Laura werd

ondertussen verliefd op een tien jaar oudere man met wie ze

nu nog steeds samen is. Ze verliet prompt de middelbare

school, om samen met haar geliefde een kroeg te runnen in de

bossen van de Ardennen. Een fase van drugs en feesten was

voor ons o珎cieel ten einde.




Normaal geworden

Mijn vrienden en ik behoorden in de tweede helft van de jaren

negentig tot een subcultuur die nauw verweven was met

Rotterdamse techno- en clubhousefeesten. Wij waren een

niche. Inmiddels is het gebruik van partydrugs veel normaler

geworden. Het Centraal Bureau voor de Statistiek, het

Trimbos-Instituut en het RIVM deden in 2015 een gezamenlijk

bevolkingsonderzoek. Toen bleek dat een kwart miljoen

Nederlanders dat jaar xtc hadden gebruikt. Ruim een op de vijf



Nederlanders heeft ervaring met blowen, blijkt uit diezelfde

studie. Als het aankomt op amfetamine (speed) en xtc scoort

Nederland het hoogst van de hele Europese Unie.

‘Drugsgebruik is heel normaal geworden onder uitgaande

jongeren, en dan met name jonge twintigers,’ constateert Ton

Nabben van de Universiteit van Amsterdam. Nabben doet al

ruim twintig jaar onderzoek naar drugsgebruik en partyscenes

in Amsterdam: ‘Onder jongeren die uitgaan heeft

tegenwoordig 70 procent wel eens xtc gebruikt, en 50 procent

nog de afgelopen maand. Het is veel gebruikelijker geworden

om drugs te nemen tijdens het uitgaan. Wel is de markt een

stuk complexer geworden sinds jouw tienertijd,’ zegt hij. ‘Er zijn

nu narcosemiddelen bijgekomen, zoals GHB en ketamine,

designerdrugs als 4FA of 4FP, sto伜en die lijken op MDMA,

maar net iets anders zijn, zodat ze niet onder lijst 1 van de

Opiumwet vallen. Het is “pick and mix” onder jongeren

tegenwoordig.’ Ook de plek van het gebruik is veranderd: de

clubs en kraakpanden uit mijn tijd hebben plaatsgemaakt voor

festivals. Als het gaat om de gevaren van partydrugs als xtc

volgt Nabben een lijn waar veel wetenschappers op zitten: ze

zijn relatief ongevaarlijk. Hij verwijst naar een invloedrijke

Engelse psychiater en neuropsychofarmacoloog David Nutt,



die veel onderzoek deed naar schadelijke drugs en publiceerde

in onder meer The Lancet. In een van zijn recente Europese

onderzoeken – in samenwerking met de Nederlandse Wim van

den Brink – worden twintig drugs met elkaar vergeleken op

zestien risicofactoren, zogenoemde harm risks. De uitkomst

van dit onderzoek werd vorig jaar gepubliceerd in het Journal

of Psychopharmacology en zal menig bezorgde ouder

verbazen.

Verreweg de meest gevaarlijke en dodelijke drug is alcohol.

Mensen die alcohol nuttigen, zijn het vaakst een gevaar voor

zichzelf of voor de omgeving. Alcohol staat op eenzame

hoogte in vergelijking met de nummer twee: heroïne. Xtc zit

niet eens in de toptien. Nabben: ‘Xtc heeft terecht een

reputatie van een mellow drug. Er gaan wel eens mensen dood

op een dancefeest, maar dat staat niet in verhouding tot de

20.000 mensen die jaarlijks overlijden aan de gevolgen van

een alcoholverslaving.’ Hoogleraar verslavingszorg aan het

AMC Wim van den Brink is diezelfde mening toegedaan. Hij

opperde onlangs in het Algemeen Dagblad dat er xtc-shops

moesten komen, omdat de drug net zo onschuldig is als

cannabis.



Rotterdamse Johnny Depp

Als blowen en slikken ongevaarlijk is, moet de groep vrienden

waar ik in mijn tienertijd mee omging geen of weinig last

hebben ondervonden van de drugs die we gezamenlijk hebben

genomen. En lange tijd dacht ik ook dat dit het geval was: op

verjaardagen disten we smakelijke anekdotes op over ons

drugsgebruik; over hoe sommigen van ons xtc gebruikten

tijdens hun bijbaantje op de kaasafdeling van de Albert Heijn.

