Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept...

110
05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame Gebouwen

Transcript of Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept...

Page 1: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

05 oktober 2018

Vogels welkom: een toekomstconcept

Martine WAUTERS

Werkgroep ‘Martinets’

Bouwen en biodiversiteit

Seminarie Duurzame Gebouwen

Page 2: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE

- U laten kennismaken met:

• een onvoldoende gekende maar fascinerende

wereld

• de uitdagingen die eraan verbonden zijn

• eenvoudige oplossingen die u kunt toepassen

- U overtuigen om tot actie over te gaan!

Page 3: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

© M. Wauters

Page 4: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

PLAN VAN DE PRESENTATIE

I. Levende gebouwen

• Soorten afhankelijk van gebouwen

• Uitdagingen

• Waarom

• Mogelijke oplossingen

II. Enkele preciseringen en nuttige adviezen

III. Tools, websites, bronnen

Page 5: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

I. LEVENDE GEBOUWEN Soorten afhankelijk van gebouwen

5

Page 6: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

Vogels en gebouwen, een verbonden verhaal!

© M. Wauters

Page 7: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

Je hebt meer buren dan je denkt!

Page 8: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

De huismus

© M. Wauters

© M. Wauters© M. Waters

© M. Wauters

Page 9: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

© M. Wauters

© M. Wauters

© M. Wauters

© M. Wauters

Page 10: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

De zwarte roodstaart

© M. Wauters

© JM Poncelet

Page 11: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

© M. Wauters

© M. Wauters

© M. Wauters

© P

. L

am

be

lin

Page 12: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

De gierzwaluw

© Th. Tancrez

© K. Roggel

Page 13: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

© M. Wauters

Page 14: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

© P. Voneche

© M. Wauters © JM Poncelet

Enkele andere soorten die in gebouwen aanwezig zijn:

Spreeuw Pimpelmees

© JM Poncelet

BoomkruiperKauw Torenuil

Koolmees

© M. Wauters

Page 15: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

I. LEVENDE GEBOUWEN

15

Uitdagingen verbonden aan deze stedelijke biodiversiteit

Page 16: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

© M. Wauters

© pngtree.com

Page 17: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

© M. Wauters

© M. Smyth

© Pngtree

Page 18: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

Deze gaten en scheuren geven toegang tot 5-sterrenhotels voor

gevleugelden

© B. Huc© M. Wauters

© M. Wauters

© P. Lambelin

© M. Wauters

© M. Wauters

© M. Wauters

© B. Jardon © M. Wauters

© M. Wauters © M. Wauters

© M. Wauters

Page 19: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

…soms zijn deze zelfs te vinden in monumenten en kunstwerken!

© M. Wauters© M. Wauters

Page 20: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

© M. Wauters

Huidige renovatie- en bouwtrends

= huisvestingscrisis onder de vogels

Page 21: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

© M. Wauters

© Natagora

???

© Dreamstime

© M. Wauters

Page 22: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

© M. Wauters

Page 23: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

© M. Wauters

© M. Wauters

© M. Wauters© M. Wauters

© M. Wauters

Page 24: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

© M. Wauters

Verscheidene soorten kunnen vreedzaam samenwonen

… op plekken waar er voldoende holten voorhanden zijn

Page 25: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

© V. Pompetti

© M. Wauters

© B. Genton

Page 26: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

© Elisabeth Godding

© Elisabeth Godding

Parkiet

Page 27: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

I. LEVENDE GEBOUWEN

27

Waarom zijn deze belangrijk?

Page 28: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

1) De Brusselse wet- en regelgeving beschermt deze soorten en

hun nesten

© pngtree.com

Page 29: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

2) Verscheidene van deze soorten gaan overal in Europa duidelijk

achteruit. Het verdwijnen van hun nestgebieden zou hen fataal

kunnen worden.

Page 30: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

3) Biodiversiteit mag niet alleen een plaats krijgen in reservaten!

© M. Wauters

Page 31: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

20.000 insecten

…per dag

4) Met insectenetende vogels in je buurt beschik je over een

gratis, niet-toxisch en natuurlijk insectenwerend middel!