Of over een paddotrip in mijn ouderlijk huis, waar mijn

vrienden en ik in de kelder stuitten op een oude kolfmachine

van mijn moeder, die iedereen om beurten op zijn hoofd zette.

Hilarisch waren de kleren die we droegen als we naar een MTC

togen, de extravagante housefeesten van de Rotterdamse

feestneus Ted Langenbach. Zo was het doodnormaal om

glimmende hotpants te dragen met een vleeskleurige panty en

moonboots eronder, of een pvc-buis als accessoire. Het was

een doldwaze tijd, waarna het overgrote gedeelte van mijn

vrienden en schoolgenoten doorstroomden naar het hoger of

wetenschappelijk onderwijs, theatermakers werden of artsen,

trouwden en kinderen kregen.

‘Een gebit heeft hij niet meer, zo heb ikgehoord. Hij had juist zulke mooie tanden.’

ZOEK ARTIKELEN (/?S) LID WORDEN (/SERVICE/WORD-LID) SERVICE ▾

https://www.vn.nl/?s

https://www.vn.nl/

https://www.vn.nl/service/word-lid

https://www.vn.nl/service/



Maar niet iedereen bleef ongeschonden. Zo was er de beste

vriend van mijn nichtje, een jongen waar alle meisjes verliefd

op waren. R. had lange wimpers, was grappig en slim, en bezat

een onweerstaanbaar charisma; het Rotterdamse equivalent

van Johnny Depp. Een keer heb ik met hem gezoend, in de

donkere kelder van Nighttown. Tot mijn grote teleurstelling

zoende hij in diezelfde kelder vervolgens met zes andere

meisjes. Toch was ik vereerd, blij om om iets van zijn

sterrenstof te mogen proeven op mijn lippen. R. ging hard,

zoals wij dat noemden in die tijd. Blowen, xtc, speed, lsd.

Uiteindelijk raakte hij in een psychose, en nu woont hij al jaren

in een psychiatrische instelling. Een gebit heeft hij niet meer,

wel een soort stalen plaat, zo heb ik gehoord. Hij had juist

zulke mooie tanden.

En R. is niet de enige. Ook een andere jongen uit mijn

vriendengroep kreeg een psychose, nadat hij op Dance Valley

pillen had geslikt en dagen niet had geslapen.

De meest trieste en gewelddadige geschiedenis is die van

schoolgenoot, vwo-scholier Wouter. Kleine, knappe gozer, altijd

te vinden in het uitgaansleven, het liefst in de buurt van mijn

vriendin Laura, op wie hij zijn oog had laten vallen. Wouter was

grappig, sociaal, hoogstens een beetje ᩁ㺰irterig in de omgang.

(/) Podcast over de Amerikaanse verkiezingen (https://www.vn.nl/thema/doubledutch-podcast/)

https://www.vn.nl/

https://www.vn.nl/thema/doubledutch-podcast/



Diezelfde Wouter stak in een psychose een zwerver dood,

kreeg dwangverpleging opgelegd en verdween tien jaar van

ieders radar.

Geel was een goddelijke kleur

Dit waren jongens met wie ik had gefeest. Wat was er gebeurd

dat zij de afdaling naar het inferno maakten, terwijl ik ging

studeren, stage lopen, werken? En welke rol speelden drugs

hierin? Als ik die vraag tien jaar na zijn delict aan Wouter

voorleg, is hij heel stellig. Wouter volgt een master

psychologie, is nog onder toezicht, maar ᩁ㺰ink aan het

resocialiseren. Hij is ervan overtuigd dat zijn leven anders was

gelopen als hij geen drugs had gebruikt. ‘Dat weet ik 100

procent zeker,’ zegt hij als ik bij hem op bezoek ga in zijn kleine

appartement op het lommerrijke, uitgestrekte terrein van de

GGZ-Drenthe. ‘De drugs brachten allemaal inzichten naar

boven, kanten van mijzelf die ik helemaal niet aankon. Als ik

blowde, trok ik bijvoorbeeld een behaatje aan. Ik worstelde

toen al met mijn seksuele identiteit, maar ik kon dat helemaal

niet aan, de volgende dag dacht ik: what the fuck heb ik

gedaan?’ Inmiddels loopt hij af en toe in vrouwenkleren rond.

Hij vergelijkt zijn hoofd graag met een huis met kamers. ‘Die

drugs zorgden ervoor dat deuren opengingen die daarna nooit



meer dicht konden.’ Na jarenlang blowen en feestdrugs

innemen, waren het uiteindelijk paddo’s – die nota bene het

allerlaagst scoren in de ranking van het Europese onderzoek

van David Nutt – die Wouter de das omdeden. Het was een

genadeklap voor de jongen, die waarschijnlijk aanleg had voor

schizofrenie. ‘Ik was toen van de kunstacademie getrapt, mijn

vriendinnetje had een abortus ondergaan, waar ik veel verdriet

van had. Ik kon drugs absoluut niet aan. Na die paddotrip

begon ik verbanden te leggen waar gewone mensen geen

boodschap aan hebben. Als er een witte auto voorbijreed,

dacht ik: ah, dat betekent dat mijn gedachten kloppen, dat ik

de waarheid spreek. Maar bij een rode auto dacht ik: red is bad.

Geel was een goddelijke kleur, als er een gele auto

voorbijkwam, dacht ik dat ik in contact met God stond. Je weet

hoeveel auto’s er in Rotterdam rijden, Esma. Ik was de hele dag

bezig met dit soort gedachten.’

Wouter raakte in een psychose, kreeg de diagnose schizo-

a伜ectieve stoornis, die later zou leiden tot zijn misdaad, een

inktzwarte gebeurtenis in zijn leven waarover hij nog steeds

niet goed kan praten. Het schuldgevoel is overweldigend, de

pijn over het feit dat hij een man heeft gedood is er elke dag.



En hij is ervan overtuigd dat als hij geen drugs had genomen,

hij later of misschien wel niet schizofrene klachten had

gekregen.

‘Jullie begonnen met drugs, en ik vond datheel stom. Jij gaf me het gevoel dat als ikniet meeging, ik er niet meer bijhoorde.’

Liefdesverdriet

Had het anders kunnen lopen met hem als hij geen onderdeel

was geweest van de hedonistische blowende, slikkende en

snuivende vriendengroep waar ik ook toe behoorde? En hoe

hebben andere vrienden de invloed van drugsgebruik op hun

leven ervaren? Ik besluit deze vraag voor te leggen. De

antwoorden zijn divers: waar de een terugkijkt op een intense,

grappige, aandoenlijke puberteit vol absurde momenten,

schiet de ander in een sombere stemming door reᩁ㺰ectie op

het verleden. Zoals Daniel, de jongen met wie ik in de rij stond

voor een gabberrave, de jongen die uiteindelijk de ouders van

mijn vriendin heeft gebeld. ‘Dat was een vreselijke nacht. Ik

was verliefd op Laura en wilde bij haar zijn. Daarom nam ik die

pillen. Maar ik was haar meteen kwijt en ben uiteindelijk alleen

naar huis gegaan. Terwijl Laura waarschijnlijk ergens zat te



afteren, belde ik haar moeder, omdat ik bezorgd was.’ Het

gesprek met Daniel is confronterend. ‘Ik was heel erg

principieel in die tijd, ik was vegetariër, wilde absoluut niet

roken. Jullie begonnen met drugs, en ik vond dat heel stom. Jij

gaf me het gevoel dat als ik niet meeging, ik er niet meer

bijhoorde.’ Daniel ging onder mijn dwingende leiding overstag

en bleef vervolgens veel langer hangen in een fase die

daarmee alle experimentele elementen verloor. ‘Ik denk dat ik

last had van een depressie, mijn ouders waren uit elkaar, en

Laura verhuisde naar België. Ik had liefdesverdriet.’ Daniel ging

in een kraakpand wonen met tien andere jongens. ‘De dingen

die ik daar heb meegemaakt, jongens die helemaal

doordraaiden, hun hele kamer aan gort schopten. In die

krakersscene hoorde je regelmatig verhalen van mensen die

waren opgenomen of zichzelf voor de trein wierpen. Het was

echt heel duister.’ Toen Daniels volgende vriendin zwanger

bleek, ging de knop om. ‘Ik zat met hippievrienden te trippen

op een Goa Trance-feest toen ik dat nieuws hoorde. Ik voelde

meteen een diepe verantwoordelijkheid naar mijn kind.’ Daniel

zwoer de drugs af, stortte zich op het vaderschap en op de

theaterschool. ‘Weet je, drugs zijn helemaal niets voor mij, ik

ben veel te gevoelig daarvoor. En ik voel dat ik aan de rand van

de dood heb geleefd in dat kraakpand.’