=

=

Page 32: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

© M

. W

au

ters

Mussen brengen hun jongen eiwitrijk voedsel

… bijv. rupsen zoals die van de buxusmot!

© M. Wauters

Page 33: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

5) Gebouwen waar vogels welkom zijn, zijn een bron van welzijn

en gezelligheid voor iedereen… van zodra de werken van start gaan!

© Martine Wauters© Martine Wauters

© M. Wauters

© M. Wauters

© M. Wauters

© M. Wauters

© M. Wauters

© M. Wauters

Page 34: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

Het geluid van de zwermen zwaluwen die rond onze wijken vliegen,

luidt de zomer in.

© M. Wauters

Page 35: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

6) Opteren voor bouw- en renovatiewerken waarbij vogels welkom

zijn, is goed voor uw imago!

© M. Wauters

© M. Wauters

Page 36: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

I. LEVENDE GEBOUWEN

Voorzieningen1) Kroonlijsten

2) Steigergaten

3) Ventilatiegaten

4) Geïntegreerde neststenen

5) “Zachte renovatie”

6) Houten nestkastjes die (semi-)geïntegreerd zijn

Enkele belangrijke projecten

36

Mogelijke oplossingen

Page 37: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

1) Kroonlijsten

Nieuwe kroonlijsten:

© M. Wauters

© M. Wauters

© M. Wauters

Page 38: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

© M. WautersBrussel, 2011 & 2017

Aanpassing van oude kroonlijsten tijdens dakherstellingen:

© M. Wauters

© M. Wauters

© M. Wauters

Page 39: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

© M. Wauters

Compenserende maatregel:

© M. Wauters

Page 40: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

© De Boeck & Hardy

© M. Wauters © P. Lambelin© M. Wauters

2) Steigergaten

© M. Wauters

© M

. W

au

ters

Page 41: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

© M. Wauters

Page 42: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

3 cm

Optie nr. 1:

© M. Wauters

Page 43: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

Resultaat

na 3 weken:

© De Boeck & Hardy

© De Boeck & Hardy

Page 44: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

© M. Ferri

© M. Wauters

© M. Wauters

© M. Wauters

Optie nr. 2:

© M. Wauters

Page 45: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

Optie nr. 3:

© M. Wauters

© M. Wauters

Page 46: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

3) Ventilatiegaten

© M. Wauters

© M. Wauters

© E. Etienne

© M. Wauters

Page 47: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

© M. Wauters

© M. Wauters

4) Geïntegreerde neststenen

© M. Wauters

Page 48: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

© M. Wauters

Page 49: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

© M. Wauters © M. Wauters

© M. Wauters

Page 50: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

Zoek de neststenen!

© M. Wauters

Page 51: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

© M. Wauters

Zoek de neststenen!

Page 52: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

© M. Wauters

© M. Wauters

Page 53: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

© Action for Swifts© Action for Swifts

Ook hier mogelijk:

Page 54: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

Bird Brick Houses

Schwegler

Hanson/AfSIbstock

EcosurvVivara

Genesis

Page 55: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

Binnenkort een “Belgisch”

model?...

Page 56: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

5) “Zachte renovatie”

Voor:

© P. Verstraeten

© P. Verstraeten

Page 57: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

Na:

© P. Verstraeten

© M. Wauters

Page 58: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

© M. Wauters

Page 59: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

© M. Wauters © M. Wauters

Page 60: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

© Johnny Reitan (NK)

6) Houten nestkastjes die (semi-)geïntegreerd zijn

Page 62: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

© Nick WinshipZeist

Schwegler 17 Schwegler 16S

Schwegler 18

"Maastricht”

"Pilifs”

© M. Wauters

“Genesis”

6) Buiten geïnstalleerde nestkasten

© Action for Swifts

Page 63: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

"GT Martinets” in actie:

© M. Wauters

© M. Wauters© M. Wauters

Page 64: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

© M. Wauters© Ph. Piret

Vanaf het eerste seizoen bewoond!