Hippocampus gekrompen

Waarom zijn sommige mensen wel en andere niet opgewassen

tegen de uitwerking van psychoactieve sto伜en? Ik leg die vraag

voor een keur van wetenschappers en onderzoekers. Zoals

Tomáš Paus, als professor in de psychiatrie verbonden aan de

Universiteit van Toronto. Door middel van functionele

magnetische resonantie onderzocht hij veranderingen in het

brein van duizenden tieners in zowel Canada als Engeland.

Toch, met alle data die hij voorhanden heeft, is het bijna

onmogelijk om Paus een stellige uitspraak te ontlokken. ‘Jij wilt

begrijpen waarom de levens van je vrienden zo zijn verlopen,’



verzucht hij. ‘Ik heb als wetenschapper diezelfde interesse,

maar je moet daar heel voorzichtig mee zijn. Wat het

onderzoek naar de e伜ecten van drugs zo moeilijk maakt, is dat

je andere factoren niet kunt controleren of naderhand

corrigeren. Is het de aanleg, het milieu waardoor iemand

verslaafd of psychotisch wordt?’ Paus wil allerminst nonchalant

doen over drugsgebruik. ‘Als je drugs gebruikt, verandert je

brein, zo simpel is het. En net als bij antidepressiva geldt voor

drugs: het werkt niet alleen in op je serotonine- of

dopamineafgifte, het heeft ook uitwerking op andere gebieden

van je brein. Drugs hebben altijd bijwerkingen.’ En die

bijwerkingen zijn een stuk heftiger als er andere factoren

meespelen. ‘We weten uit talloze studies dat gebruik van

cannabis de kans op schizofrenie en psychose vergroot. Er is

een groot verband tussen drugsgebruik enerzijds en

schizofrenie anderzijds, en het puberbrein is veel

ontvankelijker voor problemen, omdat het nog moet

ontwikkelen.’

Xtc, dat zo laag scoort op de Europese harm index, kan wel

degelijk een negatieve invloed hebben op het puberbrein, blijkt

als ik onderzoeker Liesbeth Reneman van het AMC spreek. ‘De



acute gevaren bij xtc zijn laag, maar er kan wel hersenschade

optreden,’ zegt Reneman. ‘Ik zou het daarom toch niet als een

ongevaarlijke drug beschouwen.’

‘Xtc-gebruikers hebben vaker last vangeheugenproblemen. Ze kunnen bijvoorbeeldminder goed een rijtje woorden onthouden.’

Reneman legt uit wat xtc precies doet: ‘MDMA zorgt voor

extra afgifte van serotonine door te binden aan

serotoninetransporters, eiwitten die nodig zijn voor het

vervoer van de boodschapperstof. Daardoor kan serotonine

niet meer terug de cel in en blijft het dus circuleren.’ Dit leidt

tot het bekende euforische gevoel. Reneman: ‘Maar na verloop

van tijd kan overvloed omslaan in een tekort. De

a㨘raaksto伜en van xtc zijn slecht voor cellen die serotonine

produceren, stagneert de productie. In het uiterste geval leidt

dat tot depressies en geheugenproblemen.’ Reneman haalt er

wat scans bij die mij aanvankelijk niets zeggen. ‘Wat we zien bij

deze scans, is dat gebruikers van xtc vaak een kleinere

hippocampus hebben. Als gevolg daarvan hebben xtc-

gebruikers vaker last van geheugenproblemen. Ze kunnen

bijvoorbeeld minder goed een rijtje woorden onthouden.’ Ik



schrik als ik dat hoor: zou mijn hippocampus ook zijn

geslonken? En is dat zichtbaar? Ik zou wel een PET-scan van

mijn eigen hoofd willen, maar dat ziet Reneman niet zitten:

‘Op een individueel niveau kan ik geen schade vaststellen,

helaas. We moeten sowieso veel meer onderzoek doen naar de

e伜ecten van drugs op het tienerbrein.’

Zelfcontrole

Een man die wat stelliger is in zijn standpunten, is Tibor Brunt,

wetenschappelijk medewerker aan het Trimbos-onderzoek. Hij

promoveerde op de e伜ecten van xtc op het brein. ‘Het kan

voor sommige tieners gewoon heel slecht aᩁ㺰open. Het

probleem met het puberbrein is dat de prefrontale cortex nog

verbindingen aan moet leggen met andere gedeelten van de

hersenen. Die verbindingen zijn van groot belang voor de

regulatie van emoties en prikkels. Wat je ziet, is dat

psychoactieve sto伜en de aanmaak van deze verbindingen in de

puberteit verstoren. Dit kan ertoe leiden dat mensen de rest

van hun leven moeite blijven houden met zelfcontrole, met

maat houden.’



Daarnaast zijn drugs, en dan vooral cannabis, volgens Brunt

sterk gelinkt aan de ontwikkeling van schizofrenie en

psychoses. ‘Een stof die ontzettend belangrijk is voor de

ontwikkeling van hersenen, is glutamaat. De receptor die

afgifte van deze stof regelt, reageert heel sterk op THC, de stof

in cannabis. Bij overmatig blowen in de tienertijd zie je dan

ook een verstoring van de glutomaat-afgifte. Vooral jongens

lopen daardoor vier keer zoveel kans om eerder schizofrenie te

ontwikkelen.’ Het is weliswaar niet gezegd dat die jongens

anders geen psychiatrisch beeld hadden ontwikkeld. Maar, zo

stel Brunt: ‘Als je op zestien- of zeventienjarige leeftijd

schizofrenie krijgt, dan is dat veel ingrijpender dan wanneer je

wat ouder bent, en je leven wat meer op orde hebt. Je ziet dat

dit soort jongens er niet meer bovenop komen.’

Volgens Brunt ondervindt een meerderheid van de tieners en

jongeren die drugs gebruiken, helemaal geen problemen, hij

weigert somber te doen over alle drugs. ‘Maar voor sommige

mensen is het een slecht idee. Dat geldt niet alleen voor

jongeren die een familiegeschiedenis hebben van

psychiatrische stoornissen – zoals depressie, borderline of

psychoses. Het geldt ook voor mensen die neurotisch zijn,

stemmingswisselingen hebben of heel gevoelig zijn voor



drugs.’ Over die eerste indicatoren moet je dan ook goed

praten met je kind, maar met die laatste factor valt veel minder

goed rekening te houden. ‘Als er mensen sterven na gebruik

van xtc, komt dat door de dosering. Het probleem is: de ene

kan heel goed tegen een sterke pil, de ander raakt volledig

oververhit. Je kunt op geen enkele manier weten hoe een pil bij

jou aanslaat.’

‘Het zijn echt nooit alleen de drugs diemensen kapot maken.’

Daar komt bij dat de xtc-pillen van de laatste jaren een stuk

sterker zijn geworden, en soms de stof 4PMA bevatten. ‘Dat is

een hele gevaarlijke stof, want erg zwaar, het duurt bovendien

lang voordat de stof begint te werken. Mensen denken

daardoor: deze pil werkt niet, ik neem er nog een. En dan, drie

uur later, kicken de drugs in, en is er sprake van een veel te

hoge dosering. Mensen kunnen acute koorts krijgen, zelfs

overlijden.’

Als ik naar Brunt luister, besef ik welke risico’s ik als kind heb

genomen. ‘Veel tieners zijn een soort black box: ze weten niet

goed van zichzelf of ze kwetsbaar zijn, en hebben al helemaal

geen idee over de gevoeligheid. Maar het gaat meestal goed,



en vanuit een evolutionair oogpunt is het belangrijk om te

experimenten in je tienertijd, je hebt een trial en error nodig

om volwassen te worden.’