Page 65: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

Discreet…

© M. Wauters

Page 66: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

…of "opgeëist” als decoratieve elementen

© Swift Conservation

© Swift Conservation

Page 67: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

© A. Hahn

© Plaines de l’Escaut

Collectieve nestkasten

Page 68: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

© M. Wauters

Page 69: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

© M. Wauters

Page 70: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

© M. Wauters

Page 71: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

© M. Wauters

Page 72: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

© M. Wauters© M. Wauters

© A. Hahn

Page 73: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

© M. Wauters© M. Wauters

© A. Hahn

Page 74: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

St.-Remigiuskerk

(Molenbeek)

© M. Wauters

© M. Wauters

© M. Wauters

© M. Wauters

© M. Wauters

Page 75: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

Compenserende maatregelen

(voorbeeldgebouw)

© M. Wauters

Page 76: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

© M. Wauters

Overzicht van de “Brusselse” voorzieningen

die sinds 2010 met de hulp van “GT Martinets” werden gerealiseerd:

Page 77: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

I. LEVENDE GEBOUWEN

Voorzieningen

Enkele bijzonder belangrijke projecten

77

Mogelijke oplossingen

– Jette: een langetermijnvisie

– St.-Gillis: een “down-up”-aanpak

– Vlaams-Brabant: “Koesterburen”

– Monumenten en Landschappen: renovatie en

biodiversiteit

Page 78: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

2013: artikel, geleide wandeling.

2014: overwegingen op middellange termijn.

© M. Wauters

Jette: een langetermijnvisie

Page 79: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

2015

Schoolgebouwrenovatie van het type “vogels welkom” (geïntegreerde nestkasten)

Animatie voor de leerlingen

© M. Wauters

© M. Wauters

© M. Wauters

Page 80: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

2016

Oproep tot kandidaatstelling voor de (gratis) plaatsing van nestkasten

(artikel, infostand, conferentie, aperitiefwandeling)

© M. Wauters

© M. Wauters

Page 81: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

2017

• Plaatsing van 68 nestkasten en aanpassing van steigergaten, aperitiefwandeling

• Aanpassing van een kroonlijst voor zwaluwen in het kader van herstellingswerken aan het

dak van een school

© M. Wauters

© M. Wauters

Page 82: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

© M. Wauters

2018

• Plaatsing van nestkasten in 3 scholen (+ 1 andere voorzien)

• Animatie voor de leerlingen

• Oproep tot kandidaatstelling voor de (gratis) plaatsing van nestkasten

(artikel, infostand, conferentie, aperitiefwandeling).

© M. Wauters

Page 83: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

2019

• Plaatsing van nestkasten bij bewoners en bibliotheken

• Diverse animaties

• Adviesfiches voor bouw-/renovatiedossiers

Page 84: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

De sleutels tot dit succes: win-win partnership tussen 3 sectoren:

overheidssector (gemeente en Gewest), privésector (aannemers en bewoners) en

verenigingssector

© M. Wauters

© M. Wauters

© M. Wauters

Page 85: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

2016:

Burgers nemen het initiatief (“mussengroep”),

de gemeente steunt hen...

St.-Gillis: een “down-up”-aanpak

Page 86: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

2018:

De gemeente lanceert het project “mussen & zwaluwen” en

stelt een projectgelastigde aan.

Project in partnership met de “mussengroep”,

maar ook met GT Martinets van Natagora.

© M. Wauters © M. Wauters

© M. Wauters

© M. Wauters

Page 87: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

(“Je hebt meer buren dan je denkt!”)

Moedigt gemeenten, scholen en particulieren aan de wilde fauna te

beschermen door enkele lokale soorten te “adopteren”.

Vlaams-Brabant: “Koesterburen”

Page 88: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

© M. Wauters

Monumenten en Landschappen: renovatie en

biodiversiteit

© M. Wauters

Page 89: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

© M. Wauters

© M. Wauters

© M. Wauters

Page 90: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

II. ENKELE PRECISERINGEN EN

NUTTIGE ADVIEZEN

90

Page 91: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

Ideale oriëntaties:

noorden, noordoosten, oosten

Min.

op 5 m

van de

grond

Te vermijden oriëntaties:

zuiden, zuidwesten, westen

Vrije

aanvlieg-

route

Hindernis,

predatoren

(sperwer)

Oververhitting

Overstromingen

Te laag

Te sterk

blootgesteld

Bij buiten geplaatste

nestkast: beschermd

onder

overstek

© M

. W

au

ters

De nestkasten moeten zich zoveel mogelijk in de schaduw bevinden,

idealiter tussen 9.00 en 19.00 uur.