Eenzame rat

Zo kijkt mijn beste vriendin Laura ook terug op de chaotische

drugsfase die we samen beleefden. ‘Ik had het voor geen goud

willen missen,’ zegt ze middels een Skype-verbinding vanuit

haar woning in Melbourne, waar ze met manlief en twee

kinderen een zonnig expatbestaan leidt. ‘We hebben zulke

creatieve en grappige dingen gedaan in die tijd, misschien had

ik die uitbundige fase nodig om de persoon te zijn die ik nu

ben.’

Laura kwam na een paar jaar in België weer terug naar

Nederland, studeerde psychologie en werkte daarna in de

jeugdverslavingszorg. ‘Het heeft me nieuwe inzichten gegeven

in het begrip verslaving. Ik ben dat gaan nuanceren.’ Laura wijst

op revolutionaire experimenten van de Canadese professor

Bruce Alexander, de zogenoemde Rat Park-experiments.

Alexander zette ratten in twee kooien: de eerste kooi was een

soort rattenparadijs, met allemaal leuk speelgoed en een

doolhof om in te ravotten. De tweede kooi was een saai, leeg

hok. In de eerste kooi zette Alexander meerdere ratten, de



tweede kooi werd bewoond door een eenzaam ratje. Aan de

kooien werden twee drinkbuisjes bevestigd, een met water, de

ander met cocaïne. En wat bleek? De eenzame rat bleef

snu伜elen aan de cocaïne-toevoer, terwijl de ratten in de

feestkooi hun interesse verloren, en met elkaar gingen spelen.

‘Someday there will be a cure for pain / That’s the day I throw

my drugs away’, zong de Amerikaanse band Morphine.

Alexander liet op overtuigende wijze zien dat de hang naar

drugs a⺞�angt van de vraag of je in de hel of het paradijs zit.

Laura: ‘Ik heb jongeren in mijn praktijk gezien, die driehoog

achter woonden op Rotterdam-Zuid. Ouders uit elkaar,

geldproblemen. Ga die jongeren maar eens vertellen dat ze

geen drugs moeten nemen. Zij zoeken een oplossing voor de

pijn. En die pijn noemen we verslaving. Ik denk dat de

psychosociale context ontzettend belangrijk is.’

Bedelen op het station

Ton Nabben van de UvA komt tot vergelijkbare conclusies:

‘Wat mij fascineerde was dat GHB in een uitgaansgroep in de

randstad voor weinig problemen zorgde, terwijl in de

gemeente Twenterand, maar ook in Brabant, diezelfde drugs

ontzettend veel schade aanrichtten. Uit mijn onderzoek blijkt



dat de sociale setting – de groep waarbinnen het drugsgebruik

plaatsvindt – vaak van grotere invloed is dan de drugs zelf. Bij

de groep in Twenterand merkte ik bijvoorbeeld dat het

volkomen geaccepteerd was om bewusteloos te raken. Dat

soort normen hebben een invloed op het gedrag en de

gevolgen van drugs.’ En dan zijn er de persoonlijke

omstandigheden: de latente geestesziekten, de eenzaamheid

door een gebroken gezin. Nabben, die zelf ook heeft

geëxperimenteerd met drugs, komt soms nog wel eens oude

drugsvrienden tegen, al bedelend op het station. Zij zijn

verslaafd aan de heroïne geraakt. ‘Het blijft een puzzel,

waarom zij er zo slecht vanaf zijn gekomen. Maar ik voel me

niet schuldig, daarvoor spelen er te veel andere dingen mee.

Het zijn echt nooit alleen de drugs die mensen kapot maken.’

De tien geboden voor bezorgde ouders

Wilt u na dit artikel weten hoe u met uw tienerkind moet

praten over drugs? Deze tips kwamen in gesprekken met

zes deskundigen en tien ex-gebruikers steeds terug:

1. Lees u in: doe onderzoek naar drugs, naar welke

e伜ecten ze hebben, leer het onderscheid te maken tussen

cannabis, lachgas, GHB, xtc en amfetaminen.



2. Wees open: u hoeft niet in geuren en kleuren te

vertellen over uw drugservaringen, maar u wint

vertrouwen door eerlijk te zijn over uw eigen verleden.

3. Doe onderzoek naar uw familiegeschiedenis: komt er in

uw familie schizofrenie, depressie of een andere ernstige

psychische stoornis voor, dan is uw kind mogelijk extra

kwetsbaar.

4. Bouw het gesprek op: vraag eerst eens naar jongeren in

de omgeving van uw kind. Wat doen zij zoal? Wat wordt

normaal gevonden? Toon u geïnteresseerd en

nieuwsgierig.

5. Vraag uw kind waarom hij/zij drugs gebruikt: een nogal

elementaire vraag die veel ouders over het hoofd zien. Is

het de kick, het gevoel zelf? Of wil je kind erbij horen? Die

redenen zijn belangrijk om te kunnen vaststellen of het

om een experiment, of om een vlucht gaat.

6. Verbied niet, waarschuw: pubers laten zich zelden iets

opleggen. En ook al wilt u ze het liefst alles verbieden,

zorg toch dat je ze de juiste informatie geeft over

verstandig drugsgebruik. Zoals: drink genoeg water, maar

niet te veel. Neem nooit nog een pil als je de eerste niet



‘voelt’. Laat je nooit onder druk zetten door vrienden, en

gebruik geen drugs als je in een sombere of zenuwachtige

stemming bent.

7. Laat de drugs van je kinderen controleren. Het

Trimbosinstituut heeft verspreid over het hele land dertig

afgiftepunten waar je kind zijn of haar drugs kan laten

testen. Zo’n test duurt een week, maar dan weet je wel

zeker dat er de pillen geen PMMA of andere gevaarlijke

sto伜en bevatten.

8. Geef het goede voorbeeld voor tieners: probeer niet te

drinken, roken of blowen in bijzijn van uw tienerkind. Ook

die ᩁ㺰es chianti bij het avondeten is geen goed idee.

9. Laat uw kind niet thuis blowen of drinken: veel ouders

hebben het idee dat ze thuis meer controle hebben over

de situatie maar thuis mogen blowen draagt bij aan een

normalisering van drugsgebruik, en dat komt veel tieners

niet ten goede.

10. Probeer niet alleen met uw eigen kind te praten, maar

liefst ook met de groep vrienden waarin hij/zij opereert.

Probeer duidelijk te krijgen of die groep een regulerend

e伜ect heeft op uw kind, of ze afspraken maken onderling.



Powered by

Ingelogd met [email protected]

Niet goed? Vraag je € 0,89 terug.

LEES VERDER OVER

DRANK & DRUGS (HTTPS://WWW.VN.NL/THEMA/DRANK-DRUGS/)

VN is niet nieuwsgierig. Neem de nieuwsbrief2x per week de meeste verhelderende, inspirerende en verdiepende

verhalen in je mailbox?

SCHRIJF JE IN(HTTP://WWW.VN.NL.KPNIS.NL/SERVICE/NIEUWSBRIEF.HTM)

DOOR BEATRIJS RITSEMA (HTTPS://WWW.VN.NL/REDACTEUR/BEATRIJS-

RITSEMA/)

Kan een man soms niet voorvrouwen schrijven?

https://www.vn.nl/thema/drank-drugs/

http://www.vn.nl.kpnis.nl/Service/Nieuwsbrief.htm

https://www.vn.nl/redacteur/beatrijs-ritsema/



'Wat een mannenzaken!' Foto: Arts Menagers, France/HH



D

Dat ‘meneren’ in de literatuur al sinds jaar en dag de

boventoon voeren is bekend. Maar dat schrijvers die man

zijn puur voor mannen schrijven is onzin. (Roepen van wel is

dan ook bloedje irritant.)

e Libris-prijs 2016 ging onlangs naar Conny Palmen voor

haar alom geprezen boek Jij zegt het. In de afgelopen

twintig jaar was dat pas de tweede keer dat een vrouw deze

onderscheiding kreeg. Als je twintig keer achter elkaar een

munt opgooit, is het onbestaanbaar dat je achttien keer kop en

twee keer munt krijgt – zie je wel dat er nog steeds sprake is

van systematische achterstelling van vrouwen in de literatuur,

luidt de conclusie in feministische kringen. Jannah Loontjes,

die jarenlang in het bestuur zat van de Anna Bijns Stichting

(ter bevordering van de vrouwelijke stem in de literatuur)

stelde in een opiniestuk in NRC vast dat de literatuur is

achtergebleven in het masculiene tijdperk en wond zich op

over het feit dat dit mannen niets kan schelen. Misschien komt

dat gebrek aan enthousiasme voor de goede zaak wel door de

historische analyse die Loontjes erop loslaat: ‘Eeuwenlang

werden boeken vooral door en voor meneren geschreven, over

zaken door mannen gedacht of gedaan.’