Page 92: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

© M

. Te

nre

t

Page 93: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

© M. Wauters

Page 94: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

Nestbouwseizoen:

van begin maart tot begin augustus.

Page 95: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

Als het niet mogelijk is renovatiewerken te vermijden in

het nestbouwseizoen…

© Pierre Deon

Page 96: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

Berlijn: verplichting de te renoveren gebouwen

“in te pakken” voor de nestbouwperiode

aanbreekt

© M. Wauters

© M. Wauters

Toulon: subsidies voor opknapwerken aan gevels

waarbij nesten worden beschermd

Page 97: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

© B. Genton

Openingen in het afdekzeil

© Iris Scholl

Nestkasten op de steigers

© M. Ferri

© M. Ferri

Page 98: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

Preventie: inspectie vóór de werken

© Action for Swifts

Page 99: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

Volg de bouwwerken goed op om dergelijke fouten te vermijden!

© M. Wauters

Page 100: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

Ook mussen hebben nood aan parken en natuurlijke tuinen!

(Wat ze nodig hebben is kost en inwoning!)

© G. Nys

© M. Wauters

© G. Nys

© G. Nys

Page 101: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

Klimop, hagen en struikgewas bieden

schuilplaatsen, voedsel en sociale banden.

© M. Wauters

Page 102: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

De insectenetende roodstaart zoekt vaak naar voedsel op

braakland en groendaken.

Page 103: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

© M. Wauters

Zwaluwen en bijenkasten

gaan probleemloos samen

Page 104: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

© Lights Out Baltimore

© Lights Out Baltimore

Page 105: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

TE ONTHOUDEN VAN DE PRESENTATIE

• Gebouwen bieden onderdak aan verscheidene

vogelsoorten die door de wetgeving worden beschermd

• De huidige trends in de bouwsector bedreigen het

voortbestaan van deze vogels

• Het is belangrijk er rekening mee te houden bij uw

renovatie- en bouwprojecten

• Er zijn diverse makkelijk te realiseren en voordelige

voorzieningen mogelijk

• Er bestaan reeds talrijke projecten in België

(o.a. in Brussel) en in andere landen

• Dergelijke voorzieningen kunnen een troef vormen voor u!

Page 106: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

“What you do makes a difference.

You have to decide what kind of difference you

want to make.”

Dr. Jane Goodall

© JGI

Page 107: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

TOOLS, WEBSITES, BRONNEN

• Gids Duurzame Gebouwenwww.gidsduurzamegebouwen.brussels

> 9 thema’s > Natuurontwikkeling:

Dossier | Biodiversiteit in de stad maximaliseren

Dossier | Habitat bieden aan fauna

Voorziening | Schuilplaatsen voor vleermuizen

Voorziening | Nestkasten voor vogels

Voorziening | Insectenhotels

Dossier | Een groendak realiseren

Dossier | Een groene gevel realiseren

Page 108: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

• Mijn blog:

http://martinew.canalblog.com

• www.facebook.com/martinetssansfrontieres

• Blog van Action for Swifts:

http://actionforswifts.blogspot.be

• Website van Swift Conservation:

www.swift-conservation.org/index.htm

Page 109: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

www.observations.be

www.waarnemingen.be

Page 110: Bouwen en biodiversiteit - Leefmilieu Brussel · 05 oktober 2018 Vogels welkom: een toekomstconcept Martine WAUTERS Werkgroep ‘Martinets’ Bouwen en biodiversiteit Seminarie Duurzame

CONTACT

Martine WAUTERS

GT Martinets van Natagora (coördinatrice)www.natagora.be/martinets

Gierzwaluwenwerkgroep van Natuurpunt

(Brusselse contactpersoon)www.natuurpunt.be/afdelingen/gierzwaluwenwerkgroep-vlaanderen

Contactgegevens

: 0478 23 33 62E-mail: [email protected]

E-mail: [email protected]