Alleen al de laatdunkende term ‘meneren’ laat doorschemeren

dat de hele literatuurgeschiedenis niets van waarde heeft

opgeleverd voordat Anja Meulenbelt (geen benepen

‘mevrouw’, maar gewoon een vrouw) met De schaamte voorbij

aan kwam zetten. ‘Meneren’ schreven boeken voor andere

‘meneren’ vanuit hun beperkte mannelijke blik over hun

beperkte mannelijke daden als generaal, politicus of

investeringsbankier. In het geciteerde zinnetje wordt al het

venijn samengebald waarmee in vooruitstrevende

letterenfaculteiten geprotesteerd wordt tegen de ‘canon van

dode, witte, mannen’.

‘Het is de stupiditeit van de aantijging ‘dooren voor mannen’ die zowel wanhopig als

razend maakt.’

Dat de literaire canon grotendeels boeken van mannen bevat,

valt niet te ontkennen, al ❹➵gureren er in die canon genoeg

vrouwelijke literaire zwaargewichten (Jane Austen, George

Eliot, de gezusters Brontë, Zora Neale Hurston, Hadewych)

voor jarenlang leesplezier. Het is de stupiditeit van de

aantijging ‘door en voor mannen’ die zowel wanhopig als

razend maakt. Schreef Couperus Eline Vere soms vanuit een



mannelijk perspectief met een mannelijke doelgroep voor

ogen? Net als tegenwoordig lazen in de 19de en 20ste eeuw

relatief meer vrouwen romans dan mannen. Dat deden

vrouwen niet om zichzelf te kwellen met dorre verhandelingen

over politiek en economie. Juist romanschrijvers zijn

geïnteresseerd in psychologie, persoonlijke betrekkingen, de

ontwikkeling van een individu, familieconᩁ㺰icten, wraak,

tragiek, en❹➵n, zaken die door sommigen tot het vrouwelijke

domein worden gerekend, maar die in werkelijkheid bij het

universeel menselijke horen. De romans van Dickens, Theodor

Fontane (E珎 Briest), Tolstoi, Henry James of, in deze tijd,

Jonathan Franzen en Je伜rey Eugenides gaan over de

persoonlijke werdegang van zowel mannen als vrouwen, én ze

spelen zich af in een wereld waar nog meer aan de hand is dan

alleen persoonlijke beslommeringen. De schrijvers worden niet

gewaardeerd omdat het briljante mannen zijn, maar omdat ze

iets van universele waarde hebben mede te delen aan een

universeel publiek.

Universaliteit, traditioneel het onderscheidende kenmerk van

goede literatuur, is een verdacht begrip geworden om geen

andere reden dan dat bijzondere boeken in het verleden vaak

door ‘meneren’ zijn geschreven. In deze manier van denken



gaat het niet meer om de kwaliteit of de inhoud van het boek,

maar alleen om demogra❹➵sche kenmerken van de schrijver:

dood is fout, wit is fout, man is fout. Nu ja, man is fout zodra

hij de hem toegemeten 50 procent van wat dan ook

overschrijdt. Dit is het terrein van de ‘Lezeres des Vaderlands’.

Die houdt zich op haar blog bezig met incriminerende

statistieken over ruimte in de boekenbijlages voor vrouwelijke

en mannelijke schrijvers, tabellen van mannelijke en

vrouwelijke recensenten die te veel of juist te weinig schrijven

over dezelfde dan wel de andere sekse. Een volstrekt

oninteressante boekhouding. Als ik een tabel wil bestuderen,

kan ik wel een pdf van het CBS downloaden. Uit niets van dat

blog blijkt dat die Lezeres des Vaderlands zelf wel eens een

boek leest.

Braaf Meisje _ Pillen Slikkend Braaf Meisje _ Junk - Vrij Nederland

Documents

Transcript of Braaf Meisje _ Pillen Slikkend Braaf Meisje _ Junk - Vrij Nederland